Ba Kỹ Năng Giao Dịch Hàng Đầu - Hank Pruden

taduinv.
com
BA K N NG
GIAO D CH HÀNG U
XÂY D NG H TH NG HÀNH VI,

NH N D NG KHUÔN M U VÀ
QU N LÝ TR NG THÁI TINH TH N
HANK PRUDEN
Biên d ch: Lê Quang Minh
Hà N i - 2022
taduinv.com
M CL C
L I NÓI U .................................................................................................. 1
L I C M N ................................................................................................... 8
V TÁC GI .................................................................................................. 10
PH N I. XÂY D NG H TH NG VÀ TÀI CHÍNH HÀNH VI ............ 11
CH NG 1: XÂY D NG H TH NG V I 3 K N NG HÀNG U .. 11
CH NG 2: TÀI CHÍNH HÀNH VI ............................................................ 49
CH NG 3: MÔ HÌNH VÒNG I C A HÀNH VI ÁM ÔNG .......... 77
PH N II: NH N D NG M U VÀ GIAO D CH TÙY Ý ...................... 119
CH NG 4: WYCKOFF: CON NG I, PH NG PHÁP VÀ S
HUY N BÍ .................................................................................................... 119
CH NG 5: CÁC Y U T C B N C A BI U CHO PH NG
PHÁP WYCKOFF ........................................................................................ 131
CH NG 6: PH NG PHÁP PHÂN TÍCH K THU T VÀ UC
WYCKOFF ................................................................................................... 170
CH NG 7: PHÂN TÍCH GIAO D CH ..................................................... 204
PH N III: QU N LY TR NG THÁI TINH TH N .............................. 220
CH NG 8: TÂM LÝ TRADER VÀ K LU T TINH TH N ................ 220
CH NG 9 NHÀ I U HÀNH SAU H U TR NG ............................. 256
CH NG 10: K T H P T T C L I V I NHAU –M I NGUYÊN
T C MÀ M T NHÀ GIAO D CH PH I TUÂN TH .............................. 300
PH L C ...................................................................................................... 338
taduinv.com
L I NÓI U
Cu n sách này mang l i cho nhà giao d ch, nhà u t và nhà phân tích
l i th c nh tranh th c s trong các th tr ng y thách th c c a th k XXI.
Ngày nay, có s kích ng m nh m Hoa K và trên toàn c u nh m
chuy n trách nhi m u t lên vai cá nhân. Tuy nhiên, c ng nh trách nhi m
r i kh i các t p oàn và chính ph , cá nhân ó ph i i m t v i nh ng l i
khuyên mâu thu n v cách qu n lý các kho n u t tài chính. Gi thuy t th
tr ng hi u qu có nhi u gi nh sai d n n k t qu sai. Sai l m không kém
là các nhà môi gi i t v n cho khách hàng c a h mua và n m gi . Hành vi
th c t c a th tr ng, nh ng gì d li u hi n th nhi u th tr ng trong nhi u
khung th i gian, là "Th i gian" c a th tr ng có ý ngh a r t l n. Lãi và l l n
t p trung vào các kho ng th i gian nh . (Benoit B. Mandelbrot)
M t s nhà giao d ch thành công nh t là nh ng ng i n m b t úng
th i gian th tr ng c a h . L y ví d , George Soros, ng i trong hai tháng
vào n m 1992 ã ki m c kho ng 2 t ô la b ng cách cá c cv i ng
b ng Anh. M c dù có r t ít nhà giao d ch cùng h ng v i George Soros, nh ng
h uh t u có th ki m l i t các ng thái th tr ng t p trung úng lúc.
Cu n sách này nh m m c ích trang b cho nhà giao d ch m t t p h p
các k n ng cân b ng n m b t các giai o n vàng t o ra các c h i thu
l i l n trong th tr ng. Nó c ng s giúp nhà giao d ch v t qua nh ng c m
b y v th i gian b t ngu n t vi c phân tích d li u h i h t và nh ng di n
gi i sai l m v các ch s th tr ng.
c nh tranh thành công, nhà giao d ch ph i tr thành Nhà giao d ch
hoàn ch nh. Nh b n có th th y trong mô hình Nhà giao d ch ba trong m t
(Hình P.1), ba y u t h tr l n nhau t o thành Nhà giao d ch hoàn ch nh.
Cu n sách này s giúp b n phát tri n k n ng trong t ng y u t c a vi c xây
d ng h th ng, nh n d ng khuôn m u và k lu t tr ng thái tinh th n, giúp b n
có m t n n t ng v ng ch c trên con ng tr thành m t nhà giao d ch hoàn
1 / 354 taduinv.com
ch nh.
Cu n sách này t p h p ba k n ng c a giao d ch hàng u: các ph ng
th c hành vi xây d ng h th ng, nh n d ng khuôn m u và k lu t tr ng
thái tinh th n.
(Note: Discretionary trader là ki u Trader này t xây d ng k n ng
trading b ng nh t ký giao d ch th tr ng. Trader này có trong tay vô s cách
th c mà th tr ng di chuy n r i t ng h p l i thành cách ti p c n riêng c a cá
nhân anh ta. Tuy s d ng nh ng quy lu t n gi n giao d ch nh ng cách
th c giao d ch l i linh ho t theo s thay i c a th tr ng. B i vì
ki u Trader này tin th tr ng không di chuy n n gi n theo m t quy lu t có
s n vì n u n gi n thì các h th ng giao d ch có i u ki n chi n th ng m t
cách d dàng)..
Nh n d ng
m u và giao
d ch tùy ý –
Ph ng pháp
Wyckoff
3 LIÊN K T
C NG C L N
NHAU T O NÊN
NHÀ GIAO D CH
Tâm lý và k
Tài chính TOÀN DI N lu t tinh th n
hành vi và
– 10 nhi m
xây d ng h
v c a Giao
th ng – Mô
d ch hàng
hình Pruden
u
Hình P.1 Ba liên k t c ng c l n nhau t o nên nhà giao d ch toàn di n
2 / 354 taduinv.com
Ba l nh v c k n ng chính này ph i h p v i nhau a ngh thu t và
khoa h c c a phân tích k thu t và giao d ch lên m c tinh vi c n thi t
trong th k XXI. Cu n sách này tích h p các y u t c a giao d ch c x lý
riêng bi t thành m t gói phân tích c ng c l n nhau có ý ngh a tr c quan.
Ph n M t trong Ba K n ng c a Giao d ch hàng u c p n vi c
xây d ng h th ng và tài chính hành vi. Có ba ch ng dành cho l nh v c k
n ng này.
CH NG 1, “Xây d ng h th ng cho ba k n ng giao d ch hàng u”,
c p n vi c xây d ng h th ng h tr ra quy t nh. Nó gi i thi u ý t ng
não ph i / não trái. M t s s cho th y các m i quan h c a Mô hình Vòng
i c a Hành vi ám ông, Ph ng pháp Wyckoff v Phân tích k thu t và
suy oán, và các công c phân bi t tr ng thái tinh th n c tìm th y trong
M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u.
CH NG 2 “Tài chính hành vi”, là ch ng tài nguyên dành cho nhà
giao d ch. Nó xác nh l nh v c tài chính hành vi, a ra m t ánh giá l ch s
ng n g n và gi i thích cách tài chính hành vi có th c chia thành hành vi
cá nhân và tâm lý i chúng.
CH NG 3, “Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông,” gi i thích
cách th c và lý do t i sao m t nhà u t có th xây d ng m t h th ng h tr
quy t nh k thu t. Mô hình Vòng i xác nh b n y u t chính là giá c ,
kh i l ng, tâm lý và th i gian. Nó c ng cho th y cách các ch s ol ng
các thông s này c tích h p vào m t khung quy t nh c ng c l n nhau -
ho t ng nh th nào. Các ng cong hình ch S và hình chuông c a s
tr c quan c a Mô hình vòng i c b sung b i danh sách ki m tra phân
tích cho các ch s tr ng s .
Ph n Hai bao g m nh n d ng mô hình và giao d ch tùy ý, t p trung vào
ph ng pháp phân tích k thu t và u c Wyckoff. Có b n ch ng dành cho
l nh v c k n ng này.
3 / 354 taduinv.com
CH NG 4, “Wyckoff: Con ng i, ph ng pháp và s huy n bí”,
chia s nh ng câu chuy n v Richard D. Wyckoff, ti t l l ch s ng sau
ph ng pháp nh n d ng m u th nghi m theo th i gian c a Wyckoff, và
xu t r ng các c i m c a ông ngày càng phù h p v i nhà u t c a hôm
nay. Ngoài ra, nó còn a ra n m b c c a ph ng pháp Wyckoff là phân
tích k thu t và uc .
CH NG 5, “Các y u t c b n c a bi u cho ph ng pháp
Wyckoff”, xác nh và minh h a vi c s d ng ng th ng ng c b n ho c
bi u thanh và cách xây d ng và s d ng bi u hình ho c i m và hình.
Nó c ng bao g m các quy trình thích h p v ng xu h ng, kênh xu
h ng và ng h tr và kháng c trong ph m vi giao d ch. Ngoài ra, các
bi u cho th y s c m nh và i m y u so sánh, vai trò c a chênh l ch giá,
kh i l ng và s phân k . Cu i cùng, b n s h c cách ph i h p bi u thanh
và bi u hình.
CH NG 6, “Ph ng pháp phân tích k thu t và thông s k thu t
Wyckoff”, nh ngh a và minh h a vi c áp d ng các lu t, phép th và s
Wyckoff. Ch ng này mô t ba nh lu t Wyckoff c b n: Cung và c u, n
l c so v i k t qu và Nhân - qu . Chín bài ki m tra Wyckoff là r t quan tr ng
cho phép nhà giao d ch xác nh và tham gia m t v trí giao d ch có t l
c c gi a ph n th ng và r i ro r t thu n l i. Các danh sách ki m tra t ng
t c a ba lu t và bài ki m tra c b sung b i các s th c t c a các
ph m vi giao d ch tích l y và phân ph i. M c dù ph ng pháp c a
Wyckoff là m t ph ng pháp phán oán ch không ph i là m t h th ng kinh
nghi m, các lu t, bài ki m tra và s này c thi t k cung c p cho nhà
giao d ch m t cách ti p c n h p lý và có h th ng phân tích bi u .
CH NG 7, “Phân tích giao d ch”, cung c p các ví d c th và y
v d oán ph m vi giao d ch và xác nh các v trí bi u th c hi n
các v th giao d ch có ph n th ng cao, r i ro th p. N a sau c a ch ng
trình bày t ng b c cách m t nhà giao d ch chuyên nghi p theo nh h ng
4 / 354 taduinv.com
Wyckoff ã tham gia, theo dõi và thoát kh i các tr ng thái giao d ch b ng
cách s d ng quy n ch n trên c phi u c a m t công ty n ng l ng. Ngoài ra,
CH NG này còn gi i thi u chín th nghi m m i tích l y l i nh m t
ph n b sung cho chín th nghi m mua c i n tích l y.
Ph n ba bao g m tâm lý nhà giao d ch và k lu t tr ng thái tinh th n.
Có ba ch ng dành cho l nh v c k n ng này.
CH NG 8, “Tâm lý nhà giao d ch và k lu t tinh th n”, chuy n
chúng ta sang Ph n th ba b ng cách d a trên quan sát c a Wyckoff r ng vi c
thành th o ph ng pháp lu n úng n ch là m t n a trong cu c chi n c a
nhà giao d ch; n a còn l i là s làm ch c m xúc và tr ng thái tinh th n c a
m t ng i. Trung tâm c a ch ng này là mô hình M i Nhi m v c a Giao
d ch hàng u, cung c p cho nhà giao d ch m t h th ng truy c p tr ng thái
tinh th n thích h p cho t ng nhi m v chính c a m t chi n d ch giao d ch t
ch n oán n hành ng cho n khi thoát kh i giao d ch.
CH NG 9, “Nhà i u hành sau h u tr ng” - gi i thi u khái ni m
Nhà i u hành sau h u tr ng - Composite Man (ghi chú: Composite Man là
m t nhân v t gi t ng ng ng sau i u khi n th tr ng), m t công c
m nh m n m v ng ph ng pháp lu n giao d ch, duy nh t cho ph ng
pháp Wyckoff. Ngoài ra, khái ni m Nhà i u hành sau h u tr ng óng vai
trò nh m t công c h u ích trong vi c ki m soát tr ng thái tinh th n. Ch ng
này khám phá sâu h n v b n ch t và cách s d ng Nhà i u hành sau h u
tr ng và gi i thi u m t s k thu t b sung khác n m b t tr ng thái tinh
th n thích h p giao d ch hi u qu .
CH NG 10, “T ng h p t t c : M i nguyên t c m t nhà giao d ch
s ng theo”, ngay l p t c là ph n gi i thi u v Ba k n ng c a giao d ch hàng
u, ng th i là ph n tóm t t và k t lu n cho cu n sách. Ch ng này k t
thúc v i m t ví d v m t nhà giao d ch ba k n ng, Weylin Canada, nhà giao
d ch ngo i t . Nghiên c u i n hình v giao d ch c a Canada cho th y s phát
tri n c a anh y v i t cách là m t nhà giao d ch, vi c anh y áp d ng và áp
5 / 354 taduinv.com
d ng Ba k n ng giao d ch hàng u c ng nh các ví d v phân tích k thu t
và hành ng giao d ch c a anh y b ng cách s d ng bi u các c p ti n t .
Quan tr ng nh t, nó th hi n ba k n ng chính: (1) Anh ta làm vi c v i m t
mô hình hành vi, m t lý thuy t, m t ý t ng v cách th gi i v n hành giúp
anh ta thu c l i nhu n. (2) Anh y áp d ng c công c nh n d ng m u và
phân tích k thu t nh l ng. (3) Anh ta chú ý n kh n ng ki m soát tr ng
thái tinh th n c a mình, i u này kích thích anh ta khi anh ta c n hành ng
và khai thác vàng t các m ch qu ng mà h th ng c a anh ta giúp anh ta phát
hi n trên bi u giá c a mình.
Ba K n ng c a Giao d ch hàng u nói v i c nhà giao d ch s c s o và
b n l nh, nh ng ng i mong mu n duy trì ho c t c l i th trong giao
d ch áp ng các th tr ng y thách th c c a th k XXI. L i th c nh
tranh s n v i nh ng nhà giao d ch n m l y các b k n ng g i nh n các
nhà giao d ch và k thu t viên th i x a s ng và làm vi c t i Ph Wall trong
nh ng th p k u c a th k XX. Cu n sách này ti t l cách th c khoa h c
m i v tài chính hành vi t ng t c và nâng cao nh ng k n ng này và giúp các
nhà giao d ch m ic p có th ti p c n chúng.
Ngoài ra, cu n sách này c p n nhu c u c a các lo i nhà ut .
H u nh t t c các nhà giao d ch u có th t n d ng ít nh t m t trong các y u
t c a mô hình Ba K n ng. Ví d , tôi tin r ng các nhà giao d ch h th ng s
th y thông i p c a Ph n M t, “Xây d ng H th ng và Tài chính hành vi,”
khá b ích; Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông c bi t linh ho t và
ch t ch . m t khía c nh khác, các nhà giao d ch Swing s d ng tính n ng
nh n d ng m u có th h ng l i t các lu t, bài ki m tra và s c a
Wyckoff c c p trong Ph n Hai. Cu i cùng, ng i c b ng giá, và th c
s là t t c các nhà giao d ch, có th h ng l i t vi c nghiên c u ba ph n
n m trong Ph n ba: “M i nhi m v c a giao d ch hàng u”, “ c bi u
trong ch R” và “ 'Phòng kín' và 'Ch M t khách hàng. ' .”.Tuy nhiên, cu n
sách này th c s v i h n t ng các ph n c a nó, và nhà giao d ch tích h p
6 / 354 taduinv.com
m i khía c nh c a Ba k n ng c a giao d ch hàng u s có l i th c nh tranh
quy t nh trong th k XXI.
Ba K n ng c a Giao d ch hàng u c thi t k v a cl pv a
b sung và b sung cho các cu n sách khác hi n có v phân tích k thu t và
giao d ch. Tôi khuy n khích b n c k và quay l i th ng xuyên. Hãy nó
tr thành kim ch nam cho b n khi b n ti n b c trên con ng d n n giao
d ch t t h n và m r ng l i nhu n.
7 / 354 taduinv.com
L IC M N
Tôi mu n ghi nh n nh ng óng góp quan tr ng c a m t s cá nhân cho

c n i dung và quá trình xu t b n cu n sách này. Tôi ã nh n c s h tr
c a nhi u biên t p viên và ng nghi p trong nh ng n m qua. c bi t, tôi
mu n c m n Jack Hutson, t ng biên t p c a Phân tích K thu t Hàng hóa &
C phi u, và Charles D. Kirkpatrick, biên t p viên c a T p chí Phân tích K
thu t, vì ã phát tri n s m, liên t c và công b nhi u ý t ng. a ra trong
cu n sách này và truy c p h ã cung c p. Xin chân thành c m n Ti n s
Van K. Tharp c a Vi n Van Tharp, ng i v a là c v n v a là ng i c ng tác
trong vi c t o ra M i nhi m v c a Giao d ch hàng u, và các thành viên
c a Hi p h i các nhà phân tích ch ng khoán k thu t c a San Francisco, c
bi t là Bruce Fraser, Audrey Lewak và Jim Forte, k thu t viên th tr ng
c ch ng nh n, vì ã chia s nh ng quan sát và th c hành c a h .
Xin g i l i c m n sâu s c t i Craig Schroeder c a Wyckoff / Vi n Th
tr ng Ch ng khoán vì ã cung c p các bi u , khái ni m và s mô t
ph ng pháp Wyckoff và t i Daniel Pink, ng i ã cung c p M t t duy hoàn
toàn m i: T i sao não ph i s th ng tr t ng lai nh ng hi u bi t sâu s c và
c m h ng. Cu i cùng, s ánh giá cao c a tôi dành cho Weylin Canada vì ã
có th th c hi n, c i m và chia s th u áo kinh nghi m c a mình v i t
cách là m t nhà giao d ch Ba k n ng.
i v i quá trình biên so n, biên t p và t o ra cu n sách này, tôi mang
n con gái tôi, Laura Pruden. Laura là ng i ch ch t ng sau vi c hoàn
thành cu n sách này m t cách k l ng, úng n và k p th i. Ngoài ra, tôi
ánh giá cao nh ng ý ki n óng góp quý giá c a v tôi, Sarah Pruden, và
nh ng n l c c a Goldie Aranha, Cassandra Dilosa, Jimmy Lam, Mukesh
Punjabi và Lynette Webb, t t c u thu c i h c Golden Gate, San
Francisco, California.
Tôi mu n ghi nh n s h ng d n và h tr c a các biên t p viên c a tôi
8 / 354 taduinv.com
t i John Wiley & Sons, Inc., c th là Kevin Commins và Emilie Herman.
Emi- lie ã làm vi c ch m ch và lâu dài v i Laura và tôi trong n l c nhóm
c a chúng tôi cung c p m t cu n sách áp ng các tiêu chu n cao c a
Wiley.
9 / 354 taduinv.com
V TÁC GI
Henry Oliver (Hank) Pruden, Ph.D., là tác gi c a hàng ch c bài báo v

tài chính hành vi, tâm lý nhà giao d ch và phân tích k thu t. Là m t nhà giao
d ch toàn th i gian cho tài kho n c a riêng mình trong hai th p k , anh ta hi n
ang là Giáo s Qu n tr Kinh doanh và Giám c i u hành c a C s Phân
tích Th tr ng K thu t t i i h c Golden Gate San Francisco, California.
Ông l y b ng Ti n s . (v i b ng danh d ) v Ti p th t i i h c Oregon vào
n m 1968, b ng Th c s c a ông t i i h c California, Berkeley, vào n m
1965, và b ng c nhân c a ông. t i h c Bang California, Chico, vào n m
1961. Tr c ây, ông là giáo s t i Tr ng Cao ng Kinh doanh t i ih c
Texas t i Austin và là giáo s th nh gi ng t i Tr ng Qu n lý Sau ih cc a
i h c Northwestern.
Hank là ch t ch c a Hi p h i các nhà phân tích ch ng khoán k thu t
c a San Francisco (TSAASF) và phó ch t ch Châu M , c a Liên oàn các
nhà phân tích k thu t qu c t (IFTA), và tr c ây ã t ng là biên t p viên
c a T p chí Hi p h i các nhà k thu t th tr ng trong 11 n m. Ông t ch c
các cu c h i th o cho các cá nhân và doanh nghi p trên toàn th gi i và trong
th p k qua ã là di n gi m il c a, tr Nam C c. Nh ng i m n i b t
trong di n thuy t qu c t c a anh y bao g m vi c ph c v v i t cách là
ng i ph trách giáo d c c a IFTA cho Châu Âu vào n m 2004 và 2005 và i
vòng quanh th gi i nói v ph ng pháp Wyckoff cho Dow Jones Telerate
vào n m 1997.
Ti n s Pruden ã nh n c gi i th ng cho vi c gi ng d y xu t s c
t ic i h c Oregon và i h c Texas Austin, c ng Nh cho nghiên c u
và h c b ng t i i h c Golden Gate. Ông ã c vinh danh vì thành tích
xu t s c trong giáo d c b i Hi p h i K thu t viên Th tr ng và Thành t u
Qu c t N i b t v Giáo d c Tài chính Hành và Phân tích K thu t do P.I.
Nghiên c u sau ih c Kuala Lumpur, Malaysia.
10 / 354 taduinv.com
PH N I. XÂY D NG H TH NG
VÀ TÀI CHÍNH HÀNH VI
CH NG 1: XÂY D NG H TH NG V I 3 K N NG
HÀNG U
Trong s nghi p giao d ch c a mình, tôi là h c viên c a nhà nghiên c u

gi m o Edson Gould c mô t trong Nh ng phát hi n và D báo c a ông
vào u nh ng n m 1970.
Sau ó, vào cu i nh ng n m 1970 n u nh ng n m 1980, v i t
cách là m t nhà giao d ch toàn th i gian cho tài kho n c a riêng tôi và là m t
h c viên am mê phân tích k thu t, tôi ã tr thành m t tín nhi t tình c a
Joseph Granville và ph ng pháp phân tích k thu t Granville c a ông y. H
th ng c a Joe Granville bao g m m t - cây các ch s t t c s c n ng c a
vi c ra quy t nh không ph thu c vào b t k nhánh nào. D i bàn tay c a
Granville, ph ng pháp tr ng s b ng ch ng và cây ch s này ho t ng nh
m t phép thu t trong các ph m giao d ch dao ng r ng rãi c a nh ng n m
1970 và u nh ng n m 1980.
Tôi b nt ng b i kh n ng c a Granville trong vi c g i ra các xu
h ng trung gian trên th tr ng ch ng khoán Hoa K , Nh ng tôi ã b làm
phi n b i cách áp d ng ch quan c a ông y i v i phân tích k thu t.
Ch ng trình ào t o ti n s và ào t o nghiên c u chuyên nghi p ã khi n tôi
tìm ki m m t mô hình t khoa h c hành vi cho m t khuôn kh cung c p c u
trúc và k lu t cho ph ng pháp ti p c n cây ch s c a Granville. K t qu
c a nghiên c u này ã c th nghi m c trong giao d ch c a riêng tôi và
b ng kinh nghi m c a các h c viên c a tôi và các ng nghi p kinh doanh k
thu t c a tôi San Francisco. Cu i cùng, nghiên c u c a tôi ã k t tinh thành
m t h th ng h tr quy t nh c g i là Mô hình Vòng i c a Hành vi
ám ông. (Xem Hình 1.7 ph n sau c a CH NG này).
Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông d a trên n n t ng v ng ch c
c a lý thuy t khoa h c hành vi. Do ó, nhà phân tích - giao d ch có th tin
r ng h th ng h tr quy t nh c a cô y là h p lý và áng tin c y. H th ng
này bao g m các khía c nh chính v giá c , kh i l ng, tâm lý và th i gian;
nó cho th y các y u t này k t h p v i nhau nh th nào trong m t s ho c
h th ng c ng c l n nhau. B i vì giá c , kh i l ng, tâm lý và th i gian là
các kích th c c a hành vi th tr ng c l p v i nhau, nhà phân tích-giao
d ch có lý do khoa h c mà cô y c n ph i biên so n các ch s cc ab n
y u t phân tích k thu t này có c m t cái nhìn toàn di n h n và c
chính xác v trí hi n t i c a th tr ng và xu h ng có th x y ra trong t ng
lai.
M tv p c a h th ng h tr quy t nh là tính linh ho t c a nó. B n
thân th tr ng r t n ng ng, có ngh a là t i m giao c t này sang i m ti p
theo, s k t h p khác nhau c a các ch báo th tr ng có th tr nên th ng tr .
Do ó, b n, nhà giao d ch – nhà phân tích, s d a nhi u nh t vào các ch báo
giá và tâm lý gi m giá t i m t th i gian, trong khi sau ó, tâm lý s tr thành
tâm i m b n chú ý. V i m t h th ng h tr quy t nh, b n có th t do
ánh giá t tr ng t ng i c a các ch báo các tình hình th tr ng khác
nhau và ph n h i l i cho phù h p.
B n có th a ra l a ch n y h th ng h tr quy t nh này nhi u
h n v phía c c oan và s d ng nó nh m t h th ng giao d ch bán quy lu t.
Ng c l i, b n có th d a vào tài chính hành vi n gi n nh m t thi t l p
cho các quy t nh v th i gian th tr ng. Theo ánh giá c a tôi, m c linh
ho t này phù h p v i b n ch t n ng ng c a th tr ng, nh ng b n có nguy
c lo i b u i m c a tính linh ho t v i các h th ng quy t nh quá máy
móc ho c quá c ng nh c trong các quy t c ra quy t nh c a chúng.
Sau vài n m giao d ch toàn th i gian, theo dõi h th ng phân tích k
thu t và tham gia vào c ng ng giao d ch k thu t, tôi ã t t nghi p lên c p
giao d ch cao h n. Tôi ngày càng chú ý nhi u h n n s công nh n và
giao d ch tùy ý. Tôi ã luôn sao l u phân tích n i b c a mình b ng các m u
bi u , mà tôi th y h u ích. Tuy nhiên, tôi c ng bi t r ng các di n gi i c a
tôi v các m u bi u ã thành công trên c s thành công ho c b l .
M t trong nh ng ng nghi p c a tôi trong c ng ng phân tích k
thu t và giao d ch San Francisco ã s d ng ph ng pháp nh n d ng m u
và giao d ch tùy ý mà anh y ã th và anh y khuy n khích tôi h c h i. ó là
ph ng pháp phân tích k thu t và ngh thu t u c c a Wyckoff. B n tôi
t ng là m t k s làm vi c t i Lebanon cho Hãng hàng không Trung ông
tr c khi m t trong nhi u cu c chi n tranh khu v c ó trên th gi i bu c
anh y và gia ình ph i ch y tr n. Tuy nhiên, khi s ng Lebanon, ông ã
thành công khi áp d ng ph ng pháp Wyckoff vào ch ng khoán Hoa K .
Anh y c ng ã ti n b t phân tích ch s n nh n d ng m u. Là m t k s
chuyên v ki m tra tin c y, ông ã c n th n phân lo i ph ng pháp
Wyckoff là m t h th ng phân tích th tr ng úng n và áng tin c y và
m t tri t lý giao d ch t ng th , bao g m c vi c qu n lý ti n b c.
Vào kho ng n m 1980, tôi ghi danh vào khóa h c th tín Wyckoff do
Vi n Th tr ng Ch ng khoán cung c p. Ngay sau ó nó ã tr thành ph ng
pháp chính c a tôi kích ho t giao d ch. Trong nh ng n m qua, ph ng
pháp Wyckoff ã phát tri n tr thành m t ph n chi ph i trong cu c s ng giao
d ch và ngh nghi p c a tôi. Tôi ã t o và b t u gi ng d y m t khóa h c sau
ih c Wyckoff và sau ó ã th nghi m r ng rãi ph ng pháp Wyckoff
trong giao d ch c a chính mình. Nh ng c i m này ã kích thích tôi tinh
ch nh m t s nguyên t c Wyckoff c b n và t o ra các công c m i thêm
s c m nh cho nhà giao d ch áp d ng ph ng pháp Wyckoff.
C ng trong nh ng n m 1980, tôi tr nên thân thi t v i Robert Prechter
và áp d ng Nguyên t c Sóng Elliott nh m t cách khác xác th c các di n
gi i Wyckoff c a tôi. Trong nh ng n m 1970 và 1980, tôi ã m r ng m i
quan h quen bi t c a mình gi a các nhà u t và k thu t viên l n tu i
khu v c New York, bao g m ông Anthony (Tony) Tabell, cháu trai c a
Richard D. Wyckoff, ng i mà t ó chúng ta s s m h c c m t bài h c
quan tr ng r ng liên k t phong cách c a các nhà giao d ch th i x a v i phong
cách s d n n thành công cho các nhà giao d ch trong th k XXI.
Hai b c ti n l n khác trong quá trình xây d ng h th ng c a tôi di n
ra vào kho ng n m 1990. u tiên, tôi t o ra ph ng pháp Chu i hành ng
h c t p tích c c cách ti p c n c a Wyckoff. Chu i hành ng là m t mô
ph ng và m t nghiên c u tr ng h p tu n t v i phân tích bi u và ph n
h i. Th hai, tôi ã h p tác v i Ti n s Van K. Tharp, nhà tâm lý h c nhà u
t , phát tri n m t h th ng ki m soát tr ng thái tinh th n phát tri n thành
“M i nhi m v c a giao d ch hàng u”.
M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u là m t h th ng giúp nhà giao
d ch theo dõi các giao d ch c a mình. V c b n, nó là m t h th ng hành vi /
tâm lý qu n lý tr ng thái tinh th n thích h p. M i nhi m v c a giao d ch
hàng u là tr ng tâm c a ph n th ba trong Ba k n ng c a giao d ch hàng
u: Qu n lý tr ng thái tinh th n.
Tóm l i, tôi ã t n h ng s k t h p vui v gi a giáo d c chính quy,
kinh nghi m giao d ch và s h p tác v i các ng nghi p chuyên nghi p, và
ã ch ng l i t s xu t hi n c a các khái ni m m i v xây d ng h
th ng d n n vi c khám phá và t o ra Ba K n ng Giao d ch Hàng u và
thi t k c a mô hình nhà u t ba trong m t. (Xem Hình 1.1.)
XÂY D NG H TH NG
Nhà giao d ch hoàn ch nh c a th k XXI r t có th s trông r t gi ng
nhà i u hành ch ng khoán th i x a, ng i ã s ng và làm vi c Ph Wall
m t th k tr c. Do ó, trong Ba k n ng c a giao d ch hàng u, các công
c xây d ng h th ng c thi t k v a n m b t b n ch t c a nhà giao
d ch lâu i v a gi i thi u cho b n nh ng k n ng và t duy m i c n thi t
áp ng nh ng thách th c mà b n ph i i m t v i t cách là m t nhà giao
d ch - nhà phân tích trong th k XXI.
Nh n d ng
m u và giao
d ch tùy ý –
Ph ng pháp
Wyckoff
3 LIÊN K T
C NG C L N
NHAU T O NÊN
NHÀ GIAO D CH
Tâm lý và k
hành vi và
– 10 nhi m
xây d ng h
v c a Giao
th ng – Mô
d ch hàng
hình Pruden
u
Hình 1.1 Ba liên k t c ng c l n nhau t o nên nhà giao d ch toàn di n

Chúng ta b t u v i s k t n i con ng i gi a các nhà giao d ch c và
nhà giao d ch c a t ng lai: k thu t viên th h th ba và k c u c a Ph
Wall, ông Anthony Tabell, ng i gi i thích cách hành vi c a các nhà giao
d ch và k thu t viên th i x a phù h p v i t duy và lý thuy t m i nh t v tài
chính hành vi cho các nhà u t - k thu t viên c a th k XXI.
M i liên h gi a th i ic i n và hi n i này d n chúng ta n ph n
th hai c a ch ng này: câu chuy n v ông Addison Cammack, m t huy n
tho i trong th i i c a chính ông, ng i ã i u hành sàn giao d ch ch ng
khoán New York vào u nh ng n m 1900. Cammack cung c p hình m u v
m t nhà giao d ch c i n, ng i ãn mb t c c ba k n ng giao d ch
hàng u, ki u nhà giao d ch tiên phong lâu i có liên quan n t duy m i
v th tr ng trong th k này.
Ph n th ba c a ch ng này gi i thi u cu n sách m i và y tính khiêu
khích c a Daniel H. Pink, M t t duy hoàn toàn m i: T i sao não ph i s
th ng tr t ng lai, phác th o m c liên quan c a cu n sách này i v i nhà
u t ngày nay. Tôi khám phá s c m nh c a n m b t c b n ch t c a
nh ng ng i tiên phong v k thu t - nhà u t cùng v i ph ng pháp ti p
c n toàn tâm toàn ý c a Pink trong vi c xây d ng l i th c nh tranh c a b n
trong th k XXI và tôi ch ng minh s t ng ng gi a “sáu giác quan” c a
Pink và các công c “l i th m i” dành cho các nhà giao d ch.
Ph n th t c a ch ng khám phá các l a ch n xây d ng h th ng có
s n cho nhà giao d ch. Các cách ti p c n xây d ng h th ng c ch n cho
b n trong cu n sách này c minh h a v i s h tr c a m t lo t các s .
B n s khám phá m t lo t các h th ng c xây d ng, t giao d ch không
th n tr ng n tùy ý, v i Mô hình vòng i c a Hành vi ám ông và ph ng
pháp Wyckoff phân tích k thu t và uc c chú ý phát tri n thêm.
Ph này làm n i b t nhu c u c a nhà giao d ch i v i vi c t k lu t
và qu n lý tr ng thái tinh th n. t c l i th c nh tranh trong th k
XXI, b n s c n ph i trau d i tính t giác và qu n lý tr ng thái tinh th n v i
s h tr c a các khuôn kh khái ni m nh M i nhi m v c a Giao d ch
hàng u. Ch ng này c ng gi i thi u cho nhà giao d ch các s khái ni m
cho các h th ng h tr quy t nh v i Mô hình Vòng i c a Hành vi ám
ông, và m t h th ng giao d ch nh n d ng và tùy ý v i ph ng pháp
Wyckoff.
Ph l c A cung c p cho nhà u t m t h th ng giao d ch theo quy
lu t áng tin c y, M t Máy chi u Xu h ng chính. C ng bao g m trong
ch ng này là m t t p h p bí m t h n v các s ki n th tr ng và nghiên c u
th tr ng l p lu n ng h các ph ng pháp nh n m nh vào vi c xây d ng k
n ng và phán oán. C s lý lu n này xu t hi n trong Ph l c B, n i tôi tóm
t t l i cu c kh o sát, th nghi m trong phòng thí nghi m và nghiên c u i n
hình v hành vi th tr ng và ph ng pháp giao d ch.
S C NH BÁO C A M T HUY N THO I PHÂN TÍCH K THU T
V I CÁC NHÀ PHÂN TÍCH K THU T TH K XXI
Trong m t bài phát bi u tr c Hi p h i i u tra Các S ki n nh k
vào n m 1992, Anthony W. Tabell, m t k thu t viên th h th ba và k c u
c a Ph Wall, ã liên k t hành vi c a các k thu t viên và nhà u t th i x a
v i t duy và lý thuy t m i nh t v hành vi tài chính cho nhà u t -k thu t
viên c a th k XXI. Là m t h c viên t n t y c a th tr ng, Tabell theo b c
chân c a cha mình c ng nh ng i chú v i c a mình cùng phe v i m
mình, huy n tho i Richard D. Wyckoff.
i v i Tabell, v p c a tài chính hành vi là kh n ng t ng thích
c a nó v i th gi i quan c a các k thu t viên và nhà u t th i x a. Tabell
d oán r ng khi l nh v c tài chính hành vi (ví d , lý thuy t h n lo n – còn có
tên khác là thuy t h n mang) phát tri n h n n a, nó cu i cùng s d n nm t
cái nhìn v th tr ng t ng t nh cách các nhà k thu t và nhà u t nhìn
nh n m i th vào nh ng ngày u c a th k XX. Theo Tabell, các k thu t
viên u tiên và nh ng ng i th nghi m u tiên trong ngh thu t suy oán
phân tích vào u th k XX có th c mô t là tr c quan, xác nh, trái
ng c và kh i huy n.
Các nhà u t và k thu t viên ó nhìn nh n m i th nh th nào
trong su t m t ph n t th k ó? Tabell gi i thích r ng k thu t viên th i x a
có m t th gi i quan c ng r n khi n anh ta mua và bán th duy nh t anh ta có
th tin t ng, tr c giác c a mình. Ch c ch n r ng có nh ng l c l ng l n h n
ang ho t ng trên th tr ng (ví d , i u mà Richard Wyckoff g i là Nhà
i u hành sau h u tr ng, t ng c a các l i ích có nh h ng n th tr ng)
và r ng, m c dù anh ta không th ki m soát chúng, anh ta có th phát hi n ra
chúng, anh ta ã xác nh c. M t s n ph m c a th i i c a nhóm giao
d ch khi luôn có s c nh, anh ta l i i ng c l i - ám ông, v n ch u s
tác ng c a th tr ng, cu i cùng ã ph i sai. Cu i cùng, ông ã có m t th
gi i quan v ngày t n th - không có gì ng c nhiên, vì môi tr ng kinh t cu i
cùng ã nh ng ch cho s s p c a n m 1929.
Mua và bán d a trên tr c giác là k t qu c a k n ng và kinh nghi m.
ó là m t cách ti p c n mang tính phán oán mà nhà giao d ch và k thu t
viên áp d ng cho vi c c b ng và phân tích bi u c a mình. Gi ng nh có
giác quan th sáu, ph ng pháp ti p c n tr c quan là m t v t s h u c
ánh giá cao. Th t v y, m t nguyên m u c a nhà giao d ch th i x a là James
Keene, m t nhà giao d ch trên sàn giao d ch ch ng khoán New York, ng i
ã tuyên b r ng không có “quy t c” nào cho giao d ch mà ch mua và bán
b ng tr c giác. K n ng c a Keene trong vi c phát hi n thao túng th tr ng
và th c s , d n u m t nhóm i u hành c phi u khi n anh ta c s n ón
nh m t “nhà i u hành”. Keene và các nhà i u hành nh anh ta c ng c
tìm ki m b i Richard Wyckoff, ng i ã ph c v và h th ng hóa các ph ng
pháp hay nh t c a h , i u này cu i cùng ã tr thành m t ph n c b n trong
ph ng pháp phân tích k thu t và ngh thu t u c c a anh ta.
i v i tính tr c quan c a b m th i gian c , các thu c tính xác nh
và t ng ph n, Tabell ph n ánh r ng chúng ph n l n c sinh ra b i các
nhóm c a th i k tr c n m 1929. Các nhóm này bao g m các nhà ut ,
nh ng ng i s tìm m t nhà i u hành (ví d : Keene). Sau ó, h s tranh th
s giúp c a nh ng ng i àn ông c a khách hàng, nh ng ng i môi gi i
s n sàng qu ng cáo r ng m t c phi u ang gi m giá, ang i v phía nam r t
nhanh. Sau ó, khi giá tr c phi u m t giá, nhóm s múc nó lên, khi n giá c
phi u t ng tr l i. Sau ó, h s chuy n sang các nhà môi gi i c a h (ho c
báo chí) v i tin t c v ngày t n th s làm gi m giá c phi u m t l n n a và
nhóm s mua m c áy m t l n n a.
"Sau ó, b n có th b t u m t tin n r ng công ty s c t gi m c t c
c a mình - n u nhóm c a b n g n v i chính công ty, b n có th khi n h th c
s c t gi m c t c c a h !" Tabell liên quan. “Cu i cùng, khi b n ã tích l y
c t t c s c phi u mà b n có th tích l y n giai o n c g i là pha
t ng giá, d n n t phá, tr c khi nhóm này t c l i nhu n kh ng
khi p”. Không ng c nhiên, b u không khí này ã thúc y Humphrey Neill
t ra thu t ng t ng ph n.
B n có th k r t nhi u i u v m t ng i qua nh ng gì cô y c và
quan i m v ngày t n th c a nhà u t -k thu t viên th i x a v th gi i
ã b ph n b i b i cu n sách l a ch n: o t ng n i ti ng phi th ng và s
iên r c a ám ông, c a Charles Mackay. Trong tác ph m kinh i n này,
Mackay báo cáo nh ng v n l ch s khi toàn b c ng ng t nhiên t p
trung tâm trí vào m t it ng và phát iên khi theo u i nó. . . Cu n sách
c a Mackay, xu t b n l n u n m 1841, cùng v i cu n sách c a Gustav
LeBon, The Crowd, là ti n thân c a khung phân tích c a riêng tôi, Mô hình
Vòng i c a Hành vi ám ông , là m t trong nh ng n n t ng c a Ba K
n ng Giao d ch Hàng u.
Tabell k t lu n bài phát bi u c a mình v i nh n xét sau: “N u có m t
khái ni m ã thu hút các nhà k thu t g n ây, thì ó là khoa h c m i xu t
hi n v c u trúc h n lo n-fractal, (ghi chú thu t ng Fractal hay phân d ng là
m t v t th hình h c th ng có hình d ng g p khúc trên m i t l phóng i,
và có th c tách ra thành t ng ph n: m i ph n trông gi ng nh hình t ng
th , nh ng t l phóng i nh h n) n u b n mu n - i u ó nói r ng
chuy n ng c phi u th c t không ph i là tuy n tính. không có cái g i là
cung và c u - nh ng i u này x y ra khi con ng i s n sàng mua ho c bán,
ông nh n m nh. Trên th c t , lý thuy t h n lo n (Chaos theory) ng h quan
i m cho r ng giá cao h n có th t o ra nhi u c u h n do tâm lý b y àn
khi n m i ng i ch y theo xu h ng. Ngay c gi a s iên cu ng c a ám
ông, v n có nh ng th l c ang ho t ng, và b n có th phát hi n ra chúng.
Nh ng s sang tr ng th c s c a lý thuy t h n lo n, i v i Tabell,
n m s t ng quan và t ng thích c a nó v i ph m ch t c a các k thu t
viên th i x a. “B n h u h t ph i tr c quan b i vì có r t nhi u kh n ng,” ông
gi i thích. “B n g n nh ph i xác nh rõ ràng b i vì mô hình m i cho b n
bi t th c s có nh ng l c l ng ngoài kia, thông qua ph n h i tích c c, s có
c ng l c c a riêng chúng. B n g n nh ph i ph n i, b i vì theo toán
h c th tr ng m i, ám ông có th sai; k t qu t t nh t có th m c giá hoàn
h o - không ph i lúc nào c ng là k t qu th c t . Cu i cùng, b n ph i là ngày
t n th , b i vì n m 1929 là lo i i u có th x y ra trong m t c u trúc th
tr ng h n lo n”.
Tabell k t lu n, “Tôi ngh k t qu cu i cùng (c a s phát tri n lý thuy t
h n lo n) s là m t cái nhìn v th tr ng r t gi ng v i cách mà các nhà k
thu t th i x a nhìn nh n v m i th trong nh ng ngày u c a th k [20]
này. .”
Các nhà giao d ch và k thu t viên s d ng Ba K n ng c n l u ý r ng
lý thuy t h n lo n mà Tabell c p có liên quan n phân tích fractal. C lý
thuy t h n lo n và phân tích fractal ut ng thích v i k lu t m i c a tài
chính hành vi.
M T HÌNH NH MINH H A C A NHÀ PHÂN TÍCH K THU T
TH I IC
Câu chuy n v Addison Cammack cung c p m t ví d l ch s v nhà
giao d ch k thu t th i x a mà Tabell ã mô t . Tôi ã ch n các o n trích t
Câu chuy n v Cammack khi nó xu t hi n trong H i t ng c a Ng i
i u hành ch ng khoán c a Edwin Lefèvre (New York: Wiley & Sons, 1994).
Khi b n c chúng, b n s khám phá ra các y u t c a ba k n ng: (1) hi u
bi t v hành vi c a ám ông, (2) nh n d ng khuôn m u và (3) k lu t tinh
th n.
Câu chuy n v Addison Cammack c k b i Larry Livingston, nhà
i u hành th tr ng ch ng khoán và là nhân v t chính trong Reminiscences.
Livingston t o ti n cho Cammack b ng cách mô t i u gì ã tách bi t m t
nhà giao d ch chuyên nghi p nh Cammack kh i nh ng ng i nghi p d . Bài
h c này t ngày hôm qua là m t bài h c áng giá cho nhà giao d ch ngày hôm
nay.
M t ng i àn ông không th dành nhi u n m cho m t vi c và không
có c thái thói quen i v i nó hoàn toàn không gi ng nh nh ng ng i
m ib t u bình th ng. S khác bi t giúp phân bi t ng i chuyên nghi p và
ng i nghi p d . ó là cách m t ng i àn ông nhìn vào nh ng th t o ra
ho c m t ti n cho anh ta trên th tr ng u c . Công chúng có quan i m
c a ng i nghi p d b o v n l c c a chính mình. B n ngã t che y
b n thân quá m c và do ó suy ngh không sâu s c ho c toàn di n. Ng i
chuyên nghi p quan tâm n vi c anh ta làm i u úng n h n là ki m ti n,
bi t r ng l i nhu n s t lo n u nh ng th khác c tham gia vào. M t nhà
giao d ch có th ch i trò ch i nh m t ng i ch i bi-a chuyên nghi p - ngh a
là anh ta nhìn xa v phía tr c thay vì xem xét cú ánh c th tr c m t. Nó
tr thành b n n ng l a ch n v trí khi ch i.
Ph n sau trong cu c i giao d ch c a Addison Cammack ã minh h a
các c i m tr c quan, t ng ph n, kh i huy n và xác nh mà Tabell xác
nh là c i m phân bi t c a các nhà giao d ch và k thu t viên th i x a.
Nh ng c i mt ng t này r t quan tr ng i v i nhà giao d ch th k 21
c n xem xét. (Tôi hy v ng r ng Ba k n ng c a Giao d ch hàng u s cung
c p cho b n công c có c nh ng c i m phân bi t gi ng nhau này.)
Tôi nh mình ã nghe m t câu chuy n v Addison Cammack o t ng
r t c áo nh ng gì tôi mu n ch ra. T t t c nh ng gì tôi ã nghe, tôi có
khuynh h ng ngh r ng Cammack là m t trong nh ng nhà giao d ch ch ng
khoán gi i nh t mà Ph Wall t ng th y. Anh ta không ph i là m t con “g u”
kinh niên nh nhi u ng i, nh ng anh ta c m th y s c h p d n l n h n c a
giao d ch theo phe g u, khi s d ng thay m t anh ta hai y u t tuy t v i c a
con ng i là hy v ng và s hãi. Ông c cho là ã a ra l i c nh báo:
" ng bán c phi u khi nh a cây ang ch y trên cây!" và nh ng ng i già
nói v i tôi r ng chi n th ng l n nh t c a anh y là phe bò, vì v y rõ ràng là
anh y không ch i theo nh ki n mà là i u ki n. Trong t t c các s ki n,
anh y là m t nhà giao d ch t ng h p. Có v nh ã t ng - ây là cách tr l i
cu i th c a m t th tr ng t ng giá - Cammack ã gi m giá, và J. Arthur
Joseph, nhà v n tài chính và nhà nghiên c u tài chính, bi t i u ó. Th
tr ng, tuy nhiên, không ch m nh mà còn t ng, tr c s thúc y c a các
nhà lãnh o t ng giá và các báo cáo l c quan c a các t báo. Bi t c
công d ng c a m t nhà giao d ch nh Cammack i v i thông tin gi m giá,
m t ngày Joseph v i vã n v n phòng c a Cammack v i nh ng tin t c vui
m ng.
"Ông. Cammack, tôi có m t ng i b n r t t t là nhân viên chuy n
nh ng t i v n phòng St. Paul và anh y v a nói v i tôi m t i u mà tôi ngh
b n nên bi t.”
"Nó là gì?" Cammack th h i.
“B n ã quay l i, ph i không? B n ang gi m giá bây gi ?”. Joseph
h i, ch c ch n. N u Cammack không quan tâm, anh ta s không lãng phí
nd c quý giá.
" úng. Thông tin tuy t v i là gì?”
“Hôm nay, tôi ã n v n phòng St. Paul, nh tôi ã làm trong tin t c
c a mình - t p h p các vòng hai ho c ba l n m t tu n, và ng i b n c a tôi
ó nói v i tôi: 'Ông già ang bán c phi u.' Ý c a anh y là William
Rockefeller. “Anh y có th t không, Jimmy?” Tôi nói v i anh y, và anh y
tr l i, ‘Có; anh ta ang bán m i l m tr m c phi u c sau m i ba ph n tám
c a m t i m t ng giá. Tôi ã chuy n c phi u c hai ho c ba ngày r i.
"Tôi không m t th i gian mà n ngay nói v i b n."
Cammack không d b kích ng, và h n n a, b bu c t i có m i
cách th c m i ng i xô vào v n phòng c a mình m t cách iên cu ng
v i m i cách th c nh tin t c, t m phào, tin n, l i khuyên và d i trá n
n i anh ta ã tr nên không tin t ng vào t t c . Lúc này anh y ch nói:
“Anh có ch c là mình ã nghe úng không, Joseph?”
“Tôi ch c ch ? Ch c ch n là tôi ch c ch n! Anh ngh tôi b i c à?”
Joseph nói.
"B n có ch c ch n v ng i àn ông c a mình không?"
"Ch c ch n r i!" Joseph tuyên b . “Tôi ã bi t anh y trong nhi u
n m. Anh y ch a bao gi nói d i tôi. Anh y s không! Tôi bi t anh y hoàn
toàn có th tin t ng và tôi mu n ánh c c cu c i mình vào nh ng gì anh
y nói v i tôi. Tôi bi t anh y c ng nh tôi bi t b t k ai trên th gi i này - t t
h n r t nhi u so v i vi c b n d ng nh bi t tôi, sau ng n y n m.”
"Ch c ch n v anh ta, h ?" Và Cammack l i nhìn Joseph. Sau ó, anh
ta nói, "Chà, b n nên bi t." Anh ta g i cho ng i môi gi i c a mình, W. B.
Wheeler. Joseph d ki n s nghe anh ta ra l nh bán ít nh t n m m i nghìn
c phi u c a St. Paul. William Rockefeller nh o t c ph n c a mình St.
Paul, t n d ng s c m nh c a th tr ng. Cho dù ó là c phi u u t hay
n m gi uc u không liên quan. M t th c t quan tr ng là nhà giao d ch
ch ng khoán gi i nh t c a ám ông Standard Oil ã r i kh i St. Paul. M t
ng i àn ông bình th ng s làm gì n u anh ta nh n c tin t c t m t
ngu n áng tin c y? Không c n h i.
Nh ng Cammack, nhà i u hành g u gi i nh t trong ngày c a anh y,
ng i ang gi m giá trên th tr ng ngay lúc ó, ã nói v i ng i môi gi i
c a mình, “Billy, hãy nh i ng qu n tr và mua m t nghìn n m tr m St.
Paul c sau ba ph n tám.” Các c phi u khi ó là nh ng n m chín m i.
"Ý b n không ph i là bán?" Joseph v i vàng xen vào. Anh y là ng i
m i làm vi c Ph Wall, Nh ng anh y ã ngh v th tr ng theo quan i m
c a m t ng i làm báo và tình c là c a công chúng nói chung. Giá ch c
ch n s gi m khi có tin bán n i b . Và không có n i nào bán hàng bên trong
t t h n c a ông William Rockefeller. Standard Oil thoát ra và Cammack ang
mua vào! Nó không th c!
“Không”, Cammack nói; "Ý tôi là mua!" "B n không tin tôi?"
" úng!"
"B n không tin thông tin c a tôi?" " úng."
"B n không gi m giá sao?" " úng."
"V y thì sao?"
“ ó là lý do t i sao tôi mua. Hãy l ng nghe tôi bây gi : B n gi liên
l c v i ng i b n áng tin c y ó c a b n và th i gian vi c bán hàng quy mô
d ng l i, hãy cho tôi bi t. Ngay l p t c! B n hi u không?"
“ úng v y”, Joseph nói và b i, không ch c anh ta có th hi u c
ng c c a Cammack trong vi c mua c phi u c a William Rockefeller.
Chính ki n th c r ng Cammack ang gi m giá trên toàn b th tr ng ã
khi n cho hành ng c a anh ta tr nên khó gi i thích. Tuy nhiên, Joseph ã
nhìn th y ng i b n c a mình là nhân viên chuy n nh ng và nói v i anh ta
r ng anh ta mu n c tr ti n khi Ông già mua bán. u n hai l n m t
ngày, Joseph g i i n cho b n mình h i th m.
M t ngày n , nhân viên chuy n nh ng nói v i anh ta, "Không còn c
phi u nào n t Ông già n a." Joseph c m n anh ta và ch y n v n phòng
c a Cammack v i thông tin.
Cammack ch m chú l ng nghe, quay sang Wheeler và h i, "Billy,
chúng ta có bao nhiêu St. Paul trong v n phòng?" Wheeler tra c u nó và báo
cáo r ng h ã tích l y c kho ng sáu m i nghìn c phi u.
Bây gi anh ta ã thi u h t r t nhi u so v i th tr ng. Anh ta nhanh
chóng ra l nh cho Wheeler bán sáu m i nghìn c phi u c a St. Paul mà h
ã t lâu, và h n th n a. Ông ã s d ng vi c n m gi lâu dài c a mình v
St.Paul nh m t òn b y làm gi m danh sách chung và có l i r t nhi u
cho ho t ng c a anh ta cho s suy gi m.
St.Paul ã không d ng l i hành ng ó cho n khi nó lên nb n
m i b n và Cammack ã gi t ch t nó. Anh ta ch i bài c a mình v i k n ng
hoàn h o và thu c l i nhu n t ng ng. i m tôi mu n nói là thái
th ng xuyên c a anh y i v i giao d ch. Anh y không c n ph i ph n ánh.
Anh ta ngay l p t c th y r ng i u ó quan tr ng h n nhi u i v i anh ta so
v i l i nhu n c a anh ta trên m t c phi u ó. Anh ta th y r ng anh ta ã
c cung c p m t c h i b t u ho t ng bán g u l n c a mình không
ch vào th i gian thích h p mà còn v i m t cú hích ban u thích h p. Thông
tin h u ích c a St. Paul khi n anh ta mua thay vì bán vì ngay l p t c anh ta
th y r ng nó ã mang l i cho anh ta ngu n cung c p l n các lo i nd c
t t nh t cho chi n d ch g u c a mình.
XÂY D NG H TH NG TRONG K NGUYÊN C A KHÁI NI M
CAO VÀ C M NG CAO
Khoa h c và ngh thu t ã ti n b k t th i c a nh ng nhà u t th i
x a nh Addison Cammack và các k thu t viên c Anthony Tabell mô t .
Nhà giao d ch tìm ki m thành công trong th k XXI ph i ti p thu nh ng bài
h c t t nh t t quá kh trong khi ti p thu nh ng t duy m i nh t trong hi n
t i. Trong cu n sách này, tôi c g ng giúp nhà giao d ch t c nh ng m c
tiêu ó b ng cách d y ki n th c và phán oán c a ph ng pháp phân tích k
thu t Wyckoff và ngh thu t u c cùng v i các h th ng d a trên t duy
m i t tài chính hành vi.
hi u sâu h n v b n ch t c a các c ch giao d ch mà b n s ph i
i m t trong th k m i này, và trang b cho b n nh ng công c b sung
i phó v i chúng, tôi mu n cho b n th y c t duy t phá có trong
Daniel.H. Pink's M t t duy hoàn toàn m i: T i sao não ph i s th ng tr
t ng lai. Ph n gi i thi u sau ây v Pink ti t l thu c tính "cao c p, c m ng
cao" c a anh y, m t thu c tính mà nhà giao d ch nên trau d i có l i th
c nh tranh trong th k XXI.
Th i i c a Khái ni m c ng òi h i kh n ng n m b t m i quan h
gi a các m i quan h . Siêu n ng l c này có nhi u tên g i - t duy h th ng,
t duy c ch , t duy t ng th . Tr c tiên tôi ngh v nó n gi n là nhìn th y
m t b c tranh l n.
Nhìn th y b c tranh l n ang nhanh chóng tr thành m t k n ng h u
ích trong kinh doanh. Trong khi các nhân viên tri th c tr c ây th ng th c
hi n các nhi m v ch p vá và dành c ngày ch m sóc khu v n r ng l n
h n c a riêng h , công vi c nh v y hi n ang chuy n ra n c ngoài ho c
c rút g n thành các h ng d n trong ph n m m m nh m . K t qu là,
i u tr nên có giá tr h n là i u mà các máy tính nhanh và các nhà t b n
n c ngoài c tr l ng th p g n nh không th làm c: tích h p và
t ng t ng cách các m nh ghép l i v i nhau. i u này ã tr nên rõ ràng
các doanh nhân và nh ng doanh nhân thành t khác.
Các chuyên gia t p trung h p nh n m nh ph n Bán c u trái ( nh h ng
L) trong não c a h , trong khi vi c nh n d ng khuôn m u, doanh nhân hình
nh l n d a vào ph n Bán c u ph i ( nh h ng R) trong não c a h .
[Trong nghiên c u c a Daniel Goleman v các giám c i u hành
trong ngành] Ch m t kh n ng ng nh t ã phân bi t nh ng siêu sao v i
m c trung bình: s công nh n c a ng i dân, t duy ‘b c tranh l n’ cho
phép các nhà lãnh o ch n ra nh ng xu h ng có ý ngh a t kho thông tin
xung quanh h và suy ngh m t cách chi n l c trong t ng lai. Ông nh n
th y nh ng siêu sao ít d a vào suy ngh k càng, n u có thì d a nhi u h n
vào suy lu n tr c quan, suy lu n theo ng c nh.”
T duy “th i i m i” c a Pink t o ra m t s lo i công c h u hi u cho
nhà u t -k thu t viên s d ng chi m th th ng phong. Pink gói g n t
duy m i này thành “sáu giác quan” nhà u t - k thu t viên áp d ng
“thi t k , câu chuy n, b n giao h ng, s ng c m, l i ch i và ý ngh a” mà
anh y tin r ng s luôn “h ng d n cu c s ng c a chúng ta và nh hình th
gi i c a chúng ta”.
Gi i thi u Sáu giác quan
Pink l p lu n r ng trong Th i i khái ni m, b n s c n ph i b sung
n ng l c l p lu n theo nh h ng L c a mình v i kh n ng nh h ng R.
Trong ph n khám phá sau ây, tôi xu t cách nh ng n ng khi u bán c u
ph i này có th nh h ng n nhà u t -k thu t viên. K t h p sáu giác
quan khái ni m cao và c m ng cao này có th giúp b n phát tri n toàn b t
duy m i mà k nguyên m i này òi h i. B ng 1.1 cung c p m i t ng quan
gi a các giác quan này và các công c phân tích k thu t.
1. Thi t k . Pink cho r ng th i i m i òi h i các h th ng không ch
có ch c n ng mà còn ph i b t m t, th m chí là p. Trong phân tích k thu t
và giao d ch, vi c thi t k h th ng c a b n v t qua ch c n ng và t ng
tác v i b n s d n n ph n th ng cá nhân c v tâm lý và tài chính. M t
cách ti p c n mà Ba K n ng c a Giao d ch Hàng u th c hi n là xây d ng
h th ng kép có c thành ph n tr c quan, trí não ph i và thành ph n phân tích,
danh sách ki m tra. Hai cách ti p c n này có th giúp b n n m b t c toàn
b l i ích s n có t toàn b tâm trí c a b n.
2. Câu chuy n. Welles Wilder, ng i t o ra nhi u ch báo k thu t
c s d ng ngày nay, ã t ng nói v i tôi r ng b n ph i có m t “câu
chuy n” thông i p c h p th và ánh giá cao. Tri t lý c a Pink nói
r ng tính cách, kh n ng giao ti p và kh n ng hi u b n thân c a b n ph
thu c vào kh n ng hi u và k m t câu chuy n h p d n c a b n.
B NG 1.1 Các công c c nh m i c a nhà u t phù h p v i khái ni m

th i i m i c a Pink
Các khái ni m th i i m i: Sáu giác quan Công c c nh m i c a nhà giao d ch
Thi t k : L i kêu g i c a c não ph i và não S và danh sách ki m tra (ví d S tích
trái l y c a Wyckoff và Chín th nghi m mua c a
Wyckoff).
B n giao h ng Các h th ng t ng tác và c l p (ví d : các
ng cong hình ch S và hình chuông c a
hành vi ám ông cho th y các t ng tác c a
giá c , kh i l ng, th i gian và tâm lý)
Câu chuy n Th tr ng k câu chuy n c a chính nó thông
qua s so sánh gi a các sóng mua và bán. c
bi u và nh n d ng m u là quan tr ng.
S ng c m: Hi u c m xúc ho c kinh óng vai Nhà i u hành sau h u tr ng
nghi m c a ng i khác b ng cách t ng (Composite Man) M t nhà giao d ch nên nhìn
t ng c m giác s nh th nào trong hoàn th y, c m nh n và nghe th y th tr ng t v trí
c nh c a ng i ó thu n l i c a Nhà i u hành sau h u tr ng.
óng vai Xây d ng các k n ng thông qua các l n l p l i
có h ng d n c a phân tích th tr ng. Nh n
c s ng c m và nâng cao kh n ng ra
quy t nh v i Ph ng pháp Trình t Hành
ng.
Ý ngh a Phân bi t rõ m c ích c a b n và hi u cý
ngh a sâu s c h n cho giao d ch c a b n b ng
các ph ng pháp th c hành c g i ý b i các
khái ni m c tìm th y trong “Phòng kín” và
“Ch m t khách hàng”.
3. B n giao h ng. Nh n d ng mô hình, m t cách truy n th ng c

bi u , ang m c cao. Pink l p lu n r ng h n bao gi h t, trong n n kinh
t toàn c u, n i lao ng chuyên môn hóa có th c tìm th y trên toàn th
gi i, nhu c u th c s là i v i nh ng cá nhân có th k t h p t t c l i v i
nhau. Nhu c u l n là kh n ng nhìn th y b c tranh l n, nh n th c c các
giai tho i an xen c a các ch th tr ng — l y các ph n khác nhau c a
câu th tr ng và ghép chúng l i v i nhau theo cách gi ng nh m t ng i
d n d t các ng i ch i và nh c c l i v i nhau t o ra nh ng âm thanh h p
d n c a m t b n giao h ng tuy t p.
4. S ng c m. Theo Pink, ch riêng logic s s m không ; chúng ta
ph i có kh n ng “c m nh n” ng i khác, tìm hi u nh ng gì thúc y h . Gi
s r ng ng sau màn hình ch ng khoán trên máy tính c a b n, có m t th n
èn th tr ng c g i là Ng i t ng h p. hi u anh y, b n s c n b c
theo b c chân anh y và b c theo b c chân anh y, b n s c n trau d i
thu c tính trí tu úng n ó c g i là s ng c m. Trong Ch ng 9, b n
s khám phá các cách và ph ng ti n trau d i s c m nh c a mình và tham
gia vào s ng c m.
5. Ch i. B n c n ph i thích ch i trò ch i rút ra nh ng gì tinh túy nh t
t th tr ng và nh ng gì t t nh t t b n thân b n. Pink ch ra r ng c l i ích
v s c kh e và ngh nghi p c a ti ng c i và trò ch i u c ghi nh n y
, và anh y cho r ng quá t nh táo th c s có th gây h i cho s nghi p và
h nh phúc chung c a m t ng i.
Ch ng 9 cung c p cho b n c h i ch i trong ph n “ c bi u trong
ch R” và v i mô ph ng mà tôi g i là “Trình t hành ng”. T n h ng
ni m vui khi tham gia th tr ng c ng s giúp b n duy trì kho ng cách c n
thi t nhìn nh n b n thân m t cách khách quan và th c hi n M i Nhi m
v c a Giao d ch Hàng u c nêu trong Ch ng 8, và duy trì s cân b ng
tinh th n c n thi t giao d ch hi u qu .
4. Ý ngh a. Pink ch ra r ng nh ng ti n ích c a cu c s ng hi n i (s n
xu t l ng th c hàng lo t, v.v.) ã gi i phóng chúng ta theo u i s th a mãn
m tm c sâu s c h n. t o ra nh ng i u t t nh t t b n thân và t n
d ng t i a cu c s ng c a b n v i t cách là m t nhà giao d ch, b n c n m t
s m c ích và ý ngh a l n h n cho b n thân và giao d ch c a b n. Thu c tính
quan tr ng này do Pink xác nh c c p trong Ch ng 10 trong các ph n
“Phòng kín” và “Ch m t khách hàng”.
M c dù m t s khái ni m này có v xa l , nh ng chúng là do con ng i
s h u k t khi h s ng trong hang ng. Cho n ngày nay, chúng ta có th
th y b ng ch ng v câu chuy n và s ng c m trong các b n v c a h , v
thi t k trong các công c c a h . m tm c nào ó, Pink ang khuy n
khích chúng ta quay l i quá kh ti n t i t ng lai, m t ch c Tabell
nh c l i và th hi n rõ trong s tr l i c a nhà phân tích k thu t v i Wyckoff
và Nhà i u hành sau h u tr ng. Nh trên th tr ng, th i gian là t t c . Nh
Pink nói, “B t k ai c ng có th n m v ng sáu giác quan c a Th i i khái
ni m. Nh ng ai làm ch c chúng tr c s có l i th r t l n.”
XÂY D NG H TH NG CHO NHÀ UT K THU T TRÊN TH
K HAI
Hình 1.2 cho th y m t lo t các h th ng giao d ch có s n cho nhà giao
d ch k thu t, t các h th ng c c k tùy ý n các h th ng c c k tùy ý.
Trong nh ng n m làm giao d ch viên, biên t p viên và giáo s , tôi ã có r t
nhi u c h i ánh giá i m m nh và i m y u c a các lo i h th ng giao
d ch c hi n th trên bi u này. Tôi càng ngày càng nghi ng v tin
c y và trách nhi m gi i trình c a chi c qu n c a b n, không áp d ng h
th ng, và c ng hoài nghi không kém khi d a vào m t h p en t ng thu
th p ng d li u, th ng là theo cách không hi u bi t.
Gi a các thái c c c a h th ng máy móc và tùy nghi, nhà phân tích-
giao d ch có th tìm th y m t h th ng phù h p v i c u trúc nh n th c-c m
xúc c a mình và phù h p v i m c tiêu và tri t lý giao d ch c a mình. (Xem
Hình 1.3.)
H H Nh n d ng Nh n Không theo quy
H p th ng th ng m u tùy ý, d ng lu t, th c hi n ch
en giao h tr Danh sách m u b ng kinh nghi m
d ch quy t ki m tra có tùy ý, c a riêng b n và tin
theo nh h ng d n ánh t ng vào ánh giá
quy lu t theo quy t c giá ch c a chính b n;
ch t ch và s tr c quan
quan
HÌNH 1.2 M t ph xây d ng h th ng cho các nhà giao d ch k thu t, t

h th ng không tùy ý n h th ng tùy ý
Máy chi u xu Mô hình Vòng i Ph ng pháp Wyckoff
h ng chính c a Hành vi ám
ông
H th ng giao H th ng h tr Nh n d ng m u d a trên
d ch theo quy quy t nh quy t c tùy ý: Tr c quan
lu t và Phân tích
HÌNH 1.3 Xây d ng h th ng cho nhà giao d ch k thu t: H th ng giao

d ch k thu t c th cho ba k n ng giao d ch hàng u.
Các nhà giao d ch chuyên nghi p luôn có h th ng này hay h th ng
kia d a trên kinh nghi m c a h và b chi ph i b i thái c ah i v i vi c
xác nh ho c theo mong mu n c a h . Tôi nh tôi ã g p m t ông già
Palm Beach. Ông y là m t con cú già khôn ngoan, ng i ã tr i qua nhi u
bùng n và ho ng lo n mà ông luôn nói r ng không có gì m i d i ánh m t
tr i và ít nh t là trên th tr ng ch ng khoán.
ng nghi p c ã h i tôi r t nhi u câu h i. Khi tôi k cho anh y nghe
v cách giao d ch quen thu c c a tôi, anh y g t u và nói, Vâng! úng!
B n úng. Cách b n c xây d ng, cách suy ngh c a b n v n hành, làm
cho h th ng c a b n tr thành m t h th ng t t cho b n. Th t d dàng
b n th c hành nh ng gì b n gi ng, b i vì s ti n b n tc c là ít nh t mà
b n quan tâm.
“Trong s hàng ngàn ng i ngoài cu c mà tôi ã g p Ph Wall, Pat
Herne là ng i duy nh t th y u c ch ng khoán ch n thu n là m t trò
ch i may r i. . . Nh ng, tuy nhiên, nên tuân theo m t ph ng pháp cá c c
t ng i úng n. . . (tuy nhiên) anh y ã không tuân theo h th ng ã
c ch ng minh c a riêng mình. ó là r c r i v i h u h t h ,” và ông già
l c u v i tôi.
- Edwin Lefèvre, H i t ng v m t nhà i u hành ch ng khoán.
Khi b n di chuy n sang bên ph i d c theo ph h th ng, các mô hình
h p nh t và o chi u tinh t h n c hình thành trên bi u và là nh ng b
sung có giá tr cho h th ng h tr quy t nh nói trên. Theo ph ng pháp
phân tích k thu t c a Wyckoff, các m u này cung c p các y u t kích ho t
mua ho c bán, cùng v i các quy t c qu n lý ti n. Ph ng pháp Wyckoff rõ
ràng và c th a nh n là m t h th ng phán oán, ó là lý do t i sao nó ch c
ch n n m cu i "tùy ý" c a ph .
T k lu t
Áp l c ngày càng l n i v i nhà phân tích-giao d ch c áp tb i
m t h th ng c nh làm phát sinh nhu c u v các h th ng qu n lý tr ng thái
tinh th n và k lu t t giác (xem Hình 1.4). M i nhi m v c a h th ng Giao
d ch hàng u qu n lý tr ng thái tinh th n và k lu t b n thân k t h p c
áo v i ph ng pháp phân tích k thu t và u c Wyckoff (xem Hình 1.5).
Máy chi u xu Mô hình Pruden Mô hình

h ng chính Wyckoff
Tùy ý v i Quy Tàn nh n /

p en H th ng H th ng h tr t c, S , Ngoài vòng
giao d ch quy t nh Danh sách pháp lu t
theo quy ki m tra
lu t
Nhu c u th p Nhu c u t k lu t và qu n
nh t Nhu c u cao nh t
lý tr ng thái tinh th n
HÌNH 1.4 Xây d ng h th ng cho các nhà u t k thu t: Nhu c u t k
lu t (Nh n th c và C m xúc)
Phòng kín và Ch m t Khách hàng
c bi u ch R
10 Nhi m v c a Giao d ch Hàng u
Nhu c u Nhu c u t k lu t và qu n lý tr ng Nhu c u cao

th p nh t thái tinh th n nh t
HÌNH 1.5 H th ng t k lu t và qu n lý nhà n c v tinh th n cho các

nhà u t k thu t
M i nhi m v c a h th ng Giao d ch hàng u qu n lý b n thân

và tinh th n c mô t trong ch ng 8. H th ng này là m t trong nh ng
ph ng pháp quan tr ng hi n th c hóa khái ni m c m ng cao, và th c s
nó là m t trong nh ng h th ng c mài gi a t t nh t, c áo nh t, và các
công c m nh m c tìm th y trong cu n sách này. H th ng M i nhi m
v là m t h ng d n quan tr ng a ra l a ch n c m xúc thích h p cho
nhi m v phù h p vào úng th i gian. V i nó, b n s khám phá ra r ng m t
c m xúc m nh m nh s hãi không nh t thi t ph i là m t i u tiêu c c. Thay
vào ó, n i s hãi có th h u ích (ví d , nh m t y u t kích thích thoát ra
kh i m t giao d ch t i t ). Vào úng th i gian và trong hoàn c nh thích h p,
n i s hãi là i u t t mà nhà giao d ch nên s h u.
Hai khái ni m khác c tìm th y trong Hình 1.5 s c c p trong
Ch ng 9 và 10. Các khái ni m và công c “ c bi u trong Ch R”,
c a ra trong Ch ng 9, là câu tr l i tr c ti p cho l i kêu g i c a Daniel
Pink i v i phân tích trí não u vi t mà nhà ut c n t c l i th
c nh tranh. Suy ngh c a ch R s giúp nhà giao d ch nhìn th y nh ng gì
th c s ó trên bi u tr c m t anh ta b ng cách ch cho anh ta cách làm
im l ng ch L, ch này can thi p vào các t và nhãn làm sai l ch nh n
th c c a nhà phân tích-nhà giao d ch. Trong Ch ng 10, các ch v t m
nhìn và m c ích s giúp b n m nh m trong nhi m v k t h p các y u t c a
ba k n ng l i v i nhau và cài t chúng vào bên trong b n, m t nhà giao d ch
hoàn ch nh. Làm tròn i m cu i ki m soát tinh th n c a ph , nhà phân tích-
giao d ch s khám phá “ c bi u ch R” và ““ M t c n phòng kín
”và“ Ch m t khách hàng ”” h tr cho khái ni m cao v i s ti p xúc cao
ho c s ng c m.
H th ng giao d ch theo quy lu t
B n c n ít nh t m t h th ng giao d ch theo quy lu t rõ ràng gi cho
b n i úng h ng. Granville nh n m nh r ng Lý thuy t Dow v xu h ng
chính là i u t i quan tr ng. Ned Davis ã thêm vào ng trung bình ng
200 ngày c a các ch s tính toán chính a ra m t quy t nh l nh lùng,
vô tình v xu h ng chính c a th tr ng.
L ch s lâu dài c a Lý thuy t Dow các tín hi u th tr ng t ng và gi m
c b n t o ra s h tr th c nghi m m nh m có l i cho th i gian th tr ng.
Tôi ã phát hi n ra r ng th c o th c s v xu h ng chính c a th tr ng là
i u không th thi u i v i nhà giao d ch. Nó óng vai trò là m t i m tham
chi u m nh m d a vào ó c tính c a b n v th tr ng. Ba giai o n
c a th tr ng t ng và ba giai o n c a th tr ng gi m c a Lý thuy t Dow
giúp nhà giao d ch theo dõi và bám sát xu h ng chính. Hình 1.6 cung c p
m t b n tóm t t ng n g n v phân tích xu h ng chính. Mô t y v cách
s d ng xu h ng chính xu t hi n trong gói phân tích “Máy chi u xu h ng
chính” c a tôi, trong Ph l c A c a ch ng này.
Xu h ng chính: Th tr ng Xu h ng chính: Th tr ng
t ng giá gi m giá
Ba ch s th tr ng chính Ba ch s th tr ng chính
t ng n m trên trung bình gi m n m d i trung bình
ng 200 ngày c a chúng ng 200 ngày c a chúng
HÌNH 1.6 Xây d ng h th ng cho nhà giao d ch k thu t: H th ng giao

d ch c khí, máy chi u xu h ng chính
Trái ng cv is n gi n t ng i c a h th ng “D báo xu h ng
chính”, Hình 1.7 minh h a s ph c t p có th có trong m t h th ng h tr
quy t nh toàn di n. c p m t, ng i ra quy t nh (nhà phân tích-giao
d ch) s d ng m t mô hình (hi n th cách th gi i ho t ng) thu th p và
t ng quan d li u t môi tr ng th tr ng. Các l a ch n quy t nh v th i
gian cu i cùng c cung c p cho ng i ra quy t nh b ng các mô hình phân
tích ( ôi khi là các gói phân tích th ng kê), và quá trình hành ng có th
c ng i ra quy t nh l a ch n theo m t quy t c t i u hóa.
C p hai phác th o h th ng h tr quy t nh d a trên hành vi tài
chính là ch c a Ch ng 3. C p này minh h a r ng các quy t nh hi u
qu là k t qu c a s k t h p c a ho t ng tr c quan (não ph i) b ng cách s
d ng s và phân tích / k thu t s t ng ng ( não trái) ho t ng s d ng
danh sách ki m tra chuyên sâu c a các ch s ol ng giá c , kh i l ng,
tâm lý và th i gian. Vì các tham s này c a h n h p phân tích th tr ng k
thu t là c l p v i nhau v m t khái ni m, chúng có th c nh l ng và
sau ó c c ng l i v i nhau t o ra các tín hi u mua ho c bán m nh m
và áng tin c y h n.
Nhà phân tích-nhà giao d ch mu n thúc y ph ng pháp ti p c n mô
hình h th ng h tr quy t nh theo h ng không tùy ti n c a ph s c
khuyên nên tham kh o sách giáo khoa c a Charles D. Kirkpatrick và Julie R.
Dahlquist, Phân tích k thu t: Ngu n l c tài chính hoàn ch nh cho K thu t
viên Th tr ng, c th là ch ng 22, “Thi t k và ki m tra h th ng”. u
kia c a ph m vi, các nhà phân tích-nhà u t b h p d n b i các l p lu n ng
h s c n thi t c a các h th ng tùy nghi và ph thu c nhi u vào k n ng và
kh n ng phán oán c m i tham kh o Ph l c B c a ch ng này, n i h
s khám phá ra m t lu n thuy t v th tr ng s ki n và nghiên c u th
tr ng. Khuy n khích trau d i k n ng và kh n ng phán oán t cl i
th c nh tranh trong th k XXI ti p t c trong Ph n th hai, “Nh n d ng
khuôn m u và giao d ch tùy ý”.
M c 1
Ng i ra quy t nh
Mô hình D li u T i u hóa Gói phân tích
Môi tr ng
M c 2
Mô hình Gói phân tích
S : Danh Phân tích th Tr c Phân tích /

ng sách tr ng k quan: K thu t
cong ki m thu t h n “M i quan s :
hình tra: h p: h c a các • Danh
chuông sâu: • Giá m i quan m c
và hình 03 • Kh i h ” ho c • T tr ng
ch S m iv l ng nh n d ng • Ng ng
trí • Tâm lý m u quy t nh
• Th i gian
HÌNH 1.7 H th ng tài chính hành vi cho các nhà giao d ch k thu t
S tích l y c a + Danh sách ki m tra chín th
Wyckoff nghi m mua c a Wyckoff
Danh sách ki m tra chín th
S phân ph i c a + nghi m bán c a Wyckoff
Wyckoff
(Bán c u não ph i, ho t (Bán c u não trái, ho t ng
ng th giác, theo phân tích, theo Daniel Pink,
Daniel Pink, M t t duy M t t duy hoàn toàn m i)
hoàn toàn m i)
HÌNH 1.8 H th ng nh n d ng m u và giao d ch tùy ý cho nhà giao d ch
k thu t: Ph ng pháp Wyckoff
Toàn b b não
Hình 1.8 cho th y ph ng pháp phân tích k thu t Wyckoff bao g m
s k t h p c a các ch c n ng nh n d ng m u bi u tr c quan bên ph i cùng
v i kh n ng tính toán bên trái. S áp d ng toàn b trí não này cho phép các
nhà giao d ch a ra các quy t nh v th i gian th tr ng úng n h n và
nâng cao chúng v i m t l i th g n nh không th trùng l p.
PH L C A: XU H NG CHÍNH
M t trong nh ng quy t c u tiên c a phân tích k thu t là “Giao d ch
theo xu h ng chính c a th tr ng”. Xu h ng chính là l c th y tri u, y u t
dao ng chính, y u t thi t l p các ranh gi i kênh quan tr ng, chuy n ng
quá m c mà trong ó t t c các xu h ng th i gian khác u xoay quanh. B
qua ho c phô tr ng thông i p mà xu h ng chính a ra là m t i u iên
r .
Joe Granville th a nh n s iên r c a vi c thi u nh n m nh nv n
xu h ng bu n t trong cu n sách c a anh y, Chi n l c m i c a
Granville v Th i gian th tr ng ch ng khoán hàng ngày có l i nhu n t i
a:
Trong cu n sách Chi n l c c a mình, tôi ã l i ph n l n cu c th o
lu n v các giai o n th tr ng cho n cu i cùng, gây quá nhi u c ng th ng
cho ho t ng th tr ng hàng ngày. T t nhiên, i u quan tr ng là ph i có
c c m giác hàng ngày c a th tr ng, Nh ng ôi khi b ph i xác trên
chi n tr ng khi là thua cu c, ng i ta ít nh t ph i tôn tr ng u th t i m i
th i gian c a b c tranh l n - l c y chính c a th tr ng - cái mà các nhà
lý thuy t Dow g i là xu h ng chính. Xu h ng ó i qua c ba giai o n c a
th tr ng t ng giá. ó là c n th y tri u quét em n tài s n ho c là tai h a.
Ph i b i theo th y tri u, n u không b n s ch t u i. Trò ch i c ch i càng
lâu, ng i ta s càng tôn tr ng Lý thuy t Dow, lý thuy t mà m i cách gi m i
th theo quan i m thích h p c a chúng, t xu h ng chính lên hàng u, xu
h ng trung gian th hai và xu h ng ngày qua ngày cu i cùng. . Trong cu n
sách Chi n l c, tôi ã vô ch v nhà giao d ch hàng ngày, t ngôn ng c a
th tr ng theo các thu t ng hàng ngày. M c dù chúng tôi ã có m t s
thành công r c r , nh ng nó luôn là xu h ng trung gian v t qua xu h ng
hàng ngày v t m quan tr ng và là xu h ng chính gây nh h ng trên t t c .
B n không th ánh b i Th tr ng. B n ph i hòa h p v i xu h ng chính
c a th tr ng n u b n t ng hy v ng phá v mê cung th tr ng và tìm ng
qua s nh g ng.
i v i m c ích c a gi i trình này, tôi gi nh r ng có ba xu h ng
chính: th tr ng t ng, th tr ng gi m và th tr ng giao ng ngang t o
vùng giao d ch - TR. Ned Davis ã tranh lu n v vi c s d ng ng trung
bình ng 200 ngày cho m t " phán quy t l nh lùng, vô tình c a th tr ng”.
Lý thuy t trung bình ng cho Máy chi u Xu h ng C b n, c ch nh s a
b i các quy t c c a Ti n s Harvey Krow, nói r ng m t th tr ng t ng giá có
hi u l c khi có ít nh t hai trong ba m c trung bình Dow (công nghi p , giao
thông, ti n ích) n m trên ng trung bình t ng 200 ngày c a chúng và ng c
l i i v i th tr ng g u. B t k th gì gi a u là tín hi u ph m vi giao
d ch. Các quy t c này hi n c ng áp d ng cho NASDAQ, S&P 500 và Dow
Industrials.
M t xu h ng chính, c c p nh t
Theo Lý thuy t Dow c i n, m t th tr ng t ng giá s c p c báo
hi u khi ng trung bình công nghi p Dow Jones i lên, xác nh n m t
ng ngo n ngoèo i lên trong ng trung bình v n t i Dow ho c ng c
l i. Th tr ng t ng giá v n duy trì cho n khi có b ng ch ng rõ ràng v s
o chi u gi m giá x y ra khi các c phi u công nghi p và c phi u v n
chuy n theo h ng ngo n ngoèo i xu ng cùng nhau.
Nh ng bi n ng giá ngo n ngoèo này c cho là m c trung
bình, ho c các sóng t ng và gi m kéo dài t ba tu n n ba tháng. ánh giá
chính xác các sóng trung gian này là m t trong nh ng nhi m v khó kh n h n
c a m t nhà lý thuy t Dow.
M t thách th c khác i v i nhà lý thuy t Dow là s d ng các ch s
ph n ánh tình tr ng th c c a các v n kinh t . M t th k tr c, các c
phi u công nghi p không tính n vi c s n xu t hàng hóa trong khi các c
phi u ng s t gi m giá v n chuy n nh ng hàng hóa ó ra th tr ng. Gi
ây, m t th k sau, chúng ta có b ng ch ng v c m t n n kinh t toàn c u
m i ch y trên các d ch v thông tin thay vì ng ray, và m t n n kinh t c
bao g m m i liên k t ch t ch gi a s n xu t và h u c n s n xu t và phân
ph i hàng hóa. Theo các nguyên lý c i n c a Lý thuy t Dow, các n n kinh
t c và m i u c n l n nhau và nên di chuy n cùng nhau có c nh ng
d u hi u áng tin c y v xu h ng chính.
Chúng ta có th c p nh t Lý thuy t Dow b ng cách thay th hai ch s
th tr ng s n có và r ng rãi ph n ánh n n kinh t m i và n n kinh t c : Ch
s t ng h p NASDAQ thay cho Ch s v n t i Dow và ch s S&P 500 thay
cho ch s Dow C phi u trung bình công nghi p Jones.
gi i thích các tín hi u xu h ng chính do NASDAQ và S&P 500
a ra, nhà giao d ch có th d a vào các nguyên lý c a Lý thuy t Dow và c
lý thuy t trung bình ng l c. N u ch s NASDAQ và ch s S&P 500 ang
di chuy n song song theo chi u h ng t ng, thì m t th tr ng t ng giá s t n
t i. H n n a, n u c hai ch s u n m trên ng trung bình ng 200 ngày
t ng t ng ng c a chúng, i u ó cho th y thêm xác nh n v th tr ng t ng
giá. Tóm l i, b ng cách s d ng các ch s hi n t i, chúng ta có th th y n n
kinh t m i và n n kinh t c ang ph i h p v i nhau a ra nh ngh a
h p l và áng tin c y v xu h ng chính c a th tr ng.
Quy t c giao d ch hài hòa v i xu h ng chính
T t nhiên, u tiên và quan tr ng nh t, hãy giao d ch theo xu h ng
chính c a th tr ng. Trong m t th tr ng t ng giá, i u này có ngh a là t p
trung vào mua khi các i m c t trung bình n th p mang l i c h i, ho c bán
các nh trung gian trong th tr ng g u s c p, ho c mua c dài và ng n t i
các i m quay u c a ph m vi giao d ch kéo dài, ôi khi c c p n
nh m t ng lý thuy t Dow.
Th hai, c phép giao d ch trái ng c v i xu h ng chính c a th
tr ng, Nh ng ch khi có c hai chu k trung gian r t m nh và chu k nh
m nh cho th y m t s i u ch nh ng c xu h ng s p x y ra. ây là các b n
nâng c p ho c c p nh t th ng có t c nhanh, có th truy xu t m t ph n ba
n hai ph n ba chuy n ng chính ch a c i u ch nh tr c ó.
Quy t c th ba là a ra ít nh t ba l a ch n b ng cách t o ra t i ít nh t
ba k ch b n t ng lai c a th tr ng. Bài t p này cung c p cho nhà phân tích
m t ti n chi n l c n m b t nh p i u t ng lai có th x y ra c a th
tr ng. C th , k ch b n u tiên nên d a trên b ng ch ng thuy t ph c nh t
v các ch báo xu h ng chính. V i m t th tr ng t ng giá v ng ch c ang
c tri n khai, k ch b n kh d nh t có th là t o ra m t th tr ng xu h ng
t ng ch a các i u ch nh nông. N u k ch b n này x y ra nhanh chóng, th
tr ng s bi u hi n m t s gia t c theo ng parabol i lên. M t b c
ti n nhàn nhã h n có th t o ra m t góc i lên khiêm t n v i các hi u ch nh
th ng xuyên và có l t ng i sâu h n, Nh là m t ph ng án th hai. Nh
m t k ch b n th ba, ít kh n ng x y ra h n, nhà phân tích có th xu t xu
h ng o ng c ho c th tr ng ph m vi giao d ch i ngang thay cho hai l a
ch n t ng giá trên.
i v i m i kh n ng này, nhà phân tích nên ghi l i tr c nh ng s
ki n (s v t, ch s , v.v.) s ph i x y ra nó x y ra. Khi b ng ch ng xu t
hi n theo th i gian, th tr ng s t lo i b kh n ng x y ra m t và sau ó là
m t l a ch n khác, nhà giao d ch t do t p trung và khai thác m t kh
n ng nh t. Tuy nhiên, b ng cách gi cho ba tùy ch n luôn m i m và n ng
ng, nhà giao d ch - k thu t viên có tâm lý mu n s a i, th m chí o
ng c v trí c a mình.
ng ánh giá th p t m quan tr ng c a m t ti n chi n l c chính
xác: m t nh h ng phù h p v i nh p i u c b n c a th tr ng, i u này s
nâng cao kh n ng nh n bi t và hành ng c a b n i v i các c h i giao
d ch. ánh giá cao t m quan tr ng c a vi c s h u ti n chi n l c thích
h p, ng i ta có th xem xét b t k tình hu ng nào t l nh v c kinh nghi m
hàng n m. o n v n sau ây mô t c m giác c a T ng Ulysses S. Grant i
v i cu c chi n ã d n n thành công c a ông trong tr n chi n; m t ti n
chi n l ct ng t c ng có th d n n thành công trên th tr ng. (S nh n
m nh c thêm vào là c a riêng tôi.)
Trên chi n tr ng nh Donelson, và sau ó trong các chi n d ch r ng
l n, Grant ã có m t c m nh n áng chú ý v toàn b s ki n. Nó luôn thay
i, không có gì n nh c . Nh n th c c a anh y không ph i là m t cái ch p
nh c a màn tr p cho ra m t hình nh rõ ràng tuy t v i v m t tr n chi n
ã d ng l i m t cách rõ ràng. Thay vào ó, nh ng gì anh th y luôn bao g m
chi u dài th i gian, nh n th c v chuy n ng ang di n ra, phát tri n c a
cu c s ng chi n tranh. Anh bi t r ng m i ngày và tr n chi n s d n n tr n
chi n ti p theo. Cách giành chi n th ng cu i cùng là phát tri n c m giác
nh p i u c a cu c chi n m nh m h n so v i nh p i u c a k thù. Mi n là
Grant có th c m nh n c chuy n ng c a tr n chi n, anh ta có th ra l nh
rõ ràng và nh n c t các s quan c a mình nh ng gì t t nh t c a mình.
Bob Prechter ã tâm s v i tôi r ng có nh ng gì v c b n là ti n
chi n l c khi n ch s Dow trong m t th tr ng t ng giá m nh m có th
mang n h n 3.000 l n gi cho anh ta b t nh p v i th tr ng t n m 1982
n n m 1987. N u không có ti n ó, và không có ni m tin vào ti n ó,
anh ta nghi ng r ng anh ta có th l i ng b v i th tr ng lâu Nh v y.
Tiêu chí máy chi u xu h ng chính
Xác nh n th tr ng t ng giá yêu c u tín hi u “mua” theo Lý thuy t
Dow, c ghi nh n b i c Ch s S&P 500 và Ch s t ng h p NASDAQ
ang t ng d n lên, c ng v i ít nh t hai trong ba m c trung bình tiêu chu n (ví
d : Dow Industrials) v t lên trên m c t ng t ng ng 200 - ng trung bình
ng ngày. (Xem In- vestor‘s Business Daily, www.investors.com.)
Th tr ng giá xu ng c xác nh n b i Lý thuy t Dow "bán", c
báo hi u b i S&P 500 và NASDAQ cùng ch y ngo n ngoèo xu ng, c ng v i
ít nh t hai trong s ba ng trung bình (ví d : Ngành) i xu ng d i ng
trung bình ng 200 ngày t ng ng c a chúng.
Th tr ng ph m vi giao d ch c xác nh b i các ch s hi n th các
tín hi u h n h p trên và d i các ng trung bình ng và các ch s i
ngang ho c th m chí i ng c l i v i xu h ng chính ph bi n tr c ó.
M u quy t nh c a máy chi u xu h ng chính
B ng ch ng lý thuy t Dow
Tín hi u cu i cùng c a Lý thuy t Dow, so sánh Ch s S&P 500 v i
Ch s t ng h p NASDAQ là gì? Khoanh tròn m t.
Th tr ng bò (t ng giá) hay Th tr ng g u (gi m giá)
i u gì, n u có, s phân k ã xu t hi n gi a S&P 500 và NASDAQ?
Khoanh tròn t t c nh ng i u phù h p.
(UNC= không xác nh n h ng lên; DNC = không xác nh n h ng
xu ng)
UNC công nghi p b ng v n t i DNC công nghi p b ng v n t i
UNC v n t i b ng công nghi p DNC v n t i b ng công nghi p
B ng ch ng lý thuy t trung bình ng

