TC KAFKAS ÜNİVERSİTESİ DEDE KORKUT EĞİTİM FAKÜLTESİ

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ

EĞİTİMDE AHLAK VE ETİK DERSİ FİNAL ÖDEVİ

HAZIRLAYAN : PELİNSU KILINÇ

200444032

DERS ÖĞRETMENİ : DR SERKAN COŞTU

 ÖZET :
Olay en genel şekilde İstanbul Tuzlada Çok programlı bir Anadolu lisesi nde görev yapan bir
öğretmenin makyaj yüzünden bir öğrencisini uyarması sonucunda uyardı öğrencinin öğretmen ile bir
tartışmaya girmesi ardından öğrencinin abisinin okula gelip çocuğa uyarıda bulunan öğretmene tokat
atması şeklinde gerçekleşmiştir .

Saldırıya uğrayan öğretmen o gün okulda nöbetçi öğretmen olarak görev yapmaktadır nöbetini
devam ettirirken bir kız öğrenciye yüzündeki makyajı silmesi konusunda uyarıda bulunmuştur .
Makyajını silmesi istenen öğrenci bu durumu kabul etmeyip o an öğretmen ile bir münakaşaya
girmiştir . Taraflardan alınan ifadeleri ve olay yerindeki görgü tanıklarına göre ikilinin arasında ki
münakaşa bir süre sonra tartışmaya dönüşmüştür .

Öğretmeni ile tartışmaya giren kız öğrenci okula abisini çağırmıştır ve okula gelen abisi sorun
yaşanan öğretmen ile kavgaya tutuşmuştur . Makyajı silmesi istenen kız öğrencinin abisinin iddiasına
göre eve ağlayarak gidip öğretmenin kendisine makyajını silmesini isteyerek tokatladığını söylemiştir.

Kardeşini ağlayarak gören abi bu duruma dayanamayarak okula gittiğini söylemiştir . Kardeşinin
kendisini tokatladığını söyledi öğretmen ile konuşan ağabey girdikleri tartışma sonucunda öğretmene
bir tokat attığını söylemiştir ve bu ifadesi kayıtlara geçmiştir . Nöbetçi öğretmenin okul içinde bir
veliyi tarafından darp edilmesi sonucunda bu olay savcılığa yansımıştır ve öğretmen kendisini darp
eden veliden şikayetçi olmuştur . Öğrencinin abisinin tartışma sonucunda öğretmene tokat attığı kendi
ifadesinde yer almaktadır yani suç işleyen kişi suçunu kabul etmiştir .

Hazırlanan iddianame savcılık tarafından kabul edilmiştir ve duruşma tarihi verilmiştir . İfadesi
alınırken nöbetçi öğretmeni darp eden velinin çok pişman olduğu ve hatasını anladığı esnada
polislerin gelip kendisini göz altına aldığını söylemiştir . Hazırlanan iddianamede suç “ kamu
personeline görevi esnasında basit yaralama “ olarak belirtilmiştir ve iddianamede bu şekilde yer
almıştır .

Duruşmaya uzanan iddianamede duruşma esnasında öğretmeni darp eden Veli’nin çok pişman oldu
ve herhangi bir yere kaçma ihtimalinin olmadığını göz önüne alınarak suçunu kabul etmesine rağmen
herhangi bir tutuklama durumu olmamıştır . Savcılık tarafından tutuklanma üzerine hazırlanan
iddianame mahkemede reddedilmiştir gerekçe olarak zanlının çok pişman olması ve herhangi bir yere
kaçma ihtimalin olmaması gösterilmiştir .

Tutuklama talebinin reddedilmesinin yanında zanlı ya yurtdışına çıkış yasa getirilmiştir . Bunun
yanında bir de bir hafta içinde ödemesi gereken 2200 TLlik bir ceza verilmiştir . Ve neticede bu zanlı
mahkeme tarafından serbest bırakılmıştır .
 1.GİRİŞ

Eğitimde ahlak ve etik birbirinden ayrılamaz bir bütün olarak görülmektedir ve bu durum yaşayış
tarzı olarak benimsenmelidir . Etik ve ahlak iç içe bulunan ve birbirini temel olarak besleyen iki
yapıdır . Etik toplumsal sistemlerde ve düzenin işleyişinde önemli bir rol oynar . Birey için toplum için
yani en genel anlamda huzur ve uyum için belirlenen kurallar etik dediğimiz çerçeve içerisinde
belirlenir ve genel olarak bir düzen için gerekli olan koşulları sağlar .

