UNIT 1: CIRCULATORY SYSTEM
VIDEO 1: How does heart pump blood?
https://www.youtube.com/watch?v=ruM4Xxhx32U&t=1s
For most of history, humans had no idea what purpose the heart
served.In fact, the organ so confused Leonardo da Vinci,that he
gave up studying it. 00:19Although everyone could feel their
own heart beating,it wasn't always clear what each thump was
achieving.Now we know that the heart pumps blood.But that fact
wasn't always obvious,because 00:30if a heart was exposed or
taken out,the body would perish quickly.It's also impossible to
see through the blood vessels,and even if that were possible,the
blood itself is opaque,making it difficult to see the heart valves
working.
00:44Even in the 21st century,only a few people in surgery
teams ,have actually seen a working heart.Internet searches for
heart function,point to crude models, diagrams,or animations
that don't really show how it works.It's as if there has been a
centuries old conspiracy amongst teachers and students to accept
that heart function cannot be demonstrated.
Meaning that the next best thing is simply to cut it open and
label the parts.That way students might not fully grasp the way it
works,but can superficially understand it,
learning such concepts as the heart is a four-chambered organ,or
potentially misleading statements like,mammals have a dual-
circulation:one with blood going to the lungs and back,and
another to the body and back. 1:31In reality, mammals have a
figure-eight circulation.Blood goes from one heart pump to the
lungs,back to the second heart pump, which sends it to the
body,and then back to the first pump.
That's an important difference because it marks two completely
different morphologies.This confusion makes many students
wary of the heart in biology lessons,thinking it signals an
intimidating subject full of complicated names and
diagrams.Only those who end up studying medicine compeltely
understand how it all actually works.(5)2:03That's when its
functions become apparent as medics get to observe the motion
of the heart's valves.So, let's imagine you're a medic for a
day.What you'll need to get started is a whole fresh heart,like
one from a sheep or pig.(6) 1:17Immerse this heart in water and
you'll see that it doesn't pump when squeezed by hand.That's
because water doesn't enter the heart cleanly enough for the
pumping mechanism to work.We can solve this problem in an
extraordinarly simple way.Simply identify the two atria and cut
them off,trimming them down to the tops of the ventricles.
(7)2:36This makes the heart look less complicated because the
atria have several incoming veins attached.So without them
Một quãng thời gian dài trong lịch sử, con người không
biết chức năng của tim là gì.
Thực tế, cơ quan này đã làm khó Leonardo da Vinci,đến
nỗi ông phải dừng việc tìm hiểu nó.Mặc dù ai cũng có thể
cảm nhận tim đập,nhưng không phải nhịp đập nào cũng rõ
ràng.Ta biết rằng tim bơm máu nhưng không phải lúc nào
cũng thấy được điều đó ,vì nếu tim bị lộ hay lấy khỏi cơ
thể,cơ thể sẽ suy yếu rất nhanh.Ta cũng không thể nhìn
qua các mạch máu thậm chí nếu có thể,máu cũng không
đủ trong để nhìn các van tim hoạt động.Thậm chí, đến tận
thế kỉ 21,chỉ một ít bác sĩ phẫu thuật mới thực sự nhìn
thấy tim hoạt động.Tìm trên Internet về chức năng của tim
chỉ cho ra những mô hình, giản đồ thô hoặc hoạt hình mà
không thực sự chỉ ra cách tim hoạt động.
Như thể có một sự thống nhất suốt hàng thế kỉ giữa giáo
viên và học sinh rằng chức năng của tim thì không thể mô
phỏng lại.Nghĩa là điều tốt nhất tiếp theo
đơn giản là mổ phanh nó và ghi tên các bộ phận.Theo đó,
tuy học sinh khó nắm hết cách tim hoạt động,nhưng lại có
thể hiểu đại khái,những khái niệm như là
tim là một cơ quan 4 ngăn,hoặc các phát biểu gây hiểu
lầm như là động vật có vú có 2 vòng tuần hoàn:1 vòng
đưa máu tới phổi và quay trở lại,vòng kia đi khắp cơ thể
rồi quay trở lại.Thực tế, động vật có vú có vòng tuần hoàn
hình số 8.Máu đi từ một ngăn tim tới phổi,quay về ngăn
thứ 2, dẫn máu đi khắp cơ thể,và rồi quay lại ngăn thứ
nhất.Đây là một khác biệt quan trọng vì nó nhấn mạnh 2
khác biệt về hình thái học.Sự dễ nhầm lẫn này khiến nhiều
học sinh sợ học về tim trong sinh học,với suy nghĩ rằng nó
là một môn đáng sợ toàn những cái tên và biểu đồ phức
tạp.Chỉ những ai sau này theo ngành y mới thực sự hiểu
cách thức hoạt động của nó.(5)Đó là khi chức năng của
tim trở nên minh bạch khi y sĩ phải quan sát hoạt động của
van tim.Vì vậy, hãy tưởng tượng ngày nào đó bạn trở
thành nhân viên y tế.Điều bạn cần khi bắt đầu là một quả
tim tươi như của cừu hay lợn.(6)Ngâm nó trong nước và
bạn sẽ thấy nó không bơm khi bị ép bằng tay.Bởi vì nước
đi vào tim không đủ sạch để cơ chế bơm máu hoạt
động.Ta có thể giải quyết vấn đề này bằng một cách cực
kì đơn giản.Chỉ cần tìm ra hai tâm nhĩ rồi cắt chúng đi,tỉa
chúng xuống tới đầu tâm thất.(7)Điều này giúp tim trông
đỡ phức tạp vì tâm nhĩ có vài tĩnh mạch gắn vào.Nên khi
không có chúng,mạch máu chỉ còn lại 2 động mạch
tim:động mạch chủ và động mạch phổi,trông như những
there, the only vessels remainingare the two major heart arteries:
the aorta and pulmonary artery,which rise like white columns
from between the ventricles.It looks -- and really is -- very
simple. 2:58(8) If you run water into the right ventricle from a
tap (the left also works, but less spectacularly),you'll see that the
ventricular valve tries to close against the incoming stream.And
then ventricle inflates with water.Squeeze the ventricle and a
stream of water squirts out of the pulmonary artery.The
ventricular valves, called the tricuspid in the right ventricle
and the mitral in the left,can be seen through the clear water
opening and closing like parachutes as the ventricle is
rhythmically squeezed.This flow of water mimics the flow of
blood in life.The valves are completely efficient.(9)You'll notice
they don't leak at all when the ventricles are squeezed.Over time,
they also close against each other with very little wear and
tear,which explains how this mechanism continues to work
seamlessly
for more than 2 billion beats a heart gives in its lifetime.Now,
anyone studying the heart can hold one in their hands,make it
pump for real and watch the action unfold.So place your hand
above your own and feel its rhymic beat.(10)Understanding how
this dependable inner pump works gives new resonance to the
feeling you get when you run a race,drink too much caffeine or
catch the eye of the one you love.
VIDEO 2: What happens during a heart attack?
https://www.youtube.com/watch?v=3_PYnWVoUzM&t=14s
Approximately 7 million people around the world die from heart
attacks every year,and cardiovascular disease,which causes heart
attacks and other problems like strokes,is the world's leading
killer.
What causes a heart attack
So what causes a heart attack?Like all muscles, the heart needs
oxygen,and during a heart attack, it can't get enough.(2)Fatty
deposits, or plaques,develop on the walls of our coronary
arteries.Those are the vessels that supply oxygenated blood to
the heart.These plaques grow as we age,
sometimes getting chunky,
hardened,or enflamed.Eventually, the plaques can turn into
blockages.If one of the plaques ruptures or cracks,a blood clot
will form around it in minutes,and a partially closed artery can
become completely blocked.(3)Blood flow is cut off to the
cardiac muscleand the oxygen-starved cells start to die within
several minutes.This is a myocardial infarction,
or heart attack.Things can rapidly deteriorate in the absence of
treatment.
The injured muscle may not be able to pump blood as well,and
cây cột sừng sững giữa tâm thất.Nó trông-- thực sự là-- rất
đơn giản.(8)Nếu bạn cho nước từ vòi chạy vào tâm thất
phải(tâm thất trái cũng hoạt động, nhưng không rõ bằng)
bạn sẽ thấy van tâm thất cố gắng đóng để ngăn dòng
chảy.Khi tâm thất đầy nước.Ép tâm thấtvà 1 dòng nước
bắn ra khỏi động mạch phổi.Van tâm thất, được gọi là van
3 lá ở tâm thất phải và van 2 lá ở bên trái,có thể thấy được
qua nước trong mở và đóng như những cái ô khi van được
ép một cách nhịp nhàng.Dòng nước này tượng trưng cho
dòng máu trong cơ thể.Những cái van hoạt động rất hiệu
quả.(9)Bạn sẽ thấy rằng chúng không hề rò rỉ khi tâm thất
bị ép.Qua thời gian, chúng đóng mở với rất ít hao
mòn,điều đó giải thích tại sao cơ chế này có thể hoạt động
liền mạch tới hơn 2 tỉ nhịp đập trong suốt đời người.Bây
giờ những ai học về tim có thể cầm 1 quả tim trên tay làm
nó đập thực sự và xem những hoạt động chưa được hé
mở.Hãy đưa tay lên tim của bạn và cảm nhận nhịp đập.
(10)Việc hiểu được cách hoạt động của những chiếc bơm
này sẽ cộng hưởng cho cảm giác khi bạn chạy đua,uống
quá nhiều caffein hay bắt gặp ánh mắt của người bạn yêu.
Mỗi năm có khoảng 7 triệu người trên thế giới tử vong do
đau tim;
và bệnh tim mạch,gây ra các cơn đau tim và các vấn đề
khác như đột quỵ,là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu.
trên thế giới.
What causes a heart attack
Vậy nguyên nhân của cơn đau tim là gì?
Cũng như các cơ khác, tim cần oxy?
và khi không có đủ lượng oxy cần thiết, cơn đau tim xảy
ra.(2)Các khối mỡ tích tụ, gọi là mảng,phát triển trên
thành động mạch vành.Đó là các mạch có vai trò cung cấp
máu giàu oxy tới tim.Các mảng này lớn lên khi ta già
đi,đôi khi trở nên kềnh càng,đặc cứng,hay nóng
bừng.Cuối cùng, các mảng này có thể biến thành các vật
cản.Nếu một trong các mảng bị nứt vỡ,một cục máu đông
sẽ hình thành quanh đó chỉ trong vài phút,Và một động
mạch bị chặn một phần có thể trở thành tắc hoàn toàn.
(3)Việc lưu thông máu đến cơ tim bị gián đoạn và chỉ
trong vài phút, các tế bào thiếu oxy bắt đầu chết,
Đó là nhồi máu cơn tim,hay còn gọi là đau tim.Nếu không
được điều trị, tình trạng có thể xấu đi nhanh chóng.Cơ bị
its rhythm might be thrown off.(4)In the worst case scenario, a
heart attack can cause sudden death.
How do you know someone is having a heart attack
And how do you know that someone is having a heart attack?
The most common symptom is chest pain caused by the oxygen-
deprived heart muscle.Patients describe it as crushing or vice-
like.It can radiate to the left arm,jaw,
back,or abdomen.But it's not always as sudden and dramatic as it
is in the movies.Some people experience nausea
or shortness of breath.(5)Symptoms may be less prominent in
women and the elderly.
For them, weakness and tiredness may be the main signal.And
surprisingly, in many people,especially those with diabetes,
which affects the nerves that carry pain,a heart attack may be
silent.
(6)If you think that someone might be having a heart attack,the
most important thing is to respond quickly.If you have access to
emergency medical services, call them.
They're the fastest way to get to a hospital.Taking aspirin, which
thins the blood,and nitroglycerin, which opens up the artery,can
help keep the heart attack from getting worse.In the emergency
room, doctors can diagnose a heart attack.(7)They commonly
use an electrocardiogram to measure the heart's electrical
activity and a blood test to assess heart muscle damage.The
patient is then taken to a high-tech cardiac suite
where tests are done to locate the blockages.Cardiologists can
reopen the blocked artery by inflating it with a balloon in a
procedure called an angioplasty.
Frequently, they also insert a metal or polymer stent that will
hold the artery open.More extensive blockages might require
coronary artery bypass surgery.
Using a piece of vein or artery from another part of the
body,heart surgeons can reroute blood flow around the
blockage.These procedures reestablish circulation to the cardiac
muscle,restoring heart function.(8)Heart attack treatment is
advancing,but prevention is vital.
Genetics and lifestyle factors both affect your risk.And the good
news is that you can change your lifestyle.Exercise, a healthy
diet, and weight loss all lower the risk of heart attacks,whether
you've had one before or not.Doctors recommend exercising a
few times a week,doing both aerobic activity and strength
training.A heart-healthy diet is low in sugar and saturated
fats,which are both linked to heart disease.So what should you
eat?
Lots of fiber from vegetables,chicken and fish instead of red
meat,whole grains and nuts like walnuts and almonds all seem to
tổn hại có thể không bơm được máu,và có thể dẫn đến
loạn nhịp đập.(4)Trong trường hợp xấu nhất, đau tim có
thể dẫn tới đột tử.
How do you know someone is having a heart attact
Và làm thế nào bạn biết được ai đó đang bị đau tim?Triệu
chứng phổ biến nhất là đau ngực do cơ tim bị thiếu oxy
gây ra.Các bệnh nhân cảm thấy như bị bóp nghẹt.Nó có
thể lan ra cánh tay trái,
hàm,lưng,và bụng.Nhưng không phải lúc nào cũng bất
ngờ và kịch tính như trong phim.Một số người cảm thấy
buồn nôn hay khó thở.(5)Các triệu chứng có thể khó thấy
hơn ở phụ nữ và người lớn tuổi.Với họ, sự yếu đi và cảm
giác mệt mỏi có thể là dấu hiệu chính,Và thật ngạc nhiên,
ở rất nhiều người,đặc biệt với những ai mắc tiểu đường,
căn bệnh có biến chứng đau thần kinh,cơn đau tim có thể
xảy ra một cách yên lặng.(6)Nếu bạn nghĩ ai đó có thể
đang bị đau tim,việc quan trọng nhất là phải phản ứng thật
nhanh.Nếu tiếp cận được các dịch vụ y tế khẩn cấp, hãy
gọi cho họ.Đó là cách nhanh nhất để đến được bệnh
viện.Dùng aspirin, loại thuốc làm loãng máu,và
nitroglycerin, thuốc giãn động mạch,có thể giữ cho cơn
đau tim không bị nặng thêm.Trong phòng cấp cứu, các
bác sĩ có thể chẩn đoán một cơn đau tim.(7)Họ thường sử
dụng điện tâm đồ để đo hoạt động điện thế cơ tim và xét
nghiệm máu để đánh giá tổn thương cơ tim.Bệnh nhân sau
đó được đưa tới phòng khám tim công nghệ cao nơi làm
các xét nghiệm để xác định các vị trí bị nghẽn.Các bác sĩ
tim có thể tái mở các động mạch bị tắc bằng cách bơm
phồng một quả bóng trong quy trình tạo hình mạch
vành.Họ cũng thường đưa vào một khung đỡ bằng kim
loại hay nhựa dẻo
để giữ cho lòng động mạch được thông.
Những vật cản lớn hơn có thể cần đến phẫu thuật bắc cầu
động mạch vành.Sử dụng một đoạn tĩnh mạch hay động
mạch từ phần khác của cơ thể,các bác sĩ phẫu thuật tim có
thể khiến dòng máu lưu thông đi vòng qua vật cản.Những
quy trình này tái lập sự lưu thông tới cơ tim,từ đó phục
hồi chức năng tim.(8) Điều trị đau tim có nhiều tiến
bộ,nhưng việc phòng ngừa là vô cùng thiết yếu.Cả các yếu
tố di truyền và lối sống đều tác động đến nguy cơ đau
tim.Và tin tốt là bạn có thể thay đổi lối sống của mình.Tập
thể dục, ăn uống lành mạnh, và giảm cân đều có thể giảm
nguy cơ xảy ra đau tim,bất kể bạn đã từng bị trước đó hay
chưa.Các bác sĩ khuyên nên tập thể dục vài lần một
tuần,thực hiện cả các bài tập nhịp điệu và rèn luyện sức
mạnh.Một chế độ ăn uống có lợi cho tim có lượng đường
be beneficial.(9)A good diet and exercise plan can also keep
your weight in a healthy range,which will lower your heart
attack risk as well.And of course, medications can also help
prevent heart attacks.Doctors often prescribe low-dose aspirin,
for example,particularly for patients who've already had a heart
attack and for those known to be at high risk.And drugs that help
manage risk factors,like high blood pressure, cholesterol, and
diabetes,will make heart attacks less likely, too.Heart attacks
may be common, but they don't have to be inevitable.A healthy
diet,avoiding tobacco use,staying fit,and enjoying plenty of sleep
and lots of laughter all go a long way in making sure your body's
most important muscle keeps on beating.
VIDEO 1: How do lungs work? (homework)
https://www.youtube.com/watch?v=8NUxvJS-_0k
Many of us have hundreds of things on our minds at any
moment, often struggling to keep track of everything we need to
do.But fortunately, there's one important thing we don't have to
worry about remembering:
Breathing.
When you breathe, you transport oxygen to the body's cells to
keep them working and clear your system of the carbon dioxide
that this work generates. Breathing, in other words, keeps the
body alive.
So, how do we accomplish this crucial and complex task without
even thinking about it?
The answer lies in our body's respiratory system.
Respiratory system
Like any machinery, it consists of specialized components, and
requires a trigger to start functioning. Here, the components are
the structures and tissues making up the lungs, as well as the
various other respiratory organs connected to them. And to get
this machine moving, we need the autonomic nervous system,
Autonomic nervous system
our brain's unconscious control center for the vital functions. As
the body prepares to take in oxygen-rich air, this system sends a
signal to the muscles around your lungs, flattening the
diaphragm and contracting the intercostal muscles between your
và chất béo bão hòa thấp,hai thứ đều liên quan tới đau
tim.Vậy bạn nên ăn gì?Thật nhiều chất xơ từ rau,gà và cá
thay vì thịt đỏ,ngũ cốc nguyên hạt và các loạt quả hạch
như óc chó và hạnh nhân tất cả đều có lợi.(9)Chế độ ăn
uống và kế hoạch luyện tập hợp lý cũng giúp duy trì cân
nặng trong khoảng an toàn,điều này cũng sẽ giảm nguy cơ
xảy ra đau tim.Và đương nhiên, thuốc cũng có thể giúp
ngừa đau tim.Ví dụ, các bác sĩ thường kê thuốc aspirin
liều thấp,đặc biệt là cho các bệnh nhân đã từng bị đau
timvà những ai có nguy cơ cao.Và các loại thuốc giúp
kiểm soát các yếu tố nguy cơ,như áp lực máu, cholesterol
cao và tiểu đường,cũng sẽ giảm khả năng xảy ra đau
tim.Đau tim có thể phổ biến nhưng không phải là không
ngừa được.Ăn uống lành mạnh,tránh sử dụng thuốc lá,duy
trì sức khỏe,và ngủ nhiều, cười nhiều đều đảm bảo cho cơ
quan trọng nhất trong cơ thể của bạn tiếp tục đập.
Tại mỗi thời điểm, có hàng trăm thứ diễn ra trong tâm trí
chúng ta, chúng ta cố gắng kiểm soát mọi thứ mình làm.
Thật may là, có một việc quan trọng mà ta không cần phải
nhớ:
Thở.
Khi thở, bạn đem ô-xi đến các tế bào giúp chúng duy trì
hoạt động
và loại bỏ khỏi cơ thể khí carbonic do tế bào tạo ra. Nói
cách khác, thở giúp cơ thể sống sót.
Vậy, làm thế nào ta thực hiện nhiệm vụ quan trọng và
phức tạp này mà thậm chí không cần nghĩ đến nó?
Câu trả lời nằm ở hệ hô hấp.
Respiratory system
Giống như một cỗ máy, nó bao gồm các bộ phận chuyên
biệt, và cần tín hiệu để kích hoạt. Ở đây, các bộ phận là
các cấu trúc và mô tạo ra phổi, cũng như nhiều cơ quan hô
hấp khác có liên kết với chúng. Để cỗ máy hoạt động, cần
tới hệ thần kinh tự chủ,
Hệ thống thần kinh tự trị 
trung tâm vô thức của bộ não kiểm soát các chức năng tối
ribs to create more space for the lungs to expand. Air then
wooshes into your nose and mouth, through your trachea,
and into the bronchi that split at the trachea's base,with one
entering each lung. Like tree branches, these small tubes divide
into thousands of tinier passages called bronchioles.
It's tempting to think of the lungs as huge balloons, but instead
of being hollow, they're actually spongy inside, with the
bronchioles running throughout the parenchyma tissue.
At the end of each bronchiole is a little air sack called an
alveolus, wrapped in capillaries full of red blood cells containing
special proteins called hemoglobin.
The air you've breathed in fills these sacks, causing the lungs to
inflate. Here is where the vital exchange occurs. At this point,
the capillaries are packed with carbon dioxide, and the air sacks
are full of oxygen. But due to the basic process of diffusion, the
molecules of each gas want to move to a place where there's a
lower concentration of their kind.
So as oxygen crosses over to the capillaries, the hemoglobin
grabs it up, while the carbon dioxide is unloaded into the lungs.
The oxygen-rich hemoglobin is then transported throughout the
body via the bloodstream.
But what do our lungs do with all that carbon dioxide?
Exhale it, of course.
The autonomic nervous system kicks in again, causing the
diaphragm to ball up, and the intercostal muscles to relax,
making the chest cavities smaller and forcing the lungs to
compress.The carbon dioxide-rich air is expelled, and the cycle
begins again.
So that's how these spongy organs keep
our bodies efficiently supplied with air.
Lungs inhale and exhale between 15 and
25 times a minute, which amounts to an
incredible 10,000 liters of air each day.
That's a lot of work, but don't sweat it.
Your lungs and your autonomic nervous
system have got it covered.
VIDEO 2: Pneumonia
cần thiết. Khi cơ thể cần không khí giàu ô-xi, hệ thống gửi
tín hiệu đến các cơ xung quanh phổi, làm cơ hoành bẹt ra,
các cơ gian sườn co lại tạo không gian để phổi mở rộng.
Không khí bị hút vào trong mũi và miệng, thông qua khí
quản,
đến phế quản tách nhánh ở phía cuối, mỗi phế quản dẫn
đến một lá phổi. Giống như các nhánh cây, các ống nhỏ
này tách thành hàng ngàn ống nhỏ hơn gọi là tiểu phế
quản.
Rất dễ để nghĩ rằng phổi như quả bóng bay lớn, nhưng
thay vì rỗng, chúng xốp và lỗ rỗ bên trong, với các tiểu
phế quản chạy qua các nhu mô.
Điểm cuối của mỗi tiểu phế quản có các túi khí nhỏ gọi là
phế nang, được bao bọc trong các mao mạch chứa đầy
hồng cầu chứa một loại protein đặc biệt được gọi là
hemoglobin.
Không khí hít vào làm đầy túi khí, khiến phổi phồng ra.
Đây là nơi diễn ra sự trao đổi chất quan trọng. Đến lúc
này, các mao mạch chứa đầy khí carbonic, các túi khí lại
chứa đầy ô-xi.Theo quy luật khuyếch tán, phân tử khí có
khuynh hướng di chuyển từ nơi có nồng độ cao sang nơi
có nồng độ thấp.Vì vậy, ô-xi đi vào các mao mạch, bị
hemoglobin giữ lại ở đó, khí carbonic thì được đem vào
phổi. Các hemoglobin chứa đầy ô-xi sẽ được vận chuyển
đi khắp cơ thể thông qua các mạch máu.
Thế nhưng, phổi sẽ làm gì với khí carbonic?
Thở ra, dĩ nhiên rồi.
Hệ thần kinh tự chủ một lần nữa phát tín hiệu, khiến cơ
hoành cong lên, và các cơ gian sườn giãn ra, khiến khoang
ngực nhỏ lại làm phổi bị thu nhỏ. Khí nhiều carbonic bị
đẩy ra ngoài, và chu kỳ lại bắt đầu.
Đó là cách bộ phận xốp và lỗ rỗ này giúp cơ thể luôn
được cung cấp đủ khí. Phổi hít vào thở ra từ 15 đến 25 lần
một phút, tổng cộng lên đến 10.000 lít khí mỗi ngày. Cần
vận động rất nhiều , nhưng đừng lo lắng. Phổi và hệ thần
kinh tự chủ sẽ làm thay bạn.
viêm phổi là viêm trong phổi gây nên bởi một nhiễm
https://www.youtube.com/watch?v=aKduNgfePLU
Pneumonia is inflammation in your lungs caused by an
infection.You have two lungs, one on each side of your chest.
Each lung has separate sections, called lobes. Normally, as you
breathe, air moves freely through your trachea, or windpipe, then
through large tubes, called bronchi, through smaller tubes, called
bronchioles, and finally into tiny sacs, called alveoli. Your
airways and alveoli are flexible and springy. When you breathe
in, each air sac inflates like a small balloon. And when you
exhale, the sacs deflate. Small blood vessels, called capillaries,
surround your alveoli. Oxygen from the air you breathe passes
into your capillaries, then carbon dioxide from your body passes
out of your capillaries into your alveoli so that your lungs can
get rid of it when you exhale.
If you have pneumonia, your airways or lungs have an infection
caused by germs such as:bacteria, viruses, fungi or parasites.
Your airways catch most germs in the mucus that lines your
trachea, bronchi, and bronchioles.
Hair-like cilia lining the tubes constantly push the mucus and
germs out of your airways, where you may expel them by
coughing. Sometimes germs make it past your mucus and cilia,
and enter your alveoli.
Normally, cells of your immune system attack these germs,
which keep them from making you sick.
However, if your immune system is weakened due to age,
illness, or fatigue, pneumonia-causing germs can overwhelm
your immune cells and begin to multiply.
Your bronchioles and alveoli become inflamed as your immune
system attacks the multiplying germs.
The inflammation causes your alveoli fill with fluid, making it
difficult for your body to get the oxygen it needs.
If you have lobar pneumonia, one lobe of your lungs is affected.
If you have bronchopneumonia, many areas of both lungs are
affected.
Pneumonia may cause the following symptoms:difficulty
breathing,chest pain,coughing fever and chills, confusion,
headache, muscle pain and fatigue.
Pneumonia can lead to serious complications.
trùng.Bạn có 2 lá phổi, một lá mỗi bên của ngực.Mỗi lá
phổi được chia làm các phần, được gọi là các thùy.Bình
thường, như khi bạn thở, không khí đi tự do qua khí quản,
sau đó qua những ống lớn, gọi là phế quản, qua những
ống nhỏ hơn, gọi là tiểu phế quản, và cuối cùng vào
những túi nhỏ, gọi là phế nang. Những đường thở và phế
nang mềm dẻo và đàn hồi. Khi bạn hít vào, mỗi phế nang
giãn ra như một quả bóng hơi nhỏ.Và khi bạn thở ra,
những túi khí co lại.Những mạch máu nhỏ, gọi là mao
mạch, vây quanh phế nang của bạn. Khí oxy từ không khí
bạn hô hấp đi vào trong những mao mạch này, sau đó khí
cacbonic từ cơ thể bạn đi ra ngoài của những mao mạch
này vào trong phế nang để phổi của bạn có thể giải phóng
nó khi bạn thở ra.
Nếu bạn bị viêm phổi, đường thở hoặc phổi của bạn có
một nhiễm trùng tạo ra bởi mầm bệnh như: vi khuẩn,
virus, nấm hoặc ký sinh trùng
Đường thở của bạn tiếp nhận hầu hết mầm bệnh trong
chất nhầy lót khí quản, phế quản và tiểu phế quản.
Lông nhỏ có hình giống sợi tóc lót trong ống luôn luôn
đây chất nhầy và mầm bệnh ra khỏi đường thở của bạn,
nơi mà bạn có thể tống chúng ra khi ho.
Đôi khi mầm bệnh có thể đi qua chất nhầy và lông, và đi
vào phế nang của bạn.
Bình thường, những tế bào của hệ miễn dịch tấn công
những mầm bệnh này, giữ chúng không làm bạn bị bệnh.
tuy nhiên, nếu hệ miễn dịch của bạn bị yếu đi vì tuổi,
bệnh, hoặc sự mệt mỏi, mầm bệnh là nguyên nhân của
viêm phổi có thể phá hủy những tế bào miễn dịch của bạn
và bắt đầu nhân lên.
Những tiểu phế quản và phế nang bị nhiễm trùng như hệ
thống miễn dịch của bạn tấn công nhân vi trùng.
Viêm làm phế nang của bạn bị tràn dịch, gây khó khăn
cho cơ thể của bạn lấy oxy cần thiết.
Nếu bạn bị viêm phổi thùy, một thùy phổi của bạn bị ảnh
hưởng.
Nếu bạn có viêm phế quản phổi, nhiều khu vực của cả hai
phổi bị ảnh hưởng.