V trí c a các ng trung bình i v i m c trung bình ng 200 ngày
c a chúng là gì? Ch n m t h p cho m i ch m c.
Ch s trên trung bình ng Ch s d i trung bình
ng
CH S T NG I GI M T NG I GI M
NGANG NGANG
S&P500
NASDAG
DJIA
K t lu n: Các b ng ch ng trên cho th y r ng xu h ng chính là.........
M u quy t nh
S d ng bi u m u quy t nh Máy chi u xu h ng chính trong h p i
kèm phân tích xem b n ang trong th tr ng t ng giá chính, th tr ng
gi m chính hay th tr ng ph m vi giao d ch i ngang. ti n hành phân tích
c a b n, hãy s d ng các bi u có s n t Investor‘s Business Daily
(www.investors.com) ho c m t ngu n t ng t . cu i bi u m u, hãy nh
vi t ra k t lu n c a ra b i các b ng ch ng xác th c v th tr ng. Sau
ó, cu i cùng, hãy cam k t v i b n thân ánh is ng c m v i các quy
t c c a Máy chi u Xu h ng chính.
PH L C B: TH C T TH TR NG VÀ NGHIÊN C U TH
TR NG
a ra các quy t nh úng n, nhà giao d ch ho c ng i có nh
h ng k thu t ph i có quy n truy c p vào các d ki n áng tin c y v hành
vi th tr ng. Rõ ràng, anh ta càng a ra quy t nh d a trên s th t ch
không ph i ph ng oán, anh ta càng ít có kh n ng a ra quy t nh th i
gian th tr ng không chính xác. Tìm ki m l i úng cách, ch ng h n nh thu
th p có h th ng các d ki n v giá c , kh i l ng ho c c m xúc, giúp lo i b
ph ng oán kh i vi c a ra quy t nh.
Thông tin th tr ng
i v i ph ng pháp Wyckoff, c ng nh trong các khía c nh khác c a
phân tích k thu t, nhà phân tích - nhà u t ph i có nh ng d ki n v ng
ch c trong t m tay: th c t v cung và c u, v n l c so v i k t qu , và v
nguyên nhân và k t qu . Anh ta ph i có bi u thanh áng tin c y và y
và bi u i m và hình áng tin c y và chính xác.
Trong nh ng n m qua, nhi u công c khác nhau ã c phát tri n
giúp các nhà phân tích và nhà u t khám phá nh ng s th t ch a bi t cho
n nay v th tr ng. Các k thu t th ng kê d a trên xu h ng trung tâm và
phân tán ã c s d ng thành công ki m tra l i d li u giá th tr ng.
Các ch s nh dao ng và phong v bi u ã giúp ánh giá các c c c a c m
xúc. Kinh nghi m tích l y trong vi c c các thông tin v bi u th tr ng
ã giúp rèn gi a các k n ng c n thi t có c các câu tr l i trung th c và
không thiên v liên quan n s ti p di n và o chi u c ng nh h ng i có
th x y ra trong t ng lai c a các xu h ng.
Ít ai không ng ý r ng, trong ch ng m c có liên quan n vi c thu
th p các d ki n th tr ng, nghiên c u th tr ng k thu t ngày càng tr nên
khoa h c. Tuy nhiên, c n ph i có m t kho ng th i gian dài trí t ng t ng
m i có th k t lu n r ng phân tích th tr ng k thu t ã tr thành m t môn
khoa h c. Không ai có th ph nh n r ng vi c có các s ki n là quan tr ng,
Nh ng ki n th c v các s ki n không có ngh a là thay th cho kh n ng phán
oán và k n ng x lý các s ki n ó a ra các quy t nh úng th i gian
th tr ng.
B n, v i t cách là m t nhà u t k thu t, ph i th c hi n kh n ng
phán oán và k n ng trong vi c gi i thích các s ki n t o ra các bi u
và d ki n i vào các ch s . Và b n ph i th c hi n kh n ng phán oán và k
n ng h n n a trong vi c chuy n nh ng phát hi n th c t này thành các quy t
nh k thu t-th tr ng hi u qu . Cho n nay, không có k thu t khoa h c
hoàn ch nh và áng tin c y nào c phát tri n thay th các y u t vô hình
và v b n ch t cá nhân nh kh n ng phán oán và k n ng. T t c các s
ki n trên th gi i, n u c x lý kém và / ho c phân b không phù h p, ch
có th d n n các quy t nh kém.
i v i nhà u t , vi c s d ng các bi u c u tiên. Ví d , v i
bi u i m và hình, b n c n nh n m nh vi c s d ng chúng ch không ch
nhìn vào d li u mà chúng ch a. Cu n sách này chú ý n c hai m t c a
ng xu - không ch là các v n thu th p d ki n t t t o bi u i m và
hình, mà còn, và quan tr ng h n, các v n di n gi i khi bi u i m và
hình có ã thu c. Các bi u trong ch ng 5 s giúp b n làm quen v i
các lo i công c và k thu t có s n cho ng i s d ng bi u i m và hình.
B ng cách liên t c ti n hành phân tích bi u , a ra quy t nh và th c hi n
các hành ng, tôi ch c ch n r ng b n s phát tri n thành th o trong vi c s
d ng và gi i thích các bi u i m và hình.
Nghiên c u th tr ng
Có m t s khía c nh c a thu t ng nghiên c u th tr ng. Tr c h t,
nghiên c u phân tích th tr ng k thu t t t không liên quan n vi c xác
nh các d ki n th tr ng m t cách l n x n; thay vào ó, nó ng ý m t cách
ti p c n có h th ng thu th p và hi n th các d ki n th tr ng. H n n a,
nó ng ý r ng các d ki n thu th p c có m t s ti m n ng h u ích trong
vi c a ra các quy t nh theo th i gian th tr ng. T i th i gian này, phán
oán i vào quá trình và các mô hình cho th y m i quan h qua l i gi a các
lo i d ki n khác nhau v hành vi th tr ng ch ng minh tính h u ích c a
chúng. Vi c tích l y nhi u d ki n mà ch có kh n ng s d ng t xa là v a
t n kém v a lãng phí. Cu i cùng, vì vi c ki m tra l i các ch s v hành ng
th tr ng ng ý vi c thu th p các d ki n m t cách có h th ng và áp d ng
các ki m tra th ng kê phù h p v i b n ch t c a hành vi c b n c a th tr ng,
nên các thu t ng nghiên c u th tr ng và ki m tra l i rõ ràng áp d ng cho
nhi u k thu t, công c và ph ng pháp ti p c n.
Rõ ràng, có th có nghiên c u th tr ng c thi t k và ti n hành t t
ho c “t t” và ki m tra l i, c ng nh nghiên c u th tr ng và ki m tra l i
c thi t k và ti n hành kém ho c “t i”. Nghiên c u ph n ánh các ng l c
phi tuy n tính và tác ng m r ng quy mô c a th tr ng có th t o ra k t
qu là mô t chính xác v th tr ng — ho c, x lý kém, vi c tìm ki m l i
(bao g m c ki m tra l i) có th t o ra k t qu không rõ ràng ho c ng y bi n.
Vi c d a vào các k t lu n c phát tri n b i nghiên c u kém có th nguy
hi m và sai l ch nh vi c thi u d ki n và s d ng ph ng oán. Do ó, m t
khía c nh quan tr ng trong công vi c c a nhà giao d ch k thu t là kh n ng
phân bi t gi a nghiên c u th tr ng t t và x u và ki m tra l i.
Ngay c nh ng d ki n chính xác v th tr ng, khi c x lý kém
ho c hi u sai, có th d n n nh ng quy t nh th i gian tai h i. Nhà phân
tích th tr ng k thu t không ch ph i có kh n ng phân bi t nghiên c u t t
v i nghiên c u x u mà còn ph i khéo léo trong vi c x lý các d ki n c
phát tri n b i nghiên c u th tr ng h p lý. Ki n th c v nhi u k thu t
nghiên c u khác nhau (v xác su t và xu h ng trung tâm, nh lu t quy n
l c, ki u m u, phân tích a d ng, v.v.) cho phép nhà phân tích th tr ng k
thu t d dàng xác nh vi c thu th p và ki m tra th c t th tr ng c thi t
k kém và ti n hành kém. . Ngoài ra, ý th c chung, kh n ng phán oán t t và
th c hành trong vi c ti p thu các k t qu nghiên c u là nh ng y u t c n thi t
có k n ng a ra các quy t nh úng th i gian trên th tr ng.
Nghiên c u a ph ng pháp
Khi các nhà phân tích k thu t c g ng nâng cao ki n th c và chuyên
môn c a h lên các tiêu chu n cao h n, các quy t c c a ph ng pháp khoa
h c và th nghi m th c nghi m ngày càng tr nên ph bi n h n. Nhìn chung,
có hai cách ti p c n ic c ti n hành nghiên c u th c nghi m trong các
l nh v c xã h i, do ó c ng có trong tài chính hành vi và phân tích k thu t.
Hai c c này có th c mô t Nh là các k t qu nghiên c u kh o sát trên
m ts l ng l n các tr ng h p thi t l p giá tr th ng kê và tin c y
m t c c, và nghiên c u i n hình riêng l trên m t c c khác. Nghiên c u
tr ng h p c th minh h a nhi u bi n s và các tr ng h p d phòng cùng
ho t ng trong m t tình hu ng th c t .
Sau ây là mô t ng n g n v ba lo i ph ng pháp tìm ki m th tr ng
khác nhau mà tôi ã s d ng: kh o sát, th nghi m và nghiên c u i n hình.
Cu c kh o sát Vào u nh ng n m 1980, tôi ã th c hi n m t cu c
kh o sát s d ng giá và kh i l ng trong quá kh trên các bi u c a ch s
Wyckoff Wave cho giá c và phong v bi u l c quan / bi quan Wyckoff (m t
lo i kh i l ng cân b ng c a ch báo). D li u c cung c p cho tôi b i
Wyckoff Stock Market Insti-tute. M c ích c a cu c kh o sát là ki m tra
xu t r ng kh i l ng i tr c giá c t i các i m chuy n c a th tr ng.
M t nghiên c u v 82 b c ngo t c theo sau b i các bi n ng giá t 5%
tr lên ã mang l i nhi u k t qu khác nhau. Trong t p d li u kéo dài 12 n m
ó, xu t r ng kh i l ng bán tr c giá c cho là áng tin c y ch
nh ng v trí cao nh t trên th tr ng.
Thí nghi m S d ng mô hình nh t lý thuy t th m h a làm khuôn
kh , tôi di n gi i d li u nghiên c u t m t thí nghi m c a Caltech v s
phóng i phi lý do ài truy n hình WGBH th c hi n và c chi u trên PBS
(The MacNeil / Lehrer NewsHour) vào n m 1997. Thí nghi m Caltech cung
c p thông tin kinh nghi m d li u ki m tra xu t t mô hình th m h a
nh r ng th tr ng s b t u t ng i m tr c khi nó s p .T ng t Nh
v y, th nghi m c ng t o c h i rút ra và làm n i b t m t s quy t c ho c
ch báo danh ngh a c a phân tích k thu t phù h p v i logic c a mô hình
nh. Các ch báo phân tích k thu t phù h p sau ó c ng c áp d ng vào
d li u c a th nghi m nh m n l c d oán và thu l i nhu n t s s t gi m
th m h i c a giá sau khi bong bóng u c v trong quá trình th nghi m.
B n thân mô hình th m h a nh và vi c áp d ng nó vào th nghi m
Cal-tech v s phóng i phi lý ã làm n i b t hi u qu c a n m nguyên t c
phân tích k thu t và giao d ch v n n i ti ng nh ng th ng b các k thu t
viên và nhà u t b qua ho c ánh giá th p:
1. S hãi và tham lam x p c nh nhau.
2. Các kênh ph m vi giao d ch d c theo nh và áy.
3. Các nh giá gi m d n.
4. Nh ng c n ho ng lo n th m kh c gây ra chênh l ch giá.
5. K lu t tinh th n c n thi t giành chi n th ng trong trò ch i "k
ngu ng c l n h n".
N m nguyên t c này có th óng vai trò phân tích c nh báo cho m t
nhà giao d ch, m t ng i tham gia th nghi m Caltech, khi nào nên t b trò
ch i “k ngu ng c h n”. Các nguyên t c phân tích k thu t và giao d ch này
là công c trong vi c ch n oán và do ó tiên l ng s s t gi m. Báo cáo c a
tôi v nghiên c u ã c xu t b n trên t p chí Managerial Finance Journal s
th n m n m 2005. Bài báo có tiêu “Lý thuy t Cata-strophe và Phân tích
K thu t c áp d ng cho m t Th nghi m Công ngh Cal v S phóng i
Phi lý trí,: ã c khen th ng t i Gi i th ng Literati Network for
Excellence n m 2006.
Nghiên c u i n hình Nghiên c u i n hình riêng l minh h a nhi u
bi n th và các tr ng h p d phòng cùng ho t ng trong m t tình hu ng
th c t . Ph n l n các nghiên c u phân tích k thu t cho giao d ch d a trên
công ngh kh o sát, phù h p và tuy t v i. Tuy nhiên, vi c th c hi n các giao
d ch v n là m t hình th c ngh thu t và s ph c t p c a các ch s và quy t
nh t ng tác s c b c l rõ h n qua câu chuy n c a m t nghiên c u i n
hình. bi t ví d v vi c trình bày m t giao d ch d a trên m t nghiên c u
i n hình v c quy n c a Wyckoff, hãy xem ch ng 7.
CH NG 2: TÀI CHÍNH HÀNH VI
Tri t h c, dù là suy ngh c a Karl Popper hay c a b t k ai khác, u

không c coi là con ng ki m ti n trong th gi i th c. Tuy nhiên, iv i
George Soros, tri t h c ch ph c v cho m c ích ó. Theo th i gian, anh y
s i t ph n tóm t t n ph n th c hành; ông s phát tri n các lý thuy t v
ki n th c, v cách th c và lý do t i sao m i ng i ngh theo nh ng cách nh t
nh, và t nh ng lý thuy t ó, ông s a ra các lý thuy t m i v cách v n
hành c a th tr ng tài chính.
—Robert Slater, Soros: Ti u s trái phép — Bí m t cu c i, th i i
và giao d ch c a nhà ut v i nh t th gi i (New York: McGraw-Hill,
1997)
V b n ch t, tài chính hành vi là nghiên c u v cách m i ng i th c s
có m t trên th tr ng, ch không ph i v m t lý thuy t h c cho là hành
ng theo gi thuy t b c i ng u nhiên. Tâm lý h c và các b môn khoa h c
xã h i c a xã h i h c và nhân h c cung c p các mô hình nghiên c u cách
con ng i th c th c s hành x trên th tr ng. Nghiên c u khoa h c s d ng
các b môn này cho th y các mô hình có th d oán c i v i hành vi
c a con ng i.
M t nhà giao d ch có th hy v ng thu c gì t tài chính hành vi?
• Nhi u thông tin h n và t t h n. Các mô hình hành vi th tr ng d a
trên tài chính hành vi ti t ki m s l ng các ch s c s d ng và giúp thu
th p thêm thông tin t m i ch s và t các m i quan h gi a các ch s .
• C s khoa h c xét nghi m và ch n oán. Các mô hình tài chính
hành vi cung c p logic khoa h c, h p lý hi u cách th c và lý do các th
tr ng ho t ng, và do ó là h ng d n t t cho vi c l a ch n, tích h p và
gi i thích các ch s th tr ng.
• Sáng t o. Các mô hình tài chính hành vi giúp m ra nh ng cách m i
xem th tr ng và có th làm n i b t các ch s và k thu t b b qua có giá
tr l n.
• M t l i th t tin trong giao d ch. C s lý lu n khoa h c làm c s
cho m t giao d ch có th giúp nhà giao d ch t tin h n trong vi c tham gia
giao d ch, thoát kh i giao d ch và theo dõi các xu h ng.
• T c i thi n. Tài chính hành vi là n n t ng v ng ch c xây d ng s
hi u bi t v tâm lý nhà u t và kh n ng ki m soát tr ng thái tinh th n.
Tài chính hành vi có th giúp các nhà giao d ch tránh nh ng tr ng i
nào?
• Quá nhi u ch báo k thu t l a ch n. Ng i ta nói: “Không có gì
th c t h n m t lý thuy t hay”. Các mô hình tài chính hành vi có th giúp nhà
giao d ch gi m b t vô s các ch s có s n trên h u h t các ch ng trình ph n
m m thành m t s l ng ch báo lý t ng có th qu n lý c n u không
mu n nói là lý t ng.
• Các h th ng trông p khi c ki m tra l i nh ng b l i khi c
a vào th i gian th c, s d ng ti n th t. Tài chính hành vi giúp các nhà giao
d ch t o ra các h th ng giao d ch lâu dài và áng tin c y h n d a trên các
m u hành vi con ng i ã c ki m ch ng.
• Kh n ng vô h n. Có vô s s k t h p có th có c a các ch s . Tài
chính hành vi cung c p các mô hình giúp b n xác nh các k t h p chính
và cho th y chúng có m i quan h v i nhau Nh th nào.
Tài chính hành vi c ng có th giúp làm sáng t nh ng tình hu ng khó
x i v i nhà giao d ch:
• S ph c t p so v i vi c gi cho nó n gi n.
• Thi t l p so v i kích ho t so v i theo dõi.
• Máy móc và phán oán.
• T duy hình nh l n, não ph i so v i não trái, t duy phân tích.
• Tâm lý cá nhân so v i hành vi s ông.
• Mô hình hành vi theo vòng i c a ám ông so v i khai thác d
li u.
• Vui v so v i k lu t.
• Các l nh c t l ch t ch so v i các l nh d ng r ng.
• Giao d ch ng n h n so v i giao d ch trung h n.
• Ph ng pháp lu n so v i k lu t tinh th n / c m xúc.
Ch ng này c thi t k ph c v Nh m t ngu n tài li u cho b n,
nhà giao d ch. B n có th quay l i ch ng này có nh ng hi u bi t sâu s c
h n v b n ch t và ng c c a các cá nhân và ám ông khi b n ti n b qua
Ph n M t và Ph n Ba c a Ba K n ng Giao d ch hàng u. B n nên t làm
quen v i n i dung c a nó ngay bây gi vì ch ng này ti p t c các ch v
Anthony Tabell và c a Daniel Pink ã c gi i thi u trong ch ng 1.
Ch ng này c chia thành ba ph n. u tiên là t ng quan v l nh
v c tài chính hành vi và cung c p cho b n m t ngu n l c chung xây d ng
h th ng. Ph n th hai và th ba c a ch ng này khám phá hai ch chính
c a tài chính hành vi có t m quan tr ng áng k i v i nhà u t và k
thu t viên: hành vi cá nhân và tâm lý s ông. Ph n th hai c a ch ng này,
liên quan n hành vi cá nhân, v a là ngu n tài li u chung v tài chính hành
vi v a là ngu n thông tin c th cho Ph n th ba c a cu n sách này, “Qu n lý
tr ng thái tinh th n”. Cu i cùng, ph n th ba c a ch ng này cung c p cho
b n c s khoa h c hành vi v tâm lý h c i chúng và hành vi i chúng.
Trong ch ng 3, ch vô nh hình c a tâm lý h c i chúng c
chuy n thành m t h th ng và m t b công c mà nhà u t – nhà phân tích
k thu t có th s d ng. Ch ng 3 gi i thi u Mô hình Vòng i c a Hành vi
ám ông, m t mô hình m t m t h u ích cho vi c tích h p các ch báo k
thu t thi t l p giao d ch và m t khác, cung c p m t phân tích khoa h c
hành vi h p lý c ng c chu k t ng - gi m tích l y, ánh d u, phân ph i và
gi m giá trung tâm c a ph ng pháp phân tích k thu t Wyckoff, là ch
c a Ph n th hai c a cu n sách này.
T NG QUAN V TÀI CHÍNH HÀNH VI
N m 1969, Ti n s Harvey Krow nh ngh a phân tích k thu t là “hành
vi ng x ” trong cu n sách Hành vi c a th tr ng ch ng khoán: Ph ng
pháp ti p c n k thu t hi u ph Wall (New York: Random House, 1969).
Trong ó, ông ã xác nh ba tr ng phái t t ng c nh tranh: các nguyên t c
c b n, b c i ng u nhiên và nhà hành vi.
Phân tích k thu t thu c tr ng phái hành vi ho c hành vi, theo Krow.
Do ó, có th cho r ng, phân tích th tr ng k thu t ã tr thành giai o n
trung tâm c a tài chính hành vi t r t lâu tr c khi kinh t h c hành vi xu t
hi n làm sáng t vi c ra quy t nh và có nh ng l i nh n th c trong tài chính
—t tc u c bi t n trong nh ng n m g n ây nh tài chính hành vi.
Tài chính hành vi và phân tích th tr ng k thu t là hai m t c a cùng
m tv n . Tài chính hành vi cung c p n n t ng h p lý, h p lý các mô hình
khoa h c tìm hi u th tr ng. Phân tích th tr ng k thu t cung c p các
ch s phân tích và các quy t c quy t nh th c hi n hành ng. Do ó,
lý thuy t c b n càng sâu s c và úng n v cách th tr ng ho t ng, thì
phân tích k thu t càng tr nên áng tin c y h n.
Tài chính hành vi s d ng các lý thuy t t tâm lý h c, xã h i h c và các
khoa h c hành vi khác gi i thích và d oán th tr ng tài chính. Nó xem
xét:
• Hành vi c a nhà u t và nhà qu n lý ti n t .
• Thái i v i r i ro.
• L i nh n th c.
• Thi u t ch .
• H i ti c trong vi c ra quy t nh.
• Hành vi ám ông.
Tài chính hành vi: M t s l ch s g n ây
V b n ch t, tài chính hành vi là nghiên c u v cách m i ng i th c s
hành x trên th tr ng, ch không ph i cách h c cho là hành ng trên
lý thuy t. Tâm lý h c, xã h i h c và nhân ch ng h c cung c p các mô hình
nghiên c u cách nh ng ng i th c hành x trên th tr ng. Nghiên c u khoa
h c s d ng nh ng nguyên t c này cho th y nh ng khuôn m u có th nh
tr c trong hành vi c a con ng i.
i v i ph n t t h n c a 30 n m qua, k lu t tài chính ã n m d is
c n tr c a các gi thuy t v th tr ng hi u qu và b c i ng u nhiên,
Nh ng có s b t th ng ã ch ng ch t trong nh ng n m g n ây phá
v quy n th ng tr c a chúng. K t qu là, báo chí ph bi n ã a tin v s
xu t hi n c a t duy m i và các ph ng pháp khác nhau gi i thích hành vi
th tr ng. Các tiêu báo tr c s xu t hi n c a m t th th ng c g i là
“tài chính hành vi”.
D i ây là m t s tiêu ã xu t hi n trong nh ng n m g n ây:
• “Có hi u qu ? K l ? Tài chính m i là gì? Các nhà u t h p lý,
phiên b n beta, CAPM — m i th h ã d y b n trong tr ng kinh doanh
hi n ang cm tranh lu n”. (T p chí Kinh doanh Harvard, tháng 3 –
tháng 4 n m 1993)
• “Biên gi i c a Tài chính: Ý t ng r ng m t th tr ng tài chính có
th cd oán tr c không còn b gi i h n trong các vòng quay”. (The
Economist, ngày 9 tháng 10 n m 1993)
• “Quan tâm nv n : Tâm lý h c có th giúp gi i thích hành vi l p
d c a th tr ng tài chính”. (The Economist, ngày 23 tháng 4 n m 1994)
• “K l a o tài chính: Các nhà u t làm nh ng i u ngu ng c nh t.
Bây gi khoa h c m i ch m n c a tài chính hành vi ang tìm cách tìm ra lý
do t i sao — và làm th nào thu l i”.( Institutional Investor, tháng 1 n m
1995)
• “Khoa h c l ch l c N m l y m t chi c gh dài: Tâm lý h c: N u các
mô hình toán h c c không ho t ng, b n luôn có th g i là thu nh ”.
(Newsweek, ngày 10 tháng 4 n m 1995)
Các tiêu khiêu khích xu t hi n trong T p chí Kinh doanh Harvard
c a Nancy Nichols và nh ng ng i khác có báo hi u m t m i e d a ho c c
h i i v i phân tích th tr ng k thu t không? Câu tr l i tùy thu c vào
quan i m c a b n, nh ng tr c khi chúng tôi có th a ra b t k k t lu n
nào, c n có m t b n mô t y h n b ng tài li u v l nh v c tài chính hành
vi. Các ph n ti p theo cung c p m t lo i báo cáo báo chí v tài chính hành vi.
M t o n th trong bài th c a Rudyard Kipling cu i câu chuy n “Con voi”
s giúp t ch c cu c th o lu n này:
Tôi gi sáu ng i ph c v trung th c
(H ã d y tôi t t c nh ng gì tôi bi t);
Tên c a h là Cái gì và T i sao và Khi nào
Và Nh th nào và âu và Ai.
Tài chính Hành vi là gì?
M t l nh v c nghiên c u ang phát tri n c g i là tài chính hành vi,
b t ngu n t kinh t h c hành vi, ang c g ng xác nh và h c h i t nh ng
sai sót c th c a con ng i v n là c i m c a các th tr ng tài chính. Tài
chính hành vi c g ng v t ra kh i trí tu dân gian phát hi n các ph ng
th c hành vi th tr ng khác bi t. . . Các lý thuy t tài chính hành vi tr i dài t
hi n nhiên nk l
—Debbie Galant, “Con l a tài chính” Institutional Investor, tháng 1
n m 1995
Các m u lý thuy t c tìm th y trong l nh v c tài chính hành vi m i
bao g m hóa ch t th n kinh, ánh giá xu h ng ch p nh n r i ro c a m i
ng i; gi thuy t v s kiêu ng o, nói r ng các CEO kh i x ng vi c ti p
qu n ang hành ng vì s kiêu c ng và ng o m n quá m c; óng c a
chu ng, có ngh a là theo u i m t xu h ng trong quá kh ; lý thuy t nh
o t, gi i thích cách các giao d ch tr thành u t sau khi chúng gi m xu ng
d i chi phí; neo, có ngh a là m t khi nhà ut a ra quy t nh v tri n
v ng c a c phi u, quy t nh ó s áp d ng b t ch p b ng ch ng m i cho
i u ng c l i; và lý thuy t v con gián, nói r ng c ng nh b n không bao gi
tìm th y dù ch m t con gián, b n s không bao gi th y b t ng v m t
kho n thu nh p. Sau ó, ó là nh ng lý thuy t quen thu c “l n sau s khác”
và nh ng lý thuy t “ngu ng c h n”.
Nh ã nh ngh a tr c ây, tài chính hành vi có ngu n g c t kinh t
h c hành vi. Trong bài báo trên Newsweek ngày 10 tháng 4 n m 1995, “Khoa
h c l ch l c n m l y m t chi c gh dài”, Marc Levinson báo cáo r ng kinh t
h c ang chuy n sang tâm lý h c giúp gi i thích hành có v phi lý. Kinh t
h c hành vi chú ý n nh ng th nh b n n ng b y àn, n i s hãi phi lý và
kh n ng t ki m soát kém. Nh ng ông l u ý r ng khi áp d ng, “Không m t
nhà kinh t h c hành vi nào có nhi u h n m t tác ph m h c t t [và]. . . phép
toán cao siêu c n thi t th c hi n ngay c công vi c c b n trong tài chính
n m ngoài t m hi u bi t c a h u h t các nhà tâm lý h c. "
Ai là ng i phát minh ra tài chính hành vi?
Daniel Kahneman c a Princeton và Amos Tversky c a Stanford c
ghi nh n là ng i ã t o ra kinh t h c hành vi cách ây ba th p k . Richard
Thaler t i i h c Chicago là m t nhà kinh t h c hành vi hàng u, c ng nh
Joseph Lakonishok c a i h c Illinois. Ti n s Vernon Smith, ng i ã phát
bi u trong h i ngh c a Hi p h i K thu t viên Th tr ng n m 1993 San
Antonio, ã thành l p Phòng thí nghi m Khoa h c Kinh t c a i h c
Arizona. c thêm vào danh sách này nh ng nhân v t ban u liên quan n
tài chính hành vi là nh ng ng i n i ti ng Nh giáo s Keith Brown c a i
h c Texas; biên t p viên c a T p chí Nhà phân tích Tài chính, Van Harlow;
Richard Roll c a UCLA; Dean LeBaron và Werner DeBondt c a i h c
Wisconsin; và Howard Rachlin, giáo s tâm lý h c t i i h c Bang New
York Stony Brook.
Nh ng ng i không thu c gi i h c thu t có liên quan ho c ít nh t là
chuyên sâu v tài chính hành vi bao g m nhà kinh t h c và qu n lý ut
Henry Kaufman, nhà nghiên c u i l p David Dreman, và các nhà qu n lý
ti n t Russell Fuller và Arnold S. Wood. M c dù không c t trung tâm
c a phong trào hành vi, Nh ng các h c viên c a lý thuy t h n lo n là nh ng
ng i có nh h ng quan tr ng. Các nhà lý thuy t quan tr ng v h n lo n th
tr ng là Doyne Farmer, Norman Packard, và Brian Arthur Santa Fe, New
Mexico; và tác gi Edgar Peters. H ã c tham gia g n ây h n b i
Terrance Odean t i i h c California, Andrew Lo t i MIT, và Hersh Shefrin
t i i h c Santa Clara.
Tài chính Hành vi ho t ng nh th nào?
Các nhà lý thuy t h n lo n s d ng r ng rãi toán h c phi tuy n tính và
máy tính. Ti n s Vernon Smith t i Arizona ti n hành các thí nghi m trong
phòng thí nghi m. S trùng l p th ng là nh ng ph ng oán d ng Nh gi i
thích h p lý hành vi c a th tr ng. Nh ng ít nh t h ang ho t ng g n v i
th c t h n th gi i, vì n u b n không bi t tâm lý h c, h tranh lu n, xác nh
thành công nh ng gì m i ng i s làm và do ó, th tr ng s ho t ng Nh
th nào là i u khó kh n. N m 2001, Ti n s Vernon Smith ã chia s gi i
Nobel Kinh t v i Giáo s Daniel Kahneman.
B n có th tìm hi u v Tài chính hành vi âu và khi nào?
B n có th tìm hi u xem các nhà hành vi ang làm gì b ng cách c
các bài báo ã c p tr c ây, b ng cách tham kh o T p chí L p quy t nh
Hành vi, ho c b ng cách tham d m t h i ngh dành cho ch này. Ví d ,
vào tháng 6 n m 2007, Vi n Phân tích Tài chính Chartered (CFA) s t ch c
m t h i ngh Boston, Massachusetts, v i tiêu Th tr ng Hi u qu và Tài
chính Hành vi, v i s tham gia c a nhi u tên tu i hàng u trong l nh v c tài
chính hành vi. Khi s quan tâm n ch này t ng lên, nhi u cu c trao i,
nghiên c u và bài báo tr nên có s n. Ngoài ra, còn có các cu c h i th o ph c
t p kéo dài hai ngày do Tr ng Chính ph Kennedy thu c i h c Harvard
và i h c California t i Berkeley t ch c.
T i sao l i chuy n h ng sang Tài chính hành vi?
S s p c ab c i ng u nhiên và s gia t ng c a tài chính hành vi
ph n ánh m t s thay i mang tính cách m ng trong l nh v c tài chính: i u
d ng nh không theo cách nào là m t s thay i mô hình. Nh ng gì ang
di n ra trong tài chính rõ ràng là m t tr ng h p ng d ng lý t ng c a mô
hình d ch chuy n mô hình c công b trong cu n sách c a Thomas S.
Kuhn, C c u c a các cu c cách m ng khoa h c (Chicago: Nhà xu t b n i
h c Chicago, 1962). i v i phân tích th tr ng k thu t c ng nh tài chính
hành vi, thông i p c a cu n sách c a Kuhn là m t i u thú v . V c b n, nó
nói r ng khi lý thuy t th ng tr c a m t k lu t b bao vây b i quá nhi u i u
d th ng, thì m t s thay i x y ra trong t duy mà cu i cùng bao hàm m t
mô hình hoàn toàn khác t o ra th gi i. Nh ng nhà cách m ng ra và
nuôi d ng mô hình hoàn toàn khác th ng n t nh ng n n t ng bên ngoài
k lu t ang th nh hành.
Trái ng c v i lý thuy t v b c i ng u nhiên, tài chính hành vi d a
trên gi nh th c t h n v con ng i hành vi ho c con ng i tâm lý. C ng
gi ng Nh kinh t h c hành vi có th tr thành ng i k th a và ch ng
l i t vi c nghiên c u th tr ng theo cách con ng i th c s hành ng ch
không ph i cách h ph i hành ng, thì phân tích th tr ng k thu t c ng
Nh tài chính hành vi ng d ng chia s trong n i dung và l i ích.
Tài chính hành vi: B n hay k thù?
Phân tích th tr ng k thu t ã t n t i Nh m t thông l trong th
tr ng tài chính th gi i th c trong m t th i gian dài. Nó c ng có ngu n g c
lý thuy t t tâm lý h c và xã h i h c, Nh ng tr ng tâm là ng d ng th c t
c a nh ng ng i àn ông và ph n hành ng trong th c t . N u chúng ta
hình dung m t ph lý thuy t- ng d ng, chúng ta có th th y tài chính hành vi
chi m v trí lý thuy t trong khi phân tích th tr ng k thu t chi m ph n cu i
ng d ng th c t .
Quay tr l i câu h i li u tài chính hành vi có ph i là m t m i e d a
hay c h i cho phân tích th tr ng k thu t hay không, câu tr l i là ó là
m t c h i t t n u các nhà k thu t hành ng khôn ngoan và ch là m i e
d a n u chúng ta l là. Phân tích th tr ng k thu t và tài chính hành vi u
b t ngu n t gi nh r ng con ng i hành ng vì nh ng lý do hành vi mà
theo các tiêu chu n c a kinh t h c c i n, có v không h p lý. C hai u
ti p c n nghiên c u th tr ng tìm ra c h i thu l i nhu n.
M t bài báo bom t n th c s c a Matt Ridley xu t hi n trên t p chí The
Economist ngày 9 tháng 10 n m 1993 liên quan n m i liên h gi a phân
tích k thu t và tài chính hành vi. M c ích là khám phá xem li u s k t
h p gi a mã l c máy tính và trí tu toán h c có giúp tìm ra ngu n l i nhu n
m i trong vi c d báo th tr ng tài chính hay không.
i u mà các nhà toán h c m i ang khai thác không ph i là s kém
hi u qu trong lu ng thông tin mà là m t th hoàn toàn khác. H ã tìm th y
th t m i trong th c t quen thu c r ng các nhà u t là m t nhóm a d ng;
b ng cách khai qu t m t s hi u ng ch a c công nh n tr c ây c a nó.
Ýt ng ph bi n nh t c a anh y gi i thích nó liên quan n c bi t là
s không ng nh t c a các nhà giao d ch, th c t là m i ng i l p lu n khác
nhau v thông tin h nh n c, r ng h có nh ng kho ng th i gian khác
nhau và h có thái khác nhau i v i r i ro. . . .
Lý thuy t th tr ng hi u qu là. . . úng r ng hi u qu s xóa b các
c h i kinh doanh chênh l ch giá theo th i gian d a trên nh ng ng i không
có thông tin, nh ng sai khi k t lu n r ng do ó th tr ng không th b ánh
b i.
Giá có ch a nh ng g i ý v nh ng gì h s làm ti p theo. Máy vi tính
ã h i sinh giao d ch b ng th .
—Matt Ridley, “Kh o sát: Biên gi i tài chính”, The Economist, ngày 9
tháng 10 n m 1993
Thông qua n l c d oán b ng cách s d ng máy tính nghiên c u
hành vi phi tuy n, s ánh giá cao c a phân tích k thu t ã phát tri n. Các
tín hi u t phá và th i gian di chuy n t o ra l i nhu n nhi u h n là tình c .
T i sao? B i vì các k thu t viên ang nghiên c u hành vi c a nh ng ng i
t o ra th tr ng ch y. Nh bài báo trên t The Economist ã vi t, “Các nhà
bi u - nh ng ng i th ng c g i là các nhà phân tích k thu t - bi n
minh cho các k thu t c a h b ng nh ng l p lu n khá xác áng v hành vi
c a các nhà u t . H không tuyên b d oán hành vi c a ch s nhi u Nh
hành vi c a nh ng ng i giao d ch trên th tr ng. . . giá c t ng cao là m t
c n bão. "
HÀNH VI CÁ NHÂN
có quan i m úng n v hành vi c a con ng i trên th tr ng
ch ng khoán, chúng ta nên eo kính hai tròng. phía tr c, chúng ta th y hy
v ng, n i s hãi, lòng tham, s h p lý hóa, v.v. c a nhà u t cá nhân nh
h ng n c h i thành công c a cô y nh th nào. kho ng cách xa, chúng
ta có th quan sát cách kh i l ng l n các nhà u t và nhà uc nh hình
ti n trình t ng th c a th tr ng thông qua hành vi t p th c a h . Hai quan
i m này liên k t ch t ch v i nhau n m c h u nh không th xem xét m t
quan i m này mà không tham chi u n quan i m kia, Nh ng v i m c ích
làm rõ ban u trong ch ng này, chúng tôi s tách cá nhân ra kh i kh i
l ng.
Trong cu n sách c ánh giá cao c a mình, Nh ng h i t ng v m t
nhà i u hành ch ng khoán, Ed- win Lefèvre ã nh n xét:
K thù chính c a nhà u c luôn nhàm chán t bên trong. Hy v ng và
s hãi không th tách r i kh i b n ch t con ng i. Trong suy oán khi th
tr ng i ng c l i b n, b n hy v ng r ng ngày nào c ng là ngày cu i cùng
— và b n m t nhi u h n nh ng gì áng l b n không nên hy v ng — cho
cùng m t ng minh có ti m l c mang l i thành công cho ch nh ng ng i
xây d ng và tiên phong, dù l n hay nh . Và khi th tr ng i theo h ng c a
b n, b n tr nên lo s r ng ngày hôm sau s l y i l i nhu n c a b n và b n
thoát ra ngoài quá s m. N i s hãi khi n b n không th ki m c nhi u ti n
Nh b n ph i làm. Nhà giao d ch thành công ph i chi n u v i hai b n
n ng sâu s c này. Anh ta ph i o ng c nh ng gì b n có th g i là xung
ng t nhiên c a anh ta. Thay vì hy v ng anh ta ph i s hãi; thay vì s hãi
anh ta ph i hy v ng. Anh ta ph i lo s r ng kho n l c a mình có th phát
tri n thành m t kho n l l n h n nhi u, và hy v ng r ng l i nhu n c a anh ta
có th tr thành m t kho n lãi l n h n. . . . K thù ch t ng i c a nhà uc
là: S ngu d t, lòng tham, s s hãi và hy v ng.
Chúng ta hãy b t u b ng cách khu ch i nh ng thi u sót c a t ng
nhà giao d ch. T t nhiên, chúng tôi c p n nh ng thái và hành ng
c n tr cô y n l i nhu n l n h n và n nh h n trên th tr ng ch ng
khoán. Nh ng thái và hành ng này b t ngu n t trang i m c b n c a
m t ng i, t cách c a cô y và cách ti p xúc c a cô y v i nh ng ng i
khác. M c dù không rõ ràng i v i cá nhân, nh ng c m b y c m xúc này
ph n l n có th tránh c ho c có th ki m soát c khi ã nh n ra.
V t qua s ngu d t
Ví d 1: B c i ti p theo c a Linda Raschke Linda nói, “M t s i u
không bao gi thay i trên th tr ng, Nh ng m t s i u thì có - và b n c n
bi t chúng là gì gi l i th c a mình. Tôi s th nghi m m t ý t ng trên
nhi u th tr ng vì tôi mu n bi t li u ó là m t nguyên t c c a hành vi giá c .
ng l c mua và bán c a ám ông là nh nhau t t c các th tr ng. Tôi
ch ph i làm cùng m t sai l m kho ng 100 l n tr c khi tôi bi t c (t c là
b n có th quá t tin, b t u giao d ch quá l n và m c nh ng sai l m khác).
Tôi ã không h c c t vi c m c nh ng l i t ng t ch hai l n. Có th
ph i p u nhi u l n có th gì ó chìm vào trong h p s .”
—Mark Etzkorn, T p chí Active Trader, tháng 10 n m 2006, 46–50
Lefèvre coi s ngu d t là k thù ch t ng i s m t. Nh ng doanh nhân
và ph n sáng giá, có trình h c v n t t và thành t v chuyên môn là
nh ng ng i th ng xuyên th t b i th m h i trên th tr ng ch ng khoán. Tr
trêu thay, chính nh ng c i m góp ph n vào s thành công trong t ch c
ho c kinh doanh c a h l i ch ng l i h trong giao d ch và u t . Tham
v ng, ng l c, ý chí thành công, có th chuy n thành s ngoan c trên th
tr ng ch ng khoán. Trong th gi i doanh nghi p, kiên trì là m t c i m
áng ng ng m . Nh ng trong khi s kiên trì có th giúp m t nhà qu n lý
v t qua nh ng tr ng i trong kinh doanh, thì s kiên trì t ng t này có th
khi n m t nhà u t c ch p t ch i thay i v trí b t ch p xu h ng c a th
tr ng. T b tham v ng ho c lái xe có v ph n tr c giác, Nh ng n u b n
bám vào nh ng c i m này, chúng s tách b n ra kh i ti n b c c a b n. o
c là b n, nhà u t cá nhân, ch n thu n là m t con tàu trên bi n ý ki n.
t n t i trên th tr ng, b n ph i áp d ng m t l p tr ng có v khôn ngoan
h n; nói cách khác, hãy linh ho t.
Tuy nhiên, r t khó linh ho t khi b n ã th c hi n y tài chính. Khi
b n ã i dài hay i ng n, b n không còn là m t ng i quan sát không c n
thi t n a. N u b n lâu, b n có xu h ng xem các m c, bi u và th ng kê
m i trong m t xu h ng t ng; n u b n th p, b n có th s th y cùng m t d
li u trong m t di n bi n gi m giá. Dù b ng cách nào, b n ang khéo léo h p
lý hóa v trí c a mình cho phù h p v i n i dung c a trái tim b n (không ph i
sách b túi c a b n). Trong su t n m 2003–2006, tôi ã b t n công b i nh ng
b c th i n t cho r ng th tr ng nên suy gi m, Nh ng nó v n ti p t c t ng.
Linda Rascke, m t nhà giao d ch - k thu t viên gi i, cho r ng m t nhà giao
d ch gi i ph i h c và h c l i các c i m c a th tr ng, và ôi khi là con
ng khó.
Ví d 2: Th ng v t i t nh t c a John R. Carter
M T CÂU CHUY N C A TH H ?
Vào th i gian ó, tôi ã giao d ch bán th i gian c vài n m và ã
xây d ng m t tài kho n giao d ch ch h n 150.000 ô la tùy ch n giao d ch.
K ho ch c a tôi là l y 30.000 ô la trong tài kho n dùng làm kho n tr
tr c cho c n nhà. . . .
Không th c ng l i món h i này, tôi ã ti p t c và mua thêm 100 l n
t n a, t toàn b tài kho n c a mình vào m t l n giao d ch này. Tôi ã
tính toán r ng ch c n bi n ng hai i m trong giá quy n ch n là tôi s nh n
c ti n nhà. Không c n ph i nói, Einstein s r t n t ng.
Ngày hôm sau, th tr ng ã làm m t i u k l . H ã m cao h n.
i u b t th ng h n n a, h ti p t c t ng cao h n cho n gi a bu i sáng và
vào b a tr a. Và k l nh t là các th tr ng óng c a m c cao nh t trong
ngày. Tôi h i b i r i, nh ng ng th i tôi tin t ng r ng giao d ch s thành
công. Các th tr ng t ng cao h n trong b n ngày giao d ch ti p theo liên
ti p. Không th ch u ng thêm n a, cu i cùng tôi ã g i cho ng i môi gi i
c a mình và c u xin anh ta óng c a cho tôi. Tôi nh n c 75 xu không
t ng cho l n t c a mình, l i cho tôi 15.000 ô la. Ch trong b n ngày,
tôi ã khi n 135.000 ô la tan bi n trong không khí loãng. . . Tôi v a b cháy
tài kho n giao d ch c a mình.
—John R. Carter, “Cu c giao d ch t i t nh t c a tôi ã t ng bi n tôi
thành nh th nào. . . M t nhà giao d ch t t h n,” Stocks, Futures and
Options Magazine, tháng 10 n m 2006.
Nh ng doanh nhân thành công tr thành con m i cho nh ng nh ki n
c a h vì m t c i m khác d n h lên n c thang thành công: lòng nhi t tình.
M t khi ã cam k t v i m t m c tiêu, s nhi t tình c a b n s giúp b n hoàn
thành công vi c và trên ng i, nó truy n cho ng i khác s thôi thúc tham
gia cùng b n trong vi c hoàn thành. Nh ng trong th tr ng ch ng khoán, s
nhi t tình có th khi n b n mù quáng tr c nh ng tr ng i và c m b y mà b n
không th v t qua ho c v t qua. M t ng i tr ng thái c m xúc cao s d
b g i ý và thông tin gi t gân, và có kh n ng b t ch c ám ông — b nh
h ng b i các tiêu ,b nh h ng b i trò chuy n c a nhà giao d ch, v.v.
Các ph n ng c a cô y có th tr nên rõ ràng h n và ít não h n khi giá th
tr ng d ch chuy n càng xa kh i i m vào ban u c a cô y. Th t khó
quay l ng l i v i m t c phi u mà b n ã r t hài lòng khi mua nó.
S thi u hi u bi t b t u b ng vi c không hi u c ng i ta b ràng
bu c v m t c m xúc v i th tr ng nh th nào và nh ng yêu c u v m t
c m xúc c a nh ng ng i i u hành th tr ng thành công là nh th nào.
Tóm l i, nhà u t c n ph i o ng c s c m nh lý lu n c a cô y t nt i
và sau ó thành công trên th tr ng ch ng khoán.
M t lý do ng sau s c n thi t ph i o ng c tinh th n là s nh m
l n gi a vi c xác nh n hi n t i so v i vi c nh hình t ng lai trong quan
i m c a th tr ng ch ng khoán. N u b n d a trên lý trí và ph n ng c m
xúc c a mình d a trên tin t c và v n c a ngày hôm nay, b n ã l c lõng
v i th tr ng. Tính c nh tranh c a th tr ng khi n nh ng ng i tham gia
tinh vi c a nó ph i liên t c i u ch nh nh ng phát tri n trong t ng lai.
Nh ng hình nh thô s u tiên v t ng lai nhanh chóng c chuy n thành
giá c phi u hi n t i. N u các y u t quan tr ng c a th tr ng là không ch c
ch n, nh ng có kh n ng e d a, k t qu có th là m t t bán tháo ho ng
lo n tr c ho c lên n nh i m là tin x u cu i cùng xu t hi n. Ph n ng
n i t ng c a nh ng ng i không có kinh nghi m là bán theo tin x u, i u này
th ng khi n ng i bán ó có s phân bi t áng ng âu là ng i bán áy,
c ng nh k ch b n x u nh t có th x y ra trong t ng lai là gi m giá. Ch
nh ng hành ng c a c Chúa Tr i (nh ng s ki n không l ng tr c
c) m i b lo i tr kh i ch c n ng chi t kh u c a th tr ng.
Ngay khi John R. Carter quy t nh r ng th tr ng nên cho anh ta
kho n ti n t tr c khi mua nhà, anh ta ã r i vào con m i c a s nhi t tình
khi n anh ta t b các nguyên t c qu n lý ti n t t.
Ví d 3: Phát hi n c a Nhân viên t bên trong th gi i Qu Phòng h
Nh ng nhà giao d ch này r t kiên nh. M c dù h thích nghe nh ng gì
m i ng i ang nói và c m nh n c tâm tr ng và ch , Nh ng r t hi m
khi b n th y m i ng i sao chép l n nhau. Nh ng nó có th kh i d y m t suy
ngh - n u i u gì ó thú v , nó có th d n h n m t giao d ch hoàn toàn
khác. i v i m i ng i mua thì có m t ng i bán và i v i m i ng i bán
thì có m t ng i mua — và m t trong nh ng ng i ó có th phía bên kia
giao d ch c a b n.
—Ph ng v n do nhân viên Active Trader th c hi n, T p chí Active
Trader, tháng 8 n m 2006, 42–48
N u th tr ng gi m giá trong t ng lai, thì nhà giao d ch nên ph n ng
th nào v i làn sóng tâm lý c a công chúng? ây, nhà giao d ch ph i i
m t v i m t tình hu ng khó x . M t m t, cô y ch ng d n i cùng
v i xu h ng chính, không ch ng l i b ng, và th c t là ph i tham gia vào
ám ông. M t khác, cô y c khuyên nên o ng c suy ngh c a mình,
có m t v trí trái ng c v i tâm lý a s hi n có trên th tr ng. Rõ ràng,
nh ng câu châm ngôn này b ph n i hoàn toàn, khi n nhà u t r i vào
tình tr ng suy s p tinh th n n u chúng c coi là m nh giá. M o iv is c
kh e tâm th n là không tuân theo chúng mà là tuân theo tâm lý ang th nh
hành trong th i gian gi a c a xu h ng, và i ng c l i v i nó nh và áy
c c oan. T t nhiên, hoàn thành i u này òi h i b n ph i bi t i u gì t o nên
nh và i u gì t o nên áy.
Th t không may, s thi u hi u bi t v cách ch i th tr ng khi n nhà
giao d ch có th ti p xúc v i t t c nh ng l i àm ti u, tin n, ch ngh a gi t
gân, l a o và s thi u hi u bi t t ng h p v Ph Wall. Không bi t th
tr ng ho t ng nh th nào, cô y ã phó m c cho n i s hãi và hy v ng
c a mình không úng lúc. Cô tham gia vào công chúng bán quá s m, mua l i
v i giá cao h n, mua nhi u h n sau khi th tr ng i xu ng và sau ó thanh lý
khi ngh . i u này có h i cho s t tin c a nhà giao d ch c ng nh túi ti n c a
cô y. K t qu là, cô y có xu h ng gán kho n l c a mình cho m t “h ” bí
n thao túng giá, cho b c i ng u nhiên, cho T ng th ng, ho c ch v b t c
i u gì và t t c m i th ngo i tr s thi u hi u bi t c a chính cô y.
Nh ng nhà giao d ch s ng sót tr thành chuyên gia c a qu uc
ã trau d i kh n ng l ng nghe, Nh ng v n ch u c, ti ng còi báo ng c a
cu c nói chuy n y c m xúc xung quanh th tr ng. thành công, h ph i
tr thành nh ng ng i có tài n ng t ng ph n.
Hi m h a c a Hy v ng, S hãi và Tham lam
Hy v ng, s hãi và tham lam là nh ng k thù tâm lý c n ph i khu t
ph c n u b n mu n có c h i chi n u th c hi n 7 trong s 10 giao d ch
có l i nhu n mà ki n th c th tr ng ch ng khoán siêu vi t nên mang l i cho
b n. Ng c l i, n u s ngu d t, hy v ng, s hãi và tham lam chi m l nh b n,
thì t l c c có th là 7 trên 10 mà b n s thua. Nh Albert Haas Jr. và Don
M. Jack- con trai MD ã vi t trong Bulls, Bears và Ti n s Freud (Cleveland,
OH: World Pub- lishing Co., 1967):
Tham lam có th c nh ngh a m t cách m a mai là s thèm khát
chi m h u nh ng ng i— ng i khác — nh ng ng i không th ki m soát
ham mu n ki m ti n lành m nh. S s hãi chi m l y m t khác c a nh ng k
tham lam, s hãi r ng nh ng gì mu n nh t có th b m t ho c b t ch i; lòng
tham và s s hãi có th k t h p v i nhau làm cho các ho t ng trên th
tr ng ch ng khoán tr thành m t c c hình không có l i nhu n. Lòng tham,
Nh m t li u thu c c, làm m tâm trí, và n i s hãi khi n bàn tay không
v ng. C hai tâm lý c b n c a con ng i ôi khi khó nh n ra và khó có th
tách r i. M t n n nhân c a lòng tham và s s hãi th hi n m t mô hình gây
tò mò, vì anh ta hy v ng quá nhi u và mong i quá ít.
M t l i ch trích v lòng tham trên th tr ng ch ng khoán không c
a ra trên c s o c. Không nên coi lòng tham nh m t ng l c c a
nhà u t , vì mong mu n có c l i nhu n là i u hoàn toàn t nhiên — t t
nh t là l i nhu n l n — trên th tr ng ch ng khoán. Ch trích lòng tham
cb o m khi nó quá m c và khi nó tr thành ng c chi ph i vào th i
gian sai l m.
“ ng ch i n ph n tám cu i cùng c a m t i m” và “ ng quá
k h n trong th tr ng t ng giá khi b n mua dài ho c th tr ng giá xu ng
khi b n bán” là hai tiên c a Ph Wall c thi t k b o v ch ng l i s
tham lam thái quá . Khi b n th y m t v trí t ng 30% và sau ó nh n m nh
r ng nó ph i t ng g p ôi, b n ang tham lam. Nh ng b n có th ph n bác l i
quan i m này b ng m t câu cách ngôn khác c a Ph Wall có n i dung “C t
l và l i nhu n c a b n ch y” bi n minh cho vi c duy trì s an toàn
ang t ng lên. c, nh ng nh ng gì b n ph i phòng là m t s thay i
thái không chính áng khi m t s th ng ti n (suy gi m) ang di n ra t t
p. N u b n b t u tr nên t mãn, t mãn, th m chí t mãn khi l i nhu n
trên gi y c a b n t ng lên, b n có trách nhi m nâng m c tiêu l i nhu n c a
mình lên m c phi th c t . Vi c nâng cao k v ng này, nh n m nh vào "ph n
tám cu i cùng", có th là vô tình và thi u cân nh c. ó là c m xúc c a lòng
tham giành quy n ki m soát trí tu c a b n; ó là khát v ng c a b n mãi mãi
v t xa kh n ng n m b t c a b n.
Trong ví d ó, lòng tham phát tri n sau khi vi c ng tr c ã x y ra.
Chúng ta tr nên táo b o h n thay vì r t rè h n khi chúng ta ngày càng di
chuy n ra xa kh i vùng h tr ban u và ti n g n h n n m c kháng c , n i
chúng ta nên k v ng m t ph n ng m t cách h p lý. Chúng ta d ng Nh
ang tr i qua m t s lo i quá trình h c h i ho c i u ch nh, theo ó chúng ta
mong i s liên t c c a xu h ng (t ng ho c gi m), do ó t o ra s thông
c m cho mong mu n c a trái tim chúng ta v nhi u i u t t p h n. Lo i
i u ki n ho t ng t ng t này d ng nh c ng x y ra theo chu k th
tr ng; chúng tôi tr nên r t m nh d n và t tin (tham lam) sau khi th tr ng
t ng trong nhi u tháng, trong khi chúng tôi th n tr ng và s hãi khi b t u
t ng.
Trong nh ng tr ng h p x u nh t, n i s hãi, lòng tham và hy v ng
nuôi d ng l n nhau t o ra m t chu k b t l c v nh vi n và ra quy t nh
kém. K t qu c a n i s hãi và lòng tham ã c ghi nh n trong các nghiên
c u v danh m c u t c a khách hàng nhà môi gi i. M t báo cáo cho th y
các k t qu k chuy n sau ây:
• Giá trung bình mà m i c phi u c mua cao h n giá trung bình mà
nó c bán.
• Ph ng pháp giao d ch c a m i tài kho n ã tr i qua m t s thay i
rõ ràng và rõ ràng là không c ý theo ti n trình t ng giá t giai o n này sang
giai o n khác.
• C phi u c mua áy th tr ng giá xu ng ã c bán ngay sau
ó v i m c l i nhu n v a ph i, m c dù trong vài tháng giá kh i i m này
trông r m t cách k c c.
• Khi các c p cao h n c thi t l p, nh ng c phi u t ng t c
mua l i v i giá cao h n áng k so v i nh ng c phi u ã c bán tr c ó.
• giai o n này, l i nhu n theo t l ph n tr m l n h n là nguyên t c
(b ng ch ng cho th y i u c coi là l i nhu n h p lý ã c nâng lên).
• M c c t l không c s d ng ph bi n m c này, trái l i chúng
c t t do khi giá th p h n.
• Ni m tin có c c a ng i mua d ng nh ã khi n h mua nhi u
vào ph n ng chính u tiên t m c c c cao.
• Nh ng th này sau ó ã c thanh lý v i giá th p h n áng k .
—Don Guyon, Túi m t chi u, Fraser Publishing Company, 1965
N i s hãi nh ng ch cho lòng tham và r i quay tr l i. Hy v ng d n
chúng ta n m t vùng t c a s tôn kính, n i chúng ta có th xây d ng m t
th gi i t ng t ng v danh v ng và tài s n. Hy v ng a chúng tôi nc a
c a Lady Luck, ng i mà chúng tôi c u xin l t ng c tình th có l i cho
chúng tôi. Hy v ng s giúp chúng ta b qua nh ng m t mát c a mình trong
khi ch i m t chu i s ki n thu n l i, ho c th m chí là m t ngày n ng p.
N u chúng ta còn lâu, chúng ta hy v ng s có m t b c ti n xa h n; n u
chúng tôi thi u th tr ng, chúng tôi hy v ng s gi m thêm.
Hy v ng là m t lo i ni m m c ban ngày làm m nh n th c c a
chúng ta và làm m lý trí c a chúng ta. Nh ng lo l ng c a chúng ta n y sinh
vào ban êm khi n chúng ta t nh táo. Chúng ta có th ch ng l i hy v ng nh
k thù thông qua vi c s d ng h p lý các l nh c t l , vì hy v ng vào lúc suy
nh c nh t c a nó khi n chúng ta bám ch t vào m t v trí m y u cho n khi
nó tr nên nguy k ch n m c chúng ta ph i c t c t chi mà không có thu c
gây mê.
Hy v ng có hai ng i giúp vi c: h p lý hóa và ph nh n. ây là nh ng
bi n pháp phòng th v m t tinh th n mà chúng ta có th i phó v i nh ng
i u khó ch u mà chúng ta g p ph i trong cu c s ng, b ng cách lý gi i chúng
i ho c b ng cách gi v r ng chúng ta không bi t nh ng gì chúng ta bi t.
S h p lý hóa có tác d ng i v i m t nhà u t khi cô y có thói
quen hành ng ho c né tránh nó vì nh ng lý do có v hoàn toàn úng n,
khách quan và có th ch p nh n c i v i cô y, m c dù lý do th c s
hoàn toàn khác nhau. Khi m t c phi u mà cô y ã xác nh là ng i chi n
th ng ti m n ng b t u ti n lên phía tr c, cô y a ra nhi u lý do h p lý
không hành ng: t l t / g i; m t s th ng kê c a B Th ng m i; báo
cáo thu nh p hàng n m ti p theo s xác nh n s mong mu n c a c phi u; và
nh th . Khi cô y lao vào và c phi u c a cô y gi m giá, cô y b qua m t
vài i m u tiên và b qua hai ho c ba i m ti p theo vì th tr ng ch m
ch p. N u m t báo cáo thu nh p kém b t ng c công b và c phi u ti p
t c gi m giá, cô y vui m ng vì tin x u cu i cùng ã c a ra. Cô y th m
chí có th c ng l i b ng cách tính trung bình xu ng thông qua vi c mua thêm
c phi u khi giá gi m, th hi n lòng can m c a ni m tin c a mình.
TÂM LÝ H C ÁM ÔNG
Ví d 4: S hi u bi t sâu s c c a Shiller v ng l c xã h i
R t nhi u b ng ch ng c trình bày ây cho th y r ng các phong
trào xã h i, th i trang ho c m t nh t th i có th là nguyên nhân quan tr ng
ho c th m chí là nguyên nhân ch o c a bi n ng giá tài s n uc ;
nh ng không m t b ng ch ng nào là không th tìm c.
Lý do quan tr ng nh t k v ng r ng giá c phi u b nh h ng
nhi u b i các ng l c xã h i n t nh ng quan sát c a nh ng ng i tham
gia th tr ng và b n ch t con ng i nh c trình bày trong tài li u v tâm
lý xã h i, xã h i h c và ti p th . M t nghiên c u v l ch s th tr ng ch ng
khoán Hoa K trong th i k h u chi n cho th y r ng các phong trào xã h i
khác nhau ang di n ra trong th i k này có th có nh ng nh h ng l n n
t ng c u v c phi u. Chúng ta có ph i d a vào nh ng b ng ch ng ó a
ra tr ng h p ch ng l i hi u qu th tr ng không? úng; không có cách
nào thay th cho s phán xét c a con ng i trong vi c hi u c hành vi c a
con ng i.
—Robert J. Shiller, trong Richard H. Thaler, ed., Nh ng ti n b trong
Tài chính Hành vi (New York: Russell Sage Foundation, 1993), 206–207
Có m t xu h ng to l n i v i s h i t và phù h p Ph Wall. Các
ánh giá hi n t i v th tr ng, c tính c a n n kinh t , các nhóm công
nghi p a thích và các c phi u chính c a h , t t c u ph n ánh các ng
thái h ng t i s ng thu n. ây là m t s phù h p vô tâm khi ám ông
th ng phóng i xu h ng và cu i cùng ho t ng kém h n m c trung bình
c a th tr ng. Là m t nhà i u hành th tr ng ch ng khoán, b n ph i gi l i
khuyên c a riêng mình. i u quan tr ng là b n ph i tránh b cu n theo c m
xúc c a ám ông.
Vô tâm là m t trong nh ng c i m n i b t c a t duy ám ông. c
bi t, m t nhóm các nhà u t có th là các doanh nhân lý trí, lu t s , bác s
và các giám cn i a. Là m t nhóm tìm ki m l i nhu n trên Ph Wall, h
s là thành viên c a m t nhóm suy ngh thi u ý th c, ôi khi phi lý trí. H
chia s nh ng c m xúc dâng trào và chìm m v i cu n b ng; h b thu hút
b i nh ng c phi u gi ng nhau t i cùng m t th i gian và có xu h ng bán
chúng ng lo t. Nh Gus- tave Le Bon ã vi t trong ám ông:
Do ó, s t t p ã tr thành th , trong tr ng h p không có s thúc
y t t h n, tôi s g i là m t ám ông có t ch c, ho c, n u thu t ng này
c cho là thích h p h n, là m t ám ông tâm lý. Nó t o thành m t b n th
duy nh t, và tuân theo quy lu t th ng nh t tinh th n c a ám ông.
S thay th hành ng vô th c c a ám ông b ng ho t ng có ý th c
c a các cá nhân là m t trong nh ng c tính c b n c a th i i hi n nay.
Do ó, chúng ta th y r ng s bi n m t c a tính cá nhân có ý th c, tính
u th c a nhân cách vô th c, s chuy n h ng c a các g i ý và lây lan các
c m giác và ý t ng theo m t h ng gi ng h t nhau, xu h ng ngay l p t c
bi n các ý t ng có s n thành hành vi; nh ng i u này chúng ta th y, là
nh ng c i m chính c a cá nhân t o thành m t ph n c a ám ông. Anh ta
không còn là chính mình n a, mà ã tr thành m t ng i máy t ng không
còn ch ng d n b i ý chí c a mình.
M t ám ông không lý lu n; nó c i u khi n b i tâm lý c a nó.
V y thì có gì ng c nhiên khi k thù ch t ng i c a nhà u t là s ngu d t,
tham lam, s hãi và hy v ng!
Ph n th o lu n sâu h n v hi n t ng ám ông n m ngoài ph m vi
c a ch ng này, Nh ng b n có th tìm thêm thông tin v các ch ho ng
s , cu ng nhi t, b t ch c, lo l ng và không ch c ch n, hình nh, kh n ng
lãnh o, tính b c ng, c ng i u, o t ng và không khoan dung l ch l c
trong v n h c xã h i h c. Tâm lý h c xã h i — bao g m các bài vi t v nh n
th c có ch n l c, so sánh xã h i, nhóm tham chi u, chuy n m c tiêu, môi
tr ng xung quanh, lo l ng, ánh giá sai t p th , c ng th ng — c ng có th
giúp gi i thích t i sao tâm lý s ông l i có s c hút v ng ch c trên Ph Wall.
Ví d 5: Trí tu c a Ngài Cassell
Khi tôi còn tr , m i ng i g i tôi là m t con b c. Khi quy mô ho t ng
c a tôi t ng lên, tôi c bi t n Nh m t nhà u c . Bây gi tôi cg i
là nhân viên ngân hàng. Nh ng tôi ã làm i u t ng t trong su t th i gian
qua.
—Sir Ernest Cassell, ch ngân hàng c a Edward VII
Các nhà qu n lý ti n t chuyên nghi p, các nhà phân tích, nhà môi gi i
và các nhà ki n t o quan i m c a Ph Wall không th thoát kh i hi n t ng
ám ông - hoàn toàn ng c l i. Hi u qu ho t ng c a các qu t ng h ,
các b ph n y thác ngân hàng và các c quan khác ã r t kém khi so sánh
v i th tr ng. H ã i r t lâu sau khi khái ni m bi u di n c vây vào n m
1967– 1968, ch ch ng ki n nó s p vào n m 1969–1970; sau ó, h
trong c n cu ng phong c a “c phi u m t quy t nh”, c n s t “hai t ng” c a
nh ng n m 1970–1973, ch xem các c phi u bluechip c a h (Avon,
Xerox, Disney, International Flavors and Fragrances, v.v.) b phá h y trong
các n m 1973–1974 và 1976–1977. G n ây h n, nhi u ng i ã b hút vào
bong bóng Internet vào cu i nh ng n m 1990, ch ph i h ng ch u khi nó xu t
hi n vào u nh ng n m 2000. Thay vì t ra l nh lùng, có ôi m t c ng c i,
y s o, nh ng c u binh c a Ph Wall, nh ng ng i ch u ng c nh ng
c n ho ng lo n và cu ng nhi t tr c m t c a nó, chúng tôi th y r ng nh ng
ng i ng h th ng d n n vi c d n n th m h a. Các khuy n ngh c
phi u yêu thích c a h t t h n th tr ng ch trong th i gian ng n h n và
m tm c h n ch . Trong dài h n, nh ng c phi u mà h tránh xa s t t h n
nh ng c phi u mà h a chu ng!
Nh ng ng i chuyên nghi p d ng nh m c ph i phiên b n iên r
c a ám ông hay còn g i là suy ngh nhóm. D i áp l c ph i làm hài lòng
s p và khách hàng v i hi u su t hi n t i, x lý d li u h n ch và khó xác
nh m t cách khách quan, và i m t v i s không ch c ch n l n trong
t ng lai, các nhà qu n lý ti n chuyên nghi p (m t cách vô th c và có ý th c)
chuy n sang ng i khác làm rõ và các tiêu chu n d a vào ó ol ng ý
ki n c a riêng h . G p g và sau ó ánh b i ch s S&P 500 tr thành m t
con bò m ng. Th c t cho nh ng ng i thu n l i tr thành th c t xã h i.
Nh ng gì nhóm l n h n coi là th c t ph n ánh s k t h p c a các tiêu chí
khách quan và ph .
o lý c a câu chuy n dành cho nhà giao d ch r t rõ ràng: Hãy c ng
r n b n có th m nh n nh ng v trí trái ng c v i quan i m c a a s .
i m gi ng nhau trong chu k th i trang
Hành ng c a th tr ng ch ng khoán không h n không kém là m t
bi u hi n c a tâm lý ám ông ang ho t ng.
—Edson Gould, Chuyên gia th tr ng c a nh ng n m 1960-1970
Nh tôi ã quan sát tr c ó trong ch ng này, Matt Ridley l p lu n
r ng “giá t ng là m t vòng xoay” và hi u ng vòng xoay này ph n l n là do
“s không ng nh t c a các nhà giao d ch”. Sau ó, tôi c p n quan
i m c a Shiller r ng “trong các phong trào xã h i, th i trang ho c c n s t
nh t th i có th là y u t quan tr ng ho c th m chí là nguyên nhân chi ph i
c a s bi n ng giá tài s n u c ”. hi u c hành vi c a con ng i và
ám ông trên th tr ng ch ng khoán, i u quan tr ng là nhà giao d ch ph i
n m b t sâu s c và ch c ch n v chuy n ng xã h i trong m t chu k ng u
nhiên.
Vai trò c a tâm lý s ông trong s phát tri n c a m t chu k th
tr ng có th c ti t l b ng cách xem xét m t chu k quen thu c khác:
chu k ó c a ph n . Th gi i th i trang tuân theo m t mô hình áp d ng i
m it ng t nh th tr ng ch ng khoán — t nh ng ng i im i n
nh ng ng i ch p nh n s m, n th tr ng i chúng, n nh ng k t t h u
— và d n n s c n ki t không th tránh kh i c a nh ng ng i mua ti m
n ng.
M t th i trang m i hi m khi c m i ng i kh p m i n i áp d ng
cùng m t lúc. úng h n, nó i theo m t mô hình nh gi t. Ví d , phong cách,
ch ng h n nh ng vi n th p h n, ban u có th ch c ch p nh n b i
nh ng ng i có a v cao, th i trang- ph n có ý th c. Nh ng ng i ph n
này có nh ng c i m c a s giàu có, giao ti p qu c t , có m i liên h trong
gi i th i trang, nh n th c v nh ng gì các nhà thi t k sáng t o ang t o ra,
v.v. M t th i trang m i có th không bao gi v t quá m c này, nh tr ng
h p c a váy midi vào nh ng n m 1960, n u không c m t b ph n dân c
r ng rãi áp d ng. thành công, th i trang ph i nh gi t ns l ng l n
ng i m c váy.
Quá trình nh gi t là m t quá trình lan t a và áp d ng, c h tr và
ti p tay b i các nhà lãnh o quan i m, qu ng cáo, bán l , truy n mi ng, b t
ch c, truy n bá, h i t và phù h p. Chúng ta hãy khám phá t ng y u t m t.
Diffusion trong ng c nh này có ngh a là s lan r ng ra, m r ng cách s
d ng. Khái ni m này ng ý r ng s khu ch tán b t u t m t trung tâm và
ho t ng ra ngoài theo th i gian trong các vòng tròn ng tâm, thu gi
nh ng vòng tròn g n trung tâm nh t tr c và chuy n i nh ng vòng tròn xa
nh t sau cùng. Vì v y, chúng tôi hy v ng ng vi n m i s c nh ng ph
n có a v cao các thành ph l n áp d ng tr c tiên, sau ó là nh ng ph n
tr tu i có ý th c v th i trang và ch sau này nh ng ng vi n dài h n s
xu t hi n nh ng ph n s ng nh ng vùng xa xôi h o lánh, nh ng ng i
l n tu i h n, có a v th p h n , và ít ý th c v th i trang h n.
Vi c ph bi n thông tin là c n thi t t o ra hi u ng lan t a này. Các
t p chí th i trang hi n th ng vi n m i trong các bài báo n i b t, các t p
chí dành cho ph n th hi n nh ng cá tính chính n m c theo phong cách
m i nh t và các biên t p viên th i trang n i ti ng d n d t quan i m b ng
cách t v n nh ng gì nên m c. ng th i, các qu ng cáo xu t hi n trên báo
chí qu c gia trong khi các nhà bán l ang ch n ch t hàng cho thi t k
m i. Trong khi ó, gi a nh ng nhà i m i th i trang này và nh ng ng i áp
d ng s m s có cu c th o lu n truy n mi ng có th cân nh c v ki u dáng,
màu s c, h a ti t, ký hi u phù h p, v.v., m t m ng l i giao ti p có xu h ng
c ng c s h i t v m t s ngo i hình c ch p nh n.
B t ch c và h tr c m xúc và ti p tay cho quá trình lan t a. S l ng
ph n c nhìn th y trong th i trang m i càng nhi u thì áp l c chuy n i
càng l n. N u không nói tr c ti p b t c i u gì v i cô y, m t ng i không
nh n nuôi s c m th y khó ch u v tâm lý - cô y c m th y kh ng khi p vì cô
y nh n ra r ng cô y trông r t t . n ch a c m xúc c a cô y là nh ng i u
c b n nh s hãi và phù phi m. Cô y lo s r ng mình có th trông c h ,
kém h p d n và không c a chu ng. Hình nh b n thân c a cô y, s phù
phi m c a cô y, cho cô y bi t r ng cô y x ng áng nh n c ph n th ng
t t h n th này. Nh ng cô ph i phân vân gi a kh n ng s d ng c a t qu n
áo c và chi phí c a m t chi c t m i. Sau ó, m t ngày ai ó thân thi t v i
cô y (b n bè, k thù, hàng xóm, h hàng, v.v.) xu t hi n trong th i trang m i
và / ho c nói v i cô y v nh ng món h i mà Macy‘s hi n có trong các b
qu n áo dài. i u ó làm c. Cô y ti p t c mua s m, t n d ng l i th c a
giá u ãi tuy t v i.
L n cu i cùng Suzy Q. Perkins Bonner‘s Ferry, Idaho, kinh doanh b
qu n áo dài c a mình cho m t chi c váy dài có ng vi n t i c a hàng th i
trang Good Value a ph ng chu k ã hoàn t t. i v i t t c các ý nh
và m c ích, không còn ng i mua n a - th tr ng ã tr nên bão hòa. Trong
khi ó, nh ng nhà cách tân th i trang ban u New York và Los Angeles ã
t b phong cách này t lâu. Cùng lúc mà Suzy Q. ang áp d ng nó, các nhà
lãnh o ang v n ng n m t th hoàn toàn b ph n i, ch ng h n Nh
m t ng vi n ng n h n. Nói cách khác, Suzy Q v a mua nh ng th không
h p th i. Và c th , chu k này n chu k khác.
Chu k th tr ng ch ng khoán
Nhi u quá trình và ng l c mà chúng tôi quan sát c trong chu k
th i trang c ph n ánh trên th tr ng ch ng khoán. H ng d n nh t là c
l i ví d th i trang, chèn vào n i thích h p các nhân t th tr ng ch ng
khoán Nh chuyên gia, nhà u t , báo chí tài chính, d ch v t v n, công ty
môi gi i bán l , n i s hãi và lòng tham, c phi u hào nhoáng, hi u ng b y
àn, ho ng lo n và c n s t, các nhóm nóng, nh ng ng i ánh lô k qu c,
nh ng câu chuy n phi m trong phòng h p, s tài tr c a t ch c, n i s hãi
và tr m c m, lòng tham và s h ng ph n, v.v.
Phân tích th tr ng ch ng khoán cho th y hai quy trình c b n, m t
c p cá nhân ho c tâm lý, quá trình kia c p nhóm ho c c p xã h i
h c. Hai quá trình này là:
1. ng c c a s s hãi và lòng tham (c p cá nhân).
2. Chu trình lan truy n và ti p nh n (c p xã h i h c).
S hãi và Tham lam
Trong b i c nh này, s hãi c nh ngh a là m t c m xúc khó ch u,
th ng m nh m gây ra b i s l ng tr c ho c nh n th c v nguy hi m.
Tham lam là m t mong mu n quá m c i v i vi c òi h i ho c có. S hãi và
tham lam không ph i là nh ng bi n th tr ng thái n l ; úng h n, chúng
n m d c theo các ph m c l n h n ho c th p h n. D i ph s hãi bao
g m t h ng ph n n t tin, hy v ng, lo l ng, h ng ph n, ho ng s ; tóm l i
là t l c quan n bi quan. D i ph tham lam bao g m t s thèm mu n kéo
dài - d n n mua quá nhi u và nh giá quá cao n tính tham lam quá m c,
d n n bán quá m c và nh giá th p.
T i sao không s hãi và tham lam n gi n lo i b l n nhau, l im t
ch s th tr ng trung l p, trung l p? ó là b i vì s t ng tác gi a chúng là
m t trong nh ng c ng th ng ng. T i các áy c a th tr ng khi giá tr l n,
nh ng ng i u t nên l c quan. R t cu c, h nên tham lam nh t và l c quan
nh t khi nh ng món h i l n nh t còn t n t i; ây s là ph âm, ng nh t, h p
lý. Nh ng nh ng gì chúng tôi phát hi n ra các áy th tr ng thì ng c l i:
Khi giá tr l n, các nhà u t s bi quan. ây là hành vi c c k b t hòa, mâu
thu n và phi lý. các nh th tr ng, chúng tôi nh n th y tr ng thái l c quan
ng c l i nh ng không h p lý nh nhau so v i giá th p. V y thì có th c m c
gì r ng khi n i s hãi gi m xu ng trong khi lòng tham t ng lên các áy th
tr ng, chúng ta th y các ng thái t ng bùng n , hay khi n i s hãi v t qua
lòng tham m c nh, chúng ta th y s s t gi m th m kh c?
TÓM T T
Ch ng này c thi t k ph c v nh m t ngu n ý t ng và th
t c nghiên c u các khía c nh con ng i c a nhà u t . Vì tài chính hành
vi là nghiên c u và th c hành, trong th tr ng tài chính, các khái ni m t
khoa h c hành vi và tâm lý h c, chúng c th o lu n d i các tiêu “Hành
vi cá nhân” và “Tâm lý h c i chúng”.
Ch ng ti p theo chuy n khái ni m tâm lý h c qu n chúng thành hành
ng tr thành m t khái ni m vô nh hình. ám ông c a vào m t d u
hi u có th qu n lý c v a là b c tranh v a là danh sách ki m tra. i u này
c th c hi n thông qua vi c áp d ng tài chính hành vi, c th là “Mô hình
Vòng i c a Hành vi ám ông”. V i mô hình này, nhà giao d ch s có c
h i tuy t v i thu hút toàn b b não c a mình: bán c u não trái ki m tra
danh sách ki m tra k thu t s c a các ch s và bán c u não ph i hình
dung các y u t giá c , kh i l ng, th i gian và c m xúc. k t h p và có quan
h v i nhau các giai o n khác nhau c a chu k th tr ng. Hai hình th c
quan tr ng này cùng nhau b sung và b sung cho nhau cung c p cho nhà
giao d ch m t l i th khái ni m.
CH NG 3: MÔ HÌNH VÒNG I
C A HÀNH VI ÁM ÔNG
Ph n này c a cu n sách c thi t k cung c p cho b n m t khuôn

m u quy mô l n phù h p v i các ch báo chính khác nhau c a phân tích k
thu t. Ch ng này c xây d ng xoay quanh ch riêng bi t là hành ng
c a th tr ng ch ng khoán tuân theo chu k s ng c a các sinh v t s ng khác
và do ó, có s phân bi t các mô hình và giai o n. chuy n t i i u này
m t cách rõ ràng, m t mô hình áp d ng / ph bi n c vay m n t xã h i
h c và lý thuy t truy n thông nh m t khuôn kh t ng tác và gi i thích
các ch s v hành vi th tr ng. Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông
này là s i u ch nh c a mô hình vòng i c a s n ph m th ng cs
d ng trong kinh doanh, d báo và l p k ho ch. Trong ho t ng ti p th , mô
hình vòng i ã ch ng minh s h u ích c a nó h t l n này n l n khác
hi u và h ng d n các s n ph m m i và nh ng i m i khác.
Mô hình c phát tri n trong ch ng này s ch cho b n cách t ch c
và t ng h p phân tích th tr ng k thu t v giá c , kh i l ng, tâm lý và th i
gian thành m t h th ng có ý ngh a và hi u qu phân tích th tr ng.
giúp b n s p x p và t ng h p các nhánh c a phân tích k thu t trong cu n
sách này, Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông có th c s d ng nh
m t ph n b sung và b sung cho các sách giáo khoa khác v ch phân tích
k thu t. Tôi hy v ng r ng ch ng này, và th c s là toàn b cu n sách này,
s tr thành m t tài li u tham kh o h u ích và ph c v t t cho b n.
Nhà giao d ch t c l i th h n n a b ng cách s d ng Mô hình
Vòng i c a Hành vi ám ông vì nó s d ng c hai bên não c a anh ta.
Phân tích danh sách ki m tra k thu t s v giá c , kh i l ng, th i gian và
c m xúc tham gia vào vùng não trái (t duy theo h ng L); m t s hình
nh, h a cho th y giá c , kh i l ng, th i gian và c m xúc ho t ng ng
th i và t t c cùng nhau kích ho t bán c u não ph i (t duy h ng R). T t
nhiên, t duy theo nh h ng L c ng v i t duy nh h ng R t o ra s k t
h p chi n th ng — m t t duy hoàn toàn m i.
Trong ch ng này, b n s tìm hi u v các khuôn kh phân tích c a Mô
hình Vòng i, c th là m t ng cong hình chuông xác nh các danh m c
khác nhau c a các nhà u t và nhà giao d ch, và ch ra giai o n nào c a th
tr ng mà b n có th mong i h tham gia ho c thoát kh i th tr ng. Ti p
theo, b n s nghiên c u m t ng cong hình ch S th hi n tác ng n giá
khi nhi u lo i nhà u t và nhà u t khác nhau tham gia vào m t xu h ng
t ng giá ho c r i kh i th tr ng trong m t xu h ng gi m giá.
Ph n th hai c a ch ng này có m t ng d ng c a Mô hình Vòng i
c a hai nhà u t -k thu t viên. D a trên kinh nghi m c a tôi và quan sát
c a tôi v các nhà giao d ch khác, tôi ã t o ra hai nhân v t khuôn m u,
Wright và Lefty, nh ng ng i k câu chuy n giao d ch c a h và tác ng c a
Mô hình vòng i.
Ph n th ba và ph n cu i cùng c a ch ng này cung c p m t bài gi ng
nh v các chi ti t c a phân tích k thu t, bao g m các tham s v giá, kh i
l ng, tâm lý và th i gian khi chúng c t ch c và t ng h p b i Mô hình
Vòng i.
Tích h p các ch báo k thu t
Các mô hình khái ni m b t ngu n t tài chính hành vi có th giúp nhà
phân tích-giao d ch xây d ng và th nghi m các h th ng phân tích k thu t.
H n n a, k thu t viên có th khai thác kh n ng n m b t tâm lý ám ông
m t cách tr c quan ng d ng vào th c t thông qua vi c s d ng phiên b n
s a i c a khuôn kh vòng i.
Khuôn kh vòng i mà tôi l u ý là mô hình áp d ng / lan t a c a hành
vi ám ông, c minh h a trong Hình 3.1 và 3.2. Nh ng con s này cho
th y cách m t xã h i áp d ng s i m i theo th i gian, gi ng nh m t nhóm
ng i mua theo u i m t c phi u mong mu n. Bi u có d ng ng cong
hình chuông khi i di n cho s l ng ng i áp d ng s i m i trong m i c
s và trông gi ng nh m t ng cong ch S khi i di n cho s l ng ng i
trên c s tích l y.
có nh ng ví d nt ng v hành vi c a ám ông trong hành ng,
chúng ta có th xem xét nh ng tr ng h p kinh i n nh hoa tulipomania,
Bong bóng Bi n Nam và án Mississippi. G n ây h n, chúng ta ã th y
ch ngh a t b n kamikaze và ch ngh a t b n cao b i, c Th t ng
Edward v ch ra m t cách chuyên nghi p trong Devil Take the Hindmost. B n
n ng b y àn c a th tr ng tài chính c tìm th y trong nh ng tr ng h p
này có th c gi i thích và d oán b ng cách s d ng mô hình áp d ng /
lan t a. Hi n t ng ám ông gi ng nh phong trào này c ng có th quan sát
c trong các th tr ng có th i gian ng n h n nhi u và c ng nh h n.
ng cong hình chuông th hi n s l ng ng i trong xã h i áp d ng
i m i trong t ng th i k , trong khi ng cong hình ch S th hi n s
ng i tích l y theo th i gian.
HÌNH 3.1 Áp d ng m t im i
Chi u h ng i m i, c o b ng th i gian mà m t cá nhân áp d ng
m t i m i, là liên t c. Tuy nhiên, bi n này có th c phân chia thành n m
lo i ng i ch p nh n b ng cách lo i b l ch chu n so v i th i gian ch p
nh n trung bình.
HÌNH 3.2 Phân lo i ng i nh n con nuôi

ng cong, hình ch S và hình chuông
B n ch t tích l y c a b n n ng b y àn c ph n ánh trong ng
cong hình ch S c a mô hình vòng i (Hình 3.1), trong khi ng cong hình
chuông i ng cho th y v trí c a các nhóm ng i tham gia th tr ng và
m i quan h v i nhau nh th nào, t lo i ti n thông minh ban u n
“nh ng nhà u t nh l ”, nh ng ng i tham gia th tr ng sau cùng (Hình
3.2). Hai ng cong k t h p v i nhau t o thành m t mô hình chu k s ng là
m t b tích h p m nh m c a các ch s ánh giá các i u ki n k thu t
c a th tr ng và d oán hành vi c a th tr ng.
Trên th c t , khái ni m vòng i m nh m n m c nhà lý thuy t kinh
t Theodore Modis l p lu n r ng các mô hình
Nh v y có th d báo s t ng và gi m c a h u h t m i th . , phù h p
v i th tr ng ch ng khoán m t cách d dàng. S d ng mô hình này, Hình 3.3
cho th y b n tham s chính c a phân tích k thu t - giá, kh i l ng, th i gian
và tâm lý - có quan h v i nhau nh th nào.
B n y u t : Giá, Kh i l ng, Tâm lý và Th i gian
Mô hình vòng i ti p nh n / lan t a cs a i ây phù h p
v i th tr ng ch ng khoán. ây, chúng ta th y b n thông s phân tích k
thu t c s d ng trong quá trình ra quy t nh - giá, kh i l ng, c m tính
và th i gian.
HÌNH 3.3 Mô hình Pruden