Etik kavramının bu denli toplumun içinde olmasını en temel sebeplerinden biri huzur, güven ve bir
arada uyumlu bir şekilde yaşayabilmek için standartlaşmış ve herkes tarafından uygun görülen
kuralları var etmesidir . İnsanlar yaşadıkları toplumun ve çevrenin içerisinde karakterlerini
oluşturdukları için sahip oldukları etik kavramları onların karakterinin bir parçası olmuştur . Çünkü
davranışlarımızı oluştururken yaşadığımız çevrenin ve topluma kurallarını göz önüne alarak
kararlarımızı verip davranışlarımızı gerçekleştirdiğimiz için etik kavramı karakterimiz oluşturan
yapılardan biri olmuştur .

Etik bu kadar hayatımızın içinde yer edip toplumda yaşamamızı sürdürürken kabul ettiğimiz
kuralları oluşturuyorken , eğitim ile birlikte ele alınması oldukça önemli bir durumdur ve bu iki
kavram birbirini destekleyen durumlara sahiptir . Eğitim her insanın hakkı olan ve küçük yaşlardan
itibaren öğrenmek için çabaladığı bir durumdur . Eğitimde sorunsuz bir ilerleme sağlamak için etik
kurallarının kişinin karakterine yerleşmesinin yanında , iyi verilmiş bir eğitim bireyde etik kurallarını
kendine var eden bir karakter oluşturmasını sağlar . Bu sebepten ötürü eğitim ve etik kavramları
konuşmamın başında da söylediğim gibi aslında bir bakıma iç içe geçmiş iki durumdur çünkü
birbirlerini bekleyerek daha güçlü bir şekilde kişide var olmalarını sağlarlar . ( YILDIZ , 2010 )

Eğitim sonucunda kişiler belli bir kariyer belirleyip bunun sonucunda birer meslek edinirler bir
başka şekilde etik kavramı aslında bakacak olursak eğitim ile birleşip kişinin sahip olduğu meslekte
bir meslek etiği kazanmasını sağlar . Kişinin sahip olduğu meslek etiği yaptığı işi hakkını vererek
yapmasını sağlayan en önemli unsurdur çünkü işini yapmada dürüstlük saygı adalet gibi kavramlar
kişiye meslek etiği bilincinin sonucunda kazandırılır . Ve her meslek belli bir eğitimden geçtiğinden
ötürü etik kavramının değerlendirildiği en önemli olan eğitimdir çünkü kişinin yapacağı işten kendini
eğitime düzeyine kadar bir çok konuda aldığı eğitim ön plandadır .

Eğitim içinde verilen etik ilkeler kişiye vicdan , adalet , yaptığı işin sorumluluk bilincini
yükleyeceğinden ötürü kişi yapacağı iş ne olursa olsun bunu hak yemeden yapacaktır . Ve kendinin
ardında yetiştirdi örnek olduğu diğer kişileri de doğru ve erdemli bir şekilde çalışmaya
yönlendirecektir işte bu şekilde sağlanmak istenen düzen ve iyi toplum eğitim ile etiğin iç içe
olmasıyla sağlanacaktır .

Etik kavramını belli ilkeler ve belli bir düzeni sağlamak adına ortaya konmasının sonucunda
kişiden kişiye ve sürekli olarak değişen iyi , güzel , doğru , yanlış kavramlarının oluşması
engellenmiştir ve herkes tarafından huzur ve güvenlik ön plana alınarak kabul edilen ilkeler
oluşturulmuştur . Bunun yanında Hem etik hem eğitim kavramı kişinin ömrü boyunca onunla birlikte
olan iki kavramdır .