Respiratory failure occurs when your breathing becomes so
difficult that you need a machine called a ventilator to help you
breathe.
Bacteremia occurs when the bacteria causing your pneumonia
move into your bloodstream where they may travel to infect
other organs.
In some cases of pneumonia, a large collection of fluid and pus,
called an abscess, may form inside one of your lungs.
If an abscess forms around the outside of your lung, it’s called
an empyema.
Possible treatments for pneumonia include antibiotics, if the
cause is bacteria or a parasite
antiviral drugs, if the cause is a flu virus antifungal medication,
if the cause is a fungus rest and drinking plenty of fluids and
over-the-counter, or OTC remedies, to manage your fever,
aches, and pain.
If you have severe pneumonia you may be admitted to the
hospital, and given intravenous antibiotics and oxygen.
UNIT 3 – ENDOCRINE SYSTEM
VIDEO 1: Overview of Endocrine system (homework)
https://www.youtube.com/watch?v=vLdNX5Te1Xo
The endocrine system is one of the two systems that are
responsible for communication and integration between various
body tissues, the other being the nervous system.
Endocrine communication is achieved by means of chemical
messengers called hormones. Hormones are produced in
endocrine glands and secreted into the bloodstream to reach
body tissues. A hormone can travel wherever the blood goes, but
it can only affect cells that have receptors for it. These are called
Viêm phổi có thể gây ra những triệu chứng:khó thở, tưc
ngực ,ho sốt và ớn lạnh, sự nhầm lẫn, đau đầu, đau cơ
và mệt mỏi.
 