B n thông s k thu t chính c a Mô hình Vòng i c a Hành vi ám
ông là các khía c nh khác bi t c a tình tr ng k thu t c a th tr ng ch ng
khoán Hoa K . Vì d li u cho m i tham s là c l p v i d li u c a nh ng
tham s khác, nên các ch s i di n cho chúng có th c k th pv i
nhau. c i m b sung này v giá c , th i gian, kh i l ng và c m tính là r t
quan tr ng; h a ra m t k t lu n y và ràng bu c h n v v trí hi n t i
c a th tr ng và xu h ng có th x y ra trong t ng lai.
Các ch s i di n cho t ng tham s có th cs px p cung c p
s hi u bi t sâu s c và áng tin c y h n v t ng tham s , nh c trình bày
trong Hình 3.4. H n n a, l i này có th c s d ng nh m t trang tính
h tr vi c phát tri n và th nghi m mô hình. Nh hình cho th y, m i y u t
c chia thành ba c p phân tích. Nhà phân tích nh p d li u vào c t "Ch
báo" và "Tr ng s " theo th tr ng c phân tích và khung th i gian c
ch n. (Xem ph n cu i c a CH NG này, “Bài thuy t trình ng n” trình
bày sâu h n v giá c , kh i l ng, tâm lý và th i gian.)
Ch báo
sâu: m c ba m i v trí
B n y u t : Giá, kh i l ng, th i gian và tâm lý
Ba c p phân tích ho c ba n v phân tích cho m i y u t
Nhân t nv Ch báo Tr ng s
T ng- gi m
+4 +2 +1 –1 –2 –4
Giá Quán tính
M c
Hình th c
Kh i l ng T ng c ng
M t t ng / m t gi m
Cân b ng
Th i gian Chu k
Kho ng th i gian
Mùa
Tâm lý TT Tin t c
Ý ki n
uc
Bi u m u này hi n th t ng y u t c chia nh thành ba c p ho c
n v phân tích. Các m c trong "Ch báo" và "T tr ng" ph thu c vào
th tr ng và khung th i gian c phân tích.
* Các ch s do nhà phân tích l a ch n. Tùy thu c vào khung th i gian
c s d ng và th tr ng c nghiên c u, m i k thu t viên có th
ch n m t cách có h th ng m t lo t các ch s k thu t c th i
di n cho t ng y u t c a ch
HÌNH 3.4 sâu ba m i v trí
Khái ni m cây ch s có tác d ng trong quá trình xây d ng và th
nghi m các mô hình ph c t p. V i khái ni m này, thay vì ch d a vào xu
h ng giá và tâm lý, nhà phân tích có th thêm các ch báo nh mô hình giá,
s l ng sóng Elliott, t l i m và con s , s d và t ng kh i l ng và t l
t / g i cho y khai thác các kh n ng thông tin k thu t c a mô hình.
B ng cách s d ng mô hình ti p nh n/lan truy n, nh ng ng it ng t có
th hi u c các thông s khác nhau này g n v i nhau nh th nào.
Tùy thu c vào kho ng th i gian c a nhà giao d ch-nhà phân tích và
m c tin c y c a anh ta v i các ch báo nh t nh, anh ta có th l a ch n
m t cách th n tr ng, t kho các ch báo k thu t c th . Ví d , n u anh ta là
m t nhà giao d ch quy n ch n trung h n ho c h p ng t ng lai, thì anh ta
có th mu n ki m tra tham s giá b ng cách s d ng ng u nhiên ho c ch s
s c m nh t ng i (RSI) nghiên c u momen-tum, m t bi u Dow
Jones hàng gi tính Elliott Sóng và bi u i m và hình c a Ch s Trung
bình Công nghi p Dow Jones (DJIA) xác nh m c ti m n ng c a các
ng thái. Các ch báo giá này có th c nh v d c theo ng cong hình
ch S.
i v i kh i l ng, nhà phân tích có th bao g m t ng kh i l ng giao
d ch hàng ngày c a S giao d ch ch ng khoán New York (NYSE), th c o
kh i l ng t ng so v i gi m và có l c ng s c i ti n thêm m t nghiên c u v
kh i l ng cân i c a 30 c phi u trong DJIA. Kh i l ng c xem m t
cách thích h p trên ng cong hình chuông d i ng cong hình ch S c a
giá.
Tâm lý o l ng c ý ki n và hành vi c a nh ng ng i tham gia th
tr ng khác nhau. Các ch s c m tính v quan i m c ghi l i b i vòng
ph n h i (xem Hình 3.3) và hành vi phù h p v i ng cong ch p nh n hình
chuông. ây, nhà phân tích có th ch n ánh giá s l a ch n c a th tr ng
b ng cách s d ng t l Trí tu nhà u t c a nh ng con bò c so v i
nh ng con g u (www.investors Intelligence.com). H n n a, anh ta có th
ánh giá tình hình ph bi n c a công chúng v i các tiêu và các câu chuy n
hàng u t các t báo và t p chí. Anh ta có th ánh giá hành vi u c b ng
cách tính toán t l t / g i quy n ch n, lãi su t m và kh i l ng.
Cu i cùng, nhà u t trung h n có th s d ng thông s chính th t ,
th i gian. i u này có th t c b ng cách phân tích chu k t áy n
áy kéo dài t 10 n 13 tu n, th i gian tr i qua m t xu h ng t ng ho c
gi m nh t nh và t m quan tr ng c a các nh h ng theo mùa.
Vi c óng khung các ch báo vào mô hình c hi n th trong Hình 3.3
cho phép nhà giao d ch phán oán t t h n khi nào t l c c là t i u mua
m t t phá t ng giá. B c tranh t ng h p c a giá-kh i l ng-tâm lý-th i gian
xu t hi n góc ph n t phía d i bên trái (tích l y) c a mô hình so v i phía
trên bên ph i (phân ph i). Ng i ta mu n mua m i t phá t ng giá v i kh i
l ng l n trong tr ng h p tr c, nh ng không ph i khi các tr ng h p sau
có v u th .
Mô hình này c ng cung c p cho nhà giao d ch c s thi t l p các
i m chu n s cho các tín hi u vào và ra. Các i m chu n này có th nt
tr i nghi m th nghi m l i và th i gian th c. Các ch báo nh t nh có th có
nhi u tr ng l ng h n và các m c ng ng gi a t ng, r t t ng, gi m và r t
gi m s ph thu c vào s l a ch n c a nhà phân tích v ch báo, hi u bi t v
th tr ng và kinh nghi m.
Mô hình vòng i ti p nh n / khu ch tán cho phép nhà u t k thu t
s d ng nhi u lo i ch báo phong phú có s n trong các gói ph n m m, ng
th i tránh b d li u l n át. Nh trong Hình 3.5, các ng cong vòng i
hình ch S nh xây d ng thành các ng cong l n h n. Do ó, mô hình
cung c p m t cách có h th ng xem và an xen các xu h ng hàng ngày,
ng n h n, tr c m t và dài h n c a th tr ng.
M t nh n xét chung là l nh v c giao d ch k thu t ã tr nên quá c nh
tranh i v i m t nhà giao d ch ch d a vào m t h th ng n gi n g m m t
ho c hai ch báo. Giao d ch trên th tr ng ang nhanh chóng ti p c n m c
c nh tranh trong th thao chuyên nghi p. Do ó, b n c n m t th gì ó ph c
t p h n nh ng d hi u h n giúp b n có thêm l i th ó. Các mô hình tài
chính hành vi có th giúp b n nh hình thông tin k thu t c a mình t
c l i th ó.
M tm u ng cong ch S t ng th có th bao g m m t chu i dài các
ng cong ch S nh h n. Các chu k s ng c ch ra b i các ng cong
ch S nh h n tr nên dài h n gi a ng cong t ng th , sau ó l i tr nên
ng n h n. M t công ngh thành công s có vòng i dài h n trong ng
cong t ng tr ng t nhiên c a m t h công ngh . Khi k t thúc quá trình phát
tri n t nhiên c a gia ình ó, các s n ph m m i s nhanh chóng n và i.
Các chu k s ng ng n h n k t h p v i nhau t o thành m t chu k l n h n.
HÌNH 3.5 S rút ng n vòng i
TRUY N C TÍCH C A HAI NHÀ U T : WRIGHT VÀ LEFTY
Vào kho ng n m 2005 t i m t thành ph l n c a Hoa K , Wright g p
ng i b n lâu n m Lefty c a mình t i m t quán cà phê g n tòa nhà sàn giao
d ch ch ng khoán. Wright s i b c v i s t tin c a m t ng i v a th ng m t
tr n u qu n v t y th thách. Anh y háo h c nói v i Lefty v k t qu sinh
l i t giao d ch u tiên c a anh y d a trên logic khoa h c và m t k ho ch
t ng lai. Wright hy v ng v n may c a mình s khuy n khích Lefty, ng i ã
mua c phi u ph thông, tham gia các cu c h i th o giao d ch t p trung vào
các h th ng giao d ch k thu t c khí, và th m chí cài t m t ch ng trình
ph n m m hoàn ch nh v i ngu n c p d li u cu i ngày. B t ch p t t c th i
gian, tài n ng và kho báu mà anh y dành cho giao d ch, tr i nghi m c a Lefty
là m t d u v t th t b i và m t c h i.
Wright mô t ba i u l n ã giúp anh ta và anh ta ngh r ng c ng có th
giúp Lefty:
1. M t s thay i trong thái , m t s thay i trong cách anh y nhìn
th gi i: m t cái nhìn thông minh, th u c m, c a th k XXI.
2. M t logic khoa h c th c s h ng d n cách gi i thích c a anh ta
v ho t ng c a th tr ng ch ng khoán thông qua các bi u và ch s , s
d ng các mô hình t hành vi ám ông, tài chính hành vi và vòng i.
3. Nghiên c u cân b ng và t ng h p v th tr ng, tr c quan và phân
tích, thông qua vi c s d ng ng th i các s và danh sách ki m tra
ánh giá d li u th tr ng.
“Tr c khi b n làm b t c i u gì khác”, Wright b t u, “b n c n ph i
hi u rõ nh ng yêu c u mà th tr ng và giao d ch t ra i v i nhà giao d ch
k thu t và ph ng pháp ti p c n tinh th n mà b n c n phát tri n t c
và gi l i th c nh tranh, nh ki u t duy m i c Daniel H. Pink mô t
trong M t t duy hoàn toàn m i: T i sao não ph i s th ng tr t ng lai. V
c b n, Pink nói r ng trong khi giao d ch d a trên quy t c v n quan tr ng, nó
không còn n a. thành công trong t ng lai, chúng ta ph i l t l i quá
kh xa xôi, t th i c a Richard D. Wyckoff và Jesse Livermore. Chúng ta c n
l y l i k n ng c bi u , c m nh n th tr ng và có th l ng nghe câu
chuy n th tr ng ang k cho chúng ta. Nh ng k n ng này n m trong bán
c u não ph i, cái mà Pink g i là thu c tính R h ng ho c R-mode. Chúng cho
phép chúng tôi ghép các m nh ghép c a th tr ng l i v i nhau, phân bi t
các mô hình, th c s có c c m giác i v i m t ng i, iv im i
ng i và i v i ám ông.
“Cách ti p c n theo h ng R này thu hút tôi ngay l p t c”, Wright gi i
thích. “Tôi luôn là ng i nh h ng v th giác. Khi ai ó ang trình di n
m t khái ni m m i v i tôi, tôi thích xem b c tranh l n, xem nó c v ch ra
tôi có th liên h các ph n v i nhau. Khi tôi i du l ch m t n i nào ó m i,
tôi mu n l y b n và ch ng b ng b n . i u ó ho t ng. iv i
tôi, cái này không có cái kia thì ch a b ng m t n a k ho ch. Tôi có th tin
t ng vào mô hình th tr ng chu k s ng vì nó cho tôi m t s xem xét
và m t danh sách ki m tra kh p các m nh l i v i nhau. Nh ng b n c n b t
uv i a ch chính xác; n u không s không có s ho c s k t h p c a ch
ng t ng ch ng và b n chi ti t s ab n n ích. ó là v n v i
vi c giao d ch "b n " d a trên gi thuy t th tr ng hi u qu — nó gi ng
nh gi thuy t r ng trái t ph ng, không tròn.
“Th tr ng hi u qu , ch c ch n, là m t b n t i v th tr ng ch ng
khoán b i vì nó c xây d ng d a trên gi nh sai l m r ng nh ng ng i
u t và giao d ch u phù h p v i mô hình con ng i kinh t (ghi chú: mô
hình con ng i kinh t cho ràng con ng i là hoàn toàn lí trí nên hành ng
nào em l i l i ích là h s th c hi n. Ng c l i, hành ng gây thi t h i s
không bao gi th c hi n). Ng c l i, các mô hình th tr ng t tài chính hành
vi b t u v i gi nh r ng nh ng ng i tham gia th tr ng b thúc yb i
n i s hãi, lòng tham và các c i m khác c a hành vi con ng i c xác
nh trong tâm lý h c, xã h i h c và nhân ch ng h c. B t c ai t ng tr i qua
th i k bùng n và phá s n c a Internet vào nh ng n m 1990 u hi u rõ r ng
th tr ng là c m xúc và không hi u qu .”
Wright ti p t c gi i thích lý do t i sao ông l i b thu hút c bi t b i
Mô hình Hành vi ám ông trong Vòng i. T kinh nghi m th c t , th gi i
th c, i u ó có ý ngh a i v i anh ta; ông ã quan sát tác ng c a b n mùa
trong n m, và chu k sinh tr ng - tr ng thành - thu ho ch c a th c v t và
mùa màng. Wright nh l i m t l p h c l ch s trung h c, n i anh bi t r ng
ng i Hy L p c i ã s d ng mô hình vòng i t t nhiên mô t và th
hi n rõ s tr i d y c a các qu c gia, các th ch nhân t o khác và th m chí là
s ho ng lo n c a ám ông. Sau ó, khi anh ta c r ng chuyên gia th
tr ng Edson Gould ã mô t hành vi c a ám ông nh m t "h t gi ng m "
nghiên c u th tr ng, Wright ã b thu hút.
Wright ti p t c nói v i ng i b n Lefty c a mình: “Hai m t ho c hai
m t c a Mô hình vòng i — hình nh và danh sách ki m tra — ã cho tôi c
s linh ho t và k lu t s p x p m i th l i v i nhau và i n m t quy t
nh thuy t ph c v t ng lai ho c giai o n ti p theo c a th tr ng. ki m
tra, tôi ã th y ph n n n hình thành. C s cho tôi th y r ng dòng ti n thông
minh ang chu n b cho m t th tr ng t ng giá m i. T t nhiên, tôi không
ph i là m t nhà u t có nhi u thông tin và hi u bi t sâu r ng nh nh ng nhà
i m i ti n thông minh, Nh ng tôi có th theo dõi h thông qua phân tích k
thu t và theo dõi b c chân c a h .
“Tôi n v i t cách là m t ng i ch p nh n s m. Tôi ã mua phá v
lên t n n. Kh i l ng m r ng d n khi giá t ng xác nh n r ng ng i mua
ang tham gia th tr ng, t o ra m t d i th tr ng t ng giá. Tôi không ph i là
chuyên gia v chu k th i gian”, Wright ti p t c, “nh ng có nh ng th i gian
khi chu k kinh doanh l n kéo dài 4 n4n mr i và chu k t ng th ng (ghi
chú: M có chu k t o ra b i nh h ng c a b u c T ng th ng. Khi cc
T ng th ng th ng t ng thu , gi m chi tiêu chính ph thu ti n cho Ngân
sách. G n n b u c thì em ti n ó ra dùng gi m thu , t ng chi tiêu thu
hút c tri b u cho mình trong nhi m k t i) cho chúng ta bi t r ng chúng ta
ang g n m t trên cùng ho c m t d i cùng. Gi ng nh vào cu i n m
2002, chu k b n n m ang h ng t i áy. Bi t r ng m t m c t i thi u quan
tr ng ã t n ã giúp tôi t tin h n tham gia th tr ng v i t cách là xu
h ng t ng giá di n ra vào u n m 2003. C ng trong kho ng th i gian ó, có
nh ng b n tin áng s liên quan n Iraq và n n kinh t i xu ng, c ng v i
các thông tin th tr ng ang gi m giá. Nhìn chung, giá và kh i l ng hi n ã
c k t h p v i th i gian và tâm lý t o ra m t b t t ng giá.
“V i s tr giúp c a Mô hình vòng i, tôi ã ghép các ph n t c a
th i gian, giá c , tâm lý và kh i l ng vào m t b c tranh kh m trông gi ng
nh m t con bò c. Mô hình ã thu hút tôi, Nh ng vì tôi là m t chàng trai
thích eo dây treo c ng nh th t l ng, tôi r t vui khi có m t n a danh sách
ki m tra phân tích c a Mô hình vòng i — cái mà Pink g i là n a h ng L
— so sánh nó . M t i u t t v danh sách ki m tra là tôi có th ch n các
ch s c a mình và sau ó c ng chúng l i. Tôi có th hi u rõ h n v b c tranh
mà tôi th y v th tr ng n u các ch báo này c ng l i v i cùng m t k t lu n
t ng giá.
“N u các ch s c a ra t ng l n m t không t o thành m t s k t
h p t ng - nói cách khác, n u chúng không ng b v i b c tranh - thì tôi tr
nên nghi ng và quay l ng l i v i th tr ng. M t khác, ôi khi b c tranh rõ
ràng và thuy t ph c n m c nó kéo m t ho c hai ch báo h i thi u m t chút
so v i vi c c toàn b xu h ng t ng giá qua vùng b u.
xu t sâu ba m i v trí ‘ c tích h p trong danh sách ki m tra
trong b i u khi n giúp t ng tính h p l và tin c y cho ch n oán th
tr ng c a tôi. Nó c ng r t t t trong vi c mang l i cho nhà giao d ch có nh
h ng k thu t nhi u c h i l a ch n các ch s c a mình. Nó t t c cho bi t
thêm; t t c liên k t v i nhau t o c s khoa h c h n cho vi c ra quy t
nh.
“ ng th i, Mô hình Vòng i n gi n hóa th gi i c a nhà giao d ch
b ng cách t gi i h n 15 ch báo trên h th ng c b n. Ng i ta có th t
ng l p các k t qu c này và t o ra m t ‘h p en’ ho c h th ng ra quy t
nh c h c, nh ng vi c thêm giao di n phù h p cho m ng ch báo, nh c
mô t trên Mô hình vòng i, ho t ng nh m t b ph n ki m soát c c k
quan tr ng. Vi c nh n m nh vào cái nhìn t ng th phù h p có th không ph i
là m t h th ng an toàn không th c s , nh ng nó ho t ng gi ng nh m t h
th ng.
“M t tr ng i th c s quan tr ng tr thành m t nhà giao d ch hoàn
ch nh là h c cách xác nh và ch p nh n các gi i h n c a chính b n. Có
nh ng gi i h n v t n su t b n nên giao d ch, s ti n b n nên t vào r i ro,
b n nên u t bao nhiêu c phi u ho c hàng hóa khác nhau, b n nên s d ng
bao nhiêu ch báo k thu t, v.v. Mô hình Vòng i là m t tr giúp tuy t v i
liên quan n vi c t gi i h n.
“Theo logic c a bi u Mô hình vòng i và khái ni m ' sâu ba
m i v trí', tôi phát hi n ra r ng t t nh t là tôi nên h n ch b n thân 15 ch
s . Tôi thích giao d ch trong hai khung th i gian: chu k trung gian, ho c chu
k 13 tu n n 26 tu n; và chu k chính ho c b n n m. Tôi ch n 15 ch báo
cho m i khung th i gian trong s hai khung th i gian khác nhau này và m t
lo t các ch báo khác bi t v i nhau mà tôi có th thêm chúng l i v i nhau.
“Tôi t ng tin r ng càng nhi u thì càng t t. Tôi s xây d ng các h
th ng giao d ch bao g m stochastics, RSI, t l thay i (ROC) và h i t /
phân k trung bình ng (MACD) trong các khung th i gian khác nhau và
ngh r ng tôi th c s có i u gì ó quan tr ng khi chúng xác nh n l n nhau.
Nh ng m t khi tôi ánh giá cao r ng b n c n có s c l p gi a các m c
tr c khi thêm chúng l i v i nhau, tôi nh n ra r ng tôi ang nhìn vào vàng
c a s ngu ng c. Cu i cùng tôi nh n ra r ng t t c các ch báo ó u là ch
báo ng l ng - chúng u khai thác cùng m t chi u c b n c a hành vi th
tr ng và vì v y t t nhiên chúng s có t ng quan cao. Vì h không khai thác
các th nguyên riêng bi t, c l p c a hành vi th tr ng, nên các ch báo n
v b sung không b sung nhi u vào k t qu c cung c p b i m t ch s
n v duy nh t!”
Wright k t lu n, “Vi c b khóa các con s không c n trí óc c g ng
xác nh các y u t báo tr c c a hành vi th tr ng là m t tr ng thái nguyên
th y, m t k nguyên thông tin mà tôi n gi n là không th quay tr l i.”
H c t p Lefty t Giáo s Hank
Vào cu i tháng 6 n m 2006, Lefty c m th y r ng cu i cùng anh ta ã
nh n ra m t b c t phá quy t nh trong giao d ch c a mình. Tháng ó,
Lefty ã tham d m t h i ngh kéo dài hai ngày San Francisco, California,
do Giáo s Hank Pruden th c hi n. phân tích và M i Nhi m v c a Giao
d ch Hàng u. Lefty t n h ng h ng v t ng ph n c a h i ngh và r t
vui khi tham gia ghép các m nh c a trò ch i ghép hình k thu t l i v i nhau
trong th i gian th c. Lefty c ng tin r ng anh y ã tr i nghi m và cu i cùng
c m th y vi c s d ng cân b ng ph ng pháp ti p c n não trái / não ph i ho c
toàn b tâm trí c a Pink trong phân tích và tri n khai th tr ng.
Cu i cùng, khi Lefty nh n ra t m quan tr ng t i cao c a xu h ng c
b n c a th tr ng, anh ta ã có c l c kéo v ng ch c trong giao d ch c a
mình. C b n c a m i th t i h i ngh là th c t r ng th tr ng Hoa K ang
trong m t xu h ng t ng chính. Máy chi u xu h ng chính (xem ch ng 1,
Ph l c A) ch ra r ng các ng trung bình th tr ng chính v n h ng lên
vào u tháng 6 n m 2006. Do ó, cho n khi có m t s chuy n ng gi m
giá quy t nh s khi n ng trung bình ng 200 ngày quay u. gi m và
giá duy trì d i m c trung bình ng 200 ngày ang gi m, chu k t ng s v n
có hi u l c. Cho n khi s o ng c c xác nh n trong xu h ng chính,
nhà giao d ch có th mong i nh ng do d và ph n ng trên th tr ng là các
c h i i u ch nh và mua vào. Theo suy ngh c a Lefty, m i th ang hình
thành c h i mua hàng.
Thay vì s hãi tr c s s t gi m m nh c a giá c phi u trong tu n qua,
Lefty gi ây bi t r ng các nhà giao d ch nên t p trung vào nh ng c h i có
th ki m ti n trong nh ng tháng t i. Theo bài vi t này, chúng tôi r t có th
g n t c m t giao d ch mua n i b t trong Ch ng khoán M và có th là
i m giao d ch t t cu i cùng c a th tr ng t ng giá hi n t i. Chúng ta không
nên b l c h i này. Chúng ta nên chu n b cho mình ki m l i nhu n t
t t ng ti p theo c a th tr ng t ng giá này. C h i sinh l i có th r t l n
trong giai o n cu i c a th tr ng t ng giá, Nh ng r i ro c ng t ng i cao.
Chúng ta c n ph i ch i thông minh và áp d ng các nguyên t c t t nh t mà
chúng ta có th h c c v giao d ch.
Thi t l p, kích ho t và theo dõi Lefty ã áp d ng m t trong nh ng
nguyên t c này khi anh y nh n ra r ng vào cu i tháng 6, tâm lý r t l c quan
vì t ng t l t / g i cao nh t trong l ch s vào ngày 29 tháng 5 n m 2006.
M t cách ti p c n c i n giao d ch, c ph bi n b i Jake
Bernstein, là ngh v nó d i góc thi t l p, kích ho t và theo dõi. Các d u
hi u thi t l p c a ra b i Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông. M t
trong b n y u t l n trong mô hình ó là tâm lý ( c th hi n trên c bi u
và danh sách ki m tra). Vi c ct l t / g i hi n t i cho k t qu t ng +4.
Ch s +4 v tâm lý xu t hi n m c th p nh t c a th tr ng khi n i s hãi
tr thành tâm tr ng chi ph i và các nhà u c có h ng nh t ang tc c
vào nh c i m. Di n bi n th tr ng k t thúc v i s ki t qu , và s ki t qu
m t ph n c b c l khi nh ng k t t h u tham gia vào th tr ng, mua vào
mu n h n trong xu h ng gi m giá (xem ng cong hình chuông). M c
mua th a thu n k l c vào cu i tháng 5 và u tháng 6 n m 2006 cho th y
b ng ch ng m nh m r ng nh ng ng i bán l ang tích c c tham gia vào
nhóm u c giá xu ng. T l t / g i v n c c oan Nh v y th ng x y ra
sau nh ng t s t gi m kéo dài và áng s . Nh ng vào tháng 6 n m 2006,
chúng tôi có b ng ch ng v vi c nh ng ki u ng i t t h u này ã tham gia
vào vòng xoáy gi m giá và th hi n m c s hãi không liên quan n b ng
ch ng v giá và kh i l ng c a ch s th tr ng.
Y u t Wyckoff v giá và kh i l ng cung c p cho chúng tôi y u t
kích ho t. Ph ng pháp Wyckoff ã a ra b ng ch ng v s g n nhau c a
m t i m th p. Thông th ng, các ch s v giá và kh i l ng là và không
c n ch ng th c m nh m t các ch báo c m tính. Tuy nhiên, trong tr ng
h p này, các ch s c m tính là m t xác nh n chéo m nh m c a tín hi u giá
và kh i l ng Wyckoff và l p lu n thêm r ng m c th p quan tr ng ang
trong t m tay.
B c th ba là ti p theo. ây là n i mà h u h t m i ng il ò vì quá
ng i mua. H mu n có thêm thông tin xác nh n thuy t ph c h hành ng.
S kh ng kh ng c a h khi nh n c b ng ch ng khuy n cáo này có xu
h ng khi n h t t l i phía sau. v t qua khuy t t t tâm lý này và th c
hi n m t cách thông minh, nhà phân tích-nhà giao d ch c n g i ra M i
Nhi m v c a Giao d ch Hàng u, c nêu trong CH NG 8.
Nhìn chung, các câu chuy n trên bìa t p chí thu c nhóm ch s tâm lý.
T i h i ngh , Lefty ã bi t v i u ó, khi m t con g u xu t hi n trên trang
bìa c a t p chí Economist ngày 27 tháng 5 - ngày 2 tháng 6. Các k thu t viên
gi i nh n th c c hàm ý ý ki n trái ng c trong câu chuy n trang bìa c a
Economist và bi t r ng tâm lý ch c ch n là l c quan! Tuy nhiên, nhi u nhà
giao d ch không hoàn toàn n m b t c ý ki n trái ng c liên quan n câu
chuy n che y con g u. Thay vào ó, h có kh n ng b thuy t ph c bán sau
khi nhìn th y m t con g u trên trang bìa c a Economist, ó ch là nh ng gì
Wyckoff Nhà i u hành sau h u tr ng mong mu n h làm.
Con g u trên trang bìa c a Economist là m t bài c +4 khác cho s
l a ch n trong ma tr n h tr quy t nh Mô hình Vòng i.
Giá và Kh i l ng a ra Ch báo T ng giá Ngoài vi c c ch báo
t ng giá c a ch báo c b n, Lefty ã h c c r ng ho t ng giá và kh i
l ng xác nh n xu h ng t ng giá. Vào ngày 8 tháng 6 n m 2006, s gia t ng
l n v kh i l ng so v i nh ng ngày tr c ó, cùng v i m c chênh l ch l n
trong ph m vi giá và giá óng c a g n nh c a ph m vi trong ngày, cho th y
m t nh bán có th x y ra. Nh ã th o lu n trong Ph n II c a cu n sách
này, ph ng pháp Wyck- off phân lo i nh cao nh là s d ng t m th i ho c
v nh vi n c a xu h ng gi m giá tr c ó t m c cao g n ây là 11,680 n
m c th p nh t c a ngày 8 tháng 6 là 10,760.
T các s li u tóm t t v giá và kh i l ng c a cao trào bán, chúng ta
có th suy ra r ng nh ng ng i mua (c u) thông minh, có l c c u m nh ã áp
o l c bán trên th tr ng t nh ng ng i nhà u t s hãi. Ch s kh i
l ng cân b ng ã không th xác nh n m c giá th p m i c a Dow trong quá
trình gi m. Các bài c v giá và kh i l ng thi t l p s phân k d ng và d
oán xu h ng giá chuy n sang h ng t ng; tuy nhiên, vi c xác nh n cu i
cùng ho c bác b gi thuy t t ng giá này s yêu c u m t bài ki m tra di n ra
trong vòng vài ngày ho c m t tu n. M t th nghi m thành công c a nh bán
s là bán tháo giá theo sau t t ng t ng s gi ho c g n m c th p nh t
c a bán, t t nh t là v i kh i l ng t ng i nh . Vì th nghi m ó v n ch a
hoàn thành, chúng tôi a ra ánh giá t ng giá t ng th là +2 i v i giá và
kh i l ng.
Trong ngày th hai c a h i ngh , Lefty ã nghe câu chuy n k v k
thu t viên - nhà u t th tr ng cao c p (xem h p), i u này ã giúp anh ta
ghép t t c các m nh l i v i nhau. Lefty quy t tâm nghiên c u và s d ng các
thông s k thu t v giá c , kh i l ng, tâm lý và th i gian do nhà u t -k
thu t viên th tr ng c p cao a ra.
t c l i th : K thu t viên th tr ng c p cao / Nhà giao d ch k
thu t
Nhi m v c a nhà giao d ch cao c p và k thu t viên th tr ng là th y
r ng t t c các ph n c a phân tích k thu t — giá c , kh i l ng, th i gian
và tâm lý — c t ng h p thành m t t ng th . Nhi m v tích h p th ng
khác bi t này ph i c th c hi n b t k lo i th tr ng ang nghiên c u,
m c ph c t p c a các ch s c s d ng, ho c s l ng ngu n c p d
li u óng góp và liên quan có liên quan. Nh ng tình hu ng ph c t p này yêu
c u nhà giao d ch k thu t s d ng m t s khuôn kh ho c mô hình bao g m
và liên quan n nhau c a t t c các y u t chính c a phân tích th tr ng k
thu t. Nhà u t - k thu t viên c n m t k ho ch, m t h th ng k t h p t t
c các y u t l i v i nhau thành m t h n h p n ý.
Có b n y u t trong phân tích th tr ng k thu t h n h p: giá, kh i
l ng, th i gian và tâm lý. H u h t các bi u thanh ch hi n th ba thành
ph n c a h n h p th tr ng: giá trên tr c tung, kh i l ng trên tr c tung
bên d i giá và th i gian d c theo tr c hoành. Tâm lý có th c bi u th
b ng m i quan h gi a các lo i ng i mua và ng i bán (ví d , t l t/
g i, t l kh i l ng) ho c b ng các bi u hi n bên ngoài c a opin-ion. Các
y u t kh i xây d ng này th ng ck th p t o thành các m u toàn
di n h n, ch ng h n nh các hình thành ti p t c và o ng c trên bi u .
Thông qua vi c nghiên c u chi ti t các bi u , m i quan h gi a các y u t
ch c n ng chính c a phân tích th tr ng tr nên rõ ràng.
Ph i h p các y u t khác nhau c a phân tích th tr ng là m t trong
nh ng v n quan tr ng nh t mà nhà giao d ch k thu t c p cao s ph i i
m t. i u này c bi t có th x y ra trong các t ch c th ng m i l n và
ph c t p ho c khi m t s l ng l n th tr ng kích thích nhu c u phân công
lao ng và chuyên môn hóa. B n có th t ng t ng t h p các tài n ng có
th ct ph p phân tích k thu t th tr ng: không khí phân tích tâm
lý; k n ng phân tích trong l nh v c giá c ; t m nhìn sáng t o vào hành vi
kh i l ng; m t cách ti p c n sáng t o nghiên c u th i gian; và cu i cùng,
m t cái nhìn t ng th tuy t v i.
T m quan tr ng c a s ph i h p t ng th c a chuyên môn hóa ó trong
môi tr ng toàn c u hóa g n k t th tr ng d n n vi c gia t ng vi c s
d ng các nhà u t / k thu t viên cao c p, nh ng ng i giám sát, i u ph i
và tích h p các chuyên gia khác nhau.
S c n thi t ph i tích h p h n h p phân tích th tr ng k thu t là i u
hi n nhiên giai o n này trong quá trình giao d ch. Các ch báo và mô hình
v giá, kh i l ng và các y u t khác c a t h p phân tích th tr ng ch là
nh ng công c khác nhau trong b công c c a nhà giao d ch k thu t cao
c p. Nh ng công c này c s d ng riêng l và k t h p ch n oán và
tiên l ng hành vi th tr ng.
Thách th c c a nhà giao d ch k thu t cao c p là k t h p các y u t
c a h n h p phân tích th tr ng k thu t t c chính xác t i a v
th i gian. M t ph n, ây là v n l a ch n các công c phù h p t các
khuy n ngh th ng xuyên c a các chuyên ngành k thu t khác nhau. Nó
c ng là v n c a vi c nh n ra các khuôn m u, suy ngh m t cách r ng rãi
và nhìn th y toàn b hàm ý c a m t khuy n ngh nh t nh. V c b n, chìa
khóa i u ph i hi u qu là s cân b ng: các y u t phù h p c s d ng
trong m t qu c gia sai, ho c s nh n m nh t ng i sai v xu h ng th
tr ng s c p, trung gian so v i ph , có th d n n k t qu th m h i. Tích
h p hi u qu và hi u qu h n h p phân tích k thu t h tr giao d ch là
m t nhi m v y thách th c.
Lefty ã dành c bu i t i sau h i ngh xem l i t t c các m c c
c p trong các tài li u phát trong hai ngày. Ông nh n th y b n ghi t bài
gi ng nh v phân tích k thu t là m t ngu n c bi t h u ích (xem ph n ti p
theo). V i s tr giúp c a ng cong hình ch S c a mô hình th tr ng
(Hình 3.3) và danh sách ki m tra phân tích c a các ch s (Hình 3.4), ông ã
xác nh c tr ng s c a các ch s giá, kh i l ng, th i gian và tâm lý.
Lefty i ng vào êm hôm ó v i c m giác tho i mái r ng gi anh ã bi t
cách xây d ng m t tr ng h p b ng ch ng k thu t thuy t ph c thi t l p
kh n ng kích ho t d a trên nguyên t c Wyckoff.
M T TÌNH H NG V GIÁ, KH I L NG, TÂM LÝ VÀ TH I
GIAN
Bài thuy t trình ng n này v ch các tham s phân tích k thu t s
c xem nh là m t ph n b sung ki n th c c b n v phân tích k thu t cho
m ts c gi và nh m t ph n gi i thi u ng n g n v các y u t giá, kh i
l ng, tâm lý và th i gian cho nh ng ng i khác. M i ng i nên h c k bài
gi ng này n mb t y cách các ch s k thu t c tích h p b i Mô
hình Vòng i c a Hành vi ám ông.
Giá
Khi b n nhìn vào b m t c a th tr ng, b n th y gì? Giá bán!
Lãi và l c ghi nh n b ng cách so sánh giá mua v i giá bán. C m
giác h nh phúc hay c m giác th t v ng c a chúng ta th ng ph n ánh tr c
ti p vi c giá c ang t ng hay gi m theo cam k t hi n t i và k v ng trong
t ng lai c a chúng ta. Không có gì ng c nhiên khi giá c là thông s th
tr ng quan tr ng nh t i v i h u h t các nhà ut .
T ng t nh v y, Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông c ng a
ra m t v trí phân tích v s n i b t c a giá c . Trong mô hình ó, giá là bi n
ph thu c ho c bi n ph n ng ph n ánh cu c u tranh c b n gi a cung và
c u. Nh ng giá c không ph i là m t tác nhân th ng n thu n; nó không
ph i là m t m màu n i lên ho c xu ng theo th y tri u lên xu ng c a các
l cl ng th tr ng. úng h n, giá c v a là k t qu ph n ng gi a cung và
c u, v a là kích thích c a cung và c u.
Chúng ta có th hình dung giá nh m t ng cong hình ch S ghi l i
nh ng áp l c tích l y c a cung và c u phát sinh t ng cong hình chuông
c a vi c áp d ng. Chúng ta c ng có th hình dung m t “vòng ph n h i” t giá
n các bi n ki m soát c b n c a kh i l ng và tâm lý. Xét cho cùng, s
thay i v giá là tin t c c truy n t thông qua các ph ng ti n thông tin
i chúng, tác ng n thái và hành ng c a các nhà u t hi n t i và
ti m n ng. Chúng tôi phân lo i b n ch t ph n h i này c a giá d i tham s
c m tính (tham kh o Hình 3.3).
Trong ph n này c a bài gi ng, chúng ta s quan tâm n s phân bi t
c a bi n ng giá, biên t ng và gi m c a giá, t c di chuy n c a nó, và
c u trúc ho c hình th c c a giá qua các giai o n m r ng và thu h p khác
nhau. Nh ng khái ni m này s c g i là ch th , m c , ng l ng và
hình th c. Các công c chúng tôi s s d ng ki m tra b n khía c nh này
c a hành vi giá là phân tích xu h ng; o c; l c y, ng xu h ng và b
dao ng; và nguyên lý Sóng Elliott. V m t lý thuy t, các khái ni m và công
c phân tích này có th áp d ng cho c phi u, hàng hóa, trái phi u, h p ng
t ng lai, v.v. (xem Hình 3.4).
Nhà u t nên c g ng t p h p các b ph n c a hành vi giá thành m t
h th ng thông tin c ng c l n nhau. Ví d , khi xu h ng gi m nh ng hi n
ang g n các m c h tr , m t à gi m và trong m t sóng gi m th ba, b n
nên k t lu n r ng b n ang ti n n m t m c áy nào ó c a th tr ng. Sau
ó, khi b n quan sát th y giá i lên theo ng ngo n ngoèo, tr c ó là s
l ng c s cho giá ti m n ng cao h n, thu th p ng l ng t ng và xung l c
Sóng Elliott m i, b n nên k t lu n r ng m t giai o n ánh d u m i có th ã
b t u.
Chuy n ng giá Logic theo quan i m S d ch chuy n giá gi i
quy t “cái gì” c a th tr ng ch ng khoán. Giá ang làm gì? i lên? i
xu ng? Còn l i không thay i? M t gi nh quan tr ng là giá c ã và s
ti p t c làm. N u giá có xu h ng t ng, nó s ti p t c t ng; n u giá gi m, nó
s ti p t c gi m. Nói cách khác, giá di chuy n theo xu h ng. Xu h ng này
c a giá ti p t c duy trì theo cùng m t h ng th ng c g i là xu h ng th
tr ng t ng ho c xu h ng th tr ng g u.
Giá
Th i gian
HÌNH 3.6 Logic bi n ng giá

Do ó, giá c t ng lên, i xu ng ho c i ngang theo xu h ng. Nguyên
t c ng x chung cho các nhà giao d ch và nhà u t là u t phù h p v i
m t xu h ng ã xác l p. Khi xu h ng c a th tr ng chung t ng, hãy là
ng i mua và g n bó v i v th lâu dài c a b n. Khi xu h ng chung là gi m,
hãy là ng i bán và g n bó v i v th bán c a b n. Chúng tôi xác nh xu
h ng chung b ng Máy chi u xu h ng chính c a chúng tôi (xem Ph l c A,
CH NG 1). G n bó v i m t v trí, tuân theo m t xu h ng có th là m t
xu t khó kh n vì giá không di chuy n theo ng th ng lên, xu ng ho c i
ngang. úng h n, giá di chuy n theo mô hình ngo n ngoèo. S chuy n ng
giá x y ra trong các làn sóng mua và bán xen k nhau. Sóng th hi n s m t
cân b ng gi a cung và c u. Khi c u v t quá cung, giá c s t ng lên; khi
cung v t c u, giá c s i xu ng.
Trong xu h ng i lên c a giá c , sóng mua dài h n và m nh h n sóng
bán và ng cl i i v i xu h ng gi m. Khi cung và c u tr ng thái cân
b ng, s có m t ng di chuy n giá theo chi u ngo n ngoèo i ngang ho c
vùng giao d ch n m ngang.
Các làn sóng mua và bán có nhi u kích c (biên ) và tu i (kho ng
th i gian) khác nhau và chúng x y ra theo th b c trong ó các sóng lên và
xu ng nh là c s xây d ng c a các sóng lên và xu ng l n h n, là m t ph n
c a t nh sóng l n h n. Sóng dao ng t dao ng trong ngày di chuy n m t
vài i m ho c ph n nh c a m t i m, n nh ng con sóng kh ng l kéo dài
hàng n m và di chuy n hàng tr m trong t ng s i m. Các nhà lý thuy t Dow
ã h th ng hóa các chuy n ng c a sóng thành ba lo i: xu h ng chính, xu
h ng trung gian và xu h ng ng n h n.
Xu h ng chính là bi n ng giá quan tr ng nh t. Các ph n ng gi m
i v i xu h ng chính ang t ng và các cu c bi u tình i lên ch ng l i xu
h ng chính gi m giá c cho là s tr l i theo h ng có l i cho xu h ng
chính ang th nh hành tr c ó. Xu h ng chính là l c th y tri u c b n; nó
xác nh dòng có ít i n tr nh t. Vì t t c các bi n ng giá (s c p, trung
gian và ng n h n), phát tri n theo mô hình tích l y, t ng giá, phân ph i và
gi m giá theo chu k , nên không th tránh kh i các xu h ng — t ng, gi m
ho c i ngang — ph i n k t thúc.
Các i m thay i trong xu h ng chuy n ng giá là hi n t ng quan
tr ng nh t mà nhà giao d ch k thu t ph i i m t. Khi nl t bi n ng
giá, các nhà giao d ch và nhà u t ph i thay i k v ng, chi n l c và
chi n thu t c a h . Do ó, không có gì ng c nhiên khi nhi u công c k thu t
và quy nh c thi t k xác nh các b c ngo t trên th tr ng (ví d ,
s phá v ng xu h ng, s c t nhau c a các ng trung bình ng, Lý
thuy t Dow không xác nh n gi a công nghi p và v n t i, s t phá v giá
trên a m c kháng chính, v.v.).
M ts i u gi i h n có th x y ra i v i chuy n ng giá ho c ng
cong giá hình ch S. Các thông s này c a giá và các c i m c a chúng,
c mô t trong B ng 3.1, có th giúp b n t ch c suy ngh c a mình v bi n
ng giá ch n oán b c ngo t có th c th c hi n m t cách t ng th và
y . S d ng t t c các thông s cùng nhau trong vi c ch n oán và tiên
l ng. ng quá ph thu c vào b t k m t y u t nào - ó là tr ng l ng

t ng th c a b ng ch ng quan tr ng nh t.
Nh p i u c a th tr ng bao g m các làn sóng mua và bán xen k
nhau. S xen k ng n g n c a tr ng thái cân b ng gi a cung và th tr ng b t
bu c (th tr ng i ngang ho c i ngang) th ng ánh d u b c ngo t gi a
sóng t ng và sóng gi m ho c gi a sóng gi m và sóng t ng. Xu h ng c b n
c a th tr ng là ng kháng c ít nh t. B t ch p nh ng l i nói d i ho c
ph n ng khi a ra quy t nh ng c l i, hãy gi nh r ng xu h ng s t
kh ng nh l i chính nó.
Xu h ng dài h n là quan tr ng nh t. Các ng ngo n ngoèo trong
các xu h ng nh s có xu h ng c gi i quy t theo h ng c a xu h ng
trung gian (c b n), trong khi các ng ngo n ngoèo i di n cho các sóng
mua và bán trong xu h ng xen k s có xu h ng c gi i quy t theo
h ng c a xu h ng chính. Vi c vi ph m m t xu h ng t ng ho c gi m chính
có tr ng l ng l n h n nhi u so v i vi ph m các xu h ng nh ho c trung
gian.
Các vi ph m xu h ng báo hi u r ng s o ng c xu h ng có th
ang di n ra. Tr c tiên, m t s vi ph m xu h ng có th c xác nh ch c
ch n b ng vi c ng xu h ng b phá v . Ti m n ng t ng giá c ghi nh n
khi ng xu h ng gi m n i v i các nh gi m phân tích b ph m b i ch s
giá di chuy n qua nó lên phía trên. Ti m n ng gi m giá c ghi nh n khi
ng xu h ng t ng k t n i áy t ng d n b xuyên th ng b i giá hi n t i.
Các hành vi ph m ng xu h ng càng có nhi u quy n h n (1) ng xu
h ng t n t i càng lâu và (2) càng nhi u i m ngo t mà nó k t n i. Hai i u
ki n này càng m nh thì kh n ng ng xu h ng óng vai trò là i m h tr
ho c kháng c trong t ng lai càng l n.

B ng 3.1. Các thông s v bi n ng giá
Thông s Các khái ni m k thu t Ví d v các công c k
thu t ch n oán
Ph ng Xu h ng lên, xu ng ho c i Lý thuy t Dow, ng xu
h ng ngang. h ng, kênh và ng trung
bình ng.
M c ol ng m c bi n ng c a S l ng bi u hình i m
giá có th x y ra t d i lên trên, và hình ngang và d c. D
t trên xu ng d i, th i gian trôi báo giá d c và / ho c thoái
qua k t b c ngo t có th so lui b ng cách s d ng các
sánh cu i cùng, t nh n nh m u bi u , chuy n ng o
ho c t áy n áy. l ng ho c t l
Quán tính ng l ng ho c t c thay i Các chu k t l thay i 5
mà giá ang di chuy n, ch ng tu n, 13 tu n và hàng n m.
h n nh t ng ho c gi m t c Các ch s mua quá m c và
quá bán trên b dao ng c a
các c phi u trên ho c d i
ng trung bình ng 10
tu n c a chúng.
Hình th c Các giai o n ho c giai o n Nguyên t c c a sóng Elliott
sinh ra, l n lên, tr ng thành và v ba chân i lên trong di
suy gi m theo chu k ; ng chuy n c a con bò c và hai
cong hình ch S c a chuy n chân i xu ng trong di
ng giá. chuy n c a con g u i u
ch nh.
Vi ph m các i m n i là các ch báo chính c a s o ng c xu h ng.

Vi c không t o c m c cao m i sau m t th i k giá t ng, ti p theo là s
xâm nh p gi m c a m c áy g n ây nh t, xác nh s o chi u gi m giá.

T ng t nh v y, vi c không t o c m c th p m i sau m t th i gian gi m
giá, ti p theo là s xâm nh p t ng c a nh t ng g n ây nh t, xác nh m t s
o chi u. Các tín hi u o chi u không theo sau (ngh a là chúng s s m b
h yb b im ts o chi u theo h ng ban u) c xác nh là d u ngo c
kép.
Phân tích kh i l ng có th h tr trong vi c xác nh tính h p l và
tin c y c a ng xu h ng và s xâm nh p i m giao nhau. Nhìn chung,
kh i l ng i cùng v i xu h ng, c bi t là trong các th tr ng t ng giá,
hãy tìm xác nh n v s vi ph m xu h ng ( o chi u) trong vi c m r ng
kh i l ng t ng i. Các ch s giá khác c ng a ra xác nh n v xu h ng.
S thâm nh p chung c a các ng xu h ng và / ho c ng c t c a Dow
Industrials, Transports, Utilities, S&P và NASDAQ v c b n có th m quy n
l n h n áng k so v i chuy n ng c a ch s t i l i. H n n a, s không xác
nh n c a m t ch s b i các ch s khác th ng là m t tín hi u c nh báo s m
v s o ng c xu h ng có th x y ra. Các nhà lý thuy t Dow ánh giá cao
s tín nhi m c bi t i v i s thâm nh p chung c a các i m h tr ho c
kháng c quan tr ng c a c Dow Industrials và Dow Transports.
Vi c m t ch s này không tham gia cùng ch s kia trong vi c thâm
nh p vào m c giá cao ho c giá th p t ng ng là m t s không xác nh n và
là m t d u hi u c nh báo s m v s o chi u có th x y ra trong xu h ng
giá. Ngoài ra, nh mua và nh bán là nh ng tín hi u c nh báo s m v s o
ng c xu h ng s p x y ra. Cao trào bi u th s ch m d t c a m t làn sóng
mua ho c bán d d i g n ây. Khi k t thúc, kh i l ng t ng i m r ng,
nh ng ch s giá không t ng (gi m) t ng x ng, cho th y r ng các l i ích
t ng ho c gi m trái ng c ang tham gia vào th tr ng. Các nh mua
th ng g n v i các i u ki n quá mua, trong khi các nh bán th ng g n v i
các i u ki n quá bán. Các i u ki n quá mua / quá bán này luôn theo sau b i
m t t t ng giá ho c ph c h i, th ng c g i là m t t ph c h i k thu t
ho c ph n ng k thu t (xem Hình 3.7).

M t cao trào bán (a) sau ó là m t cu c h i ph c k thu t (b) ho c
th ng là ph n ng i kháng 50%, sau ó là m t th nghi m c a i m ch m
nh (c), ti p theo là m t s o ng c (d) ho c ti p t c xu h ng (e) là k ch
b n th ng xuyên theo sau th tr ng.
HÌNH 3.7 Hành ng và Ph n ng c a Th tr ng

Ch n oán và tiên l ng t các thông s , khái ni m và công c trên,
cùng v i bi u giá th hi n trong Hình 3.8, nhà giao d ch k thu t có th
a ra ch n oán (tiên l ng) v m t b c ngo t s p x y ra t m t ng thái
t ng giá thành ng thái gi m giá. Chi u h ng xu h ng ã t ng lên, b ng
ch ng là giá i lên. Cu i cùng thì chuy n ng giá này b t u o chi u (m t
à). Vi c m t giá tr có ý ngh a quan tr ng khi nó x y ra vùng lân c n c a
m c tiêu giá d ki n tr c. Cu i cùng, n u bi u m u cho th y m t ng
ngo n ngoèo i lên b c cu i cùng c a giai o n III, thì nhà phân tích có
th k t lu n r ng xu h ng t ng s p k t thúc và m t ng thái i xu ng quan
tr ng có th x y ra.
Tôi th ng th y r ng c u trúc Sóng Elliott c a m t th tr ng trên quy
mô th i gian nh h n là m t manh m i t t v s c kh e hi n t i và xu h ng

m b o có th x y ra c a th tr ng. Ví d : n u m t cu c bi u tình x y ra
trong m t t suy gi m kéo dài bao g m n m làn sóng ph , thì có th an toàn
khi gi nh r ng s có nhi u n l c bi u tình h n n a s p t i.
Kh i l ng
Có ph i kh i l ng là nguyên nhân gây ra thay i giá c , hay thay i
giá gây ra kh i l ng — gà mái ho c tr ng, cái nào có tr c?
—H. M. Gartley, L i nhu n trên th tr ng ch ng khoán
M i quan h gi a ng cong hình ch S và ng cong hình chuông
a ra câu tr l i cho câu h i nào tr c tiên b ng cách ch ra r ng kh i l ng
là c nguyên nhân và k t qu . S m t cân b ng gi a cung và c u c t o ra
b i kh i l ng t hàng c a bên bán ho c bên mua t o ra ph n ng m nh m
v m c giá khi th tr ng tìm ki m s cân b ng gi a s l ng c phi u c
mua và bán. Kh i l ng giao d ch nl t nó l i b nh h ng b i ch s giá.
Ch s giá c a Dow-Jones Industrials là m t m c thông tin c ph
bi n r ng rãi và l p i l p l i. Ch s Dow t ng nhanh s thu hút m i ng i
vào th tr ng ch ng khoán, gây ra s gia t ng kh i l ng giao d ch. Vòng
xoáy t ng c ng t ng h này gi a kh i l ng m r ng và giá c t ng s v n

t n t i, ho c duy trì à t ng, mi n là à t ng có th ti p t c thu hút cs
theo dõi c a ng i mua. Khi s ph c h i không còn có th thu hút c n a,
chúng ta có th k t lu n r ng nhu c u ho c ngu n cung c a nh ng ng i ch p
nh n xu h ng t ng giá ti m n ng ã tr nên c n ki t.
Làm th nào chúng ta có th hòa gi i mâu thu n rõ ràng gi a nh ng gì
ã nói tr c óv nh h ng chéo c a giá và kh i l ng và s kh ng nh
r ng nguyên nhân và k t qu ch y t kh i l ng sang giá? Chúng ta có th
chuy n sang mô hình áp d ng / lan truy n bi t manh m i kh c ph c tình
tr ng khó x này. L u ý r ng ng cong ch p nh n hình chuông, mà chúng
tôi o l ng theo kh i l ng, t n nh tr c khi ng cong hình ch S
c a giá (kh i l ng) ch m n nh c a nó. Vì v y, th c s mô hình cho th y
r ng kh i l ng i tr c ho c d n d t giá. M i quan h d n d t có tr này
g n li n v i khái ni m v ng l ng.
s d ng m t phép t ng t n gi n, kh i l ng là chuy n ng giá
c a c phi u nh x ng i v i ô tô. N u b n p ga ô tô, cho mô t nhi u ga
h n, ô tô s b t u i nhanh h n. B n cho nó n càng nhi u khí thì ng
l ng c a nó càng l n. Bây gi , khi xe c a b n ã có c ng l ng áng
k , n u b n ném ly h p ra ngoài và di chuy n, xe c a b n s i cm t
quãng ng áng k trên ng l ng có c.
—H c vi n th tr ng ch ng khoán
Do ó, n u chúng ta ví kh i l ng v i x ng và giá v i ô tô, khái ni m
ng l ng gi i thích cách th c và lý do t i sao kh i l ng i tr c giá. Trên
th tr ng ch ng khoán, l ch s cho th y r ng kh i l ng có xu h ng i
tr c giá trong ph n l n các tr ng h p. Do ó, th tr ng ã cung c p cho
chúng ta m t công c r t m nh ch n oán, th m chí d oán các b c
ngo t trên th tr ng ch ng khoán. V c b n, kh i l ng ph i t nh cùng
v i giá, ph n ng, và sau ó giá di chuy n lên m c cao h n ch a c xác
nh n b i kh i l ng. Mi n là giá và kh i l ng cùng t o ra m c cao m i, s
có r t nhi u x ng, l c y ho c ng l c gi giá t ng. Do ó, chúng ta nên

kiên nh n ch i cho n khi giá t ng lên m c cao h n v i kh i l ng ít h n
tr c khi k t lu n r ng xu h ng gi m s x y ra. Ch c ch n là có nh ng ngo i
l i v i kh i l ng tr c giá, ch ng h n nh khi giá và kh i l ng k t thúc
trong m t cao trào gi m m nh.
M t cách ti p c n phân tích i v i các ch s kh i l ng là phân lo i
chúng theo th b c t m c t ng h p nh t n m c tinh ch nh h n: t t ng
kh i l ng, n kh i l ng t ng so v i kh i l ng gi m, n các sàng l c
ch ng h n Nh kh i l ng cân i.
M i quan h Kh i l ng/Giá Kh i l ng là s l ng c phi u c
giao d ch trong m t kho ng th i gian nh t nh, ch ng h n nh m t gi , m t
ngày, m t tu n, v.v. S li u v kh i l ng c chuy n il i i di n cho
m t ph ng trình gi a s l ng c phi u ã mua và s l ng c phi u ã bán
— các l nh bán ph i luôn kh p v i l nh mua. N u có s m t cân b ng c a
nhu c u mua c phi u so v i l nh bán b t k lúc nào, tr ng thái cân b ng
c khôi ph c b ng cách t ng giá n m c mà ng i bán c thu hút
khôi ph c tr ng thái cân b ng. N u có s m t cân b ng gi a các l nh bán
(cung) so v i l nh mua (c u) t i b t k th i gian nào, giá s gi m xu ng m c
thu hút ng i mua t ng ng v i s l ng c phi u c bán.
Xu h ng giá c t ng hay gi m u có xu h ng t t ng, vì giá t ng
thu hút nhi u ng i mua h n và giá gi m thu hút nhi u ng i bán h n. Nói
cách khác, sóng mua và sóng bán có xu h ng qu bóng tuy t ho c theo hi u
ng oàn tàu (bandwagon effect). Hi u ng oàn tàu x y ra b i vì th tr ng
ch ng khoán là bi u hi n c a tâm lý s ông / ám ông ang ho t ng.
Hành vi ám ông ph n ánh rõ ràng v kh n ng lây lan, b t ch c, g i ý, h i
t và m i quan h m nh m gi a ng i lãnh o và nh ng ng i theo dõi.
M t nhóm hành vi ám ông có xu h ng t o thành m t ng cong
hình chuông. M t ng thái b t u v i m t vài ng i mua ho c ng i bán
t o ra, theo sau là m t lo t nh ng ng i mua ho c ng i bán khác tham gia
vào ng thái này, sau ó ho t ng này gi m d n do nh ng k t t h u c

b sung t m t s l ng nh ng i mua ho c ng i bán ti m n ng còn l i.
Nói m t cách khái quát, mô hình tâm lý s ông / ám ông ang ho t ng
là m t ng cong th tích hình chuông. S b t uc am tn c i c th
hi n b ng ph n uôi bên trái c a ng cong, ph n phình ra c a ho t ng
x y ra xung quanh ph n gi a, trong khi ph n k t thúc c a n c i x y ra
kh i l ng t ng i nh h n c bi u th b ng ph n uôi bên ph i c a
ng cong.
Các m i quan h chính v giá / kh i l ng có th quan sát c b ng
cách tích h p ng cong kh i l ng hình chuông v i ng cong giá hình
ch S, t i ba i m: (1) Khi ra i các pha t ng ho c gi m, vi c m r ng kh i
l ng xác nh n chuy n ng c a giá ; (2) ng cong hình chuông cho th y
nh kh i l ng d n nh giá trên ng cong hình ch S; (3) kh i l ng
phân k so v i giá khi giá t ng lên ho c gi m xu ng khi ng thái k t thúc.
Tóm l i, ng cong hình chuông ti t l ba khái quát h u ích v kh i l ng
và chuy n ng giá:
1. Kh i l ng t ng cùng v i chênh l ch giá t ng theo chi u h ng t ng
có ngh a là giá s t ng theo.
2. Kh i l ng t ng v i chênh l ch giá gi m cho th y m t s so sánh giá
s p x y ra.
3. L c y gi m ban u v i m c chênh l ch giá r ng và kh i l ng
l n cho th y giá s gi m trong t ng lai.
Kh i l ng l n v i giá không ti p t c t ng sau m t t gi m d ki n
cho th y r ng t gi m g n nh ã hoàn t t - m c bán ã t m c t i a; tích
l y có l ang b t u. Kh i l ng leo thang sau m t t t ng giá dài cho th y
r ng s k t thúc c a t t ng giá ang n g n, c bi t n u kh i l ng l n
không i kèm v i s t ng c a giá c ; do ó, giai o n phân ph i ang b t u.
M ts t phá t ph m vi giao d ch theo c hai h ng khi i kèm v i kh i
l ng l n và chênh l ch giá r ng cho th y tính h p l c a s t phá. Chuy n
ng ti p theo có kh n ng di n ra theo h ng t phá: xác nh n ánh d u

ho c gi m giá.
Nói chung, kh i l ng t ng i l n i kèm v i ga cu i c a m t b c
di chuy n. M c t ng giá nh v i kh i l ng t ng i l n là b ng ch ng cho
th y ti n thông minh ang i ng c l i xu h ng — các l nh bán ho c l nh
mua c a h ang áp o nh ng ng i tham gia công khai ít hi u bi t h n. S
chuy n h ng x y ra khi có s thay i áng k v kh i l ng và s thay i
v giá t ng i nh . Ngoài ra, khi kh i l ng nh x y ra d i cùng (trên
cùng) c a s s t gi m có th t c (ti n lên), ho c d i cùng c a m t
ph n ng ho c tr t nh (trên cùng c a m t cu c bi u tình nh ), nó th ng
cho th y s thi u áp l c (s c m nh) —Là áp l c bán ho c s c mua ang c n
ki t. Tuy nhiên, giá gi m v i kh i l ng nh th ng là xu h ng gi m. Trong
khi các ng thái gi m giá k t thúc trong các ng thái giá h p i kèm v i
kh i l ng giao d ch th p và y u t, ng thái t ng giá k t thúc v i các bi n
ng giá t ng i r ng c th c hi n b i kh i l ng l n và ho t ng giao
d ch ít nhi u gây s t, m c dù kh i l ng có th ít h n vào cu i giai o n
tr c c a th tr ng t ng giá. ó là s thay i t bu n t sang ho t ng,
ho c ng c l i, là i u quan tr ng - có l quan tr ng h n m c kh i l ng
tuy t i.
M t s nhà u t trên th tr ng ch ng khoán cho r ng kh i l ng
óng m t vai trò quan tr ng h n nhi u so v i vi c ch n gi n là ch ng th c
cho s chuy n ng c a giá. H cho r ng kh i l ng c u tiên h n giá vì
nó d n u giá. S m quan tr ng c a tri t lý này là nh ng ng i tuân theo h
th ng kh i l ng cân b ng (OBV) d oán giá c . Tri t lý này cho r ng
kh i l ng ho t ng nh m t bi n ng l ng chuy n sang chuy n ng giá
ti p theo. Hãy nh l i s t ng t tr c ó r ng kh i l ng là chuy n ng
giá c a c phi u c ng nh x ng i v i ô tô. Hãy nh r ng vi c t ng ho c
gi m kh i l ng u có ý ngh a. S gia t ng d n d n ho c t ng t ho c gi m
d n v kh i l ng s h tr b n phát hi n các i m ngo t, xác nh xu h ng,
th i gian m ho c óng giao d ch và khi nào c n thay i i m d ng và xác

nh khi nào m t ng thái có th là c c i m ho c s p x y ra c c i m.
Trong khi giá c liên quan n “cái gì” c a th tr ng ch ng khoán, kh i
l ng giao d ch v i “nh th nào”. Giá c ang di chuy n nh th nào?
Chúng có di chuy n lên trên v i kh i l ng t ng i nh không? Có ph i
chúng ang i xu ng v i kh i l ng l n không? H s không i n âu v i
kh i l ng l n?
Hãy nh r ng nh ng thay i trên th tr ng b t u t n i b và ho t
ng b ngoài; hành vi kh i l ng n i b có tr c hành vi giá bên ngoài. i
l i, kh i l ng và giá tr c các nguyên t c c b n và tin t c bên ngoài. Trong
giao d ch c a riêng mình, tôi nh n th y thông tin v kh i l ng cân b ng này
có giá tr có c d u hi u ch c ch n v v trí hi n t i và xu h ng có th
x y ra trong t ng lai c a th tr ng.
Th i gian
Ng i La Mã c i hình dung th i gian v i s tr giúp c a m t lo t
các viên á c tr i dài bi u th ngày tháng trong t ng lai. Tr ng tâm
c a s nh n m nh, c bi u th b ng kích th c l n, c dành cho nh ng
ngày quan tr ng trong t ng lai mà ng i La Mã c m th y h ang di
chuy n. Khi th i gian hi n t i khác xa so v i m t niên i quan tr ng, thì th i
i ngày nay ít c nh p kh u và vì v y không có gì áng giá h n m t viên
á nh (xem Hình 3.9). Trong n n v n hóa c a chúng tôi, chúng tôi d ng
nh o ng c nh ng gì ng i La Mã ã làm; chúng tôi cao hi n t i, ng
th i liên t c thu h p t m quan tr ng c a nh ng ngày ngày càng xa h n trong
t ng lai. Thói quen này ã n sâu n m c ph ng pháp tính th i gian c a
chúng ta d ng Nh t nhiên, h p lý và không th thay i c. Nh ng khi
nói n Ph Wall, tôi ngh chúng ta có th khôn ngoan khi làm nh ng i La
Mã ã làm!
u c là ngh thu t chi t kh u t ng lai có lãi. i u quan tr ng trong
t ng lai là nh ng ngày không th ng xuyên k ni m nh ng b c ngo t trên
cùng ho c d i cùng, c l n và nh . Vi c phân tích và nh h ng c a chúng

tôi i v i d li u hi n t i nên ch ng d n b i các i m tham chi u trong
t ng lai. V i s t p trung úng m c vào nh ng khó kh n trong t ng lai,
chúng ta có th d dàng d p t t hai trong s nh ng c m b y l n c a nhà giao
d ch Ph Wall: thi u kiên nh n và thi u quan i m.
Hình 3.9 K th i gian theo cách La Mã
Có m t s ý t ng v n i mà các b c ngo t trong t ng lai có th x y

ra- là i u ki n tiên quy t c n thi t th c hi n s thay i này trong nh
h ng c a chúng ta cho t ng lai. Các k thu t c cho là có giá tr và áng
tin c y báo tr ct ng lai, m c dù mong mu n, v n còn nhi u nghi v n.
Ba công c b sung c g ng xác nh các b c ngo t trong t ng lai
là chu k , th i l ng và tính th i v . Phân tích theo chu k h a h n nhi u nh t
v tính toàn di n, và các chu trình mang l i tin c y và hi u l c h p lý.
Ng i ta có th tranh lu n r ng th i l ng th c s không h n m t t p h p
con c a phân tích chu k . Tuy nhiên, tôi ngh r ng chính xác c a d oán
và s t tin c a chúng tôi vào các d oán c a chúng tôi c nâng cao thông
qua s chú ý riêng bi t n kho ng th i gian t ng ho c gi m d ki n. Cu i
cùng, có m t mô hình r t n t ng v s c m nh và i m y u theo mùa trong
th i gian m t n m. Tính th i v nói r ng nh ng ngày ho c tu n m nh hay y u
c a giá th tr ng có xu h ng l p l i t n m này qua n m khác v i t l t t

h n nhi u so v i t l c c may r i. i v i các d u hi u theo mùa, chúng ta
không c n i âu xa h n Stock Trader‘s Almanac n i b t c a Yale Hirsch
(New York: Wiley, 2006).
Th i gian là i u c t y u trong phân tích th tr ng ch ng khoán. Mua
hàng nên c th c hi n khi giá th p, d oán r ng vào m t ngày sau ó s
bán hàng khi giá cao h n và ng c l i. S bi n ng c a th tr ng di n ra
theo th i gian. ó là lý do t i sao vi c ki m soát r i ro th tr ng c g i là
th i gian th tr ng. Th i gian có th là t nh ho c ng.
Th i gian t nh Th i gian t nh là kho ng th i gian nh k (t ng i)
c nh ã c phát hi n b ng cách l c qua d li u giá l ch s . M t vài các
giai o n chính c phát hi n là chu k 4 n m, chu k 18 tháng và chu k
hàng quý ho c tu n. Chu k th i gian c nh áng tin c y h n khi c ot
d i lên; các chu k t u n u có bi n thiên l n h n. Khi o m t chu
k th i gian c nh, nhà phân tích ph i tính n th i gian t d i lên trên và
t trên xu ng d i c ng Nh các kho ng th i gian t u n cu i ho c t
trên lên trên. Các th c o này th ng là các ph ng ti n và l ch c a
chúng, nh ng các ph ng ti n và ph ng th c c ng có th ch p nh n c.
ng trung bình ng là m t k thu t l c chu k th i gian quan tr ng.
ng trung bình ng lo i b (l c ra) t t c các bi n ng có th i l ng
b ng ho c ng n h n kho ng th i gian c a ng trung bình ng. Vì ng
trung bình ng ch ch a các sóng dài h n kho ng th i gian c a chính m c
trung bình ng, b ng cách l a ch n h p lý hai ng trung bình ng và tr
i m t ph n c a m t ng trung bình khác, chúng ta có th k t thúc v i m t
sóng cô l p duy nh t. Sau ó, sóng này có th c nghiên c u chi ti t v i các
sóng dài h n c ng không ng n h n can thi p vào rõ nét. H ng c a sóng
dài h n h ng ang c nghiên c u thi t l p xu h ng. Khi xu h ng t ng,
các nh chu k n mu n; khi xu h ng gi m, các nh chu k n s m. Các
tu i di chuy n ph i c v l i m t n a kho ng th i gian c a chúng t d
li u trung tâm nh t c a ngày.