Eğitimi sağlayan kişiler öğretmenler , yöneticiler , çocukların velileri olarak kısım kısım
ayrılabilir ancak buradaki en büyük görev öğretmene düşmektedir bu sebepten ötürü etik kavramını
kendinde yer etmiş olan bir öğretmen ancak toplumda bu kavrama sahip insanlar yetiştirebilir ,
kendisini bir öğretici olarak gören kişilere örnek olup onlara bu ilkeleri aşılayabilir . Birey yaşantısını
var olma sürecinden , bitim sürecine kadar oluşan dönemde yani hayatında nerede olursa olsun bir
topluluğun içinde yaşamaktadır . Ve yaşadığı toplulukta hayatını sürdürebilmesi için faydalı ve doğru
kararlar alıp uyum sağlayabilme yeteneğine sahip olmalıdır . İşte bu noktada bireyin aldığı eğitimin
yaşantısına olan yazması önemli bir rol oynar . ( VAROL , 2013 )

1.1 ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ

Yaşanan ahlak ve etik dışı davranışın bazı eğitimciler ve veliler tarafından nasıl değerlendirildiğini
göreceğiz . Bu şekilde bir durumda kalan öğretmenin hakkını savunması durumunda karşılaşabilecek
durumlara yaşayacağı sürece analiz edeceğiz . Toplumda bir eğitimci olarak maruz kalınabilecek
kendiliğinden gelişen kötü bir durum karşısında ortamın işleyişi adaletin nasıl olduğunu inceleyeceğiz.
Birbirinin yanıtlarının bilmeyen bir örneklem grubundan aynı olay için genelleme yapma durumunu
ineceleyeceğiz . Yanıtların aynı meslek grubu içindeki insanlar tarafından ne derece değiştiğini
göreceğiz . .

1.2 ARAŞTIRMANIN AMACI

Görevi esnasında okulun kuralları gereği uyarıda bulunması gereken bir öğrenciye gereken uyarıyı
yapan bir öğretmenin öğrencinin aşırı tavrı ile birlikte gelişen kötü bir olayı nasıl yönlendirdiğini
göreceğiz . Öğretmen yaşadığı bu etik dışı olay sonrasında bu duruma sessiz kalmayıp müracaat
edebileceği adli makamlara gidecektir ve bunun oluşması ile birlikte yaşayacağı süreçleri karşı tarafla
birlikte inceleyeceğiz . Aynı zamanda olayı yaşayan öğretmen bile benzer meslek yapan ya da aynı
çevrede bulunan bazı kişiler tarafından olayın yorumlanmasını isteyeceğiz ve onların yorumlarını da
olayın sonucu ile bağdaştırıp inceleyeceğiz .

1.3 ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI

Olay esnasında okulda bulunan ve bu olaya şahit olan öğretmen ve öğrencilerin ifadeleri olaya
dair olan gözlemleri çıkan haberde yer almamıştır . Olaya yakından tanık olan kişilerin ifadelerine
ulaşılması olayla ilgili daha fazla bilgi elde edilmesine yardımcı olabilirdi . Zanlının öğretmeni
etmesini kabul etmesine rağmen mahkemenin zanlıyı serbest bırakması sonucunda başka bir talebin
olmaması olayın kapanmasına sebep olmuştur aslında falcılığın verdiği iddianameye göre olay kamu
personeline saldırı olarak nitelendirilmiştir . Olay bir üst mahkemeye taşınabilir düzeydedir .

2 . YÖNTEM

Bu çalışma medyaya düşen eğitim ile ilgili bir haberin bu meslek grubu içerisindeki bireyler
tarafından hazırlanan bazı sorular çerçevesinde değerlendirilmesi ile oluşmuştur . Bir lisede
gerçekleşen olayın medyaya yansıma şekli ve ardından öğretmenin şikayeti üzerine mahkemeye
yansıma durumunun değerlendirilmesi eğitimdeki ve meslekteki etik ilkeler tarafından incelenmesi yer
almıştır . Bunun yanında aynı meslek grubunda bulunan ya da o çevrede bulunan diğer kişiler
tarafından verilen yorumları içerir . Hazırlanan bu sorular , değiştirilmeden farklı kişilere sorulmuştur
ve onlardan alınan yanıtlar kaydedilmiştir . Onlara vermiş olduğumuz sözel soruların yanıtlarını bize
iletmelerini isteyerek çalışmamızı oluşturduk .