Viêm phổi có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm
trọng.
Suy hô hấp xảy ra khi hơi thở của bạn trở nên rất khó
khăn rằng bạn cần một máy gọi là máy thở để giúp bạn hít
thở.
Nhiễm khuẩn xảy ra khi vi khuẩn gây viêm phổi di
chuyển vào máu của bạn nơi chúng có thể chu du để lây
nhiễm các cơ quan khác.
Trong một số trường hợp viêm phổi, một lượng lớn các
chất lỏng và mủ, gọi là áp-xe, có thể hình thành bên trong
một lá phổi của bạn.
Nếu một áp xe quanh bên ngoài của phổi của bạn, nó
được gọi là một viêm mủ màng phổi.
phương pháp điều trị cho bệnh viêm phổi bao gồm kháng
sinh, nếu nguyên nhân là do vi khuẩn hoặc ký sinh trùng
thuốc kháng virus, nếu nguyên nhân là một loại virus cúm
thuốc kháng nấm, nếu nguyên nhân là một nấm nghỉ ngơi
và uống nhiều chất lỏng và over-the-counter, hoặc thuốc
OTC, để quản lý sốt, đau nhức và đau đớn.
Nếu bạn có viêm phổi nặng bạn có thể nhập viện, và dùng
kháng sinh tiêm tĩnh mạch và ôxy.
Hệ thống nội tiết là một trong hai hệ thống chịu trách
nhiệm liên lạc và tích hợp giữa các mô cơ thể khác nhau,
hệ thống còn lại là hệ thống thần kinh. Thông tin liên lạc
nội tiết được thực hiện nhờ các sứ giả hóa học được gọi là
hormone. Nội tiết tố được sản xuất trong các tuyến nội tiết
và được tiết vào máu để đến các mô cơ thể. Một loại
hormone có thể di chuyển đến bất cứ nơi nào máu đi đến,
nhưng nó chỉ có thể ảnh hưởng đến các tế bào có thụ thể
target cells. There are 2 major  types of hormones: steroid dành cho nó. Chúng được gọi là tế bào đích. Có 2 loại
hormones derived from cholesterol and are lipid-soluble; and hormone chính: hormone steroid có nguồn gốc từ
non-steroid  hormones derived from peptides or amino-acids and cholesterol và hòa tan trong lipid; và các hormone không
are water-soluble. Lipid-soluble steroid hormones can cross the steroid có nguồn gốc từ peptide hoặc axit amin và hòa tan
cell membrane to bind to their receptors inside the cell, either in trong nước. Các hormone steroid hòa tan trong lipid có
the cytoplasm or nucleus. Steroid hormone receptors are thể xuyên qua màng tế bào để liên kết với các thụ thể của
typically transcription factors. Upon forming,  the chúng bên trong tế bào, trong tế bào chất hoặc nhân. Các
hormone/receptor complex binds to specific DNA sequences to thụ thể hormone steroid thường là các yếu tố phiên mã.
regulate gene expression, and thus mediating cellular response. Sau khi hình thành, phức hợp hormone/thụ thể liên kết với
On the other hand, water-soluble non-steroid hormones are các trình tự DNA cụ thể để điều chỉnh biểu hiện gen và do
unable to cross the lipid membrane and therefore must bind to đó làm trung gian cho phản ứng của tế bào. Mặt khác, các
receptors located on the surface of the cell. The binding triggers hormone không steroid hòa tan trong nước không thể
a cascade of events that leads to production of cAMP, a second  xuyên qua màng lipid và do đó phải liên kết với các thụ
messenger that is responsible for cellular response to hormone. It thể nằm trên bề mặt tế bào. Sự ràng buộc kích hoạt một
does so by changing  enzyme activity or ion channel loạt các sự kiện dẫn đến việc sản xuất cAMP, chất truyền
permeability. Major endocrine glands include: the  tin thứ hai chịu trách nhiệm cho phản ứng của tế bào đối
hypothalamus, pituitary gland, pineal gland, thyroid and với hormone. Nó làm như vậy bằng cách thay đổi hoạt
parathyroid glands, thymus, adrenal  gland, islets of the động của enzyme hoặc tính thấm của kênh ion. Các tuyến
pancreas, and testes in men or ovaries in women. The endocrine nội tiết chính bao gồm: vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến
system also includes hormone-secreting cells from other organs tùng, tuyến giáp và tuyến cận giáp, tuyến ức, tuyến
such as kidneys and intestine. Except for the hypothalamus and thượng thận, đảo tụy và tinh hoàn ở nam hoặc buồng
the pituitary, different endocrine glands are involved in  trứng ở nữ. Hệ thống nội tiết cũng bao gồm các tế bào tiết
different, more or less independent, processes. For example, the hormone từ các cơ quan khác như thận và ruột. Ngoại trừ
pancreas produces insulin and  glucagon that keep blood sugar vùng dưới đồi và tuyến yên, các tuyến nội tiết khác nhau
levels in check; the parathyroid glands produce hormones that tham gia vào các quá trình khác nhau, ít nhiều độc lập. Ví
regulate calcium and phosphorus; thyroid hormones control dụ, tuyến tụy sản xuất insulin và glucagon giúp kiểm soát
metabolic rates; while the ovaries and  testes are involved in lượng đường trong máu; tuyến cận giáp sản xuất hormone
reproductive functions. On the other hand, the hypothalamus điều hòa canxi và phốt pho; hormone tuyến giáp kiểm soát
and  pituitary gland play a more central, integrative role. The tỷ lệ trao đổi chất; còn buồng trứng và tinh hoàn tham gia
hypothalamus is also part  of the brain. It secretes several vào chức năng sinh sản. Mặt khác, vùng dưới đồi và tuyến
hormones, called neuro-hormones, which control the production  yên đóng vai trò tích hợp trung tâm hơn. Vùng dưới đồi
of other hormones by the pituitary. Thus,   cũng là một phần của não. Nó tiết ra một số kích thích tố,
the hypothalamus links the nervous system  to the endocrine được gọi là kích thích tố thần kinh, kiểm soát việc sản
system. The pituitary is known as the master gland because it xuất các kích thích tố khác của tuyến yên. Do đó, vùng
controls  the functions of many other endocrine glands. A major dưới đồi liên kết hệ thống thần kinh với hệ thống nội tiết.
role of the endocrine system is to  maintain the body’s stable Tuyến yên được gọi là tuyến chủ vì nó kiểm soát các chức
internal conditions, or homeostasis, such as blood sugar levels or năng của nhiều tuyến nội tiết khác. Vai trò chính của hệ
serum  calcium levels. To do this, it utilizes negative feedback thống nội tiết là duy trì các điều kiện ổn định bên trong cơ
mechanisms, which work very much like a  thermostat: the thể, hay cân bằng nội môi, chẳng hạn như lượng đường
heater is on when the temperature is low, off when it’s high. For trong máu hoặc nồng độ canxi huyết thanh. Để làm điều
example, when blood glucose level is high, such as after a này, nó sử dụng các cơ chế phản hồi âm, hoạt động rất
meal, glucose induces insulin release from the pancreas. Insulin giống một bộ điều nhiệt: bộ sưởi bật khi nhiệt độ thấp, tắt
helps body cells consume glucose, clearing it from the blood. khi nhiệt độ cao. Ví dụ, khi lượng đường trong máu cao,
Low blood glucose can no longer  act on the pancreas, which chẳng hạn như sau bữa ăn, glucose sẽ kích thích tuyến tụy
now stops releasing   giải phóng insulin. Insulin giúp các tế bào cơ thể tiêu thụ
insulin. Another example is the regulation of  thyroid hormones glucose, loại bỏ glucose khỏi máu. Lượng đường trong
levels which are induced by a pituitary hormone called thyroid-
stimulating  hormone, TSH. TSH, in turn, is under control of
thyrotropin-releasing hormone, TRH, from the  hypothalamus.
When thyroid hormone levels are too high, they suppress the
secretion of TSH and  TRH, consequently inhibiting their own
production.
UNIT 3 – ENDOCRINE SYSTEM
VIDEO 2: How do your hormones work?
https://www.youtube.com/watch?v=-SPRPkLoKp8&t=3s
Over the course of our lifetimes, our bodies undergo a series of
extraordinary metamorphoses: we grow, experience puberty, and
many of us reproduce.
Behind the scenes, the endocrine system works constantly to
orchestrate these changes. Alongside growth and sexual
maturity, this system regulates everything from your sleep to the
rhythm of your beating heart, exerting its influence over each
and every one of your cells. The endocrine system relies on
interactions between three features to do its job: glands,
hormones, and trillions of cell receptors. Firstly, there are
several hormone-producing glands: three in your brain, and
seven in the rest of your body. Each is surrounded by a network
of blood vessels, from which they extract ingredients to
manufacture dozens of hormones. Those hormones are then
pumped out in tiny amounts, usually into the bloodstream. From
there, each hormone needs to locate a set of target cells in order
to bring about a specific change. To find its targets, it’s helped
along by receptors, which are special proteins inside or on the
cell’s surface. Those receptors recognise specific hormones as
they waft by, and bind to them. When this happens, that
hormone-receptor combination triggers a range of effects that
either increase or decrease specific processes inside the cell to
change the way that cell behaves. By exposing millions of cells
at a time to hormones in carefully-regulated quantities, the
endocrine system drives large-scale changes across the body.
Take, for instance, the thyroid and the two hormones it produces,
triiodothyronine and thyroxine. These hormones travel to most
of the body’s cells, where they influence how quickly those cells
use energy and how rapidly they work. In turn, that regulates
everything from breathing rate to heartbeat, body temperature,
and digestion. Hormones also have some of their most visible—
and familiar—effects
during puberty. In men, puberty begins when the testes start
secreting testosterone. That triggers the gradual development of
máu thấp không còn có thể tác động lên tuyến tụy, tuyến
tụy hiện ngừng tiết ra insulin. Một ví dụ khác là sự điều
chỉnh nồng độ hormone tuyến giáp được gây ra bởi
hormone tuyến yên được gọi là hormone kích thích tuyến
giáp, TSH. Ngược lại, TSH chịu sự kiểm soát của
hormone giải phóng thyrotropin, TRH, từ vùng dưới đồi.
Khi nồng độ hormone tuyến giáp quá cao, chúng sẽ ức
chế tiết TSH và TRH, do đó ức chế quá trình sản xuất của
chính chúng.
Trong suốt cuộc đời của chúng ta, cơ thể chúng ta trải qua
một loạt các biến đổi phi thường: chúng ta lớn lên, trải
qua tuổi dậy thì, và nhiều người trong chúng ta sinh sản.
Phía sau hậu trường, Hệ thống nội tiết hoạt động liên tục
để điều phối những thay đổi này. Bên cạnh sự tăng trưởng
và trưởng thành về giới tính, hệ thống này điều chỉnh mọi
thứ từ giấc ngủ của bạn đến nhịp tim đang đập của bạn,
tác động đến từng tế bào của bạn. Hệ thống nội tiết dựa
vào sự tương tác giữa ba tính năng để thực hiện công việc
của nó: tuyến, hormone, và hàng nghìn tỷ thụ thể tế bào.
Đầu tiên, có một số tuyến sản xuất hormone: ba trong não
của bạn, và bảy trong phần còn lại của cơ thể bạn. Mỗi cái
được bao quanh bởi một mạng lưới mạch máu, từ đó
chúng chiết xuất các thành phần để sản xuất hàng chục
loại hormone. Những hormone đó sau đó được bơm ra với
lượng rất nhỏ, thường là vào máu. Từ đó, mỗi hormone
cần xác định vị trí của một tập hợp các tế bào mục tiêu để
mang lại một sự thay đổi cụ thể. Để tìm mục tiêu, nó được
hỗ trợ bởi các thụ thể, là các protein đặc biệt bên trong
hoặc trên bề mặt tế bào. Những cơ quan thụ cảm đó nhận
biết các hoóc-môn cụ thể khi chúng lướt qua, và liên kết
với chúng. Khi điều này xảy ra, sự kết hợp hormone-thụ
thể kích hoạt một loạt các hiệu ứng làm tăng hoặc giảm
các quá trình cụ thể bên trong tế bào để thay đổi cách tế
bào hoạt động. Bằng cách cho hàng triệu tế bào tiếp xúc
cùng lúc với kích thích tố với số lượng được điều chỉnh
cẩn thận, hệ thống nội tiết thúc đẩy những thay đổi quy
mô lớn trên toàn cơ thể. Lấy ví dụ, tuyến giáp và hai
hormone mà nó tạo ra, triiodothyronine và thyroxine.
Những kích thích tố này di chuyển đến hầu hết các tế bào
của cơ thể, nơi chúng ảnh hưởng đến tốc độ các tế bào đó
sử dụng năng lượng và tốc độ hoạt động của chúng. Đổi
lại, điều đó điều chỉnh mọi thứ, từ nhịp thở đến nhịp tim,
nhiệt độ cơ thể, và tiêu hóa. Hormone cũng có một số tác
dụng dễ thấy nhất—và quen thuộc— ở tuổi dậy thì. Ở
nam giới, tuổi dậy thì bắt đầu khi tinh hoàn bắt đầu tiết ra
testosterone. Điều đó kích hoạt sự phát triển dần dần của
the sexual organs, makes facial hair sprout, and causes the voice
to deepen and height to increase. In women, estrogen secreted
from the ovaries signals the start of adulthood. It helps the body
develop, makes the hips widen, and thickens the womb’s lining,
preparing the body for menstruation or pregnancy. An enduring
misconception around the endocrine system is that there are
exclusively male and female hormones. In fact, men and women
have estrogen and testosterone, just in different amounts. Both
hormones play a role in pregnancy, as well, alongside more than
10 other hormones that ensure the growth of the fetus, enable
birth, and help the mother feed her child. Such periods of
hormonal change are also associated with fluctuations in mood.
That’s because hormones can influence
the production of certain chemicals in the brain, like serotonin.
When chemical levels shift, they may cause changes in mood, as
well. But that’s not to say that hormones have unlimited power
over us. They’re frequently viewed as the main drivers of our
behavior, making us slaves to their effects, especially during
puberty. But research shows that our behavior is collectively
shaped by a variety of influences, including the brain and its
neurotransmitters, our hormones, and various social factors. The
primary function of the endocrine system is to regulate our
bodily processes, not control us. Sometimes disease, stress, and
even diet can disrupt that regulatory function, however, altering
the quantity of hormones that glands secrete or changing the way
that cells respond.
Diabetes is one of the most common hormonal disorders,
occurring when the pancreas secretes too little insulin, a
hormone that manages blood sugar levels. And hypo- and
hyperthyroidism occur when the thyroid gland makes too little or
too much thyroid hormone. When there’s too little thyroid
hormone, that results in a slowed heart rate, fatigue, and
depression, and when there’s too much thyroid hormone, weight
loss, sleeplessness, and irritability. But most of the time, the
endocrine system manages to keep our bodies in a state of
balance. And through its constant regulation, it drives the
changes that ultimately help us become who we are.
UNIT 4 –REPRODUCTIVE SYSTEM
VIDEO 2: Fertilization (homework)
https://www.youtube.com/watch?v=_5OvgQW6FG4
Fertilization is the epic story of a single sperm facing incredible
các cơ quan sinh dục, khiến lông mặt mọc lên, và khiến
giọng nói trầm hơn và chiều cao tăng lên. Ở phụ nữ,
estrogen tiết ra từ buồng trứng báo hiệu sự bắt đầu của
tuổi trưởng thành. Nó giúp cơ thể phát triển, giúp hông nở
ra, và làm dày niêm mạc tử cung, chuẩn bị cho cơ thể
trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai. Một quan niệm
sai lầm lâu dài xung quanh hệ thống nội tiết là chỉ có nội
tiết tố nam và nữ. Trên thực tế, đàn ông và phụ nữ có
estrogen và testosterone, chỉ khác nhau về lượng. Cả hai
loại hormone này cũng đóng một vai trò trong quá trình
mang thai, cùng với hơn 10 loại hormone khác đảm bảo
sự phát triển của thai nhi, giúp sinh nở, và giúp người mẹ
cho con bú. Những giai đoạn thay đổi nội tiết tố như vậy
cũng liên quan đến sự thất thường của tâm trạng. Đó là
bởi vì hormone có thể ảnh hưởng đến việc sản xuất một số
chất hóa học trong não, như serotonin. Khi nồng độ hóa
chất thay đổi, chúng cũng có thể gây ra những thay đổi về
tâm trạng. Nhưng điều đó không có nghĩa là hormone có
sức mạnh vô hạn đối với chúng ta. Chúng thường được
coi là động lực chính trong hành vi của chúng ta, khiến
chúng ta trở thành nô lệ cho tác động của chúng, đặc biệt
là ở tuổi dậy thì. Nhưng nghiên cứu chỉ ra rằng hành vi
của chúng ta được định hình chung bởi nhiều ảnh hưởng,
bao gồm bộ não và các chất dẫn truyền thần kinh của nó,
hormone của chúng ta, và các yếu tố xã hội khác nhau.
Chức năng chính của hệ thống nội tiết là điều chỉnh các
quá trình trong cơ thể chúng ta, không kiểm soát chúng ta.
Đôi khi bệnh tật, căng thẳng, và thậm chí chế độ ăn uống
có thể phá vỡ chức năng điều tiết đó, tuy nhiên, thay đổi
lượng hormone mà các tuyến tiết ra hoặc thay đổi cách tế
bào phản ứng. Bệnh tiểu đường là một trong những rối
loạn nội tiết tố phổ biến nhất, xảy ra khi tuyến tụy tiết ra
quá ít insulin, một loại hormone kiểm soát lượng đường
trong máu. Và suy giáp và cường giáp xảy ra khi tuyến
giáp tạo ra quá ít hoặc quá nhiều hormone tuyến giáp. Khi
có quá ít hormone tuyến giáp, điều đó dẫn đến nhịp tim
chậm lại, mệt mỏi, và trầm cảm, và khi có quá nhiều
hormone tuyến giáp, giảm cân, mất ngủ, và cáu kỉnh.
Nhưng hầu hết thời gian, hệ thống nội tiết quản lý để giữ
cho cơ thể chúng ta ở trạng thái cân bằng. Và thông qua
quy định liên tục của nó, nó thúc đẩy những thay đổi cuối
cùng giúp chúng ta trở thành chính mình.
Thụ tinh là một quá trình ấn tượng khi một tinh trùng đối
mặt với biết bao điều kỳ lạ, để kết hợp với trứng và tạo ra
một cơ thể sống mới. Đó là câu chuyện của tất cả chúng
ta. Trong quá trình giao hợp, có khoảng 300 triệu tinh
odds. To unite with an egg and form a new human life it is the
story of all of us. During sexual intercourse about 300 million
sperm enter. Soon afterward millions of them will either flow
out of the vagina or die in its acidic environment. However
many the vagina survive because of the protective elements
provided in the fluid surrounding them. Next the sperm must
pass through the cervix and opening into the uterus. Usually it
remains tightly closed but here the cervix is open for a few days
while the woman ovulates. The sperm swim through the
Cervical Mucus which is thinned to a more watery consistency
for easier passage. Once inside the cervix the sperm continue
swimming toward the uterus though millions will die trying to
make it through the mucus. Some sperm remain behind caught in
the folds of the cervix, but they may later continue the journey as
a backup to the first group. Inside the uterus muscular uterine
contractions assist the sperm on their journey Toward the egg.
However resident cells from the women's immune system
mistaking the sperm for foreign invaders, destroy thousands
more. Next half the sperm head for the empty Fallopian Tube
while the other half swim toward the Tube containing the
unfertilized egg now only a few thousand remain. Inside the
Fallopian Tube tiny cilia pushed the egg toward the Uterus. To
continue the sperm must surge against this motion to reach the
egg. Some sperm get trapped in the cilia and die during this part
of the journey chemicals in the reproductive tract cause the
membranes covering the heads of the sperm to change as a
result, the sperm become hyperactive swimming harder and
faster toward their destination at long last the spam reached the
egg only a few dozen of the original 300 million sperm remain.
The egg is covered with a layer of cells called the Corona
radiata. The sperm must pushed through this layer to reach the
outer layer of the egg the Zona Pellucida. When sperm reached
the Zona Pellucida they attach to specialized sperm receptors on
the surface. Which triggers their acrosomes to release digestive
enzymes enabling the sperm to burrow into the layer. Inside the
Zona Pellucida is a narrow fluid filled space just outside the egg