Ví d : trung bình, i m gi a ho c n a kho ng c a ng trung bình
ng 200 ngày c a Ngành công nghi p Down Jones là 100 ngày. Do ó, i m
cu i cùng c ghi l i c a ng trung bình ng 200 ngày nên c t tr
l i 100 ngày trên bi u ! ng trung bình di chuy n làm t t h u th tr ng;
V m t lý thuy t, v trí c a h trong th i gian cho thuê trên h u h t các bi u
ch ng khoán là sai. ng trung bình ng trên bi u ch ng khoán là
d báo xu h ng trong t ng lai; chúng ph i c gi i thích theo cách t ng
t nh c a các ng xu h ng n gi n.
Th i gian ng Các chu k th tr ng s c p i n hình kéo dài 50
tháng, c ng ho c tr 6 tháng, t áy n áy. Lý t ng nh t là chúng bao
g m ba chu k t c thì. Chu k th tr ng trung gian i n hình kéo dài 17
tháng, c ng ho c tr 3 tháng. Lý t ng nh t là chúng bao g m sáu chu k ti u
trung gian ho c m i hai tu n. Chu k th tr ng c n k i n hình kéo dài 12
tu n, c ng ho c tr 3 tu n. i l i, chu k trung gian bao g m b n chu k ba
tu n, nh ng chúng r t d bay h i. Vì các chu k c k v ng s l p l i trong
các khung th i gian c a ti n l tr c ây, nên nhà giao d ch k thu t có th
a ra các d oán m o hi m v th i gian xu t hi n các nh trong t ng lai
và các áy trong t ng lai.
D oán các ngày b c ngo t trong t ng lai là m t thao tác th i gian
t nh. ó là m t d oán t ng lai c nh d a trên các l n l p l i l ch s . Các
chu k th c t có th thay i tùy theo t c thay i c a chúng. M t th
tr ng t ng nhanh có th t c i m n d ki n c a nó trong m t kho ng
th i gian ng n h n m t th tr ng t ng ch m. ây là th nguyên ng c a
chu k th i gian. Nguyên lý Sóng Elliott có th giúp phân tích chi u ng c a
th i gian.
Chu k s ng Có s t ng ng gi a d ng t nh và sóng ng c a th i
gian giúp mô t c u trúc c a sóng th i gian trên th tr ng ch ng khoán,
gi ng nh chúng ta mô t c u trúc c a th i gian trong m t s khoa h c v t lý
và sinh h c. Hình th c ho c hình d ng c a th tr ng ch ng khoán là s t ng

tr ng theo chu k s ng. M t chu k s ng có th chia thành các giai o n
sinh ra, l n lên, phát tri n, suy tàn và ch t. Vòng i có th ph n ánh b t k
hàm t ng tr ng nào trong s các hàm t ng tr ng, bao g m các ng cong
t ng tr ng theo c p s nhân, logistic và logarit. Nguyên lý Sóng Elliott d a
trên chu i toán h c Fibonacci v s t ng tr ng và phân rã ng. Chu i
Fibonacci là c s cho ba chân t ng và hai chân gi m d n trong các chu k th
tr ng c mô t b i nguyên lý Sóng Elliott. Nó c ng là c s cho các
ng cong t ng tr ng logarit. Nhà phân tích th tr ng ch ng khoán có th
theo dõi s xu t hi n c a bi u giá theo th i gian ng b ng cách (1) m
Sóng Elliott và (2) ghi nh vi n c nh c a các ng cong t ng tr ng
(logarit). Sóng Elliott c s p x p theo h th ng phân c p th i gian, t m
Dow Jones hàng gi n sóng kéo dài hàng th p k .
V m t lý thuy t, t t c các sóng di n ra theo cùng m t nguyên t c và
do ó có th gi i thích theo cách song song. Nguyên t c Elliott Wave c a
phân tích chu k ng cung c p m t bài ki m tra m c phù h p cho các d
báo th i gian giá t nh. N u th tr ng ã t ng ba b c vào m t khung th i
gian mà b n ã mong im t nh trung gian, b n có th k t lu n r ng b n ã
xác th c cd oán ban u c a mình. Sóng Elliott c chia nh có th
giúp xác nh v trí, trong phép chi u khung th i gian t nh, i m r th c s có
th x y ra. H quy chi u t nh c ng h tr trong vi c gi i thích Sóng Elliott.
C m xúc (Sentiment)
C m xúc là m t trong nh ng l nh v c h p d n nh t c a phân tích k
thu t. Nói chung, c m tính (ham mu n, s hãi, hành vi ám ông, c m xúc,
v.v.) có th cho chúng ta bi t t i sao th tr ng ch ng khoán l i ho t ng
Nh ngày hôm nay và quan tr ng h n là nó s ho t ng Nh th nào vào
ngày mai. L nh v c nghiên c u phong phú, h p d n này c ng r t khó n m b t,
khó kh n và mâu thu n.
M c dù d li u tâm lý có th giúp nhà giao d ch k thu t tách mô hình
ti p t c c a giá kh i mô hình o chi u, Nh ng nó c ng có th khi n anh ta

hi u nh m vì tâm lý là m t ch báo àn h i. Hành vi tâm lý bình th ng là gì
trong m t s hoàn c nh có th nhanh chóng b bi n i thành m t th gì ó
tuy t v i và có v phi lý. bi t v hành vi c i n c a ám ông c c oan
trong th tr ng u c t ng giá, hãy xem ph n v hoa tulipomania trong cu n
sách Nh ng o t ng n i ti ng phi th ng và s iên r c a ám ông c a
Charles Mackay. T i sao và làm th nào m t hi n t ng Nh tulipomania
phát tri n có th là do tâm lý xã h i c a hành vi ám ông. phân tích hành
vi ám ông, các h c viên phân tích k thu t t lâu ã tìm n ám ông c a
Gustave Le Bon. Vi t vào n m 1896, Le Bon nh n xét r ng khi ám ông
cu i cùng bao g m các cá nhân, và các cá nhân c thúc y b i tâm lý c a
h , ám ông c thúc y b i tâm lý. Nhi u l n b n s nghe nói nn is
hãi, lòng tham, hy v ng, ph n ng v i tin t c (kích thích), và k v ng nh
nh ng y u t thúc y ho c h n ch hành vi c a ng i ó.
Nh ng ý t ng t tâm lý h c và khoa h c xã h i có th giúp nhà giao
d ch c ng c tâm lý trên th tr ng ch ng khoán. ây m t l n n a chúng ta
g p l i so sánh c c a chúng ta, mô hình áp d ng / ph bi n. Cu i cùng,
chúng ta i n m t trong nh ng l nh v c phân tích th tr ng có giá tr nh t,
c s d ng r ng rãi nh t và b l m d ng nhi u nh t, c ph bi n b i
Humphrey B. Neill: ý ki n trái ng c.
Các y u t c a Phân tích C m xúc Phân tích th tr ng ch ng khoán
có th c chia thành phân tích xu h ng và phân tích c m xúc. Các ch
c a phân tích xu h ng là giá c , kh i l ng, th i gian và t ng tác c a
chúng. Khi k t h p v i nhau, các thành ph n xu h ng này tuân theo các giai
o n chu k s ng thành công là tích l y, ánh d u, phân ph i và suy gi m.
Chu k này l p l i theo cách t ng t nh m t chu k th i trang. ng cong
chu k s ng này là ng cong tích l y hình ch S cho phân ph i c a ng i
s d ng, c mô t trong Hình 3.1.
Trong phân tích th tr ng ch ng khoán, c m xúc m t m t c p n
k v ng, thái , ý ki n và m t khác là hành vi ch p nh n. Ví d , m t cá nhân

tr i qua m t lo t các b c tinh th n a ra quy t nh mua ho c bán. ây
là m t quá trình nh n th c, quan tâm, tin t ng, thích và hành ng c a t ng
cá nhân. Quá trình l a ch n c a cá nhân b nh h ng b i thái và hành vi
tr c ây c a ng i ó; m t nhà u t “g u” luôn bán trên th tr ng s có
m td oán khác v i m t nhà u t “bò” luôn mua trên th tr ng.
Vi c truy n t thông tin th tr ng ch ng khoán có liên quan có th
c t ng t v i s h tr c a mô hình truy n thông (xem Hình 3.10).
Lu ng giao ti p có th là m t b c ho c hai b c. Thông tin m t b c i tr c
ti p t các ph ng ti n thông tin i chúng n ng i nh n cá nhân. Trong
giao ti p hai b c, d li u kh i l ng u tiên c mã hóa b i m t ng i
lãnh o ý ki n, ng i này sau ó s g i các thông i p n ng i nh n riêng
l . Th tr ng ch ng khoán c a chúng tôi t ng ng v i các nhà lãnh o
quan i m là các d ch v c v n, nhà bình lu n tin t c và nhà phân tích th
ch .
S l c quan hay bi quan c a công chúng b nh h ng n ng n b i
ph n h i t b ng th tr ng - Dow Industrials. Ch s Công nghi p Dow c
theo dõi ch t ch và ph bi n r ng rãi. N u nó ang có xu h ng t ng, m i
ng i hãy ch p nh n nó nh m t b ng ch ng, m t i m báo, v m t t ng lai
t i sáng. Các di n gi i và tiên l ng thu n l i c a các nhà bình lu n càng
kích thích d lu n tích c c, và cu i cùng xu h ng giá tích c c s thu hút t t
c các it ng ng i mua.
HÌNH 3.10 Mô hình truy n thông

Nh ng ng i có cùng hoàn c nh và khuynh h ng ti p xúc v i cùng

m t thông tin, bao g m c cu n b ng, có trách nhi m t p trung vào các hành
ng mua ho c bán cùng m t lúc. Mua và / ho c bán có th c coi là s
ch p nh n (c a m t s i m i). Nh ng ng i tham gia th tr ng ch ng
khoán có th c nhóm l i thành các lo i ng i ch p nh n theo th i gian mà
h ch p nh n (xem Hình 3.2).
Các nhà phân tích th tr ng tìm cách xác nh ai là ng i t o nên các
danh m c ng i ch p nh n và hành vi mua ho c bán c a h tr nên quan
tr ng c p nào. Vì nh ng ng i i m i và nh ng k t t h u ang c c
i m, các nhà phân tích có xu h ng th hi n hành vi c a nhóm này hay
nhóm kia. Nh ng ng i i m i r t quan tr ng vì h tính nm c tích l y
ho c phân ph i ban u và hành vi c a h nh h ng n nh ng ng i ch p
nh n sau này. Trên th tr ng ch ng khoán, nh ng ng i i m i là nh ng
ng i trong cu c, c tiêu bi u b i các chuyên gia NYSE, nh ng ng i
trong công ty và các t ch c u t l n.
Theo truy n th ng, các chuyên gia NYSE là nh ng nhà c i ti n quan
tr ng m t cách b t th ng, do vai trò i lý, nhà u t và nhà ut c
chính th c công nh n c a h , có y thông tin c quy n trong s sách c a
h và s c m nh duy nh t c a vi c bán kh ng. M t chuyên gia có ng c c a
m t ng i bán hàng; anh ta tích l y hàng t n kho v i giá h i khi tin x u và
các nhà u t khác bi quan, sau ó ánh d u giá, phân ph i hàng t n kho c a
mình khi có tin t t và các nhà u t khác l a ch n. Khi chuyên gia có hàng
t n kho âm (v th bán ròng), anh ta ã chu n b x lý vi c gi m giá c
phi u.
Th tr ng “bò” t ng giá và th tr ng “g u” gi m giá b t uv is
m t cân b ng gi a nh ng ng i trong cu c và các v th c phi u c a các t
ch c và v th ti n m t. Các d ch v t v n c th c hi n m t cách t p th là
u m i tuy t v i cho vi c hình thành các ý ki n trái chi u. V m t l ch s ,
chúng c c k l c quan ngay tr c khi th tr ng gi m i m; sau ó chúng tr
nên c c k gi m giá ngay tr c khi th tr ng t ng i m. Công chúng c ng là

m t u m i t t cho s hình thành các ion trái d u. Khi t l bán kh ng công
khai cao và t l t bán cao, nhà giao d ch nên t ng giá. Ng c l i, khi các t
l này th p, nhà giao d ch nên gi m giá. Trong l ch s , nhà u t nh l bán
kh ng là m t tiêu i m t t cho ý ki n trái ng c. Anh ta th c hi n h u h t các
giao d ch bán kh ng c a mình m c th p nh t th tr ng. Ngoài ra, các
ph ng ti n truy n thông i chúng di chuy n cùng v i ám ông: Tin t c
tích c c và t ng giá nh giá, trong khi tiêu c c và gi m giá áy giá.
Trong nh ng n m g n ây, vai trò c a chuyên gia và nhà t o l p th
tr ng ã tr nên ph bi n ra bên ngoài các sàn giao d ch ch ng khoán. Ví
d , các công ty th ng m i th ch l n nh Goldman Sachs hi n óng vai trò
quan tr ng trong vi c t o ra các th tr ng r ng l n cho khách hàng. S t ng
tr ng c a th tr ng phái sinh ã giúp hóa gi i r i ro do ho t ng mua bán
kh ng kh i l ng l n c phi u ph thông.
Các t ch c l n ã chi m l nh th tr ng ch ng khoán; tuy nhiên, giai
o n cu i cùng quan tr ng nh t c a bi n ng th tr ng, trung gian và chính,
cho th y s xu t hi n c a các nhà u c công khai ít tinh vi h n. S tham gia
c a công chúng mua lô l tr nên ph n ánh s m t cân b ng trong các ch báo
tâm lý truy n th ng, ch ng h n nh t l t mua so v i mua.
Nhà phân tích-giao d ch c khuy n khích t làm quen v i các d ch
v qu ng cáo cung c p thông tin tâm lý. M t s ngu n d li u tâm lý h u ích
là Hi p h i các nhà u t cá nhân Hoa K (http://www.aaii.com), Consensus,
Inc. (http://www.consensus-inc.com) và Market Vane (http: /
/www.marketvane.net). Ngoài ra, d li u g i h u ích c xu t b n hàng tu n
trên t p chí Barron‘s.
ch ng l i s lôi kéo c a ám ông, nhà phân tích-giao d ch ph i
trau d i quan i m chính xác. Nói chung, b n thân nhà giao d ch ph i b t k p
v i dòng ti n thông minh (Wyckoff‘s Composite Man).

PH N II: NH N D NG M U
VÀ GIAO D CH TÙY Ý
CH NG 4: WYCKOFF: CON NG I, PH NG PHÁP VÀ
S HUY N BÍ
B t k ai mua ho c bán c phi u, trái phi u ho c hàng hóa thu l i

u ang u c n u anh ta s d ng t m nhìn xa thông minh. N u không, anh
ta ang ánh b c.
— Richard D. Wyckoff
T p chí Stocks and Commodities s ra tháng 10 n m 2002 ã ng m t
bài báo trong ó cây vi t nhân viên David Penn ã “ i d o m t cách không
ng u nhiên v l ch s l p bi u th tr ng”. Chuy n i xuyên l ch s này ã
khi n Penn xác nh n m nhân v t l ch s là “nh ng ng i kh ng l c a phân
tích công ngh ”. Ông bao g m Charles Henry Dow, Ralph Nelson Elliott,
William Delbert Gann, Arthur A. Merrill và Richard D. Wyckoff. V
Wyckoff, ông vi t, “Nh ng nguyên lý c b n c a Wyckoff ã tr thành tiêu
chu n th c t c a phân tích k thu t: Các khái ni m v tích l y / phân ph i và
tính u vi t c a giá và kh i l ng trong vi c xác nh giá c phi u chuy n
ng là nh ng ví d .”
Richard Wyckoff ã tr thành m t cái tên n i ti ng trên Ph Wall trong
nh ng th p k u c a th k XX, th i k mà nhi u nhà quan sát tin r ng th c
s là th i k hoàng kim cho ng i c b ng, ng i v bi u và uc .
Wyckoff ki m c tài s n t T p chí Ph Wall c a mình, cùng v i các n
ph m và d ch v t v n khác. chính xác và s c m nh c a các phân tích và
d oán c a anh y ã giúp anh y tr thành ng i kh ng l trong m t
200.000 ng i ng ký c a anh y — m t l ng ng i theo dõi c c k l n
ngay c theo tiêu chu n ngày nay.

Sau khi ngh vi c t các d ch v c v n c a mình vào n m 1928 vì s c
kh e không t t, Wyckoff c m th y bu c ph i cung c p nh ng hi u bi t mà
ông thu th p c trong su t 40 n m kinh nghi m Ph Wall cho công
chúng nghiêm túc, nh ng ng i s n sàng nghiên c u và h c h i. Kho ng n m
1930 Wyckoff thông báo r ng ông mu n ti t l s th t v nh ng gì nó c
ho c m t Ph Wall. Ông bi t r ng các báo cáo ngành, thu nh p và nh ng
th t ng t không ph i là bí quy t thành công mà nhi u ng i tin là Nh
v y; thay vào ó, anh y mu n a ra m t t p h p các nguyên t c và th t c,
“các quy t c th c s c a trò ch i”. Nh ng quy t c này c g i là ph ng
pháp Wyckoff trong phân tích k thu t và u c c phi u.
BÀI H C L CH S : WYCKOFF, NG I ÀN ÔNG
Wyckoff b t u làm nhân viên môi gi i ch ng khoán tu i 15, tr
thành ki m toán viên c a công ty môi gi i vài n m sau ó, và tu i 25 ã m
công ty môi gi i c a riêng mình. Ph ng pháp mà ông phát tri n v phân tích
k thu t và u c xu t hi n t kh n ng quan sát và k n ng giao ti p s c
bén c a m t ng i àn ông có tài n ng b t th ng, ng i ã tr i qua m t th i
gian dài và tham gia nhi u ho t ng t i Ph Wall trong k nguyên vàng khi
ph n l n c s là phân tích k thu t l n u tiên c xây d ng. T cu n t
truy n c a anh y, Nh ng cu c m o hi m và phiêu l u trên Ph Wall su t 40
n m, chúng ta có cái nhìn thoáng qua v s tham gia c a Wyckoff trên Ph
Wall và chúng ta ánh giá cao kh n ng quan sát c a anh y khi anh y thu
th p “các quy t c th c s c a trò ch i”. M u sau ây là n i dung ông ã vi t
v thông tin n i b , vào kho ng n m 1901:
Trong nh ng ngày ó, tôi th ng i r t nhi u th i gian tìm hi u xem
nh ng ng i quan tr ng ang làm gì. Không có nhi u m i quan h t t,
Nh ng t n d ng t i a nh ng m i quan h mà tôi có, tôi có th gây ng c
nhiên cho m t s nhà u t l n b ng cách t o ra các b n ghi nh v nh ng
gì h ã làm trên th tr ng trong ngày. Ví d , Charles M. Schwab là m t
ng i mua r t nhi u c phi u c a Công ty ng s t Pennsylvania thông qua

m t ngôi nhà m t trong nh ng t ng d i c a Tòa nhà Empire. Tôi t ng
nh n c báo cáo hàng ngày v s l ng c phi u mà anh y mua theo s
d và các khách hàng c a tôi ã Pennsylvania t lâu. Tôi ã xem Schwab
mua nó n nh ng n m 160 và sau ó t ng t d ng l i. Tôi ch a bao gi
bi t li u ây có ph i là m t ng thái th tr ng ch ng khoán thay m t cho
ông Carnegie hay li u ông Schwab có b các l i ích khác l i d ng th c
hi n vi c mua hay không và xem li u do ó có th giành c quy n ki m
soát hay không.
T nhi u quan sát c a mình v các thao tác h u tr ng c a các nhà khai
thác l n, Wyckoff ã khám phá h t l n này n l n khác trên b ng ghi âm và
t các bi u r ng ch báo t t nh t v giá t ng lai c a ch ng khoán là m i
quan h gi a cung và c u. N m 1910 d i bút danh “Rollo Tape”, ông vi t
Nghiên c u v c b ng (Fraser, 1995; Cosimo, 2005). Trong cu n sách kinh
i n hi n nay v cách c th tr ng và cách ti n hành các ho t ng uc ,
Wyckoff ã c p n nh ng i u c b n Nh i m d ng, ch báo kh i
l ng, th tr ng bu n t và c h i c a chúng, và vô s k thu t th tr ng
khác mà m t ngày nào ó s c k t h p vào ph ng pháp Wyckoff c a
mình, l n u tiên xu t hi n vào kho ng n m 1931.
Wyckoff t t m quan tr ng hàng u vào kh n ng c a nhà phân tích
trong vi c ánh giá s c m nh t ng i c a các làn sóng mua và bán và do ó
ánh giá ý nh c a các l c l ng chi ph i ng sau m t ng thái th tr ng.
V b n ch t, cách ti p c n nh n d ng mô hình này có tr c cái mà Daniel
Pink g n nhãn là “th i i thông tin” và tài n ng mà Wyckoff cho là quan
tr ng ch n oán và tiên l ng th tr ng ch ng khoán hi u qu báo tr c
nh ng gì Pink kh ng nh s tr thành b óc th ng tr trong th k XXI , "tu i
quan ni m". Wyckoff, ng i àn ông, ã t ng là m t nét c i n tinh túy và
hoàn toàn hi n i.
WYCKOFF - PH NG PHÁP
Trong nh ng n m sau n m 1930, Wyckoff và các c ng s c a ông ã

xây d ng m t b lu t, bài ki m tra và s có th nh giá c (xem
ch ng 6). Các y u t c b n c a bi u , c bi t là bi u thanh và bi u
i m và hình, c s d ng trong ph ng pháp Wyckoff xu t hi n trong
ch ng 5.
Ph ng pháp Wyckoff là m t ph ng pháp phân tích th tr ng g m
n mb c. Ph ng pháp này là tr ng tâm c a Ph n th hai c a cu n sách này,
và chúng tôi i sâu h n vào các y u t c th c a ph ng pháp này trong
ch ng 7. Trong khi ó, ây là b n tóm t t n m b c c a ph ng pháp
Wyckoff:
1. Xác nh v trí hi n t i và xu h ng t ng lai có th x y ra c a th
tr ng. Sau ó, quy t nh cách b n s ch i trò ch i. S d ng bi u thanh
và bi u i m và hình c a ch s th tr ng.
2. L a ch n c phi u hài hòa v i xu h ng. N u b n ang ch i trò ch i
lâu dài, hãy ch n nh ng c phi u mà b n tin là m nh h n th tr ng. N u b n
không ch c ch n v m t v n riêng l , hãy b nó. S d ng bi u thanh
c a các c phi u riêng l .
3. Ch n c phi u có nguyên nhân b ng ho c v t quá m c tiêu t i
thi u. Ch n c phi u ang c tích l y ho c tích l y l i. S d ng bi u
i m và hình c a các c phi u riêng l .
4. Xác nh m c s n sàng di chuy n c a c phi u. X p h ng c
phi u theo th t s thích c a b n. S d ng bi u thanh và bi u i m và
hình c a các c phi u riêng l ; áp d ng chín bài ki m tra mua ho c bán c
nêu trong ch ng 6 và 7.
5. Th i gian cam k t c a b n v i m t l n l t trong ch s th tr ng
ch ng khoán. t i m d ng l c a b n t i ch và th giãn. Sau ó, theo dõi
cho n khi b n óng v th th tr ng. S d ng bi u thanh.
Ph ng pháp Wyckoff ã ng tr c th thách c a th i gian. H n 100
n m phát tri n và s d ng liên t c ã ch ng minh giá tr c a ph ng pháp
Wyckoff s d ng v i c phi u, trái phi u, ti n t và hàng hóa trên toàn

c u. Thành t u này s không có gì ng c nhiên vì, nh ã gi i thích trong ph n
tr c, ph ng pháp Wyckoff ti t l “các quy t c th c s c a trò ch i”.
Tr c khi b n có th n m v ng ph ng pháp Wyckoff, b n ph i ch c
ch n r ng nó là m t ph ng pháp phán oán. có c k n ng a ra phán
oán, nhà giao d ch c n có kinh nghi m trong nhi u tình hu ng tr ng h p
khác nhau c ch o b i các h ng d n chính xác và thông minh. Hãy nh
r ng, th tr ng mang tính h u c h n là c h c, và tính ngh thu t c áp
d ng b i nhà giao d ch k thu t là quan tr ng. Tuy nhiên, quy trình n m b c
này có th giúp nhà giao d ch k thu t nh h ng t duy và t ch c vi c h c
c a mình.
WYCKOFF – S HUY N BÍ
H nói r ng không th xác nh c s huy n bí c a m t cá nhân. Tuy
nhiên, trong n l c tìm hi u y u t quan tr ng này c a ông Wyckoff, tôi ã
tham kh o t i n Ngôi nhà Ng u nhiên có m t s thông tin chi ti t. Tôi ã
bao g m các nh ngh a mà tôi tìm th y bên d i, cùng v i m t vài k t lu n
c a tôi, c t trong ngo c n.
S huy n bí— (1) m t khung h ng d n, ý t ng, ni m tin, ho c
nh ng th t ng t , c xây d ng xung quanh m t ng i ho c v t th v i
giá tr nâng cao ho c ý ngh a tìm th y: S huy n bí c a Poe [ho c s huy n bí
c a Wyckoff]; (2) v ng hào quang c a bí n ho c s c m nh th n bí xung
quanh m t s huy n bí ho c theo u i c th : bí n c a khoa h c h t nhân
[ho c bí n c a giao d ch k thu t theo Ph ng pháp Wyckoff].
S bí n c a Wyckoff c bao b c b i (1) a v n i ti ng c a anh ta
nh c ti t l tr c ó b i Penn, ng i ã tuyên b Wyckoff là m t gã
kh ng l v phân tích k thu t; (2) ph ng pháp Wyckoff mã hóa các ph ng
pháp hay nh t c s d ng b i các nhà u t -k thu t viên th i x a, nhi u
ví d v chúng c tìm th y trong cu n sách n i ti ng c a Edwin Lefèvre,
H i ký nhà u t ch ng khoán; và b i (3) khái ni m Wyckoff v Ng i t ng
h p, mà chúng tôi hi n ang a ra.

WYCKOFF NHÀ I U HÀNH SAU H U TR NG
Khái ni m Wyckoff v Nhà i u hành sau h u tr ng hình dung m t
nhà giao d ch nh m t nhà giao d ch siêu huy n tho i và ôi khi bí n nh t.
Nh Wyckoff và các t c a ông ã nói:
Khi nghiên c u, hi u và gi i thích hành ng th tr ng, chúng tôi coi
t t c hành ng th tr ng là m t ho t ng c s n xu t trong ó vi c
mua và / ho c bán c t p trung y và xu t phát t l i ích c thông
báo t t h n so v i nhà u t / nhà u c cá nhân ch a c ào t o. Nhi u
l i ích l n có nh h ng trên th tr ng (công ty y thác, ngân hàng, qu
t ng h , qu y thác u t , công ty u t , qu u c , chuyên gia, nhà môi
gi i v th , v.v.) c coi là Nhà i u hành sau h u tr ng. Nhà i u hành
sau h u tr ng này khi n th tr ng hành ng và ph n ng. Ho c, nh ng gì
th c s x y ra là th tr ng ph n ng v i quy lu t cung và c u t nhiên, vô
t n. Con ng i t ng h p và tác ng c a quy lu t cung c u th c s ng
ngh a v i nhau. Nó là k t qu c a ng c , m c tiêu, hy v ng và n i s hãi
c a t t c ng i mua và ng i bán mà hành ng c a h t o ra hi u ng
ròng trên th tr ng.
Các thu t ng khác có th c cho là ng ngh a v i Nhà i u hành
sau h u tr ng s là “th tr ng”, “nhà tài tr ”, “nhà i u hành” ho c
“h ”. Các thu t ng này c s d ng thay th cho nhau... Vi c l a ch n các
thu t ng c xác nh b i nh ng gì có ý ngh a nh t i v i ng i h c. M c
tiêu c a b n là ngh v Nhà i u hành sau h u tr ng là l c l ng chính trên
th tr ng. Suy ngh v anh y d i góc này s nâng cao phân tích c a b n
v hành ng do các nhóm chi ph i ho t ng trong t ng c phi u riêng l và
t ng tác ng c a chúng trong th tr ng chung.
Wyckoff d a trên Nhà i u hành sau h u tr ng, và tri t lý giao d ch
c a riêng mình, d a trên s quan sát và hi u bi t sâu s c c a ông v nh ng
chuyên gia lâu i n i ti ng c a u th k 20 Nh James R. Keene, Russell
Sage, Edward H. Harriman và Jesse Livermore. Th t v y, Edwin Lefèvre‘s

H i c nhà u t ch ng khoán, c dành riêng cho Jesse Livermore, là m t
hình m u tuy t v i v Nhà i u hành sau h u tr ng.
Wyckoff khuyên các nhà giao d ch theo b c chân c a Nhà i u hành
sau h u tr ng, suy ngh gi ng nh anh ta. Wyckoff l p lu n r ng “t t c các
bi n ng trên th tr ng và trong t t c các c phi u khác nhau nên c
nghiên c u nh th chúng là k t qu c a ho t ng c a m t ng i. Chúng ta
hãy g i anh ta là Nhà i u hành sau h u tr ng, ng i, v m t lý thuy t, ng i
sau h u tr ng và ch i c phi u có l i cho anh ta.” Anh ta ti p t c khuyên
nhà giao d ch hi u và ch i trò ch i th tr ng nh Nhà i u hành sau h u
tr ng ã ch i trò ch i. Trên th c t , anh y nói r ng vi c di chuy n ó là gi
t o c ng không thành v n . Nói chung, tri t lý Wyckoff ch p nh n r ng:
• Nhà i u hành sau h u tr ng lên k ho ch, th c hi n và k t thúc các
chi n d ch c a mình m t cách c n th n.
• Nhà i u hành sau h u tr ng t o ra m t “th tr ng r ng l n” b ng
cách qu ng cáo c phi u c a mình trên b ng qu ng cáo.
• Ng i ta ph i nghiên c u các bi u v i m c ích ánh giá hành vi
c a c phi u và ng c c a nh ng ng i chi ph i nó.
• Ng i ta ph i tìm ki m ng c ng sau hành ng mà bi u mô
t . Wyckoff và các c ng s c a ông tin r ng th tr ng ho t ng t nhiên
theo cách này. N u b n h c cách hi u hành vi th tr ng này c a m t ng i
c g i là Nhà i u hành sau h u tr ng, b n có th h c cách a ra phán
oán, sau ó a ra k t lu n, i u ó s có tác ng tích c c trong ho t ng
th tr ng ch ng khoán c a b n.
t c quan i m c a Nhà i u hành sau h u tr ng, chúng ta
nên t h i b n thân mình nh ng câu h i c b n nh " ng c c a Nhà i u
hành sau h u tr ng là gì?" và "Tôi s làm gì n u tôi là Nhà i u hành sau
h u tr ng?" Ngoài hai truy v n c b n này, chúng ta có th thêm các câu h i
b sung nh "Nhà i u hành sau h u tr ng ang c g ng chu n b ho c th c
hi n ho c k t lu n i u gì?" và "Nhà i u hành sau h u tr ng ang c g ng

làm gì v i công chúng và vì m c ích gì?" B n s có c h i t o ra các câu
h i c a riêng mình khi b n hi u rõ h n.
S trao i
Quan ni m c a Nhà i u hành sau h u tr ng cho r ng th tr ng mãi
mãi là n i trao i gi a ng i mua và ng i bán. H n n a, ai ó luôn có
quy n s h u m t ch ng khoán. Vì th tr ng lên xu ng th t th ng, nên m t
bên c a m i giao d ch ph i có tri n v ng thu c l i nhu n, trong khi bên
kia c a sàn giao d ch có tri n v ng thua l (th c t ho c c h i).
B c 1: Hành Thao túng giá, thao Công chúng

ng túng tin t c và tin nh n cs
Nhà i u hành sau n thu hút s chú g iý
h u tr ng b t ý c a công chúng
u hành ng
B c 1: Test y / không y Công chúng

Nhà i u hành sau s phù h p v i mua ho c bán
h u tr ng ánh mong i c a Nhà
giá hành ng i u hành sau h u
c th c hi n tr ng
thông qua th
nghi m th tr ng
HÌNH 4.1 Trao i hai b c gi a Nhà i u hành sau h u tr ng và Công

chúng
V c b n, các thao tác (hành ng) c a Nhà i u hành sau h u tr ng
là có th x y ra b i vì nh ng ng i tham gia th tr ng c thúc yb i
chính n i tâm c a h v n i s hãi ho c lòng tham trong m t môi tr ng y
r i ro và không ch c ch n.
Hãy nh r ng có ng i mua thì ph i có ng i bán. Th tr ng ch ng

khoán còn c g i là s giao d ch ch ng khoán. M t cu c trao i có th
x y ra n u công chúng có th c thúc y mua s d ho c bán s d . Xu
h ng giá s t n t i mi n là có th thu hút c công chúng. Và công chúng
có th b thu hút mi n là t n t i m t l ng ng i mua ho c ng i bán công
khai. Vì v y, m t xu h ng s t n t i cho n khi c n ki t ho t ng mua
ho c bán c a công chúng.
Các y u t c a s trao i Chúng ta có th n m b t các y u t c a
hi n t ng ngo i h i v i nh ng câu h i quen thu c là ai, cái gì, khi nào, âu
và t i sao.
Nh ng ng i c a sàn giao d ch bao g m Nhà i u hành sau h u tr ng
v i t cách là ng i i m i, các nhà giao d ch trên sàn và các nhà uc
chuyên nghi p khác là nh ng ng i ch p nh n s m, công chúng là a s và
nh ng ng i i sau. (Xem ch ng 3.)
S trao i ch ng khoán l y ô la là gì, và ng c l i, gi a Nhà i u
hành sau h u tr ng (“ti n thông minh”) và công chúng ít hi u bi t h n và
kém khéo léo h n. âu? Nó có th di n ra trên b t k sàn giao d ch h p
pháp nào l y ch ng khoán (trái phi u, c phi u, hàng hóa, quy n ch n, tài
s n, v.v.), có th là S giao d ch ch ng khoán New York ho c th tr ng c
th c hi n i n t Châu Âu. Khi nào? Trong b t k khung th i gian nào phù
h p v i mong mu n và kh n ng ti n hành chi n d ch c a Nhà i u hành sau
h u tr ng t i a i m.Trong c i n lý t ng, khung th i gian này c
hình dung là b n n sáu c h i mua và bán t t trong m t n m d ng l ch.
Nh ng gi i h n th i gian lý t ng ó có th c n i l ng bao g m các
khung th i gian trong ngày, hàng tu n, hàng tháng ho c các khung th i gian
khác.
M t cách khác tr l i câu h i “khi nào” là xem hi n t ng h i oái
là s ki t qu c a ng i mua ho c ng i bán. Nhà i u hành sau h u tr ng
c g ng thu hút l ng ng i theo dõi phe t ng ho c phe gi m c a th
tr ng. Anh ta s ti p t c thu hút s theo dõi ó thông qua các kích thích

c xu t cho n khi ng i mua ho c ng i bán ch m h n ã cam k t và
do ó ã h t xu h ng. (Xem ph n th o lu n v Nh ng h i t ng c a Edwin
Lefèvre v m t Ng i i u hành ch ng khoán cu i ch ng này.)
Th nào? Nhà i u hành sau h u tr ng th c hi n các chi n d ch c a
mình thông qua vi c mô ph ng b ng ghi âm và truy n bá tin t c. Ví d ,
khi n công chúng ho ng s bán ch ng khoán c a mình, Nhà i u hành sau
h u tr ng th c hi n chi n d ch c a mình theo phe g u b ng cách ép giá
xu ng và lan truy n tin t c gi m giá. Nói tóm l i, Nhà i u hành sau h u
tr ng b t u khai thác các bi u t ng c a lòng tham và s s hãi thông qua
hành ng th tr ng và tin t c. Do ó, anh ta s b t u m t hành ng và
sau ó ki m tra xem li u hành ng mà anh ta kh i x ng có mang l i nh ng
ng thái c a công chúng mà anh ta mong mu n hay không. N u anh ta thành
công trong vi c thu hút công chúng theo dõi, thì anh ta có th ti n hành chi n
d ch t ng giá (ho c gi m giá) c a mình tích l y và t ng giá, ho c phân ph i
và ánh d u giá gi m. N u không thu hút c ng i theo dõi, anh ta có th
bu c ph i o ng c các m t ho c hoãn hành ng c a mình cho n khi
hành vi công khai c n thi t t o ra m t c h i khác.
T i sao? Nhà i u hành sau h u tr ng th c hi n các chi n d ch th
tr ng theo phe t ng và phe gi m vì l i nhu n c a riêng mình và anh ta th c
hi n các chi n d ch này b ng cách thu hút công chúng theo dõi.
Ví d minh h a v ng c và ph ng pháp c a con ng i t ng
h p
Mô hình phân tích hai b c trao i gi a Nhà i u hành sau h u tr ng
và công chúng tr nên có ý ngh a h n khi nh ng ng i c th và ngành ngh
c ah c s d ng xác nh nh ng i u tr u t ng trong phân tích c a
mô hình. Theo kinh nghi m c a tôi, nh ng n i dung mô t sau ây, cl y
t cùng th i i và t cùng nh ng ng i c Wyckoff nghiên c u, b sung
r t nhi u vào c m giác c a nhà giao d ch v n ng l c và s t tin trong vi c
x lý ph ng pháp Wyckoff. H n n a, các t p này là bài c c b n tuy t v i

cho nhà giao d ch mu n t c l i ích y t các lu t, bài ki m tra và
toán h c Wyckoff c trình bày trong ch ng 6 và 7. T t c các nghiên c u
d i ây có th c tìm th y trong Edwin Lefèvre‘s, H i c nhà ut
ch ng khoán. Tôi khuyên b n nên tìm ki m chúng.
• Nghiên c u tình hu ng 1: James R. Keene và vi c phân ph i C
phi u ph thông c a T p oàn Thép Hoa K ho c Cách m t công ty s n xu t
t ng h p thu hút s theo dõi c a công chúng (trang 240–250).
• Nghiên c u i n hình 2: Nhà i u hành t ng h p mua ho c bán trên
s d trong khi thao túng công chúng b ng “Ticker Tape” và “The News”
(trang 246–258).
• Nghiên c u i n hình 3: “Th Nh K c ” phù h p v i v trí c a anh
ta ho c cách m t nhà i u hành ti n thông minh áp d ng k lu t tinh th n
(trang 65–71).
Các t p trong Ho t ng c a Con ng i T ng h p trong m t Ph m
vi giao d ch
Theo tôi, Richard D. Wyckoff x ng áng c m nh danh là b c th y
v ph m vi giao d ch. Ph ng pháp Wyckoff t n d ng l i th khác bi t c a
ph m vi giao d ch ch n oán các v trí vào l nh cao h n và tiên l ng
m c có th x y ra c a xu h ng giá trong t ng lai. M t l n n a, tôi ã
tham kh o n b n Wiley v H i c nhà u t ch ng khoán cho các b
tr ng có th giúp nhà giao d ch / nhà phân tích nh h ng suy ngh c a
mình v ph m vi giao d ch và cung c p cho anh ta cái nhìn sâu s c v cách
Wyckoff t ch c suy ngh c a riêng mình v ph m vi giao d ch. Nh ng t p
phim này b sung ph n th t có giá tr vào các c u trúc x ng c a s tích t và
phân ph i c trình bày trong Ch ng 6 và 7.
Hãy nh r ng, các giai o n sau c p n các giai o n c a L c
Wyckoff v Tích l y ho c Phân ph i, trong khi s trang h ng n các o n
t ng ng trong Lefèvre’s H i c nhà u t ch ng khoán.
Giai o n (A) c a Ph m vi giao d ch, “D ng xu h ng” (trang 112–

118).
• Giai o n (B), “Xây d ng Nguyên nhân” (trang 121–124).
• Giai o n (C), “Th nghi m” (trang 85–89).
• Giai o n (D), “Xác nh xu h ng” (trang 121–124 và 262–263).

CH NG 5: CÁC Y U T C B N C A BI U CHO
PH NG PHÁP WYCKOFF
M c ích c a ch ng này là cung c p cho nhà giao d ch-k thu t viên

m t b công c ti n hành phân tích th tr ng k thu t theo cách Wyckoff.
XU H NG VÀ CÁC LO I BI U
Các công c c b n c a nhà u t theo tr ng phái Wyckoff là bi u
thanh và bi u i m và hình. Trong l ch s , các h c viên c a ph ng
pháp Wyckoff ã yêu thích hai lo i bi u này là bi u ng th ng ng
và bi u hình. Ngoài ra, h c viên c a ph ng pháp Wyckoff s d ng m t
lo i bi u th ba, bi u ng.
Ch ng này khám phá cách xây d ng, giá tr và ng d ng c a các bi u
khác nhau này khi chúng c s d ng trong ph ng pháp Wyckoff.
Trong su t ch ng này, tôi k t h p nhi u ví d th c t .
Ngoài vi c c gi i thi u v các bi u thanh và bi u i m và
hình c b n, nhà phân tích-nhà giao d ch s xem các bi u hàng ngày và
hàng tu n hình thành xu h ng nh th nào và cách các ng xu h ng và
kênh xu h ng có th giúp nhà giao d ch hình dung s ti p t c xu h ng và
o ng c xu h ng. Ch ng này c ng nghiên c u nh h ng c a chênh l ch
giá và kh i l ng, h tr và kháng c , phân k c ng nh cách xây d ng và s
d ng bi u i m và hình c áo c a Wyckoff.
Bi u c t
Bi u thanh trình bày b ng h a v giá và kh i l ng trên các
thanh d c, thanh này trên thanh kia, làm cho nó tr thành công c toàn di n
nh t hi n có cho nhà phân tích-nhà u t theo nh h ng Wyckoff. Bi u
thanh xu t hi n th ng xuyên trên Wall Street Journal và Investor‘s Business
Daily và c s d ng r ng rãi trong các ch ng trình ph n m m và các n
ph m phân tích k thu t.

Hình 5.1 cho th y m t ng th ng ng ho c bi u thanh v i giá
cao, giá th p và giá óng c a trên tr c tung và t ng kh i l ng xu t hi n d i
d ng m t thanh riêng bi t ngay bên d i thanh giá. Th i gian (tính theo ngày
tháng) xu t hi n d c theo tr c hoành cu i bi u .
Hình 5.1 Bi u thanh ho c v ch d c

Hình 5.2 th i m và hình
Bi u i m và hình
Hình 5.2 cho th y m t bi u hình, ho c bi u i m và hình. Các
quy trình chính xác ph i c tuân th xây d ng úng lo i bi u này
theo ph ng pháp Wyckoff. Bi u hình r t h u ích, m c dù c coi là ít
ph bi n h n so v i ng th ng ng ho c bi u thanh.
CHU K TH TR NG WYCKOFF
Hình 5.3 cho th y hai i di n c lý t ng hóa c a m t c phi u
ho c chuy n ng th tr ng qua b n giai o n tích l y, t ng giá, phân ph i
và gi m giá. Bi u trên cho th y hành ng c a m t c phi u ho c th
tr ng dao ng xung quanh m t xu h ng t ng tr ng chính, trong tr ng
h p này là xu h ng t ng tr ng chính.
Bi u d i là m t bi u ng nhân t o theo dõi s hình dung r ng
rãi c a chuy n ng giá trong các xu h ng và ph m vi giao d ch. phân
tích các xu h ng th c t , ph m vi giao d ch và các b c ngo t, nhà phân
tích-nhà giao d ch có th xây d ng bi u ho c l y bi u t b t k ngu n
c p d li u nào có s n, ch ng h n nh h a Báo giá Hàng hóa

(www.cqg.com), StockCharts.com, và Worden Brothers (www.worden.com).
Các chuy n ng t m t giai o n trong xu h ng t ng trong chu k th
tr ng sang giai o n ti p theo c a chu k th tr ng có th c ví nh vi c
k t n i các i m t i mA n i m B trong Hình 5.4. T ng t nh v y, k t
n i A v i C ph n ánh chuy n ng i ngang và k t n i các i m t A nD
là m t xu h ng gi m. Nh ng k t n i này có th c th c hi n b ng cách v
m t ng th ng n gi n t A n B, A n C ho c A n D. Ngoài ra,
nh ng k t n i này có th c th c hi n b ng cách v m t ng ngo n
ngoèo ph c t p h n, bi u thanh ho c các ki u bi u khác
HÌNH 5.4 K t n i các i m

HÌNH 5.5 Bi u thanh trong ngày Source: Copyright 2006 Yahoo! Inc.
Hình 5.5 cho th y r ng m t bi u thanh ph c t p h n có th k t n i
các i m t i i m A và B. ng ngo n ngoèo d c lên này xác nh m t kênh
th tr ng t ng, xu h ng t ng. Nh b n có th th y, ph ng pháp bi u
này có th áp d ng nh nhau cho các kho ng th i gian dài h n và ng n h n.
Bi u ng th m chí còn ph c t p h n k t n i các i m xu t
hi n trong Hình 5.6. M i tên l n bên trái c a bi u ch d c theo m t xu
h ng t ng t m th i có th c s d ng k t n i các i m A và B. m c
th p h n, m c chi ti t h n, chúng ta th y r ng dao ng l n h n bao
g m- k h n lên, xu ng và xu h ng i ngang. Cu i cùng, m i tên lên l n
h n trong Hình 5.6 xác nh m t cú swing mà bây gi có th n i i m A v i
i m D trong Hình 5.4.
M t b giao ng ph c t p t ng t nh trong Hình 5.6 c trình bày
trong Hình 5.7. S khác bi t là Hình 5.7 là bi u hàng ngày ho c hàng
ngày. Thanh d c v ng ch c hi n th ph m vi giá c ghi l i trong ngày ó
(th p n cao) và thanh ngang nh c n i v i ph m vi giá c a ngày ó cho
bi t giá óng c a trong ngày. Chuy n ng giá t A nB n C trên bi u

xác nh xu h ng t ng trong khi chuy n ng C-F-G xác nh xu h ng
gi m. L u ý r ng chuy n ng gi a các i m D và E bi u th m t s i lên
ng n trong xu h ng gi m l n h n t C n G trên Hình 5.7.
Lo i bi u th ba th ng c s d ng trong Ph ng pháp Wyckoff
là bi u hình ho c bi u i m và hình. M t ví d v bi u hình c
a ra trong Hình 5.8. T góc d i bên trái c a bi u xung quanh m c 50
n góc trên bên ph i xung quanh m c 85, giá c nhìn th y s t ng lên theo
ki u ngo n ngoèo. Bi u hình này có th c s d ng k t n i các i m
gi a các i m A và B trên Hình 5.4.
HÌNH 5.6 Xây d ng bi u d ng ng

Hình 5.7 Bi u thanh v i giao ng ngang ph c t p

Hình 5.8 Bi u hình v i giao ng ngang ph c t p
NG XU H NG
Bây gi chúng tôi ã quan sát vi c s d ng các bi u ng, thanh và
hình trong vi c xác nh xu h ng. Chúng tôi c ng quan sát th y có s
chuy n i t xu h ng t ng sang xu h ng i ngang sang xu h ng gi m và
ng c l i. ng xu h ng là m t công c r t h u ích xác nh xu h ng
và n m b t các b c ngo t.
ng xu h ng là m t ng nhân t o c v trên bi u b i nhà
phân tích-giao d ch. Trong Hình 5.9, xu h ng t ng gi a i m A và H c
mô t chính xác h n b ng các ng xu h ng. Xu h ng t ng c xác nh
b ng ng xu h ng c v d c theo các nh d i c a ng ngo n
ngoèo, t i C và E.

Phán oán t t c s d ng trong vi c l a ch n các i m C và E. Tóm
l i, kh n ng phán oán kém s c s d ng trong vi c l a ch n các i m s
t o ra m t ng xu h ng quá d c và s s m b phá v , phá h y tính hi u
qu c a nó. nh ngh a v xu h ng t ng lai c a hành ng giá.
ng t ng C-E xác nh m t ng th ng p c a các i m h tr
t ng d n. ng xu h ng c b n ho c ng c u, C-E, k t n i các m c th p
nh t t ng d n t i Hình 5.9. ng th ng B-F-H c v song song v i ng
th ng ban u C-E. ng song song th hai này c g i là ng quá mua.
H cùng nhau xác nh m t kênh xu h ng.
HÌNH 5.9 ng xu h ng và kênh xu h ng

HÌNH 5.10 ng h tr , i u ki n mua quá m c và o chi u xu
h ng

Hình 5.10 làm n i b t ng h tr và tình tr ng quá mua. c bi t,
nhà phân tích-nhà giao d ch nên bi t các i u ki n mua quá m c c xác
nh b ng các m i tên. Các h c viên c a ph ng pháp Wyckoff xác nh ây
là nh ng i u ki n ném qua, là nh ng i u ki n mua quá m c và không th
bác b . Nh ng i u này c t o ra b ng cách mua quá m c và d n n hành
ng i u ch nh a giá tr l i m c mà ng i mua s n sàng chào mua c
phi u bán — nói cách khác, là ng h tr .
Các i m 1-2-3 ph n d i cùng c a Hình 5.10 cho th y s o chi u
trong xu h ng t lên xu ng, v i các nh giá th p h n. i m 1 và 3 là các
nh giá th p h n theo sau giá nh cao nh t n i m 2. M t i m ph c h i
khác là t i i m 2 và s o ng c ó c s d ng xác nh ng h tr
song song. ng h tr ó, m t khi b xuyên th ng, s o ng c vai trò c a
nó và tr thành ng kháng c mà theo ó, các t t ng giá ã c g ng s b
chuy n xu ng. Hình 5.11 là m t ví d khác v các i m t ng ng có th
quan sát c gi a bi u ng và bi u thanh. M t kênh xu h ng t ng
c v ra và tình tr ng mua quá m c xu t hi n t i i m A và C. Ti p theo là
s suy y u c a xu h ng t i D và sau ó là s phá v d t i m c a xu h ng
t ng khi gi m n E.
Hình 5.11 minh h a hai nguyên t c Wyckoff b sung mà nhà phân tích-
giao d ch nên tr nên nh y c m. M t là hi n t ng th nghi m hành ng.
i mAd ng nh là nh cao c a s bi n ng giá t ng m nh t m c giá 60
lên m c giá 76. Nhà phân tích-giao d ch s ánh d u ây là m c mua t m th i
t i ac n c ch ng minh ho c bác b trong th nghi m th c p ti p theo.
i m C là m t bài ki m tra c p hai thành công. L u ý r ng m c chênh l ch
giá và kh i l ng hàng ngày trong t ph c h i t m c ph n ng th p 71 tr
l i 76 c coi là h p h n và nh h n so v i m c t ng tr c ó t 60 lên 78.
Chúng ta có th k t lu n b ng hành ng t B n C r ng s c mua, nhu c u,
ã c s d ng h t trong quá trình thúc y m nh lên n i m A. S so
sánh sóng này xác nh s c m nh ng i mua ho c ng i bán ang t ng

hay gi m là m t d u hi u c a ph ng pháp Wyckoff.
Hi n t ng Wyckoff th hai xu t hi n trong Hình 5.11 là hành ng
giá i ngang t i mA n i m F và xa h n. Sau ó, sau khi nghiên c u
Hình 5.14 phía tr c, tôi khuy n khích b n quay l i Hình 5.11 và ti n hành
phân tích chuy n ng i ngang hình thành sau i m A.
Hình 5.12 và 5.13 là s t ng h c a các bi u tr c ó ã xác nh
hành ng xu h ng t ng trên bi u ng. Trong nh ng hình này, ng
cung, ng xác nh, n i các nh giá gi m d n. ng xu h ng song song
xác nh các i u ki n bán quá m c. Ném biên c ng xu t hi n khi vi ph m xu
h ng gi m.

HÌNH 5.11 Bi u thanh phá v kênh xu h ng

HÌNH 5.12 ng cung và tình tr ng quá bán
HÌNH 5.13 ng Cung, Tình tr ng quá bán và Xu h ng o chi u

Tuy nhiên, m t cái gì ó m i xu t hi n trong Hình 5.14. ây chúng ta

khám phá ng d ng c a h tr và kháng c i v i hành ng giá i ngang.
Kháng c là m c giá mà ng i bán áp o ng i mua liên t c và y giá
xu ng. M t khác, h tr là m c mà ng i mua tham gia th tr ng h p th
các d ch v , áp o ng i bán và y giá lên.
i m A trên m i bi u trong Hình 5.14 ánh d u i m mà m t xu
h ng th nh hành b d ng l i và xu h ng i ngang ho c ph m vi giao d ch
xu t hi n. Nói chung, nhà phân tích-giao d ch có th gi nh r ng m t xu
h ng, m t khi có hi u l c, s v n có hi u l c cho n khi có các d u hi u
xác nh r ng xu h ng ang k t thúc. ôi khi nh ng i m k t thúc này tr
thành i m o chi u. Thông th ng h n, các i m giao nhau nh i m A là
i m kh i hành cho s xu t hi n c a ph m vi giao d ch i ngang. Và ph m vi
giao d ch ó sau ó s c xác nh b ng cách n i l i xu h ng tr c ó
ho c o ng c thành xu h ng theo h ng ng c l i.
HÌNH 5.14 Các m c kháng c và h tr

Cu c th o lu n trên v h ng xu h ng và vi c s d ng bi u
thanh ph n ánh quy lu t cung và c u Wyckoff. N u c u v t quá cung, giá s
t ng; n u cung v t c u, giá s gi m.
BI U CARO HO C BI U I M VÀ S (POINT-AND-
FIGURE CHARTS - PF)
Tôi ví vi c s d ng bi u hình v i vi c truy n sang s : d dàng, g n
nh vô th c i v i ng i ã h c t t, nh ng là m t tr i nghi m t i t , chói tai,
áng kinh ng c trong quá trình h c. Các Ph l c cu i CH NG này phác
th o tri t lý Wyckoff c áo và các th t c xây d ng bi u hình. Trình
t óng h p bên d i a nhà giao d ch - phân tích t ng b c qua vi c t o
bi u o chi u m t i m, sau ó ch ra cách chuy n bi u hình m t i m
thành bi u so sánh ba i m.
Xây d ng bi u i m và hình o ng c m t i m (kích th ch p=
1 i m, ba chu k d li u, ví d : trong ngày ho c hàng ngày).
Gi s 37 là l n ng i m và hình cu i cùng. D li u a lên bi u
hình là:
Giai o n M t: 36-37-35-36-35
Giai o n Hai: 34-40-35-36
Giai o n Ba: 35-36-35-36-35-40
Giai o n m t: C phi u gi m xu ng 36, sau ó o ng c v 37. Sau
ó, nó dao ng trong kho ng 35 n 36. L u ý r ng “5” c t m c 35
và “0” m c 40 d dàng xác nh v trí h n các m c giá.
Bi u Hình ng:

Giai o n hai: C phi u gi m xu ng 34, t ng lên 40, và sau ó gi m
xu ng 35, ti p theo là t ng lên 36.
Bi u Hình ng:
Giai o n 3: Giá dao ng trong kho ng 35 n 36 tr c khi t ng lên
40.
Bi u Hình ng:

L u ý: B n s nh n th y r ng không có c t nào có ít h n hai m c nh p.
i u này là do ph ng pháp Wyckoff yêu c u m t c t ph i có ít nh t hai l n
th tr c khi ng i phân tích chuy n sang c t ti p theo bên ph i.
Chuy n i bi u i m và hình o ng c m t i m thành bi u
o chi u ba i m.
B c m t: S d ng các ng th ng, ánh d u các i m o chi u ba
i m (ho c l n h n) trên bi u o chi u m t i m:
B c hai: ng các s li u lên bi u o chi u ba i m:

Bi u hình th ng c g i là bi u nhân qu . Các hình d ng n m
ngang c t o ra trên bi u hình o l ng nguyên nhân ho c ti m n ng
t ng ho c gi m c xây d ng trong ph m vi giao d ch. Hi u ng là xu
h ng n i b t ra kh i ph m vi giao d ch. Có m t s t ng ng 1- 1 gi a
nguyên nhân và k t qu . Nói m t cách khác, m i tác ng u có nguyên
nhân. Các m i quan h c a bi u hình này c gói g n trong lu t nhân qu
Wyckoff.
K t ây,bi u hình r t quan tr ng và nhà phân tích-giao d ch ph i
gi i quy t hi u rõ h n v bi u hình và ng d ng c a nó.
M t lu t Wyckoff khác là lu t n l c so v i k t qu . nh lu t này gi i
thích s hòa h p hay b t hòa gi a giá c (k t qu ) và kh i l ng (n l c). Khi
hai ch báo không n kh p v i nhau, nhà phân tích-giao d ch nên c nh giác v
kh n ng o ng ch ng xu h ng.
Hình 5.15 minh h a m i quan h hài hòa gi a kh i l ng và giá c . Ch
s L c quan / Bi quan (OP) là m t ch s do Wyckoff / SMI t o ra g n t ng
ng v i bi u v kh i l ng trên s d ho c ch s tích l y / phân ph i.
Hình 5.15 cho th y m t tr ng h p mà n l c gi m kh i l ng áng k trong
tháng 6 và tháng 7 ã không d n nm c suy y u giá gi m t ng x ng.
Hành ng phân k này s t nhà phân tích-nhà giao d ch vào c nh báo v s
o ng c xu h ng giá có th x y ra (có th x y ra) sang h ng t ng. S o
ng c c a ch s giá sóng Wyckoff ã x y ra trong tháng 8 và tháng 9 n m
2006.
Hình 5.16 a và b minh h a m t quy trình tr ng tâm c a ph ng pháp
Wyckoff: s ph i h p c a bi u thanh và bi u hình. V t ng th , th t c
tr c tiên là xác nh s hoàn thành c a m t mô hình tích l y ho c phân b
theo chi u ngang trên bi u thanh. B c u tiên này c th c hi n d
dàng b ng cách xác nh hành ng và th nghi m . Hành ng c th
hi n là s b t phá trên ph m vi giao d ch g n ây m c $ 77 xung quanh Au-
gust 15; th nghi m c th hi n b ng pullback n i m t phá m c 72

ô la. i m k t thúc pullback này m c 72 ô la c Wyckoff g i là i m
h tr cu i cùng (LPS). LPS là i m xu t phát ol ng nguyên nhân trên
bi u hình c ng Nh tham gia vào m t v th trong dài h n c a th
tr ng.
Trong bi u thanh Merrill Lynch (Hình 5.16a), ph m vi giao d ch x y
ra gi a $ 65 và $ 72 sau xu h ng t ng giá ho c t ng t $ 54 n $ 81 là vùng
tích l y l i vì s b t phá và th nghi m ã ch ng minh r ng xu h ng t ng
ang c ti p t c. . Vi c m d c theo ng 72 ô la trong bi u hình
(5.16b) ã t o ra d báo giá t ng (hi u ng ti m n ng) là 27 i m (bi u
o chi u m t i m) cho m c tiêu t ng t 92 n 99 ô la. Hành ng theo xu
h ng t ng sau khi LPS m c 72 ô la - các công ty mà nhà u t -phân tích
nên ng i ch t ch d oán t c m c tiêu giá ó.
Bi u Engelhard Minerals & Chemicals trong Hình 5.17 là m t
nghiên c u i n hình v s phân b và suy gi m. Xu h ng t ng u tiên b
d ng l i quanh m c 57 ô la và sau ó d t khoát d ng l i m c 62 ô la, t
ó ng kháng c n m ngang c v . Sau khi d ng m c 62 ô la,
Engelhard tìm th y h tr m c 49 ô la, t ó ng h tr n m ngang
cv .

HÌNH 5.15 S b t ng / S khác bi t gi a Giá và Kh i l ng

HÌNH 5.16a Ph i h p gi a bi u thanh và bi u hình

HÌNH 5.16b Ph i h p gi a bi u thanh và bi u hình

HÌNH 5.17 Phân ph i và suy gi m
Có m t n l c khác thi t l p l i xu h ng t ng t 49 ô la lên 64 ô
la, nh ng i u này c th c hi n b i s phân tích giá m nh khi m r ng
kh i l ng t ng i t 64 ô la xu ng còn 52 ô la. Hành ng gi m giá này

trong ó ngu n cung c ki m soát rõ ràng c g n nhãn là D u hi u
c a s y u kém . S ph c h i ti p theo do giá gi m và kh i l ng thu h p t o
thành bài ki m tra, ph n cu i c a nó là LPS. M t cu c mua bán ho c bán
kh ng có th c th c hi n vào th i gian ó. Ngoài ra, s l ng bi u hình
có th cl yt i m ó.
Hình 5.18 cho th y ti m n ng gi m giá (hi u ng) c t o ra trong
ph m vi giao d ch phân ph i. Hi u ng này ph n ánh nguyên nhân c o
d c theo m c $ 59 trên bi u hình. Các i m A, B, C, D và E cg nc
m td i là các m c tín hi u nhà phân tích-giao d ch d ng l i, xem xét và
l ng nghe các hành ng giá có th d ng m t gi m i m khi Engel-hard t
c các m c tiêu ó. L u ý r ng ây c ng v y, trong tr ng h p nghiên
c u c a En- gelhard, chúng ta ch ng ki n t m quan tr ng c a vi c ph i h p
hành ng bi u thanh và bi u hình.
C phi u A và B trong Hình 5.19 và 5.20 t o i u ki n cho nhà phân
tích-nhà u t có c h i áp d ng các y u t bi u c b n c a Wyckoff.

HÌNH 5.18 Ti m n ng suy gi m c t o ra b i s phân ph i

HÌNH 5.19 Các ph n t bi u c a ph ng pháp Wyckoff c b n, C
phi u A

HÌNH 5.20 Các ph n t bi u ph ng pháp Wyckoff c b n,
C phi u B

Nhà phân tích - giao d ch nên v các ng cung và ng bán quá
m c, h tr ngang và ng kháng c , sau ó ph i h p các hành ng c a
bi u thanh và bi u hình. C phi u A và B là c h i t t th c hành
phân tích t t c b n giai o n c a chu k Wyckoff.
Hai c phi u khác xu t hi n trong Hình 5.21 a, b và c. Nh ng ây nhà
phân tích-nhà giao d ch áp ng m t nguyên t c Wyckoff hoàn toàn khác:
nh ng hình nh này c dành cho nguyên t c s c m nh ho c i m y u so
sánh. Nguyên t c nêu rõ r ng nhà u t -phân tích nên mua nh ng c phi u
m nh h n th tr ng và tránh nh ng c phi u y u h n th tr ng.
Th tr ng trong Hình 5.21a c xác nh b i Sóng Wyckoff (m t t p
h p tám c phi u). B ng cách so sánh t ng c phi u ph thông v i ch s
Wyckoff Wave, có th th y rõ c phi u nào m nh h n th tr ng. Nhà phân
tích-giao d ch s mu n mua m t c phi u Nh c phi u 1 cho danh m c u
t c a mình.
Bi u c a Công ngh Micron (Hình 5.22 a và b) minh h a ph m vi
giao d ch và phân tích xu h ng. Trong hai tr ng h p này, s chú ý c a nhà
phân tích-giao d ch nên t p trung vào các chi n l c thoát l nh. Trong Hình
5.22, giá không t c m c giá m c tiêu 28-32 tr c khi d ng l i và o
chi u. Nhà phân tích-nhà giao d ch Wyckoff s là khôn ngoan khi thoát ra do
m c chênh l ch giá nh và m c chênh l ch giá h p trong n l c t ng th hai
lên 18 ô la sau khi ng xu h ng t ng b phá v . Ng c l i, Hình 5.23
minh h a m t tr ng h p giá th c t v t quá các m c tiêu giá v m t gi m.
Thay vì thoát ra i m m c tiêu "d ng-nhìn và l ng nghe" là 38 ô la, nhà
phân tích-nhà giao d ch có th v n ti p t c bán kh ng c phi u này vì giá và
kh i l ng ph c h i m c 38 ô la r t y u - ã có không có d u hi u d ng
l i c a xu h ng gi m c ng nh không có cao trào bán t i i m B. Sau ó và
th p h n 8 ô la, t i i m C, nhà giao d ch-nhà phân tích có thông tin c n
thi t thoát kh i bán kh ng.

Ch ng 5 ã gi i thi u cho nhà phân tích-giao d ch viên m t b công
c th c hi n phân tích k thu t theo cách Wyckoff. Các công c c b n
c c p là bi u thanh, bi u i m và hình và bi u ng. Theo
cách nói c a Wyckoff, bi u thanh và bi u i m và hình còn c g i là
bi u ng th ng ng và bi u hình. Các bi u này ã c s d ng
minh h a vi c xây d ng h tr và kháng c , xác nh các ng xu h ng
và kênh xu h ng, s o ng cc ah ng xu h ng, s b t hòa / phân k
gi a giá và kh i l ng, s c m nh t ng i và s ph i h p c a bi u thanh
v i bi u hình . Các ph l c c a ch ng này trình bày cách nhà phân tích-
giao d ch có th gi i thích các bi u i m và hình, và cách s d ng chúng
a ra các d báo v giá. T ng h p l i, ch ng này cung c p các n n t ng
c b n cho ph ng pháp Wyckoff.

HÌNH 5.21 (a) Ch s sóng Wyckoff cho i m m nh và i m y u so sánh;
(b) C phi u M nh h n Th tr ng; (c) C phi u Y u h n Th tr ng.
Source: SMI.

HÌNH 5.22a Phân tích xu h ng và ph m vi giao d ch, Bi u thanh

HÌNH 5.22b Phân tích xu h ng và ph m vi giao d ch, Bi u i m và
hình

HÌNH 5.23 Phân tích xu h ng: M c tiêu giá v tm c

PH L C A: CÁCH TRÌNH BÀY PHÍA I M VÀ HÌNH C A
WYCKOFF
Các quy trình gi i thích bi u i m và hình theo nh h ng Wyckoff
c li t kê d i ây, c trình bày d i d ng sáu b c.
B t u v i bi u thanh và bi u i m và hình (P&F) bao g m các
m u và th i gian gi ng nhau. Wyckoff thích bi u o chi u m t i m —
ví d : DJIA b ch n trong các h p 100 i m m i h p. Nh ng Wyckoff nh n
m nh r ng ít nh t hai m c nh p ph i xu t hi n trong m i và m i c t. i u ó
d n n vi c ôi khi k t h p gi a X và O ho c bi n ng giá lên và xu ng
áp ng tiêu chu n t i thi u là hai m c trên m i c t.
Kích th c h p là quan tr ng. i v i DJIA, Wyckoff / Stock Market
In-tute s d ng 50 và 100 i m. Xin l u ý r ng chúng c t o ra b i các b n
in b ng th c t trong vòng m t ngày. Do ó, m t ngày r t bi n ng có th
t o ra nhi u th ng tr m.
1. S d ng bi u thanh xác nh m t, ho c th ng là hai ho c ba,
các m u so sánh ti m n ng — ví d : áy " u và vai" (H&S) ngh ch o theo
sau là "c c và tay c m" trên cùng m t bi u .
2. S i m và con s s c l y t vai bên ph i ho c t tay c m c
xác nh trên bi u thanh — nói cách khác, t l n kéo lùi cu i cùng tr c
giai o n t ng giá ho c t ng giá.
3. Trên bi u P&F, hãy m s ô trên toàn b hình thành tích l y (ví
d : u và vai ngh ch o, t vai này sang vai khác).
4. m s h p (c t) và nhân s ó v i giá tr tìm c trong m i h p
(ví d : 50 i m). L u ý r ng m c dù m t s c t có th ch có hai h p, n i ti p
nhau và các c t khác ch a nhi u h p, các ng d ng giá tr trên m i h p gi ng
nhau. Trong tr ng h p c a chúng tôi, áy 2002–2003 có ô (c t) m i ô tr giá
100 i m, t ng c ng là 7.200 i m.
5. Thêm t ng s vào giá th p nh t trên chính bi u P&F và vào chính
ng m. Do ó, trong ví d 2002–2003, 7.200 i m ã c thêm vào giá

th p ( ph n u c a u và vai ngh ch o là 7.200) cho m t d báo t ng là
14.400.
6. B o th là tôn ch . D báo giá t i thi u tr c; s d ng d oán t i
thi u c tính t l ph n th ng trên r i ro.
PH L C B: CÁCH LÀM D ÁN GIÁ S D NG BI U HÌNH
Tôi nghi ng là m t con chó s n c phi u bình th ng — ho c, nh
ng i ta th ng g i c u ta là sán dây — tôi nghi ng là do chuyên môn hóa
quá m c c ng nh b t c th gì khác. Nó có ngh a là m t h s không co giãn
r t t. R t cu c, trò ch i suy oán không ph i là t t c toán h c hay t ra
các quy t c, cho dù các quy lu t chính có th c ng nh c. Ngay c trong vi c
c b ng c a tôi, m t th gì ó còn h n c s h c n thu n.—Edwin
Lefèvre, Reminiscences of a Stock Operator
• Nhân qu
• Theo lu t nhân qu Wyckoff, nhà phân tích nhà u t s xác nh
m c c a nguyên nhân c xây d ng trong m t ph m vi giao d ch trên
bi u P&F và sau ó d oán m c tiêu giá i di n cho tác ng ti m tàng
c a nguyên nhân ó. M i quan h gi a nguyên nhân và h u qu ti p theo là 1-
1, có ngh a là m i n v nguyên nhân c ol ng theo chi u ngang trong
m t ph m vi giao d ch u chuy n thành m t n v hi u ng hàng lo t c
mong i.
• i v i nh ng c gi nh l i các bài h c v t lý th i trung h c c a
h , lu t nhân qu có th c ví nh nh lu t co giãn c a Hooke. Lu t c a
Hooke tuyên b r ng s kích ng lên xu ng s tích t n ng l ng; nguyên
nhân (ví d , kích ng móc treo áo khoác kim lo i qua l i) và h u qu là (làm
cong móc áo ra kh i hình d ng) tiêu hao n ng l ng theo t l chính xác 1-1
so v i n ng l ng tích l y tr c ó.
• Trong giao d ch, nguyên nhân c t o ra trong các t sóng mua và
bán lên xu ng x y ra trong m t ph m vi giao d ch. Nguyên nhân c o
l ng và d oán trên bi u hình theo

H ng d n m Wyckoff, xu t hi n bên d i (do Vi n Th tr ng
Ch ng khoán Wyckoff cung c p).
H ng d n m Wyckoff
• H ng d n m Wyckoff ch cho nhà giao d ch cách tính toán
nguyên nhân c t o ra trong m t ph m vi giao d ch. i u này giúp nhà giao
d ch a ra d oán v các m c tiêu giá trong t ng lai. Quá trình này bao
g m các y u t sau:
• Sau khi xác nh c m t d u hi u c a s c m nh (SOS) trên bi u
ng th ng ng, hãy xác nh i m cu i cùng mà h tr c áp ng
trên m t ph n ng— i m h tr cu i cùng (LPS). Xác nh v trí i m này
trên bi u hình c a b n c ng và m t ph i sang trái, l y s m th n tr ng
nh t c a b n tr c và di chuy n xa h n sang trái khi ti n trình di chuy n.
• Khi di chuy n sang bên trái, hãy chuy n sang bi u ng th ng
ng c a b n và chia khu v c tích l y thành các giai o n, thêm m t giai
o n hoàn ch nh t i m t th i gian. Không bao gi ch thêm m t ph n c a giai
o n vào s m c a b n. Hành ng kh i l ng th ng s hi n th n i b t
u và k t thúc giai o n.
• Khi di chuy n ti n tri n, b n th ng s th y m t di chuy n bên hình
thành c p cao h n. Thông th ng, m t ng thái nh v y s tr thành
“b c m xác nh n s l ng” c a s l ng ban u. Do ó, nh các hình
th c c p nh v y, b n th ng có th nh n c ch báo th i gian b ng
cách xem ho t ng c a c phi u khi s l ng ti m n ng b t u xác nh n s
l ng ban u. Vi c xác nh l i xu h ng t ng ho c gi m có th b t ut i
th i gian nh v y.
• i v i các s m dài h n, b n nên thêm s m c a mình nm c
th p chính xác, ho c t i m t i m n m kho ng n a gi a m c th p và v ch
m. Do ó, b n s ch c ch n r ng s l ng th n tr ng nh t ang cs
d ng.
• S m ch là nh ng i m “d ng l i, nhìn và l ng nghe” và không

bao gi c coi là i m d ng và r chính xác. S d ng chúng Nh các i m
d ki n có th x y ra r và s d ng bi u ng th ng ng hi n th
hành ng khi các i m này c ti p c n.
• Trong tr ng h p m dài h n, th ng LPS xu t hi n m c ban u
c a cao trào, và m c này nên c xem xét tr c tiên khi nghiên c u s
l ng dài h n. Cao trào t nó ch ra m t s o ng c. Hành ng ti p theo
t o thành nguyên nhân cho tác ng ti p theo. i v i LPS t n m c cao
trào Nh v y th ng làm cho nó tr thành m t s l ng h p l h n. H tr s
b và LPS th ng x y ra cùng m t m c giá.
• Cú B t (Spring) s ba, ho c th nghi m th c p c a Cú B t (Spring)
s hai, khá th ng xuyên t o thành SOS và LPS trong cùng m t hành ng
t c t i cùng m t i m và cùng m t th i gian. Thông th ng, m t Cú B t
(Spring) s c theo sau b i m t SOS quan tr ng h n và ph n ng theo sau
SOS ó c ng là m t LPS h p l .
• Thông th ng, các s m dài h n trên bi u ba i m và n m i m
c xác nh n b i các s m nh ti p theo trên bi u m t i m khi quá
trình di chuy n di n ra. Hãy theo dõi xác nh n này r t c n th n vì nó th ng
cho bi t khi nào m t ng thái s ti p t c.
• Trong tr ng h p bi u ba i m ho c n m i m, nên s d ng cùng
m t ng m nh i v i bi u m t i m.
Các nhà phân tích mu n s d ng H ng d n m Wyckoff ph i ánh
giá cao và hi u m t s tri t lý và quy trình nh t nh ch có trong bi u hình
Wyckoff. Ba y u t chính c a phân tích bi u hình Wyckoff là ch c n ng,
th t c và ph i c nh.
Ch c n ng Bi u hình óng m t vai trò b sung và b sung c bi t
trong ph ng pháp Wyckoff. Quy lu t quan tr ng c a cung và c u d a vào
bi u d c ch n oán v trí hi n t i và xu h ng t ng lai c a th tr ng.
Bi u hình không c s d ng xác nh xu h ng c a th tr ng, vì
thông tin v kh i l ng c cung c p b i bi u d c làm cho nó tr thành

m t công c u vi t xác nh xu h ng. V m t tri t h c, các nhà phân tích
c a Wyckoff tin r ng bi u d c nên c s d ng phân tích xu h ng;
tuy nhiên, vi c xác nh m c ti m n c a s di chuy n là t nh c bi t c a
bi u hình, ôi khi c g i là bi u nguyên nhân và k t qu .
Quy trình Các kh i xây d ng c a bi u hình là kích th c h p, d
li u trong ngày, s i m o chi u và giao nhau toàn n v . H u h t kích
th c h p là m t i m. Do ó, hành ng giá trong ngày ph i áp ng ho c
v t quá m c giá y kích ho t m c nh p bi u hình. i m o chi u
th ng là m t i m ho c ba i m.
i v i bi u hình m t i m, m t l u ý r t c bi t c n ghi nh theo
quy trình bi u hình Wyckoff là c n có ít nh t hai m c nh p trong b t k
c t nào. Nhi u ch ng trình ph n m m thay i c t khi giá thay ih ng,
ngay c khi ch t n t i m t m c duy nh t trong m t c t. bù p cho i u
này, nhà phân tích ph i thay i giá t o m t c t có ít nh t hai m c nh p
tr c khi giá có th chuy n sang c t ti p theo. Do ó, gi m nhanh, lên, xu ng
c a m t i m, m i i m s v n n m trong m t c t duy nh t. i v i các ng
thái l n h n, nhà phân tích có tùy ch n d a vào s o chi u ba i m ho c
t ng kích th c h p.
Ph i c nh Nhà phân tích có th hình dung các s m theo chi u
ngang phù h p v i áy hình a và nh hình vòm. Dòng m u tiên nên
th n tr ng, g n m c th p nh t và c coi là m c t i thi u có th . Dòng m
ti p theo th ng s n m trong ph m vi giao d ch, r ng h n và c coi là
m c tiêu có th x y ra. Cu i cùng, pullback sau b c nh y lên ho c t phá
h p l t o ra s l ng l n nh t và s l ng t ng cao nh t, và do ó là phép o
ít th n tr ng nh t; ây là LPS tuân theo m t SOS quan tr ng h n.

CH NG 6: PH NG PHÁP PHÂN TÍCH K THU T VÀ
UC WYCKOFF
Ph ng pháp Wyckoff — m t ph ng pháp nh n d ng bi u thanh

và bi u d ng i m và hình th c t , n gi n - ã ng v ng tr c th
thách c a th i gian. Mô t c a Wyckoff v các giai o n th tr ng s c p
xu t hi n trong Hình 6.1. Ph ng pháp Wyckoff là m t tr ng phái t t ng
trong phân tích th tr ng k thu t òi h i kh n ng phán oán. M c dù b n
thân ph ng pháp Wyckoff không ph i là m t h th ng c h c, tuy nhiên, các
c h i có ph n th ng cao, r i ro th p có th c xác nh m t cách th ng
xuyên và có h th ng b ng cách s d ng ba khái ni m c a ph ng pháp
Wyckoff:
1. Ba nh quy c b n.
2. Chín th nghi m mua c i n và chín th nghi m bán c i n.
3. Các gi n c a Wyckoff v tích l y và phân ph i.
HÌNH 6.1 Quan ni m c a Wyckoff v các giai o n th tr ng s c p

N N T NG: BA QUY LU T C B N
1. Quy lu t cung c u quy t nh chi u h ng c a giá c . Khi c u l n
h n cung, giá s t ng, và khi cung l n h n c u, giá s gi m. S d ng bi u
thanh, nhà phân tích-giao d ch có th nghiên c u m i quan h gi a cung và
c u b ng cách theo dõi giá và kh i l ng theo th i gian.
2. Quy lu t nhân qu cung c p m t cái nhìn sâu s c v m c di
chuy n lên ho c xu ng c a giá s p t i. có m t nh h ng, tr ch tb n
ph i có m t nguyên nhân; k t qu s t ng ng v i nguyên nhân. Vi c áp
d ng lu t này có th c coi là l c tích l y ho c phân ph i trong ph m vi
giao d ch — và cách l c này t ho t ng trong m t xu h ng ti p theo ho c
chuy n ng ra kh i ph m vi giao d ch ó. S l ng bi u i m và hình
c s d ng ol ng m t nguyên nhân và d oán m c nh h ng
c a nó.
3. Quy lu t n l c so v i k t qu cung c p m t d u hi u c nh báo s m
v m t xu h ng có th thay i s p t i. S b t ng và khác bi t gi a kh i
l ng và giá c th ng báo hi u s thay i theo h ng c a xu h ng giá.
Ch s L c quan / Bi quan Wyckoff là m t lo i ch báo v kh i l ng cân
b ng h u ích xác nh tích l y so v i phân ph i, t ó ánh giá n l c.
K t h p v i nhau, ba nh lu t Wyckoff này làm sáng t ý nh c a
ng ti n thông minh, Nhà i u hành sau h u tr ng. Lu t nhân qu cho th y
m c chu n b c a chi n d ch ti p theo do Nhà i u hành sau h u tr ng
ti n hành, trong khi vi c m t ngu n cung cho th y ý nh c a Nhà i u hành
sau h u tr ng th c hi n chi n d ch lúc này là thu n l i hay khó kh n. D
oán v h ng c a chuy n ng ra kh i khu v c chu n b nghiêng th ng
c báo tr c b i s phân k ho c không rõ ràng xác nh quy lu t n l c so
v i k t qu . Quy n l c có th có i v i nhà giao d ch mà k t qu c a ba lu t
này ho t ng ng th i c trình bày trong ph n ti p theo.
Áp d ng Lu t Wyckoff cho Th tr ng ch ng khoán Hoa K
Hình 6.2 và 6.3 trình bày cách m t nhà giao d ch có th áp d ng ba lu t

Wyckoff cô l p c h i mua có ph n th ng cao, r i ro th p.
HÌNH 6.2 Lu t Wyckoff c a N l c so v i K t qu và Quy lu t Cung

và C u

HÌNH 6.3 Lu t Nhân qu
Minh ch ng trong các s li u này liên quan n lu t ch ng khoán Hoa
K trong giai o n 2002 và 2003. Hình 6.2, m t bi u thanh, b t uv is
s t gi m giá trong giai o n 2001-2002. Sau ó, m t c s u và vai ngh ch
o, có th nhìn th y ây khi c hình thành trong giai o n 2002-2003,
xác nh ph m vi c a th tr ng t ng giá m i b t u t tháng 3 n tháng 6
n m 2003. S o ng c xu h ng t ng kh i c s tích l y ó c xác nh
b i quy lu t cung và c u, Nh c trình bày ph n d i c a bi u .S
o chi u i lên ó c báo tr c b i s phân k d ng t ch s giá, c
báo hi u b i Ch s L c quan / Pes-mô ph ng (kh i l ng trên s d ). Các
bi u th c c a phân k d ng vào cu i n m 2002 và u n m 2003 ch ng
minh quy lu t n l c (kh i l ng) so v i k t qu (giá c ) trong ho t ng. S
phân k này cho th y ngu n cung c n ki t và nhu c u ngày càng chi m u
th . Xu h ng t ng giá trong n m 2003 c xác nh n b i ch s OBV t ng
m nh. Do ó, tích l y trong ph m vi giao d ch ti p t c i lên khi giá t ng

trong n m 2003. Cùng v i nhau, quy lu t cung c u và quy lu t n l c so v i
k t qu ã t o ra m t tr ng h p thuy t ph c r ng m t th tr ng t ng giá
m nh m ang ho t ng trong n m 2003. Nhà giao d ch t i i m giao c t
quan tr ng này có th ã mua m t m t c t r ng c a th tr ng k t thúc và sau
ó chuy n sang ch theo dõi cho n khi d báo giá t m c tiêu c a nó.
Th tr ng t ng giá này có th t ng bao xa? Wyckoff ã s d ng lu t
nhân qu và bi u i m và hình tr l i câu h i "bao xa?" S d ng hình
d ng u và vai ngh ch o làm c s ol ng nguyên nhân c xây
d ng trong giai o n tích l y, bi u i m và hình (Hình 6.3) ch ra ô gi a
vai ngh ch o bên ph i và vai ngh ch trái. M i ô có giá tr là 100 i m Dow.
Do ó, bi u i m và hình t o c s tích l y cho m c t ng ti m n ng lên
7.200 i m.
Khi c thêm vào m c th p nh t là 7.200, giá d án s t ng lên
14.400. Do ó, k v ng ch s Dow Industrials s ti p t c t ng lên 14.400
tr c khi b t u phân ph i và b t u th tr ng g u ti p theo.
Tóm l i, vi c s d ng ba nh lu t c a ph ng pháp phân tích k thu t
Wyckoff làm h th ng d báo trong n m 2003 d n n k t lu n r ng ch ng
khoán Hoa K ang trong th tr ng t ng giá và có kh n ng t ng lên m c
14.400 c a Dow Jones.
9 BÀI KI M TRA BÁN VÀ 9 BÀI KI M TRA MUA C I N
Trong khi ba nh lu t Wyckoff a ra cách ti p c n r ng h n, toàn
c nh h n i v i nghiên c u bi u c a ph ng pháp Wyckoff, thì chín
ki m nh là m t t p h p các quy t c h p h n và c th h n trong các ng
d ng c a chúng. Các bài ki m tra Wyckoff tuân theo m t cách h p lý Nh là
b c ti p theo c a các lu t Wyckoff. Ví d , trong Hình 6.2 và 6.3, i m 4 ch
ra i m m u ch t n i chín phép th mua cv t qua. B ng 6.1 xác nh
t ng phép th trong s chín phép th này và cách o chúng; B ng 6.2 xác
nh chín th nghi m bán hàng.
Chín bài ki m tra r t quan tr ng xác nh khi nào m t ph m vi giao

d ch s p i n k t lu n và m t xu h ng t ng m i (markup) ho c xu h ng
gi m (markdown) ang b t u. Nói cách khác, chín bài ki m tra xác nh
ng kháng c ít nh t trên th tr ng. Bi u c a hai công ty Malaysia
trong B ng 6.3 và 6.4 minh h a vi c áp d ng chín th nghi m mua và chín
th nghi m bán. Hai ví d này t Malaysia minh ch ng cho kh n ng áp d ng
qu c t c a ph ng pháp phân tích công ngh Wyckoff.
B chín bài ki m tra mua và chín bài ki m tra bán c i n c thi t k
ch n oán s o chi u áng k . Chín bài ki m tra mua c i n trong B ng
6.1 xác nh s xu t hi n c a m t xu h ng t ng m i t m t c s hình thành
sau m t t gi m giá áng k . Chín bài ki m tra bán ra giúp xác nh s kh i
u c a xu h ng gi m t hình thành nh sau m t b c ti n áng k (xem
B ng 6.2).
B NG 6.1 Th nghi m mua Wyckoff: Chín phép th c i nc a
tích l y
D u hi u c xác nh t
1. ã hoàn thành m c tiêu gi m giá Bi u hình
2. i m h tr ban u, cao trào bán, i m Th ng ng và hình
ki m tra th hai
3. Ho t ng t ng giá (kh i l ng t ng khi giá Th ng ng
t ng và gi m trong i u ch nh)
4. S i chân i xu ng b phá v (ngh a là Th ng ng và hình
ng cung b thâm nh p)
5. áy cao h n Th ng ng và hình
6. nh cao h n Th ng ng và hình
7. C phi u m nh h n th tr ng (ngh a là c Bi u d c
phi u t ng nhanh h n v i các t t ng và
ch ng l i các i u ch nh gi m t t h n so v i
ch s th tr ng)

8. T o n n ( ng giá i ngang) Bi u hình
9. Ti m n ng l i nhu n t ng c tính b ng ít Bi u hình cho m c
nh t ba l n m c l n u ch m vào i m d ng tiêu l i nhu n
b ov
* Áp d ng cho giá tr trung bình ho c c phi u sau khi gi m giá.
Ph ng theo các trích d n s a i t Jack K. Huston, biên t p, Bi u
th tr ng: Ph ng pháp Wyckoff (Seattle, WA: Technical Analysis,
Inc., 1986), 87.
Chín bài ki m tra kinh i n này c a Wyckoff là logic, ki m tra th i

gian và áng tin c y. M i bài ki m tra i di n cho m t nguyên t c c a
ph ng pháp Wyckoff.
Khi ti p c n tr ng h p chín th nghi m mua c i n này, b n nên ghi
nh nh ng l i khuyên sau ây t Lefèvre‘s - H i ký nhà u t ch ng khoán:
Kinh nghi m này là kinh nghi m c a r t nhi u nhà giao d ch nên tôi có
th a ra quy t c này: Trong m t th tr ng h p, khi giá không th nói n
Nh ng di chuy n trong m t ph m vi h p, không có ý ngh a gì khi c g ng d
oán i u gì phong trào l n ti p theo s là — t ng ho c gi m. Vi c c n làm
là theo dõi th tr ng, c b ng ghi âm xác nh gi i h n c a m c giá vô
t n, và quy t tâm r ng b n s không quan tâm cho n khi giá v t qua gi i
h n theo m t trong hai h ng. M t nhà u c ph i xác nh n b n thân v i
vi c ki m ti n t th tr ng ch không ph i kh ng nh r ng b ng ph i ng
ý v i anh ta.
Do ó, i u c n xác nh là ng u c kháng c ít nh t t i th i
gian giao d ch; và nh ng gì anh ta nên ch i là th i gian mà dòng ó xác
nh chính nó, b i vì ó là tín hi u c a anh ta tr nên b n r n.