2.1 EVREN VE ÖRENKLEM

 Çalışmamda evreni röpörtaj yaptığım meslek grubu olan lise düzeyinde öğretmenlik yapmakta
olan öğretmenlerimiz oluşturmaktadır . Örneklemi ise sorularımı gönderip düşüncelerini kayda
aldığım dört adet öğretmenimiz oluşturmaktadır . Bu örneklemde dört kişi bulunmaktadır . Örneklem
de sorularımızı sorduğumuz öğretmenlerimizin her biri farklı okullarda ve farklı branşlarda görev
yapan öğretmenlerdir .

2.2 VERİ TOPLAMA ARACI

Yaptığım çalışmada verileri oluştururken örneklem olarak seçtiğim kitleden geri dönütler alırken
belli sorular kullandım bu sorular daha önceden şablon olarak hazırladığım bir taslağın sorularıydı ve
konuştuğum her kişiye aynı soruları yönelttim .
Bu sorularda kişilerin olaylara yaklaşım şekilleri ve bu yaklaşımların etik doğrultusunda olup olmadığı
ön plandadır aynı zamanda empati kurma durumu da sağlanmaktadır .
Bizim tarafımızdan belirlenen ve hazırlanan soruların örneklem grubumuza sorulması veri toplama
aracımızda oluşturur .

2.3 ARAŞTIRMA DESENİ

Seçmiş olduğum haberi belirlediğimiz sorulara göre örnekleme yöneltme araştırmamda , genel
tarama modeli kullanmış bulunmaktayım . Örneklem olarak seçmiş olduğum dört öğretmen ve bir
velinin daha önceden belirleyip kendilerine göndermiş olduğum sorulara verdikleri yanıtlar kaydedilip
ardından genel bir ifade oluşturulmaya çalışılmıştır . Genel tarama yöntemi sonucu kişilerin
yanıtlarından genel bir ifadeye ulaşılmak istenmiştir .

2.4 VERİ ANALİZİ

Verileri oluştururken ve belirlenen kitleden olaya dair düşünceler alınırken belli başlı sorular
kullanılmıştır . Kullanılan bu sorular restaurant sırları isimli taslaktan alınan etik kavramı ile ilgili
sorular kullanılmıştır . Bu çalışmalar özel durum çalışması olarak görülmektedir .

3. BULGULAR VE YORUM

Olay İstanbul’da bulunan Çok programlı bir Anadolu lisesinde gerçekleşmektedir . Bu lisedeki
bir öğrencinin okul esnasında makyaj yaparak okula gelip nöbetçi öğretmen tarafından uyarılması
sonucu olayın bir tartışma haline gelip öğrencinin velisi tarafından öğretmene yapılan bir darp ile
devam etmektedir . Olayların bu şekilde gerçekleşmesi sonucunda saldırıya uğrayan öğretmen
savcılığa şikayette bulunmuştur ve bunun neticesinde ortaya bir devlet kurumunda daha da önemlisi
bir eğitim kurumunda yaşanan tamamıyla etik dışı bir davranış ortaya çıkmıştır . Burada mağduriyet
yaşayıp suç duyurusunda bulunan kişi , tamamen görev yaptığı kurumun kural ve gereklerini yerine
getirmeye çalışan bir öğretmendir .

Okulun belli başlı kuralları olduğunu bunların uyulmasının zorunlu olduğu ve kişi farketmeden
uygulandığı bir kurum olduğunun bilincinde bir öğretmeninin , sahip olduğu meslek etiği ile
öğrencisini uyarması ve ardından öğrencinin tepkisi üzerine olmsuz ve etik dışı bir olayın meydana
gelmesi söz konusudur . Etiğin , eğitim ile verilmeye çalışıldığı bir kurum olan okulda bir öğretmenin
meslek etiği bilincine sahip olması gerektiği gibi ; bir öğrencinin de eğitim gördüğü kurumun kural ve
gerekliliklerine uyması gerektiği bilincinde olması gerekir . Bu yüzden eğitimde etik kavramı sadece
öğretmenleri kapsayan , sadece öğretmenleri ilgilendiren bir durum değildir .
 Bu olay üzerinden yorumlanması istenen beş adet soru örneklem olarak seçtiğim beş kişiye
sorulmuştur . Olayın tamamıyla etik dışı olması sebebiyle örneklerinden seçmiş olduğum bireyler
verdikleri cevaplar da ortalama aynı doğrultuda fikirler elde etmişlerdir .