cell membrane. The first sperm to make contact will fertilize the
egg. After a perilous journey and against incredible odds a single
sperm attaches to the egg cell membrane. Within a few minutes
the outer membranes fuse and the egg pulls the sperm inside.
This event causes changes in the egg Membrane that prevent
other sperm from attaching to it. Next the egg releases chemicals
that push other sperm away from the egg and create an
impenetrable fertilization membrane. As the reaction spreads
outward the Zona Pellucida hardens trapping any sperm unlucky
enough to be caught inside. Outside the egg, sperm are no longer
trùng được giải phóng vào âm đạo. Ngay sau đó, hàng
triệu con lập tức trôi ra khỏi âm đạo, hoặc chết trong môi
trường acid quá cao. Tuy nhiên, rất nhiều tinh trùng sống
sót nhờ sự bảo vệ của tinh dịch bao quanh chúng. Tiếp
theo, tinh trùng phải vượt qua cổ tử cung để tiến vào tử
cung. Thông thường nó được đóng rất chặt, nhưng ở đây
cổ tử cung sẽ mở ra vài ngày trong thời kỳ rụng trứng.
Các tinh trùng bơi qua vùng chất nhầy cổ tử cung. Chất
nhầy này đã loãng đi khá nhiều để chúng có thể dễ dàng
vượt qua. Một khi đã lọt vào cổ tử cung, tinh trùng tiếp
tục bơi thẳng tới phía tử cung, dù hàng triệu con sẽ chết vì
không vượt qua nổi vùng chất nhầy. Một vài tinh trùng kẹt
lại phía sau, bị mắc trong những nếp gấp cổ tử cung.
Chúng vẫn có thể tiếp tục sau, là dự phòng cho nhóm đi
đầu. Bên trong tử cung, những cơ bắp thành tử cung co
bóp để đẩy tinh trùng về phía trứng. Tuy nhiên, những tế
bào miễn dịch trong cơ thể người phụ nữ nhầm tinh trùng
với các tế bào lạ, và tiêu diệt hàng ngàn con nữa. Tiếp
theo, một nửa số tinh trùng tiến thẳng về phía ống dẫn
trứng trống rỗng, nửa còn lại bơi về phía ống dẫn trứng có
chứa trứng chưa được thụ tinh. Giờ thì chỉ còn vài ngàn
tinh trùng sống sót. Trong ống dẫn trứng, những chùm
lông nhỏ đẩy trứng về phía tử cung. Muốn tiến lên, tinh
trùng buộc phải vượt qua lực cản này để tiếp cận được
trứng. Một số tinh trùng mắc kẹt vào lông và chết. Ở
chặng này của cuộc hành trình, chất hóa học trong ống
dẫn trứng làm lớp màng trên đầu tinh trùng biến đổi. Tinh
trùng trở nên tăng động, bơi mạnh hơn và nhanh hơn đến
cái đích của mình. Cuối cùng, tinh trùng cũng đến được
chỗ trứng. Giờ thì chỉ còn vài chục trong số 300 triệu tinh
trùng sống sót. Trứng được bao phủ bởi một lớp tế bào
thành hình vòng nan hoa. Tinh trùng phải vượt qua được
lớp tế bào này, trước khi tiếp cận được vỏ trứng, gọi là
vùng trong (zona pellucida). Khi tinh trùng tiến vào vùng
trong, chúng gắn mình vào thụ cảm tinh trùng trên vỏ
trứng. Điều này kích thích mũ acrosome, giải phóng
enzyme tiêu hóa, giúp tinh trùng chui sâu hơn vào vỏ
trứng. Bên trong vỏ trứng là một lớp dịch nhầy mỏng bao
phủ màng bảo vệ trứng. Tinh trùng đầu tiên tiếp cận được
lớp màng này sẽ thụ tinh cho trứng. Sau cả một chuyến
hành trình khó khăn với tỉ lệ thành công cực nhỏ, một tinh
trùng duy nhất gắn mình vào màng tế bào trứng. Vài phút
sau, lớp màng giữa chúng hợp lại làm một, và trứng hút
tinh trùng vào bên trong. Sự kiện này khiến lớp màng tế
bào trứng biến đổi, ngăn cản những tinh trùng còn lại gắn
mình vào nó. Tiếp theo, trứng giải phóng một chất hóa
able to attach to the Zona, Pellucida. Meanwhile inside the egg
the tightly packed male genetic material spreads out a new
Membrane forms around the genetic material creating the male
pronucleus. Inside the genetic material reforms into 23
chromosomes. The female genetic material awakened by the
fusion of the sperm with the egg finishes dividing resulting in
the female pronucleus which also contains 23 chromosomes. As
the male and female pronuclei form spider web-like threads
called Microtubules pull them toward each other the two sets of
Chromosomes joined together. Completing the process of
fertilization at this moment a unique genetic code arises instantly
determining gender, hair color, eye color and hundreds of other
characteristics. This new single cell the zygote is the beginning
of a new human being. And now the cilia and the Fallopian Tube
gently sweep the Zygote toward the uterus. Where he or she will
implant in the richer uterine lining. Growing and maturing for
the next nine months until ready for birth.
UNIT 4 –REPRODUCTIVE SYSTEM
VIDEO 1: How menstruation works
https://www.youtube.com/watch?v=ayzN5f3qN8g
This might seem hard to believe, but right now, 300 million
women across the planet are experiencing the same thing: A
period. The monthly menstrual cycle that leads to the period is a
reality most women on Earth will go through in their lives. But
why is this cycle so universal? And what makes it a cycle in the
first place? Periods last anywhere between two and seven days,
arising once within in a 28-day rotation. That whole system
occurs on repeat, happening approximately 450 times during a
woman's life. Behind the scenes are a series of hormonal
controls that fine tune the body's internal workings to make
menstruation start or stop during those 28 days. This inner
machinery includes two ovaries stocked with thousands of tiny
sacks called follicles. That each contain one oocyte, an
unfertilized egg cell. At puberty, ovaries hold over 400 thousand
egg cells, but release only one each month, which results in
pregnancy or a period. Here's how this cycle unfolds. Each
month beginning around puberty, the hormone-producing
pituitary gland in the brain starts releasing two substances into
the blood: follicle stimulating hormone and luteinizing hormone.
học đẩy những tinh trùng khác ra khỏi vỏ, và tạo ra một
lớp màng bọc không thể xuyên thủng được. Khi phản ứng
này truyền ra bên ngoài, vùng trong cứng lên, nhốt giữ tất
cả những tinh trùng không may mắn còn lại. Bên ngoài vỏ
trứng, không tinh trùng nào còn có thế lọt vào vùng trong
được nữa. Trong lúc đó, bên trong trứng, khối gen nguyên
liệu chứa thông tin di truyền của nam giới bung ra. Một
lớp màng mới được tạo ra bao bọc khối gen này, tạo thành
một nhân nguyên đực. Bên trong, khối gen nguyên liệu tái
tạo lại thành 23 nhiễm sắc thể. Khối gen nữ giới, bị đánh
thức bởi sự thụ tinh, cũng đã giảm phân xong, tạo thành
nhân nguyên cái, cũng chứa 23 nhiễm sắc thể. Khi hai
nhân nguyên đực và cái hoàn tất tái tạo,
những sợi mảnh như tơ nhện, được gọi là ống vi thể, kéo
chúng về phía nhau. Hai bộ nhiễm sắc thể hợp lại làm
một, hoàn tất quá trình thụ tinh. Chính thời điểm này, một
mã di truyền độc nhất nảy sinh, ngay lập tức quyết định
giới tính, màu tóc, màu mắt và hàng trăm đặc tính khác.
Tế bào nhỏ bé được gọi là hợp tử này, là điểm bắt đầu của
một con người mới. Giờ thì lông và ống dẫn trứng nhẹ
nhàng đẩy hợp tử tiến về phía tử cung. Để cậu bé hay cô
bé này có thể bám vào lớp màng tử cung đầy dinh dưỡng,
phát triển đầy đủ trong suốt 9 tháng sau, cho đến khi sẵn
sàng để được sinh ra đời.
Điều này dường như khó tin, nhưng ngay lúc này, 300
triệu phụ nữ trên khắp hành tinh đang trải qua những điều
tương tự nhau: Sự hành kinh. Chu kì kình nguyệt hàng
tháng dẫn đến hành kinh một thực tế mà hầu hết phụ nữ
trên thế giới sẽ trải qua trong đời họ. Nhưng tại sao chu kỳ
này lại phổ biến? Và trước hết điều gì tạo ra chu kì này?
Hành kinh kéo dài từ 2 đến 7 ngày, lặp lại sau mỗi 28
ngày. Toàn bộ hệ thống này lặp đi lặp lại, xảy ra gần 450
lần trong suốt cuộc đời người phụ nữ. Đằng sau đó là sự
điều khiển của một loạt hormon
phối hợp nhịp nhàng cho các hoạt động bên trong cơ thể
để làm cho chu kì kinh nguyệt bắt đầu và kết thúc trong
28 ngày. Bộ máy bên trong này bao gồm 2 buồng trứng
chứa hàng ngàn túi nhỏ được gọi là nang trứng. Mỗi nang
trứng chứa một noãn bào, là tế bào trứng chưa được thụ
tinh. Vào thời điểm dậy thì, cả hai buồng trứng có hơn
400 ngàn tế bào trứng nhưng chỉ phóng thích mỗi tháng
một trứng điều này dẫn đến sự mang thai hoặc sự hành
kinh. Đây là cách chu kì này xảy ra. Mỗi tháng bắt đầu
quanh kỳ dậy thì, Hormon được sản xuất bởi tuyến yên ở
não bắt đầu giải phóng hai chất vào trong máu Hormon
kích thích nang trứng và hormon kích thích hoàng thể.
When they reach the ovaries, they encourage the internal egg
cells to grow and mature. The follicles respond by pumping out
estrogen. The egg cells grow and estrogen levels peak, inhibiting
the production of FSH, and telling the pituitary to pump out
more LH. That causes only the most mature egg cell from one of
the ovaries to burst out of the follicle and through the ovary wall.
This is called ovulation, and it usually happens ten to sixteen
days before the start of a period. The tiny oocyte moves along
the fallopian tube. A pregnancy can only occur if the egg is
fertilized by a sperm cell within the next 24 hours. Otherwise,
the egg's escapade ends, and the window for pregnancy closes
for that month. Meanwhile, the now empty follicle begins to
release progesterone,
another hormone that tells the womb's lining to plump up with
blood and nutrients in preparation for a fertilized egg that may
embed there and grow. If it doesn't embed, a few days later, the
body's progesterone and estrogen levels plummet, meaning the
womb stops padding out and starts to degenerate, eventually
falling away. Blood and tissue leave the body, forming the
period. The womb can take up to a week to clear out its unused
contents, after which, the cycle begins anew. Soon afterwards,
the ovaries begin to secrete estrogen again, and the womb lining
thickens, getting ready to accommodate a fertilized egg or be
shed. Hormones continually control these activities by
circulating in ideal amounts delivered at just the right time. The
cycle keeps on turning, transforming each day and each week
into a milestone along its course towards pregnancy or a period.
Although this cycle appears to move by clockwork, there's room
for variation. Women and their bodies are unique, after all.
Menstrual cycles occur at diffferent times in the month,
ovulation comes at various points in the cycle, and some periods
last longer than others. Menstruation even begins and ends at
different times in life for different women, too. In other words,
variations between periods are normal. Appreciating these
differences and learning about this monthly process can
empower women, giving them the tools to understand and take
charge of their own bodies. That way, they're able to factor this
small cycle into a much larger cycle of life.
VIDEO 9: The left brain vs right brain myth
https://www.youtube.com/watch?v=ZMSbDwpIyF4
Behold the human brain, it's lumpy landscape visibly split into a
left and right side. This structure has inspired one of the most
Khi chúng tới buồng trứng chúng kích thích các tế bào
trứng bên trong phát triển và trưởng thành. Nang trứng
đáp ứng bằng cách tiết ra estrogen. Tế bào trứng phát triển
và nồng độ estrogen đạt đỉnh dẫn đến sự sản xuất FSH và
thông báo cho tuyến yên tiết ra nhiều LH hơn. Điều này
làm cho tế bào trứng trưởng thành nhất từ một buồng
trứng phá vỡ nang trứng và xuyên qua thành buồn trứng.
Đây gọi là sự rụng trứng và nó thường diễn ra từ 10 đến
16 ngày trước khi hành kinh. Noãn bào di chuyển dọc
theo ống dẫn trứng. Sự thụ thai chỉ có thể diễn ra nếu
trứng được thụ tinh bởi tinh trùng trong vòng 24 giờ tiếp
theo. Nếu không thì sự tự do của trứng kết thúc, và cơ hội
mang thai của tháng đó cũng dừng lại. Trong khi đó, tại
hoàng thể bắt đầu giải phóng progesterone một hormon
khác kích thích nội mạc tử cung làm căng đầy với máu và
chất dinh dưỡng chuẩn bị cho trứng đã thụ tinh có thể làm
tổ tại đấy và phát triển. Nếu nó không làm tổ vài ngày sau,
mức progesterone và estrogen của cơ thể giảm đột ngột có
nghĩa là tử cung ngừng tăng và bắt đầu thoái hóa cuối
cùng rụng ra ngoài. Máu và mô ra khỏi cơ thể tạo nên sự
hành kinh
Tử cung có thể mất một tuần để dọn sạch những phần
không cần thiết, sau đó, bắt đầu lại một chu kì mới.
Không lâu sau đó, buồng trứng bắt đầu tiết estrogen trở lại
và nội mạc tử cung dày lên, sẵn sàng để đón nhận trứng đã
thụ tinh hoặc là bị rụng. Hóc-môn tiếp tục điều khiển các
hoạt động này bằng một lưu lượng tuần hoàn hợp lý và
phân phối đúng lúc. Chu kì tiếp tục trở lại, biến đổi từng
ngày từng tuần tiến tới những mốc quan trọng hơn đến khi
có thai hoặc hành kinh. Mặc dù chu kì này xuất hiện và
biến mất đều đặn vẫn có một sự thay đổi ở đây. Xét cho
cùng phụ nữ và cơ thể họ là duy nhất. Chu kì kinh nguyệt
xảy ra ở các lần khác nhau trong tháng, sự rụng trứng xảy
ra ở các thời điểm khác nhau trong chu kì và một số kỳ
kinh nguyệt thì kéo dài hơn một số khác. Kinh nguyệt bắt
đầu và kết thúc ở thời điểm khác nhau cho từng người phụ
nữ. Nói cách khác, sự thay đổi giữa các lần hành kinh là
bình thường. Nhận thức rõ sự khác nhau và tìm hiểu về
chu kì hàng tháng này sẽ giúp người phụ nữ hiểu rõ và có
trách nhiệm với cơ thể mình. Bằng cách này, họ có khả
năng đưa chu kì nhỏ này thành chu kì lớn hơn của cuộc
sống.
Hãy ngắm nhìn bộ não con người, một nơi mấp mô được
chia thành 2 bên trái phải. .
Cấu trúc này đã khơi nguồn cho một trong những quan
pervasive ideas about the brain, that the left side controls logic
and the right, creativity. And yet, this is a myth unsupported by
scientific evidence. So how did this misleading idea come about,
and what does it get wrong? It's true that the brain has a right
and a left side. This is most apparent with the outer layer, or the
cortex. Internal regions, like the striatum, hypothalamus,
thalamus, and brain stem appear to be made from continuous
tissue, but in fact, they're also organized with left and right sides.
The left and the right sides of the brain do control different body
functions, such as movement and sight. The brain's right side
controls the motion of the left arm and leg and vice versa. The
visual system is even more complex. Each eye has a left and
right visual field. Both left visual fields are sent to the right side
of the brain, and both right fields are sent to the left side. So the
brain uses both sides to make a complete image of the world.
Scientists don't know for sure why we have that crossing over.
One theory is it began soon after animals developed more
complex nervous systems because it gave the survival advantage
of quicker reflexes. If an animal sees a predator coming from its
left side,
it's best off escaping to the right. So we can say that vision and
movement control are two systems that rely on this left-right
structure,
but problems arise when we over-extend that idea to logic and
creativity. This misconception began in the mid-1800s when two
neurologists, Broca and Wernicke,
examined patients who had problems communicating due to
injuries. The researchers found damage to the patients' left
temporal lobes, so they suggested that language is controlled by
the left side of the brain. That captured the popular imagination.
Author Robert Louis Stevenson then introduced the idea of a
logical left hemisphere competing with an emotional right
hemisphere represented by his characters Dr. Jekyll and Mr.
Hyde. But this idea didn't hold up when doctors and scientists
examined patients who were missing a hemisphere or had their
two hemispheres separated. These patients showed a complete
range of behaviors, both logical and creative.
Later research showed that one side of the brain is more active
than the other for some functions. Language is more localized to
the left and attention to the right. So one side of the brain may
do more work, but this varies by system rather than by person.
There isn't any evidence to suggest that individuals have
dominant sides of the brain, or to support the idea of a left-right
split between logic and creativity. Some people may be
particularly logical or creative, but that has nothing to do with
the sides of their brains. And even the idea of logic and
niệm phổ biến nhất về bộ não,
rằng bên trái kiểm soát logic và bên phải, sự sáng tạo. Và
tuy nhiên, đây chỉ là tin đồn chưa được khoa học chứng
minh. Vậy tin đồn này từ đâu, và nó sai chỗ nào? Đúng là
bộ não có một bên phải và một bên trái. Điều này dễ nhận
thấy nhất ở lớp bên ngoài, hay vỏ não.
Còn các vùng bên trong, như thể vân, vùng dưới đồi, đồi
thị, và cuống não có vẻ được tạo ra từ các mô nối tiếp liên
tục, nhưng thật ra, chúng cũng được sắp xếp theo bên trái
bên phải. Não trái và não phái kiểm soát các chức năng
khác nhau của cơ thể, như vận động và nhìn. Não phải
kiểm soát chuyển động của tay và chân trái và ngược lại.
Hệ thống thị giác thậm chí còn phức tạp hơn. Mỗi mắt có
một vùng mắt trái và vùng mắt phải. Thông tin từ vùng
mắt trái đều được gửi tới não phải, vùng mắt phải đều
được gửi đến não trái. Nên bộ não sử dụng cả hai bên để
tạo ra một hình ảnh hoàn chỉnh. Các nhà khoa học không
biết chắc chắn vì sao lại có sự bắt chéo đó. Một giả thuyết
là điều đó xuất hiện khi động vật phát triển hệ thần kinh
phức tạp vì nó giúp sinh vật sinh tồn với phản xạ nhanh
hơn.
Nếu một con vật nhìn thấy kẻ săn mồi đến từ bên trái, Nó
tốt nhất nên thoát thân về bên phải. Nên ta có thể nói hệ
thống điều khiển thị giác và vận động là hai hệ thống phụ
thuộc vào cấu trúc trái-phải này, nhưng vấn đề nảy sinh
khi ta suy diễn ý tưởng đó sang logic và tính sáng tạo.
Quan niệm sai lầm này ra đời vào giữa những năm 1800
khi hai nhà thần kinh học, Broca và Wernickle, kiểm tra
các bệnh nhân bị tổn thương não gặp khó khăn trong giao
tiếp. Các nhà nghiên cứu tìm thấy những hư hại ở thùy
thái dương bên trái của bệnh nhân, vì thế họ đề xuất rằng
ngôn ngữ được kiểm soát bới phần não bên trái. Quan
điểm đó đã thu hút sự tưởng tượng của mọi người. Tác giả
Robert Louis Stevenson
khi đó đã giới thiệu ý tưởng về một bán cầu trái đầy logic
cạnh tranh với một bán cầu phải dễ xúc động được thể
hiện qua các nhân vật của ông, Tiến sĩ Jekyll và ông
Hyde.
Nhưng giả thuyết này không đúng khi các bác sỹ và nhà
khoa học xem xét những bệnh nhân bị mất một bán cầu
não hoặc có hai bán cầu bị chia tách. Những bệnh nhân
đều biểu hiện đầy đủ, cả logic và sáng tạo. Nghiên cứu về
sau cho thấy một bên não tích cực hoạt động hơn bên còn
lại trong một vài chức năng.
Ngôn ngữ được khoanh vùng nhiều hơn vào bán cầu trái
còn sự tập trung thì ở bên phải.
creativity being at odds with each other doesn't hold up well.
Solving complex math problems requires inspired creativity and
many vibrant works of art have intricate logical frameworks.
Almost every feat of creativity and logic carries the mark of the
whole brain functioning as one.
Vì thế một bên não có thể làm việc nhiều hơn,
nhưng điều đó thay đổi một cách hệ thống hơn là theo cá
nhân. Không có chứng cứ nào gợi ý rằng mỗi cá nhân có
một bên não hoạt động vượt trội hơn, hay củng cố cho
quan điểm về sự phân chia trái-phải giữa logic và sáng
tạo. Một số người có thể đặc biệt logic hoặc sáng tạo,
nhưng điều đó không liên quan gì đến hai bên não bộ cả.
Và ngay cả khi nói logic và sáng tạo luôn mâu thuẫn với
nhau
cũng không đúng. Giải quyết những bài toán phức tạp yêu
cầu một sự sáng tạo đầy cảm hứng và nhiều công trình
nghệ thuật sống động hàm chứa những logic phức tạp.
Hầu như mỗi kỳ công của sáng tạo và logic
đều mang dấu ấn của toàn bộ bộ não hoạt động như một
thể thống nhất.