B NG 6.2 Th nghi m bán Wyckoff: Chín phép th c i nc a
phân ph i
1. Hoàn thành m c tiêu ng cl i Bi u hình
2. Ho t ng gi m giá (kh i l ng gi m khi Th ng ng và hình
t ng và t ng khi i u ch nh)
3. Ngu n cung s b , cao trào mua Th ng ng và hình
4. Trung bình ho c c phi u y u h n th tr ng Bi u d c
(ngh a là, gi m nhanh h n v i các i u ch nh
gi m và t ng ch m trong các t t ng)
5. S i chân i lên b phá v (ngh a là ng h Th ng ng và hình
tr b xuyên th ng)
6. áy th p h n Th ng ng và hình
7. nh th p h n Th ng ng và hình
8. T o hình v ng mi n (chuy n ng bên) Bi u hình
9. Ti m n ng l i nhu n t ng c tính ít nh t Bi u hình cho m c
g p ba l n r i ro c ch nh tiêu l i nhu n, bi u
d c t l nh d ng
* Áp d ng cho giá tr trung bình ho c c phi u sau khi t ng giá.
Ph ng theo các trích d n s a i t Jack K. Huston, biên t p, Bi u th
tr ng: Ph ng pháp Wyckoff (Seattle, WA: Technical Analysis, Inc.,
1986), 87.
Vi c v t qua t t c chín bài ki m tra Wyckoff xác nh ng uc

ít kháng c nh t i v i xu h ng t ng ho c gi m.
Commerz: Ví d v Chín Th nghi m Mua
Hình 6.4 và 6.5 l n l t s d ng d li u c a Ngân hàng Commerz và
Asia Pacific Land (AP Land) ch ng minh vi c áp d ng chín th nghi m

mua và bán. i m 3 trên bi u Commerz và AP Land xác nh th i gian mà
t t c chín th nghi m mua Wyckoff và t t c chín th nghi m bán Wyckoff
uv t qua. Vi c v t qua t t c chín bài ki m tra xác nh n r ng giai o n
xu h ng t ng (ho c t ng giá) ho c giai o n gi m (ho c gi m giá) ã b t
u. B ng 6.3 và 6.4 tóm t t các phát hi n c a danh sách ki m tra phân tích
bên trái v các nguyên t c Wyckoff tích l y và phân ph i. B ng 6.3 cho
th y t t c chín bài ki m tra mua ã c thông qua; B ng 6.4 cho th y r ng
t t c chín th nghi m bán hàng ã c thông qua. Trong m i tr ng h p,
vi c thông qua danh sách ki m tra t o ti n cho s ch ng th c ho c xác
nh n b ng quan sát hình nh bên ph i v s tích l y và phân ph i c hi n
th b i các s .
HÌNH 6.4 Ngân hàng Commerz, Bi u Tu n: Tích l y Wyckoff minh

h a

FIGURE 6.5 Distribution: Nine Selling Tests Passed by AP Land
B NG 6.3 Áp d ng Chín Th nghi m Mua Wyckoff: Ngân hàng

Commerz (Malaysia), 1997–1999
Th nghi m mua Wyckoff Bình lu n
1. Gi m m c tiêu giá ã úng. nh phân ph i c hình thành
hoàn thành? trong n m 1997 t o ra s l ng bi u
i m và hình (ngang) a ra các d báo
giá gi m ã c áp ng trong vùng lân
c n c a m c th p nh t c a th tr ng
1997–1998.
2. i m h tr ban u, cao úng. Chu i hành ng giá và kh i l ng
trào bán, i m ki m tra th này báo hi u r ng xu h ng gi m t n m
hai 1997 ã d ng l i. L u ý n kh i l ng
l n do nh ng “ti n l n” mua s m trong

th i gian t gi a n cu i n m 1997. Giá
t ng m nh do kh i l ng m r ng trong
th i gian u n m 1998 cho th y nhu c u
l nv t qua s suy y u c a ngu n cung.
Hành ng t ng giá này c xác nh n b i
t ki m tra th c p sau ó t cu i n m
1998. M c dù giá ã gi m xu ng d im c
c a nh bán th p tr c ó, nh ng kh i
l ng ã ít h n m t cách rõ ràng. Sau ó,
vào cu i n m 1998, giá t ng xu ng áy khi
kh i l ng t ng t ng i — m t d u hi u
t ng giá!
3. Ho t ng t ng giá (kh i úng. L u ý s gia t ng v kh i l ng
l ng t ng khi giá t ng và trong cu i n m 1998 và vào n m 1999 so
gi m trong i u ch nh) v i m c kh i l ng th p h n tr c ó
trong khi giá c gi m vào n m 1998.
4. S i chân i xu ng b phá úng. ng cung d c xu ng SS ã b
v (ngh a là ng cung b xuyên th ng vào u n m 1998 (l u ý cách
thâm nh p) ng cung c S-S chuy n t ho t ng
nh kháng c sang tr thành h tr khi giá
gi m xu ng trong n m 1998).
5. áy cao h n úng. M t lo t các áy cao d n trong cu i
n m 1998 và u n m 1999.
6. nh cao h n úng. M t lo t các nh giá t ng d n c
ghi nh n vào cu i n m 1998 và un m
1999.
7. C phi u m nh h n th Có, so v i nhóm mà Commerz i di n.
tr ng (ngh a là c phi u

t ng nhanh h n v i các t
t ng và ch ng l i các i u
ch nh gi m t t h n so v i
ch s th tr ng)
8. T o n n ( ng giá i úng. Có th th y rõ s hình thành o
ngang) chi u t ng giá ngh ch o u và vai
ngh ch o d i ng kháng c giá
ngang t nét (MM).
9. Ti m n ng l i nhu n t ng úng. N u vi c mua c th c hi n trên
c tính b ng ít nh t ba l n ng lui t i ng vi n c c a i m
m c l n u ch m vào i m d ng là mô hình vai u vai ngh ch o
d ng b o v sau t t ng kh i l ng l n trong quý 2
n m 1999, thì giá d ng d i h tr s là 1
và t l m c tiêu / r i ro giá b ng 3/1.
B NG 6.4 Áp d ng Chín Th nghi m Bán hàng Wyckoff: Ap Land

Weekly, 1999–2000, Th tr ng Malaysia
Th nghi m bán Wyckoff Bình lu n
1. Hoàn thành m c tiêu úng. M c tiêu giá c c t o ra trong
ng cl i quá trình tích l y tr c ó ã t c
kho ng m c giá cao nh t c a n m 2000.
2. Ho t ng gi m giá (kh i úng. S th ng tr c a kh i l ng bên bán
l ng gi m khi t ng và t ng so v i bên mua th hi n rõ ràng trong quý
khi i u ch nh) 3 n m 1999 và quý 1 n m 2000.
3. Ngu n cung s b , cao úng. S d ng l i v i kh i l ng l n c a
trào mua xu h ng t ng (giá o ng c) c ghi
nh n vào n m 1999. Cao trào mua nh
giá c bi t rõ r t.

4. Trung bình ho c c phi u Có, y u h n nhóm có liên quan
y u h n th tr ng (ngh a là,
gi m nhanh h n v i các i u
ch nh gi m và t ng ch m
trong các t t ng)
5. S i chân i lên b phá v úng. ng c u DD ch c ch n b thâm
(ngh a là ng h tr b nh p trong quý cu i cùng c a n m 1999
xuyên th ng)
6. áy th p h n úng v y, m t lo t các nh giá gi m d n
ba l n t nh cao n nh c a t ph c
h i trong quý 3 n m 2000.
7. nh th p h n úng. H tr th p h n ng ký ngay sau
khi cao trào mua
và khi ng h tr ngang MM b phá v .
8. T o hình v ng mi n úng. M t mô hình phân ph i l n, c i n
(chuy n ng bên) c c tr ng b i các nh giá gi m d n
di n ra trong g n 4 quý trong giai o n
1999– 2000 gi a m c giá 2,0 và giá 1,2.
9. Ti m n ng l i nhu n t ng úng. V i vi c bán kh ng m c pullback
c tính ít nh t g p ba l n 1,2 và ti m n ng sinh l i 1,1 và l nh c t l
r i ro c ch nh c t m c 1,5, t l ph n th ng / r i
ro là 3,67 tho i mái
GI N WYCKOFF V PHÂN PH I VÀ TÍCH L Y

Wyckoff trao quy n cho nhà phân tích-giao d ch v i kh n ng ti p c n
cân b ng, toàn trí ra quy t nh phân tích k thu t. Các s Wyckoff
cung c p các s hình nh nh m t công c bên ph i b sung cho danh
sách ki m tra phân tích bên trái c cung c p b i ba lu t Wyckoff và chín
bài ki m tra.

Ph n này gi i thích và th o lu n v các ng d ng c a ba s cs
d ng trong ph ng pháp phân tích k thu t Wyckoff. i v i m i trong ba s
— m t cho tích l y và hai cho phân ph i — có m t bi u di n lý t ng hóa
c a nguyên lý Wyckoff. V i m i s s xu t hi n các chú thích b ng ch
cái và s xác nh các chú thích c a Wyckoff v các giai o n và o n chính
c tìm th y trong quá trình tích l y ho c phân ph i. Nhi u ký hi u trong s
này ph n ánh công vi c c a ông Robert G. Evans, ng i ã ti p t c vi c gi ng
d y ph ng pháp Wyckoff sau cái ch t c a ông Wyckoff vào n m 1934. Ông
Evans là m t giáo viên sáng t o ã là m t b c th y trong vi c gi i thích Wyck
- t t thông qua phép lo i suy.
M t m c tiêu c a ph ng pháp phân tích k thu t Wyckoff là xác nh
th i gian th tr ng khi thi t l p m t v th u c tr cm t ng thái s p
t i, n i t n t i t l ph n th ng / r i ro thu n l i ch ng minh cho vi c
th c hi n v th ó. Ph m vi giao d ch (TR- trading range) là nh ng n i mà
ng thái tr c ó ã b d ng l i và có s cân b ng t ng i gi a cung và
c u. ây trong TR mà các chi n d ch tích l y ho c phân ph i phát tri n
chu n b cho xu h ng t ng ho c gi m s p t i. Chính l c l ng tích t ho c
phân ph i này có th c cho là t o nên m t nguyên nhân xu t hi n trong
ng thái ti p theo. Vi c xây d ng l c l ng c n thi t c n có th i gian và b i
vì trong giai o n này, hành ng giá ã c xác nh rõ ràng, TR a ra các
c h i giao d ch ng n h n thu n l i v i các tham s ph n th ng / r i ro ti m
n r t thu n l i. Tuy nhiên, ph n th ng l n i kèm v i vi c tham gia vào xu
h ng xu t hi n t TR.
Tuy nhiên, thành công, b n ph i có kh n ng d oán và phán oán
tr c ti p h ng và l n c a vi c di chuy n ra kh i TR. Th t may m n,
Wyckoff cung c p các h ng d n c áo mà theo ó nhà phân tích-giao d ch
viên có th ki m tra các giai o n trong TR.
Tích l y
S 1 cung c p m t mô t tr c quan v b n giai o n c a hành ng

th tr ng Wyckoff th ng c tìm th y trong TR tích l y (xem Hình 6.6).
M c dù mô hình Wyckoff c b n v tích l y này không ph i là m t gi n
cho t t c các bi n th có th có trong gi i ph u c a TR, Nh ng nó cung c p
m t i di n c a các c i m quan tr ng c a Wyckoff th ng hi n nhiên
trong m t l nh v c tích t , và nó c ng ph n ánh g i ý v các giai o n có th
xác nh c s d ng h ng d n phân tích c a chúng tôi thông qua TR
h ng t i vi c chúng tôi th c hi n v th uc .
HÌNH 6.6: Gi n 1 — Tích l y

Các giai o n t A n E là các giai o n mà ph m vi giao d ch i qua
c khái ni m hóa b ng ph ng pháp Wyckoff và c gi i thích trong v n
b n. ng A và B xác nh m c h tr c a ph m vi giao d ch, trong khi
ng C và D xác nh m c kháng c . Các t vi t t t c s d ng nh sau:

PS - h tr s b , trong ó l c mua áng k b t u t o ra h tr rõ r t
sau m t t gi m giá kéo dài. Kh i l ng và m c chênh l ch m r ng và
cung c p tín hi u r ng xu h ng gi m có th s p k t thúc.
SC - cao trào bán, th i gian mà m c chênh l ch m r ng và áp l c bán
th ng lên n nh i m và ho t ng bán n ng n ho c ho ng lo n c a
công ty ang c thu hút b i các l i ích chuyên nghi p l n h n m c giá
g n áy.
AR – t t ng t ng, n i áp l c bán ã gi m i khá nhi u. M t làn
sóng mua hi n có th d dàng y giá lên, i u này càng c thúc yb is
che ph ng n h n. M c cao c a cu c bi u tình này s giúp xác nh nh c a
ph m vi giao d ch.
ST - th nghi m th c p, xem xét l i khu v c cao i m bán ki m tra
s cân b ng cung / c u t i các m c giá này. N u áy c t o l p, ngu n
cung áng k s không xu t hi n tr l i, kh i l ng và chênh l ch giá s gi m
áng k khi th tr ng ti p c n vùng h tr trong khu v c SC.
Creek - Con l ch, c p ns t ng t c mô t nh ng n i khác
trong CH NG 6, là m t ng kháng c g n sóng c v l ng l o qua các
nh ph c h i trong ph m giao d ch. T t nhiên, có nh ng ng kháng c nh
và nh ng ng kháng c quan tr ng h n s ph i cv t qua tr c khi
hành trình c a th tr ng có th ti p t c i lên và i lên.
“B c nh y- Jump” - ti p t c s t ng t con l ch, i m mà giá nh y
qua ng kháng c ; m t d u hi u t t n u c th c hi n khi t ng m c chênh
l ch và kh i l ng.
SOS - d u hi u c a s c m nh, m t s ti n b khi t ng chênh l ch và
kh i l ng.
LPS - i m h tr cu i cùng, i m k t thúc c a m t ph n ng ho c
pullback mà t i ó h tr c áp ng. Sao l u vào LPS có ngh a là m t t
pullback h tr mà tr c ây là kháng c , khi m c chênh l ch và kh i
l ng gi m d n sau m t SOS. ây là m t n i t t b t u các v th mua

ho c thêm vào các v th có l i nhu n.
Các t rung l c ho c rung l c th ng x y ra mu n trong ph m vi giao
d ch và cho phép th tr ng và nh ng ng i ch i th ng tr c a nó th c hi n
m t th nghi m d t i m v ngu n cung s n có tr c khi m t chi n d ch
ánh d u s di n ra. N u l ng cung xu t hi n khi phá v h tr là r t nh
(kh i l ng th p), thì ó s là m t d u hi u cho th y con ng rõ ràng cho
m t qu ng cáo b n v ng. Ngu n cung l n ây th ng có ngh a là m t s
s t gi m m i. Kh i l ng hi n ih n ây có th có ngh a là th nghi m
nhi u h n v h tr và th i gian ti n hành m t cách th n tr ng. Mùa xuân
ho c t rung chuy n c ng nh m m c ích mang l i l i ích chi ph i v i
ngu n cung b sung t nh ng ng i n m gi y u m c giá th p.
L u ý: M t lo t SOS và LPS cung c p b ng ch ng t t cho th y m c
áy ã c t ra và quá trình ánh d u giá ã b t u.
Giai o n A Trong giai o n A, ngu n cung ã chi m u th và có v
nh s c n ki t ngu n cung g n nh ang tr nên rõ ràng. S c n ki t ngu n
cung ho c l ng bán ang ng n c ch ng minh m c h tr s b (PS)
và cao trào bán (SC), n i mà m c chênh l ch m r ng th ng lên n nh
i m và n i kh i l ng l n ho c l c bán ho ng lo n c a công chúng ang b
thu hút b i các l i ích chuyên nghi p l n h n. M t khi nh ng áp l c bán ra
d d i này ã c th hi n, m t cu c ph c h i k thu t (AR) s di n ra sau
nh i m bán. M t th nghi m th c p thành công v m t gi m cho th y
l ng bán ít h n so v i SC và v i s thu h p chênh l ch và kh i l ng gi m.
Th nghi m th hai (ST) thành công s d ng l i cùng m c giá v i m c giá
bán t i a. M c th p c a SC và ST và m c cao c a AR thi t l p ranh gi i c a
TR. Các ng ngang có th c v giúp t p trung vào hành vi th
tr ng.
Có th giai o n A s không bao g m s m r ng áng k v m c
chênh l ch và kh i l ng. Tuy nhiên, s t t h n n u làm v y, b i vì vi c bán
ra nhi u h n s thu hút c nhi u ng i bán h n và m ng cho s t ng

giá rõ r t h n và b n v ng h n.
Trong tr ng h p TR i di n cho m t s tích t l i (m t TR trong m t
ng thái ti p t c i lên), b n s không có b ng ch ng v PS, SC và ST nh
c minh h a trong pha A c a Hình 6.6. Thay vào ó, pha A s gi ng nh
pha c a gi n phân ph i Wyckoff c b n ( c mô t trong ph n sau). Tuy
nhiên, pha A v n i di n cho khu v c mà s d ng l i c a xu h ng tr c ó
x y ra. Ph m vi giao d ch t B n E th ng di n ra theo cách t ng t nh
trong vùng tích l y c b n ban u.
Giai o n B Ch c n ng c a giai o n B là xây d ng nguyên nhân
chu n b cho tác ng ti p theo. Trong giai o n B, cung và c u ph n l n
tr ng thái cân b ng và không có xu h ng quy t nh. M c dù manh m i v
di n bi n t ng lai c a th tr ng th ng h n h p và khó n m b t h n, nh ng
có th a ra m t s khái quát h u ích.
Trong giai o n u c a giai o n B, bi n ng giá có xu h ng khá
r ng và kh i l ng th ng l n h n và th t th ng h n. Khi TR xu t hi n,
ngu n cung tr nên y u h n và nhu c u m nh h n do các chuyên gia ang
h p th ngu n cung. B n càng v cu i ho c r i kh i TR, kh i l ng càng có
xu h ng gi m. Các ng h tr và kháng c ( c hi n th d i d ng các
ng n m ngang trong Hình 6.6) th ng ch a hành ng giá trong giai o n
B và s giúp xác nh quá trình th nghi m s x y ra trong giai o n C. S
thâm nh p ho c thi u s thâm nh p c a TR cho phép chúng ta phán oán s
l ng và ch t l ng c a cung và c u.
Giai o n C Trong giai o n C, c phi u c th nghi m. Trong giai
o n th nghi m này, các nhà khai thác ti n thông minh ch c ch n r ng li u
c phi u ã s n sàng b c vào giai o n t ng giá hay ch a. C phi u có
th b t u thoát ra kh i TR theo h ng t ng giá v i nh và áy cao h n
ho c nó có th tr i qua m t mùa xuân ho c rung l c i xu ng b ng cách phá
v các h tr tr c ó tr c khi b t u t ng giá. Th nghi m th hai này
c các nhà giao d ch a thích h n vì nó th c hi n t t h n công vi c d n

d p ph n còn l i c a nh ng ng i n m gi y u và t o ra n t ng sai v
h ng c a n c i cu i cùng. Giai o n C trong Hình 6.6 cho th y m t ví d
v ph ng án thay th này.
Cú B t (Spring) là m c giá di chuy n d i m c h tr c a ph m giao
d ch, nhanh chóng o chi u và di chuy n tr l i ph m vi. ây là m t ví d v
b y g u vì s s t gi m bên d i h tr xu t hi n báo hi u xu h ng gi m
ti p t c. Tuy nhiên, trên th c t , s s t gi m này ánh d u s k t thúc c a xu
h ng gi m, do ó b y nh ng ng i bán mu n ho c nh ng ng i u c giá
xu ng. M c cung c p ho c s c m nh c a ng i bán có th c ánh giá
b ng sâu c a vi c di chuy n giá xu ng m c th p m i và m c t ng i
c a kh i l ng trong s thâm nh p ó.
Cho n khi quá trình th nghi m này, b n không th ch c ch n TR
ang tích l y và do ó b n ph i i có m t v trí cho n khi có thông
tin cho th y vi c ánh d u s p b t u. N u chúng ta ã ch i và theo dõi
ch t ch TR ang di n ra, chúng ta ã n th i gian mà chúng ta có th khá t
tin v ng thái i lên có th x y ra. V i ngu n cung d ng Nh ã c n ki t
và i m nguy hi m c a chúng tôi ã c xác nh chính xác, kh n ng thành
công c a chúng tôi là t t và t l ph n th ng / r i ro c a chúng tôi thu n l i.
S rung chuy n t i i m 7 trong Hình 6.6 i di n cho v trí c ch
nh u tiên c a chúng tôi b t u m t v th mua. Th nghi m th c p t i
i m 8 là m t i m th m chí t t h n mua, vì kh i l ng pullback th p và
i m d ng ho c i m nguy hi m có r i ro th p c th t i i m 7 cho chúng ta
b ng ch ng l n h n và có nhi u ý ki n h n hành ng. M t d u hi u c a
s c m nh (SOS) / nh y qua l ch ( i m 9) chuy n ph m vi giao d ch sang giai
o n D.
Giai o n D N u chúng ta phân tích chính xác và ch n úng th i gian,
i u c n tuân theo bây gi là s th ng tr nh t quán c a c u so v i cung, c
ch ng minh b ng m t mô hình ti n b (SOS) v vi c m r ng chênh l ch giá
và t ng kh i l ng, và ph n ng (LPS) trên m c chênh l ch nh h n và kh i

l ng gi m d n. N u mô hình này không x y ra, thì chúng tôi khuyên b n
không nên thêm vào v trí c a mình mà nên tìm cách óng v trí ban uc a
chúng tôi và quay l i bên l cho n khi chúng tôi có thêm b ng ch ng thuy t
ph c r ng vi c ánh d u ang b t u. N u vi c ánh d u c phi u c a b n
ti n tri n Nh c ghi chép cho n th i gian này, thì b n s có thêm c h i
b sung vào v trí c a mình.
M c ích c a b n ây ph i là b t u m t v trí ho c thêm vào v trí
c a b n khi c phi u ho c hàng hóa s p r i kh i TR. T i th i gian này, l c
l ng c a tích l y ã t o ra m t ti m n ng t t c o b ng ph ng pháp
i m và hình Wyckoff.
Vì v y, b n ã i cho n th i gian này b t u ho c thêm vào v
trí c a mình và b ng cách làm nh v y, b n ã nâng cao kh n ng thành công
và t i a hóa vi c s d ng v n giao d ch c a mình. Trong gi n 1, c h i
này n i m 11 trên “kéo ng c v h tr ” sau “v t kháng c ” (theo
thu t ng c a Wyckoff, i u này c g i là “quay l i mép c a con l ch” sau
khi “nh y qua con l ch”). M t c h i t ng t khác n t i i m 13, m t
i m h tr cu i cùng quan tr ng h n (LPS).
Trong giai o n D, giai o n ánh d u n r khi các chuyên gia b t u
chuy n sang ch ng khoán. ây là c h i t t nh t c a chúng tôi b sung
vào v th c a chúng tôi t n t i, gi ng nh c phi u r i kh i TR.
PHÂN TÍCH NH Y QUA CON L CH - JUMP ACROSS THE
CREEK
Thu t ng nh y v t l n u tiên c Robert G. Evans, ng i ã i u
hành doanh nghi p giáo d c Wyck-off Associates s d ng trong nhi u n m
sau cái ch t c a Richard D. Wyckoff. M t trong nh ng phép lo i suy h p d n
h n c a ông là câu chuy n “nh y qua con l ch” (JAC) mà ông s d ng
gi i thích cách m t th tr ng s thoát ra kh i ph m vi giao d ch. Trong câu
chuy n, th tr ng ct ng tr ng b i m t H ng o sinh và ph m vi
giao d ch b ng m t con l ch u n khúc, v i “ ng kháng c trên” c a nó

c xác nh b i các nh c a cu c bi u tình trong ph m vi. Sau khi th m dò
rìa c a con l ch và phát hi n ra r ng ngu n cung c p b t u c n ki t,
H ng o sinh s rút lui b t u ch y “nh y qua con l ch”. S c m nh
c a phong trào c a H ng o sinh s c ol ng b ng chênh l ch giá và
kh i l ng.
Xác nh b c nh y
M tb c nh y là m t ng thái chênh l ch giá t ng i r ng h n
c th c hi n trên kh i l ng t ng i cao h n xuyên qua ng ng kháng
c bên ngoài. D phòng là m t th nghi m ngay sau b c nh y — m t ph n
ng chênh l ch giá t ng i h p trong các th nghi m kh i l ng t ng i
nh h n — và xác nh tính h p pháp c a hành ng nh y tr c ó.
Ph ng pháp Wyckoff h ng d n b n mua sau m t kho n d phòng
sau khi t ng lên (m t d u hi u c a s c m nh) ho c bán kh ng sau m t kho n
d phòng sau m t b c nh y xu ng (m t d u hi u c a s y u kém). C ng
theo Wyckoff, b n không nên mua breakout vì i u ó s khi n b n d b di
chuy n nhanh theo h ng ng c l i n u breakout là sai. Do ó, ngay t cái
nhìn u tiên, ph ng pháp Wyckoff d ng nh nói v i b n r ng hãy mua
vào i m y u và bán cho s c m nh. Sau khi ki m tra k , quy t c là mua th
nghi m pullback sau khi có d u hi u c a s c m nh.
Giai o n E Trong giai o n E, c phi u r i kh i TR và nhu c u c
ki m soát. S th t b i không c báo tr c và t n t i trong th i gian ng n.
Sau khi m nh n các v trí c a mình, công vi c c a b n là theo dõi ti n trình
c a c phi u khi nó ho t ng hi u qu . T i m i i m 7, 8, 11 và 13, b n có
th tham gia giao d ch, t các v th dài h n và s d ng các phép tính i m
và con s t các i m này tính toán các d oán giá s giúp b n xác nh
ph n th ng / r i ro c a mình tr c khi thi t l p v trí u c c a b n. Nh ng
d báo này c ng s h u ích sau này trong vi c giúp nh m m c tiêu các khu
v c óng ho c xác nh v trí c a b n.
Hãy nh r ng gi n 1 ch cho chúng ta th y m t mô hình lý t ng

hóa ho c gi i ph u c a TR bao g m quá trình tích l y. Có nhi u bi n th c a
gi i ph u tích t này. S hi n di n c a nguyên t c Wyckoff nh cao i m bán
(SC) không xác nh n r ng s tích l y ang x y ra trong TR, Nh ng nó c ng
c tr ng h p cho nó. Tuy nhiên, nó có th là tích l y, phân ph i l i, ho c
không có gì. Vi c s d ng các nguyên t c và giai o n c a Wyckoff xác nh
và xác nh m t s cân nh c chính ánh giá h u h t các ph m vi giao d ch
và giúp chúng tôi xác nh li u cung hay c u ang chi m u th và khi nào c
phi u xu t hi n s n sàng r i kh i ph m vi giao d ch.
Phân ph i
S 2 và 3, c v trong Hình 6.7 và 6.8, phác th o hai bi n th c a
mô hình Wyckoff phân ph i. M c dù các mô hình này ch i di n cho hai
bi n th trong s nhi u bi n th có th có trong các m u c a phân ph i TR,
Nh ng chúng cung c p cho chúng ta các nguyên t c Wyckoff quan tr ng
th ng th y rõ trong l nh v c phân ph i và các giai o n c a TR có th d n
chúng ta n vi c u c Ch c v .
Ph n l n các phân tích v các nguyên t c và giai o n c a phân ph i
TR tr c là ngh ch o c a TR tích l y; ch có vai trò c a h tr và nhu c u
b o ng c.
L c “nh y qua con l ch” (l c c n) c thay th b ng l c “r i xuyên
qua l p b ng” (h tr ). i u h u ích là hãy nh r ng phân ph i th ng c
hoàn thành trong m t kho ng th i gian ng n h n tích l y.
Các ch vi t t t c s d ng trong Hình 6.7 và 6.8 nh sau:
PSY - ngu n cung s b , n i l ng bán áng k b t u t o ra s
kháng c rõ r t sau m t t t ng giá. Kh i l ng và m c chênh l ch m r ng
và cung c p tín hi u r ng xu h ng t ng có th s p k t thúc.

HÌNH 6.7 Gi n 2 — Phân ph i
HÌNH 6.8: Gi n 3 v i s gia t ng sau khi phân ph i

BC - cao trào mua, th i gian mà m c lan r ng m r ng và l c mua
t n nh i m, và vi c mua n ng ho c kh n c p c a công chúng ang

cl p y b i nh ng ng i có l i ích ngh nghi p l n h n m c giá g n
cao nh t.
AR - ph n ng t ng. V i vi c mua khá nhi u c n ki t và ngu n
cung l n v n ti p t c, AR ti p t c ra i tr c Công nguyên. M c th p c a
t bán tháo này s giúp xác nh áy c a TR.
ST - th nghi m th c p, xem xét l i khu v c c a cao trào mua ki m
tra s cân b ng cung / c u t i các m c giá này. N u nh c xác nh n, cung
s l n h n c u và kh i l ng và m c chênh l ch s gi m d n khi th tr ng
ti p c n vùng kháng c c a BC.
SOW - d u hi u suy y u, th ng s x y ra khi m c chênh l ch và kh i
l ng t ng lên ( i m 10 trong Hình 6.7 và 6.8, so v i t ph c h i tr c ó
( n i m 9). Ngu n cung ang th hi n s th ng tr . u tiên c a chúng tôi
“r i trên b ng” gi v ng và chúng tôi ng d y c g ng v n lên phía tr c.
“B ng- Ice” - d a trên s t ng t c mô t n i khác trong
CH NG 6, m t ng h tr g n sóng c v l ng l o d i m c th p
ph n ng c a TR. Vi c phá v l p b ng có th s c theo sau b i n l c
quay tr l i phía trên nó. Vi c không l y l i c phía trên h tr v ng ch c
có th ng ngh a v i vi c th tr ng “ch t chìm”.
LPSY - i m cung c p cu i cùng. Sau khi ki m tra m c b ng (h tr )
trên m t SOW, m t n l c ph c h i y u t trên m c chênh l ch h p cho
chúng ta th y khó kh n mà th tr ng ang g p ph i trong vi c t ng thêm.
Kh i l ng có th nh ho c n ng, cho th y nhu c u y u ho c ngu n cung
áng k . T i LPSYs, các t phân ph i cu i cùng ang c d b tr c khi
b t u ánh d u. LP- SY là nh ng n i t t b t u m t v th bán ho c
thêm vào nh ng v th ã sinh l i.
UTAD - tin c y sau khi phân ph i. (Xem Hình 6.8, i m 11.) T ng
t nh s rung l c c a Cú B t (Spring) và thi t b u cu i trong ph m vi o
chính xác c a giao d ch, UTAD có th x y ra trong TR phân ph i. ây là m t
th nghi m ch c ch n h n v nhu c u m i sau khi b t phá trên ng kháng

c c a TR và th ng x y ra trong giai o n sau c a TR. N u s t phá này
x y ra v i kh i l ng nh mà không có theo dõi ho c trên kh i l ng l n v i
s c tr l i trung tâm c a ph m vi giao d ch, thì ây là b ng ch ng nhi u h n
cho th y TR là phân ph i, không ph i tích l y. UTAD này th ng d n n
vi c nh ng ng i n m gi v th bán y u kém khi n h có l i ích chi ph i
h n và c ng phân ph i nhi u h n cho nh ng ng i mua m i, ít hi u bi t h n
tr c khi s s t gi m áng k x y ra.
Giai o n A Trong giai o n A, nhu c u ã chi m u th và b ng
ch ng áng k u tiên v vi c nhu c u tr nên c n ki t xu t hi n i m1
m c cung s khai (PSY) và i m 2 nh mua (BC). Nó th ng x y ra
m c chênh l ch giá r ng và m c cao nh t. i u này th ng c xác nh
b ng h i ph c k thu t (AR) và sau ó là xét nghi m th c p (ST) c a BC,
th ng là khi th tích gi m d n. ây v c b n là ngh ch o c a pha A trong
tích l y. Nh v i tích l y, giai o n A trong giá phân ph i c ng có th k t
thúc mà không có hành ng cao trào; b ng ch ng duy nh t v s c n ki t
nhu c u là m c chênh l ch và kh i l ng gi m d n.
Trong tr ng h p có liên quan n vi c phân ph i l i (TR trong m t
ng thái ti p t c i xu ng l n h n), b n s th y vi c d ng m t ng thái i
xu ng có ho c không có hành ng cao trào trong giai o n A. Tuy nhiên,
trong ph n còn l i c a TR cho phân b l i, h ng d n các nguyên t c và phân
tích trong các giai o n t B n E s gi ng nh trong TR c a nh th tr ng
phân ph i.
Giai o n B Vi c xây d ng nguyên nhân di n ra trong giai o n B.
Các i m c n th c hi n ây v giai o n B gi ng v i nh ng i m c th c
hi n cho giai o n B trong quá trình tích l y, ngo i tr các manh m i có th
b t u xu t hi n ây v s cân b ng cung / c u di chuy n v phía cung
thay vì nhu c u.
Giai o n C M t trong nh ng cách mà giai o n C t b c l sau khi b
t c giai o n B là d u hi u c a s y u kém (SOW), c th hi n i m

10. SOW th ng i kèm v i s lan truy n và m c t ng áng k i v i nh c
i md ng nh phá v ng ng c n trong giai o n B. SOW có th có ho c
không "r i qua b ng", Nh ng t ph c h i ti p theo tr l i i m 11, " i m
cung cu i cùng" (LPSY), th ng không phù h p v i tr ng h p t ng giá và
có kh n ng i kèm v i ít chênh l ch và / ho c kh i l ng.
i m 11 mang l i cho b n c h i cu i cùng thoát kh i b t k l nh
mua nào còn l i và c h i m i u tiên c a b n tham gia m t v trí bán
kh ng. M t n i t t h n n a s là cu c bi u tình ki m tra i m 11, b i vì nó có
th cung c p nhi u b ng ch ng h n (m c chênh l ch và kh i l ng gi m d n)
và / ho c m t i m nguy hi m c xác nh ch t ch h n.
Cú Tr i (Upthrust) là khái ni m ng c chi u v i Cú B t (Spring). ây
là m c giá di chuy n trên m c kháng c c a ph m vi giao d ch và nhanh
chóng t o chi u và quay tr l i ph m vi giao d ch. Ni m tin t ng là m t cái
b y t ng giá — nó có v là d u hi u b t u m t xu h ng t ng nh ng trên
th c t l i ánh d u s k t thúc c a xu h ng t ng. l nc al c y t ng
có th c xác nh b i giá d ch chuy n lên m c cao m i và m c t ng
i c a kh i l ng trong chuy n ng ó.
Nh ã th y trong gi n 3, pha C c ng có th t b c l b ng m t
chuy n ng theo h ng lên trên, phá v các m c cao nh t c a TR. i u này
c th hi n i m 11 nh là m t s gia t ng sau khi phân ph i (UTAD).
Gi ng nh cú shakeout c th o lu n tr c ó trong s tích l y, i u này
t o nt ng sai v h ng c a th tr ng và cho phép phân ph i nhi t cao
m c giá cao cho nh ng ng i mua m i. Nó c ng d n n vi c nh ng ng i
n m gi v trí ng n y u ph i nh ng v trí c a h cho nh ng ng i ch i m nh
h n ngay tr c khi ng thái gi m giá b t u. N u vi c di chuy n lên vùng
cao m i do kh i l ng gia t ng và m c chênh l ch thu h p t ng i, và giá
quay tr l i m c óng c a trung bình c a TR, i u này s cho th y thi u nhu
c u v ng ch c và xác nh n r ng vi c b t phá lên phía trên không cho th y TR
c a tích l y, mà là s hình thành c a phân ph i.

Vi c hi u và phân tích thành công m t TR cho phép các nhà giao d ch
xác nh các c h i giao d ch c bi t v i các thông s r i ro / r i ro ti m n
r t thu n l i. Khi phân tích TR, tr c tiên chúng ta ang tìm cách khám phá
nh ng gì quy lu t cung và c u ang ti t l cho chúng ta. Tuy nhiên, khi các
phong trào, cu c bi u tình ho c ph n ng riêng l không ti t l v cung và
c u, thì i u quan tr ng là ph i nh quy lu t ef-fort so v i k t qu . B ng cách
so sánh các cu c bi u tình và ph n ng trong TR v i nhau v m c chênh l ch
giá, kh i l ng và th i gian, b n có th phát hi n ra các manh m i b sung v
s c m nh, v trí c a c phi u và quá trình ch c ch n có th x y ra.
Nó c ng s h u ích khi s d ng lu t nhân qu . Trong ng l c c a TR,
l c tích l y ho c phân ph i cho chúng ta nguyên nhân và c h i ti m n ng
cho l i nhu n giao d ch áng k . TR c ng s cung c p cho chúng tôi kh
n ng, v i vi c s d ng các bi u i m và hình, d oán m c cu i
cùng c a vi c di chuy n ra kh i TR và s giúp chúng tôi xác nh n u các c
h i giao d ch ó áp ng thu n l i ho c v t quá tham s ph n th ng / r i
ro.
Giai o n D Giai o n D n và t b c l sau khi các bài ki m tra
giai o n C cho chúng ta th y nh ng nh p th g p gáp cu i cùng ho c s
bùng n nhu c u cu i cùng. Trong giai o n D, m c cung c p tr nên
chi m u th t ng lên khi phá v b ng ho c khi SOW ti p t c vào TR sau khi
t ng. Trong Hình 6.7, t i i m 13, sau khi phá v l p b ng, n l c bi u tình b
c n tr b m t b ng (hi n là kháng c ). S ph c h i g p ph i làn sóng cu i
cùng c a ngu n cung tr c khi ánh d u s s t gi m x y ra sau ó.
Trong giai o n D, b n c ng c cung c p thêm b ng ch ng v xu
h ng có th x y ra c a th tr ng và c h i th c hi n các v th bán u
tiên ho c b sung c a b n. C h i t t nh t c a b n là i m 13, 15 và 17
trong Hình 6.7 và 6.8. Các cu c bi u tình này i di n cho LPSY tr cm t
chu k gi m giá b t u. Vi c b n tham gia vào t p h p các v trí c th c
hi n trong giai o n C và D Nh v a mô t th hi n m t cách ti p c n c

tính toán b o v v n và t i a hóa l i nhu n. i u quan tr ng là các v th
bán b sung ch c thêm vào ho c x p theo hình tháp n u các v trí ban u
c a b n có lãi.
CÂU CHUY N V B NG – H TR
Trong phép t ng t câu chuy n v b ng c a Robert Evans, chúng ta
t ng t ng th tr ng trong hình nh m t H ng o sinh ang i qua m t
con sông óng b ng vào gi a mùa ông. N u s h tr (b ng) m nh, dòng
sông c bao ph b i b ng không có khó kh n gì trong vi c h tr tr ng
l ng c a H ng o sinh. H tr ó c xem nh m t ng t khúc
ngo n ngoèo k t n i các m c th p, các m c h tr , trong TR.
Vi c H ng o sinh không t c m c kháng c trên c a TR s là
m t c nh báo v i m y u ti m n. S suy y u c a b ng s c báo hi u b i
H ng o sinh phá v h tr , ho c r i qua b ng. H ng o sinh có hai c
h i tr l i trên b ng (ngh a là t o ra m t tình hu ng "mùa xuân" t ng giá).
Trong cu c bi u tình i lên u tiên, H ng o sinh có th không l y l i
c ch ng trên b ng. N u v y, anh ta s chìm xu ng sông th p h n
t p h p s c m nh c g ng t p h p l i m t l n n a và phá v l p b ng.
N u trong l n th th hai này, H ng o sinh l i không xuyên qua cl p
b ng, r t có th anh ta s chìm xu ng và ch t
Giai o n E Giai o n E mô t s xu t hi n c a xu h ng gi m; c
phi u ho c hàng hóa r i kh i TR và ngu n cung c ki m soát. Các cu c
bi u tình th ng y u t. Sau khi m nh n các v trí c a mình, công vi c c a
b n ây là theo dõi ti n trình c a c phi u khi nó phát tri n l c l ng phân
ph i. ây là giai o n ánh d u c a chu k . B n nên thoát kh i các v th
mua vào giai o n này c a chu k và các nhà giao d ch tích c c nên th c hi n
các v th bán kh ng.
S Wyckoff c áp d ng cho các bi u c a Nokia
Các bi u hàng tu n c a Nokia hi n th ti n trình theo chu k t ng
th c a Nokia t ánh d u n phân ph i, suy gi m, tích l y và cu i cùng là

b t u giai o n ánh d u. Các bi u hàng tu n cung c p m t b i c nh l n
cho các ng d ng chi ti t c a các s phân b và sau ó tích l y. Phép
t ng t "nh y qua con l ch" và "b ng" (xem h p) c s d ng giúp gi i
thích các v t n t quan tr ng phân ph i và tích l y c minh h a trên b ng
x p h ng hàng ngày c a Nokia.
B c ti n trong th tr ng t ng giá c a Nokia ã b ch n l i trong n m
2000 kho ng m c 500 do s gia nh p th tr ng c a m t l c l ng cung
ng chi ph i. L c cung này xu t hi n l n u tiên vào kho ng tháng 3 n m
2000, n i nó t o ra m t t bán tháo m nh xu ng vùng lân c n 350 trên bi u
Nokia, Nh th hi n trong Hình 6.9. Nhu c u xu t hi n trên th tr ng
ng n ch n t bán tháo này ánh d u th i gian mà câu chuy n b ng giá b t
u. Chúng ta có th th y r ng h tr xu t hi n t i các i m 1, 2, 3 và 4 trong
Hình 6.10. Các cu c bi u tình t các m c h tr này ngày càng tr nên y u t
khi c ch ng ki n b i s gi m d n v kh i l ng cùng v i s d ng l i c a
các t t ng giá m c kháng c g n 540. Sau ó, t i m 4 ã có m t cu c
bi u tình không t c m c kháng c ngang hàng. ây kh i l ng gi m
áng k . H n n a, m c giá ã d ng l i trong tháng B y g n m c 500 gi ng
nh m c cung s ch tr c ó (PSY) trong tháng Ba-tháng T . Do ó, i m
n i này c chú thích là i m cung c p cu i cùng có th hoàn thành m t
ng phân ph i quan tr ng.
Vi c không t c m c kháng c trên là m t c nh báo v i my u
ti m n. Th t v y, m t d u hi u c a s suy y u ã x y ra sau t bán tháo ti p
theo. T i ây, chúng ta ch ng ki n m c h tr phá v quanh m c 425 vào
tháng 8 n m 2000. L u ý r ng m c chênh l ch giá c c k r ng và s gia t ng
áng k v kh i l ng khi Nokia lao qua ng h tr u n khúc c v trên
các m c th p tr c ó.
T m quan tr ng c a vi c giá phá v d i m c h tr c a TR này
Nokia c xác nh n b i các th nghi m ti p theo. Trong tr ng h p t ng
t trên b ng, H ng o sinh có hai c h i tr l i trên l p b ng (ngh a là,

t o ra m t tình hu ng “Cú B t -Spring” t ng giá). Có th th y trong bi u
Nokia th hai (Hình 6.10), có hai cu c bi u tình nh v y. L n th u tiên
d ng l i LPSY 2 trong khi l n th th hai b d ng LPSY 3 cùng m c
v i PSY và LPSY 1. C ng có th th y r ng b ng, ã cung c p h tr , bây gi
ã o ng c vai trò c a nó và b t u ho t ng nh s c kháng ch ng l i
s cám d t ng cao h n. Các LPSY 2 và 3 sau này c ng m r ng ph m vi có
th có c a mô hình phân ph i (cung), do ó t o ra ti m n ng gi m giá nhi u
h n. Cu i cùng, Nokia ã gi m xu ng d i 100 vào n m 2004 (xem Hình
6.11).
S s t gi m c a Nokia ã b ch n ng b i cao trào bán hàng (SC),
cu c ph c h i k thu t (AR) và th nghi m th c p (ST) trong su t tháng 7
và tháng 8 n m 2004. Hành ng ng ng ho t ng này ã giúp hình thành
m t c s tích l y nh , t ó giúp y Nokia lên n m c kháng c xung
quanh 110. Sau m t th i gian dài ng h và i n vào bi u .L cl ng gi m
v n n m trong t m ki m soát, nh c nhìn th y b i ng cung trôi n i
xung quanh m c 110 trong Hình 6.11. M t nhánh khác nh h n c a con l ch
HÌNH 6.9 Bi u Nokia (1) — Hàng tu n, 2000 và 2001

HÌNH 6.10 Bi u Nokia (2) — Hàng ngày, 2000 n u n m 2001
Hình 6.11 Bi u Nokia (3) - theo tu n, 2002– 2005

Tuy nhiên, c hình thành b i s chi ph i c a cung so v i c u trong
kênh gi m trung gian x y ra vào cu i n m 2004 khi giá c phi u c a Nokia
gi m t kho ng 115 xu ng d i 100 vào u n m 2005. (Xem Hình 6.12.)
Nam H ng o sinh ã nh n th c c nh ng phát tri n này, vì anh ta

s theo dõi d c theo rìa c a con l ch quanh m c 110 ánh giá t t nh t s c
m nh t ng i c a cung và c u. Tr c ó anh ta ã i theo con l ch nh khi
nó ch y xu ng làm gi m tr ng l ng c a ngu n cung t 115 xu ng d i 100.
Sau ó, g n cu i n m 2004 và u n m 2005, H ng o sinh ã c m nh n
c r ng ngu n cung ang trôi n i ang khô c n. Anh ta s nh n th y ph m
vi giá thu h p, kh i l ng gi m d n và không có s ti n tri n c a giá nguyên
v t li u v m t gi m. T i th i gian này, anh ta s t nói v i chính mình, "Bây
gi n u tôi quay tr l i ch y t t cho nó, tôi cá là tôi có th nh y qua con
l ch." Trong quá trình sao l u, anh ta s khi n giá gi m xu ng d im ch
tr nh . Trong quá trình này, nh ng con g u còn l i (ngu n cung th n i) s
b y ra kh i th tr ng, b ng ch ng là kho ng cách giá i xu ng ã làm c n
ki t ngu n cung. Do ó, m t Cú B t (Spring) ã x y ra.
L u ý r ng m c chênh l ch giá r ng kho ng 10 i m khi Nokia v t
lên kho ng 98 n 108. áng chú ý h n, hãy l u ý s m r ng áng k v
kh i l ng i kèm v i vi c giá t ng lên 10 i m.
HÌNH 6.12 Bi u Nokia (4) — Hàng ngày, Cu i n m 2004

n u n m 2005

Ngày kh i l ng l n là n i x y ra “b c nh y”. Vì v y, chúng ta c ng
bi t ây là n i có mép c a con l ch u n khúc (nh ). Nói cách khác, JAC
thành công này c ng là m t d u hi u c a s c m nh (SOS). M t v trí dài có
th ã c b t u trong quá trình ki m tra pullback sau b c nh y,
kho ng 104, v i l nh c t l b o v c nh p d i m c h tr , kho ng 95.
Trong th c t , m t m c dài nh v y th ng không c nh p b i m t h c
viên c a Ph ng pháp Wyckoff, b i vì rõ ràng là nhánh chính c a con l ch
v n còn phía tr c.
Sau khi nh y qua nhánh th p h n và nh h n c a con l ch, Nam
H ng o sinh ti p t c i lên vùng lân c n kho ng115, n i tr c ó anh ta
nh n th y dòng ch y quá nhanh và quá sâu nh y qua. M t l n n a, vào u
n m 2005, xung quanh m c giá 115, con l ch t o ra m t ng kháng c
ngu ch ngo c, d c theo m c giá nh c a t ph c h i, ho c cao h n m t
chút so v i m c giá 110 c a Nokia. Tuy nhiên, l n này m i th ã khác.
H ng o sinh nh n th y r ng kh i l ng ang thu h p và m c giá thu h p.
Ông là ng i ch ng ki n s c n ki t c a ngu n cung c p trôi n i t o ra rìa
c a con l ch l n / m c kháng c chính ngay trên 110.
Nh trong tr ng h p chu n b tr c ó c a anh y nh y qua con
l ch nh , H ng o sinh m t l n n a t o ra m t "mùa xuân" khi anh y lùi
v c p 100. S gia t ng t ng i trong chênh l ch giá i lên cùng v i s
m r ng không c n bàn v m c kh i l ng n i mà H ng o sinh ã nh y
qua con l ch l n. Nh ng, vào th i gian l c y c a cú nh y bi n m t, Nam
H ng o sinh s t m th i c m th y m t m i vì g ng s c c a mình khi nh y
qua con l ch. Do ó, b n s oán tr c m t cách h p lý r ng anh ta s ngh
ng i và c ng c s c m nh c a mình. Anh ta làm nh v y b ng cách lùi vào
mép c a con l ch (BUEC). T i th i gian này, chúng tôi nh n nh thêm r ng
ngu n cung ã c n ki t và c u ang c ki m soát. S s t gi m này x y ra
v i m c chênh l ch giá t ng i nh h n và kh i l ng thu h p, do ó cho
th y ngu n cung không th l y l i quy n ki m soát. Do ó, bây gi an toàn
cho nhà giao d ch ho c nhà u t khi tham gia m t v th mua trong vùng lân

c n t 110 n 115 và t l nh d ng bán ngay d i m c 100.
K T LU N
CH NG 6 óng m t vai trò quan tr ng trong vi c chính t cho nhà
phân tích-nhà u t ba n n t ng khái ni m c a ph ng pháp Wyckoff: quy
lu t Wyckoff, bài ki m tra Wyckoff và s Wyckoff. Ph ng pháp
Wyckoff c xây d ng d a trên ba thành ph n này. Chính thông qua vi c áp
d ng các lu t, bài ki m tra và s này mà nhà u t -nhà phân tích xây
d ng các k n ng và phán oán c a mình. H n n a, ba thành ph n này là
công c m nh m duy nh t phân tích và hành ng: Vi c áp d ng ba quy
lu t Wyckoff thú v và chín bài ki m tra Wyckoff c i n k t h p m t cách có
h th ng bán c u não trái, phân tích, trong khi các s Wyckoff tích l y
và phân ph i bán c u não ph i, bán c u não ph i. Ch ng này ã ch ra r ng
ph ng pháp Wyckoff cung c p cho nhà giao d ch c h i h tr v m t
phân tích nh ng gì anh ta ang th y ho c nh ng gì anh ta ngh r ng anh ta
ang nhìn th y v i b ng ch ng c ng r n v các quan i m c a Wyckoff r ng
anh ta có th c ng l i theo ba lu t Wyckoff và chín bài ki m tra Wyckoff.
Trong ch ng này, nhà phân tích-nhà giao d ch ã c th c hi n t ng
b c m t cách c bi t qua các giai o n t A n E c a ph m vi giao d ch
tích l y và phân ph i c hi n th trên s . Sau ó, chúng c áp d ng
cho các bi u c a Ngân hàng Commerz và AP Land t Châu Á và các bi u
c a Nokia t Eu-wire. H n n a, bi u thanh và bi u i m và hình cho
DJIA tái t o th tr ng t ng giá v i d báo giá t ng trên Dow Jones là 14.400.
Các chi ti t và thông tin chi ti t b sung a ra m t v trí khi các ph m vi
giao d ch này i n k t lu n và iv i ng kháng c ít nh t ã c cung
c p b i chín bài ki m tra ho t ng ng c m v i các s và v i các k t
lu n thuy t ph c h n n a t vi c s d ng hai phép lo i suy, "Nh y qua con
l ch” và “Câu chuy n v b ng” Các lu t, bài ki m tra và s c a CH NG
6 ã t o ti n cho vi c áp d ng k l ng h n ph ng pháp Wyckoff trong
ch ng 7 và vi c khai thác kh n ng ki m soát tr ng thái tinh th n c th o
lu n trong Ph n Ba c a cu n sách này.

CH NG 7: PHÂN TÍCH GIAO D CH
Các quy lu t Wyckoff, ki m tra và gi n c gi i thi u trong

ch ng 6 ã t o ti n cho vi c áp d ng k l ng h n trong ch ng này.
ây, tôi c p n vi c phân tích ph m vi giao d ch và sau ó là phân tích
giao d ch trong m t th tr ng có xu h ng, s d ng các i u kho n và
nguyên t c do Richard Wyckoff phát tri n. M c ích c a ch ng này là cung
c p cho nhà giao d ch nh ng minh h a c th , toàn di n v ph ng pháp phân
tích k thu t Wyckoff và ngh thu t u c Wyckoff. Ngoài ra, tôi gi i thi u
chín th nghi m mua m i nhà giao d ch áp d ng khi g p ph m vi giao d ch
h p nh t ho c tích l y l i.
ó là kinh nghi m c a tôi khi h c h i và sau ó là khi d y nhà ut -
k thu t viên ph ng pháp Wyckoff r ng s l p l i là quan tr ng. Vi c l p l i
các lu t, bài ki m tra và s c a Wyckoff trong các hoàn c nh khác nhau
giúp tích l y ki n th c sâu s c, s tho i mái và n ng l c v i ph ng pháp
Wyckoff. Vi c áp d ng l p i l p l i các lu t, quy t c và s này cho nhi u
tr ng h p c th giúp trau d i cho nhà u t -k thu t viên m t m c
thành th o v i ph ng pháp Wyckoff mà tôi thích g i là “n ng l c vô th c” -
g n nh t ng, theo b n n ng s d ng ph ng pháp Wyckoff. Do ó, theo
thi t k , các khái ni m và nguyên t c trong ch ng 6 cl pl i Ph ng
pháp Wyckoff phân tích th tr ng k thu t òi h i s suy xét. Nhà phân tích-
nhà giao d ch có c kh n ng phán oán thông qua kinh nghi m và các
minh h a ch ng d n rõ ràng v các nguyên t c c b n. M c dù ph ng
pháp Wyckoff không ph i là m t h th ng c h c, nh ng các i m u vào có
ph n th ng cao, r i ro th p có th c ánh giá th ng xuyên và có h
th ng v i s h tr c a danh sách ki m tra g m chín bài ki m tra. M i bài
ki m tra trong danh sách i di n cho m t nguyên t c Wyckoff.
Trong ch ng này, tôi s d ng m t nghiên c u i n hình v c phi u
ch ng minh chín các bài ki m tra mua c i n c a ph ng pháp Wyckoff

t i n i làm vi c và mô t các hành ng c a nhà giao d ch t khi m n
khi k t thúc giao d ch. M c dù tên tr ng h p c ng y trang là Công ty San
Francisco (SF), Nh ng nó g i n m t công ty th c s trong l nh v c n ng
l ng và m t giao d ch th c t c th c hi n b i m t chuyên gia Wyckoff.
Vì l i ích kinh t , các hình minh h a mô t m t t ng c a th tr ng, Nh ng
chúng có th c o ng c minh h a m t gi m c a th tr ng.
Nh ã nêu trong ch ng 6, b chín bài ki m tra mua c i n (và chín
bài ki m tra bán) c thi t k ch n oán s hình thành o chi u áng k .
Chín bài ki m tra mua xác nh s xu t hi n c a m t xu h ng t ng m i (xem
B ng 7.1); m t xu h ng t ng giá m i xu t hi n kh i c s ph m vi giao d ch
hình thành sau m t t gi m giá áng k . (Chín bài ki m tra bán ra giúp xác
nh s b t u c a xu h ng gi m t m t hình thành hàng u sau m t b c
ti n áng k .) Chín bài ki m tra kinh i n c a Wyckoff là logic, c ki m
tra theo th i gian và áng tin c y. Tuy nhiên, b chín bài ki m tra ban u
không c thi t k bao g m t t c các giai o n h p nh t r t quan tr ng
x y ra trong c th tr ng t ng và gi m.
B NG 7.1 Th nghi m mua Wyckoff: Chín phép th c i nc a
tích l y
1. ã hoàn thành m c tiêu gi m giá Bi u hình
2. i m h tr ban u, cao trào bán, i m ki m Th ng ng và
tra th hai hình
3. Ho t ng t ng giá (kh i l ng t ng khi giá Th ng ng
t ng và gi m trong i u ch nh)
4. S i chân i xu ng b phá v (ngh a là ng Th ng ng và
cung b thâm nh p) hình
5. áy cao h n Th ng ng và
hình

6. nh cao h n Th ng ng và
hình
7. C phi u m nh h n th tr ng (ngh a là c Bi u d c
phi u t ng nhanh h n v i các t t ng và ch ng
l i các i u ch nh gi m t t h n so v i ch s th
tr ng)
8. T o n n ( ng ngang giá) Bi u hình
9. Ti m n ng l i nhu n t ng c tính b ng ít nh t Bi u hình cho
ba l n m c l n u ch m vào i m d ng b o v m c tiêu l i nhu n
* Áp d ng cho giá tr trung bình ho c c phi u sau khi gi m giá.
Ph ng theo các trích d n s a i t Jack K. Huston, biên t p, Bi u
th tr ng: Ph ng pháp Wyckoff (Seattle, WA: Technical Analysis,
Inc., 1986), 87.
B NG 7.2 Các th nghi m mua Wyckoff m i cs a i cho tái

tích l y
ng kháng c b phá v ( ng ngang trên u ph m vi giao d ch)
Ho t ng t ng giá (ví d : kh i l ng m r ng khi t ng, thu h p khi
gi m)
M c th p cao h n (giá)
M c cao h n (giá)
S c m nh t ng i thu n l i (b ng ho c m nh h n th tr ng)
S c m nh t ng i thu n l i (b ng ho c m nh h n th tr ng)
ã hoàn thành vi c i u ch nh v giá và / ho c th i gian (ví d : thoái lui
m t n a, ã t n ng h tr )
Mô hình h p nh t c hình thành (ví d : hình tam giác)
T l ph n th ng trên r i ro 3: 1

Nh ng ng i theo ph ng pháp Wyckoff g i s h p nh t là s tích h p
l i ho c phân ph i l i. Tuy nhiên, có m t kho ng tr ng trong ph ng pháp
Wyckoff i v i các bài ki m tra xác nh các xu h ng xu t hi n t các
hình thành liên k t. Ch ng này c g ng l p y kho ng tr ng này b ng cách
gi i thi u m t b chín th nghi m mua m i tích l y l i (xem B ng 7.2).
Nghiên c u i n hình sau ây c a SF c s d ng minh h a b chín th
nghi m mua m i này tích l y l i.
Nh ã c p tr c ây, nghiên c u i n hình này ph n ánh m t giao
d ch th c t c th c hi n b i m t chuyên gia trong ph ng pháp Wyckoff.
Chuyên gia này ã s d ng các quy n ch n c phi u niêm y t trên SF làm
ph ng ti n giao d ch c a mình. Chúng tôi s d ng c m t ng th ng
ng, ho c thanh, bi u (Hình 7.1) và bi u i m và hình (Hình 7.2) c a
SF minh h a c hai b th nghi m mua tích l y và tích l y l i.
Khi ti p c n tr ng h p chín bài ki m tra mua c i n này, ng i c
nên ghi nh nh ng l i khuyên sau ây t H i t ng c a Ng i i u hành
ch ng khoán:
Chó s n c phi u trung bình – ho c nh ng i ta th ng g i c u ta là
con sâu nghi n b ng giá - tôi nghi ng là do chuyên môn hóa quá m c c ng
nh b t c th gì khác. Nó có ngh a là m t h s không co giãn r t t. R t
cu c, trò ch i suy oán không ph i là t t c toán h c hay t ra các quy t c,
các lu t chính có th c ng nh c n m c nào. Ngay c trong cu n b ng c a
tôi, vi c c m t s th còn h n c s h c. Có nh ng gì tôi g i là hành vi c a
m t c phi u, nh ng hành ng cho phép b n ánh giá li u nó có c ti n
hành theo nh ng ti n mà quan sát c a b n ã ghi nh n hay không. N u c
phi u không ho t ng úng ng ch m vào nó; b i vì, không th nói chính
xác i u gì là sai, b n không th bi t nó ang di n ra theo h ng nào. Không
ch n oán, không tiên l ng. Không có tiên l ng, không có l i nhu n. Kinh
nghi m này là kinh nghi m c a r t nhi u nhà giao d ch nên tôi có th a ra
quy t c này: Trong m t th tr ng h p, khi giá c không th nói n nh ng di

chuy n trong m t ph m vi h p, không có ý ngh a gì khi c g ng d oán
chuy n ng l n ti p theo s nh th nào — t ng ho c gi m. Vi c c n làm là
theo dõi th tr ng, c b ng ghi âm xác nh gi i h n c a giá vô t n, và
quy t tâm r ng b n s không quan tâm cho n khi giá v t qua gi i h n theo
m t trong hai h ng. M t nhà u c ph i quan tâm n vi c ki m ti n t th
tr ng ch không ph i v i vi c kh ng kh ng r ng cu n b ng ph i ng ý v i
anh ta. Do ó, i u c n xác nh là ng u c ít kháng c nh t [nh n
m nh thêm] t i th i gian giao d ch; và nh ng gì anh ta nên ch i là th i
gian mà dòng ó xác nh chính nó, b i vì ó là tín hi u c a anh ta tr nên
b n r n.
HÌNH 7.1 Bi u thanh cho Công ty San Francisco

HÌNH 7.2 Bi u i m và hình cho Công ty San Francisco
Chín th nghi m mua c i n c a ph ng pháp Wyckoff
V b n ch t, vi c v t qua t t c chín phép th mua c i n c a
ph ng pháp Wyckoff xác nh ng kháng c ít nh t.
Nghiên c u i n hình mà chúng tôi ang s d ng theo chân m t nhà
giao d ch theo nh h ng Wyckoff khi anh ta xác nh và t n d ng các c
h i giao d ch t i SF. Trong khi ch s th tr ng chung không c hi n th
ây, Công ty SF th hi n s c m nh t ng i t t so v i ch s th tr ng
chung. Chín bài ki m tra mua c i n, c li t kê trong B ng 7.1, c
thông qua khi k t thúc giai o n xây d ng c s và nhà giao d ch s ch n mua
quy n ch n mua trên SF và nh p l nh c t l ngay d i h tr tr c ó trong
ph m vi giao d ch. Sau ó, khi các nguy c h p nh t d ng l i, nhà giao d ch
chuy n các tùy ch n c a mình sang m t tháng sau và n m t m c giá th c t
cao h n. Vào cu i tr ng h p SF, nhà giao d ch quy n ch n có th k t thúc
chi n d ch c a mình, thu l i nhu n c a mình và v nhà.

Th nghi m 1 Th nghi m mua Wyckoff u tiên c thông qua là
giá gi m. ã hoàn thành m c tiêu. Th nghi m này ã c thông qua t i
i m 4 trên Hình 7.2, là m c $ 21 cho SF. nh tr c SF xung quanh i m
3 ã t o ra nguyên nhân cho s s t gi m và m c 21 ô la, tác ng t i a
c a nguyên nhân ó ã c nh n ra.
Th nghi m 2 Th nghi m mua Wyckoff th hai ã cv t qua
i m 8 trên bi u thanh, ây là th nghi m th c p x y ra v i kh i l ng
t ng i nh và chuy n ng giá xu ng thu h p so v i nh bán t i i m 4.
T i i m 4, kh i l ng t ng t ng i và giá óng c a m c cao nh t trong
ngày báo hi u cho nhà giao d ch c a chúng tôi r ng có th s p t n nh
bán ra t m th i. T i th i gian 4, nhu c u tham gia th tr ng h p th ngu n
cung c phi u c chào bán vùng lân c n c a m c tiêu giá gi m (mua th
nghi m m t). T i th i gian này, nhà giao d ch l ra ph i bao g m b t k t
bán kh ng nào còn t n ng trên SF vào th i gian m c a c a ngày hôm sau.
Bài ki m tra th c p thành công t i i m 8 cho th y ngu n cung ã c n
ki t trong th i gian hi n t i và do ó xu h ng gi m ã b ch n l i, ít nh t là
t m th i. Công vi c c a nhà giao d ch bây gi là kiên nh n ng i bên l cho
n khi hình thành c s tích l y.
Th nghi m 3 và 4 Th nghi m mua ba yêu c u ánh giá kh i l ng
trên các sóng giá t ng và gi m trong ph m vi giao d ch. M t cu c ki m tra
tr c quan cho th y r ng vào th i gian 16 trên bi u SF, kh i l ng ã t ng
lên khi t ng và thu h p l i khi gi m. Vào th i gian t c 16 trên bi u
d c, SF ã v t qua bài ki m tra: ho t ng t ng giá. Quay l i m t l n n a
bi u hình cho th y r ng trong vùng lân c n c a i m 10, ng cung d c
xu ng ( ng t nét SS) ã b t. Vì v y, kho ng i m 10, mua th nghi m
b n ã c thông qua. B n th nghi m nói trên, m c dù c n thi t, không
ph i là b ng ch ng tích l y y , vì v y nhà giao d ch ph i kiên nh n cho
n khi t t c các th nghi m mua ti t l rõ ràng r ng m t c s ã c hình
thành và b ng ch ng ã c tích l y ch ng minh r ng ng kháng c ít

nh t ã c quy t nh h ng lên.
Th nghi m 5 và 6 Hai th nghi m Wyckoff ti p theo là r t quan
tr ng i v i vi c xác nh ng i lên có ít kháng c nh t. Mua th nghi m
n m là m c th p cao h n (h tr cao h n) và th nghi m sáu là m c cao h n
( nh cao h n). ng th ng ng ho c bi u thanh c a SF cho th y các
m c giá th p h n cao h n d c theo gradient c a các i m 14, 16 và 18. Theo
cách song song, m t lo t các nh giá t ng lên t nh t i các i m 12, 13, 15
và 17. T i i m 17 và 18, nhà phân tích-giao d ch có th tuyên b rõ ràng
r ng các m c cao h n và m c th p h n ã t n, và do ó, các th nghi m
mua Wyckoff n m và sáu ã cv t qua.
Ki m tra 8 i m 15 và 16, sau ó m t l n n a 17 và 18 trên bi u ,
c ng có th c xem là “b c nh y và ki m tra l i”, do ó, nh ng i m
nh y h p pháp vào m t v trí dài. T i i m 16 trên bi u , và th m chí
ch c ch n h n i m 18, nhà giao d ch trong tr ng h p SF ã k t lu n r ng
m tc s ã c hình thành, m t nguyên nhân ã c xây d ng và t l
ph n th ng trên r i ro thu n l i ã có m t. S l ng c th c hi n d c theo
ng 22 ô la c a bi u hình t i m 16 tr l i i m 4 ã t o ra 27 i m
cho d báo t ng t 47 ô la lên 49 ô la, khi s ó c thêm vào m c th p
nh t c a ph m vi giao d ch m c 20 ô la và m dòng chính nó m c $ 22.
H n n a, con s d c theo m c 25 ô la t i i m 18 d oán giá b x
ph t cao t i 57 ô la. K t qu c a nh ng phân tích này, nhà giao d ch ã
chính áng khi k t lu n r ng bài ki m tra th tám ã c thông qua. (Xem
Ph l c B cu i ch ng 5 bi t h ng d n l p d báo giá b ng bi u
hình.)
Th nghi m 7 và 9 Vi c nh p m t v th mua SF m c 25 ô la
( i m 18) và t l nh c t l b o v ngay d i h tr m c 19 ô la s t o ra
r i ro là 6 ô la. S l ng bi u hình d c theo ng 25 t ng ng v i
31 i m c a ti m n ng t ng giá. Do ó, ti m n ng l i nhu n c tính ã v t
quá r i ro c ch ra h n ba l n, vì v y vi c mua th nghi m chín c ng ã

c thông qua. So sánh bi u SF v i ch s th tr ng liên quan c a nó
(không c hi n th ) s cho th y SF t ng i m nh h n th tr ng. Do ó,
SF c u tiên là m t ng c viên có tri n v ng t ng v t tr i (th nghi m
mua b y ã c thông qua).
Vào th i gian SF t n i m 18, t t c chín bài ki m tra mua c i n
ã c thông qua. T i i m 18, ng kháng c nh nh t ã t xác nh là
xu h ng t ng và nhà giao d ch có th ã tham gia các tr ng thái quy n ch n
mua v i các tham s th ng-r i ro thu n l i. giai o n này, nhà giao d ch
ã mua các quy n ch n mua SF có giá tr b ng ti n.
Chín th nghi m mua m i cho tái tích l y
Trong nhi m v tìm ki m s th ng nh t và n n kinh t , nhi u nguyên
t c c a ph ng pháp Wyckoff ã c ch t l c thành chín th nghi m mua
c i n và chín th nghi m bán. Nh ã gi i thích tr c ó, chín phép th
mua ban u c thi t k xác nh các xu h ng n nh xu t phát t các
khu v c tích l y chính theo sau nh ng t gi m giá áng k . Ngoài nh ng
hình thành o ng c chính này áy và nh, c ng có nhi u mô hình ti p
di n quan tr ng c các h c viên c a Wyckoff g i là tích l y l i và phân
ph i l i. Tuy nhiên, các mô hình h p nh t quan tr ng này thi u m t b chín
bài ki m tra thích h p xác nh s ti p t c c a xu h ng t ng ho c xu
h ng gi m. Các khu v c tích l y l i và phân ph i l i ch n gi n là thi u
m t t p h p các th nghi m mua ho c bán t ng ng v i chín th nghi m
c i n v tích l y l n ho c phân ph i l n.
Th t không may, t p h p các bài ki m tra Wyckoff ban u cs
d ng xác nh các i m kh i hành t áy ho c nh không th c
chuy n d dàng c ng Nh không c áp d ng cho các vùng tích t l i ho c
phân ph i l i. M t s th nghi m, ch ng h n nh th nghi m th hai, "h tr
s b , bán cao trào và th nghi m th c p," không áp d ng. nh bán là t t
báo hi u s b t u c a bot sau khi th tr ng gi m i m, Nh ng các vùng
tích l y l i b t u sau khi giá t ng, và do ó th ng b t u v i cao trào

mua. M t s a i n gi n c a quy t c nh cao này phù h p v i các l n
tích l y ph n ng c th c hi n ng u m h h n b i th c t là phân
ph i sau khi th tr ng t ng giá c ng có th b t u v i ngu n cung s b và
cao trào mua.
Các gi i h n t ng t áp d ng cho các th nghi m khác c tìm th y
trong danh sách ban u g m chín. Ví d : c bài ki m tra m t, “m c tiêu giá
gi m (t ng) ã hoàn thành” hay bài ki m tra b n, “s i chân i xu ng ( i lên)
b phá v ”, c bi t phù h p phân tích s tích t l i (phân ph i l i).
thay th cho h , tôi thay th các quy t c Wyckoff khác cho chúng tôi bi t
rõ ràng h n r ng m t th t c ã c hoàn thành úng th i gian và giá c . Ví
d , các bi n pháp thay th này là s ánh ch n b ng giá c a ng c u d c
lên và / ho c t n m c thoái lui m t n a.
Thay cho “m c tiêu giá gi m ã hoàn thành”, th nghi m mua liên
quan tích l y l i tr thành vi c phá v ng kháng c ngang d c theo u
c a ph m vi giao d ch. ng kháng c ngang ó gi i h n kênh xu h ng i
ngang gi ng nh cách các ng cung nghiêng c a xu h ng gi m gi i h n
kênh xu h ng gi m. H n n a, khi m t hình nêm ho c hình tam giác xu t
hi n, tài li u Wyckoff khuyên nhà giao d ch nên tham gia khi giá và kh i
l ng phá v áng k c a ng kháng c (h tr ).
“S l ng xác nh n b c m” (tám th nghi m m i) o l ng ti m
n ng c t o ra trong m t ph m vi giao d ch tích l y l i. S xác nh n này
áng c xem xét c bi t Nh m t bài ki m tra ph n ng tích t vì nó s
h u m t nguyên t c nh th i Wyckoff quan tr ng. Do ó, nhà giao d ch nên
c nh giác v i kh n ng có th ti p t c xu h ng t ng khi bi u hình ã t o
ra ti m n ng tích l y l i, hay còn g i là “s l ng” xác nh n m c tiêu t
c s ban u.
Trong tr ng h p SF, i u này có ngh a là nhà giao d ch nên s n sàng
cho vi c khôi ph c l i xu h ng t ng khi s l ng c t o ra trong quá trình
h p nh t t ng l n áp ng các m c tiêu giá b ng v i các m c tiêu c

t o ra trong c s tích l y ban u. Ví d : n u d c theo m c $ 35, các sóng
giá lên và xu ng trong th i k i ngang c ng c t n i m mà s l ng
bi u hình o c 14 i m, do ó d báo n $ 49, thì nhà giao d ch nên
h t s c c nh giác v kh n ng có th x y ra. n i l i xu h ng t ng. Hãy nh
r ng s ti n c s ban u d c theo m c $ 22 ( i m 16) cd oán là t i
a $ 49. N u m t d án h p nh t có cùng m c tiêu, thì chúng tôi nói r ng nó
quy nh s l ng ban u c tính theo c s .
Các bài ki m tra không thành công
minh h a danh sách các bài ki m tra Wyckoff m i cs a i cho
tái tích l y, chúng ta hãy quay l i nghiên c u i n hình c a Công ty SF. Sau
khi c s c hoàn thành, nhà giao d ch theo nh h ng Wyckoff ã vào
m t v trí quy n ch n mua i m 18 trên bi u SF. Sau ó, c phi u SF ã
t ng m nh t i m 18 lên i m 19, n i nó g p ngu n cung ng n à t ng
c a mình, và vì v y SF b c vào giai o n do d và i ngang. s di chuy n
b t u m c 19. Kho ng th i gian do d này b t uv i nh mua quanh
i m 19, i u này c ng s c nh báo cho nhà giao d ch v kh n ng b t u
tích l y l i tr c khi ti p t c xu h ng t ng ho c th m chí có th phân ph i
d n n o ng c xu h ng. Nhà giao d ch, ng i th c s ang ho t ng
t i SF vào th i gian nghiên c u i n hình này, ã tính l i m c tiêu bi u
hình t ng c a mình là 49 ô la và ch n ch i s gián o n này trong xu
h ng.
T i th i gian 20, nhà giao d ch ã quan sát th y m t tình hu ng "mùa
xuân", vì v y có l anh ta có th m o hi m m t v th mua quanh m c 29 ô
la. T i th i gian này, anh ta có th ã tham kh o danh sách ki m tra các xét
nghi m tái tích t và k t lu n r ng xét nghi m mua tích l y hai và ba ã c
thông qua. T i th i gian 20, kh i l ng giao d ch ã c n ki t áng k và di n
bi n giá gi m m c t i thi u, i u này cho th y s thi u h t ngu n cung
ang b thúc ép trên th tr ng. H n n a, vi c ch n ng h tr t ng CC ch
ra r ng s i u ch nh v th i gian và giá ã di n ra (th nghi m sáu)

Tuy nhiên, ph i n khi v t qua ng ng kháng c 31 ô la khi di
chuy n n i m 22, v i bi n ng giá t ng và kh i l ng m r ng, SF m i
áp ng c m t s bài ki m tra tái tích l y khác, ch ng h n nh bài ki m
tra m t, “ ng kháng c b phá v ” và th nghi m b n , "Cao h n (giá)."
Sau ó, t i i m 23, m t t pullback n "m c th p cao h n" c th c hi n
(th nghi m 3) và s l ng bi u hình d c theo m c 31 s d báo lên trong
ph m vi t $ 37 n $ 39. Tuy nhiên, s l ng này không xác nh n các
d oán giá m c tiêu tr c ó là 47 ô la n 49 ô la c th c hi n cùng
v i m c 22 ô la. Do ó, th nghi m tích l y ph n ng tám ã không c
thông qua. H n n a, m t giao d ch c th c hi n m c 31 c ng s không
t c m c t i thi u 3: 1 t ph n th ng n r i ro b i vì i m d ng c n
ph i c t cách 3 i m m c 28 và s i m tích l y ch là 8 i m. Vì v y,
th nghi m chín c ng không thành công. Có l , m t nhà phân tích m u có th
ã g n nhãn h p nh t t i m 19 n i m 20 là c hi u (th nghi m b y).
Th nghi m tích l y ã v t qua V i hai th nghi m ã th t b i, nhà
giao d ch c a chúng tôi ã ch n b qua vi c b sung vào v trí c a mình t i
i m giao nhau th 23 trên bi u . Ngay sau ó, c phi u SF ã t ng t i m
23 lên i m 27 và tr i qua m t t i u ch nh kéo dài h n. S i u ch nh
ph c t p này s là m t thách th c i v i k n ng nh n d ng m u c a h u h t
các nhà phân tích Wyckoff. Tuy nhiên, chuyên gia Wyckoff ang i u hành
c phi u ã xác nh nó là m t cái nêm ho c nh l n, áp ng th nghi m tái
tích l y th b y. Anh ta ã m qua m c $ 35 tr l i vùng xung quanh i m
22. Con s ó cho th y m t s tích l y l i l n t c m c tiêu $ 47
n $ 49 l n u tiên c thi t l p i m 16 và trong quá trình ó, nó lóe
lên m t “b c- á xác nh n s l ng “(tín hi u mua tái tích l y s b y).
Khi giá thoát ra kh i s hình thành nêm này, nó v t qua ng kháng
c (d c xu ng) n i các i m 27 và 30, kích ho t m t quá trình ki m tra tích
l y l n m t. V m t cân b ng, kh i l ng có xu h ng m r ng trong các t
t ng và thu h p l i trong khi gi m trong khi c phi u SF n m trong ph m vi

giao d ch tam giác (v t qua bài ki m tra tích l y l n hai). Giá ghi nh n m t
lo t các m c th p cao h n t i m 23 n i m 28 n i m 31 ( ã v t qua
bài ki m tra tích l y ba). Chu i m c th p h n cao h n này c a SF ã liên k t
m nh v i chu i m c th p h n th p h n ang x y ra trong ch s th tr ng
chung t i th i gian ó (thông qua ki m tra tái tích l y n m). H n n a, t i các
i m 28 và 31, giá ã g p h tr g n m c thoái lui m t n a c a vi c di
chuy n t i m 20 n i m 27 ( i m 1/2 trên Hình 7.1), do ó hoàn thành
bài ki m tra tích l y sáu. T i i m 28 ho c i m 31, nhà giao d ch s có t l
ph n th ng trên r i ro t t h n 3: 1 (14 i m so v i 3 n 4 i m r i ro) khi
v t qua th nghi m tái tích l y chín.
Nhà giao d ch trong các tr ng h p tích l y l i nói trên nên và ã làm,
chuy n h p ng quy n ch n c a mình v phía sau h t h n và giá th c hi n
cao h n. Anh ta ng th i t ng kích th c ng dây c a mình. Vi c v t
qua t t c chín bài ki m tra tích l y l i ã t o ra m t tr ng h p thuy t
ph c anh ta chuy n các h p ng quy n ch n c a mình v phía tr cv i
m c ình công 35 ô la và thêm vào v trí c a mình.
Ph n k t lu n
Khi SF t n m c 49 ô la, nhà giao d ch ã thoát kh i v trí quy n
ch n SF c a mình. Ông ánh giá r ng kh i l ng t ng i cao x y ra trong
vùng m c tiêu giá quanh 49 ô la là lý do thoát ra. Khi n tr ng h p
thoát ra càng tr nên h p d n h n, ch s th tr ng chung ã b t u suy y u
và khác xa v i m c giá cao h n do SF t kho ng 49 ô la.
Còn có nh ng m c tiêu cao h n m c 51 ô la n 57 ô la, nh ng
nhà giao d ch Wyckoff này ã ch n ch t l i nhu n c a mình m c 49 ô la
vì ó là tác ng l n nh t c a nguyên nhân c xây d ng trong quá trình
mb c tích l y l i d c theo ng 35 ô la ( i m 22 n i m 31). Anh ta
ngh r ng anh ta s ph i v t qua m t xu h ng i ngang khác i u ch nh /
c ng c xu ng chu n b thêm cho b c ti n cu i cùng. Nhà giao d ch c ng
tính toán thêm r ng r i ro không bi n minh cho vi c ch i chi m c

tám i m cu i cùng có s n là $ 49. T t nhiên, nh chúng ta có th th y h i t ,
anh ta ã thoát s m vì SF ã nhanh chóng t ng lên 54 ô la. (Sau khi ph n
ánh thêm, nhà giao d ch Wyckoff này nói r ng anh ta s làm i u t ng t
m t l n n a vì “bò c ki m ti n, g u ki m ti n và l n b gi t th t.”)
Nghiên c u i n hình c a Công ty San Francisco ã ch ng minh cách
th c, v i s tr giúp c a chín th nghi m mua c i n c a Wyckoff, m t nhà
giao d ch quy n ch n có th ã tham gia các v th mua bán có r i ro thu n l i
gi ng nh khi ng kháng c ít nh t c xác nh khi v t qua chín c
i n ki m tra tích l y và khi c phi u r i kh i c s hình thành. Nghiên c u
i n hình này c ng ã ch ng minh cách mà m t nhà giao d ch quy n ch n sau
này có th s d ng b chín bài ki m tra tích l y m i thúc y các giao d ch
c a anh ta v phía tr c và thêm vào v trí c a anh ta. Vi c hoàn thành b n
ch t "b c m xác nh n" c a vi c h p nh t tái tích l y này ã cho nhà giao
d ch thêm lý do gi các v trí c a mình cho n khi các m c tiêu c b n dài
h n c a anh ta t c m c 49 ô la. H n n a, s l ng xác nh n b c
m ã cung c p thêm lý do thuy t ph c anh ta thoát kh i các l a ch n dài
c a mình khi s c m nh bùng n khi SF t m c 49 ô la.
Chín bài ki m tra mua c i n c a Wyckoff và b chín bài ki m tra
m i tích l y l i cho phép nhà giao d ch trong Công ty SF th c hi n m t
chi n d ch t t và nh n ra s gia t ng áng k trong v n ch s h u c a mình.
Cùng v i kh n ng phán oán và kinh nghi m t t, các công c c nêu trong
ch ng này s giúp b n trong công cu c ki m soát r i ro, v t qua ng i
chi n th ng và thu v l i nhu n t i a.
PH L C A: CHI N L C THOÁT RA
Nh v i h u h t các ph ng pháp phân tích k thu t khác i v i Ph
Wall, ph ng pháp Wyckoff dành ph n l n s chú ý c a mình vào nh ng
cách mà ng i ta có th xác nh các i m vào có r i ro t ng i th p, có
ph n th ng cao. M t khác, tài li u Wyckoff ch c p n các chi n l c rút
lui m t cách ng u nhiên. Th c t , khi các l nh thoát Wyckoff c a ra,

h u h t s chú ý c dành a ra các chi n l c rút lui gi m thi u thua l
h n là các chi n l c rút lui t i a hóa l i nhu n. Trong n l c thu hút s
chú ý nhi u h n n Wyckoff vì l i nhu n, ph n này t p h p các nh n xét
ng u nhiên c a Wyckoff v các chi n l c rút lui và m r ng chúng thành
m t khung công vi c h u ích h n. K t qu nghiên c u và suy ngh c a tôi ti t
l r ng chi n l c Wyckoff cho các l i ra có th c phân lo i h u ích n
gi n là m t, hai, ba.
Ba chi n l c rút lui theo nh h ng Wyckoff, c x p h ng theo
m c mong mu n c a chúng, nh sau:
1. Ch t lãi, lo i b v th và thoát kh i th tr ng khi có hành ng cao
trào trong vùng m c tiêu giá.
2. Thoát kh i th tr ng khi có nhi u b ng ch ng cho th y xu h ng
hi n t i s không ti p t c, và th c s có th o ng c.
3. T ng thoát ra kh i th tr ng khi th c hi n l nh d ng (l ) theo
sau.
T i sao chi n l c 1 không c chuy n thành chi n l c thoát t ng
b ng cách nh p l nh bán ho c mua âu ó trong vùng m c tiêu giá, nói
gi a c a khu v c? Câu tr l i là chi n l c thoát l nh 1 c ng yêu c u hành
ng cao trào ng n ch n s chuy n ng c a giá.
Chi n l c thoát 2 yêu c u b n theo dõi th tr ng, nhóm ho c c phi u
bi t các manh m i v giá và kh i l ng c nh báo b n v xu h ng c n
ki t. Vi c ch n oán tình tr ng c a m t xu h ng òi h i b n ph i áp d ng t t
c nh ng hi u bi t v Wyckoff c a mình a ra k t lu n úng n. Hãy
l u ý r ng quy nh tùy ý c a chi n l c rút lui này có th thách th c kh
n ng tinh th n và c m xúc c a b n hành ng.
“Chi n l c d ng l i” hay còn g i là chi n l c thoát 3, là cách ti p
c n d phòng, m c nh, tiêu dùng. Và i v i nh ng ng i thi u k n ng và
ki n th c thoát kh i chi n l c 1 ho c 2, cách ti p c n l nh d ng c a chi n
l c thoát 3 là cách d phòng cu i cùng thoát kh i th tr ng. H n n a,

vi c b trí các i m d ng phía d i (bên trên) tr c các i m ngo t quan
tr ng là i u c n thi t i v i ph ng pháp ki m soát r i ro Wyckoff.
B n c khuy n khích th c hành c ba chi n l c rút lui cho n khi
chúng tr thành b n n ng c a b n.