Bu doğru mu ? olarak değerlendirilen soruda tüm bireyler olayın kesinlikle yanlış olduğunu ve hiç
yaşanmaması gereken bir durum olduğunu belirtmiştir . Olayın yanlışlığı ile ilgili örneklem de. Ulan
tüm bireyler hemfikirdir . Bir eğitim kurumunda tamamen okulun kurallarını uygulamaya çalışan bir
öğretmene kesinlikle yapılmaması gereken yanlış bir davranış olarak görüldüğü söylenebilir .

Bu adil mi ? Olayın adil olmaması ile ilgili bir fikir bulunmaktadır herkes tarafından . Tamamen
okulun düzenini sağlamaya çalışan ve uyarıda bulunan bir öğretmene hiçbir velinin gelip tokat atması
adil değildir ve cezasız kalmamalıdır şeklinde düşünceleri vardır örneklemden seçtiğim kişilerin .

Zarar görecek olan kişinin bu olay sonucunda kesinlikle okula gelip öğretmenle tartışan ve
ardından öğretmene tokat atan veli olması gerektiği tüm kişiler tarafından savunulmuştur . Hatta
çoğunluğun bu soru üzerindeki fikrine bakacak olursak devlet tarafından verilen cezayı yetersiz
gördüğü söylenebilir .

Gazetelerde bu haberi görecek olurlarsa öğretmenin öğrenciye uyarması ve ondan kurallar gereği
makyajını silmesi istenmesi olması gereken bir durumdur ve bunun sonucunda göreceği tepki
öğretmenin yanlış bir davranış yaptığı anlamına gelmez bu yüzden öğretmen olarak çekilecek herhangi
bir şey yoktur .

Eğer okulun kurallarına aykırı bir davranışta bulunan kişi akrabamız ya da çocuğumuz olsa bile
orasının bir eğitim kurumu olduğunu ve tüm öğrencilerin aynı şekilde aynı düzene uyarak oraya
gelmeleri gerektiğini bildiğimiz için bunu söylemekten çekinmeyiz demişlerdir .

Bunun yanında olayı değerlendirirken insanların öğretmene tokat atan veliye verilen cezanın
yetersiz olduğunu düşündükleri görülmüştür hatta bir öğretmenimizin ibret olması için ve öğretmene
saygının azalmaması için caydırıcı bir ceza verilmesi gerektiğini düşündüğü görülmüştür .

4. TARTIŞMA

Etik dışı davranışların hemen hemen her ortamda kendini açığa çıkarabileceği görülmüştür ancak
olayları kontrol etme şekli ve bulunulan yerde olay üzerinde etkilidir . Okulun belli başlı kuralları
vardır en başta bu belirlenen kurallara tüm öğrencilerin ayrım gözetmeksizin uyuması en büyük şart ve
gerekliliktir . Öğrenciler okulda koyulan kurallara ve uygulanan yöntemleri saygı gösterip bunlara
uygun şekilde davranmalıdır .

Öğretmenler herhangi bir kuralın ihlali esnasında bu duruma müdahale Edip okul kurallarının ve okul
düzeninin eğitim eti çerçevesinde uygulanmasını sağlamalıdır . Öğretmenin meslek etiği gereği hem
öğrenciler arasında herhangi bir durumdan ötürü ayrım yapmadan eşit şekilde davranması hem de
okulun kendinde var ettiği kuralları öğrencilerin benimsemesine sağlaması gerekir . Ancak öğretmen
ve öğrencinin bu durumların bilincinde olması sonucunda okulda sağlanması gereken etik düzen
sağlanır ve bu şekilde çirkin olaylara yer verilmez .