VIDEO 10: What is Alzheimer's disease (homework)

https://www.youtube.com/watch?v=yJXTXN4xrI8 Cứ mỗi bốn giây lại có một người được chẩn đoán mắc
Every four seconds, someone is diagnosed with Alzheimer's bệnh Alzheimer. nguyên nhân thường gặp nhất của bệnh
disease. It's the most common cause of dementia, affecting over mất trí nhớ
40 million people worldwide, and yet finding a cure is ảnh hưởng hơn 40 triệu người trên thế giới
something that still eludes researchers today. Dr. Alois và việc tìm ra phương pháp chữa trị cho căn bệnh này vẫn
Alzheimer, a German psychiatrist, first described the symptoms còn là một bài toán khó. Alois Alzheimer, bác sĩ tâm thần
in 1901 when he noticed that a particular hospital patient had người Đức lần đầu mô tả triệu chứng bệnh này năm 1901
some peculiar problems, khi ông phát hiện ra một số bệnh nhân có những biểu hiện
including difficulty sleeping, disturbed memory, drastic mood khác thường, bao gồm khó ngủ, trí nhớ bị xáo trộn, thay
changes, and increasing confusion. When the patient passed đổi tính tình đột ngột, và nhầm lẫn thường xuyên. Khi
away, Alzheimer was able to do an autopsy người bệnh mất,
and test his idea that perhaps her symptoms were caused by Alzheimer làm xét nghiệm tử thi và kiểm nghiệm giả thiết
irregularities in the brain's structure. What he found beneath the rằng có thể nguyên nhân là từ những bất thường trong cấu
microscope were visible differences in brain tissue in the form of trúc não bộ
misfolded proteins Ông tìm thấy dưới kính hiển vi sự khác biệt rõ ràng ở mô
called plaques, and neurofibrillary tangles. não dưới dạng các protein gấp cuộn sai gọi là mảng
Those plaques and tangles work together (plaque) và các đám rối sợi thần kinh (neurofibrillary
to break down the brain's structure. Plaques arise when another tangles). Chúng kết hợp với nhau, phá cấu trúc não bộ.
protein in the fatty membrane surrounding nerve cells gets sliced Các mảng xuất hiện khi một protein trong màng chất béo
up by a particular enzyme, resulting in beta-amyloid proteins, bao bọc tế bào thần kinh bị một enzyme đào thải, tạo nên
which are sticky and have a tendency to clump together. That các protein tiền chất của amyloid, chúng rất dính nên có
clumping is what forms the things we know as plaques. xu hướng đóng cục lại. Những cục tích tụ này tạo nên các
These clumps block signaling and, therefore, communication mảng, làm nghẽn đường truyền ngăn chặn giao tiếp giữa
between cells, and also seem to trigger immune reactions that các tế bào, và gây nên những phản ứng đề kháng phá hủy
cause the destruction of disabled nerve cells. In Alzheimer's những tế bào thần kinh không còn làm việc. Đối với bệnh
disease, neurofibrillary tangles Alzheimer, các đám rối sợi thần kinh
are built from a protein known as tau. The brain's nerve cells do protein "tau" gây ra Các tế bào thần kinh chứa một
contain a network of tubes mạng lưới các ống hoạt động như đường vận chuyển các
that act like a highway for food molecules phân tử thức ăn Thường thì, protein "tau" giữ cho những
ống thẳng để phân tử có thể tự do đi qua. Nhưng với
among other things. Usually, the tau protein ensures that these
tubes are straight, allowing molecules to pass through freely. But
in Alzheimer's disease, the protein collapses into twisted strands
or tangles, making the tubes disintegrate, obstructing nutrients
from reaching the nerve cell and leading to cell death. The
destructive pairing of plaques and tangles starts in a region
called the hippocampus, which is responsible for forming
memories. That's why short-term memory loss is usually the
first symptom of Alzheimer's. The proteins then progressively
invade other parts of the brain, creating unique changes that
signal various stages of the disease. At the front of the brain, the
proteins destroy the ability to process logical thoughts. Next,
they shift to the region that controls emotions, resulting in erratic
mood changes. At the top of the brain, they cause paranoia and
hallucinations, and once they reach the brain's rear, the plaques
and tangles work together to erase the mind's deepest memories.
Eventually the control centers governing heart rate and breathing
are overpowered as well resulting in death. The immensely
destructive nature of this disease
has inspired many researchers to look for a cure but currently
they're focused on slowing its progression. One temporary
treatment
helps reduce the break down of acetylcholine,
an important chemical messenger in the brain
which is decreased in Alzheimer's patients
due to the death of the nerve cells that make it. Another possible
solution is a vaccine
that trains the body's immune system to attack
beta-amyloid plaques before they can form clumps. But we still
need to find an actual cure. Alzheimer's disease was discovered
more than a century ago, and yet still it is not well understood.
Perhaps one day we'll grasp
the exact mechanisms at work behind this threat and a solution
will be unearthed.
Unit 6: Internal medicine
Video 2: https://www.youtube.com/watch?v=yDtKBXOEsoM&t=183s
In the 16th century, Flemish physician Andreas Vesalius
described how a suffocating animal could be kept alive by
inserting a tube into its trachea and blowing air to inflate its
lungs.
In 1555, this procedure didn’t warrant much acclaim.
But today, Vesalius’s treatise is recognized as the first
description of mechanical ventilation— a crucial practice in
người mắc Alzheimer, các protein bị xoắn lại hoặc rối
tung khiến các ống này không còn thẳng nữa, cản trở chất
dinh dưỡng đến các tế bào thần kinh làm chết tế bào. Sự
kết hợp chết người giữa mảng và đám rối bắt đầu từ hồi
hải mã, có nhiệm vụ hình thành trí nhớ. Đó là lí do vì sao
mất trí nhớ tạm thời thường là triệu chứng đầu của bệnh
Alzheimer. Sau đó, các protein tiếp tục xâm lấn những
vùng khác của não bộ, tạo nên những biến đổi ứng với
từng giai đoạn bệnh. Ở phía trước não, các protein phá
hủy khả năng suy nghĩ logic. Tiếp theo, chúng chuyển
sang vùng kiểm soát cảm xúc, gây nên những cảm xúc
thất thường.
Ở đỉnh não, chúng gây nên hoang tưởng và ảo giác, và khi
lan đến não sau, các mảng và đám rối kết hợp lại để xóa
sạch những kí ức sâu nhất. Cuối cùng, trung khu điều
khiển nhịp tim và thở cũng bị xâm hại dẫn đến tử vong.
Sự hủy diệt khủng khiếp của căn bệnh này
đã thúc đẩy các nhà nghiên cứu truy tìm cách chữa trị.
Nhưng hiện, mới chỉ tập trung vào việc làm chậm quá
trình. Một phương thức chữa trị hiện nay giúp giảm thiểu
sự phá vỡ các acetylcholine, chất dẫn truyền rất quan
trọng trong não. Chúng bị sụt giảm đáng kể ở các bệnh
nhân Alzheimer do tế bào thần kinh sinh ra chúng đã chết.
Một giải pháp nữa là vắc-xin tăng cường hệ miễn dịch
trước sự tấn công của các mảng tiền amyloid. Nhưng
chúng ta vẫn cần một phương thuốc thực sự.
Bệnh Alzheimer đã được phát hiện từ hơn 1 thế kỷ trước,
mà giờ vẫn chưa được hiểu thấu đáo. Có lẽ một ngày, ta
sẽ phát hiện ra cơ chế thực sự gây nên mối đe dọa này và
phương thức xử lý nó sẽ được đưa ra ánh sáng.
Vào thế kỷ XVI, bác sĩ Andreas Vesalius người Bỉ đã mô
tả cách cứu sống 1 con vật bị ngạt , bằng cách dùng ống
đặt vào khí quản, rồi thổi khí vào phổi.
Vào năm 1555, phương pháp này vẫn chưa có nhiều sự
công nhận.
Ngày nay, chuyên luận của ông là bước ngoặt đầu tiên
của máy thở trên toàn thế giới - là kỹ thuật thiết yếu của y
học hiện đại.
modern medicine.
To appreciate the value of ventilation, we need to understand
how the respiratory system works.
We breathe by contracting our diaphragms, which expands our
chest cavities. This allows air to be drawn in, inflating the alveoli
—millions of small sacs inside our lungs.
Each of these tiny balloons is surrounded by a mesh of blood-
filled capillaries. This blood absorbs oxygen from the inflated
alveoli and leaves behind carbon dioxide.
When the diaphragm is relaxed, the CO2 is exhaled alongside a
mix of oxygen and other gases.
When our respiratory systems are working correctly, this
process happens automatically.
But the respiratory system can be interrupted by a variety of
conditions.
Sleep apnea stops diaphragm muscles from contracting.
Asthma can lead to inflamed airways which obstruct oxygen.
And pneumonia, often triggered by bacterial or viral infections,
attacks the raalveoli themselves.
Invading pathogens kill lung cells, triggering an immune
response that can cause lethal inflammation and fluid buildup.
All these situations render the lungs unable to function normally.
But mechanical ventilators take over the process getting oxygen
into the body when the respiratory system cannot.
These machines can bypass constricted airways, and deliver
highly oxygenated air to help damaged lungs diffuse more
oxygen.
There are two main ways ventilators can work—pumping air into
the patient’s lungs through positive pressure ventilation, or
allowing air to be passively drawn in through negative pressure
ventilation.
In the late 19th century, ventilation techniques largely focused
on negative pressure, which closely approximates natural
breathing and provides an even distribution of air in the lungs.
Để hiểu rõ giá trị của máy thở, ta cần hiểu cơ chế của hệ
hô hấp.
Khi hít vào làm cơ hoành co lại, lồng ngực giãn nở, cho
phép không khí đi vào, làm phồng phế nang - các túi khí
nhỏ trong phổi.
Mỗi túi khí được bao bọc bởi lớp màng mao mạch chứa
đầy máu. Máu hấp thụ oxy từ phế nang và thải ra khí
cacbonic.
Khi cơ hoành giãn ra, khí CO2 cùng với hỗn hợp khí oxy
và các khí khác được thở ra.
Khi hệ hô hấp hoạt động bình thường, quá trình này diễn
ra tự động.
Nhưng hô hấp có thể bị gián đoạn do nhiều nguyên nhân.
Chứng ngừng thở lúc ngủ ngăn không cho cơ hoành co
bóp.
Bệnh hen suyễn có thể dẫn tới viêm đường hô hấp làm
tắc nghẽn oxy.
Bệnh viêm phổi, thường do nhiễm vi khuẩn hoặc virus,
tấn công vào phế nang.
Mầm bệnh xâm nhập làm chết tế bào phổi, kích hoạt
phản ứng miễn dịch có thể gây viêm phổi nặng và tràn
dịch màng phổi. Dẫn đến phổi không thể hoạt động bình
thường.
Nhưng các máy thở có thể đảm nhận quá trình này, bằng
cách đưa oxy vào cơ thể khi hệ hô hấp bị ngưng trệ.
Những chiếc máy này có thể mở thông các đường hô
hấp bị tắc nghẽn, và đưa khí có hàm lượng oxy cao giúp
phần phổi bị tổn thương khuếch tán nhiều oxy hơn.
Có hai loại máy thở chính: máy thở áp lực dương bơm
khí trực tiếp vào phổi bệnh nhân, và máy thở áp lực âm
để không khí tự tràn vào phổi một cách tự nhiên.
Vào cuối thế kỷ XIX, máy thở áp lực âm được áp dụng
rộng rãi, bởi nó gần giống với hô hấp thông thường, và
lưu thông không khí đều đặn trong phổi.
Để làm được điều này, bác sĩ bọc kín cơ thể bệnh nhân