PH N III: QU N LY TR NG THÁI
TINH TH N
CH NG 8: TÂM LÝ TRADER VÀ K LU T TINH TH N
Richard D. Wyckoff ã quan sát nhi u n m tr c r ng s thành th o

c a m t ph ng pháp phân tích k thu t úng n ch là m t n a c a trò ch i
u c trên th tr ng ch ng khoán và hàng hóa. N a còn l i c a trò ch i là
ki m soát c m xúc c a chính m t ng i và làm ch m t s ph m ch t tinh
th n ho c k lu t tinh th n. Wyckoff l p lu n r ng “s t ch c ng nh c là
m t n a c a tr n chi n. . . . B n ph i ho t ng mà không có b t k c m xúc
nào. . . cho n khi b n có th h c cách giao d ch và u t mà không có hy
v ng ho c lo s r ng b n s không g p c t t c nh ng thành công mà b n
nên có.
Wyckoff ti p t c trích d n nh ng l i ch d n c a m t nhà u c bông
n i ti ng th k 19, Dickson G. Watts, ng i ã nói r ng “nh ng ph m ch t
c n thi t c a m t nhà u c là óc phán oán, tính t l p, lòng d ng c m, s
khôn ngoan và tính m m d o. i v i nh ng i u này có th c thêm vào
m t ph m ch t khác, s kiên nh n. "
Wyckoff k t lu n: “N u b n không có lòng can m, tính t l p, s
th n tr ng, tính c n tr ng và tính m m d o, hãy trau d i nh ng ph m ch t ó
B n ph i rèn luy n chính b n . . . th c hi n m t phân tích tìm ki m v quá
trình tinh th n c a chính b n.”
M c dù nhu c u v k lu t tinh th n này các nhà giao d ch ã c
công nh n h n 100 n m tr c, nghiên c u nghiêm túc v tâm lý nhà ut ,
các khái ni m và k thu t hi u và nâng cao trí tu c a nhà ut ã không
tr nên ph bi n cho n cu i th k XX. Trong bài báo “Mind Games” vào
tháng 6 n m 1994 trên t p chí Futures, David Nusbaum ã vi t: “Nhi u nhà

giao d ch ang chuy n sang các hu n luy n viên ‘tâm lý, mong mu n tìm ra
l i th v i u ch a bi t mà h có th ki m soát — hành vi c a chính h .”
Anh y ti p t c nh c l i r ng:
Xu h ng này - t t nhiên - b t u California. Nghiên c u v tâm lý
giao d ch b t u vào n m 1988 cho nhóm c a Zim, m t t ch c không chính
th c t p h p các nhà qu n lý ti n t , các nhà môi gi i bán l và t ch c và
các nhà giao d ch cl p c t tên cho m t chu i bánh hamburger nh
San Francisco, n i h t ch c các cu c h p l n u tiên.
Tâm lý h c là tr ng tâm, Hank Pruden, thành viên c a Zim, c ng là
biên t p viên c a T p chí Hi p h i K thu t viên Th tr ng, cho bi t, b i vì
theo m t h th ng giao d ch theo quy lu t ch t ch là phù h p cho ng im i
b t u, Nh ng không ph i n u b n mu n tr thành nhà vô ch th gi i.
Có các y u t khác liên quan, bao g m kh n ng tin t ng vào tr c giác c a
b n nh n th c m i th m t cách khác bi t. " Nói cách khác, s d ng cái
u c a b n.
Bài báo c a Nusbaum ã mô t m t s ‘hu n luy n viên c a nhà giao
d ch’ ph bi n và các k thu t c a h . áng chú ý trong s ó là Mark
Douglas, tác gi c a The Discipured Trader: Phát tri n Thái Chi n th ng
(Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Press, 1990); Charles Faulkner c a
Mental Edge Trading Associates, Chicago; và Ti n s Van Tharp c a Vi n
Van Tharp Raleigh, B c Carolina, ng i ã vi t n m cu n sách v tâm lý
giao d ch t i th i gian xu t b n.
B t u t n m 1988, tôi h p tác v i Tharp trong m t nghiên c u v
tâm lý ng i giao d ch và k lu t tinh th n. S h p tác c a chúng tôi lên n
nh i m v i vi c sáng t o ra “M i nhi m v c a giao d ch hàng u”, d n
n m t bài báo cu i cùng c xu t b n trên MTA (Hi p h i K thu t viên
Th tr ng) Jour-nal, Winter 1992– 1993.
Tôi c truy n c m h ng t o ra B y nhi m v c a giao d ch hàng
u sau khi c bài báo c a John Sweeny có t a “Van K. Tharp, Ph.D:

Nhà tâm lý h c c a gi i u t ” trên t p chí Phân tích K thu t Hàng hóa &
C phi u (TASC) s tháng 4 n m 1987. Trong bài báo, Tharp c trích d n
nói r ng, d a trên quá trình ào t o, kinh nghi m và sáu n m nghiên c u và
th nghi m c a mình, ông tin r ng M i th u là tâm lý khi u t . Vì
v y, nó th c s hi u nh ng bi n s tâm lý quan tr ng nh t th ng và thua.
Ví d : m i h th ng th ng có s l ng các b c giao d ch r i r c mà ng i
ta ph i tuân theo và m i b ct ng ng v i m t s tr ng thái tâm lý riêng
bi t. N u b n làm theo các b c nh ng b n không có tr ng thái tâm lý phù
h p v i nó, b n s g p r c r i. Cu c ph ng v n TASC ó ã khi n tôi b t
u suy ngh v các b c nhi m v có th th c hi n và các tr ng thái tinh
th n t ng ng. Tôi ã ngh ra m t mô hình bao g m b y nhi m v khác nhau
và tr ng thái tinh th n thích h p cho t ng nhi m v . B ng 8.1 là mô hình ban
u mà tôi t o ra chia s v i Tharp và các thành viên c a nhóm Zim‘s.
Tôi g i mô hình này là “Bi t cách c a Hobbes.” Bi t cách: Nh ng
h ng d n có h ng d n phát minh ra t ng lai t t nh t cho riêng b n
(San Rafael, CA: FuturePace, Inc., 1986), c a Leslie Cameron-Bander, David
Gordon và Michael Lebeau, là m t cu n sách L p trình ngôn ng th n kinh
và Hobbes là Con h trong truy n tranh c a "Calvin và Hobbes." C Tharp và
Tony Robbins (S c m nh vô h n, New York: Free Press, 1997) u nh n
m nh t m quan tr ng c a vi c s d ng t th v t lý g i lên tr ng thái tinh
th n mong mu n; mô hình ban u c a tôi bao g m các phim ho t hình t ng
ng c a Hobbes v i các bi u hi n trên khuôn m t và t th th ch t phù h p
cho t ng nhi m v / tr ng thái tinh th n. Ý t ng là nh ng bi u hi n trên
khuôn m t bên ngoài k t h p v i tr ng thái tinh th n có th kích ho t tr ng
thái tinh th n ó bên trong và d n n t nói và c m xúc bên trong.

B ng 8.1: B y nhi m v c a giao d ch hàng u
B c Tr ng thái tinh th n
1. Ra ngoài (kh i th tr ng, không có Th , bình t nh, tách bi t, b ng
giao d ch trên) lòng, ánh giá cao
2. Phân tích (v c h i th tr ng b ng Tò mò, t nh táo, khách quan, có
cách s d ng bi u và ch báo) h th ng, k l ng, chuyên
nghi p
3. Hành ng I (“Rình th tr ng” nh Kiên nh n, c nh giác, ki m

mèo rình m i) soát, th n tr ng
4. Hành ng II (ra quy t nh, ra l nh, Nhanh chóng, can m, hung
th c hi n giao d ch) h ng, b b r i
5. H y b (thoát ra, thoát kh i th Lo l ng, s hãi, b i r i, b o v ,
tr ng, hòa v n ho c thua l ) kh n c p, th t v ng, ch p nh n
6. Giám sát ( l i nhu n ch y, i theo Kiên nh n, bình t nh, tách r i,
xu h ng) quy t tâm, ngoan c ng, c nh
giác, m m d o
7. Ch t lãi (b t u chi n l c rút lui) Có ng l c, hài lòng, khuy n
khích
Nh chúng ta s th y trong ch ng 9, nhi m v “H y b ” trong B ng

8.1 ph n ánh m t chi n l c tinh th n m nh m và hi u qu : th giác, thính
giác và ng l c h c (hãy xem ó là m t giao d ch t i, t nh r ng ó là m t
giao d ch t i, và c m nh n s hãi th c hi n hành ng). B n s ánh giá
cao kh n ng ánh giá c m xúc “s hãi” c a b n trong hoàn c nh “giao d ch
t i t ” là t t nh th nào vì n i s hãi s giúp b o v b n! C ng l u ý t m
quan tr ng c a vi c s p x p l i. B n, nhà giao d ch, c n t khung “x u” xung
quanh giao d ch ang x u i c a b n; n u không, b n có th t ru ng mình
tin r ng nó v n là m t giao d ch “t t”, khi n b n hy v ng, trì hoãn, cho nó

m t c h i khác và th m chí có th kéo l nh c t l c a b n.
Tôi ã t o mô hình ban u cho chính mình và ngay sau ó tôi chia s
nó v i nhóm Zim c c p trong bài báo c a Nusbaum và v i Tharp.
Ngay sau ó - sau khi tôi và Tharp b t u làm vi c cùng nhau vào n m 1988
hoàn thi n mô hình và, sau vài tháng th o lu n, làm l i và ki m tra “Bi t
cách c a Hobbes” v i các nhà giao d ch chuyên nghi p xu t s c, mô hình cu i
cùng và hoàn ch nh ã tr thành M i nhi m v c a Giao d ch hàng u.
Khi nhìn th y mô hình cu i cùng, phù th y th tr ng Ed Seykota ã
nói v i Tharp r ng, theo ý ki n c a ông, M i nhi m v c a Giao d ch hàng
u là m t y u t quan tr ng i v i k lu t giao d ch. Chúng tôi nhanh chóng
phát hi n ra r ng nhi u nhà giao d ch khác nh n th y r ng m i nhi m v này
giúp h d dàng t c k lu t tinh th n mà h c n tuân theo các giao
d ch c a h .
Là m t nhà giáo d c, tôi th c s c m th y r ng M i Nhi m v nên
c xu t b n và cung c p cho các nhà giao d ch khác s d ng. Tharp ng
v i tôi, và nh tôi ã c p tr c ó, “M i nhi m v c a giao d ch hàng
u” ã xu t hi n trong s Mùa ông 1992–1993 c a T p chí MTA. Tôi th c
s tin t ng r ng M i Nhi m v s là vô giá trong vi c giúp b n ánh giá
cao và t c s ki m soát tr ng thái tinh th n c n thi t cho giao d ch hàng
u c a riêng b n. V i nhi m v c a biên t p viên T p chí MTA, tôi ã sao
chép l i bài báo g c t i ây b n ti n theo dõi.
M i nhi m v c a giao d ch hàng u - Van K. Tharp, Ph.D. và
Henry O. Pruden, Ph.D.
M c ích c a chúng tôi . . . là mô hình hóa ho c nhân b n giao d ch
thành công u tiên và khía c nh quan tr ng nh t c a mô hình hóa là phân
tách nhi m v xác nh các nhi m v khác nhau liên quan n hành vi mà
b n mu n mô hình hóa. Th t không may, h u h t các nhà giao d ch, ngay c
nh ng ng i gi i nh t, không bi t nh ng nhi m v ó là gì. Khi b n h i h ,
b n s nh n c nh ng câu tr l i nh :

“Tôi th c s không bi t. Tôi giao d ch khi c m th y phù h p. ó ch
y u là c m giác ru t. "
“Chà, tôi th c d y vào bu i sáng và làm nh ng vi c khác cho n khi
th tr ng óng c a, sau ó tôi b t máy tính c a mình và d li u c a
vào qua modem, máy tính a ra m t phân tích, các l nh c chuy n n
m ng l i môi gi i, và sau ó tôi làm nh ng vi c khác. ó là hi u qu nh ng
gì tôi làm, c chia nh thành các nhi m v .”
“Công th c cho nh ng gì tôi làm là tìm ki m X, Y và Z. Khi tôi th y
khách hàng ó và th tr ng ch m i m vào c a tôi, tôi tham gia.”
Nh ng ph n h i này ch b t u trình bày chi ti t các nhi m v liên
quan n giao d ch Mô hình này là c s kh i u hi u thành công- giao
d ch y .
M i nhi m v
M i giai o n trong mô hình c minh h a trong Hình 8.1. M i
nhi m v này phù h p v i phép n d v m t th s n, m t k s n m i ho c
m t chi n binh. Ví d , trong cu n sách Ngh thu t chi n tranh c a mình, Tôn
T ch ra r ng các tr n chi n ph i th ng tr c khi b t u. Suy ngh v hàm ý
c a câu nói ó. Trong tr ng h p giao d ch, i u ó có ngh a là tr ng thái tinh
th n và s chu n b c a b n h u nh xác nh li u b n s th ng hay thua trong
m t giao d ch nh t nh tr c khi b n m cu c thi. Có l câu nói ó h i m nh
m , nh ng tôi tin r ng tr ng thái tinh th n và s chu n b c a b n s quy t
nh li u b n có giành c chi n th ng hay không. Tuyên b c ng ch ra t m
quan tr ng c a giai o n u tiên c a giao d ch thành công, m t nhi m v
c g i là t phân tích.
1. T phân tích hàng ngày
Giao d ch thành công là ki m soát r i ro 40% và ki m soát b n thân
60%. i l i, ph n ki m soát r i ro là m t n a qu n lý ti n và m t n a phân
tích th tr ng. Nh v y, phân tích th tr ng ch kho ng 20% giao d ch thành
công. Tuy nhiên, h u h t các nhà giao d ch nh n m nh vào phân tích th

tr ng ng th i tránh ki m soát b n thân và không nh n m nh ki m soát r i
ro. tr nên thành công, các nhà giao d ch c n o ng c các u tiên c a
h .
Giao d ch liên quan n ho t ng c a con ng i và hi u su t ó có
th c ol ng m t cách khách quan v l i nhu n và thua l . B n không
th che gi u h s hi u su t c a mình. Hi u su t c a b n có lãi, hòa v n ho c
thua l . Vì b n là nhân t quan tr ng nh t trong hi u su t c a mình, nên vi c
dành th i gian phân tích b n thân có h p lý không? Các nhà giao d ch gi i
nh t làm i u ó trong ti m th c. B n có th s i tr ch m tb cn ub n
n l c có ý th c b t u m i ngày v i vi c t phân tích b n thân.
Các y u t gây c ng th ng, ho c b t c i u gì làm gi m hi u su t c a
b n ch ng h n nh c m l nh ho c b nh t t, s nh h ng n giao d ch c a
b n. i u gì s x y ra n u hi u su t công vi c c a b n hòa v n và b n b c m
l nh khi n hi u su t c a b n gi m 10%? t nhiên, b n b t u m t ti n.
Ngay c khi hi u su t thông th ng c a b n mang l i l i nhu n, n u m t s
tác nhân gây c ng th ng làm gi m nó i 10%, thì b n có th th y mình hòa
v n ho c thua l . Nói cách khác, t t h n h t b n nên tránh xa giao d ch cho
n khi b n lo i b c c ng th ng trong cu c s ng. N u b n không dành
th i gian phân tích b n thân tr c khi giao d ch, thì b n có th giao d ch theo
thói quen. Và n u b n giao d ch trong nh ng tr ng h p này, thì b n s t h i
t i sao b n t nhiên b t u thua l .
Nhi u ng i th y r ng giao d ch t t nh t c a h là giao d ch khó th c
hi n nh t. B n th ng i ng c l i ám ông trong các giao d ch t t nh t. K t
qu là, khi h u h t m i ng i tin r ng b n ã sai v i ni m tin tham gia
vào th tr ng và xung quanh b n có r t nhi u ng i trong s h , r t khó
ch ng l i h . K t qu là, nh ng ng i giao d ch trong m t ám ông coi giao
d ch t t c a h là giao d ch khó. Hãy gi s r ng i v i b n, nh ng giao
d ch khó là nh ng ng i chi n th ng l n. Làm th nào b n bi t li u giao
d ch có khó kh n hay n gi n là b n không có tâm tr ng giao d ch? B n

không. T phân tích cho phép b n phân bi t gi a giao d ch khó kh n và
nh ng th i gian b n th c hi n giao d ch có v khó kh n.
B n có th t phân tích theo m t s cách. Ph ng pháp d nh t là phát
tri n thang ánh giá t 1 n 8, v i 1 là kém và 8 là t t. M t thang ánh giá
m u c minh h a [trong Hình 8.2].
Vào u m i ngày, hãy dành kho ng 30 giây thi n. Hãy i vào bên
trong b n thân và xác nh xem b n ang c m th y Nh th nào vào ngày c
th ó. ánh giá b n thân trên thang i m, v i 1 là t nh t c a b n, 8 là t t
nh t c a b n và 4 n 5 là trung bình. Trong m t tháng ho c lâu h n, hãy so
sánh thành tích giao d ch c a b n v i x p h ng bu i sáng c a b n. B n s th y
r ng giao d ch có th không áng giá tr khi x p h ng c a b n trên m t m c
c th . Khi b n ti t l m c x p h ng ó là gì, hãy a ra quy t c không giao
d ch tr khi m c t ánh giá c a b n cao h n m c ó.
Hình 8.2 Thang ánh giá m u

M t cách hi u qu h n n a ti n hành t phân tích là phân tích các
b ph n. V b n ch t, tôi th y ni m tin r ng chúng ta bao g m các b ph n,
h u h t trong s ó n m trong tâm trí vô th c c a b n, là h u ích. B n có th
coi các b ph n c a mình nh nh ng vai trò khác nhau trong cu c s ng, m c
dù chúng có th bao quát h n th . M i b ph n c hình thành th c hi n
m t s n i dung tích c c. Ví d : b n có th thi t l p m t b ph n b ov
b n ho c t ng c ng an ninh cho b n, giúp b n ki m ti n, gi i trí, mang
tình yêu vào cu c s ng c a b n, mang l i s ph n khích trong cu c s ng c a
b n, v.v. Vì h u h t nh ng b ph n này là vô th c, b n không nh n th c c
chúng. Trên th c t , b n có th không chú ý n b t k th gì trong s chúng.

K t qu là, m i b ph n ch n gi n là tìm ra các hành vi th c hi n ý nh
c a mình. Nh ng hành vi ó không nh t thi t vì l i ích chung c a b n, vì
nh ng hành vi c a m t b ph n th ng s xung t v i nh ng hành vi c a b
ph n khác. Ví d : n u m t b ph n mu n b n chú ý, nó s t o ra m t s tín
hi u thu hút s chú ý ó. N u b n b qua tín hi u mà nó cung c p cho b n,
nó s t o ra m t tín hi u n t ng h n. Quá trình này ti p t c cho n khi nó
thu hút c s chú ý c a b n. Th t không may, nhi u nhà giao d ch không
ph n h i l i nh ng tín hi u này cho n khi chúng tr nên r t k ch tính, ch ng
h n nh lo l ng t t ho c thua l l n.
M i ng i có th h c cách xác nh b ph n nào ang ho t ng và
làm th nào k t n i v i nh ng b ph n ó m t cách d dàng. i u x y ra là
m t khi các b ph n bi t r ng b n s n sàng chú ý n h , h không c n ph i
t o ra nh ng tín hi u n t ng thu hút s chú ý c a b n. T phân tích, s
d ng mô hình các b ph n, gi ng nh m t cu c i tho i ng n v i các b
ph n c a b n vào bu i sáng. Nó có th t ng t nh t h i b n thân, "Có ai
(t c là b t k b ph n nào c a b n) c n b t c th gì không?" trong khi b n
chú ý n b t k tín hi u nào b n nh n c. Hãy nh y c m v i m t lo t các
d u hi u bên trong. Các b ph n c a b n có th giao ti p b ng gi ng nói, hình
nh tr c quan ho c c m giác nào ó. Hãy c i m v i nh ng d u hi u nh v y
su t c ngày.
Khi b n th c hi n quá trình này vào m i bu i sáng, b n ch m t 15
giây n m t phút hoàn thành. H n n a, ph ng pháp t phân tích các b
ph n có u i m h n so v i ph ng pháp t ánh giá ch n u b n có v n
, b n có th gi i quy t ngay l p t c b ng cách tìm ra cách thích h p áp
ng nhu c u c a b ph n trong phi n mu n. Ng c l i, n u b n ch cho mình
m t ánh giá kém mà không c n bi t ngu n g c c a v n , thì t t c nh ng
gì b n có th làm là ng ánh i.
T phân tích, khi c th c hành th ng xuyên, có th t o ra s khác
bi t to l n trong giao d ch c a b n. N u b n làm i u ó, chúng tôi ngh r ng

b n s ng c nhiên v s th hi n trong k t qu giao d ch c a mình.
2. Di n t p tinh th n hàng ngày
M t trong nh ng ho t ng quan tr ng nh t c i thi n h u h t m i
hình th c ho t ng c a con ng i là di n t p tinh th n. Giao d ch c ng
không ngo i l . Hãy nh r ng bu i t p luy n tinh th n quan tr ng nh th nào
i v i nh ng x th hàng u. Game th b n súng hàng u th gi i ã luy n
t p t ng phát b n có th c n thi t trong m t tr n u b n súng. Ng ib n
súng gi i th hai nói d i r ng bu i t p r t quan tr ng, Nh ng anh y ã không
t p l i toàn b tr n u.
Ng c l i, h u h t nh ng ng i b n súng th m chí còn không luy n
t p tinh th n. T ng t , h u h t các nhà giao d ch u th t b i trong vi c
luy n t p tinh th n. Còn b n thì sao?
Các v n ng viên hàng u — t chuyên nghi p nv n ng viên
Olympic — luy n t p tinh th n cho màn trình di n c a h tr c khi hành
ng. Ví d , Billy Casper, m t trong nh ng ng i ch i gôn gi i nh t PGA
Senior Tour, h u nh không bao gi ánh ba qu m t i m xanh. Casper
tuyên b r ng anh y ã h c cách putt (ghi chú: ây là thu t ng trong golf.
putt là ánh m t qu bóng gôn nh nhàng qua m t khu v c c ng n và u
vào l ) trong bóng t i g n nh hoàn toàn và s xu t s c ó ã d y anh y th c
s t p trung vào hình nh bên trong c a cú putt mà anh y ang c g ng th c
hi n. S t p trung cao vào hình nh tinh th n bên trong c a anh y là i u
khi n anh y tr thành m t trong nh ng ng i ánh bóng gi i nh t th gi i.
Nhi m v di n t p cho phép b n l p k ho ch tr c cách b n s th c
hi n b t k nhi m v giao d ch nào nhi m v th c t là t ng. Nó cho
phép b n d oán các v n và phát tri n các gi i pháp thích h p cho chúng.
Và quan tr ng nh t, s t p d t v m t tinh th n giúp b n tránh c nh ng
sai l m. Tuy nhiên, có nh ng cách thích h p và không thích h p th c hi n
bu i di n t p.
M t trong nh ng khách hàng c a tôi s d ng nh t ký l p k ho ch cho

ngày giao d ch ti p theo c a anh y. M t vi-th anh y cho tôi xem m t cái gì
ó nh th này:
Ngày mai s là a ng c. Tôi s b cám d giao d ch - có th là t c
hai phía c a th tr ng và có th là vài l n. Ngoài ra, th tr ng s có m t
bi n ng l n vào ngày mai và h s c g ng n m b t các i m d ng c a tôi.
ó s là m t bài ki m tra th c s v kh n ng ki m soát tr ng thái tinh th n
c a tôi.
K ho ch c a anh ta d oán các v n , nh ng t khuôn kh sai. Anh
y th c s ang t l p trình cho m t ngày “ a ng c”. Thông th ng, b n
nh n c nh ng gì b n t l p trình có c. Thay vào ó, anh ta có th
nói nh sau:
Ngày mai s có m t s th thách thú v . Th tr ng có th ng n
i m d ng c a tôi. ó là m t ph n c a trò ch i giao d ch. Tôi s tuân th các
quy t c c a mình và th c hành ki m soát tr ng thái tinh th n trong su t c
ngày.
Trong hình th c luy n t p tinh th n th hai này, anh ta ang d oán
nh ng s ki n t ng t . Tuy nhiên, các s ki n là thách th c, không ph i là
“ a ng c”. Quan tr ng h n, anh y ang t p d t th c hi n k ho ch c a
mình và tuân theo các quy t c c a mình, b t ch p nh ng thách th c ti m tàng.
Nh v y, bu i t p c a c u y s r t hi u qu .
M t khách hàng trong Ch ng trình Super-Trader c a tôi th c hi n
bu i t p luy n tinh th n c a mình b ng cách nghe m t o n b ng dài 60 phút
m i ngày. Anh y ã th c hi n các cu n b ng bao g m h u h t các nhi m v
quan tr ng trong mô hình này. M i b ng bao g m m t mô t v nhi m v và
tr ng thái tinh th n thích h p, c ng nh âm nh c và th ca giúp anh ta t
c khuôn kh tinh th n chính xác cho nhi m v .
3. Phát tri n ý t ng ít r i ro
K s n m i ph i bi t v trí c a con m i, các h n c mà con m i s
d ng và thói quen c a con m i. M t khi bi t c thông tin ó, k s n m i có

th th giãn cho n khi con m i xu t hi n. K t qu là, giai o n ti p theo c a
mô hình liên quan n vi c phát tri n m t ý t ng có r i ro th p.
Ban u tôi g i nhi m v này là phân tích th tr ng. Tuy nhiên, m t
trong nh ng nhà giao d ch gi i nh t trên th gi i ã nói v i tôi r ng iv i
h u h t các nhà giao d ch, vi c phân tích th tr ng c a h t ng ng v i
vi c xây d ng m t ngôi nhà r m. H thu th p d li u v th tr ng; h xem
xét các m u bi u khác nhau và các phân tích th tr ng c th ; và h th m
chí còn a ra nh ng d oán v h ng i trong t ng lai c a th tr ng và
sau ó t p trung vào vi c c g ng giúp nh ng d oán ó tr thành hi n th c.
Tuy nhiên, h không xem xét xác su t th ng và thua ho c s ti n có th th ng
ho c thua. Nói cách khác, nh ng gì h u h t các nhà giao d ch làm v m t
phân tích th tr ng không liên quan gì n vi c th c hi n các giao d ch r i ro
th p. Nh ng ng i th s n thích xây nhà b ng r m, Nh ng ho t ng ó
không liên quan gì n vi c b t m i. Nó t ng ng v i vi c dành th i gian
và th c hi n nh ng gì b n cho là quan tr ng, trong khi b n tránh nh ng v n
th c s quan tr ng. Xây d ng m t ngôi nhà r m có liên quan nhi u h n
n vi c mang l i cho b n c m giác an toàn gi t o. Ngôi nhà r m c a b n có
th ch ra n i b n s ng và xác nh ranh gi i lãnh th c a b n. Theo ngh a ó,
có m t ngôi nhà r m là quan tr ng.
M t nguyên t c c b n c a mô hình hóa là nh ng y u t ó i u quan
tr ng i v i m t k n ng s hi n di n t t c nh ng ng i th c hi n k
n ng ó c p cao nh t. Ng c l i, các y u t hi n di n m t ng i trên
cùng c a l nh v c có k n ng, Nh ng không có ng i khác, có l là nh ng
c i m riêng. Vì các nhà giao d ch thành công phân tích th tr ng theo
nhi u cách khác nhau, nên ki u phân tích nào không quan tr ng mi n là nó
giúp gi m thi u r i ro x y ra. Ngoài ra, vì có vô s ví d v các nhà giao d ch
thành công ào t o ng i khác v ph ng pháp c a h Nh ng không th
chuy n giao thành công c a h , nên ph ng pháp lu n ch c h n không ph i là
m t khía c nh quan tr ng c a s thành công ó. M t khác, i u mà t t c các

nhà giao d ch hàng u làm là phát tri n m t ý t ng r i ro th p. N u phân
tích th tr ng c a b n t p trung vào vi c phát tri n m t ý t ng có r i ro
th p, thì b n ang th c hi n m t nhi m v h u ích v m t ki m ti n v i t
cách là m t nhà giao d ch.
H u h t các nhà giao d ch phân tích th tr ng d oán giá c . D
oán giá không liên quan nhi u n giao d ch thành công. i u quan tr ng là
xác nh khai thác khi r i ro có l i cho b n và sau ó ki m soát r i ro ó (t c
là thông qua n m nhi m v ti p theo trong mô hình). B n ã bi t r ng vi c
phát tri n m t k ho ch trò ch i b ng v n b n t o ra các ý t ng r i ro
th p là m t nhi m v quan tr ng trong vi c chu n b tr thành m t nhà
giao d ch hàng u.
Có m t s nhi m v ph phát tri n m t ý t ng ít r i ro. Nhi m v
ph u tiên liên quan n vi c thu th p d li u (t c là ghi l i giá cao, th p,
m c a và óng c a; kh i l ng; t l t ng / gi m trong th tr ng ch ng
khoán; các ch báo tâm lý; v.v.). Nó liên quan n vi c chuy n thông tin vào
bi u , máy tính ho c b ng c a b n. Các nhi m v ph khác liên quan n
ng não sáng t o và xác nh r i ro ng sau nh ng ý t ng ó.
H u h t các nhà giao d ch thu th p d li u và i n k t lu n cùng m t
lúc. Ví d : n u b n có xu h ng gi m giá, thì h u h t các giao d ch c a b n s
có xu h ng ng n h n — ngay c trong m t th tr ng t ng giá l n. Khi b n
gi i thích d li u, b n b t u hình thành m t ý ki n s nh h ng m nh m
n b t k ho t ng ph nào mà b n th c hi n. Hãy khách quan và không
công tâm trong khi b n ang th c hi n phân tích. Hoàn thành toàn b giai
o n thu th p d li u c a phân tích th tr ng tr c khi b n ng não. Khi
b n ã t o ra m t s ý t ng, hãy xác nh r i ro ng sau m i ý t ng. ng
v i i n k t lu n cho n khi toàn b trình t hoàn t t.
Tránh ý ki n c a ng i khác trong khi b n ang phát tri n ý t ng r i
ro th p c a mình. Suy ngh c a nh ng ng i khác có th d dàng d n n vi c
b n nh y vào m t cu c tranh lu n tr c khi hoàn thành phân tích c a riêng

b n. Ngoài ra, ng i khác th ng sai khi n b n không mu n ch p nh n tâm
lý c a ám ông. Ngo i l duy nh t cho quy t c này là n u b n bi t ai ó báo
hi u chính xác th tr ng quay u b ng s ph n khích c a anh ta v vi c th
tr ng ti p t c di chuy n. N u b n bi t m t ng i Nh v y, thì hãy cân nh c
s d ng ph n ng c a ng i ó Nh m t trong nh ng ch báo tâm lý c a b n.
Ghi l i s phát tri n các ý t ng c a b n. Tài li u này s cung c p cho
b n thông tin có giá tr v m t s công vi c sau này mà b n s c n th c hi n,
ch ng h n Nh ph ng v n hàng ngày và ánh giá nh k c a b n.
M t khi b n có m t ý t ng r i ro th p v cách giao d ch, b n ph i a
ýt ng ó ra th tr ng. Vì v y, nhi m v ti p theo trong mô hình là rình
r p ýt ng c a b n trên th tr ng.
4. Rình r p
Hãy t ng t ng tình hu ng sau: B n ã phát tri n m t ý t ng mà
b n cho r ng có r t ít r i ro và b n mu n m m t v th . B n có hai s l a
ch n. B n ch có th tham gia th tr ng ho c b n có th c g ng tìm m c giá
t t nh t có th b ng cách tr thành m t nhà giao d ch trong ngày. B n ch t
c a vi c “rình r p” là tìm ra m c giá t t nh t có th tham gia. Nh v y,
rình r p là m t hình th c ki m soát r i ro khác.
Suy ngh v k s n m i sau khi con m i c a nó. B n ã bao gi xem
m t con mèo m i l n u i m t con chim? Nó nhìn th y con chim và sau ó
ch y theo nó. Con mèo này a ra nhi u c nh báo cho con chim, vì v y nó r t
ít có c h i b t c con chim tr khi con chim bay ngay vào ó. T ng ph n
con mèo m i l n v i con mèo tr ng thành. Con mèo tr ng thành rình con
chim. Nó i cho n khi con chim n g n vi c tóm g n con m i g n
nh ch c ch n. Ngay lúc ó nó v t i, con mèo tr ng thành s tiêu hao r t ít
n ng l ng tr khi nó bi t r ng có c h i thành công t t.
Các nhà giao d ch hàng u thích phép n d s n b n mô t nh ng
gì h làm. Ví d , m t trong s h tuyên b anh ta gi ng nh m t con báo
gêpa. Báo m có th ch y nhanh h n b t k loài ng v t nào, Nh ng nó

v n rình r p con m i. Nó s không t n công cho n khi nó ngay trên u
con m i c a nó. Ngoài ra, báo gêpa th ng i m t con v t y u ho c què t i
g n. M t nhà giao d ch hàng u khác nói v i tôi r ng anh ta giao d ch nh
m t con s t . Anh ta theo dõi b y àn trong nhi u tu n cho n khi có th gì
ó khác v i s hi n di n c a anh ta khi n c àn ho ng s . Khi c àn ho ng
lo n, anh ta u i theo m t con v t y u t ho c què có v b i r i nh t. S khác
bi t gi a m t th s n bình th ng và m t loài ng v t th c s có tay ngh
cao nh báo m hay s t tinh ranh là ng i th s n lành ngh i cho n
khi t l c c có l i cho mình.
Rình r p có ngh a là mb ot l c c th m chí còn có l i cho b n
b ng cách chú ý n khung th i gian nh nh t có th cho b n. i u này có
ngh a là b n ph i thu h p s t p trung c a mình tìm ra m c giá vào l nh t t
nh t có th trong ngày (ví d : b ng cách bán m t cu c bi u tình trong ngày
ho c mua vào m t t gi m giá trong ngày). Steidlmayer‘s Market Profile®
c thi t k cho m c ích này, nh ng các tín hi u k thu t khác s cung c p
cho b n thông tin t ng t .
Vi c rình r p r t khó i v i h u h t m i ng i vì nó òi h i m t tr ng
thái tinh th n hoàn toàn khác v i tr ng thái tinh th n c n có trong nhi m v
ti p theo, giai o n hành ng c a hu n luy n. Tr ng thái tinh th n theo
dõi ý t ng c a b n bao g m s t p trung r ng rãi, khung th i gian di chuy n
ch m và c ng m nh. Nh ng ph m ch t này là m t s t ng ph n rõ r t
v i nh ng c i m tinh th n mà h u h t m i ng i có khi h phát tri n m t
ýt ng r i ro th p v th tr ng. H u h t các nhà giao d ch, sau khi phân tích
th tr ng, u tràn y sinh l c và s n sàng hành ng. Làm nh v y, h
không b l c h i, Nh ng c ng t ng r i ro vì h ang t p d t hành ng
h n là ph n ng v i các i u ki n th tr ng th c t .
Khi b n ang rình r p, b n c n ph i hòa vào dòng ch y c a th tr ng.
Hãy nh y c m v i m t lo t các d u hi u! Th tr ng ang g i cho b n nhi u
tín hi u n u b n chú ý n chúng. H c cách c và gi i thích nh ng tín hi u

ó. M t trong nh ng khách hàng c a tôi, m t nhà giao d ch khung th i gian
dài, ng i ch th c hi n các giao d ch cá nhân, b t u nhi m v rình r p b ng
cách giao d ch trên gi y m t v trí theo h ng ng c l i v i v trí mà anh ta
ang lên k ho ch. i u này giúp anh ta phát tri n c m giác “ u ngón tay”
i v i th tr ng. ng th i, anh ta bi t r ng th i gian t t nh t thoát ra
kh i giao d ch gi y t c a mình c ng là th i gian t t nh t m v trí d ki n
c a mình.
5. Hành ng
Giai o n hành ng ch di n ra trong tích t c. Nh ng th c hi n nó
m t cách tr c ti p, b n ph i n ng n , m nh d n và can m. B n ch c n làm
i u ó. Nhà giao d ch ph i có s nhanh nh y, chính xác và t p trung chú ý -
t p trung vào vi c th c hi n giao d ch m t cách chính xác và nhanh chóng.
Anh ta ph i nhanh chóng n u không s b l c h i. Và anh ta ph i chính xác,
n u không anh ta có th tìm th y mình v i th gì ó khác v i con m i c a
mình.
Giai o n hành ng c a giao d ch ph i m nh m và d d i. M t nhà
tài tr y u kém s không hoàn thành công vi c, b i vì h thi u s cam k t c n
thi t. Hãy t ng t ng i u gì s x y ra n u s t ho c h không d c h t s c
khi nó tóm g n con m i. Câu tr l i là hi n nhiên. Nó s ói.
Hành ng liên quan n cam k t gia nh p th tr ng. N u nhà giao
d ch ã hoàn thành ba nhi m v u tiên, thì anh ta bi t h u qu c a cam k t
này. Anh y bi t mình ã s n sàng. Anh ta bi t m c l t i a mà anh ta s n
sàng ch u ng và l i nhu n ti m n ng. Anh ta bi t r ng r i ro ang có l i cho
anh ta quá nhi u, và k t qu là, cam k t r t d th c hi n.
Khi hành ng là thích h p, thì vi c suy ngh , ph ng oán l n th hai
và s ch m tr là không phù h p. B n nên suy ngh v h u qu c a vi c giao
d ch c a b n trong các nhi m v tr c khi th c hi n giai o n hành ng. Khi
m t nhà giao d ch ngh v h u qu t i th i gian hành ng, anh ta không th
hành ng v i thái t b . Giai o n hành ng là th i gian hành ng

nhanh chóng, can m.
T ng t , giai o n hành ng c n ph i r t chính xác. C b n và con
m ic ab n u ang di chuy n nhanh chóng. N u b n không c c k chính
xác, thì b n có kh n ng b l . B n th m chí có th b th ng. Tuy nhiên,
chính xác không ph i là m t th thách, n u nó c th c hành c n th n và
di n t p tr c. có nhi u h n, hãy ghi l i n t hàng c a b n tr c th i
h n. Hãy c nó cho ng i môi gi i c a b n b ng m t gi ng ch c ch n rõ
ràng. Yêu c u ng i môi gi i c a b n c l i cho b n sau khi b n hoàn thành
và t i th i gian xác nh n.
S t ng ph n gi a các yêu c u i v i nhi m v rình r p và nhi m v
“hành ng” quá gay g t n m c nhi u nhà giao d ch không th th c hi n s
thay i t ng t. H ho c ang tràn y sinh l c và chu n b hành ng ho c
h th n tr ng và c nh giác tr c b t k hành ng nào. K t qu là, h th c
hi n giao d ch ngay l p t c và làm t ng r i ro c a tình hu ng, ho c h t p
trung vào vi c giao d ch t t nh t có th và cu i cùng ch ng nh n c gì.
6. Giám sát
M t khi nhà giao d ch có m t v th trên th tr ng, anh ta ph i giám
sát v trí ó. Theo m t ngh a nào ó, phép n d s n b n c chia nh
theo dõi. Hãy t ng t ng m t con h ang t n công m t con trâu. Vi c giám
sát s di n ra trong tích t c khi h áp xu ng l ng trâu. Con h ph i ngay l p
t c quy t nh gi t ho c t b vì con trâu to và kh e h n. May m n thay, các
nhà giao d ch có khung th i gian dài h n a ra quy t nh t ng t v th
tr ng.
B n ch t c a nhi m v giám sát ph thu c vào khung th i gian c a
nhà giao d ch gi v trí c a mình. i v i m t nhà giao d ch hàng ngày
hàng u, các giai o n theo dõi, theo dõi, ch t lãi và h y b là h i vòng vo.
Các nhà giao d ch hàng ngày có th m nh n m t s v trí m i ngày và có th
th c hi n t t c các nhi m v này thu c l i nhu n. Nhu c u liên t c
thay i tr ng thái tinh th n gi a các nhi m v là m t lý do khi n r t nhi u

ng i m t ti n giao d ch trong ngày.
Ng c l i, m t nhà giao d ch v th hàng u s ch i nh ng c h i
c bi t và sau ó cho phép chúng m ra. K t qu là, quá trình giám sát là
tho i mái h n cho các nhà giao d ch v th . Tuy nhiên, s t mãn có th làm
m t lòng c nh ng nhà giao d ch lâu n m nh t.
Vi c giám sát có th bao g m hai nhi m v ph , c bi t là i v i nhà
giao d ch có khung th i gian dài h n. Nhi m v ph u tiên, giám sát chi
ti t, t ng t nh rình r p. Nó liên quan n vi c chú ý chi ti t n nh p p
c a th tr ng trong khi s n sàng hành ng b ng cách thêm vào v trí c a
b n, b ng cách h y b ho c b ng cách ch t lãi. M t khác, khi th tr ng ang
chuy n ng có l i cho b n trong m t khung th i gian dài h n, nhà giao d ch
có th lùi l i th tr ng chuy n sang v trí t ng quan h n. Do ó, nhi m
v ph th hai có th c g i là giám sát t ng quan.
Giám sát chi ti t Giám sát chi ti t b t u ngay sau khi m t ng im
m t v th , sau ó th tr ng s có l i cho b n ngay sau khi b n m nó. N u
không, thì có l b n không thu c v th ó. Nói cách khác, m t nhà giao d ch
c n ph i chú ý n các chi ti t nh c a th tr ng. Anh ta nên c nh giác, c nh
giác và nghi ng .
Tôi th ng khuyên các khách hàng có khung th i gian dài h n c a tôi
ánh giá tr ng thái c a h ba l n m t ngày trong ba ngày u tiên theo c m
giác d dàng nh th nào. M t thang o i n hình có th gi ng Nh c
minh h a [trong Hình 8.3].
S d ng thang i m t ng t nh thang i m này vào u, gi a và
cu i m i trong ba ngày giao d ch u tiên. N u v th không c m th y d
dàng vào cu i kho ng th i gian ba ngày, thì có l b n ang n m gi là m t
giao d ch t i. M t khác, n u nó d c m, thì b n có th chuy n sang theo dõi
t ng quan. N u b n giao d ch xung quanh các nhà giao d ch khác và b nh
h ng b i ý ki n c a h , thì m t giao d ch t t có th c m th y khó kh n
b i vì b n ang ch ng l i ám ông. N u úng nh v y, hãy o ng c các

quy t c ã cho trên.
Ch chuy n tr l i ch giám sát chi ti t khi hành ng nào ó có th
s m c n thi t ho c ki m tra nh k v trí c a b n. B n có th , tùy thu c
vào khung th i gian c a mình cho giao d ch, chuy n tr l i ch theo dõi
chi ti t m t l n m i ngày ho c ba ngày m t l n.
Giám sát t ng quan Trong quá trình giám sát t ng quan, nhà giao d ch
m r ng tr ng tâm c a mình và lùi l i th tr ng. Anh y ang nhìn vào r ng
thay vì các chi ti t c a cây c i. Khi m t nhà giao d ch ang trong giai o n
giám sát t ng quan, anh ta s tách bi t và khách quan h n. Anh y kiên nh n
và bình t nh h n. Tr ng tâm c a anh y r ng h n nhi u và khung th i gian
c a anh y ch m h n.
Hình 8.3 Thang o “ Tôi c m giác d dàng nh th nào”

Sai l m t i t nh t mà ng i ta có th m c ph i trong giai o n giám sát
là h p lý hóa và bóp méo d li u theo mong i. M c ích c a vi c theo dõi
th tr ng là chú ý n các tín hi u c a th tr ng. Nhà giao d ch gi i thích
các tín hi u theo k v ng c a mình ang không th c hi n nhi m v này m t
cách y .
Trong quá trình giám sát t ng quan, nhà giao d ch ch n gi n là kh o
sát các i u ki n. Anh y ang so sánh các s ki n th tr ng khi chúng di n
ra v i k ho ch c a anh y và ki n th c c a anh y v ý ngh a c a các s ki n
th tr ng khác nhau. N u m i th di n ra theo úng k ho ch c a anh ta, thì
vi c giám sát có th v n là m t quá trình tách r i và tho i mái. M t s nhà
giao d ch cho i nh ng kho n l i nhu n l n ch n gi n là nh n m t ô la l i
nhu n. M t khác, n u các s ki n không di n ra theo k ho ch, thì nhà giao
d ch c n t p trung vào các chi ti t c a giao d ch (t c là chuy n sang theo dõi

chi ti t).
Giai o n giám sát là m t hình th c ki m soát r i ro. N u m t giao d ch
t t, thì giao d ch ó s d dàng n m gi vì nó ang có l i cho m t ng i. Khi
th tr ng di chuy n h tr v trí c a b n, nhà giao d ch có th thay im c
d ng c a mình gi m r i ro ho c th m chí ch t lãi. M t khác, n u không có
gì x y ra, n u th tr ng ho t ng b t ng ho c n u nhà giao d ch không
ch c ch n, thì anh ta nên thoát ra ho c t i thi u, gi m kh n ng b thua l
b ng cách gi m quy mô v th c a mình.
7. H y b
Hai giai o n x y ra sau khi giám sát là các giai o n gi ng nh hành
ng gi ng nh nhi m v m v th . Các giai o n này là “b d ” ho c “ch t
lãi”. Ng i ta có th tranh lu n r ng nh ng giai o n này liên quan n vi c
“tìm ki m c h i thích h p hành ng” và “hành ng”. M t khác, vì
nhi u nhà giao d ch tìm ki m c h i phù h p trong giai o n giám sát chi ti t,
chúng tôi ch n gi n g i ây là các giai o n “hành ng”.
Phát tri n m t ý t ng r i ro th p và ti p th ý t ng c a b n cho phép
b n l p k ho ch ki m soát r i ro. L p k ho ch r i ro g n nh không quan
tr ng b ng vi c th c hi n các giao d ch c a b n theo cách mà b n th c s có
th ki m soát r i ro c a mình. Trong th c hi n các giao d ch, quy t c vàng
c a giao d ch, "C t l ng n và l i nhu n c a b n ch y", có tác d ng ki m
soát r i ro liên quan n vi c h y b và ch t lãi trong các i u ki n thích h p.
H u h t các nhà giao d ch thành công có m t ho c nhi u trong ba i u
ki n sau v vi c h y b m t v th :
Ni m tin 1 N u th tr ng i ng c l i b n, thì ó là th i gian quan
tr ng nh t thoát ra. B n không th m t l n. M t s nhà giao d ch vào
m t v trí v i m t i m d ng và thoát ra khi i m d ng c kích ho t. Tuy
nhiên, các nhà giao d ch khác khi n th tr ng i theo h ng có l i cho h
ngay sau khi h m v th . N u không, thì h s ra ngoài. V n khi nào nên
thoát kh i ph thu c vào s l ng t n th t t i a mà b n s n sàng ch u ng.

Tuy nhiên, n u các giao d ch t t nh t c a b n ngay l p t c i theo h ng c a
b n, thì khi b n m m t l nh và th tr ng b t u i ng c l i v i b n, ng
i i m d ng c a b n b ch m. N u nó i ng c l i b n, thì ó không ph i là
dành cho b n. Thoát ra! H n ch r i ro c a b n.
Ni m tin 2 Khi lý do ban u cho m t giao d ch không còn t n t i, hãy
r i kh i th tr ng. Và khi b n không ch c ch n, hãy thoát ra.
Ví d , m t trong nh ng khách hàng c a tôi ã g p v n v s không
ch c ch n. Anh y nói “Tôi không bi t ph i làm gì khi s không ch c ch n
xu t hi n. B n ã không ghi l i s không ch c ch n trong sách c a mình và
tôi không bi t làm th nào x lý nó.”
Tôi tr l i, “Bao nhiêu ph n tr m giao d ch c a b n ki m ti n?”
Kho ng 40 ph n tr m, anh y nói.
Sau ó, tôi h i, "Khi b n không ch c ch n, bao nhiêu ph n tr m trong
s các giao d ch ó ki m ti n?" Anh y không th nh mình ã t ng ki m ti n
bao gi khi anh y không ch c ch n, vì v y tôi nói, "N u b n không ch c
ch n, ch c n thoát ra." Thay vì c g ng ki m soát s không ch c ch n c a
b n, hãy coi nó nh m t tín hi u có giá tr v nh ng gì b n nên làm.
Ni m tin 3 Khi th i gian ch ng l i b n, có l b n nên trong tình tr ng
t t h n, vì v y hãy ra ngoài. Nhi u ng i trong s nh ng ng i c bài này là
các nhà u c , gi ng nh các nhà giao d ch sàn ho c nhà giao d ch th ng
m i. L i th chính c a b n giao d ch là vào b t k th i gian c th nào b n
không c n ph i tham gia th tr ng. S d ng l i th ó! Ch vào và gi
nguyên m t v trí khi b n hoàn toàn có l i khi làm nh v y.
H y b liên quan n m t tr ng thái tinh th n nhanh chóng, chính xác
và r t t p trung. M t khi b n xác nh, thông qua quá trình giám sát, r ng vi c
a ra kh i th tr ng là phù h p, thì b n ph i chuy n ngay tr ng thái tinh
th n h yb úng cách. N u k s n m i quy t nh r ng con m i mà anh ta
ch n là không phù h p (t c là nó quá to và kh e i v i anh ta), thì anh ta s
nhanh chóng rút lui. Rút lui nhanh chóng cho phép anh ta s ng sót is n

l i vào m t ngày khác.
M t ti n v có th c m nh n c li u l i ch i có di n ra ngay sau khi
anh ta nh n c bóng hay không. N u anh ta c m th y r ng anh ta ang
trong m t trò ch i "b phá h y", thì anh ta c n ph i làm b t c i u gì c n
thi t gi cho không b m t i m. Anh y có th ném bóng ra ngoài biên ch
m b o r ng anh y không thua.
N u b n g p khó kh n khi h y b m t v trí, thì hãy xem xét các k ch
b n “chuyên nghi p” và “l a d i” cùng nhau. Cho phép các b ng ch ng
ch ng l i v trí c a b n c m ra và sau ó cho phép b ng ch ng cho v trí
c ab n c m ra và so sánh hai b c tranh v i nhau trong tâm trí c a b n.
N u b ng ch ng ch ng l i quan i m c a b n, h ch n gi n g i ó là m t
giao d ch t i và lo i b .
8. Ch t lãi Nhi u nhà giao d ch cho r ng k ho ch trò ch i c a h nh n
m nh vào vi c nh p giao d ch nh ng không ph i là thoát kh i giao d ch. Do
ó, h cho r ng h không ki m l i nhu n trên m i giao d ch. N u b n ch a
ngh n vi c thoát l nh tr c khi m m t v trí, thì b n có v n v ik
ho ch trò ch i c a mình vì b n ch a tính toán y r i ro liên quan nv
trí ó. N u b n ã tính toán r i ro úng cách, thì b n nên bi t tr c hai y u t :
(1) c h i thành công trong giao d ch ó và (2) quy mô l i nhu n ti m n ng
so v i kh n ng thua l . N u b n không có thông tin ó (ít nh t là nói chung),
thì b n v n c n ph i làm vi c v i k ho ch trò ch i c a mình.làm nh v y khi
th tr ng t c m c tiêu c a b n. Hãy kiên nh n và cho phép th tr ng
di chuy n n m c tiêu. N u b n t m c tiêu c a mình các m c cao nh t,
thì b n ch c ch n s không t b nhi u b ng cách thu l i nhu n c a mình
các m c ó. Trong h u h t các tr ng h p, các i u ki n th tr ng có th s
thay i tr c khi t c m c tiêu c a b n, vì v y b n có th thoát ra n
gi n b ng cách hành ng khi nh ng i u ó x y ra. Tuy nhiên, n u th
tr ng t c m c tiêu c a b n, tôi khuyên b n nên ch t lãi b ng cách ti p
t c di chuy n i m d ng c a mình g n h n v i giá th tr ng khi ã t c

m c tiêu. Ch ch a b n i ch i. N u th tr ng ti p t c chuy n ng
nhanh chóng theo h ng có l i cho v trí c a b n, thì b n không có lý do gì
ch t lãi.
M t k ho ch trò ch i r i ro th p c thi t k phù h p s mang l i cho
b n m c l i nhu n t i u trong m c b n tho i mái khi giao d ch. Vì v y,
nhi m v t i a hóa l i nhu n c a b n ch nên th c hi n theo k ho ch c a
b n. Ví d : n u b n có m t k ho ch mang l i cho b n l i nhu n 50% m i
n m và b n thu c m c l i nhu n ó n m này qua n m khác, c ng g p l i
nhu n c a mình, thì b n s là m t trong nh ng nhà giao d ch gi i nh t trên th
gi i. M t s khách hàng c a tôi ã h y ký các k ho ch mang l i cho h m c
l i nhu n ba ch s m i n m. Do ó, t t c nh ng gì c n thi t b t k ai
trong s h tr thành m t trong nh ng ng i gi i nh t là tránh t h y ho i
b n thân b ng cách tr nên quá tham lam ho c quá s hãi. N u b n t p trung
vào b t c i u gì khác ngoài vi c duy trì s nh t quán, thì tôi tin r ng s t p
trung c a b n ã t nh m ch .
Các nhà giao d ch hàng u có b n ni m tin chính v vi c ch t lãi. Thu
l i nhu n t ng ng v i k n ng c a k s n m i. Khi k s n m i hành
ng, anh ta ph i nhanh chóng và quy t oán.
Ni m tin u tiên là n u i u ki n th tr ng thay i khi n lý do giao
d ch c a b n không còn c áp d ng n a, thì hãy ch t lãi và thu l i nhu n
c a b n v . Tránh tham lam. Ch nên ph n ng v i các tín hi u c cung c p
b i th tr ng.
Ni m tin th hai v ch t lãi là làm nh v y khi th tr ng t c
m c tiêu c a b n. Hãy kiên nh n và cho phép th tr ng di chuy n nm c
tiêu. N u b n t m c tiêu c a mình m c cao nh t, thì b n ch c ch n s
không t b nhi u b ng cách thu l i nhu n c a mình các m c ó. Trong h u
h t các tr ng h p, các i u ki n th tr ng có th s thay i tr c khi t
c m c tiêu c a b n, vì v y b n có th thoát ra n gi n b ng cách hành
ng khi nh ng i u ó x y ra. Tuy nhiên, n u th tr ng t c m c tiêu

c a b n, tôi khuyên b n nên ch t lãi b ng cách ti p t c di chuy n i m d ng
c a mình g n h n v i giá th tr ng khi ã t c m c tiêu. Ch ch a
b n i ch i. N u th tr ng ti p t c chuy n ng nhanh chóng theo h ng có
l i cho v trí c a b n, thì b n không có lý do gì ch t lãi.
Ni m tin th ba v ch t lãi là ng i ta nên làm nh v y n u s bi n
ng c a th tr ng thay i áng k , do ó làm thay i các thông s r i ro
c a giao d ch. S bi n ng th ng t ng lên khi m t th tr ng tr nên ph
bi n và t n t i s cu ng lo n hàng lo t. M c dù r t nhi u ti m n ng l i nhu n
có th t n t i trong th tr ng ó, Nh ng r i ro l n h n nhi u so v i l i nhu n
ti m n ng. Do ó, s bi n ng gia t ng sau khi b n tham gia th tr ng có
th là m t lý do chính áng ch t lãi.
Các ng thái th tr ng giá xu ng th ng r t m nh và ph n cao trào
c a ng thái ó có th i qua khu v c m c tiêu c a b n. Tuy nhiên, n u b n
i th y rõ b c di chuy n k t thúc, b n có th b ánh b t theo h ng i
di n ngay sau khi b c i k t thúc. Do ó, ni m tin th t là khi m t ng
thái nh v y x y ra, b n nên ch t lãi ngay l p t c.
9. Cu c ph ng v n hàng ngày Nhi m v th chín trong mô hình là
cu c ph ng v n hàng ngày. H u h t các nhà giao d ch gi i u làm i u ó,
dù chính th c ho c không chính th c. Tôi ngh r ng m t cu c h p báo hàng
ngày là i u c n thi t t c hi u su t cao nh t và nh t quán. Nó cung
c p m t giai o n chuy n ti p quan tr ng gi a giao d ch và ra kh i th tr ng.
Ýt ng ng sau cu c ph ng v n hàng ngày là xác nh xem b n có
m c l i trong ngày hay không. Tuy nhiên, m t sai l m không liên quan gì n
t n th t. Sai l m trong giao d ch có ngh a là không tuân theo các quy t c giao
d ch và k ho ch hành ng c a m t ng i. Trên th c t , các nhà giao d ch
nên c bi t chú ý n nh ng sai l m m c ph i trong khi ki m ti n. Ch vì
m t k s n m i u i theo con m i c a nó qua m t khu v c y cát lún ho c
h c ín mà không b m c k t, không có ngh a là có th an toàn làm nh v y
m t l n n a. H La Brea Tar Los An-gel ch a x ng c a nhi u k s n m i

h n con m i vì nh ng k s n m i kh ng khi p ã m c sai l m khi u i theo
nh ng con v t khác b m c trong ám nh a ng.
Xem xét các quy t c giao d ch b ng v n b n c a b n và các ghi chú
b ng v n b n b n ã th c hi n khi phát tri n ý t ng r i ro th p c a mình.
B n có th làm gì n u b n m c l i do không tuân theo các quy t c c a mình?
• u tiên, tránh t ki m i m b n thân “t nói v i b n thân r ng b n”
l ra ph i làm i u này ho c b n “có th ã” làm i u ó. Thay vào ó, hãy
quy t tâm không l p l i sai l m ó m t l n n a.
• Th hai, di n l i giao d ch trong tâm trí b n. Tr c khi m c ph i sai
l m ó, b n ã t n m t i m l a ch n. T i th i gian l a ch n ó, b n có
m t s tùy ch n có s n cho mình.
• Th ba, hãy quay ng c th i gian tr l i i m l a ch n ó và xem l i
các l a ch n c a b n.
• Th t , i v i m i l a ch n kh thi, hãy xác nh k t qu s nh th
nào n u b n ã th c hi n nó. Hãy ch c ch n r ng b n a ra cho mình ít nh t
ba l a ch n t t và luy n t p tinh th n cho chúng. M t s v t ng c bi t
n vì ã chi n u theo các chi n l c c a cu c chi n v a qua. Nh ng ng i
th ng thua tr n. Luôn a ra cho mình nhi u l a ch n nh t có th , b n
không b m c k t v i nh ng l a ch n h n ch ho c ph i l a ch n b t bu c.
• Th n m, m t khi b n ã tìm th y ít nh t ba l a ch n có k t qu
thu n l i, hãy t p d t tinh th n th c hi n chúng trong t ng lai khi b n
g p nh ng tình hu ng t ng t . M t khi b n ã th c hành chúng trong u,
b n s th y r ng vi c l a ch n m t trong s chúng th t d dàng khi b n c p
n m t tình hu ng t ng t trong t ng lai.
Khi b n tuân th các quy t c c a mình, hãy t v v mình khi k t thúc
cu c ph ng v n. N u b n ã tuân theo các quy t c c a mình và b m t ti n, thì
hãy t v l ng mình hai l n. B n có th ã m t ti n l n này, Nh ng v lâu dài
vi c tuân theo các quy t c c a b n s giúp b n ki m c ti n. M t khác, sai
l m s không mang l i l i nhu n lâu dài và nh t quán.

Khi b n ã phân tích giao d ch trong ngày c a mình, hãy tóm t t nó
b ng v n b n. Vi t ra nh ng sai l m c a b n và nh ng l a ch n m i c a b n
cho tình hu ng ó. Thông tin b ng v n b n này s r t quan tr ng khi b n b t
u nhi m v ti p theo là ánh giá nh k v b n thân và k ho ch giao d ch
trò ch i c a b n.
Cu c ph ng v n hàng ngày không c kéo dài quá 5 ho c 10 phút;
tr c ó, hãy làm m t vi c m i ngày. ó là m t trong nh ng nhi m v quan
tr ng nh t c a mô hình m i ph n. V t qua nó. Sau ó, hãy t ngày giao
d ch sau b n, vì ngày mai là m t ngày giao d ch m i.
10. ánh giá nh k Nhi m v th m i trong mô hình là ánh giá
nh k nh ng gì b n ang làm. Th tr ng thay i và b n c ng thay i. Do
ó, b n c n m b o r ng các quy t c c a b n v n phù h p v i c b n và th
tr ng. Ngoài ra, m t khi b n phát tri n m t k ho ch kinh doanh h p lý, tôi
không khuy n khích b n thay i các quy t c c a mình ch vì nóng v i ho c
không có s xem xét k l ng. Ngày b n th c hi n ánh giá nh k c a
mình là th i gian thay i quy t c. ây c ng là th i gian r i xa th
tr ng. B n không th xem xét l i b n thân và các quy t c c a mình m t cách
khách quan trong khi b n ang tích c c tham gia vào th tr ng.
T n su t b n c n ánh giá nh k tùy thu c vào khung th i gian giao
d ch c a b n. N u b n th c hi n m t s giao d ch (ho c nhi u h n) m i ngày,
thì b n c n ph i xem l i các quy t c c a mình t ba n b n tu n m t l n.
N u b n giao d ch ba ho c b n l n m i tu n, thì vi c ánh giá nh k là c n
thi t sau m i ba n b n tháng. N u b n giao d ch nhi u l n m i tháng, thì
ánh giá n a n m m t l n là phù h p. Cu i cùng, n u b n giao d ch ít h n
m t l n m t tháng, thì m t cu c ánh giá hàng n m có l là .
Khi b n th c hi n ánh giá nh k c a mình, tr c tiên b n c n xem
xét các báo cáo ph ng v n b ng v n b n c a mình. Khi thông tin ó luôn m i
trong tâm trí b n, hãy xem xét toàn b k ho ch kinh doanh c a b n t ng
b c. B n c n xem l i nh t ký giao d ch và xác nh i m m nh và i m y u

c a mình. Hãy dành cho mình c ngày ánh giá nh k . Nó là m t ph n
quan tr ng c a vi c duy trì tính nh t quán.
Nh ng nhà giao d ch hàng u – ng i cân b ng cu c s ng t t
hi u t m quan tr ng c a cách b n s ng cu c s ng c a mình khi b n
ng ngoài th tr ng, hãy xem xét mô hình các b ph n ã th o lu n tr c
ó trong ph n luy n t p tinh th n hàng ngày. B n ã t o ra m t s b ph n
v i nhi u nhu c u khác nhau. T t c các b ph n c a b n u có ý nh t t.
N u b n không ch m sóc nhu c u c a mình khi b n v ng m t trên th tr ng,
thì các b ph n c a b n s hành ng áp ng nh ng nhu c u ó trong khi
b n trong th tr ng. Ví d : n u b n không ch i ho c thêm h ng thú v i
cu c s ng ngoài th tr ng và m t ph n trong b n mong mu n nh ng khía
c nh ó c a cu c s ng, thì b n s c áp ng nh ng nhu c u ó khi tham
gia th tr ng. áp ng nh ng nhu c u ó khi b n ang tham gia th tr ng s
không giúp b n ki m ti n v lâu dài. Tôi m b o i u ó. Nói cách khác, b n
ph i gi i quy t nhu c u c a các b ph n c a mình khi b n ngoài th tr ng.
B n có th l p lu n r ng ng ngoài th tr ng không ph i là m t
nhi m v giao d ch. Tuy nhiên, ó là nhi m v quan tr ng nh t giao d ch
thành công. N u b n b qua nh ng khía c nh quan tr ng c a cu c s ng khi
b n ngoài th tr ng, b n s g p khó kh n khi b qua nh ng khía c nh ó
trong khi b n ang trong th tr ng.
Nhi u ng i mu n tham gia th tr ng tránh các v n cá nhân.
B n không th thoát kh i các v n cá nhân b ng cách giao d ch trên th
tr ng. i u không may x y ra là th tr ng phóng i nh ng v n ó lên.
M t ng i nghi n c b c có l là ví d t t nh t v vi c th t b i trong vi c gi i
quy t các v n cá nhân có th d n n th m h a th tr ng.
M t trong nh ng khách hàng c a tôi ã g i cho tôi, nói r ng anh ta
không th làm theo nh ng g i ý c a tôi. Anh y không th t giao d ch trong
h u h t th i gian. Khi anh y giao d ch, anh y ã làm ng c l i nh ng gì anh
y th c s mu n làm. Anh y c ng nói v i tôi r ng tài li u d ng Nh không

giúp anh y gi i quy t các v n cá nhân c a mình. Trong cu c trò chuy n
c a chúng tôi, anh y c ng nói v i tôi r ng anh y ch có 5.000 ô la giao
d ch hàng hóa và anh y ã giao d ch h n 9 n m mà không có tr ng làm t và
không bao gi có quá 5.000 ô la trong tài kho n giao d ch c a mình.
Tôi ã ngh anh y ngay l p t c t m ng ng giao d ch và tìm ki m s
giúp trong vi c gi i quy t các v n cá nhân c a anh y, i u mà tôi tin là
nghiêm tr ng. Các nhà giao d ch có v n cá nhân nghiêm tr ng không th
giao d ch thành công vì h s mang nh ng v n cá nhân ó ra th tr ng.
Tôi c ng khuy n ngh r ng khi anh y ã gi i quy t c nh ng v n ó,
anh y nên ti p t c tránh xa th tr ng cho n khi anh y có v n giao
d ch — trong tr ng h p c a anh y, kho ng 50.000 ô la. Khi anh y ã gi i
quy t c các v n cá nhân c a mình và huy ng ti n giao d ch
hi u qu , anh y có c h i tr thành m t nhà giao d ch gi i. M c dù l i
khuyên c a tôi ã giúp anh y ti t ki m hàng nghìn ô la và s cho anh y c
h i tr thành m t nhà giao d ch thành công, Nh ng tôi nghi ng li u anh
y có xem tôi nghiêm túc hay không.
Các nhà giao d ch hàng u, nh t quán gi cu c s ng c a h cân b ng
và i u ó làm cho vi c giao d ch tr nên thú v . Ngoài ra, h d ng nh c ng
nh n ra m c ích chung c a h trong cu c s ng. Nh ng k s n m i r t h u
ích cho toàn b h th ng. Chúng lo i b nh ng thành viên y u t c a con m i
và làm nh v y s c ng c àn. K t qu là, chúng ph c v m t m c ích r t
h u ích. T ng t nh v y, các nhà giao d ch m nh m óng vai trò là ng i
nh tr c cho các nhà giao d ch y u h n và lo i h ra kh i th tr ng. K t
qu là, h c ng c th tr ng b ng s hi n di n c a mình. Mi n là b n luôn
ghi nh i u ó, thì b n có th ti p t c t c thành công. Nh ng nhà giao
d ch có nhi u thành công ban u có xu h ng ánh m t vi n c nh ó. H t
nhiên tin r ng h m nh h n th tr ng. K t qu là, th tr ng d y h tính
khiêm t n b ng cách xóa s ch h u h t, n u không ph i là t t c , v n c a h .
Nhi u nhà giao d ch s ki m c r t nhi u ti n vào m t th i gian nào

ó trong cu c i giao d ch c a h và sau ó tr l i vì h không l u ý nh
sinh thái t ng th c a h th ng. H s d ng th tr ng ch ng minh i u gì
ó v i b n thân mà không liên quan gì n giao d ch. Chuy n gì ã x y ra v i
h ? Chúng không ph i là m c ích t ng th c a chúng. H t ng giao d ch m t
cách áng k ho c, n u l n, h c g ng làm l ng o n th tr ng (Nh
nh ng ng i th s n ã c g ng làm v i b c) và th t b i th m h i. K t qu là,
h m t t t c và bu c ph i r i kh i th tr ng.
Ra kh i th tr ng có ngh a là ng ngoài th tr ng. i u quan tr ng
là ph i t p th d c, i ngh và th m chí ngh ng i trong ngày. Và khi b n làm
nh ng i u ó, ng mang theo th phi v i b n. Khi b n b t u lo l ng v
các giao d ch mà b n có th ã b l và hàng ngàn kh n ng khác, b n gi ng
nh m t con r i trên m t s i dây và th tr ng ang gi t dây c a b n. N u
b n tham gia th tr ng v i b n, thì nh ng ph n c a b n mu n i ngh ho c
ngh gi i lao s làm gián o n ho t ng c a b n trong nh ng th i gian mà
b n c n ph i t p trung toàn b vào th tr ng. Nh l i:
B n không c n ph i n m b t m i chuy n ng! Luôn có m t c h i
khác!
ÁP D NG CÁC NHI M V I V I CÔNG TY SAN FRANCISCO
Ch ng 7 k t thúc v i ph n gi i ph u giao d ch b ng cách s d ng
nghiên c u i n hình c a Công ty San Francisco ch ng minh các quy t
nh c a m t nhà u t theo nh h ng Wyckoff tiên ti n. Bây gi , b n có
th áp d ng M i nhi m v hàng u
Giao d ch v i cùng m t nghiên c u i n hình. B n có th kh p nh ng
hình nh quan tr ng mà b n nh n c v i tr ng thái tinh th n thích h p t
M i Nhi m v .
Bi u c a Công ty San Francisco c tái hi n trong Hình 8.4 và 8.5
b n ti n theo dõi. Nh trong tr ng h p Công ty San Francisco ban u,
có các i m n i c ánh s t 1 n 34 trên bi u . Nh ng trong các bi u
này, m t s v t n t c khoanh tròn. Nh ng hình nh trong vòng này là

nh ng hình nh mà b n ch n tr ng thái tinh th n phù h p t M i Nhi m v .
Bài t p
Tr c khi ti p t c ph n bình lu n v M i nhi m v áp d ng cho Công
ty SF, tôi mong b n c g ng k t h p nhi m v và tr ng thái tinh th n thích
h p v i t ng ô khoanh tròn trên bi u Công ty SF. Ngoài ra, n u b n c ng
mu n c g ng ti p c n tr ng thái tinh th n thích h p bên trong mình thông
qua hình dung, t nói và c m nh n, b n nên làm Nh v y. M t bu i di n t p
Nh v y là m t cách t t b nb t u th m nhu n M i Nhi m v vào b n
thân. Tôi khuyên b n nên g n nhãn cho t ng nhi m v trong s M i Nhi m
v t i n x b ng ch s La Mã, sau ó t ch s La Mã thích h p bên c nh
nhi m v ho c th thách t ng ng c t ra t i m i i m trên bi u .
Hình 8.4 San Francisco Company - Bi u i m và hình phân công

tr ng thái tinh th n
Khi b n ã hoàn thành bài t p này, vui lòng l t n cu i ch ng và
tham kh o bi u v i các câu tr l i úng ho c lý t ng. So sánh câu tr l i

c a b n v i câu tr l i lý t ng và khi b n phát hi n ra r ng mình ã m c l i,
hãy thay i câu tr l i ó thành câu tr l i úng / lý t ng và phát l i câu tr
l i úng phiên b n trong tâm trí c a b n cho n khi b n t tin r ng b n ã
n m ch c nó. B n có th s d ng nhi u các bình lu n sau giúp b n hoàn
thành vi c phát l i bài t p này.
Hình 8.5 Bi u thanh, San Francisco Company

Bình lu n
Bi u 3T i m giao nhau t bi u 2 n 3, b n nhi m v u tiên
trong M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u có th c áp d ng.
M c tiêu giá ng c có th h t i m 3 và kh i l ng có th không xác
nh n m c giá cao m i m c $ 35 / c phi u (bi u thanh không c hi n
th ). Gi s ó là tr ng h p, nhà giao d ch chuy n t m t ng i quan sát th
ng thành m t k bám uôi tham gia. Anh y r t c nh giác và s n sàng hành
ng, Nh ng l i t tin, th n tr ng và kiên nh n, nh ng v n chu n b s n sàng.
Th c hi n nhi m v rình r p có th giúp nhà giao d ch gi m thi u r i ro t

nh ng òn roi; h n n a, giai o n rình r p s t o ti n cho nhà giao d ch
hành ng.
m c giá $32, sau khi lao tr l i ph m vi giao d ch t m c cao $35,
nhà giao d ch chuy n ra kh i tr ng thái tinh th n rình r p và chuy n sang
tr ng thái tinh th n tích c c, n ng n , hoàn toàn cam k t, không oán tr c
giây phút nào.
Tr ng thái c a hành ng! Nhà giao d ch th c hi n m t v th bán
quanh m c 32 ô la v i m c c t l m c 36 ô la ho c ch trên 35 ô la.
Bi u i m và hình m d c theo M c $ 32 c a 11 i m h u Nh không
áp ng yêu c u r i ro ph n th ng 3: 1 c a các nguyên t c qu n lý ti n
Wyckoff.
Khi v trí nh p hoàn t t, nhà giao d ch c khuyên nên lùi l i, tách
kh i giao d ch và chuy n sang tr ng thái theo dõi b nh nhân, trong khi v n
quy t tâm và kiên trì theo u i các m c tiêu giá gi m c g n c t 24 ô la
n 21 ô la cho m i c phi u.
Bi u 4 S gia t ng t ng i v kh i l ng khi giá th m dò
Ph m vi 20 ô la ch óng c a m c cao nh t trong ngày m c 22
ô la c nh báo cho nhà giao d ch r ng m t nhi m v m i ang trong t m
tay: thoát kh i th tr ng ho c ch t lãi. i u này òi h i m t s thay i
m nh m c a tr ng thái tinh th n: t th ng, tách bi t, khung th i gian dài
h n và theo dõi b nh nhân sang khung th i gian tích c c, liên quan, ngay l p
t c và óng v trí kh n c p. Do ó, nhà giao d ch ã chu n b tinh th n ch t
lãi g n ngày cao i m bán ho c u ngày hôm sau.
Ph n ti p theo c a vi c ch t lãi là b t u l i giao d ch, giai o n ph ng
v n. ây là m t ph n ánh t m h n v hi u qu và hi u qu c a giao d ch và
nhà giao d ch h n là nh ng gì di n ra trong các cu c ph ng v n hàng ngày
di n ra vào cu i m i ngày trong giai o n giám sát. Nhà giao d ch s làm t t
vi c ghi nh t ký và ghi l i các chi ti t c a giao d ch / chi n d ch tr c ó, v i
ghi chú c bi t v l i nhu n so v i thua l và các chi ti t c n th n v tr ng

thái tinh th n c a nhà giao d ch ho c s thi u sót trong chi n d ch giao d ch.
Bi u 7 Tách kh i th tr ng là i u khó kh n
Nh ng r t c n thi t t c hi u qu lâu dài và t n t i trong môi
tr ng giao d ch y c ng th ng. Hãy nh r ng sau m t chi n d ch giao d ch
thành công, Larry Livingston, nhân v t anh hùng trong cu n sách c a Edwin
Lefèvre, Nh ng g i nh v m t nhà i u hành ch ng khoán, s im tk
ngh kéo dài, th ng là m t chuy n i câu cá. i u này s a anh ta ra kh i
thành ph New York và r i xa th tr ng n m t n i mà anh ta có th th
v i th tr ng và ánh giá cao m t s thành qu lao ng c a mình trong i u
ki n bình t nh và mãn nguy n.
Bi u 16 ng thái t ng t i m 14 n i m 16 c nh báo nhà giao
d ch r ng Nhà i u hành sau h u tr ng có th ang th nghi m th tr ng.
M t ph m vi giao d ch ã phát tri n t i m7 n i m 15 và Nhà i u hành
sau h u tr ng th c hi n th nghi m c a mình các ranh gi i c a ph m vi
giao d ch.
Xung quanh bi u 16, nhà giao d ch có th t gi i h n cho nhà phân
tích k thu t / t duy c a mình. Anh ta có th th c d y trong tr ng thái tâm trí
tò mò, th c m c. Sau ó, v i s h tr c a chín th nghi m mua Wyckoff,
nhà giao d ch có th m t cách khách quan, có h th ng, k l ng và t t n
tìm cách phát tri n ý t ng r i ro th p. (L u ý: ch c ch n g p ôi r ng b n
ang ánh giá b ng ch ng bi u v i m t tr ng thái khách quan và thái
c a tâm trí, ó là m t chi n thu t t t o ng c bi u và làm cho th
tr ng t ng giá có v gi m ho c ng c l i. tìm hi u quy trình th c hi n s
o ng c này , vui lòng tham kh o ph n có tiêu c bi u ch
R, n m trong ch ng 9.) Khi chín bài ki m tra c a Wyckoff d ng Nh s p
hoàn thành, nhà giao d ch có th t tin chuy n i m t l n n a vào khung tâm
trí ang rình r p xung quanh các v t c t c a bi u 16, 17 và 18.
Bi u 18 V i vi c v t qua t t c chín bài ki m tra mua Wyckoff
i m 18, nhà giao d ch có ngh a v th c hi n hành ng và mua Công ty SF.

Vi c sao l u n i m t phá trong vùng lân c n ngày 18, cùng v i hành
ng giá và kh i l ng im l ng trong vài ngày quanh m c 25 ô la cho m i
c phi u, khi n cho hành ng mua t ng i d th c hi n. Vi c mua nhanh
chóng và nhanh chóng ch c ch n c g i là khi giá chênh l ch t ng lên ngay
sau th i gian 18 và tr ng thái tinh th n c xác nh trong nhi m v , hành
ng, chu n b cho nhà giao d ch mua nhanh chóng và d t khoát.
Bi u hình nh t 18 n 27 nh nhân v t "Th Nh K già" s nói
trong H i t ng c a m t Nhà i u hành ch ng khoán, chính "t th " ã t o ra
ti n cho anh ta, "ng i ch t".
Nh ng Reminiscences c ng ch ra r ng hai tài n ng “ úng” và “ng i
úng ch ” là m t s k t h p hi m có và hi m khi c tìm th y cùng nhau
m t nhà giao d ch Ph Wall.
S c n thi t ph i ng i ch t ch nh n m nh t m quan tr ng c a vùng
m c tiêu t ng xung quanh $ 49 ho t ng Nh i m neo c a nhà giao d ch,
i m chu n c a anh ta, i m tham chi u c a anh ta. Th t v y, vi c hình dung
m c tiêu giá ó, c th c hi n d dàng h n b i các m c tiêu giá cg nc
trên bi u i m và hình c a Công ty SF, giúp bi n m c 49 ô la tr thành
m tt ng lai h p d n! L u ý r ng i u này có m i quan h h p d n trong
t ng lai v i nhi m v luy n t p tinh th n nh th nào. (nh ã trình bày
trong ch ng ti p theo, l ch s giá c ghi l i trên bi u có th tr thành
m t i m ch t suy Nh c khó v t qua.) Các o n bi u 27, 28, 30 và 31 là
c h i tuy t v i áp d ng các nhi m v / các tr ng thái tinh th n mà b n ã
xác nh khi b t u bài t p này là vii, iii, iv, và v, t ng ng. Nh ng tôi s
ó trong tay c a b n.
Bi u 48 Wyckoff chi n l c 1 có th c nhìn th y ây khi kh i
l ng c a Công ty SF tr nên c c k l n khi c phi u ti p c n vùng giá m c
tiêu 49 ô la. Ngoài ra, m c giá t ng m nh t 43 ô la lên 49 ô la trên bi u
thanh khi n nhà giao d ch nh y c m v i nhu c u ch t lãi ang n g n.
Nhà giao d ch nên b t u chu n b b t u thoát kh i Công ty San

Francisco khi i m t v i s bi n ng giá ngày càng nhanh, và do ó anh ta
nên luy n t p chi n l c rút lui trong quá trình ph ng v n hàng ngày và di n
t p tinh th n hàng ngày.
Hình 8.6 San Francisco Company – Bi u thành v i tr ng thái tinh

th n
Hai nhi m v này s giúp anh ta i vào khuôn kh tinh th n chính xác
thu l i nhu n. Cu c ph ng v n di n ra sau khi k t thúc giao d ch s mang
l i s hài lòng. Vui lòng xem l i nghiên c u i n hình c a Công ty SF và c
l i bài t thu t c a nhà giao d ch khi anh ta chu n b tâm lý ch p nh n ch t
lãi quanh m c 49 ô la c a Công ty SF.
Tôi mu n b n di n l i m t cách c n th n và hoàn toàn k ch b n thoát
l nh này trong Công ty SF, bao g m c vi c h y các l nh c t l sau ó c a
b n, óng l i giao d ch và ghi l i trong nh t ký c a b n. chu n b hoàn
thành nhi m v ph ng v n, hãy quy t tâm truy c p vào tr ng thái tinh th n
thích h p. Sau ó, sau m t ngày ho c lâu h n, hãy theo dõi i u này v i m t

ánh giá nh k . h tr b n th c hi n ánh giá này, tôi mong b n tham
kh o các ph n có tên ‘M t c n phòng kín’ và ‘Ch m t khách hàng’, n m
trong ch ng 10.
TÓM L C
Ch ng này t p trung vào t m quan tr ng c a qu n lý tr ng thái tinh
th n chu n b và theo dõi các ngành ngh . Trong M i nhi m v c a giao
d ch hàng u, b n ã th y cách t c và gi tr ng thái tinh th n thích h p
cho nhi u ng i khác nhau tình hu ng giao d ch b n s g p ph i. Ngoài ra,
M i Nhi m v ã chia nh công vi c giao d ch thành 10 nhi m v giao d ch
r i r c, m i nhi m v u kêu g i nhà giao d ch s d ng lòng can m, s
kiên nh n, s hãi, v.v. theo yêu c u c a nhi m v . Cu i cùng, b n ã có c
h i ch nh tr ng thái tinh th n cho m t nghiên c u i n hình và tr c ti p tìm
hi u cách m t nhà giao d ch s d ng tr ng thái tinh th n m , theo dõi và
óng các v trí quy n ch n.
i u quan tr ng là b n, v i t cách là m t nhà u t , ph i có kh n ng
ti p c n và i u ch nh các tr ng thái tinh th n thích h p. Ch ng ti p theo
nghiên c u các ph ng pháp ti p c n khác nhau có s n giúp b n ti p c n
và duy trì s ki m soát tr ng thái tinh th n c ng nh trao quy n cho giao d ch
c a b n.

CH NG 9 NHÀ I U HÀNH SAU H U TR NG
Trong ch ng này, b n tr thành trung tâm c a s chú ý! Tiêu i m

chuy n sang ph n gi a c a mô hình ba trong m t c gi i thi u trong
ch ng 1, n i i di n cho trung tâm c a Ba k n ng c a giao d ch hàng u
là b n b i h s c a ng i àn ông n m trong tam giác liên k t ba k n ng
v i nhau (xem Hình 9.1).
Gi ây, b n s có c h i duy nh t g n k t v i nhau, hòa nh p và
th m nhu n nh ng k n ng này trong b n thân. Ch ng này trình bày sáu
ph ng pháp b n s d ng s a i tr ng thái tinh th n c a mình, mang
l i cho b n kh n ng t c và duy trì thói quen chi n th ng.
PH NG PHÁP K LU T TINH TH N
Sáu ph ng pháp sau ây s giúp b n ki m soát tr ng thái tinh th n c a
mình và t ng kh n ng thành công trong vi c theo dõi các giao d ch c a b n.
1. Trình bày l i th gi i bên ngoài cho chính b n.
2. Thay i th ch t c a b n.
3. Kêu g i các ngu n l c c a riêng b n.
4. o t ng.
5. Phân tích và tích h p các ph n c a b n thân.
6. Làm m u cho b n thân sau nh ng ng i khác.