Elbette öğrenciler ile ilgili olan durumlarda velilerde işe müdahale Edip gerekirse öğretmenle
konuşma talebinde bulunabilir ancak bu durum örneğimizdeki gibi okula gidip öğretmene şiddet
uygulamak okul içerisinde tartışma çıkarıp öğretmene tokat atmak anlamına kesinlikle gelmez . Bu tür
yanlış ve etik dışı davranışlar bir cezaya tabi tutulmalıdır aksi halde sağlanan etik düzen ve işleyişini
ilerlemesine yardımcı kurallar zamanla ihlal edilir ve önemsenmez .
Altı adet etik davranış sorusuna cevap veren tüm örneklem üyeleri hemen hemen soruların
cevaplarında hemfikir olmuşlardır ve öğretmene yapılan davranışı tamamen yanlış bulup olayı etik dışı
şekilde nitelendirmiştir . Okulda uyulması gereken kuralları sağlamak bir öğretmenin öncelikli
görevlerindendir ve buradaki öğretmenin yaptığı davranışı hiçbir birey yanlış bulmamıştır .

5.SONUÇ VE ÖNERİLER

Sonuç olarak öğretmen kendine yapılan bu kötü ve aykırı davranışta sessiz kalmayıp bunu adli
mercilere taşımıştır . Savcılığa yapılan başvuru öğretmenin haklılığı göz önüne alınarak mahkemeye
taşınmıştır . Neticede olay görevini yapmakta olan bir öğretmenin öğrenciye ona herhangi bir şekilde
şiddet uygulamadan uyarması sonucunda öğrencinin velisi tarafından darp edilmesi olayıdır . Bu
şekilde bir açıklama ile müracaat edilen savcılık dosya açmış ve bunu mahkemede görülmek üzere bir
üst merciye göndermiştir .

Dosyanın mahkemeye çıkması sonucunda zanlı yani öğretmeni darp eden öğrencinin abisi sorguya
alındığında suçunu kabul etmiştir ardından pişman olduğunu söylese de suçlu olduğu onun ağzından
da duyulmuştur . Ancak tüm bunlara rağmen öğretmenin okul içinde böyle bir muameleye maruz
kalmasına ve zanlının bu işi yaptığını kabul etmesine rağmen , veli serbest bırakılmıştır sadece adli
olarak küçük bir mevla para ödenmesine karar verilmiştir . Ancak olayı yaşayan mağdur öğretmen bu
durumu kabul etmeyip olayı bir üst mahkemeye taşımaya çalışacağını söylemiştir .

Eğer insanlar çocuklarını öğretmenlere karşı onlara yetiştirecek olan insanlara karşı saygılı
yetiştirmeyi kendilerine amaç edinirlerse toplumun ve okulun oluşturduğu etik düzen ve huzuru
sağlayan etik kurallar kendiliğinden gerçekleşmiş olacaktır . Bu yüzden ailenin insanların hayatındaki
yeri çok önemlidir ve bazı düşüncelerin çocuğa küçük yaşta verilmesi ona saygı kavramının
oluşmasına sebep olur bu sebepten ailelerin daha dikkatli çocuk yetiştirmesi çok önemlidir .

Bunun yanında okulda düzeni sağlamak için bazı etik değerler ve ilkeler vardır bunlara uymak
zorunludur ve öğretmenlerin bunlara uyulması için uyarılarda bulunup öğrencileri yönlendirmesi
onların sorumluludur ancak veliler bu tarz tartışma durumlarında hemen öğretmen ile kavga edip
çocuğunu haklı çıkarmak yerine olayı bir dinleyip okulun kurallarına uyup uyulmaması çerçevesinde
kendi çocuğuna da bakmalıdır .

6. KAYNAKÇA

MESLEK ETİĞİ, T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI, MESLEKİ EĞİTİMİ VE ÖĞRETİMİ

Dinî Araþtýrmalar, Eylül-Aralýk 2009, Cilt: 12, s. 35, ss. 143-160.

Eğitimde Etik Çağ.edu.tr

Prof. Dr. İnayet Aydın-Lisans programı SEB237 kodlu "Meslek Etiği" dersi açık ders materyali