To achieve this, doctors created a tight seal around the patient’s
body, either by enclosing them in a wooden box or a specially
sealed room.
Air was then pumped out of the chamber, decreasing air
pressure, and allowing the patient’s chest cavity to expand more
easily.
In 1928, doctors developed a portable, metal device, with
pumps powered by an electric motor, this machine, known as
the iron lung, became a fixture in hospitals through the mid-20th
century.
However, even the most compact negative pressure designs
heavily restricted a patient’s movement and obstructed access
for caregivers.
This led hospitals in the 1960’s to shift towards positive
pressure ventilation.
For milder cases, this can be done non-invasively.
Often, a facemask is fitted over the mouth and nose, and filled
with pressurized air which moves into the patient’s airway.
But more severe circumstances require a device that takes over
the entire breathing process.
A tube is inserted into the patient’s trachea to pump air directly
into the lungs, with a series of valves and branching pipes
forming a circuit for inhalation and exhalation.
In most modern ventilators, an embedded computer system
allows for monitoring the patient’s breathing and adjusting the
airflow.
These machines aren’t used as a standard treatment, but
rather, as a last resort.
Enduring this influx of pressurized air requires heavy sedation,
and repeated ventilation can cause long-term lung damage.
trong thùng gỗ hoặc phòng kín đặc biệt.
Không khí được bơm ra ngoài,
khiến áp suất giảm, cho phép khoang ngực dễ giãn nở.
Năm 1928, các bác sĩ đã tạo ra máy thở di động, dùng
bơm chạy bằng động cơ điện. Gọi là “phổi thép”, thiết bị
này trở thành vật bất ly thân của bệnh viện mãi cho đến
giữa thế kỷ XX.
Mặc dù vậy, thiết kế tuy nhỏ gọn, nhưng lại rất vướng
víu, gây khó khăn cho bệnh nhân khi di chuyển đi lại, và
đồng thời gây khó khăn cho người chăm sóc.
Từ đó bệnh viện quyết định đổi sang máy thở áp lực
dương vào những năm 1960.
Đối với những ca bệnh nhẹ,  có thể dùng phương pháp
không xâm lấn.
Thông thường thì,  mặt nạ oxy được đặt trên mũi và
miệng để đưa khí nén vào đường hô hấp.
Nhưng đối với những ca bệnh nặng phải cần một thiết bị
đảm nhận toàn bộ quá trình thở.
Trường hợp này sẽ có 1 loại ống được đặt vào trong khí
quản của bệnh nhân, bơm khí trực tiếp vào phổi, và sử
dụng hệ thống van và dây dẫn phân nhánh tạo thành
vòng tuần hoàn hít vào và thở ra.
Hầu hết các máy thở hiện đại
đều liên kết với máy tính để theo dõi nhịp thở và điều
chỉnh luồng khí.
Máy thở không nên áp dụng trong điều trị thông thường
mà chỉ nên xem nó như là một liệu pháp cuối cùng mà
thôi.
Để chịu được luồng khí có áp lực cao như vậy, phải cần
có 1 liều thuốc an thần rất nặng, cộng thêm nguy cơ tổn
thương phổi vĩnh viễn do thở máy liên tục.
Nhưng với những ca bệnh nặng, máy thở có thể tạo ra
 sự khác biệt giữa sự sống và cái chết.

But in extreme situations, ventilators can be the difference Các sự kiện như đại dịch COVID-19 cho ta thấy tầm
between life and death. quan trọng của máy thở.

Events like the COVID-19 pandemic have shown that they’re
even more essential than we thought.  chuyên môn cao, cho nên hầu hết các bệnh viện chỉ đầu
Because current models are bulky, expensive, and require
extensive training to operate, most hospitals only have a few in
supply.
This may be enough under normal circumstances, but during
emergencies, this limited cache is stretched thin.
The world urgently needs more low-cost and portable
ventilators, as well as a faster means of producing and
distributing this life-saving technology.
Vì máy thở vừa cồng kềnh, vừa đắt tiền, lại cần phải có
tư một số lượng ít để dự phòng.
Bình thường thì như vậy là đủ,
nhưng trong trường hợp khẩn cấp, thì số lượng máy lại
quá ít.
Trong khi nhu cầu máy thở trên toàn thế giới vẫn cao,
cần phải nghĩ ra thiết kế càng rẻ, càng di động hơn nữa,
cũng như cách sản xuất và phân bố nhanh hơn để phân
bố rộng rãi đấng cứu tinh của nhân loại này.

Unit 6 - VIDEO 1: How does your body process medicine?

https://www.youtube.com/watch?v=uOcpsXMJcJk&fbclid=IwAR3ISVD9dV0-3hpAiLPx-
TvgHRO6Rw0ERrpfB4Vo9GfjCLZI2BJJ2j-uUZI 

Why is it so difficult to cure cancer? Tại sao bệnh ung thư lại khó chữa?