Nh n d ng
m u và giao
d ch tùy ý –
Ph ng pháp
Wyckoff
3 LIÊN K T
C NG C L N
NHAU T O NÊN
NHÀ GIAO D CH
Tâm lý và k
hành vi và
– 10 nhi m
xây d ng h
v c a Giao
th ng – Mô
d ch hàng
hình Pruden
u
Hình 9.1 K t n i ba k n ng: Chính b n
TRÌNH BÀY L I TH GI I BÊN NGOÀI CHO CHÍNH MÌNH

Chúng ta nh n th c th gi i bên ngoài thông qua các giác quan c a h
th n kinh: nhìn, nghe, c m nh n và ng i. Chúng tôi hi m khi s d ng ý ngh a
cu i cùng trong phân tích th tr ng và giao d ch ngo i tr m t cách n d ,
nh trong “th tr ng b c mùi” ho c “nó có h i th có mùi”. M t khác, các
quy t nh c a chúng tôi v nh ng hành ng mà chúng tôi nên th c hi n trên
th tr ng th ng b t u b ng hình nh, ch ng h n nh c bi u kh i
l ng và giá hàng ngày. Thính giác ho c thính giác c a chúng ta n m bán
c u não trái và c m giác c a chúng ta bán c u ph i. V n x y ra khi
nh ng gì chúng ta thuy t ph c b n thân nhìn th y trên bi u là nh ng gì

chúng ta t nh r ng chúng ta nên tìm ra b i vì chúng ta ã l p y uc a
chúng ta b ng nh ng l i nói sai l m. Nói cách khác, chúng ta th y nh ng gì
chúng ta mu n.
Theo kinh nghi m giao d ch c a riêng tôi, tôi bi t r ng tôi ã có xu
h ng gi m giá. Do ó, tôi luôn chú ý tìm ki m hàng u và c h i bán
kh ng. M t khác, tôi c m th y r t khó i dài và khi tôi ã i dài, tôi khó có
th l i v trí lâu dài c a mình. v t qua thói quen tiêu c c này, tôi c n
ph i i u ch nh l i các quan sát c a mình và tái hi n th gi i cho chính mình;
do ó, tôi ã k t thúc vi c t o “ c bi u Ch R”.
Tôi khuyên b n nên có thói quen s p x p l i ho c trình bày l i các quan
sát bi u c a b n cho chính mình. B n có th n m v ng i u này b ng cách
s d ng các k thu t trong ph n ph ti p theo, “ c bi u ch R”.
B ng cách làm yên l ng bán c u não trái n ào và t c m ch, b n có c kh
n ng ki m soát tr ng thái tinh th n cao h n.
R t quan tr ng, “ c bi u ch R” s giúp b n lo i b nh ng
thành ki n v nh n th c. B n ã bi t r ng b n c n ph i ki m soát c m xúc c a
mình; nh ng sai l ch và l ch l c v nh n th c c ng r t quan tr ng. Tôi mong
b n c Phán quy t trong vi c ra quy t nh qu n lý c a Max Bazerman (New
York: John Wiley & Sons, 2005) th o lu n y v nh ng sai l m trong
nh n th c c a nh ng ng i ra quy t nh kinh doanh và cách v t qua
nh ng sai l m này. Trong khi ó, th c hi n theo các k thu t c tìm th y
trong “ c bi u ch R” s mang l i cho b n m t ng l c l n làm
ch ph n nh n th c c a ki m soát tr ng thái tinh th n.
c bi u ch R
“T t” ch phân lo i b ng l i nói ch o c a b n và “b t” ph n x
lý ch R trong não c a b n, b n có th nhìn th y cách m t ngh s nhìn.
- Dr. Betty Edwards
" ôi m t có nó!" tuyên b Bennett W. Goodspeed trong cu n sách nh
thú v c a mình, The Tao Jones A Average (New York: Penguin, 1984). M t

tuyên b nh v y không nên làm các nhà giao d ch k thu t ng c nhiên vì
chúng ta là m t th gi i tr c quan, m t th gi i c bi u b ng m t c a
chúng ta. V y t i sao ph i b n tâm n th c t áng ghét là chúng ta dành c
i c các bi u ?
Th t áng b n tâm vì b n và tôi g p r c r i khi nhìn th y nh ng gì
chúng ta tin h n là tin vào nh ng gì chúng ta th y, trong khi ti n hành các
công vi c giao d ch c a chúng ta. Nhà giao d ch r t d b r i vào cái b y khi
nhìn th y nh ng gì chúng ta tin t ng b i vì h u h t các nhà giao d ch ã
ch c ph thu c quá nhi u vào bán c u não trái, v i lý lu n tu n t ,
b ng l i nói, logic và h p lý. Chúng ta có th tuyên b r ng m t b c tranh
áng giá b ng m t l i nói cát-xê, nh ng b ng cách nào ó, hàng nghìn t ã
c n tr chúng ta và cu i cùng chúng ta s bóp méo b c tranh.
B n ph i phòng vi c c n i dung nào ó thành m t m u bi u
không th c s ó. Hãy c n th n r ng b n không nuôi d ng xu h ng gi m
giá c xây d ng d a trên ni m tin r ng th tr ng ã t ng quá xa và quá
lâu, n m c b n c m th y nó có quy n c i u ch nh. V i t duy ó, m i
khi b n nhìn th y mô hình i ngang u tiên trên bi u th tr ng, nó s tr
thành m t mô hình o chi u trong tâm trí b n. Sau ó, nó tr thành m t mô
hình ti p t c.
Ho c có l b n ã nghe th y l p lu n ch t ch c a m t k thu t viên
c kính tr ng, ng i ã tuyên b r ng s s t gi m m nh ã làm s ch không
khí. Sau khi quan sát, b n càng nhìn vào mô hình c ng c tr c m t mình,
b n càng nh n th y rõ ng nét c a mô hình o chi u t ng giá. Ch sau ó
khi xu h ng gi m rõ ràng ã tr l i, b n m i th a nh n r ng xét cho cùng thì
ó ch là m t t ph c h i c a th tr ng con g u.
Hãy c nh giác r ng b n không m c ph i cái b y ch t ng i nh t, khi
m t s ch báo ( ã c ki m nghi m) c a b n không còn áng tin c y n a
mà b n ch a bi t. Do ó, các ch báo c a b n, cho dù ng l ng, tâm lý hay
b tc i u gì, u nói r ng th tr ng ang quá mua ho c quá bán. Vì v y,

khi b n nhìn vào bi u c a mình, b n s l c ra kh i tr ng tr c quan b t k
d li u h a nào xung t v i nhãn b ng l i nói c a b n là quá mua ho c
quá bán.
D i ây là cách Goodspeed tóm t t v n :“ tránh ch i trò ch i
c a k thua cu c, i u c n thi t là s d ng b não‘ ph i ’ k p th i nhìn th y
th c t tránh bi k ch”. Bán c u não trái logic c a chúng ta ch n gi n là
không thành th o trong vi c x lý thông tin không y ho c m t ph n;
th c s , kh i bên trái can thi p b ng cách g n d li u m i vào các danh m c
ã c thi t l p s n, và n u d li u không phù h p, thì ch bên trái, ch
th ng tr c a chúng ta, có xu h ng b qua chúng. H n n a, bán c u não
trái c a chúng ta, c giáo d c nh trong v n hóa ph ng Tây c a chúng ta,
có xu h ng không thách th c các gi nh
Ch R M t ph ng pháp kh c ph c ch ng b nh tâm th n không
nhìn th y chính xác nh ng gì tr c m t chúng ta yêu c u r ng khi chúng ta
phân tích bi u l n u tiên, chúng ta ph i t t bán c u não trái h p lý và b t
bán c u ph i toàn di n, ngh thu t, n u không c bi t n. Nh ch R.
L nh này v c b n là lu n i m c a cu n sách b t th ng c a Ti n s Betty
Edwards c p n giáo d c o c, V v phía bên ph i c a não (Tarcher,
1979). Là k thu t viên và ng i c bi u , chúng ta c n ph i i u ch nh l i
quá trình suy ngh c a mình thành cái mà Ti n s Edwards g i là ch R:
Ng c l i v i ch L, n a bên ph i c a não ( i v i h u h t các cá
nhân) ho t ng không l i, chuyên v thông tin th giác, không gian và tri
giác. Phong cách x lý c a nó là không liên quan và không liên quan, thay
vào ó d a vào quá trình x lý ng th i thông tin n — nhìn vào toàn b s
vi c, t t c cùng m t lúc. Nó có xu h ng tìm ki m m i quan h gi a các b
ph n và tìm ki m các cách mà các b ph n phù h p v i nhau t o thành giá
s . S thích c a nó là nh n th c thông tin, tìm ki m các m u ho c m i quan
h áp ng các yêu c u v s phù h p tr c quan và tìm ki m tr t t không
gian và s g n k t. Nó d ng nh không b khu t ph c b i s m h , ph c

t p ho c ngh ch lý, có l b i vì nó thi u "kính gi m" c a ch L, ch này
l a ch n các quy t c chung và ch ng l i vi c th a nh n s m h và ngh ch
lý. B i vì tính ch t nhanh chóng, ph c t p và không có l i nói, t duy R-mode
h u Nh theo nh ngh a r t khó di n t thành l i.
Theo Giáo s Edwards, m o c n thi t là t t ch L cho phép ch
R tr nên bão hòa v i hình nh hi n th tr c m t b n. Nói cách khác, nó
yêu c u b n t c tr ng thái ý th c thay th quan sát chính xác h n
nh ng gì tr c m t b n.
ây là cách cô y g i ý r ng b n có th tr i qua m t cách ch quan
tr ng thái ý th c ch R:
Chúng ta hãy xem xét các c i m c a ch R m t l n n a. u
tiên, d ng nh có s ình tr v th i gian. B n không nh n th c c th i
gian theo ngh a ánh d u th i gian. Th hai, b n không chú ý n l i nói.
B n có th nghe th y âm thanh c a l i nói, Nh ng b n không gi i mã âm
thanh ó thành nh ng t có ngh a. N u ai ó nói chuy n v i b n, có v Nh
b n s ph i n l c r t nhi u quay l i, suy ngh l i thành l i và tr l i. H n
n a, b t c i u gì b n ang làm u có v vô cùng thú v . B n ang chú ý và
t p trung và c m th y “ ng nh t” v i i u b n ang t p trung. B n c m
th y tràn y sinh l c Nh ng bình t nh, n ng ng mà không lo l ng. B n
c m th y t tin và có kh n ng th c hi n nhi m v trong t m tay. Suy ngh
c a b n không ph i b ng l i nói mà là trong th i i và c bi t là trong khi
v , suy ngh c a b n b “khóa ch t” vào i t ng mà b n ang tri giác.
Tr ng thái r t d ch u. Khi r i kh i nó, b n không c m th y m t m i, nh ng
s ng khoái.
Công vi c c a chúng tôi bây gi là a tr ng thái này tr nên t p trung
rõ ràng h n và d i s ki m soát có ý th c h n, t n d ng kh n ng x lý
thông tin th giác v t tr i c a bán c u não ph i và t ng kh n ng chuy n i
nh n th c sang Ch R theo ý mu n.
Các giai o n trong quá trình ti p c n c bi u Ch R i u mà

tôi xu t trình bày bây gi là m t quy trình c n tuân theo, m t t p h p các
k thu t b n h p tác trong n l c a Ch R tr thành tr ng tâm rõ ràng
h n và n m trong t m ki m soát c a b n. r ng vi c c bi u c a b n có th
ch ng l i t kh n ng x lý thông tin tr c quan c a ch R. Giai o n
u tiên yêu c u chu n b thông tin bi u c ab n m t bi u m u s t o
i u ki n thu n l i cho vi c c nó ch R. B c th hai i u ch nh m t
s quy trình t ngh thu t v sang ngh thu t c bi u ch R. Giai
o n th ba và cu i cùng yêu c u chuy n tr l i ch L k t h p nh ng
hi u bi t sâu s c v hành vi c a b n v i các quy trình b ng l i nói và nh
l ng c a b n.
I. Giai o n chu n b : TEC MAN © ho c Bi u 3-D
TEC MAN là vi t t t c a Máy phân tích k thu t và / ho c Thao tác k
thu t. TEC MAN là m t h th ng mà tôi ã phát tri n trình bày d li u k
thu t nh m k t h p nhi u giác quan h n (th giác, xúc giác, âm thanh và kh u
giác) trong vi c di n gi i d li u th tr ng. Nh ng phát hi n c a tôi b ng
cách s d ng mô hình ba chi u này ã c xu t b n vào mùa hè n m 1990
trên T p chí MTA Nh m t ph n c a bài báo c a tôi, “ c bi u trong ch
R”.
Theo truy n th ng, hành vi c a th tr ng c th hi n trong m t m t
ph ng hai chi u, cho dù trong sách bi u hay trên màn hình máy tính. Ba
bi n th th ng c trình bày là giá, th i gian và kh i l ng. B c tiên ti n
u tiên c a TEC MAN là th hi n giá c , th i gian và kh i l ng theo ba
chi u thay vì hai. (Xem Hình 9.2.) Kh i l ng c trình bày d i d ng th
ba, chi u d c trên l i hai chi u giá và th i gian. Th giác c a con ng i là
l p th — chúng ta nhìn th gi i t nhiên trong không gian ba chi u. H n
n a, bi u di n ba chi u cho phép nhi u m c t do h n i u khi n bi n
s trong não c a chúng ta, s d ng cái mà Edward de Bono g i là t duy
a chi u.
B c i m i th hai là c m giác xúc giác c t o ra b i c u trúc ba

chi u c a TEC MAN. M t th g i là xúc giác ho c c m giác c ng t o ra n
t ng th giác. Richard M.
Restak, M.D. ã nói v i u này trong cu n sách B não c a ông (New
York: Bantam Books, 1984): B não có th s d ng các c m giác khác
nhau xây d ng m t th c t m ch l c. Nó th c hi n i u này b ng cách k t
h p các u vào t các giác quan khác nhau, ôi khi i u ch nh s bi n d ng
hình nh b ng cách ch m và thao tác.
Hình 9.2 TEC MAN, Bi u trong không gian 3 chi u

B c i m i th ba c a TEC MAN ã d n n s h i sinh u tiên
trong TEC MAN. D li u tâm lý ban u c th hi n b ng cách tô màu các
c t kh i l ng d c là màu xanh lam cho t ng giá và màu cho gi m giá.
M c t ng giá so v i gi m giá c nh n bi t trong m t lo t các ch s c m
tính s xác nh m c màu xanh lam và / ho c m c màu s xu t hi n
trên m t ch t kh i l ng nh t nh trong m t ngày nh t nh. Hóa ra, th c
hành này ã d n n s nh m l n và các m c ích chéo b i vì; thay vì tái t o
ni m tin c a nhà phân tích vào vi c i theo m t xu h ng m nh, s xu t hi n
ngày càng nhi u màu “trái ng c” (ví d : nhi u màu xanh h n trong th
tr ng gi m) ã g i tín hi u trái ng c. Th t v y, quá chú tr ng vào c m tính

có th khuy n khích bán kh ng vào xu h ng t ng ho c mua vào xu h ng
gi m. Phiên b n TEC MAN s a i ã n gi n hóa vi c th hi n c m xúc
b ng cách gi i h n các ch s vào cu i ngày óng c a và màu s c m i c t,
v i b t k ngày gi m giá nào trên c s óng c a c s n màu và b t k
ngày nào có màu xanh lam.
II. Quy trình c bi u trong Ch R
i v i quy trình u tiên, b n có th s d ng m t thi t b n gi n
ho t ng d dàng trên bi u hai chi u Nh m t thi t b c hi n th trong
3-D. n gi n ch c n l t ng c bi u c a b n và nhìn ch m ch m vào nó.
B n th c s th y gì? Nhìn vào các thành ph n con vui nh n, sau ó m m t
m t chút và nhìn vào bi u m t cách t ng th . Không k t lu n nó là gì và
do ó ghi nhãn nó. Nh ng n u b n th y mình b cu n vào m t k t lu n
ch p nhoáng không th tránh kh i, thì hãy bu c b n thân ph i i n câu
tr l i u tiên và rõ ràng nh t cho ít nh t câu tr l i th hai và th ba, và ghi
nhãn nh ng câu tr l i này trong tâm trí c a b n. Sau ó, nó m t lúc và
ng trên hình nh c a b n trong khi tâm trí vô th c có th i gian nghi n
ng m thông tin u vào này. Thì y! Câu tr l i b n nh n c có th không
phù h p v i gi nh ban u c a b n. R t có th câu tr l i s chính xác,
ngay c khi b n bu c ph i di n gi i l i các ch s c a mình.
Quy trình th hai là quy trình t t c chúng tôi ã th c hi n vào nhi u
th i gian khác nhau; quy trình này ho t ng t t v i bi u hai chi u. M t
l n n a, hãy l t ng c bi u c a b n, Nh ng l n này hãy xoay ng c l i và
n nó vào c a s ho c kính có ánh sáng b n ang xem bi u t phía bên
kia c a trang. Th t c này có hi u qu bi n th tr ng giá xu ng thành th
tr ng t ng giá. (Xem Hình 9.3.)
Tuy nhiên, c t c th c s là nh ng gì nó làm c ngoài i u ó. t
nhiên, b n s phát hi n ra mình thu nh n nhi u d li u h n và khác so v i
tr c ây. Th ng thì b n s th y m t s chuy n ng s m h n trong xu
h ng mà b n ã ch n, ho c m t s m c h tr ho c kháng c ây tr c

khi c xem xét k l ng. Tr c ó, b n ngh r ng b n bi t ó là th tr ng
g u (t ng giá) và do ó, ch L ti t ki m các n l c tinh th n c a b n b ng
cách t t nhi u thông tin có v không liên quan. B ng cách xoay chuy n tình
th và phá b nh ki n, b n cho phép ch R xem thêm nh ng gì th c s
ó.
Hình 9.3 Quy trình 2, Hi u ng C a s

K t qu có th là c ng c ý ki n ban u c a b n; k t qu c ng có th
là s a i ý ki n c a b n!

Th ba, khi b n v t xa nh ng k thu t n gi n này, b n s ch
tr áng k b i bi u ba chi u (xem Hình 9.2). Có ch xem "t ng tr t".
B n t m t xu ng m cb m t quan sát biên d ng c t o ra b i các
cao khác nhau c a hành ng kh i l ng. T góc này, r t khó tâm trí
c a b n b qua vi c t y lông ho c s c mua ho c s c bán suy y u. Nó c bi t
h u ích khi quét vài tu n tr c, sau ó quét tr c quan ng chân tr i tr l i
trong nh ng tháng qua.
M t cách ti p c n khác s d ng bi u 3-D mà tôi g i là “b n ch th
c b n”. i v i quy trình này, tôi ã phát hi n ra r ng vi c s d ng m t t m
g ng nhìn l i d li u, t c là d li u c ph n ánh l i cho b n t phía
bên kia, s m ra m t s l ng l n các m u và k t h p m i. Trên th c t ,
th ng có r t nhi u và chúng khó hi u n m c có xu h ng làm r i trí c a
b n, t t nhiên ó chính xác là nh ng gì b n mu n x y ra khi t t ch L và
b t ch R! M t bi n th c a k thu t này trong ho t ng s là t bi u
c a b n d a vào t ng b n bu c ph i c bi u theo chi u d c t d i
lên ho c ng c l i. H n n a, n u mu n, b n có th t các bi u 3-D c a
mình trên sàn, sau ó ng trên bàn nhìn xu ng chúng Nh th b n là m t
con chim trên m t khu r ng. Và i v i nh ng con cú êm, b n có th quay
tr l i v n phòng c a mình sau nhi u gi v i èn pin chiêm ng ng nh ng
bóng t i do bi u 3-D c a b n t o ra.
Th t , các ph ng pháp thao túng h n n a c xu t trong cu n
V bên ph i não c a Ti n s Edwards. Ví d : b n có th t p trung vào kho ng
tr ng âm ho c kho ng en gi a các b n ghi bi u c a b n; ho c b n có th
m r ng ho c thu h p khung xung quanh bi u c a mình; ho c b n th m
chí có th theo dõi bi u c a mình thông qua m t m nh gi y cu n l i ho c
m t công c tìm ch xem. T u chung l i, b n s khám phá ra r ng vi c có
cu n sách c a cô y nh m t tài li u tham kh o s n sàng s giúp b n tr thành
m t nhà quy n r sáng t o h n.

III. Giai o n v t qua
Lý t ng nh t, b n s h p th t t c các hình nh bi u c a mình và
sau ó r i kh i hi n tr ng trong m t kho ng th i gian cho phép phát
tri n.
Cá nhân tôi ã phát hi n ra r ng ng trên ó qua êm mang l i k t
qu t t. Tuy nhiên, th ng xuyên h n, tôi th y mình “v t qua” ki m tra
thông tin chi ti t v ch R v i m t s k thu t ch L. T i th i gian này,
ph ng pháp L-mode yêu thích c a tôi là nguyên lý Sóng Elliot.
Nguyên t c Elliott Wave có m t s c h p d n i v i tôi là k thu t ch
L kh i u cho i u mà tôi tin r ng ó là m t lý do r t úng n: i x ng
ng. Nh nhà th Keats ã t ng vi t, “V p là s th t, v p c a s th t,”
v i Elliott c ng v y, b i vì nó d a trên “t l th n thánh” 3: 5 mà m t ng i
nhìn th y r t h p d n. Vì v y, khi ch R xu t hi n v i m t k thu t t o ra,
kích thích, m t "aha!" ph n h i, b n th ng s th y r ng mô hình này r t phù
h p v i m t s nguyên t c c a Elliot.
Khi b n ã n m c b n ch t c a m u bi u toàn di n v i ch R,
b n có th t tin ti n hành thông qua danh sách ki m tra phân tích các ch s
k thu t. B n s th y mình l p i l p l i nhi u l n gi a ch R và ch L.
Cu i cùng b n thoát kh i th t c ba giai o n này khi b n s h u th
mà Ti n s Edwards g i là “aha!” c m giác. i u này có th x y ra ngay t cái
nhìn u tiên, ho c nó có th n v i b n vài gi , vài ngày ho c ôi khi th m
chí vài tu n sau ó. Các "aha!" hi u qu có th n v i b n b ng nh ng t
nh “Th t là nh!” ho c m t hình nh trong tâm trí b n cho th y xu h ng
t ng rõ ràng và rõ ràng, ho c m t s k t h p c a c m giác thính giác, th giác
và ng l c h c. giúp b n n m v ng quá trình sáng t o này, hãy tham
kh o nh ng v n b n hay nh K thu t ánh ch n khái ni m c a James Adams
(Perseus Books Group, 2001), T duy song ph ng: Sáng t o t ng b cc a
Ed-ward de Bono (Harper Pa-perbacks, 1973) và B n v c a Betty Edwards
trên Artist Within (Fireside, 1987).

Tóm t t và hàm ý
Trong “The Tao Jones A Average”, Bennett Goodspeed ã làm cho
chúng ta chú ý n nhu c u s d ng toàn b b não c a mình, c bán c u não
trái chi m u th v i tài n ng logic và l i nói và bán c u ph i ít u th h n,
s c s o h n v m t th giác. V i vi c s d ng h p lý bán c u não ph i c a
chúng ta, chúng ta có n ng l c xem các bi u c a mình chính xác h n
v i tính nh t quán h n.
Ti n s Betty Edwards, trong cu n “V v phía bên ph i c a não”, cung
c p cho chúng ta cái nhìn sâu s c, c s lý lu n và các k thu t s d ng t t
h n bán c u não ph i ho c ch R thông minh h n v m t th giác c a
chúng ta. S hi u bi t sâu s c là b ng cách ánh l a ch L c a chúng tôi
nh m l n ho c không quan tâm, chúng tôi cho phép ch R c a chúng tôi
xu t hi n, cho phép chúng tôi xem bi u c a mình m t cách k l ng và
chính xác h n. C s lý lu n c a Ti n s Edwards d a trên k t qu nghiên c u
khoa h c v hi n t ng “não tràn” ho c hai bán c u c ng v i kinh nghi m
dày d n c a b n thân trong vi c giúp và ph c v các h c viên ngh thu t
c a chính mình khi n kh n ng v c a h có v nt ng và nhanh chóng. .
Theo suy lu n, các k thu t viên c a b n ph i có th t cm c ti n b
song song v kh n ng c bi u m t cách chính xác.
có c các k thu t nâng cao s nh y bén trong vi c c bi u
c a b n, tôi khuyên b n nên ti n hành quy trình ba giai o n. Trong giai o n
u tiên, b n chu n b d li u bi u c a mình. Lý t ng nh t là b n có th
phân tích nhi u thông tin nh t t bi u khi nó c t thành ba bi u ,
t ng t Nh TEC MAN ©. Giai o n th hai m t l n n a yêu c u Ti n s
Edwards 'V v phía bên ph i c a não b bi t các k thu t v cách di n
gi i tr c quan trong ch R. Sau ó, trong giai o n th ba, b n có th t do
chuy n qua m t l n n a b công c phân tích c a mình tích h p ch R
v i ch L c a b n.
m b o cam k t c a b n khi c bi u c ab n ch R, tôi

mu n nh n m nh r ng vi c nhìn th y là m u ch t c a vi c a ra quy t nh
t t chi n l c. D a trên nghiên c u sâu r ng c a mình v i các nhà giao d ch,
Ti n s tâm lý th tr ng Van K. Tharp k t lu n r ng các chi n l c quy t
nh c a các nhà giao d ch thành công b t u b ng thông tin tr c quan. Vì
v y, b n s mu n có m t cái nhìn m i m , không b nhi m t ng , c
chính xác các bi u c a b n tr c khi ti p t c phân tích k thu t chính th c
h n c a b n. B ng cách th c hi n theo quy trình hành ng này, b n th c s
có th t o ra m t b c tranh có giá tr h n m t nghìn t .
THAY I TH CH T C A B N
T t c chúng ta u t n t i m t m i liên h m nh m , gi a th xác và
tinh th n. N u b n b x vai và chùng xu ng v i ôi m t u ám, b n s khó có
c tr ng thái tinh th n t tin và hi u chi n mà b n c n ph i ánh i.
Nh ng n u b n thay i t th , làm s n ch c c m t và nâng m t lên, tr ng
thái tinh th n mong mu n th c hi n giao d ch s d dàng h n.
Qu n lý t th c th ho c nét m t là m t cách nhanh chóng, n gi n
và áng tin c y b n ki m soát tr ng thái tinh th n c a mình; không nghi
ng gì n a, b n ã có th hình dung mình trông Nh th nào n u b n tr nên
s hãi, kiên nh n, thi u kiên nh n, c nh giác, tho i mái, hung h ng, v.v. Là
m t công c h tr trí nh và kích ho t hình nh, b n ph i t o m t lo t các
bi u t ng cho chính mình. Hãy tôi chia s m t ví d v m t lo t các bi u
t ng ho t ng t t cho tôi. Trong CH NG 8, tôi ã k cho b n nghe câu
chuy n “Hobbes” v cách tôi t o ra M i nhi m v c a Giao d ch hàng u
v i s tr giúp c a b truy n tranh “Calvin và Hobbes”. Ng i v tranh bi m
h a ã th c hi n m t công vi c áng kinh ng c khi t con h , Hobbes, trong
t th c th và t o cho nó nh ng bi u hi n trên khuôn m t mà t ng tr ng
cho tr ng thái tinh th n bên trong c a nó. Tôi ã s d ng Hobbes nh m t
cách k t h p b n ch t c a M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u.
R t có th b n ã quen thu c v i Calvin và Hobbes và do ó tôi tin
t ng r ng b n s có th t o ra nh ng hình nh tinh th n c a riêng mình v

Hobbes và các tr ng thái tinh th n c a anh ta khi tôi xem qua b n tóm t t
M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u (B ng 9.1) . Hãy nh r ng tôi ang
s d ng Hobbes ch ng minh s c m nh c a t th c th n m b t và
truy n t kh n ng ki m soát tr ng thái tinh th n hi u qu .
Tóm l i, th c hi n m i trong M i nhi m v c a Giao d ch hàng
u, b n c n ph i có t th v t lý phù h p có khung tâm trí chính xác. B n
s th c hi n các nhi m v c a mình m t cách d dàng. Sai l m và m t mát
th ng là k t qu c a s sai l ch gi a nhi m v và tr ng thái tinh th n. Ví d :
ng gi bình t nh khi n lúc h y giao d ch và ng s hãi khi n lúc b t
u giao d ch.
B ng 9.1: M i nhi m v c a giao d ch hàng u
Mô t nhi m v Mô t tr ng thái tâm th n
1. Ra kh i th Hobbes n m dài ra, ng , v i s bình t nh, v m t mãn
tr ng nguy n. Anh ta s ng tách bi t, th v i th tr ng.
2. T phân tích Hobbes t nh táo, t nh táo và tò mò khi nhìn mình trong
g ng.
3. Phát tri n ý Hobbes, v i m t m t m và m t m t nh m, c rút lui
t ng r i ro th p trong m t t th sáng su t; i u này cho phép anh ta tò
mò, khách quan, có h th ng, th u áo và không
chuyên tâm.
4. Rình r p Hobbes t th nh p nháy v i uôi v y, tai c p ra sau
và t th cúi ng i s n sàng v . i u này g n li n
v i s c nh giác và th n tr ng nh ng c ng ph i th n
tr ng.
5. Hành ng Hobbes ang t n công trên không v i móng vu t m ra
và chân tr c du i th ng trong t th n m l y. i u
này tái t o các tr ng thái tinh th n c a s hung h ng, b
r i, can m, nhanh chóng và quy t tâm

6. Giám sát Hobbes ang ng l ng và kiên nh n xoay ngón tay cái
khi th gi i trôi qua. Vì v y, tr ng thái tinh th n c a
anh ta l i t o ra s tách r i bình t nh.
7. Hu b Hobbes ngo nh m t và g p ph i tình hu ng nguy hi m.
Tr ng thái tinh th n c a anh ta b chi ph i b i s s hãi
và kh n c p.
8. Ch t lãi Hobbes ch ng v n tay b ng c hai bàn chân g p
mi ng th t kh i bàn. Anh y t nh táo, t p trung, n ng n
và thi u kiên nh n
9. Ti n hành g r i Hobbes ang ng i v i lòng bàn tay h ng lên trên t
hàng ngày th ti p nh n v i m t bi u hi n c a câu h i trên khuôn
m t c a mình. Cái nhìn này g i l i tr ng thái tinh th n
tò mò, n i tâm và ánh giá cao.
10. Th c hi n ánh Hobbes n m dài trên sàn và nghi n ng m các b ng x p
giá nh k h ng c a anh y. V ngoài c a anh y cho th y anh y
là ng i tò mò và sáng t o trong khi phân tích và t ng
h p.
HUY NG NGU N L C C A RIÊNG B N

Ngay c sau khi chu n b k l ng và th c hành r ng rãi, các nhà giao
d ch có th th y mình trong nh ng tình hu ng mà các ngu n l c mà h c n và
th ng có t nhiên không có s n. Sau ó trong ph n này, tôi s trình bày m t
trình t các b c mà b n có th t th c hi n m b o r ng b n s có th
tránh c m th y quá t i theo cách ó m t l n n a. Trình t c g i là “chi n
l c tài nguyên”.
Chi n l c ngu n l c cung c p m t ph ng pháp h u ích i phó
v i nh ng tình hu ng mà b n b m c k t trong nh ng c m xúc Nh lo l ng,
t c gi n, qu y r i ho c s hãi không úng ch và b n không th áp ng m t
cách thích h p và tháo vát. Chi n l c này cho phép b n thoát kh i nh ng

c m giác h y ho i ó, b c ra ngoài nh ng tr ng thái không hi u qu ó, nh
th b n là m t ng i quan sát ang xem m t b phim. v trí c a m t ng i
quan sát, b n có th khách quan h n v tình hu ng và tháo vát h n trong vi c
l a ch n các ph n ng phù h p. M t khi b n có c nh ng tài tr thích h p
l a ch n, b n có th quay tr l i tình hu ng v i b t k m t trong nh ng
ph n ng m i ó, c m th y ki m soát nhi u h n và tr i nghi m nh ng c m
xúc h u ích h n nh c m th y có kh n ng, t tin ho c th m chí tò mò.
Kinh nghi m c a liên k t và phân ly
Ý ngh a và hi u qu c a chi n l c d a trên s khác bi t gi a liên k t
và phân tách i v i tình hu ng ang gây ra r c r i cho b n. c liên k t là
bên trong b n thân b n, nhìn, nghe và c m nh n tình hu ng khi nó di n ra.
Tách bi t là các giác quan c a b n c tách ra kh i và bên ngoài b n thân
b n; b n ang quan sát b n thân t bên ngoài khi b n t ng tác trong tình
hu ng.
T o hình nh c a b n trên tàu l n siêu t c nh th b n ang xem m t
b phim c a chính mình. Nhìn th y chính mình gh tr c i lên ng n i
l n u tiên ó và nhìn chi c xe ang t t leo lên ng n i. Hãy quan sát khi
chi c xe lao qua khúc cua và b n th y mình ang gi m t c trên ng ua,
mái tóc c a b n b th i bay và nghe th y ti ng hét mà b n có th th y t
mi ng mình.
Bây gi , khi chi c xe l n siêu t c l n lên t cu i ng ch y và kh i
ng l i, hãy nh p vào c th c a chính b n b n có th c m th y nh mình
ang ng i trên chi c gh ó. B n nhìn lên và th y s i xích dính d u m ang
kéo b n v phía nh, nghe th y ti ng lách cách c a s i xích ó và c m th y
chi c xe ang kéo b n ngày càng cao v phía nh ó. Khi b n lên n nh,
b n có th nhìn th y t t c các con ng xu ng, và khi chi c xe t ng t lao
xu ng i, gió th i vào b n i m t, b n c m th y b ng c ng lên khi c th h
xu ng, và b n nghe th y ti ng hét c a chính mình khi b n ch y ua v phía
áy.

Rõ ràng, có m t s khác bi t l n gi a hai tr i nghi m. S khác bi t ó
là r t quan tr ng. Khi b n ang quan sát chính mình, c ng Nh trên màn hình
chi u phim, b n nhìn th y chính mình trong b c tranh; b n ang trong tr ng
thái phân ly. Nh v y, b n không tr c ti p tr i nghi m c m giác, âm thanh và
c nh quan v n là m t ph n không th thi u c a tình hu ng. i u này trái
ng c v i nh ng gì chúng tôi ã làm khi chúng tôi th neo; sau ó k t qu là
liên k t v i tr i nghi m, tr i nghi m l i t t c các kích thích giác quan có
trong tình hu ng tr c ó Nh th chúng ta ã ó m t l n n a.
Chi n l c ngu n l c d a trên s phân ly. Nó c thi t k tách b n
kh i t t c các kích thích giác quan ang ho t ng trong tình hu ng quá
khích — nh ng kích thích lôi kéo b n — b n có th i gian và không gian
suy ngh rõ ràng và truy c p các ngu n s giúp b n i phó tình hu ng.
B ng cách này, ph n ng c a b n có th tr thành v n l a ch n thay vì
ph n ng u g i.
Các b c chi n l c tài nguyên
Tám b c sau ây là h ng d n th c hi n chi n l c tài nguyên.
1. Thi t l p b i c nh ng n c n b n ph n h i phù h p (ví d : b b t
trong m t giao d ch thua l ). Xác nh các y u t (t ng , gi ng i u, t ng
t , v.v.) cho tr ng thái không hi u qu (h i h n, t c gi n, t nói x u). Xác
nh m t ví d c th v m t tình hu ng (có l là giao d ch t i t cu i cùng).
2. Liên k t v i tình hu ng t i th i gian b n l n u tiên nh n ra r ng
b n ang có ph n ng không mong mu n (ví d : xem d u tích c phi u h ng
xu ng trên màn hình máy tính c a b n).
3. Tách kh i tình hu ng (ngh a en là lùi l i kh i màn hình).
4. Tách kh i tình hu ng (ngh a en là lùi l i kh i màn hình).
4. Xác nh (các) ph n h i thích h p nh t cho “b n khác ó" (ví d :
i u ch nh giao d ch t t t thành x u; tr nên lo s v vi c nó tr nên t i t
h n).
5. Liên k t tr l i tình hu ng, mang theo v i b n nh ng nhà tài tr m i.

6. T c t ng lai (nhìn th y b n thân trong t ng lai thoát kh i
nh ng v trí x u).
7. Th nghi m b ng cách s d ng m t tình hu ng khác nh ng t ng t
v i tình hu ng ã th nghi m tr c ó.
8. Xác nh (các) ph n ng thích h p nh t.
b c 8, b n có th m nh n vai trò c a Ng i i u hành t ng h p
và / ho c b n có th h i nh ng câu h i nh :
• Bây gi tôi ã ây, Ng i i u hành t ng h p s làm gì?
• Ng i i u hành h n h p s làm gì trong tình hu ng t ng t nh
tình hu ng này?
• Nh ng l a ch n nào có s n cho Nhà i u hành t ng h p? Anh y s
thích l a ch n nào h n?
N u b n th y mình l i r i vào tr ng thái ph n ng tiêu c c, thì b n c n
ph i th c hi n t ng b c chi n l c cho n khi nó tr thành m t ph n ng
t ng i v i tình hu ng. N u, khi ki m tra, b n th y mình ang tr i qua
các giai o n c a chi n l c, b n s bi t r ng b n ã s n sàng im tv i
lo i tình hu ng ó trong th gi i th c m t l n n a.
Chi n l c này l p l i s l n nó tr thành m t ph n t ng
trong danh m c ph n h i c a b n. Nó cung c p nhi u h n ch là s linh ho t
h n c a ph n ng. Không gian th và m c tiêu c a chi n l c tài nguyên
cung c p cho b n c h i phát huy h t kh n ng c a mình!
NH H NG
Tham gia vào vi c t o ra nh ng con ng i, a i m, công c t ng
t ng, v.v. có th ào sâu kho tài nguyên cá nhân c a b n. Vi c t o ra m t
“c n phòng h nh phúc” h c u và “c n phòng kín” c a riêng b n, c th o
lu n trong CH NG 10, là nh ng ví d v nh ng t ng t ng tháo vát. B n
có th thêm m t linh v t ho c bi u t ng b o v b n trong giao d ch.
Chi n tranh, nh m t phép n d cho cu c s ng giao d ch c a b n, r t ph
bi n i v i các nhà giao d ch, nh ng nó có th nguy hi m. M t phép n d

khác nh tr ng tr t, t ng tr ng và thu ho ch, ho c th tr ng là i tác khiêu
v c a b n, có th t t h n cho b n. M t bài t p gi t ng c bi t h p d n
xu t phát t vi c s d ng các h c u v t ch c c t o ra h tr ng i ra
quy t nh trong m t th gi i y r i ro và không ch c ch n. Robert Dubin ã
ki m tra cách h c u cho phép nh ng ng i ra quy t nh i phó y h n
v i nh ng i u ch a bi t. Vi c t o ra h c u t o i u ki n thu n l i cho vi c
th c hi n hành ng. Liên quan n các h c u trong các t ch c chính th c,
Dubin ã vi t:
Ti u thuy t c nh ngh a là "hành ng gi m o ho c t ng t ng
không t n t i ho c không có th t." Ti u thuy t v t ch c là nh ng h c u
c n thi t hành ng trong ph m vi t ch c chính th c có th ti n hành.
H n n a, các h th ng này r t n ng ng. H tr i qua quá trình c i
ti n nh nh ng thay i trong t ch c mà h là m t ph n không th thi u. V
b n ch t, các h th ng tiêu chu n hành vi này không bao gi có th c quy
nh hoàn toàn. Tuy nhiên, m i cá nhân thành viên c a t ch c ph i có kh
n ng ho t ng nh th hành vi c a anh ta th c s h ng n m t kh i các
tiêu chu n c nh. Khi các kho ng tr ng t n t i trong các tiêu chu n, vì
chúng ch c ch n ph i có trong m t t ch c chính th c n ng ng, s có m t
s c ng th ng trong vi c t o ra các h ng d n cho hành vi s l p y các
kho ng tr ng. Nh ng sáng t o này là h c u c a t ch c.
B n có th trao quy n cho b n thân thông qua vi c t o ra m t siêu nhà
giao d ch th tr ng d a trên m t nhân v t h c u bao g m nh ng c i m
t t nh t c a nh ng nhà giao d ch khác mà b n bi t ho c ã nghe nói v . Hãy
t ng t ng cách mà nhà giao d ch ó s x lý m t giao d ch ang làm phi n
b n. Hãy t ng t ng nhà giao d ch ó s nhìn th y, nghe th y và c m th y gì
v tình hu ng ó. Nhà giao d ch ó nên tr ng thái nào i phó v i tình
hu ng giao d ch làm b n tr m tr ng h n? Khi b n ã có câu tr l i cho nh ng
câu h i ó, hãy óng l i vai trò c a nhà giao d ch h c u ó gi i quy t v n
c a b n.

PHÂN TÍCH VÀ TÍCH H P CÁC B PH N C A CHÍNH B N
Vào m t th i gian nào ó hay lúc khác, h u h t các nhà giao d ch u
phàn nàn v vi c b “t phá ho i” ho c b bao vây b i “xung t n i b ”. ây
là nh ng v n th c t và b n nên có bí quy t i phó v i chúng. Ph ng
pháp chia tr là m t cách hi u qu d p t t nh ng hành ng t phá ho i
và ph thu c vào nh ng mâu thu n n i b c a b n.
u tiên, hãy chia b n thân thành nhi u ph n. S phân chia này có th
n m d c theo ng c a các ch c n ng ho c vai trò mà b n óng. Trong m i
tr ng h p, ó là m t h c u trao quy n b n cho r ng b n bao g m các b
ph n. M t mô hình h u ích bao g m ba ph n: nhà phân tích, nhà giao d ch và
k toán.
Ti p theo, gi s r ng m i vai trò ho c nhân v t này u hành ng v i
m c ích t t nh t. Nhà phân tích mu n b n úng trong các cu c g i th
tr ng c a mình, nhà giao d ch mu n b n tham gia tích c c và k toán mu n
th y s t ng tr ng v n ch s h u l n và các kho n gi i ngân nh . M i th
tr nên t i t h n khi m t trong nh ng vai trò này tr nên quá th ng tr , ho c
khi có xung t gi a hai trong s các ph n. B n có th t tranh cãi v i chính
mình v vi c giao d ch quá m c nh ng không ki m l i nhu n t b t k
giao d ch nào b i vì b n tr nên lo s v r i ro khi th c hi n m t v th m
trong m t th i gian dài h n. M i b ph n u có ý nh t t nh ng xung t
n i b c a chúng có th tr nên c ng th ng v i b n và làm gi m hi u su t
giao d ch c a b n.
Bây gi th ng l ng! Theo ngh a en, b n có th thành l p m t h i
ng qu n tr , c t o thành t ba b ph n này, trong chính b n. Hãy yêu
c u t ng b ph n trong s ba (ho c nhi u h n) này c a b n nó c phép
a vào cu c i tho i n i b gi a các b ph n c a b n. Ph n h i b n nh n
c có th là gi ng nói ho c c m xúc ho c hình dung nhanh. N u câu tr l i
là do d ho c không, thì m t cu c th ng l ng tr c ti p v i ph n ó có th
là c n thi t tr c khi b n g i m t cu c h p c a h i ng qu n tr . Cu i cùng,

b n s mong mu n các v n c xác nh, s ánh i c th c hi n, các
u tiên c t ra và m t th a thu n t ng b ph n th c hi n ch c n ng
c a mình nh m h tr n l c t ng th c a nhóm n i b .
Hãy bi n vi c giao ti p này v i và gi a các b ph n n i b c a b n tr
thành m t thói quen hàng ngày. Tham kh o ý ki n các b ph n c a b n vào
bu i sáng ho c tr c khi giao d ch quan tr ng. Nh y c m v i nh ng gi ng
nói, c m xúc tiêu c c ho c nh ng hình nh c t o ra t bên trong. Nh ng
manh m i tiêu c c này có l là c nh báo. M t l n n a, vào cu i ngày, hãy
tham kh o ý ki n các b ph n c a b n trong quá trình th o lu n. Hãy ghi chú
vào s nh t ký ho c nh t ký c a nhà giao d ch c a b n v b t c i u gì b n
tin là có ý ngh a quan tr ng c ti t l cho b n qua phân tích c a các b
ph n c a b n.
m b o th c hi n ánh giá nh k giao d ch c a b n. Tham kh o
nh t ký c a b n bi t các m u t ng ng tiêu c c ho c tích c c v i hi u
su t giao d ch c a b n. S d ng các m u này giúp b n s a i k ho ch
giao d ch c a mình. N u và khi có th , hãy s d ng nó giúp b n nâng c p
giao d ch c a mình lên m t m c chuyên nghi p cao h n.
MÔ HÌNH HÓA CHÍNH B N
Ba k n ng mà cu n sách này th o lu n là các ph n riêng bi t c a nhà
giao d ch t ng h p ho c hoàn ch nh. (Hình 1.1 t ch ng u tiên c tái
hi n u ch ng này b n ti n theo dõi — xem Hình 9.1.) M i k n ng
trong s ba k n ng có th c h p th c l p vào tính cách c a m t nhà
giao d ch thông qua h c t p và th c hành; tuy nhiên, chúng c thi t k
xây d ng l n nhau theo m t chu trình ngày càng phong phú, c ng c l n nhau
t o ra nhà giao d ch h p tác. ây trong Ph n ba, vòng tròn xây d ng k
n ng và nh n d ng m u ã hoàn thành v i vi c b sung k lu t tinh th n.
Vòng k t n i cu i cùng c th ng nh t b i b n, nhà giao d ch-nhà phân tích.
B n có th k t h p ba k n ng l i v i nhau khi b n th c hi n m t b c ti n
l n và áp d ng ho c óng vai Nhà i u hành sau h u tr ng. Xin l u ý r ng

ng i àn ông n m trung tâm c a s trong Hình 9.1.
Bây gi b n s h c cách óng vai Nhà i u hành sau h u tr ng.
t c và gi l i th chi n th ng trong k nguyên m i, mang tính c m ng
cao c a th k XXI, nhà phân tích - nhà u t ph i i tr c cu c c nh tranh
và nh y vào ôi giày b y gi i u c a Nhà i u hành sau h u tr ng. Xem
bi u c a b n t v trí thu n l i c a Nhà i u hành sau h u tr ng s t
ng mang l i cho b n l i th v th i gian. Nhà i u hành sau h u tr ng
luôn ng b v i th tr ng b i vì theo ngh a r t th c, anh ta là th tr ng.
Nh b n s khám phá, Nhà i u hành sau h u tr ng óng nhi u vai trò khác
nhau
Vai trò c a Ng i bán hàng c a Nhà i u hành sau h u tr ng
Vai trò mà tôi mu n khám phá sâu h n là c a Nhà i u hành sau h u
tr ng v i t cách là ng i bán hàng. Ng i bán hàng tích l y m t dòng hàng
d tr , hay còn g i là bánh mì; ti p theo, anh ta d n u m c t ng giá, sau ó
phân ph i dòng s n ph m th nghi m c a mình trên cùng và ti p t c thanh
lý hàng t n kho trong giai o n gi m giá c a chu k bán hàng. th c hi n
chu trình th ng m i b n giai o n này, Nhà i u hành sau h u tr ng c ng
áp d ng vai trò c a m t ng i thao túng s d ng b ng ghi âm, l i khuyên, câu
chuy n phi m và tin t c thu hút s theo dõi công khai c a c ng i mua
ho c ng i bán tham gia cùng anh ta. di chuy n giá ch ng khoán lên ho c
xu ng.
th c hi n thao tác c a mình, Nhà i u hành sau h u tr ng ph i
luôn hành ng nh m t nhà giao d ch b c th y, m t ng i theo ch ngh a
hi n th c i v i các ngu n cung và c u th c và ti m n. Nh ng o n trong
H it ng v m t ng i qu n lý ch ng khoán minh h a Nhà i u hành sau
h u tr ng ang làm vi c trong vai trò ng i bán hàng c ng nh trong vai trò
h tr c a ng i thao túng và nhà ut .
Th tr ng bao g m m t dàn nhân v t khác, nh ng ng i cung c p b i
c nh r ng l n h n trong ó trò ch i Nhà i u hành sau h u tr ng c dàn

d ng. Trong Ph n th nh t, ch ng 3, chúng tôi ã phân lo i các nhà ut
theo th i gian h tham gia th tr ng. Các danh m c ho c nhân v t thay it
ng i i m i, n ng i áp d ng s m, n ph n l n giai o n u và cu i
gi a, và cu i cùng, vào cu i chu k áp d ng, cho n nh ng ng i i sau.
Trong danh m c nhà sáng t o, b n có th ph c v nh ng ng ti n thông
minh, nh ng ng i m nh m , nh ng nhà giao d ch có kh n ng và hi u bi t
t t h n. ây trong s nh ng ng i s c s o nh t và có kh n ng tài chính nh t
mà chúng ta có th hình dung ra Nhà i u hành sau h u tr ng, l p k ho ch
và chu n b các chi n d ch c a mình. Trong tr ng h p th hai, nh ng ng i
ch p nh n u tiên, chúng ta th y các nhà giao d ch sàn c a th i i ã qua
ho c nhà giao d ch s c s o c a th i hi n t i. Cùng v i nhau, nhà c i ti n và
các danh m c ng i áp d ng s m c t o thành t nh ng ng i ch i s h u
bí quy t và k lu t tâm lý a h vào vòng k t n i c a nh ng ng i chi n
th ng, h t chi n d ch này n chi n d ch th tr ng khác.
Ph n l n s ông gi a b chi ph i b i các t ch c kh ng l . Chúng
c ng c s p x p theo m t ph t s m n mu n. Trong su t chu k t ng
giá dài, h có các danh m c u t v i s pha tr n gi a mua s m v i chi phí
th p và mua l i mu n v i chi phí cao.
Cu i cùng, ph n cu i c a chu i th c n, ph n cu i cùng thua cu c
nh k c a chu k th tr ng, chúng ta tìm th y ng i t t h u, ng i bán l .
ây là Johnny- g n ây, ng i b thu hút b i m t xu h ng th tr ng trong
giai o n cu i c a nó. Các nhà u t l c h u b lôi kéo vào th tr ng b i s
ch ng minh l p i l p l i c a giá t ng và b i nh ng tin t c t t lành và các s
ki n c b n thu n l i. giai o n cu i cùng, mang tính u c c a xu h ng
th tr ng khi nh ng k t t h u tham gia th tr ng, chúng tôi nh n th y Nhà
i u hành sau h u tr ng ang chuy n t tr ng thái mua sang bán. Do ó, th
tr ng o ng ch ng, v i vi c bán hàng phân ph i bao g m các v n
riêng l và th tr ng nói chung.

T ng tác c a Ng i th ng và Ng i thua
Hình 9.4 t p h p Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông c phát
tri n trong Ph n m t v i khái ni m v Con ng i t ng h p c phát tri n
trong Ph n hai. Khung này cho th y các t ng tác gi a Ng i t ng h p và
công chúng theo th i gian, i v i c chu k t ng và gi m. Trò ch i c a th
tr ng di n ra theo chu k t ng / gi m. ch i trò ch i này, b n ph i m
nh n l p áo c a Nhà i u hành sau h u tr ng. B n ang hình dung mình
ang mua m c th p (t nh ng k t t h u, nh ng ng i ho ng s phía
d i c a th tr ng) khi b t u chu k s ng trên và sau ó th y mình ang
bán cho nh ng k t t h u (Nh “dòng ti n thông minh” / Nhà i u hành sau
h u tr ng) bên ph i c a mô hình vòng i trong Hình 9.4. K ch b n th
hai x y ra khi công chúng t ng giá n mu n háo h c mua t b n.
Bull market
Kh i l ng
Ng i ch m tr
Composite Man Composite Man

mua, công bán, công chúng
chúng bán mua
Kh i l ng
Bear market
HÌNH 9.4 T ng tác c a Ng i t ng h p và Công chúng

T tc i u này trông gi ng nh m t th thu t n gi n thành công
— vui v và có l i nhu n. Và i v i nh ng nhà giao d ch-nhà phân tích,
nh ng ng i ã thành th o trò ch i và bí quy t tránh nh ng phi n nhi u do
th tr ng ném vào h , ch i trò ch i này v i thành công tr thành b n ch t
th hai. B n có th s d ng y Ba k n ng c a Giao d ch hàng u
i u khi n thành công b n thân trong chu k th tr ng.
Ph n 1 S d ng Mô hình Vòng i t Ph n M t thi t l p các c h i
mua r i ro th p và c h i bán kh ng r i ro th p. Góc ph n t phía d i bên
trái c a Mô hình vòng i xác nh h n h p lý t ng c a các thông s giá,
kh i l ng, th i gian và tâm lý thi t l p c h i mua r i ro th p. Nhà giao
d ch-nhà phân tích cá nhân có quy n l a ch n k t h p các ch báo thích h p
phù h p v i khung th i gian c a cô y, áp ng nhu c u c a cô y v tin
c y và c m th y tho i mái v i nó.
Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông có th c coi là n n t ng
cho chu trình Wyckoff tích l y, ánh d u, phân ph i và gi m giá. Trên th c
t , ng cong hình ch S c a Mô hình Vòng i n m g n gàng d i ng
cong hình ch S c a ánh d u tích l y và phân ph i Wyckoff. B n nên gi
nh r ng các ch s c s d ng trong Mô hình Vòng i là b ng ch ng
thêm v Con ng i T ng h p t i n i làm vi c. Vì ph ng pháp Wyckoff
kh ng nh r ng: “Nhà i u hành sau h u tr ng l p k ho ch, gi i thích và
k t thúc các chi n d ch c a mình m t cách c n th n”, b n nên tin t ng vào
hình nh c cung c p b i gi n Wyckoff và danh sách ki m tra phân tích
c a ra b i các lu t và th nghi m Wyckoff cung c p cho b n quan
i m và cái nhìn sâu s c khi b n thi t l p giao d ch.
Ph n 2 D a vào ph ng pháp Wyckoff làm h ng d n kích ho t
các giao d ch c a b n. Ph ng pháp Wyckoff cung c p cho b n m t lo t các
trình kích ho t phong phú. phía mua, b n có các Cú B t (Spring) d c theo
áy c a ph m vi giao d ch chính xác, và các b c nh y và sao l u (breakout
và pullback) d c theo u c a ph m vi giao d ch. T ng t , phía bán,

Wyckoff cung c p cho b n nguyên t c t ng giá tham gia m t t bán
kh ng g n u ph m vi phân ph i giao d ch. Sau ó, m t l n n a, ph m vi
th p h n c a m t mô hình phân ph i, b n có s phân tích và th nghi m c a
nó và v t qua chín th nghi m bán nh m t i m bán kh ng khác c a
Wyckoff.
Nhà i u hành sau h u tr ng d a vào phán oán c a b n thân khi
quy t nh mua ho c bán. Anh ta tr nên thành th o, có n ng l c m t cách vô
th c, n n i anh ta th c hi n các giao d ch c a mình mà không c n tính toán
rõ ràng. B n có th c g ng tr nên có n ng l c m t cách vô th c nh Nhà
i u hành sau h u tr ng, nh ng hi n t i, b n có th d a vào t h p lu t, bài
ki m tra và s Wyckoff neo quy t nh, v i s t tin r ng nh ng công
c này ph n ánh hành ng c a Con ng i t ng h p.
Các quy t nh giao d ch và u t s d ng toàn b tâm trí là m t d u
n c tr ng c a Con ng i t ng h p. Anh y th a mãn bán c u não trái c a
mình v i m t danh sách ki m tra các ch s góp ph n t o nên m t câu chuy n
l c quan. Sau ó, anh ta quay sang bán c u ph i c a mình xem t t c các
thông s th tr ng cùng ho t ng. Hai bên c a Con ng i t ng h p, làm
vi c cùng nhau, t o ra m t tr ng h p h p lý hành ng.
Nh ng Nhà i u hành sau h u tr ng th k XXI ang phòng vi c
b c n tr b i bán c u não chi ph i b ng l i nói c a mình — th m chí anh ta
có th t nói ho c b nói v vi c nhìn th y th gì ó trong bi u mà không
th c s có ó. có m t li u thu c gi i c cho vi c nhìn th y nh ng gì
b n mu n tin h n là tin vào nh ng gì b n th y, Nhà i u hành sau h u tr ng
o ng c bi u c a mình và d a vào m t lo t các th thu t i u ch nh
t ng t Nh nh ng th thu t c tìm th y trong ph n có tiêu “ c bi u
trong Ch R” tr c ó trong ch ng này. Nh ng k thu t này có th
giúp b n khi b n ang th c hi n nhi m v xác nh m t ý t ng r i ro th p
trong M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u.
Bây gi quay tr l i Hình 9.4 và t ng t ng i qua tòa nhà c s v i

Nhà i u hành sau h u tr ng. Hãy nh r ng anh ta liên t c so sánh các làn
sóng mua và bán ánh giá li u phe bò hay phe g u ang chi m th th ng
phong. M t d u v t m nh m b ng ch ng xu t hi n khi giá ti t l mô hình
áy t ng ho c nh gi m d n trong ph m vi giao d ch ngang. S xu t hi n c a
các mô hình Nh v y trong m t ph m vi giao d ch cung c p b ng ch ng
thuy t ph c r ng s can thi p c a Nhà i u hành sau h u tr ng trong tích l y
ho c phân ph i ang tr nên thành công.
Ph n 3 Th c hi n theo các giao d ch c a b n v i M i Nhi m v c a
Giao d ch Hàng u. theo u i các v trí c a mình, b n ph i áp d ng k
lu t c a nhà giao d ch có th ch u c nhi u cám d h y b giao d ch
s m. Nh ng ng i không d dàng áp d ng các k n ng và tiêu chu n c a Nhà
i u hành sau h u tr ng ph i tuân theo m t ch k lu t tinh th n nghiêm
ng t. Ch c a nhà giao d ch theo nh h ng Wyckoff s bao g m M i
Nhi m v c a Giao d ch Hàng u.
giai o n này c a trò ch i, b n s có l i khi v a thêm vào v a d
dàng truy c p vào kho tài nguyên c a mình. Chi n l c tài nguyên c nêu
ra tr c ó c thi t k giúp b n xây d ng n ng l c óng vai trò Nhà
i u hành sau h u tr ng, ngay khi b n có th c n anh ta nh t — khi b n
ang g p khó kh n trong vi c mua bán!
Khi b n ã thi t l p v th c a mình trong vùng mua và c phi u ho c
th tr ng r i kh i c s , b n có th yên tâm chèo lái c a mình bên c nh
nh ng ng i ng u Composite. B n có th t tin khi bi t r ng s ti n b
c a th tr ng s ti p t c khi các nhóm m i mang l i s c mua cho th tr ng
và y giá c a s l ng hàng t n kho có h n. Cái nhìn sâu s c này, d a trên
kinh nghi m c a tôi và c h tr b i Cu c s ng
Mô hình chu k và mô hình Wyckoff, giúp b n th giãn và i theo
dòng ch y c a th tr ng d dàng h n. T i ây b n có th yên tâm th c hi n
nhi m v giám sát tinh th n, l y t M i nhi m v c a Giao d ch hàng u.
K t lu n Chi n l c Thoát kh i Chi n d ch c a b n và qu n lý ti n

th ng b b qua ho c không c chú tr ng trong vi c ào t o các nhà giao
d ch k thu t. Nh ng, l i thoát hi u qu có ngh a là "ngày tr l ng" cho Nhà
i u hành sau h u tr ng. Vui lòng xem l i mô t v ba lo i chi n l c rút lui
c a Wyckoff trong CH NG 7 và nh l i tri t lý Wyckoff v qu n lý ti n
ch ng và có trách nhi m. Vi c qu n lý Nh v y bao g m chi n l c rút lui
1, t c m c tiêu giá và chi n l c rút lui 2, t b tình tr ng ang suy y u.
ây m t l n n a, s c n thi t t o ra m t tr ng h p thuy t ph c cho b n và
cho Nhà i u hành sau h u tr ng i u ch nh giao d ch m c a b n t giao
d ch “t t” thành giao d ch “x u”. i u ch nh t “t t” thành “x u” s làm nên
i u k di u b n có ng l c h y b giao d ch c a mình và thoát ra kh i
th tr ng!
K t thúc m t chi n d ch t nhiên d n n vi c chu n b th tr ng ho c
c phi u cho chi n d ch ti p theo. Qua con m t c a Nhà i u hành sau h u
tr ng, chúng ta th y nhu c u c tâm tr ng và trang i m c a nh ng ng i
tham gia th tr ng. N u các d u hi u c a hành vi th tr ng cho th y giai
o n chín mu i, thì chúng ta l i th y Con ng i t ng h p tham gia vào các
thao tác làm c n ki t nhu c u còn l i.
Hình 9.4 cho th y Nhà i u hành sau h u tr ng phân ph i hàng dài c
phi u c a mình cho nh ng k t t h u ang khao khát có c nó kh i tay anh
ta. Nh ng anh ta th c hi n ph n l n ho t ng bán c a mình trên ng i
xu ng, trong giai o n gi m giá, b i vì nh ng ng i n mu n hi n ang t ng
giá o l ng nh ng món h i mà h c m nh n c b ng cách c phi u ã
gi m bao nhiêu i m so v i m c giá nh g n ây c a nó. giai o n này, tin
t c b m t và tin n r t l c quan n n i nhà giao d ch ph i phòng vi c b
ch ch h ng kh i vi c nhìn th y b c tranh th c s c a th tr ng theo cách
mà Wyckoff Composite Man s nhìn th y - gi m giá.
óng vai nhà i u hành sau h u tr ng
B n có th h c cách óng vai Nhà i u hành sau h u tr ng và t ó
t c l i th giao d ch cho b n thân b ng cách hi u tr c và sau ó th c

hành Ph ng pháp Wyckoff. B s u t p Wyckoff g m ba nh lu t, chín bài
ki m tra và s c thi t k giúp b n i theo b c chân c a Con ng i
hi n i. Nh p vai v a có th nâng cao k n ng và kh n ng phán oán c a
b n; m t trong nh ng cách t t nh t h c thông qua nh p vai là m mình
hoàn toàn vào mô ph ng giao d ch. Tôi ã phát tri n ph ng pháp H c t p
tích c c theo Hành ng vì m c ích ó.
Là m t nhà giáo d c, m t nhà u t và m t nhà phân tích, tôi khuy n
khích b n s d ng ph ng pháp Chu i hành ng rèn luy n b n thân có
c thói quen chi n th ng b ng cách áp d ng ph ng pháp Wyckoff và theo
b c c a Nhà i u hành sau h u tr ng. B n có th hi u rõ v ph ng pháp
Trình t hành ng b ng cách xem qua bài t p th c hành trong Ph l c c a
ch ng này.
PH L C A: PH NG PHÁP TÍCH C C HÀNH NG
Trong h n m t ph n t th k qua, tôi ã d y phân tích k thu t cho
các nhà giao d ch và nhà phân tích c p i h c. Tôi t hào ã giành c
nhi u gi i th ng “giáo viên t t nh t” và “h c gi t t nh t” d a trên kh n ng
c a tôi trong vi c d y nh ng ng im ib t u có ng l c trong l nh v c tài
chính và thách th c các nhà u t và nhà giao d ch chuyên nghi p có kinh
nghi m. Các ph n h i t các chuyên gia u t trong th i gian ó ã mang l i
nh ng c i ti n liên t c trong vi c áp d ng các nguyên t c và th t c tài chính
hành vi và phân tích k thu t. Tôi nh n th y thách th c giáo d c l n nh t c a
mình là giúp m i ng i ti n b t m c hi u bi t c a h ng d n n vi c
áp d ng lý thuy t.
Trong nh ng n m qua, tôi ã s d ng kinh nghi m c a chính mình,
cùng v i nghiên c u th c t , phát tri n m t h th ng giáo d c sáng t o, kh
thi, ph ng pháp Chu i hành ng, xây d ng k n ng và ki n th c cho
nh ng ng i h c ngay l p t c v phân tích k thu t. M c dù Trình t hành
ng có th r t c coi là giao d ch trên gi y, Nh ng ph ng pháp này bao
g m ph n h i sâu s c và phát l i trình t ban u, k t h p các bài h c rút ra t

kinh nghi m tr c ó. Ph n ch i l i c a mô hình là r t quan tr ng; theo cách
này, h c viên-nhà ut ang c ào t o ph n ng phù h p v i các
hoàn c nh th tr ng trong t ng lai.
Khung phân tích
Trình t hành ng trong phân tích th tr ng k thu t là m t s a i
c a ph ng pháp h ng d n nghiên c u i n hình. T i Tr ng Kinh doanh
Harvard, h c viên tích c c h c h i kinh nghi m b ng cách s d ng ph ng
pháp tình hu ng. Có nh ng i m t ng ng m nh m gi a Trình t hành
ng và ph ng pháp tr ng h p:
• Phân tích các v n th c t rút ra t các tình hu ng th c t .
• H c sinh t t mình vào v trí c a các nhà qu n lý.
• nh h ng ra quy t nh.
• H c b ng cách làm ho c ph ng pháp ti p c n theo kinh nghi m.
• Phát tri n s hi u bi t, phán oán và giao ti p c a h c sinh d n n
hành ng hi u qu .
• Xây d ng tính t l p áng tin c y trong h c sinh.
Ngoài ra, Trình t hành ng nh n m nh vi c áp d ng các nguyên t c
Wyckoff ã c ki m nghi m theo th i gian v hành vi th tr ng vào l ch
s tr ng h p c th c a hành ng th tr ng. H c viên có c ki n th c
c ng Nh k n ng và kh n ng phán oán thông qua vi c áp d ng th c t các
tài li u c b n c a ph ng pháp Wyck-off phân tích th tr ng ch ng khoán.
Có l giá tr thi t y u c a k thu t giáo d c n ng ng này n m kh
n ng kích thích s quan tâm c a nhà u t -phân tích. Nhà giao d ch s tr
thành m t ng i tham gia tích c c vào quá trình giáo d c thay vì v n là m t
ng i th ng. Thông th ng, vi c chúng ta tham gia vào n n giáo d c thú
v, y th thách và phù h p s làm xáo tr n c m giác th a áng c a chúng ta
và khi n chúng ta tìm cách t c i thi n. N u kinh nghi m giáo d c t o c h i
cho nhà giao d ch g p ph i s dò d m, t khám phá và phát hi n ra nh ng
i m mù, thì s thay i th c s trong hành vi có th d n n vi c nó c

tính n - tr l i bàn giao d ch.
M t bài t p v i m t b ng hành ng và ph n h i sau ó; Tôi khuy n
khích b n th c hành giao d ch b ng ph ng pháp Trình t hành ng.
B ng hành ng và bài t p ph n h i
Trong bài th c hành này, b n s ti n hành phân tích k thu t bi u
ng th ng ng hàng ngày c a m t c phi u và vào ho c thoát các v th
giao d ch. Kho ng th i gian này là tháng 12 c a n m u tiên cho n tháng
11 c a n m ti p theo. Trong giai o n này, b n s tìm th y các dao ng trung
gian cho vi c bao ph và i dài g n các áy và bán ra và bán kh ng g n các
nh. S d ng các i m d ng b o v trên t t c các giao d ch. ôi khi nên áp
d ng kim t tháp theo xu h ng.
S d ng t t c các nguyên t c và k thu t Wyckoff thích h p theo yêu
c u c a b n. ây là m t bài t p “sách m ”; khi b n xem qua Trình t hành
ng, vui lòng tham kh o các ph n khác c a Ba k n ng ho c b t k ghi chú
nào b n ã th c hi n.
V i bài t p này, b n s tìm th y “Bi u m u hành ng” kèm theo bi u
v i m t ph n d li u c a n m. B n ph i t tay mình xây d ng l i giá và
kh i l ng bi u trên gi y theo dõi, sau ó di n gi i v trí hi n t i và xu
h ng có th x y ra trong t ng lai c a c phi u, ánh giá m i quan h gi a
cung và c u. Ti p theo, ánh giá ng c c b n c a Nhà i u hành sau h u
tr ng và th c hi n hành ng d t khoát: mua, bán ho c gi v trí trung l p.
Sau m i b ng hành ng, b n s tìm th y ph n "Ph n h i". Feed- back
bao g m hai ph n. Ph n u tiên bao g m các ph n h i t chính th tr ng.
Lo i ph n h i “nh ng gì ã th c s x y ra” là ph n h i m nh m nh t trong
t t c . Ph n th hai c a ph n h i là l i chia s c a m t s ng i có k n ng
di n gi i ph ng pháp Wyckoff, Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông
và M i Nhi m v c a Giao d ch Hàng u. Trong tr ng h p trình t bi u
ch ng khoán c s d ng trong bài t p này, tôi s óng vai ng i bình
lu n a ra ý ki n chuyên gia.

B n có th phát l i hành ng tr c ó n u b n không ng b v i
hành ng ó. Sau ph n h i và phát l i, hãy chuy n sang trang hành ng ti p
theo trong chu i và c ti p t c Nh v y cho n khi chu i hoàn t t. ph n
cu i c a lo t Hành ng, hãy l u ý nh ng nguyên t c Wyckoff nào c bi t
h u ích cho b n chúng s có trong kho v khí c a b n vào l n ti p theo khi
b n có c h i giao d ch.
Trong t ng lai, khi b n t ch , tôi khuy n khích b n áp d ng cùng
m t lo i logic có trong bài t p Trình t hành ng này cho giao d ch c a riêng
b n. B n s phát hi n ra cách ti p c n này c bi t h u ích trong th i gian b n
ang ki m tra l i ho c giao d ch trên gi y t ch ng khoán, hàng hóa, t ng lai
ho c b t k công c nào khác mà b n mu n thêm vào kho hàng c a mình.
Ngoài ra, logic và quy trình c trình bày trong bài t p này có th h tr b n
r t nhi u trong vi c th c hi n các nhi m v ph ng v n và ánh giá nh k
c aM i nhi m v c a Giao d ch hàng u.
Vì Trình t hành ng c bao hàm b ng tri t lý giáo d c v a h c
v a làm, b n b t bu c ph i tham gia y vào vi c th c hi n b ng cách i n
c n th n và y t ng thành ph n b n th y trên Hành ng D ng trình t .
Vui lòng không ch b qua m t s m c ho c b qua vi c vi t ra suy ngh c a
b n. Suy ngh và vi t s giúp ích r t nhi u trong vi c xây d ng các k n ng và
hình thành thói quen chính xác cho m t ph ng pháp phán oán. Nghiên c u
ph n h i t th tr ng và t các bài bình lu n là i u c n thi t xây d ng k
n ng, ki n th c và kh n ng phán oán c a b n.
Chu i hành ng 1 Di n gi i cung và c u: S d ng Hình 9.5, hoàn
thành toàn b chu i hành ng này tr c khi chuy n sang chu i hành ng
ti p theo; ng nhìn v phía tr c!
1. T tay b n v l i bi u trên gi y trong su t có c m nh n v
hành ng giá và kh i l ng. (T nói v i b n thân, theo các thu t ng và
nguyên t c Wyck-off, nh ng quan sát c a b n.)
2. Gi i thích m i quan h gi a cung và c u. V trí hi n t i và xu h ng

t ng lai có th x y ra c a th tr ng là gì?
3. ng c c a Ng i i u hành t ng h p là gì?
4. Ch n m t trong các tùy ch n sau. i n vào ch tr ng.
a. Mua ho c tham gia dài h n t i ___________ v i i m d ng t i
____________.
b. Bán ho c bán kh ng ___________ v i i m d ng
____________.
c. óng m t v trí hi n có t i ______________.
d. Di chuy n i m d ng l v trí hi n có n ______________.
e. Không làm gì c ; ch i nh ng phát tri n ti p theo.
5. B n mu n áp d ng nhi m v nào trong s M i nhi m v c a Giao
d ch hàng u t c tr ng thái tinh th n thích h p cho vi c th c hi n
lo i nhi m v mà b n tin r ng có liên quan n chu i hành ng này? (Ví d :
rình r p.)
____________________________ là nhi m v thích h p cho trí óc
qu n lý nhà n c c n thi t trong chu i hành ng này.

Hình 9.5 Chu i hành ng 1
Ph n h i v Trình t hành ng 1 Th tr ng t nó a ra bài h c
ph n h i quan tr ng. N u b n nhìn v phía tr c bi u cho chu i hành ng
2 (Hình 9.6), b n s th y r ng t i m1 n i m 2, th tr ng t ng m nh khi
m r ng kh i l ng. ây là m t hành ng t ng giá. H n n a, giá theo dõi
mô hình c a m c th p h n và m c cao h n trong kênh xu h ng k t n i i m
1 và i m 2. ó c ng là hành ng t ng giá. Nh ng ph n h i và bình lu n này
có l i cho 20/20.
Phân tích t m nhìn xa c yêu c u trong chu i hành ng 1 ã không
c th c hi n d dàng Nh v y. Tuy nhiên, b ng cách xem xét c n th n giá
và kh i l ng t tháng 12 n m 2004 n tháng 8 n m 2005, nhà phân tích-nhà
u t có th nh n ra manh m i r ng hành ng giá i xu ng có th là tích l y

ch không ph i phân ph i. Kh i l ng l n gia nh p th tr ng t i các th i
gian th tr ng th p nh t c a tháng 3 và tháng 5 - tháng 6 n m 2005 c ng cho
th y s tích l y. Các i m n nh cho th y Con ng i t ng h p và l c l ng
c a nhu c u s n sàng h p th các d ch v c ép trên th tr ng.
i m1 ã c Nhà i u hành sau h u tr ng s d ng ki m tra
m c s n sàng t ng tr ng c a th tr ng. Nó cho th y s thâm nh p d i
m c h tr tr c ây mà Ng i sáng tác ã t o ra trong n l c thu hút l ng
ng i bán công khai theo dõi. Kh i l ng t ng i n ng trong nh ng tu n
cu i cùng c a tháng 7 và tu n u tiên c a tháng 8 n m 2005 cho th y m t n
l c áng k và theo sau c a nh ng con g u. Nh ng s ti p t c c a à gi m
giá này ã không thành hi n th c và trên th c t ãb o ng cb i t ph c
h i vào cu i tháng 8.

M i th bây gi ph thu c vào s c m nh c a t suy gi m ti p theo.
Hành ng gi m giá r t nông vào gi a tháng 9 cùng v i s s t gi m v kh i
l ng cho th y phe g u ã ki t s c và / ho c m t quy n ki m soát và phe bò
ang chi m th th ng phong. Th thu t Wyckoff c a m t mùa xuân d ng
Nh ang ho t ng, v i m t hành ng d i m c h tr trong ph m vi giao
d ch, và sau ó th nghi m thành công c a nó i v i m c chênh l ch giá nh
h n và kh i l ng th p h n. M t nhà giao d ch có th ã ch n mua m t ph n
ba v th v n u tiên c a mình vùng lân c n v i m c giá th p nh t vào
gi a tháng 9 n m 2005.
Nhà giao d ch ph i nh p m t l nh d ng bán b o v th p h n m t vài
i m so v i m c giá th p t i i m 1.
M t nhà giao d ch s c n ph i th c hi n s kiên nh n trong su t các
tu n c a tháng 1 n tháng 8 n m 2005 khi th tr ng t i u ch nh trong
ph m vi giao d ch cho c xu h ng t ng ho c gi m. Sau ó, khi th tr ng
t ng v t t m c th p t i i m 1, nhà giao d ch s khôn ngoan th c hi n các
nhi m v tinh th n là xây d ng m t ý t ng r i ro th p, theo dõi giao d ch và
sau ó hành ng.
L u ý cho nhà giao d ch
Nhà phân tích-giao d ch nh y bén ang th c hi n bài t p 1 s quan sát
th y r ng m t nh p i u nh k dao ng quanh m c th p n th p c a chu
k 10 n 13 tu n xu t hi n t tháng 12 n m 2004 tr i. Có nh ng c h i
giao d ch c dài h n và ng n h n i v i nhà giao d ch ch ng khoán này trong
nh ng t dao ng ó. B n có th áp d ng cùng m t lo i nguyên t c ang
c trình bày trong chu i hành ng này c i thi n chúng. T t nhiên, b n
s c n ph i s d ng các bi u hàng ngày cho khung th i gian ng n h n so
v i các bi u hàng tu n c s d ng trong bài t p này, nh ng các nguyên
t c u gi ng nhau. Nh ng gì b n h c c trong chu i hành ng này c ng
s trang b cho b n giao d ch trong các khung th i gian ng n h n.
Chu i hành ng 2 Di n gi i cung và c u: S d ng Hình 9.6, hãy

hoàn thành toàn b chu i hành ng này tr c khi chuy n sang chu i hành
ng ti p theo, ng nhìn v phía tr c!
a. Mua ho c tham gia dài h n t i _______ v i i m d ng t i ________.
b. Bán ho c bán kh ng _________ v i i m d ng __________.
d. Di chuy n i m d ng v trí hi n có n ______________.
d ch hàng u t c tr ng thái tinh th n thích h p th c hi n lo i nhi m
v mà b n tin r ng có liên quan n chu i hành ng này? (Ví d : rình r p.)
Ph n h i v Trình t hành ng 2 V trí hi n t i và xu h ng t ng
lai có th x y ra c a th tr ng và các nguyên t c Wyckoff liên quan là gì?
Nh b n có th th y trên bi u c a chu i hành ng 2, th tr ng ang c
nghiên c u ã v t qua t t c các i m kháng c c nhìn th y trên bi u
và ã b c vào giai o n ánh d u. Có m t d u hi u s c m nh trong tu n v i
m c chênh l ch giá r ng và kh i l ng l n vào cu i tháng 9 và u tháng 10
ã c ng c hành ng mua mà m t nhà giao d ch s th c hi n trong chu i
hành ng 1. Trong th nghi m pullback ho c b t k ngày nào sau ó, nhà
giao d ch có th mua l n th hai. Có v nh ý nh c a Nhà i u hành sau h u
tr ng là thu hút t t c ngu n cung c phi u c cung c p trên th tr ng và

t o ra s ph n khích v i s t ng giá nhanh chóng trên t t c các m c cao
tr c ó nh m n l c thu hút công chúng theo dõi.
M t ph m vi giao d ch tích l y l i -lo i Wyckoff- ã c hoàn thành
v i c s kéo dài t tháng 10 tr l i ây n tháng 2 - tháng 3. Các l nh c t l
c l n mua u tiên và th hai bây gi s c nâng lên ngay d i m c giá
h tr tr c ó. Nhà giao d ch nên th giãn vào tr ng thái tinh th n theo dõi
và l i nhu n c a mình ch y!
Chu i hành ng 3 Di n gi i cung và c u: S d ng Hình 9.7, hãy
hoàn thành toàn b chu i hành ng này tr c khi chuy n sang chu i hành
ng ti p theo, ng nhìn v phía tr c.
hành ng giá và kh i l ng. (T nói v i chính mình, trong Wyckoffterms và
các nguyên t c, nh ng quan sát c a b n.)

a. Mua ho c tham gia dài h n t i ______ v i i m d ng t i _________.
b. Bán ho c bán kh ng _________ v i i m d ng __________.
rình r p.)
Ph n h i v Trình t hành ng 3 Bi u cho th y s o ng cc a
v n may. Cu c bi u tình yh ah nb t u i m 2 ti p t c t $42 lên n
kho ng $49. Có m t s h p nh t nh xung quanh $45, mà nhà giao d ch có
th s d ng làm i m chu n cho các l nh c t l m i trên c hai v trí tr c ó
c a mình. Do ó, anh ta có th t ng i m d ng c a mình lên 43 ô la ch t
l i nhu n trong khi cho phép xu h ng m ra. t bán tháo m nh vào cu i
tháng 1 n m 2005 ã khi n các nhà giao d ch d ng l i. T i th i gian ó, anh
ta có th ã tính toán l i nhu n c a mình và lui v bên l t nh ng nhi m
v ng ngoài th tr ng.
ôi khi b n có th thoát kh i m c $ 46 n $ 48. B n ã có nhi u manh
m i vì kh i l ng gi m d n trong t ph c h i và l c y giá i lên trong th i
gian ng n. Hành ng c a b n sau ó có th c kích ho t b i s thâm nh p
c a ng xu h ng d c có th c v d c theo m c th p nh t c a kênh b t
u hai tu n tr c i m 2 và ti p t c t ng m nh cho n cu i tháng 12 ho c

u tháng 1. Không có nguyên t c Wyckoff nào khác hành ng ngoài
chi n l c rút lui s 2.
M t c h i bán kh ng h a h n h n nhi u ã n i m 3. ây, Nhà
i u hành sau h u tr ng có th ã d b các v trí dài c a mình b i vì m c
t ng giá ròng nh so v i m c cao tr c ó cùng v i t ng kh i l ng th p h n
t i i m 3 cho th y xu h ng t ng giá sau ang d n c n ki t. H n n a, m t
nguyên nhân cho s s t gi m s hình thành t i m 3 tr l i m c cao tr c
ó, kho ng 48 ô la. Do ó, ngay sau khi c phi u gi m tr l i kho ng 48 ô
la v i m c giá v n t ng i cao, b n, nhà giao d ch, có th th c hi n v th
bán kh ng v i m c d ng ngay trên m c 50 ô la.
V m t cân b ng, ây s là m t giao d ch trung gian t t p. nh cao
bán ra v i kh i l ng l n ngay sau i m 4 cho th y Nhà i u hành sau h u
tr ng ang che y doanh s bán hàng ng n h n và bán hàng dài h n c a
mình. Không ch có u m i kh i l ng l n mà c phi u ã i u ch nh 50%
m c t ng t m c th p $34 lên $50. H n n a, m c 42 ô la, ng ng kháng
c c cùng v i m c cao c a giao d ch tr c ó hi n óng vai trò là h tr .
Chính i m th 4 mà nhà giao d ch ánh giá cao t m quan tr ng c a
hành ng trong M i Nhi m v c a Giao d ch hàng u là cung c p cho cô
y s kiên nh c n thi t mua âu ó t $42 n $45 và t l nh c t l
b o v xung quanh $ 40.
Khi v th ã c b t, nhà giao d ch nên s d ng giai o n giám sát
lùi l i th tr ng và ng n ch n n i s hãi khi n anh ta r i kh i giao d ch c a
mình. Xu h ng l n h n v n là i lên và có m t c s áng k c a vi c tích
l yl i ng sau giao d ch. d phòng thêm, nhà giao d ch có th tham kh o
danh sách ki m tra các ch s c tìm th y trong b công c Hành vi ám
ông Mô hình Vòng i c a Mô hình Vòng i.
Chu i hành ng 4 Di n gi i cung và c u: S d ng Hình 9.8, hoàn
thành toàn b chu i hành ng này tr c khi chuy n sang chu i hành ng
ti p theo; ng nhìn v phía tr c!

a. Mua ho c tham gia dài h n t i _______ v i i m d ng t i ________.
b. Bán ho c bán kh ng ________ v i i m d ng __________.
rình r p.)

Ph n h i v Chu i hành ng 4 M c dù nó không c ti t l cho
b n trong Chu i hành ng 3, Nh ng v n có c h i mua th hai xung quanh
m c $45. B n có th th y t vi c ki m tra bi u r ng mô hình Wyckoff c
i n ã c thi t l p quanh m c 45 ô la sau t t ng cao i m bán t 42 ô
la lên ch trên 50 ô la v i kh i l ng t ng i l n. Nh p i u hành ng c a
Wyckoff, sau ó là th nghi m, là hi n nhiên. Sau hành ng cao trào bán ra
v i kh i l ng l n và m c chênh l ch giá r ng, ã có nh ng th nghi m th
c p thành công v vi c thu h p chênh l ch giá và gi m kh i l ng khi
pullback xu ng ch d i 50 ô la. C ng l u ý r ng m c th p hàng tu n trong

vùng lân c n này ti p t c t ng, m t d u hi u khác cho th y Nhà i u hành sau
h u tr ng ang h p th các d ch v và do ó h tr th tr ng. Nh ng tr ng
h p ng h Nh v y là ni m an i i v i công chúng và do ó t o ti n
cho nh ng ng i theo dõi công chúng i theo con ng do Con ng i t ng
h p v ch ra.
Nhà giao d ch nên th c hi n giao d ch mua th hai c a mình âu ó
kho ng $ 50. i m d ng ph i c t ngay d i i m 4. Trong quá trình
này, nhà giao d ch có th kêu g i M i Nhi m v giúp anh ta th c hi n các
giao d ch c a mình. H u ích nh t s là phân tích m t ý t ng r i ro th p, theo
dõi, ti p c n và giám sát cùng v i các cu c ph ng v n hàng ngày, t phân tích
hàng ngày và di n t p giao d ch.
Bi u XYZ trong Chu i hành ng 4 cho th y ph n th ng phong
phú mà nhà giao d ch t c khi s d ng cái u và ki m soát trái tim c a
anh ta. S ph c h i lên kho ng 58 ô la m i c phi u m t l n n a cho th y
nh ng d u hi u áng k v kh n ng c n ki t c a công chúng theo dõi và k
thu t c a m t d u g ch ngang parabol cao t 54 ô la n 58 ô la ( i m 6).
Nh ng s gia t ng theo ng parabol ó v i kh i l ng gi m d n so v i
i m 6 và nó cho th y s si t ch t c a nh ng ng i bán kh ng s m, nh ng
ng i có th ã ngh n khi XYZ do d quanh m c 55 ô la / c phi u. Tóm
l i, ây rõ ràng là m t th tr ng quá mua và là th i gian thích h p nhà
giao d ch thoát ra kh i khung giám sát thông minh và chuy n sang ch
ch t lãi tích c c. Ngoài ra, hãy nh h y các l nh c t l theo sau b o v c a
b n!
Khi k t thúc chi n d ch giao d ch này, b n nên di n t p l i nhi m v
xem xét tr c khi th c hi n b ng cách xem l i chu i hành ng này. i u này
s giúp tâm trí và c th b n suy ngh rõ ràng và c m giác m nh m khi ch i
giao d ch này. N u b n ã m c ph i b t k sai l m nào trong quá trình th c
hi n, ây s là lúc th c hi n l i chúng theo cách Nhà i u hành sau h u
tr ng thu l i nhu n.