We've harnessed electricity, sequenced the human genome, Con người có thể khai phá điện năng, giải mã bộ gen của
and eradicated small pox. người, thậm chí còn loại trừ được cả bệnh đậu mùa.

But after billions of dollars in research, we haven't found a Thế nhưng lại chi đến cả hàng tỷ đô, bỏ ra để nghiên
solution for a disease that affects more than 14 million people cứu, đến bây giờ vẫn chưa thể tìm ra lời giải cho căn
and their families at any given time. bệnh nhức nhối ảnh hưởng đến hơn 14 triệu người ngày
nay, cũng như các hộ gia đình khác .

Cancer arises as normal cells accumulate mutations. Bệnh ung thư xảy ra khi các tế bào bình thường bắt đầu
đột biến.

Most of the time, cells can detect mutations or DNA damage, Thông thường, các tế bào có thể dễ dàng phát hiện các
and either fix them or self destruct. đột biến hoặc thể DNA bị hư hại,  rồi tiến hành tự sửa
chữa hoặc tự hủy chính nó.

Tuy nhiên, vài đột biến cho phép tế bào ung thư phát
However, some mutations allow cancerous cells to grow triển không kiểm soát và xâm lấn các mô lân cận, hoặc
unchecked and invade nearby tissues, or even metastasize to thậm chí di căn qua các cơ quan khác.
distant organs.
Một khi đã xuất hiện di căn, thì ung thư sẽ vô phương
Cancers become almost incurable once they metastasize. cứu chữa
And cancer is incredibly complex. It's not just one disease. Bệnh ung thư vô cùng phức tạp. Ung thư không chỉ là
There are more than 100 different types and we don't have a bệnh. Hiện nay có hơn 100 loại ung thư khác nhau và ta
magic bullet that can cure all of them. không có phép màu nào có thể chữa hết được.

For most cancers, treatments usually include a combination of Đa số các trường hợp ung thư
surgery to remove tumors and radiation and chemotherapy to thường được điều trị kết hợp với phẫu thuật để dễ dàng
kill any cancerous cells left behind. loại bỏ các khối u, và xạ trị và hoá trị được dùng để tiêu
diệt các tế bào ung thư còn sót lại.
Hormone therapies, Immunotherapy, and targeted treatments
tailored for a specific type of cancer are sometimes used, too. Ta có các liệu pháp điều trị như: liệu pháp hormone, liệu
pháp miễn dịch, và các liệu pháp điều trị đích phù hợp
cho từng loại ung thư cụ thể đôi khi cũng được sử dụng. 

In many cases, these treatments are effective and the patient Có nhiều ca, sau khi áp dụng các liệu pháp điều trị, đều
becomes cancer-free.  cho ra các kết quả cực kì khả quan, và rất nhiều bệnh
nhân đã được cứu sống.

But they're very far from 100% effective 100% of the time. Nhưng hiệu quả đạt được vẫn chưa đạt đến ngưỡng
100% so với các lần điều trị.

So what would we have to do to find cures for all the different Vậy ta buộc phải làm như thế nào để tìm ra cách chữa trị
forms of cancer? cho tất cả các dạng ung thư?

We're beginning to understand a few of the problems scientists Chúng ta đã hiểu rõ vấn đề hiện tại mà các nhà khoa học
would have to solve. cần phải giải quyết.

First of all, we need new, better ways of studying cancer. Vấn đề thứ nhất, chúng ta cần cách nghiên cứu mới hơn,
hiệu quả hơn về bệnh ung thư.

Most cancer treatments are developed using cell lines grown in Hầu hết các liệu pháp tiến hành bằng cách nuôi cấy các
labs from cultures of human tumors. dòng tế bào trong phòng thí nghiệm thông qua các khối u
ở bệnh nhân.

These cultured cells have given us critical insights about cancer
genetics and biology, but they lack much of the complexity of a
tumor in an actual living organism.
It's frequently the case that new drugs, which work on these lab-
grown cells, will fail in clinical trials with real patients.
One of the complexities of aggressive tumors is that they can
have multiple populations of slightly different cancerous cells.
Over time, distinct genetic mutations accumulate in cells in
different parts of the tumor, giving rise to unique subclones.
Các tế bào nuôi cấy này cho ta những hiểu biết cặn kẽ về
di truyền ung thư học và sinh học, nhưng lại không có
tính chất hình thể của một khối u thực sự trong cơ thể
sống.
Hệ quả là các thuốc mới hoạt động tốt với tế bào nuôi
cấy, chắc chắn sẽ thất bại trong các thử nghiệm lâm
sàng trên bệnh nhân thực sự.
Một trong những điều phức tạp của khối u ác tính là
chúng có thể có tổ chức của nhiều tế bào ung thư với
nhiều loài khác nhau trong cùng 1 quần thể.

For example, aggressive brain tumors called glioblastomas can
have as many as six different subclones in a single patient. This
is called clonal heterogeneity, and it makes treatment difficult
because a drug that works on one subclone may have no effect
on another.
Here's another challenge.
Theo thời gian, các đột biến di truyền tích tụ trong tế bào
nằm ở các phần khác nhau ở khối u, phát triển thành các
dạng nhân bản phụ độc nhất.
Ví dụ, khối u não ác tính được gọi là glioblastomas có thể
có đến sáu loại phụ khác nhau trong một cùng một bệnh
nhân. Đó được gọi là sự không đồng nhất vô tính, và việc
điều trị trở nên khó khăn khi mỗi loại thuốc chỉ có tính đặc
hiệu trên một nhân bản duy nhất và có thể không hiệu
quả với dạng khác.

A tumor is a dynamic interconnected ecosystem where cancer Ngoài ra, chúng ta còn 1 vấn đề đáng lo ngại nữa.
cells constantly communicate with each other and with healthy
cells nearby.
Khối u là một hệ thống liên kết động, là nơi mà các tế bào
ung thư liên tục trao đổi (?)  với nhau và trao đổi với
They can induce normal cells to form blood vessels that feed những tế bào khỏe mạnh lân cận.
the tumor and remove waste products.

Cancer cell can also interact with the immune system to actually Chúng có thể khiến các tế bào bình thường tạo ra các
suppress its function, keeping it from recognizing or destroying mạch máu nuôi khối u và thải ra những chất cặn bã.
the cancer.
Chúng cũng có thể tương tác với hệ miễn dịch và hoàn
If we could learn how to shut down these lines of toàn miễn nhiễm với cả hệ thống đó, giúp cho chúng khó
communication, we'd have a better shot at vanquishing a tumor bị nhận dạng hoặc bị tiêu diệt.
permanently.
Nếu ta có thể học được cách tắt các đường dẫn truyền
liên kết này, chúng ta sẽ có phương án tối ưu hơn để có
Additionally, mounting evidence suggests we'll need to figure thể phá hủy khối u vĩnh viễn.
out how to eradicate cancer stem cells.
Thêm vào đó, bằng chứng cho thấy dù gì đi nữa, chúng
ta cần phải tìm ra cách truy cùng diệt tận tế bào gốc của
ung thư.

These are rare but seem to have special properties that make
them resistant to chemotherapy and radiation.
In theory, even if the rest of the tumor shrinks beyond detection
during treatment, a single residual cancer stem cell could seed
the growth of a new tumor.
Figuring out how to target these stubborn cells might help
prevent cancers from coming back.
Even if we solved those problems, we might face new ones.
Mặc dù chỉ có một số lượng rất nhỏ thôi, nhưng chúng
vẫn có tính chất đặc biệt khiến cho chúng dễ dàng đề
kháng với hóa trị và xạ trị.
Về lý thuyết, nếu phần còn lại của khối u co lại đến mức
không thể phát hiện được, thì một tế bào gốc ung thư
còn sót lại có thể phát triển thành một khối u mới.
Phát hiện sớm và tìm ra cách phát hiện các tế bào cứng
đầu đó có thể giúp ta tìm ra cách ngăn ngừa bệnh ung
thư tái phát.

Cancer cells are masters of adaptation, adjusting their Cho dù có giải quyết được các vấn đề đó, chúng ta vẫn
molecular and cellular characteristics to survive under stress. có thể gặp những vấn đề mới.

Tế bào ung thư là những bậc thầy về khả năng thích

When they're bombarded by radiation or chemotherapy, some ứng, chúng có thể điều chỉnh các đặc tính phân tử và tế
cancer cells can effectively switch on protective shields against bào để tồn tại dưới  bất cứ mọi áp lực nào.
whatever's attacking them by changing their gene expression.

Khi chúng bị bắn phá bởi quá trình bức xạ hoặc hóa trị
Malignant cancers are complex systems that constantly evolve liệu, một số tế bào ung thư thậm chí có khả năng bật cả
and adapt. lá chắn để bảo vệ chính mình, chống lại những thứ tấn
công chúng bằng cách thay đổi cấu hình gen.
To defeat them, we need to find experimental systems that
match their complexity and monitoring and treatment options Ung thư ác tính là những hệ thống phức tạp liên tục phát
that can adjust as the cancer changes. triển và thích nghi.

Để thực sự đánh bại chúng, chúng ta cần phải có những

hệ thống thí nghiệm tân tiến nhất để mô phỏng được tính
But the good news is we're making progress. phức tạp, theo dõi sát sao và đưa ra hướng điều trị thích
hợp với cách các tế bào ung thư thay đổi.

Even with all we don't know, the average mortality rate for most Đáng khen là chúng ta đang có tiến triển trong lĩnh vực
kinds of cancer has dropped significantly since the 1970s and is này.
still falling.

Tuy rằng chúng ta vẫn chưa hoàn toàn biết hết về vấn đề
này, tỷ lệ tử vong trung bình cho hầu hết các loại ung thư
đã giảm đáng kể từ những năm 1970 và vẫn đang trên
đà giảm xuống.

UNIT 7:
Video 1: https://www.youtube.com/watch?v=uOcpsXMJcJk&fbclid=IwAR3ISVD9dV0-3hpAiLPx-
TvgHRO6Rw0ERrpfB4Vo9GfjCLZI2BJJ2j-uUZI
Have you ever wondered what happens to a painkiller, like Bạn có bao giờ thắc mắc rằng, điều gì sẽ xảy ra sau khi
ibuprofen, after you swallow it? mình vừa nuốt 1 viên giảm đau, chẳng hạn như
Ibuprofen, vào cơ thể không?

Medicine that slides down your throat can help treat a
headache, a sore back, or a throbbing sprained ankle.
But how does it get where it needs to go in the first place?
Thuốc sau khi đi qua họng có thể giúp chữa đau đầu, đau
lưng, hay thậm chí cả bong gân.
nhưng làm sao để thuốc phát huy tác dụng tại điểm đau?

The answer is that it hitches a ride in your circulatory blood Câu trả lời là thuốc sẽ đi theo tuần hoàn của máu, đi
stream, cycling through your body in a race to do its job khắp cơ thể và nhanh chóng phát huy tác dụng

before it's snared by organs and molecules designed to trước khi bị đào thải bởi các cơ quan có chức năng trung
neutralize and expel foreign substances. lập và loại bỏ chất lạ từ bên ngoài.

This process starts in your digestive system. Quá trình này bắt đầu ở hệ tiêu hóa.

Say you swallow an ibuprofen tablet for a sore ankle. Within Giả sử bạn uống một viên ibuprofen để giảm đau cổ chân
minutes, the tablet starts disintegrating in the acidic fluids of đi. Trong 1 khoảng thời gian ngắn, viên thuốc bắt đầu tan
your stomach.
 trong dịch vị . của dạ dày.
The dissolved ibuprofen travels into the small intestine
and then across the intestinal wall into a network of blood Ibuprofen hòa tan sẽ đi vào ruột non, sau đó thẩm thấu
vessels. qua thành ruột để vào một mạng lưới hệ mạch.

These blood vessels feed into a vein, which carries the blood,
and anything in it, to the liver.
The next step is to make it through the liver.
As the blood and the drug molecules in it travel through liver
blood vessels, enzymes attempt to react with the ibuprofen
molecules to neutralize them.
Hệ mạch này thông với một tĩnh mạch, vận chuyển máu
và các chất đến gan.
Tiếp theo thuốc sẽ đi qua gan sẽ xử lí thuốc.
Trong lúc máu và các phân tử thuốc trong máu di chuyển
trong hệ mạch gan, men gan sẽ phản ứng với các phân
tử thuốc
để trung hòa chúng.

The damaged ibuprofen molecules, called metabolites, may no

longer be effective as painkillers.
At this stage, most of the ibuprofen makes it through the liver
unscathed.
It continues its journey out of the liver, through veins, into the
body's circulatory system.
Các phân tử bị trung hòa, gọi là chất chuyển hóa, sẽ
không còn hiệu lực như thuốc giảm đau.
Ở bước này, hầu hết lượng ibuprofen đi qua gan mà
không bị phản ứng;
thuốc sẽ tiếp tục di chuyển sau khi qua gan, thông qua
tĩnh mạch, vào hệ tuần hoàn của cơ thể.

Half an hour after you swallow the pill, some of the dose has
already made it into the circulatory blood stream. Nửa tiếng sau khi bạn uống viên thuốc, một phần liều
thuốc đã ở trong dòng máu tuần hoàn.
This blood loop travels through every limb and organ, including
the heart, brain, kidneys, and back through the liver. Dòng máu này đi khắp cơ thể qua mọi chi và cơ quan,
bao gồm tim, não, thận, và trở lại gan.
When ibuprofen molecules encounter a location where the
body's pain response is in full swing, they bind to specific target Khi các phân tử ibuprofen đến một vị trí nơi phản ứng
molecules that are a part of that reaction. đau của cơ thể diễn ra dữ dội, chúng sẽ kìm hãm các
phân tử đặc biệt vốn góp phần gây ra phản ứng đau đó.
Painkillers, like ibuprofen, block the production of compounds
that help the body transmit pain signals. Thuốc giảm đau, như ibuprofen, sẽ cản trở sản phẩm của
các chất vốn giúp cơ thể truyền tín hiệu đau.
As more drug molecules accumulate, the pain -cancelling affect
increases, reaching a maximum within about one or two hours. Khi càng nhiều phân tử thuốc tích tụ, tác dụng giảm đau
Then the body starts efficiently eliminating ibuprofen, with the sẽ tăng lên, đạt mức tối đa trong vòng một đến hai giờ.
blood dose decreasing by half every two hours on average. Sau đó cơ thể bắt đầu đào thải ibuprofen một cách hiệu
quả với liều trong máu giảm một nửa trung bình sau mỗi
When the ibuprofen molecules detach from their targets, the hai giờ.
systemic blood stream carries them away again. Khi các phân tử ibuprofen rời khỏi vị trí, hệ thống mạch
máu sẽ lại chuyển chúng đi.
Back in the liver, another small fraction of the total amount of
the drug gets transformed into metabolites, which are eventually Quay lại gan, phần còn lại của thuốc sẽ biến thành chất
filtered out by the kidneys in the urine. chuyển hóa, rồi bị thận lọc, và đưa vào nước tiểu.
The loop from liver to body to kidneys continues at a rate of Vòng lặp từ gan qua cơ thể đến thận tiếp tục diễn ra ở
about one blood cycle per minute, with a little more of the drug mức một vòng trên phút, mỗi vòng lại có một ít thuốc bị
neutralized and filtered out in each cycle. trung hòa và đào thải.