CH NG 10: K T H P T T C L I V I NHAU –
M I NGUYÊN T C MÀ M T NHÀ GIAO D CH
PH I TUÂN TH
Ch ng này gi i thi u ho c tóm t t l i m i nguyên t c m t nhà

giao d ch s ng theo. Cu c th o lu n v chín nguyên t c u tiên c tích h p
và minh h a b i nguyên t c th m i b ng cách s d ng m t nghiên c u i n
hình c a m t nhà u t ngo i h i thành công, Weylin Canada, t t nghi p
n m 2004 c a ch ng trình ch ng ch sau i h c Golden Gate Uni-versity v
phân tích th tr ng k thu t. Nghiên c u i n hình, Canada c a Esoteric
Investments, San Francisco, California, cung c p m t minh ch ng c th v
Ba K n ng Giao d ch Hàng u bao g m các bi u và b ng th ng kê các
giao d ch th c t c a Canada.
M i nguyên t c
1. Làm ông ch c a chính b n: T o m t “c n phòng kín” cho chính
b n và cam k t v i “ch m t khách hàng”.
2. i tr c i th c nh tranh c a b n: t c l i th chi n th ng
b ng cách có c nh ng tài n ng có ki n th c cao và c m ng cao trong th
k XXI.
3. Tìm hi u ph ng pháp phân tích k thu t Wyckoff và n m v ng ngh
thu t u c c a Wyckoff.
4. Tr thành nhà giao d ch hoàn ch nh: óng vai Nhà i u hành sau
h u tr ng.
5. Luôn gi k lu t: Th c hi n theo các giao d ch c a b n v i M i
Nhi m v c a Giao d ch Hàng u.
6. Xây d ng h th ng giao d ch c a b n d a trên n n t ng v ng ch c,
khoa h c v hành vi.
7. S d ng h th ng h tr quy t nh giúp thi t l p th i gian th

tr ng c a b n.
8. Ki m tra h th ng giao d ch c a b n và ào t o b n thân s d ng
nó thông qua ph ng pháp hành ng h c t p tích c c.
9. Thông qua quy trình l p k ho ch và ki m soát.
10. Tích h p Ba K n ng Giao d ch Hàng u và bi n chúng thành m t
ph n không th tách r i c a b n.
NGUYÊN T C 1: HÃY LÀM ÔNG CH C A CHÍNH B N
Nguyên t c u tiên này t n n t ng cho s thành công c a b n v i t
cách là m t nhà u t . S nghiêm túc là c n thi t giao d ch có lãi, và k
lu t là i u c n thi t tuân theo nh ng l i khuyên c a ra trong nguyên
t c này.
Phòng kín
ây là n i mà m t nhà giao d ch làm vi c t t nh t c a mình. hi u
c ngu n g c c a khái ni m này, chúng ta ph i i n khu v c Boston và
quay ng c th i gian v u nh ng n m 1950 quan sát John Magee ang
ng i trong “c n phòng kín” n i ti ng c a mình, c thi t k ng n ch n
anh ta kh i m i thông tin bên ngoài anh ta có th a ra quy t nh v th i
gian và h ng th tr ng ch d a trên phân tích bi u c a mình. John
Brooks, tác gi c a The Seven Fat Years: Chroni- cles of Wall Street (New
York: Doubleday, 1961), ã tìm th y Magee ó. T ngòi bút c a Brooks, s
th t, truy n ng ngôn và huy n tho i v “c n phòng kín” ã tr thành bi u
t ng c a m t k thu t viên thu n túy làm vi c trong m t th gi i k thu t
thu n túy. ây là cách Brooks k câu chuy n v cu c g p u tiên c a anh
v i John Magee:
Treo trên b c t ng g n ó là m t b ng thông báo, trên ó có dán m t
s thông báo, c vi t b ng nh ng ký hi u quá bí truy n i v i tôi, và m t
ph ng châm, không quá bí truy n, có n i dung, “TÂM TRÍ C A TÔI Ã
C LÀM LÊN, NG LÀM TÔI B I R I V I TH C T ...”
Magee li c nhìn tôi và ch vào kh u hi u trên b ng thông báo. “Vì v y,

b n th y y, theo m t ngh a nào ó, có nhi u s th t trong ó”, anh nói:
“T t nhiên, d u hi u ch là m t trò b t mi ng và có xu h ng qu trách nh ng
ng i bi t-t t c , Nh ng i v i k thu t viên, ph n cu i cùng c a nó có m t
ý ngh a c bi t và theo m t cách c bi t có ngh a là nó nói lên i u gì —
" ng làm tôi b i r i v i s th t." S th t c s d ng ây, là s tuôn ra
hàng ngày c a các câu chuy n trên báo và b n tin ài liên quan n các
thông báo v vi c sáp nh p, báo cáo v thu nh p, quy t nh trong các tr ng
h p thu - t t c nh ng th ó- không nói gì v r t nhi u ý ki n và d
oán và ch n gi n là ng i lê ôi mách. Ngay c khi b n có th tách ph n
c t lõi c ng c a th c t ra kh i l p v b c, b n s th y r ng ph n l n thông
tin ó là thông tin không liên quan, t m th ng ho c th ng xuyên h n, ã
c ghi nh n, ánh giá và hành ng, và do ó ã c ph n ánh b i th
tr ng, ngày, vài tu n, ho c th m chí vài tháng tr c khi nó n tay b n.
“Gi m giá trong qu ng cáo”, nh Ph Wall nói. Nó ch n gi n là r t khó
hi u i v i k thu t viên, ng i do ó s c g ng h t s c tránh nó.
“Hãy tôi cho b n m t ví d ”, Magee nói: “Tr c khi n làm vi c
ây, tôi ã t l p b ng x p h ng và i u hành th tr ng t i m t v n phòng
t i 360 Worthington Street, cách ây vài dãy nhà, n i tôi không có gì ngoài
m t cái bàn, m t cái gh , m t chi c i n tho i. , m t mã và m t máy i u hòa
nhi t . Tôi b t kín các c a s b ng ván và b t trét, vì v y s không có c nh
t ng và âm thanh bên ngoài nào làm tôi phân tâm. Tôi không có thông tin c
b n nào theo ý mình, i u ó khi n tôi t do quy t nh ch d a trên các bi u
c a mình”. Magee ti p t c, “Tôi v n còn h p ng thuê V n phòng Ph
Worthington — gi r t nhi u h s cá nhân c a tôi ó. Tôi luôn g n bó v i
nó nh m t n i mà th nh tho ng tôi có th n và ngh r ng — m t lo i van
an toàn, b n có th nói...”
Gi ng Nh Wyckoff, Nh Richard Schabacker, và gi ng Nh
Humphrey Neill tr c anh ta, Magee ã ch y m t c hi u lên c t c v i dòng
ch “B ng giá nói lên t t c !” Thành th t mà nói, t t c nh ng gì Magee c n

gi i thích thông i p th c s c a th tr ng là giá c , kh i l ng và th i
gian giao d ch — t t c u có s n t b ng giá. V i giá c , kh i l ng và th i
gian, Magee có th t o bi u hàng ngày và bi u hàng tu n, sau ó ti p
t c v các ng xu h ng, ánh d u m c h tr ho c kháng c , và cu i
cùng, nâng t t c thành m t ki u hình h c tuy t v i: hình nêm, hình tam giác,
u và vai, a, vân vân và vân vân.
Nh ng t i sao n d v c n phòng b phong n l i t n t i quá lâu? T i
sao t ng c n phòng kín g i lên s thân thu c và m áp Nh v y iv im t
s k thu t viên và hình nh tinh th n s ng ng nh ng ng i khác?
Tôi tin r ng câu tr l i cho nh ng câu h i này n m nh ng i u ki n
ng ngôn c a câu chuy n v c n phòng b niêm phong. M t câu chuy n ng
ngôn là m t câu chuy n trong ó các nhân v t và hành ng là bi u t ng c a
s th t chung. Nó là m t ph ng pháp ph n ánh gián ti p các t ng nh là
chân lý. B n ch t c a câu chuy n v c n phòng kín là b n c n không gian
riêng t c a riêng mình, “c n phòng kín” c a riêng b n, không có ti ng n, s
c n tr , c nh tranh và k v ng c a th gi i bên ngoài, b n có th th c hi n
t duy k thu t t t nh t c a mình và giao d ch. B n có th t t ch c t t nh t
ra quy t nh hi u qu b ng cách u tiên t o ra trong tâm trí b n phiên
b n phòng kín c a riêng b n.
Rút lui v ti n th ng trong c n phòng niêm phong c a riêng b n là
i u quan tr ng. Nó h a h n cho b n m t c h i chuy n tr ng thái tâm trí
c a b n sang khu v c ó n i mà hi u su t giao d ch v t tr i c thúc y
m t cách t nhiên. Trong bài báo c a anh y v “Tìm ki m Khu v c”,
Lawrence Shainberg k l i cách Denise Parker, m t cung th nh bé t m c
th gi i, ã tìm th y c n phòng kín c a cô y cho khu v c bi u di n nh cao
c a cô y. Theo hu n luy n viên c a cô, Keith Henschen, m t nhà tâm lý h c
th thao ng d ng,
“. . . nh ng v n ng viên gi i nh t là nh ng ng i vào khu v c d
dàng nh t”.

Hu n luy n viên c a cô ã yêu c u cô t o cho mình cái mà anh ta g i
là “phòng h nh phúc”, m t n i mà cô có th rút lui trong trí t ng t ng c a
mình hình dung m t cu c g p s p t i. Trong t t c các bài t p, ây là bài
mà Denise h ng hái nh t. C n phòng mà cô y t o ra ch y u là m t b n sao
c a phòng ng c a cô y, nh ng nó có kích th c k di u c a nó, và nó là b t
c th gì ngo i tr kh c kh . Có c u thang d n lên ó và nh ng cánh c a
l n này b n s i qua, cô nói. Nó có th m t t ng nt ng màu nâu,
gi ng n c c King, dàn âm thanh n i, TV màn hình l n và VCR, các áp
phích c a Tom Cruise và Kirk Cameron trên t ng và lò s i luôn r c sáng.
ó là n i tôi n khi m t cu c h p s p di n ra. Tôi lái n ch ó b ng chi c
Porsche, vào trong, n m xu ng n m n c và xem o n b ng ghi l i c nh
mình ang b n nh ng m i tên hoàn h o. Sau này, khi tôi n v i gi i u,
m i th d ng nh quen thu c. Ngay c t i Th v n h i, tôi v n bình t nh
ngay khi b t u sút”.
Gi ng nh Denise’s, c n phòng kín c a b n có th là c n phòng h nh
phúc c a b n; nh Denise, b n có th t o ra c n phòng kín trong tâm trí mình.
Gi ng nh Denise, b n có th trang b cho c n phòng kín c a mình v i t t c
các thi t b và thu t s hi n i mà b n mu n. Gi ng nh cô y, b n có th lui
v phòng kín c a mình b t c lúc nào, nh ng c bi t là tr c các s ki n
giao d ch l n; b n có th ch y các b phim c a chính mình theo các cu c g i
th tr ng hoàn h o h t l n này n l n khác, ho c, n u b n thích, b n có th
ch y các b phim v tinh th n c a nh ng th i gian tr c ây khi b n th c
hi n giao d ch t t nh t, b n ã làm công vi c k thu t t t nh t c a mình, và
b n c m th y mình ng b v i th tr ng.
Ch m t khách hàng
Trong tâm trí c a b n, b n nên có m t t m nhìn v vi c b n t c
m c ích không b ph t. M t t m nhìn nh v y có t tính; nó có s c m nh
kéo b n n v i s hoàn thành c a nó. T tính nh t, m t t m nhìn nh v y s
mô t b n ang hoàn thành mong mu n c a trái tim mình - ví d , hãy t ng

t ng b n ang nh n c gi i th ng cho giao d ch xu t s c, c m nh n c
nh ng cái b t tay chúc m ng t nh ng ông l n mà b n ng ng m và trao i
thông i p v s tin t ng, tôn tr ng, và s ng ng m l n nhau v i h . Hành
ng nh v y t o ra cam k t, nâng cao tiêu chu n và làm sôi ng m t cu c
tìm ki m sáng t o tìm ra các gi i pháp t t h n cho các v n , dù là giao
d ch, cá nhân hay ti n t . T m nhìn nh v y t o ra s c ng th ng sáng t o mà
b n c n g i n l c h t mình thúc y gi i h n giao d ch và phân tích k
thu t c a b n, t o ra nh ng khách hàng giàu có và h nh phúc, t o ra
m t th gi i t t p h n cho chính b n và nh ng ng i xung quanh b n. Nh
chuyên gia qu n lý, Ti n s Peter Senge liên quan,
Robert Fritz nói, “ ó không ph i là t m nhìn; ó là nh ng gì t m nhìn
th c hi n”. Nh ng ng i th c s sáng t o s d ng kho ng cách gi a t m
nhìn và th c t hi n t i t o ra n ng l ng cho s thay i. . . .
Nh ng t m nhìn khác v i m c ích. M c ích t ng t nh m t tiêu ,
m t tiêu chung. T m nhìn là m t ích n c th , m t hình nh c a m t
t ng lai mong mu n. M c ích là tr u t ng. T m nhìn là c th . M c ích
là "nâng cao kh n ng khám phá thiên ng c a con ng i." T m nhìn là
"m t ng i àn ông trên m t tr ng vào cu i nh ng n m 1960." M c ích là
"tr thành i u t t nh t tôi có th tr thành", "xu t s c." T m nhìn là phá v
b n phút trong m t d m.
Có th th c s nói r ng không có gì x y ra cho n khi có t m nhìn.
Nh ng c ng úng nh v y, m t t m nhìn không có ý ngh a c b n v m c
ích, không có ti ng g i, ch là m t ý t ng hay — t t c là “âm thanh và
cu ng n , không bi u th gì c !”
Hãy chúng tôi tìm hi u sâu h n v m c ích c a b n và các khách
hàng giao d ch c a b n. phía d i, có th có m t m i quan h yêu ghét tò
mò gi a b n và khách hàng c a b n. B n là chuyên gia, h là ng i m i, ho c
do ó, b n là ng im ib t u, n u không, t i sao h ph i ch p nh n l i
khuyên c a b n? Ki n th c ti m n c a b n có l mang l i cho b n s c m nh,

nh ng tri t lý ti p th hi n i kh ng nh r ng ng i tiêu dùng, khách hàng
c a b n, là vua! B n mu n tr nên lý trí; khách hàng c a b n quá th ng
xuyên là c m xúc! B n mu n t p trung và t p trung n ng l ng c a mình,
nh ng quá nhi u khách hàng a d ng luôn làm phân tán s chú ý và n l c
c a b n. B n có th có m t thành tích v ng ch c và m t ph ng pháp t o
ra k t qu h p lý, nh t quán, nh ng khách hàng ti m n ng tránh b n và khách
hàng hi n t i b m c b n vây quanh chuyên gia v i bàn tay nóng b ng m i
nh t và mánh l i buôn bán quy n r . B n ph thu c vào khách hàng c a
mình, nh ng b n có th thích liên k t v i các ng nghi p c a mình; b n có
th mu n ng cao trong x p h ng th i gian th tr ng.
Bây gi chúng ta hãy b c vào m t hi u sách và mua m t b n sao c a
m t v n b n qu n lý t duy ti n b , K lu t th n m: Ngh thu t và Th c
hành c a T ch c H c t p, c a Peter M. Senge (Currency Doubleday, 1990,
1994, 2006). Gi a các bìa c a nó, b n có th tìm th y nh ng h t c a s khôn
ngoan. L y m c ích, ch ng h n. Tác gi c u xin b n m r ng gi i h n c a
b n ngã và các ch c n ng c a công vi c kinh doanh c a b n, và trong quá
trình này, hãy m r ng vòng tròn t bi c a b n. B ng cách m r ng lòng tr c
n, b n s th y rõ ràng h n cách b n và khách hàng c a b n có cùng m i quan
h ph thu c l n nhau nh th nào. T lòng nhân ái m r ng này c ng n y n
m t cam k t cho toàn b , i u này s làm cho ý th c v m c ích c a b n tr
thành m t ng l c thúc y chung. Nh Senge ti p t c nói, “Cam k t
chân thành”, theo Bill O‘Brien, luôn h ng t i m t th gì ó l n h n chính
chúng ta. “. . . C m giác k t n i và lòng tr c n là c i m c a nh ng cá
nhân có n ng l c làm ch cá nhân cao t nhiên d n n t m nhìn r ng h n
các cá nhân cam k t v i m t t m nhìn xa h n l i ích c a h nh n th y r ng h
không có s n n ng l ng khi theo u i các m c tiêu h p h n”.
Xem các n l c giao d ch k thu t c a b n t quan i m c a khách
hàng là m t cam k t i v i s th t. Nó có ngh a là s s n sàng không ng ng
tìm ra t n g c nh ng cách th c mà chúng ta h n ch ho c ánh l a b n

thân kh i vi c nhìn th y nh ng gì ang có và liên t c thách th c các lý thuy t
c a chúng ta v lý do t i sao m i th l i nh v y. Nó ang m r ng nh n th c
c a chúng ta; nó ang m r ng ranh gi i c a chúng ta; nó ang quan sát công
vi c c a chúng tôi t bên ngoài nhìn vào.
Nh ng làm th nào chúng ta dung hòa gi a nh ng gì là - v n hóa
c a m i quan h khách hàng Ph Wall - v i nh ng gì nên là: ý th c sâu s c
h n, r ng h n v m c ích k t h p khách hàng c a b n nh m t i tác trong
quá trình phát tri n c a b n? Tôi xu t r ng b n nên n gi n hóa cu c s ng
c a mình xu ng “ch m t khách hàng”. Sau ó, hãy a m t khách hàng ó
vào t m nhìn cá nhân c a b n v thành tích, và vào tuyên b v m c ích c a
b n.
“B n là khách hàng, b n là công ty”, Paul Hawken th t lên trong tiêu
c a m t CH NG trong cu n sách Phát tri n kinh doanh (New York:
Simon & Schuster, 1988) c a ông. Hawken ti p t c a ra nh ng nh n xét
sau:
phát tri n m t ý t ng kinh doanh t t và nh n c s cho phép
c a th tr ng, b n ph i là th tr ng. B n nên mua s m t i c a hàng b n
i u hành, nh n c các d ch v mà b n cung c p. M i bi u hi n c a
doanh nghi p, qu ng cáo, trang trí, d ch v , óng gói, nh giá và k thu t
bán hàng c a doanh nghi p ph i áng tin c y, áng kính tr ng và cb n
ch p nh n 100%.
Và xa h n n a, Hawken nói:
Trong khi b n " cl ng" khách hàng, b n ch có th bi t chính mình.
Vì v y, hãy g n ng i b n hi u và ti p th s n ph m cho chính b n. i u
này giúp b n oán c nó ra kh i nó.
Hawken kêu g i s chú ý c a chúng tôi n th c t r ng chúng tôi c ng
là khách hàng c a các s n ph m th ng m i và k thu t c a chính chúng tôi
và chúng tôi c ng nên mua s m tích c c t i c a s c a các doanh nghi p
th ng m i và k thu t c a chúng tôi. Chúng ta nên liên t c t h i mình, “Tôi

có mua cái ó không? Nó có áp ng các tiêu chu n c a tôi v i t cách là m t
khách hàng không?”. N u nó không, sau ó thay i nó.
B n thân b n là m t khách hàng. B n thân b n ho c ít nh t là khách
hàng - khách hàng c a b n, là ng i i di n cho t t c các khách hàng khác
c a b n. ó là m t s tái b o tr . Luôn ph c v r t t t m t khách hàng ó
trong th i gian dài và b n s ph c v t t c các khách hàng khác c a mình.
Ngh theo cách này. N u b n là chính mình, giao d ch cho chính tài
kho n c a b n, thì trong phân tích cu i cùng, b n ang làm i u ó cho m t
s m c ích l n h n. M c ích l n h n ó là áp ng nhu c u v m t tiêu
dùng c a doanh nghi p b n, khách hàng. M c ích l n h n c a b n g n bó
ch t ch v i vi c áp ng các nhu c u r ng l n h n c a khách hàng, cho dù
h có nhu c u an toàn b ng ti n trong ngân hàng, nhu c u liên k t c áp
ng b ng cách ch m sóc nh ng ng i thân yêu c a b n, ho c th m chí nhu
c u t thi n c áp ng thông qua các kho n quyên góp t thi n. C t m t
góc, l a d i nhân viên c a b n, và b n t l a d i chính mình.
Nh ng t m nhìn c a b n v b n thân b n Nh m t khách hàng t t nh t
và x ng áng nh t s ch nâng cao kh n ng ra quy t nh c a b n n u nó tr
thành m t ph n n i t i c a b n. Vi t ra, Tôi là khách hàng, tôi là công ty
làm ph ng châm, sau ó t l i kh ng nh ó kh p m i n i trên con
ng hàng ngày c a b n, không ph i là m t ý t ng t i. Nh ng ý t ng th c
s t t, ý t ng s mang l i m t s cú hích cho ph ng châm ó, là hãy cài t
nó vào tâm trí b n, trong m t ho c nhi u giác quan chính c a b n là nhìn,
nghe và c m nh n.
Hãy làm m t bài t p n gi n gi i quy t v n này. Vào th i gian
này, b n ã t o ra m t b c tranh tinh th n v m t khách hàng lý t ng trong
m t b n. T p trung vào u và vai. Bây gi hãy c n gi a b c tranh này v
khách hàng lý t ng c a b n Nh th nó ang xu t hi n trên hóa n 1 tri u
ô la. B n có th làm cho khách hàng trông gi ng b n h n m t chút không?
B n có th t hình nh khách hàng lý t ng ó trong tr ng th giác phía

trên cùng v i hình nh c a chính b n không?
N u b n th c hi n bài t p này, b n ang t o ra m t bi u di n tr c quan
bên trong. M t khác, n u b n không th t o hình nh tinh th n ho c n u b n
không hài lòng v i quá trình t o hình nh này, thì hãy th t ng ho c c m
xúc. Phát tri n m t s t i di n cho khách hàng c a b n (chính b n),
ch ng h n nh , "Anh y là m t ng i b n t t vui v ." Nh ng l i ó, gi ng
nh l ng tâm c a b n ang nói, s nh c nh b n v m c ích, t m nhìn c a
b n. Ho c có th b n s c nh c nh v t m nhìn c a mình qua c m giác
c a b n, b i c m giác ng a ran trong cánh tay ho c c m giác h i h p qua ám
r i th n kinh m t tr i c a b n. H n h t, hãy phát tri n t t c ba i di n n i b
v “m t khách hàng duy nh t” c a b n — nhìn, nghe và c m nh n.
Khía c nh ti p theo trong t m nhìn c a b n luôn òi h i liên t c, liên
t c t o ra m t hình nh s ng ng v khách hàng ho c chính khách hàng ang
phát tri n, th nh v ng c a b n. D u hi u nh n bi t nh ng ng i ra quy t
nh hi u qu và nh ng ng i thành công là kh n ng duy trì t m nhìn c a h ,
có th s d ng nó Nh m t tài li u tham kh o h u ích ki m tra các
quy t nh c a h . T m nhìn c a h là c hi n t i trong hi n t i và ngoài kia
trong t ng lai; nó t p trung vào m c ích và k t qu h n là cách th c và
ph ng ti n.
M t ng i ra quy t nh hi u qu b ràng bu c ph i hoàn thành s
m nh l n h n c a mình nên cô y s th c hi n nh ng i u ch nh c n thi t v
cách th c và ph ng ti n. Ví d , n u c n o ng c ý ki n th tr ng th c
hi n t m nhìn c a cô y v m t khách hàng th nh v ng, cô y s s a iý
ki n c a mình; n u t b ph ng pháp ti p c n k thu t v t nuôi là b t bu c
t c t m nhìn trong t ng lai, thì hãy c Nh v y; n u các khung th i
gian ho c phong cách giao d ch khác nhau ho c th m chí xu h ng t ng giá
ph i c u hàng th c hi n hành vi, thay i thích h p s c th c
hi n. Và ng i a ra quy t nh hi u qu , có t m nhìn xa s nh n ra nh ng
i u này và vô s cái g i là sai l m khác trong b c ti n; cô y s ch p nh n

chúng Nh nh ng c h i h c t p trên con ng hoàn thành t ng lai h p
d n c a mình.
B t k quy t nh quan tr ng nào b n a ra u nên c ki m tra d a
trên t m nhìn ó. N u hành ng b n ang d tính d n n vi c th c hi n
hành ng ó, thì ó là m t quy t nh hi u qu ; n u hành ng d n n vi c
hoàn thành t m nhìn ó, thì ó là m t quy t nh không hi u qu .
T m nhìn c a b n v b n và khách hàng c a b n khi i m t v i hóa
n 1 tri u ô la có th óng vai trò là y u t kích ho t khi n b n t o ra nhi u
l a ch n v tài li u. T m nhìn c a b n có th là tiêu chu n b n ol ng
nh ng l a ch n ó, và t m nhìn c a b n có th là ng l c thúc y b n hành
ng. Hình nh v chính khách hàng duy nh t c a b n càng m nh m và
phong phú, càng bám r sâu, càng thu n khi t và m c ích c a b n càng duy
nh t, thì càng có nhi u kh n ng toàn b quá trình ra quy t nh này s tr
nên t ng i v i b n. Duy trì hình nh c a m t khách hàng duy nh t s có
tác d ng khai thác s c m nh to l n t tâm trí vô th c c a b n mang l i cho
b n l i th giao d ch ích th c và lâu dài.
Suy ngh l i v nh ng ý t ng này s mang l i m t s hi u bi t áng
b n xem xét. Có th có m t s s th t i v i khái ni m p nh tranh v v
vi c t o thói quen tr n vào món n c bi t c a riêng b n, c n phòng kín c a
riêng b n. T ó, b n có th s p x p v i các l c l ng k thu t hàng u mà
b n có th t p h p. Và h ng b n ch n c xác nh b i t m nhìn trong m t
b n, c th là “ch m t khách hàng”. T m nhìn mà tôi th y b n là k thu t
viên, nhà u t ho c nhà u t gi i nh t mà b n khao khát tr thành. Tôi
th y b n làm i u này b ng cách ph c v , v i kh n ng t i a c a b n, khách
hàng c a b n ho c c hai b n cùng nhau.
N u b n th y x ng áng ho c th m chí hy v ng vào ý ni m v m t c n
phòng kín và ch có m t khách hàng, thì b n có th mu n xem xét hai g i ý
h u ích:
1. Xác nh m t n i dành riêng cho b n thân mà b n có th g i là

phòng kín c a mình. a i m này có th n m cách màn hình máy tính c a
b n vài feet ho c cách thành ph c a b n vài tr m d m, ho c c hai. Hãy nh
có m t thái tinh th n tích c c; hãy nh th ng th c vi c t o ra c n phòng
kín c a b n.
2. Ch t p trung s chú ý c a b n vào m t khách hàng. Hãy t ng
t ng khách hàng này ngày càng giàu có và phát t. Hãy cam k t v i vi c
nâng cao phúc l i c a khách hàng này. Xây d ng hình nh c a b n v i t
cách là khách hàng lý t ng này ho c bên khách hàng ó. H n g p l i b n
ho c c hai b n ang trên con ng phát tri n và phát tri n không ng ng. S
d ng hình nh này làm tiêu chu n cho nh ng l a ch n b n a ra. M i ngày
hãy i m i t m nhìn này cho n khi nó luôn ó và t ng.
NGUYÊN T C 2: I TR C I TH C A B N
Th gi i phân tích k thu t dành cho các nhà giao d ch ã tr nên quá
ông úc v i vi c phân tích s l ng mà không c h tr b i các s
khái ni m phù h p v i b n ch t th c s c a th tr ng. Quá th ng xuyên,
i u này d n n m t h th ng giao d ch máy móc c b p Nh ng không có
u óc. D a vào con ng th i i thông tin này s a công vi c c a
nhà giao d ch n m t thanh niên 20 tu i am hi u máy tính Sri Lanka.
i tr c i th c nh tranh c a b n và n m b t l i th ng i i u
b ng cách t c l i th v khái ni m b ng cách giao d ch b ng c trí óc,
nh c khám phá trong cu n sách t phá c a Daniel Pink - M t t duy
hoàn toàn m i: T i sao úng- Nh ng ng i sáng t o s th ng tr t ng lai
(New York: Riverhead Trade, N m 2006). Tom Peters, tác gi c a Tìm ki m
s xu t s c (New York: Collins, 2004) tuyên b r ng “Cu n sách c a [Daniel
H. Pink‘s] là m t i u k di u. Hoàn toàn nguyên b n và sâu s c”. Theo Pink,
chúng ta ang nh cao c a K nguyên khái ni m, th i i vô ch v “khái
ni m cao” và “c m ng cao”. Thành công trong th i i m i này s ph thu c
vào “kh n ng phát hi n các m u và c h i c a b n, t o ra v p ngh thu t
và c m xúc, t o ra câu chuy n hài lòng và k t h p nh ng ý t ng d ng nh

không liên quan thành m t cái gì ó m i”. C m ng cao cho phép b n c m
nh n th tr ng.
Trong khi giao d ch cho tài kho n c a mình, tôi ã s d ng các công
ngh cao, mang tính khái ni m cao t r t lâu tr c khi chúng c g n nhãn
nh v y b i Pink. Sau ó, tôi ã vi t các tác ph m v nh ng khái ni m này,
t p h p m t cu n sách và thi t k m t khóa h c d y nh ng ng i khác
cách áp d ng nh ng k thu t này vào th tr ng. Trong t t c nh ng i u ó,
công vi c c a tôi l p l i và k t h p các khái ni m và kinh nghi m mà Pink
tuyên b là n n t ng cho s thành công trong th k XXI. Nh ng viên á quý
mang tính khái ni m cao và c m ng cao này có s n cho nhà giao d ch nghiên
c u Ba k n ng c a giao d ch hàng u.
B n s tìm th y các nhi m v t ng h p và nh n d ng m u khái ni m
cao và các k n ng th c hi n chúng trong su t cu n sách này. Ph n th
nh t t o ra khái ni m cao cho nhà giao d ch v i mô hình tài chính hành vi,
Vòng i c a Hành vi ám ông. Sau ó Ph n hai ti p t c phát tri n n ng
khi u khái ni m cao c a b n v i giao d ch tùy ý và nh n d ng m u b ng cách
s d ng ph ng pháp phân tích th tr ng k thu t Wyckoff. Cu i cùng, Ph n
th ba cung c p c h i b n hi u sâu h n v kh n ng ti p xúc cao và phát
tri n n ng khi u c a b n v i s tr giúp c a M i nhi m v c a Giao d ch
hàng u và các khái ni m v “phòng kín” và “ch m t khách hàng”. V i
logic h p lý c a tài chính hành vi hi n i và các k n ng nh n d ng mô hình
c i n c a phân tích k thu t, nhà giao d ch và nhà phân tích th tr ng s
tìm ra con ng d n n thành công trong giao d ch trong th k XXI.
NGUYÊN T C 3: TÌM HI U PH NG PHÁP WYCKOFF
Ph ng pháp Wyckoff là m t h th ng nh n d ng m u c i n.
Wyckoff d a vào bi u thanh và bi u i m và hình ánh giá m i
quan h c a chênh l ch giá và kh i l ng gi a các làn sóng mua và bán so
sánh.
T nhi u quan sát c a mình v các thao túng h u tr ng c a các nhà

i u hành l n Ph Wall, Richard D. Wyckoff ã khám phá ra nhi u l n
b ng cách c b ng ghi chú th tr ng ch ng khoán và bi u c a các c
phi u là ch báo t t nh t v giá t ng lai c a ch ng khoán. là m i quan h
gi a cung và c u. N m 1910, v i bút danh “Rollo Tape”, ông vi t cu n sách
tiên phong Nghiên c u cách c b ng, trong ó ông ti t l cách c th tr ng
và th c hi n các ho t ng u c . Trong tác ph m kinh i n này, Wyckoff
c p n nh ng i u c b n Nh l nh d ng, ch báo kh i l ng, th tr ng
bu n t và c h i c a chúng, và các k thu t th tr ng khác mà m t ngày nào
ós c a vào ph ng pháp c a ông, l n u tiên xu t hi n vào kho ng
n m 1931.
Wyckoff t t m quan tr ng hàng u vào kh n ng c a nhà phân tích
trong vi c ánh giá s c m nh t ng i c a các làn sóng mua và bán, và do
ó hi u c các l c l ng chi ph i ng sau m t ng thái th tr ng. V
b n ch t, ph ng pháp ti p c n mô hình này có tr c cái mà Pink g n nhãn là
th i i thông tin . Trên th c t , nh ng tài n ng mà Wyckoff cho là quan
tr ng i v i vi c ch n oán, tiên l ng và giao d ch th tr ng ch ng khoán
hi u qu ã báo tr c “th i i khái ni m” ang n i lên hi n nay mà Pink
kh ng nh s s m tr thành l i suy ngh th ng tr trong th k XXI. Vì v y,
Wyckoff v a mang nét c i n tinh túy v a hoàn toàn hi n i.
Trong nhi u n m k t n m 1930, Wyckoff, theo sau là các c ng s c a
mình, ã xây d ng m t b quy t c có giá tr cho các nhà giao d ch k thu t
tuân theo. Các quy t c này xu t hi n trong ch ng 6 d i d ng lu t Wyckoff,
ki m tra Wyckoff và gi n Wyckoff. Các y u t c b n c a bi u , c
bi t là bi u thanh và bi u i m và hình, xu t hi n trong ch ng 5.
B n ch t c a ch ng 5 và 6 c tóm t t b ng ph ng pháp phân tích
th tr ng n m b c, th ng c g i là ph ng pháp Wyckoff. N m b c
c a ph ng pháp Wyckoff c trình bày trong ch ng 4. Ph ng pháp
Wyckoff ã ng tr c th thách c a th i gian. H n m t tr m n m phát tri n
và s d ng liên t c trên toàn c u ã ch ng minh tính phù h p c a ph ng

pháp Wyckoff s d ng v i c phi u, trái phi u, ti n t và hàng hóa.
Ph ng pháp phân tích k thu t Wyckoff cung c p cho b n m t b lu t
và nguyên t c lý t ng nh t mà b n có th s d ng làm ng h ng d n
chung gi i thích các m u bi u và th c hi n hành ng. Tuy nhiên, tr c
khi b n có th thành th o ph ng pháp Wyckoff, b n ph i n m ch c th c t
r ng b n c n ph i th c hi n kh n ng phán oán. Kinh nghi m trong nhi u
tình hu ng tr ng h p khác nhau ch ng d n b i các nguyên t c chính
xác và thông minh là i u c n thi t.
NGUYÊN T C 4: TR THÀNH NHÀ GIAO D CH HOÀN H O
Theo Richard D. Wyckoff:
Th tr ng c t o ra b i tâm trí c a con ng i, và t t c nh ng bi n
ng trên th tr ng và trong t t c các c phi u khác nhau nên c nghiên
c u nh th chúng là k t qu c a ho t ng c a m t ng i. Chúng ta hãy g i
anh y là Ng i sáng tác, v lý thuy t, ng i ng i sau h u tr ng và ch i m t
c phi u có l i cho anh y. ó là b t l i c a b n n u b n không hi u trò ch i
khi anh ta ch i nó và có l i cho b n n u b n hi u nó. Không ph i t t c các
b c di chuy n c a Nhà i u hành sau h u tr ng u có th c phát hi n.
Không ph i t t c các b c di chuy n u c th c hi n b i Nhà i u hành
sau h u tr ng. Trên th c t , nó không quan tr ng i v i máy c b ng
ho c máy c bi u li u các ng thái là th t hay gi , ó là k t qu c a
vi c mua ho c bán th c t c a công ty và các nhà u t dài h n ho c b ng
cách mua và b ng cách bán nhà u t . H u h t các giao d ch quan tr ng
trên th tr ng u c chu n b , th c hi n và k t thúc. Công vi c kinh
doanh c a chúng tôi là ch cho b n cách m t s l ng l n các c h i kinh
doanh và u t này có th c phát hi n k p th i t n d ng chúng.
Wyckoff h ng d n chúng ta s d ng bi u nghiên c u m i quan
h giá c và kh i l ng giao hàng theo th i gian nh m m c ích xác nh
ng c c a Ng i t ng h p, ho c Ng i i u hành t ng h p. Nhà i u hành
sau h u tr ng là quy n l c c cho là ng sau h u tr ng và do ó ng

sau các chuy n ng trên th tr ng. Nhà i u hành t ng h p th c hi n các
chi n d ch th tr ng theo phe t ng và phe gi m vì l i nhu n c a riêng mình,
và anh ta th c hi n các chi n d ch này b ng cách thu hút l ng ng i theo dõi
công khai.
Chúng ta có th hi u rõ h n, c m nh n th c t v th tr ng, b ng cách
t ng t ng mình v trí c a Ng i i u hành t ng h p. Các thao tác (hành
ng) c a Nhà i u hành sau h u tr ng có th th c hi n c b i vì nh ng
ng i tham gia th tr ng c thúc y b i s s hãi ho c lòng tham bên
trong c a chính h trong m t môi tr ng y r i ro và không ch c ch n.
Nhà i u hành t ng h p là lý t ng c a Nhà giao d ch hoàn ch nh. Anh
ta chu n b m t c phi u t ng giá b ng cách u tiên ép bu c nh ng ng i
n m gi y u kém b ng cách thúc y bán tháo ho ng lo n, và sau ó gi giá
c phi u m c th p trong khi anh ta tích l y dây chuy n c a mình, hàng t n
kho c a mình, b ng cách mua t công chúng m t m i và s hãi trong th i
gian giai o n tích l y. Sau ó, anh ta d n u kho n phí t o ra t phá v giá
t ng v i kh i l ng t t khi anh ta b t u giai o n ánh d u.
B ng cách óng vai Nhà i u hành t ng h p, b n s hi u cách th c
hi n giai o n ánh d u t ng giá b ng cách thu hút s theo dõi công khai c a
ng i mua t bên l vào th tr ng và vào c phi u, sau ó th n tr ng cung
c p h tr d c theo con ng ti n lên theo k p s l c quan. Sau ó, ngay
khi kho n ti n t m ng chín mu i, v i t cách là Nhà i u hành t ng h p, b n
s i m t và k t thúc chi n d ch c a mình b ng cách bán l ng hàng t n kho
c a b n cho m t công chúng tham lam và không có hi u bi t, nh ng ng i ã
tr nên yêu thích và hy v ng v m t b c ti n xa h n trong giá c phi u.
B ng cách t mình vào vai trò c a Ng i i u hành t ng h p, b n có c
cái nhìn ch huy v hành vi th tr ng, c nhìn th y trên bi u và có c
m t công c có giá tr t k lu t.

NGUYÊN T C 5: LUÔN GI K LU T
M i nhi m v c a giao d ch hàng u trình bày tâm lý nhà giao d ch
và h th ng k lu t tinh th n có ngu n g c t tài chính hành vi. Thông qua
nghiên c u h p tác c a chúng tôi, Ti n s Van K. Tharp và tôi ã phát tri n
lo t b i c nh r i r c này l a ch n tr ng thái tinh th n thích h p và cung
c p m t chu i nhi m v h p lý và toàn di n cho nhà giao d ch thành công. C
hai chúng tôi u ã làm vi c v i các nhà giao d ch ã s d ng mô hình c a
chúng tôi v i k t qu t t. Thu t s th tr ng Ed Seykota ã g n nhãn M i
nhi m v c a mô hình Giao d ch hàng u là “m t óng góp áng k cho
ngh thu t và khoa h c giao d ch”.
Th c hi n M i nhi m v c a Giao d ch hàng u giúp nhà giao d ch
áp d ng thái , ni m tin và c m xúc phù h p nh t cho t ng nhi m v chính
thi t l p giao d ch, kích ho t giao d ch và theo dõi. Th t v y, M i Nhi m
v ti t l r ng nh ng thách th c c a vi c tuân th thông qua giao d ch th ng
m i trong trái tim và tâm trí c a các nhà giao d ch tr c khi giao d ch th c s
c th c hi n. Khi s d ng M i Nhi m v , b n s nh n cs ánh giá
sâu s c v cách th c, âu, khi nào và t i sao ph i áp d ng nh ng c m xúc
t ng ph n nh s hãi, tham lam, hy v ng, nh n n i, can m và kiên nh n
khi theo u i các giao d ch c a b n.
Thành công trong giao d ch theo h th ng ho c tùy ý òi h i m t mô
hình tâm lý c a nhà giao d ch ki m soát tr ng thái tinh th n. K lu t là chìa
khóa.
NGUYÊN T C 6: XÂY D NG H TH NG GIAO D CH D A TRÊN
TÀI CHÍNH HÀNH VI
Tài chính hành vi và phân tích th tr ng k thu t là hai m t c a cùng
m t ng ti n. Tài chính hành vi cung c p n n t ng h p lý, h p lý trong các
mô hình khoa h c hi u th tr ng. Phân tích th tr ng k thu t cung c p
các ch s phân tích và các quy t c quy t nh th c hi n hành ng. Do
ó, lý thuy t c b n càng sâu s c và t t h n v cách th tr ng ho t ng, thì

phân tích k thu t càng tr nên áng tin c y h n.
Tài chính hành vi v c b n là nghiên c u v cách m i ng i th c s
có m t trên th tr ng, ch không ph i v lý thuy t h ph i hành ng Nh
th nào theo gi thuy t b c i ng u nhiên. Tâm lý h c và các b môn khoa
h c xã h i c a xã h i h c và nhân h c cung c p các mô hình nghiên c u
cách nh ng ng i th c hành x trên th tr ng. Nghiên c u khoa h c s d ng
các b môn này cho th y r ng có nh ng khuôn m u có th oán tr c c
i v i hành vi c a con ng i.
Khung tài chính hành vi xây d ng h th ng cung c p c u trúc tích
h p và gi i thích các ch s c t ch c theo các khía c nh chính Nh giá
c , th i gian, kh i l ng và tâm lý. M t n n t ng v ng ch c c a tài chính
hành vi có th mang l i cho nhà giao d ch s v ng ch c h n nhi u trong vi c
theo u i phân tích k thu t th tr ng c a mình và t tin h n nhi u vào vi c
thi t l p, kích ho t và theo dõi các giao d ch c a mình.
Nh ng l i th c th nào mà m t nhà giao d ch có th hy v ng t c
t tài chính hành vi?
• Mô hình trích xu t thông tin nhi u h n và t t h n.
Các mô hình hành vi th tr ng d a trên tài chính hành vi ti t ki m s
l ng ch nh c tuy n d ng và giúp thu th p thêm thông tin t m i ch s
và t m i quan h gi a các ch s .
• C s khoa h c xét nghi m và ch n oán. Các mô hình tài chính
hành vi cung c p m t lôgic khoa h c, h p lý hi u cách th c và lý do các
th tr ng ho t ng, và do ó là m t h ng d n t t cho vi c l a ch n, tích
h p và gi i thích các ch s th tr ng.
• Sáng t o. Các mô hình tài chính hành vi giúp m ra nh ng cách m i
xem th tr ng và có th làm n i b t các ch s và k thu t b b qua có giá
tr l n.
• M t l i th t tin trong giao d ch. C s lý lu n khoa h c làm c s
cho m t giao d ch giúp nhà giao d ch t tin h n trong vi c tham gia giao d ch,

thoát kh i giao d ch và theo dõi các xu h ng.
• T c i thi n. Tài chính hành vi là n n t ng v ng ch c xây d ng s
hi u bi t v tâm lý nhà u t và kh n ng ki m soát tr ng thái tinh th n.
Xây d ng mô hình
Các mô hình c rút ra t khoa h c hành vi, ch ng h n Nh tài chính
hành vi, có th giúp nhà phân tích-nhà giao d ch xóa b nh ng s su t và
nh m l n hi n t i c t o ra b i b n vá y c d i c a các ch d n k thu t
và h th ng giao d ch c h c mà không có n n t ng v ng ch c. C th , tài
chính hành vi có th giúp nhà phân tích-giao d ch tránh c nh ng tr ng i
sau:
• Quá nhi u ch báo k thu t l a ch n. Ng i ta nói: “Không có gì
th c t h n m t lý thuy t hay”. Các mô hình tài chính hành vi có th giúp nhà
giao d ch gi m b t vô s các ch s có s n trên h u h t các CH NG trình
ph n m m thành m t s l ng ch báo lý t ng có th qu n lý c n u
không mu n nói là lý t ng.
• Các h th ng trông p khi c ki m tra l i, Nh ng s n tung khi
c ng d ng trong th i gian th c, s d ng ti n th t. Tài chính hành vi giúp
các nhà giao d ch t o ra các h th ng giao d ch b n b và áng tin c y h n d a
trên các m u hành vi c a con ng i ã c ch ng minh.
• Kh n ng vô h n. Có vô s s k t h p có th có c a các ch s . Tài
chính hành vi cung c p các mô hình giúp b n xác nh các k t h p chính
và cho th y chúng có m i quan h v i nhau nh th nào.
Tài chính hành vi c ng có th giúp làm sáng t nh ng tình hu ng khó
x i v i nhà giao d ch:
• S ph c t p so v i vi c gi cho nó n gi n.
• Thi t l p so v i kích ho t so v i theo dõi.
• H th ng c h c so v i ph ng pháp phán oán.
• T duy hình nh l n, não ph i so v i não trái, t duy phân tích.
• Tâm lý cá nhân so v i hành vi s ông.

• Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông so v i khai thác d li u
d a trên máy tính.
NGUYÊN T C 7: S D NG H TH NG H TR QUY T NH
i v i th i gian th tr ng, Mô hình Vòng i c a Hành ám ông
ho t ng nh m t h th ng h tr quy t nh thi t l p các giao d ch v i
m t lo t các c ng c các ch báo giá, kh i l ng, th i gian và tâm lý có th
c cân nh c và t ng h p có các tín hi u th i gian m nh m h n. Nó
ch a c thành ph n tr c quan (não ph i) và thành ph n phân tích (não trái)
cung c p cho b n m t cách ti p c n toàn di n ho c toàn b phân tích và
ào t o. H n n a, ng cong hình ch S c a Mô hình vòng i phù h p và
t o n n t ng khoa h c v ng ch c cho các giai o n tích l y, ánh d u, phân
ph i và ánh d u c a ph ng pháp Wyckoff. B n s là thành viên c a cu c
th o lu n k l ng v Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông trong
CH NG 3. Tuy nhiên, vi c l a ch n c phi u v n ch a c xem xét cho
n CH NG này.
NGUYÊN T C 8: KI M TRA H TH NG GIAO D CH
Theo Walter Baets, “Thông tin là t nh (và tuy n tính) và ó có th
c sao chép và l p l i, trong khi ki n th c là ng (và phi tuy n) và do ó
c n ph i c t o ra l p i l p l i”
Trình t hành ng
Ki m tra l i h th ng giao d ch là m t ý t ng hay khi quá trình ki m
tra l i ó liên quan n b n trong vi c a ra quy t nh. B n có th xây d ng
kh n ng phán oán và k n ng phân tích c a mình ng th i tìm hi u v thói
quen c a c phi u ho c hàng hóa. N u b n t h th ng giao d ch c a mình
thông qua s nghiêm ng t c a ph ng pháp Trình t hành ng, b n có th
th y k thu t giao d ch nào (ví d : nguyên t c Wyckoff) ho t ng t t nh t
trên th tr ng ho c c phi u b n ang giao d ch. Bí quy t là t b n tr l i
l ch s và sau ó th c hi n th nghi m Nh th b n ang th c s giao d ch c
phi u ó trong th i gian th c. Nó là m t trò ch i giao d ch trên gi y, n i b n

che yt ng lai c a bi u và th c hi n giao d ch c a b n mà không bi t
v nh ng gì phía tr c. Sau ó, b n ti t l cho mình t ng giây t ng phút v
t ng lai ó, th c hi n hành ng, nh n ph n h i và i u ch nh.
Tôi th y r ng 5 ho c 10 thanh d li u bi u c công b cùng m t
lúc là lý t ng th nghi m và h c h i; b n có th s d ng bi u thanh
hàng gi , hàng ngày ho c hàng tu n. V i bi u hàng ngày, b n nên làm
i u này trong kho ng th i gian t m t n hai n m. Nh ng d li u này cung
c p thông tin ph n h i b n ánh giá tình tr ng c a b n v i c phi u và li u
h th ng giao d ch c a b n có ho t ng chính xác hay không. N u b n làm
không t t, thì b n nên phát l i trình t . S d ng quy trình Trình t hành ng
này trên nhi u giao d ch và v i nhi u lo i c phi u khác nhau, b n s khám
phá ra các nguyên t c giao d ch phù h p nh t v i mình. Trình t hành ng
c ng s cung c p cho b n ph n h i có giá tr v s h u nh ng i m m nh và
i m y u bên trong v i t cách là m t nhà giao d ch và nh ng b c kh c
ph c b n có th th c hi n bi n b n tr thành m t nhà giao d ch t t h n,
hoàn thi n h n.
Tham kh o b ng Trình t hành ng trong CH NG 9, Ph l c A.
Chúng trình bày m t ph n d li u kho, cung c p các câu h i phân tích s
d ng và theo sau là bình lu n ph n h i t tôi.
NGUYÊN T C 9: THÔNG QUA QUY TRÌNH L P K HO CH VÀ
KI M SOÁT
Nh câu t c ng c ã nói, “Không xác nh c m c tiêu c a mình,
chúng ta ã n l c l i”. T o ra m t t ng lai h p d n thông qua hình dung là
m t cách tuy t v i giúp b n i úng h ng v i k t qu mong mu n. Tuy
nhiên, ngay c nh ng k ho ch cs p t t t nh t c ng ph i tuân theo s
sai trái c a thiên nhiên và con ng i. Không ch n thu n là phát tri n các k
ho ch là . Các k ho ch không t hoàn thành. B n ph i theo dõi k t qu c a
các n l c giao d ch c a mình và th c hi n các i u ch nh khi chúng có v
c m b o. Vi c l p k ho ch ph i phù h p v i s ki m soát.

i u khi n
Ki m soát trong giao d ch c p n m t lo t các th t c m b o r ng
k t qu th c t c a m t nhà giao d ch s t c k t qu mong mu n c a cô
y. ho t ng, nhà u t ph i có nh ng k t qu c th ( c g i là m c
tiêu ho c tiêu chu n) và nh ng k t qu này ph i n m trong m t ph m vi nh t
nh không d n n s không hài lòng ch c ch n. chu n b , nhà giao
d ch l p k ho ch và quan sát k t qu th c t c a các giao d ch c a mình và so
sánh chúng v i k t qu mong mu n thông qua ph ng v n hàng ngày, ph ng
v n sau giao d ch và ánh giá nh k . N u có quá nhi u sai l ch, nhà giao
d ch th c hi n các ho t ng ki m soát nh t nh thu h p kho ng cách.
Ki m soát c xác nh trên các i u ki n sau:
• Nhà ut t ra các tiêu chu n ho c m c tiêu.
• Nhà giao d ch có th quan sát k t qu th c t .
• Không ph i t t c các k t qu u c nhà u t ch p nh n.
• Nhà u t có s n các thi t b tác ng n s chênh l ch gi a k t
qu th c t và mong mu n.
Ý ngh a c a ki m soát có th c làm rõ b ng cách i chi u nó v i
hai quá trình khác: phân tích và l p k ho ch. M t nhà giao d ch th c hi n
phân tích th tr ng hi u anh ta ang âu trên th tr ng, t i sao anh ta
ó và c h i c a anh ta là gì. Thông th ng, phân tích th tr ng có ngh a là
áp d ng các phân tích k thu t vào m t i m giao d ch c th c a th tr ng
a ra ý t ng r i ro th p. Phân tích th tr ng c ng có ngh a là quét
ng chân tr i th i gian dài h n nh ng c h i và m i e d a nh t nh,
sau ó k t h p nh ng quan sát này vào m t k ho ch. K ho ch này có th
tìm cách khai thác các dao ng chu k trung gian.
Các nhà giao d ch cam k t l p k ho ch ch nh h ng h mu n i
và ph ng ti n t c i u ó. K ho ch c a m t nhà giao d ch th ng
là m t chi n d ch Wyckoff khai thác ti m n ng c a m t ng thái s p x y
ra, bao g m m c nh p ban u, thêm vào m t v trí, và sau ó thoát kh i nó.

Ki m soát c thi t k gi cho nhà giao d ch hài hòa v i k ho ch
c a mình anh ta có th t i a hóa c h i và gi m thi u thi t h i c a mình.
Các chi n d ch l p k ho ch và phân tích th tr ng không nh t thi t mb o
t c các m c tiêu mong mu n vì môi tr ng th tr ng không bao gi có
th d oán c m t cách chính xác, và c ng có th do nh ng xáo tr n ng u
nhiên. m b o k t qu mong mu n, phân tích và l p k ho ch ph i c
b sung b ng các th t c i phó v i các hành vi không mong mu n xu t
phát t bên trong nhà giao d ch ho c t bên ngoài. N i dung c a các th t c
này c u thành s ki m soát. Hình 10.1 trình bày t ng quan v quá trình ki m
soát k ho ch, nh n m nh vào nh ng v trí khác nhau mà quá trình có th
v t kh i t m ki m soát.
Quá trình qu n lý giao d ch c chia thành b n quá trình phân tích,
l p k ho ch, th c hi n và ki m soát. Phân tích liên quan n vi c tìm ki m
các c h i r i ro th p. L p k ho ch liên quan n vi c l a ch n m t k ho ch
và xây d ng các tiêu chu n. Vi c th c hi n bao g m c vi c th c hi n k
ho ch và giám sát vi c th c hi n. Các quy trình này c ng c th hi n trong
M i nhi m v c a Giao d ch hàng u.
Hình 10.1 Quy trình L p k ho ch-Ki m soát cho m t Doanh nghi p

Th ng m i

Phân tích Nhà u t ph i phát tri n m t h th ng k thu t xác nh
các c h i. C h i có th c phân thành hai lo i riêng bi t. i v i tôi, i u
quan tr ng nh t là dao ng chu k trung gian kho ng 5% tr lên trong DJIA.
Tôi d oán kho ng sáu n tám c h i Nh v y trong n m. Ngoài ra, có
nh ng dao ng chu k nh t 5% tr xu ng trong DJIA. Mong i kho ng
15 n 20 c h i Nh v y trong m t n m d ng l ch. Các chu k nh th ng
là s th m th u xung quanh m t xu h ng trung gian, trong ó chu k trung
gian c u tiên h n so v i chu k nh thông qua cách ti p c n mua và gi
ho c chu k nh c s d ng giao d ch xung quanh m t v trí trung gian
c t lõi.
L p k ho ch L p k ho ch c a b n, ví d , có th bao g m các m c
tiêu sau:
• M c tiêu: Hoàn v n 100%.
• K ho ch: N m b t ít nh t 50 ph n tr m các chuy n ng c a chu k
nh và 75 ph n tr m c a các chuy n ng trung gian. N m b t ít nh t b n
ng thái t t, 5 ph n tr m tr lên trong n m.
• Tiêu chu n: Duy trì t l lãi-l ít nh t 3: 1 trong sáu tháng un m
2007. C g ng giao d ch theo t ng chu k nh , Nh ng không b l b t k c
h i xoay vòng trung gian 10% ho c l n h n nào.
Th c hi n Hai b c ti p theo c a b n là i u c n thi t l p k ho ch
thành công.
1. Th c hi n t t c các giao d ch v i M i Nhi m v c a Giao d ch
Hàng u. Th c thi các m c nh p và ti n ích b sung ban u. Thi t l p và di
chuy n các i m d ng b o v . Xây d ng và duy trì m t k ho ch d phòng
cho m i chi n d ch giao d ch. Hãy nh y c m v i b n thân tr c quan c a b n.
2. o l ng hi u su t c a b n. Hai tháng m t l n, hãy chu n b m t b n
báo cáo l i k t qu ho t ng. ánh giá các c h i giành c, b m t ho c b
b l . Chu n b l i nhu n / thua l và các t l khác v hi u qu và hi u qu
giao d ch c a b n. Hi u su t có t yêu c u không?

Nh t quán là m c tiêu c a trò ch i. Hi u su t có th v t ra kh i t m
ki m soát v i quá nhi u t n th t, quá ít l i nhu n, quá nhi u c còn l i
trên bàn, ho c ng n kéo quá l n. T ng t , hi u su t có th b nh h ng sau
m t t bùng phát hành vi ho c n gi n là quá t t! Th c hi n m t v gi t
ng i kh ng l có th tô màu nh n th c c a nhà giao d ch, d n n hi u su t
ph sau ó. Hãy nh câu nói c , "Trên có th là b t uc ad i."
N u hi u su t t yêu c u, thì thoát kh i quy trình ánh giá ki m soát
này. N u không, hãy chuy n sang b c ti p theo.
Vi c tri n khai có b l i không? Ví d : n u b n ã ph i ch u m t
kho n l l n vì th tr ng m c a v t quá ng ng b o v c a b n, thì ó có
ph i là m t l i trong quá trình tri n khai không? Có th không, n u b n ã
tuân theo các quy trình v n hành tiêu chu n b ng cách di chuy n i m d ng
c ab nv t ra ngoài m t i m nguy hi m k thu t có th quan sát c. Có
th có, b i vì u óc thi u hi u bi t c a b n lóe lên m t b c tranh v l i
nhu n trên gi y t ki m c ho c b n c m i mi t ki m nh ng th nh nh t
khi n b n ph i quay l i v n phòng hai l n. Rõ ràng, n u sai sót x y ra, vi c
ch n oán cho c ng i và h th ng nên c th c hi n th p. Ch nh các
tiêu chu n thu l i nhu n và truy n t các k n ng b n có th t ng
th c hi n các th t c thích h p.
Tuy nhiên, trong ví d này, gi s không rõ ràng r ng tri n khai b l i.
Do ó, hãy chuy n sang câu h i ti p theo. (Hãy nh gi nh t ký giao d ch c a
b n và nh t ký giao d ch tâm lý.)
Các tiêu chu n có b l i không? Có th các tiêu chu n quá ch t ch và
quá máy móc i v i m t doanh nghi p l ng l o và mang tính kinh doanh
Nh th ng m i? Nghi ng , Nh ng kh ng nh trên có th úng. M t khác,
n ng su t có th c i thi n n u b n ng ng c g ng giao d ch theo t ng chu k ,
thay vào ó ti t ki m v n và n ng l ng c a b n b ng cách b qua t t c tr
nh ng c h i t t nh t. V i n l c t i a cho m t ho c hai giao d ch m i n m,
b n có th d dàng t c m c tiêu t ng tr ng 100 ph n tr m c a mình.

Vi c xem xét các tiêu chu n thay i không c xem nh . l i câu
h i cho ánh giá sáu tháng ho c hàng n m.
K ho ch có l i không? Có s nh m l n ho c xung t x y ra gi a các
giao d ch chu k trung gian và ti u chu k không? Có quá nhi u c ng th ng
ho c ki t s c liên quan n vi c c g ng n m b t t t c các bi n ng không?
Có ph i là m t sai l m khi thêm các i u khi n ho c ch i quá lâu tr c khi
thêm áng k vào m t v trí chi n th ng? Gi i trí nh ng câu h i này và nh ng
câu h i t ng t trong quá trình ánh giá nh k hi u su t. C ng nên nh
r ng k ho ch c a b n ph i thay i theo hoàn c nh. Có nh ng lúc c a
thích v i m t cu c cá c c; có nh ng th i gian khác d a vào m t cam k t
rõ ràng và không theo kim t tháp.
M c tiêu ban u có b l i không? Có ph i các tiêu chu n quá cao
ho c quá th p, y b n vào vùng ho ng lo n ho c khi n b n bu n ng trong
vùng bay không ng i lái? Có ph i phong cách giao d ch c a b n quá l ch so
v i k ho ch giao d ch c a b n không? Các m c tiêu có n gi n là quá tham
v ng i v i tình tr ng giao d ch hi n t i c ng Nh trình k n ng và ki n
th c c a b n không? T th ng cho b n thân khi hoàn thành t ng b c giao
d ch, b n có b m t cân b ng khi quá t p trung vào phân tích k thu t, phân
tích tâm lý ho c qu n lý ti n không?
Phân tích C h i có L i không? ây chúng ta quay l i các y u t
c a phân tích k thu t. N u có quá nhi u l i c báo cáo, b n có th c n
ph i s a i ho c xây d ng l i h th ng giao d ch c a mình và / ho c chính
b n.
NGUYÊN T C 10: TÍCH H P K N NG GIAO D CH HÀNG U
VÀ BI N CHÚNG THÀNH M T PH N KHÔNG TH TÁCH R I
C AB N
Tôi mu n k t thúc cu n sách này v i m t nghiên c u i n hình s ng
ng v m t ng i ã nghiên c u phân tích k thu t c b n, ph ng pháp
Wyckoff và tâm lý c a nhà giao d ch v i tôi t i i h c Golden Gate San

Francisco, California. Ông Weylin Canada hoàn toàn phù h p v i d lu t ó.
Trong tháng 9 và tháng 10 n m 2006, Canada, m t nhà giao d ch ngo i
h i giàu kinh nghi m t i Esoteric Investments Khu v c V nh San Francisco,
ã r t vui lòng dành th i gian c a mình và th m chí làm gián o n các ho t
ng giao d ch hàng ngày c a anh ta ph ng v n tôi và th c hi n m t s
b n ghi âm mô t các giao d ch c a anh ta . Tài kho n c a anh y c p n
s phát tri n cá nhân c a anh y v i t cách là m t nhà giao d ch, c ng Nh
vi c h c và s d ng Ba K n ng Giao d ch Hàng u, cùng v i các bài ki m
tra v phân tích k thu t và hành ng giao d ch c a anh y v i các c p ti n t
g n ây. Bi u riêng c a Canada i kèm v i v n b n.
Thành tích c a Canada v i t cách là m t nhà giao d ch r t t t và s
s n sàng c ng Nh kh n ng báo cáo trung th c và k l ng c a anh y v
b n thân, nh ng th nghi m c a riêng anh y và l i khuyên c a anh y cho
các nhà giao d ch khác th t áng ng ng m . Nh ng gì ti p theo c ch n
l c t vài gi ghi âm, s d ng càng nhi u càng t t, t ng c a chính Canada.
M c ích ng sau vi c cung c p cho b n báo cáo này là ch ng
minh nh ng l i ích thi t th c c a vi c tích h p Ba K n ng Giao d ch Hàng
u vào b n l nh và cu c s ng c a m t nhà giao d ch. Tôi hy v ng nó c ng s
truy n c m h ng cho b n bi n Ba K n ng tr thành m t ph n không th
tách r i c a b n.
Báo cáo t Weylin Canada, m t nhà giao d ch hoàn ch nh
t p trung bình lu n c a mình, tôi ã c l i m t s bài báo và tài li u
phát tay c a Ti n s Pruden mà tôi ã nghiên c u v i ông y và tôi ang s
d ng. ó là m t s s ng khoái tuy t v i cho tôi khi c chúng. Trên bàn làm
vi c c a tôi hôm nay, tôi có nh ng b ghi chú sau: “M i nhi m v c a giao
d ch hàng u”, “Mô hình vòng i”, “Nhà giao d ch 3 trong 1”, “ c bi u
trong Ch R” và “ t T t c cùng nhau”. Vì tôi s d ng Wyckoff m t cách
có ý th c m i lúc trong giao d ch c a mình, nên tôi không c n ph i tham kh o
các ghi chú Wyckoff c a mình. Vui lòng xem Hình 10.2 n 10.9, i di n cho

b n c p ti n t khác nhau mà tôi s a ra bình lu n c a mình. Tôi ch n chúng
có ch ích vì chúng hi n th toàn b ph tích l y và ph m vi giao d ch phân
ph i mà tôi ã áp d ng các nguyên t c Wyckoff vào th i gian ó.
Hình 10.2 Australian/U.S. Dollar – tích l y t ng

i u hay ho v ti n t là chúng có xu h ng. Wyckoff là m t ph ng
pháp l a ch n s d ng nhìn th y b c tranh l n và theo xu h ng chính.
Tôi ã h c c r ng ó là m t chính sách thông minh ánh is ng
c m v i xu h ng chính. M t khác, ph m vi giao d ch là áng k m c áy
và nh. ó là n i tôi nh n th y s quan tâm c a gi i chuyên môn ang b c
vào. Ng i sáng tác tham gia mua các món h i t nh ng ng i bán công
khai, nh ng ng i tin r ng giá s th p h n nhi u và vì v y h háo h c mua
hàng. Chúng ta có th th y s xu t hi n c a i u ó ng euro / Hoa K . ô
la và Úc / Hoa K . bi u ô la.
Tôi ã th c hi n m t quan sát quan tr ng v ti n t mà các nhà giao
d ch khác c n l u ý. Quan sát r ng i u t ng t ang x y ra trong các c p
ti n t khác nhau vào cùng m t th i gian. Aus- tralian / Hoa K . s k t h p
ng ô la và các c p ô la M / ô la Canada th hi n xu h ng gi ng nhau

trong su t n m 2001. ôi khi b n có th s d ng các manh m i c a ra
trong m t c p c nh báo b n thân có m t v trí trong m t c p ti n t
riêng bi t.
Các mô hình phân ph i Wyckoff rõ ràng trong c p ti n t ng ô la
M / franc Th y S c th hi n trong Hình
10.9. C p ó có xu h ng thêm
Hình 10.3 C p ti n Australian/U.S. Dollar

xác nh n k t lu n c a tôi v các c p ti n t khác. Các t phá trên bi u
s xác nh n chéo. Các nhà giao d ch vui lòng l u ý r ng Aus- tralian / U.S.
ô la và ng euro / Hoa K . giá ô la c báo giá sao cho giá tr c a ng
Aussie ho c euro t ng lên so v i ô la M s chuy n thành ng Aussie ho c
ng euro t ng lên trên bi u . i u quan tr ng là ph i nh cách m t c p
ti n t c báo giá b i vì i u ó s cho b n bi t li u vi c t ng giá trên bi u
có ngh a là ng ô la M ang t ng giá hay không ho c li u ng ô la
M có i xu ng hay không.

Nh ng bi u này cho tôi c m nh n v giao d ch. Tôi c m th y Nhà
i u hành sau h u tr ng ang n mua ho c bán ng ô la. S chu n b
c a Nhà i u hành sau h u tr ng cho chi n d ch c a anh y r t gi ng nh ng
ví d lý t ng c hi n th trên s Wyckoff. Tôi gi các s Wyckoff
tích l y và phân ph i thu n ti n v i k v ng r ng các thi t l p th ng m i
th c t s trông gi ng Nh các ví d s lý t ng. Bi t cách các bi u có
xu h ng i tr c ti p v i các gi n Wyckoff lý t ng giúp tôi t tin h n
vào kh n ng ánh giá nh ng gì Nhà i u hành sau h u tr ng ang chu n b
và v m t logic s là ng thái ti p theo c a anh ta khi anh ta th c hi n chi n
d ch giao d ch c a mình.
Hình 10.4 Euro/U.S. Dollar – tích l y t ng

Khi tôi l n u tiên b t u giao d ch tr l i Atlanta, tôi ã h c c
tr c t m quan tr ng c a vi c xem hàng hóa và hi u các v trí giao d ch i
v i nh h ng c a chúng i v i giá ti n t trong m t khung th i gian dài

h n. Vào th i gian ó, tôi r t ng n h n, tìm ki m các giao d ch nhanh trong
ngày. Sau ó, tôi bi t c r ng JP Morgan có m t v th bán kh ng l n t
vi c bán vàng khi Trung Qu c và n là bên mua. Tôi c m th y r ng
Morgan s b si t ch t trang tr i khi giá vàng t ng.
Vàng ã t ng giá, Nh ng tôi ã b l giao d ch ó, m t giao d ch l n,
do quá t p trung vào ngày hôm nay và không t p trung vào ngày mai và
nh ng ngày sau ó. Bây gi tôi bi t v m i t ng quan gi a hàng hóa và ti n
t . áng l tôi nên mua ng ô la Úc, Nh ng c vàng và ng Úc u b tôi.
Bài h c v nh ng giao d ch b b l ó và m i t ng quan gi a các th
tr ng khi n tôi nh n th c c r ng n u b n b l m t t phá v ng euro
/ ô la, thì hãy tìm ki m m t "b c nh y qua con l ch" và "d phòng n mép
c a con l ch" trong Aussie. V n còn c h i ngay c sau khi c p ti n t khác
ã ti n lên phía tr c. M t i u khác mà tôi ã h c c là t m quan tr ng
c a symme- try; tìm ki m i m h tr (ho c cung) cu i cùng (LPS) cùng
m c giá v i m c h tr s b trên bi u . Tôi ngh r ng i u ó ph n ánh
b n ch t chu k c a th tr ng, lo i i u c th hi n trong Mô hình Life
Cy- cle. Các chu k có xu h ng cho bi t b n ang âu trong các xu h ng,
ph m vi giao d ch và m c di chuy n. Tôi th y r ng nó th c s giúp giao
d ch c a tôi ch ng các s Wyckoff v i Mô hình Vòng i c a Hành vi

Hình 10.5 C p ti n Euro/U.S. Dollar
ám ông. Tôi tin r ng Wyckoff h u ích nh t v lâu dài. Wyckoff ã
t p cho tôi thói quen s d ng bi u c s hàng tu n. Vi c ch ng lên gi n
Wyckoff v i Mô hình vòng i s m ra t m m t c a tôi và thu hút s chú ý
n n i xu h ng có th ang t m d ng ho c o ng c. H cùng nhau giúp
tôi i vào úng khu v c. Tôi nh n th y r ng ch c n mua nh ng chi c m n có
th gây nguy hi m. Thay vào ó, tôi mu n tham gia giao d ch c a mình khi xu
h ng ang di n ra. Tôi ã tìm th y m t s v trí mà tôi có th s d ng
vào. Trên m t s tích l y Wyckoff, nh ng i m vào l nh lý t ng là th
nghi m th c p, ho c d phòng-lên-c nh-c a-creek, ho c LPS gi m t
phá t ng cu i ph m vi giao d ch, ho c Cu c mít tinh tr l i vùng b ng giá
sau khi phá v d i ng ng h tr giá c a m t ph m vi giao d ch phân b .

Hình 10.6 U.S./Canadian Dollar - Phân ph i gi m
M t khi xu h ng c thi t l p, b n có th thêm vào các v trí chi n
th ng trên các ph n ng ho c cu c bi u tình vào các ng xu h ng trong
th tr ng t ng và gi m. Nh ng cá nhân tôi, r t khó ng i ch t. ó là lý do
t i sao M i Nhi m v c a Giao d ch hàng u giúp tôi ki m soát b n thân.
Có m t l i nh c nh : " ng hi u sai th tr ng, hãy i th nghi m." M t
m o khác giúp tôi kiên nh n và hi u rõ h n là s d ng Mô hình Hành vi
ám ông trong Vòng i. Tôi thích mô hình ó vì nó có th giúp d oán
b tc i u gì. Nó th c s h u ích bi t khi nào a s mu n và nh ng ng i
i sau ang nh y vào cu c ua. Gi ây, các CH NG trình ph bi n h n và
do ó, các báo cáo c a ra trên CNBC r t h u ích cho vi c a ra ý ki n
trái ng c.
Nh n xét c a Canada v c bi u
B n có th th y r t nhi u v i các bi u . Tôi thích nhìn vào các bi u

nh th chúng là m t b c tranh chuy n ng. Th tr ng ang k cho b n
m t câu chuy n. Nó cho b n bi t nó âu ã và nó cung c p g i ý m nh m
v n i nó s i. N u nó không cho b n bi t b t c i u gì, thì ng ép bu c
giao d ch. ng ánh i vì chán n n ho c thi u kiên nh n ho c vì b n c m
th y mình c n ph i ki m s ng. úng h n, hãy ng sang m t bên. T t h n là
b n nên i ra ngoài h n là ng i vào màn hình c a b n và lo l ng v m t i u
gì ó x y ra.
Hình 10.7 C p ti n U.S./Canadian Dollar

Tôi ã t ng c ng kh n ng tránh sang m t bên và tôi th y vi c b c
sang m t bên ngày càng có giá tr h n khi th i gian trôi qua. u s nghi p,
tôi mu n bóp cò m i lúc.
Ngày nay, tôi dành nhi u th i gian h n v i hai góc ph n t u tiên c a
Mô hình nhà giao d ch 3 trong 1. V i kinh nghi m, tôi ã h c c giá tr c a
vi c phân tích, m i l n giao d ch có c m nh n, xây d ng k ch b n và nh p
vai, thay vì ch a ra các v trí. V i kinh nghi m, b n s h c c r ng c

ch giao d ch không quá khó. Giao d ch ti n t r t d th c hi n và giao d ch
ti n t i v i tôi th ng di n ra nhanh chóng ho c hoàn toàn không.
Tôi tin r ng v i s v n 50.000 ô la ho c 60.000 ô la, b n có nhi u
cho phép b n xây d ng v th ba lô trong m i c p trong s b n c p ti n t .
t m t i m d ng b o v t 100 n 200 pips và ch p nh n xu h ng mà
không m o hi m h n 5 ph n tr m s v n c a b n. Tôi không th gi m t v
trí cho b n n m, Nh ng n u b n có th có, b n s ki m c kho ng 500.000
ô la ho c gi s 100.000 ô la m i n m. ó là ti n t t!
FIGURE 10.8 U.S. Dollar/Swiss Franc Distribution Markdown

B n có th thi t l p giao d ch v th b ng gi n Wyckoff c ng v i
Mô hình vòng i. Nh tôi ã nói, tôi không thích mua nh ng chi c t phá.
Tôi thích mua trong bài ki m tra th c p sau khi t phá ho c nói cách khác
là “quat l i mép c a con l ch” sau khi “nh y qua con l ch”. i u này làm n y
sinh v n t ng t giúp nhà giao d ch ánh giá v trí c a chúng ta trong b c
tranh chuy n ng liên t c c a th tr ng. Tôi th y vi c s d ng phép lo i suy
giúp tôi gi i thích nh ng gì tôi ang th y trên bi u t o ra s khác bi t

l n trong th tr ng i ngang. K câu chuy n v th tr ng, hay úng h n là
c câu chuy n mà th tr ng ang nói v i b n, s d dàng h n và rõ ràng
h n khi b n ngh v th tr ng v i các phép t ng t Wyckoff Nh câu
chuy n con l ch ho c câu chuy n b ng. Tôi c ng thích ngh v m t th tr ng
có xu h ng Nh con ng c a m t v t ng và quân i c a ông y.
S t ng ng gi a v t ng và i quân c a ông ta giúp nh c nh
ng i giao d ch r ng s h p nh t là nh ng ph n t nhiên c a th tr ng. V
t ng c n cho quân c a mình ngh ng i, ch ti p t và d tr , và t an i
mình ã t c tr c khi ti n lên l n n a. V i bi u c s hàng tu n
trong tay, tôi thích ngh v th tr ng gi ng Nh v t ng và quân i c a ông
y. Sau ó, v i các bi u hàng ngày, tôi i sâu vào chi ti t t t h n b ng
cách s d ng nh ng câu chuy n v con l ch và b ng Wyck- off. Các phép
t ng t này giúp d dàng l y ti n ra kh i th tr ng và a ti n tr l i khi t
l ph n th ng trên r i ro là thu n l i.
Hình 10.9 C p ti n U.S. Dollar/Swiss Franc

Bi u i m và hình c a ng euro / Hoa K . ng ô la và lu t nhân
qu Wyckoff có th nh h ng cho b n m t vi n c nh dài h n và giúp b n
giao d ch ng b v i xu h ng chính. Bi u euro / ô la cho th y m t c
s xung quanh 90 và m t bi u hình s lên n 137,00. ng euro / ô la
t 136,25 tr c khi o ng c xu h ng giá c a nó. ây, tôi c ng mu n
ph lên Mô hình Vòng i c a Hành vi ám ông.
Mô hình Vòng i c nh báo tôi tìm ki m b ng ch ng cho th y ph n l n
nh ng k t t h u ang tham gia cu c di u hành. K t khi th tr ng ti n t
tr nên ph bi n, tin t c trên CNBC và các n i khác a tin v th tr ng
th ng xuyên h n. Khi b n b t u nghe nh ng câu chuy n trên tin t c r ng
ng Euro ang h ng t i 1,50 ho c 1,60 và ng ô la M không có ch
ng i nh ng i xu ng, b n tr nên nghi ng . Tin t c và tâm lý là nh ng
ch báo c nh báo s m cho b n bi t khi nào và nh ng gì c n tìm ki m trên bi u
giá c a b n. B n ang tìm ki m nh ng kho n ti n ngu ng c tham gia
vào th tr ng.
i v i tôi, giá c luôn i u. Nh ng các ch báo có th giúp ch ng
th c nh ng i m chính nh ngu n cung s b , cao trào mua, s gia t ng sau
khi phân ph i, s s t gi m qua b ng và s ph c h i tr l i b ng giá. Tôi c
bi t tìm ki m s phân k trong các ch báo t hành ng giá trên bi u . Các
ch s này là m t tr giúp l n vì th tr ng ti n t không báo cáo d li u kh i
l ng. xác nh n thêm v nh ng gì tôi ang th y, tôi tham kh o m t c p
ti n t song song Nh ng khác nhau trên m t bi u khác. N u tôi ang ngh
n vi c mua ng ô la Canada, tôi s tham kh o bi u c a Úc. ng
mong i m t s trùng kh p 1-1, Nh ng nhìn chung, các b c nh ph i gi ng
nhau. B n có th rút ng n i m h tr cu i cùng và sau ó bán ch ng l i các
cu c bi u tình lên n ng kháng c xu ng d c. Tôi luôn mu n th c hi n
vi c mua ho c bán c a mình phù h p v i xu h ng chính c a th tr ng. N u
ng ô la Canada ã ng u và i xu ng, thì b n nên k v ng r ng Nhà
i u hành sau h u tr ng s bán cho công chúng ngh r ng h ang mua lãi.

Nhà i u hành sau h u tr ng có th ti p t c lo i chi n d ch ó cho nh t
m c tiêu giá 135.
Hãy tôi k t thúc b ng cách nói r ng t t c ba ph n c a Mô hình nhà
giao d ch 3 trong 1 c thi t k ho t ng cùng nhau và tôi ánh giá cao
vi c chúng giúp tôi trong giao d ch c a mình. Tôi th c s thích Mô hình
Vòng i c a Hành vi ám ông; nó là m t b sung tuy t v i cho s
Wyckoff cho tôi bi t tôi ang âu trong m t chu k . Tôi bi t r ng trong
m t ho c hai n m u giao d ch, tôi ã t p trung vào ph ng pháp lu n giao
d ch. Nh ng bây gi tôi ngày càng t tin trong nh ng l nh v c ó, tôi tin r ng
s chú ý c a tôi trong 20 n m t i s là k lu t tr ng thái tinh th n và M i
nhi m v c a Giao d ch hàng u.10
K T LU N: NHÌN L I, B C TI P
Tôi chân thành hy v ng r ng b n nên ghi nh 10 nguyên t c cho m t
nhà giao d ch s ng. Cách ây r t lâu, Wyckoff ã mô t ph ng pháp
Wyckoff nh m t “cách s ng” cho nhà giao d ch. V i tinh th n t ng t , tôi
hy v ng r ng 10 nguyên t c này s tr thành m t ph n không th thi u trong
cu c s ng c a b n v i t cách là m t nhà u t . 10 nguyên t c trong
CH NG này v b n ch t là m t b n tóm t t, m t cách nhìn ng c l i, c a
chín CH NG tr c.
Khi b n th c hành th công c a mình trong t ng lai, tôi m i b n nh
k quay l i CH NG này. Th t v y, hãy quay l i toàn b Ba k n ng c a
Giao d ch hàng u bi t thông tin và ngu n c m h ng. Ba K n ng c a
Giao d ch Hàng u c thi t k ch cho b n cách th c hi n m t b c
ti n l n nâng cao và c i thi n ch t l ng giao d ch c a b n. Hãy n m v ng
n i dung c a nó.
Có ti n trong túi, b n khôn ngoan, b n p trai và hát hay n a
T c ng Yiddish

PH L C


Ba Kỹ Năng Giao Dịch Hàng Đầu - Hank Pruden

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ba Kỹ Năng Giao Dịch Hàng Đầu - Hank Pruden

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

taduinv.

XÂY D NG H TH NG HÀNH VI,

Hình P.1 Ba liên k t c ng c l n nhau t o nên nhà giao d ch toàn di n

Tôi mu n ghi nh n nh ng óng góp quan tr ng c a m t s cá nhân cho

Henry Oliver (Hank) Pruden, Ph.D., là tác gi c a hàng ch c bài báo v

Trong s nghi p giao d ch c a mình, tôi là h c viên c a nhà nghiên c u

Hình 1.1 Ba liên k t c ng c l n nhau t o nên nhà giao d ch toàn di n

B NG 1.1 Các công c c nh m i c a nhà u t phù h p v i khái ni m

3. B n giao h ng. Nh n d ng mô hình, m t cách truy n th ng c

HÌNH 1.2 M t ph xây d ng h th ng cho các nhà giao d ch k thu t, t

HÌNH 1.3 Xây d ng h th ng cho nhà giao d ch k thu t: H th ng giao

Máy chi u xu Mô hình Pruden Mô hình

Tùy ý v i Quy Tàn nh n /

10 Nhi m v c a Giao d ch Hàng u

Nhu c u Nhu c u t k lu t và qu n lý tr ng Nhu c u cao

HÌNH 1.5 H th ng t k lu t và qu n lý nhà n c v tinh th n cho các

M i nhi m v c a h th ng Giao d ch hàng u qu n lý b n thân

HÌNH 1.6 Xây d ng h th ng cho nhà giao d ch k thu t: H th ng giao

Mô hình D li u T i u hóa Gói phân tích

Mô hình Gói phân tích

S : Danh Phân tích th Tr c Phân tích /

B ng ch ng lý thuy t trung bình ng

Tri t h c, dù là suy ngh c a Karl Popper hay c a b t k ai khác, u

Ph n này c a cu n sách c thi t k cung c p cho b n m t khuôn

HÌNH 3.2 Phân lo i ng i nh n con nuôi

HÌNH 3.3 Mô hình Pruden

HÌNH 3.6 Logic bi n ng giá

100 / 354 taduinv.com

101 / 354 taduinv.com

Vi ph m các i m n i là các ch báo chính c a s o ng c xu h ng.

102 / 354 taduinv.com

103 / 354 taduinv.com

HÌNH 3.7 Hành ng và Ph n ng c a Th tr ng

104 / 354 taduinv.com

105 / 354 taduinv.com

106 / 354 taduinv.com

107 / 354 taduinv.com

108 / 354 taduinv.com

109 / 354 taduinv.com

110 / 354 taduinv.com

Hình 3.9 K th i gian theo cách La Mã

Có m t s ý t ng v n i mà các b c ngo t trong t ng lai có th x y

111 / 354 taduinv.com

112 / 354 taduinv.com

113 / 354 taduinv.com

114 / 354 taduinv.com

115 / 354 taduinv.com

HÌNH 3.10 Mô hình truy n thông

116 / 354 taduinv.com

117 / 354 taduinv.com

118 / 354 taduinv.com

B t k ai mua ho c bán c phi u, trái phi u ho c hàng hóa thu l i

119 / 354 taduinv.com

120 / 354 taduinv.com

121 / 354 taduinv.com

122 / 354 taduinv.com

123 / 354 taduinv.com

124 / 354 taduinv.com

125 / 354 taduinv.com

B c 1: Hành Thao túng giá, thao Công chúng

B c 1: Test y / không y Công chúng

HÌNH 4.1 Trao i hai b c gi a Nhà i u hành sau h u tr ng và Công

126 / 354 taduinv.com

127 / 354 taduinv.com