These basic steps are the same for any drug that you take Mọi loại thuốc uống qua đường miệng đều qua những
orally, but the speed of the process and the amount of medicine bước cơ bản này, nhưng tốc độ xử lí, và lượng thuốc đi
that makes it into your bloodstream varies based on drug, vào máu, thay đổi tùy theo thuốc, cơ địa mỗi người, và
person, and how it gets into the body. cách thức thuốc vào cơ thể.

The dosing instructions on medicine labels can help, but they're Tờ hướng dẫn sử dụng thuốc có thể hỗ trợ bạn, nhưng
averages based on a sample population that doesn't represent đó chỉ là số liệu trung bình mẫu mà thôi, không hề đại
every consumer. diện cho mọi người dùng thực tế.

And getting the dose right is important. If it's too low, the Dùng thuốc đúng liều cũng rất quan trọng: Nếu không đủ
medicine won't do its job. If it's too high, the drug and its liều, thuốc sẽ không phát huy tác dụng; Nhưng nếu quá
metabolites can be toxic. That's true of any drug. liều, thuốc có thể gây độc; điều này xảy ra với mọi loại
thuốc.

One of the hardest groups of patients to get the right dosage for Trẻ em là một trong những nhóm bệnh nhân rất khó để
are children, that's because how they process medicine xác định liều lượng phù hợp, vì quá trình xử lí thuốc cũng
changes quickly, as do their bodies. như cơ thể trẻ thay đổi rất nhanh.

For instance, the level of liver enzymes that neutralize
medication highly fluctuates during infancy and childhood. And
that's just one of many complicating factors: Genetics, age, diet,
disease, and even pregnancy influence the body's efficiency of
processing medicine.
Đơn cử như lượng men gan giúp trung hòa thuốc cực kì
thất thường trong suốt giai đoạn sơ sinh và trẻ em; và đó
chỉ là một trong số nhiều yếu tố như: Di truyền, tuổi tác,
chế độ ăn uống, bệnh tật, và thậm chí mang thai cũng
ảnh hưởng khả năng xử lí thuốc của cơ thể.

Some day, routine DNA tests may be able to dial in the precise
dose of medicine personalized to your liver efficiency and other
factors, but in the meantime, your best bet is reading the label
or consulting your doctor or pharmacist, and taking the
recommended amounts with the recommended timing.
Một ngày nào đó, xét nghiệm DNA định kì có thể điều
chỉnh liều thuốc chính xác phù hợp với khả năng xử lí
của gan của từng cá nhân và các yếu tố khác, còn ở hiện
tại, tốt nhất là bạn đọc kĩ nhãn thuốc trước khi dùng hoặc
hỏi ý kiến bác sĩ hay dược sĩ, đồng thời uống thuốc đúng
liều lượng và thời điểm theo chỉ định.

VIDEO 2: https://www.youtube.com/watch?v=9mcuIc5O-DE&t=77s
Say you're at the beach, and you get sand in your eyes. How do Bạn đang ở bãi biển, và bị cát rơi vào mắt. Làm sao bạn
you know the sand is there? biết có cát trong mắt?

You obviously can't see it, but if you are a normal, healthy
human, you can feel it, that sensation of extreme discomfort,
also known as pain.
Now, pain makes you do something, in this case, rinse your
eyes until the sand is gone.
Rõ ràng là bạn không thể thấy nó, nhưng nếu bạn bình
thường, khỏe mạnh, bạn có thể cảm nhận được nó, một
cảm giác cực kì khó chịu, gọi là đau.
Vì đau nên bạn phải làm một điều gì đó,
ở đây, bạn rửa nước đến khi không còn cát nữa.

And how do you know the sand is gone? Exactly. Because Làm sao biết không còn cát trong mắt? 
there's no more pain. Đúng vậy. Khi mắt không còn thấy đau nữa.
There are people who don't feel pain. Now, that might sound Có một số người không biết đau.
cool, but it's not. Nghe hay đấy, nhưng thực tế không phải như vậy.

Nếu không cảm nhận được cơn đau, có thể là do bản

If you can't feel pain, you could get hurt, or even hurt yourself thân bạn đang bị thương, Thế là bạn chủ quan.
and never know it.

Pain is your body's early warning system. Đau là hệ thống cảnh báo sớm nhất của cơ thể.

It protects you from the world around you, and from yourself. Nó như 1 tín hiệu bảo vệ cơ thể bạn khỏi mọi thứ xung
quanh, và cả chính bản thân bạn nữa.

As we grow, we install pain detectors in most areas of our body. Trong các giai đoạn trưởng thành, các "thụ thể cảm giác"
được cài đặt khắp nơi trên cơ thể.

These detectors are specialized nerve cells
called nociceptors
that stretch from your spinal cord to your skin, your muscles,
your joints,
your teeth and some of your internal organs.
Just like all nerve cells, they conduct electrical signals,
sending information from wherever they're located back to your
brain.
Những thụ thể cảm giác này là các tế bào thần kinh
chuyên hóa
được gọi là bộ phận nhận cảm 
kéo dài từ tủy sống đến da, các cơ, các khớp,
răng và một số cơ quan nội tạng.
Cũng giống như các tế bào thần kinh khác, chúng tạo ra
các tín hiệu điện,
Dẫn truyền thông tin từ nơi mà chúng tiếp nhận về não.

But, unlike other nerve cells, nociceptors only fire if something Nhưng không giống tế bào thần kinh khác,
happens that could cause or is causing damage. bộ phận nhận cảm đau chỉ phát tín hiệu khi thứ đó gây
đau,
hoặc đang gây ra tổn thương cho cơ thể.

Nên nếu bạn chạm nhẹ vào đầu kim.

So, gently touch the tip of a needle. Bạn sẽ cảm nhận được đầu kim, đó là do những tế bào
You'll feel the metal, and those are your regular nerve cells. thần kinh thông thường.

But you won't feel any pain. Nhưng bạn sẽ không cảm thấy đau.

Now, the harder you push against the needle, Càng nhấn mạnh tay vào đầu kim,
the closer you get to the nociceptor threshold. đầu kim càng tiến gần đến ngưỡng của bộ phận nhận
cảm đau.

Push hard enough, and you'll cross that threshold Và nếu nhấn đủ mạnh bạn sẽ vượt qua ngưỡng đó
and the nociceptors fire, telling your body to stop doing và bộ phận nhận cảm đau sẽ phát tín hiệu, báo cho cơ
whatever you're doing. thể dừng lại.
But the pain threshold isn't set in stone. Nhưng ngưỡng đau không cố định.

Certain chemicals can tune nociceptors, lowering their threshold Một số chất hóa học có thể điều chỉnh bộ phận nhận cảm
for pain. đau, làm giảm ngưỡng đau.

When cells are damaged, they and other nearby cells Khi tế bào bị tổn thương, tế bào đó và những tế bào bên
start producing these tuning chemicals like crazy,
lowering the nociceptors' threshold to the point
where just touch can cause pain.
And this is where over-the-counter painkillers come in. Aspirin Đây là lúc những loại thuốc giảm đau không cần kê đơn
and ibuprofen block production of one class of these tuning có mặt. Aspirin và ibuprofen
chemicals, called prostaglandins.
Let's take a look at how they do that.
When cells are damaged, they release a chemical called
arachidonic acid.
And two enzymes called COX-1 and COX-2
convert this arachidonic acid into prostaglandin H2,
which is then converted into a bunch of other chemicals
that do a bunch of things,
including raise your body temperature, cause inflammation
and lower the pain threshold.
Now, all enzymes have an active site.
That's the place in the enzyme where the reaction happens.
The active sites of COX-1 and COX-2
fit arachidonic acid very cozily.
As you can see, there is no room to spare.
Now, it's in this active site that aspirin and ibuprofen do their
work.
Aspirin acts like a spine from a porcupine.
It enters the active site and then breaks off,
leaving half of itself in there,
totally blocking that channel and making it impossible
for the arachidonic acid to fit.
This permanently deactivates COX-1 and COX-2.
Ibuprofen, on the other hand,
enters the active site,
but doesn't break apart or change the enzyme.
COX-1 and COX-2 are free to spit it out again,
but for the time that that ibuprofen is in there,
the enzyme can't bind arachidonic acid, and can't do its normal
chemistry.
cạnh
bắt đầu sản xuất ra những chất hóa học này một cách
mất kiểm soát,
làm giảm ngưỡng cảm đau đến mức
chỉ cần chạm vào là thấy đau.
ngăn chặn sự sản xuất của một loại chất hóa học có thể
điều chỉnh ngưỡng đau, được gọi là prostaglandins.
Hãy xem cách hoạt động của nó nào.
Khi bị tổn thương, tế bào giải phóng axít arachidonic.
Hai enzym COX-1 và COX-2
chuyển hóa axít arachidonic thành prostaglandin H2,
rồi chất này bị chuyển hóa thành nhiều chất hóa học gây
một số triệu chứng,
bao gồm tăng nhiệt độ cơ thể, gây nên sưng tấy
và hạ ngưỡng đau
Mỗi enzym đều có một vị trí hoạt động nhất định.
Đó là nơi các phản ứng diễn ra.
Vị trí hoạt động của COX-1 và COX-2
vừa khít với axít arachidonic.
Bạn có thể thấy là không còn chỗ để chêm vào.
Tại vị trí hoạt động này aspirin và ibuprofen phát huy tác
dụng của chúng. Aspirin hoạt động như cái gai nhím.
Nó đi vào vị trí hoạt động và sau đó gãy rời ra,
để lại một nửa cái gai,
chặn hoàn toàn lối đi làm cho axít arachidonic không thể
đi vào.
Vì vậy nó có thể ức chế COX-1 và COX-2 trong một thời
gian dài.
Mặt khác, ibuprofen,
đi vào vị trí hoạt động, nhưng không phá vỡ hoặc thay
đổi enzym.
COX-1 và COX-2 có thể tự do đẩy nó ra,
nhưng khi ibuprofen ở trong enzym,
enzym không thể kết hợp với axít arachidonic,
và không thể phản ứng hóa học bình thường được.

But how do aspirin and ibuprofen know where the pain is?
Well, they don't.
Once the drugs are in your bloodstream,
they are carried throughout your body,
and they go to painful areas just the same as normal ones.
So that's how aspirin and ibuprofen work.
But there are other dimensions to pain.
Neuropathic pain, for example,
is pain caused by damage to our nervous system itself;
there doesn't need to be any sort of outside stimulus.
And scientists are discovering that the brain controls
how we respond to pain signals.
For example, how much pain you feel can depend on
whether you're paying attention to the pain, or even y
our mood.
Pain is an area of active research.
If we can understand it better, maybe we can help people
manage it better.
SHORT TALK UNIT 1: CIRCULATORY SYSTEM
1. Factors secreted by endothelial cells have this function:
A. change the action of blood vessels
B. encourage the growth of blood vessels
C. increase blood clotting within blood vessels
2. Where are the nutrients burned in the presence of oxygen to generate
energy?
A. Cells B. Arteries C. Capillaries
3. This factor DOES NOT participate in keeping blood moving back to the
heart:
A. muscular action B. elastic tissue C. valves
Nhưng làm cách nào aspirin và ibuprofen biết được vị trí
của cơn đau?
Thật ra thì chúng không biết.
Một khi thuốc đã vào trong máu,
nó sẽ được mang đi khắp cơ thể,
chúng đi đến những vùng bị đau cũng như những vùng
không bị đau.
Đó là cơ chế hoạt động của aspirin và ibuprofen.
Nhưng đau có nhiều loại khác nhau.
Chẳng hạn đau do thần kinh,
đau gây ra bởi những tổn thương trên hệ thần kinh;
không cần có bất kì loại tác nhân kích thích bên ngoài
nào.
Các nhà khoa học nhận thấy rằng não kiểm soát
cách chúng ta phản ứng với các tín hiệu đau.
Ví dụ, mức độ đau của bạn còn có thể tùy thuộc xem
bạn có chú ý đến cơn đau không, hay thậm chí tùy tâm
trạng của bạn.
Đang có rất nhiều nghiên cứu về cảm giác đau.
Nếu ta có thể hiểu sâu hơn về nó, chúng ta sẽ có thể
giúp mọi người kiểm soát nó tốt hơn.
 Short talk UNIT 2
1. Which function do paranasal sinuses in the skull have?
A. eliminating sound
B. condensing bones
C. secreting mucus
2. The pharyngeal tonsils are located in the:
A. Laryngopharynx B. nasopharynx C. oropharynx
3. The pitch level of the voice can be adjusted by the tenseness of the
vocal
cords.
A. True B. False

SHORT TALK UNIT 3 – ENDOCRINE SYSTEM

1. This IS NOT an ingredient needed to synthesize T3 and T4, the two
hormones of the thyroid gland:
A. thyroxine B. tyrosine C. iodine
2. A low level of thyroid hormones in the body will lead to:
A. increased metabolic rate
B. high body temperature
C. poor mental development
3. Calcitonin mobilizes calcium from the bloodstream into the bones
and thus can help treat osteoporosis.
A. True B. False
UNIT 4 –REPRODUCTIVE SYSTEM
1. The two hormones estrogen and progesterone inhibit the vascular and glandular development of the uterine
endometrium.
A. True B. False
2. The placenta IS NOT derived from this following structure:
A. chorion B. amnion C. maternal endometrium
3. Low levels of progesterone may be the cause of:
A. the loss of a pregnancy
B. normal menstrual cycles
C. a decrease in abortion rate

UNIT 5 SHORT TALK

1. The dominant hemisphere is in charge of the following function:
A. imagination B. creativity C. language
2. Specialized structures for language processing CAN NOT be found in
this lobe of the brain:
A. parietal B. occipital C. temporal
3. The state of being unable to say something fluently is classified as:
A. Receptive aphasia B. Amnesia aphasia C. Expressive aphasia

UNIT 6 SHORT TALK

1. This IS NOT an example of carcinogens:
A. viruses B. animals C. chemicals
2. DES can be the cause of cancer of the following organ:
A. ovary B. uterus C. vagina
3. Which information about leukemia was mentioned?
A. It is a risk of doctors specialized in radiology
B. It is a malignant condition of red blood cells
C. It can be caused by a specific type of bacteria
UNIT 7 SHORT TALK
1. A placebo might be: A. a real medical treatment
B. a type of fake treatment
C. composed of an active substance
2. According to one study, what happened to people given a placebo
and told it was a stimulant?
A. their blood pressure decreased
B. their pulse rate went down
C. their reaction speeds improved
3. It is claimed that the placebo effect in general is nothing but fake.
A. True B. False