BADANIE I

Demencja semantyczna
Jej przyczyną są często zwyrodnienia w obszarach czołowo-skroniowych. Związana jest z
atrofią płata skroniowego - najczęściej biegun skroniowy oraz dolno-boczna część płata
skroniowego - zazwyczaj bilateralnie, jednak często asymetrycznie. Często dotknięte są
również brzuszno-przyśrodkowa kora czołowa oraz ciało migdałowate.
U pacjentów obserwuje się selektywne oraz postępujące rozpadanie wiedzy konceptualnej.
Wybiórczość deficytów potwierdziły dobre wyniki pacjentów uzyskiwane w zakresie: pamięci
krótkotrwałej (zadań związanych z codziennością), krótkotrwałej werbalnej, umiejętności
wzrokowo-przestrzennych, rozumienia niewerbalnego oraz fonologii i składni (aż do późnych
faz choroby)
Celem badania było dostarczenie dowodów na niewerbalne uszkodzenia wiedzy konceptualnej
u pacjentów z SD w szerszym zakresie niż poprzednie badania.
Główne uszkodzenie w demencji semantycznej nie polega na problemach przetwarzania
materiału werbalnego ale na ogólnym rozpadzie pamięci semantycznej, które rozciąga się także
na domenę niewerbalną

Testy
1) Camel & Cactus Test (CCT)
▫ autorstwa Sashy Bozeat w roku 2000
▫ jest rozwinięciem testu Piramid i Palm (PPT; Howard, Patterson)
▫ Wchodzi w skład baterii CSM - Cambridge Semantic Memory
▫ Służy jako bodziec wizualny do badania wiedzy semantycznej (nazywanie,
dopasowywanie, sortowanie), umiejętności niewerbalnych
o Istnieje w dwóch wersjach: 1) dopasowanie obrazka z obrazkiem 2) słowa ze
słowem
Wyniki pacjentów z SD w CCT
• 8/10 pacjentów wykazało deficyty w por. do gr.kontr.
2 pacjentów było we wczesnym stadium SD i ich łagodne deficyty nie zostały
wykryte przez to narzędzie (JP w obu wersjach, WM w obrazkowej)
• lepsze radzenie sobie w wersji obrazkowej niż słownej

Environmental Sounds test

▫ oparty na narzędziu dopasowania dźwięków, stosowanym przez Lambona Ralpha oraz
Howarda
▫ zawiera 48 dźwięków z 6 kategorii: zwierzęta domowe/egzotyczne, ludzkie odgłosy,
przedmioty domowe, pojazdy, instrumenty
Trzy warunki dopasowania: 1) dźwięku do obrazka 2) dźwięku do napisanego słowa
3) wypowiedzianego słowa do obrazka
Wyniki pacjentów SD w Environmental Sound Test
▫ prawie wszyscy pacjenci uzyskali wyniki poniżej normy we wszystkich z 3 warunkach
▫ zarówno pacjenci jak i grupa kontrolna uzyskali wyższe wyniki w dopasowaniu słowa
do obrazka niż dwóch warunków dźwiękowych. Między pozostałymi warunkami nie
wykryto różnicy.
o Nawet dwóch pacjentów z najłagodniejszymi deficytami uzyskało wyniki
poniżej normy, co sugeruje wrażliwość testu na wykrywanie wczesnych
deficytów semantycznych.
Dźwięki (np. słowa) mają bardziej arbitralny związek ze swoim znaczeniem niż obrazki
- to czyni je bardziej podatnymi na uszkodzenia semantyczne (arbitralne
mapowanie) - Jesteśmy mniej przyzwyczajeni do nabywania i rozpoznawania znaczeń
bezpośrednio z dźwięku (zazwyczaj jednocześnie widzimy i słyszymy zwierzę np.)
Obrazki charakteryzują się uprzywilejowanym dostępem i relacjami (systematyczne
mapowanie) - mniejsza podatność na uszkodzenia semantyczne.
BADANIE II
grupy z AD & SD & SA

Deficyty semantyczne w AD
Oprócz znacznych uszkodzeń pamięci epizodycznej, pacjenci z AD wykazują zauważalne
deficyty w zakresie semantyki, nawet w bardzo wczesnym stadium choroby. Podaje się dwie
możliwe przyczyny tego zjawiska:
▫ reprezentacje są tracone z pamięci semantycznej (zaburzenie przechowywania)
▫ nie tyle całkowita utrata reprezentacji, co dostęp do nich (niektóre badania pokazywały
lepsze wyniki pacjentów, gdy otrzymywali oni odpowiednie wskazówki, ułatwiające
wydobycie informacji)
Celem badania było potwierdzenie hipotezy, wg której charakter semantycznych uszkodzeń w
AD ulega zmianom wraz z postępowaniem choroby.

Na wczesnym etapie AD: uszkodzenia sieci kontrolnej – objawy podobne do SA

W późniejszych etapach AD – uszkadzanie reprezentacji semantycznych – charakterystyczne
dla SD

Wczesny przebieg choroby: płat skroniowy, rozłączenie obszarów czołowych i skroniowo-

ciemieniowych → pamięć epizodyczna, funkcje wykonawcze (deficyty poznawcze i uwagi);
późniejszy przebieg → dolno boczny obszar płata skroniowego

• Pacjenci w zaawansowanym stadium AD uzyskali wyniki poniżej normy we wszystkich

narzędziach; gorsze wyniki niż łagodne AD we wszystkich zadaniach
• grupa łagodnego AD uzyskała wyższe wyniki niż SA (afazja semantyczna) w 4 zadaniach
semantycznych: nazywania, słownym CCT, fluencji kategorii i fluencji literowej
• wszystkie grupy wykazały uszkodzenia w zdolnościach semantycznych we wszystkich
zadaniach obrazkowych, słownych i dźwiękowych
o nasilenie upośledzenia funkcji semantycznych szczególnie widoczne dla SA i SD,
których punktacja różniła się istotnie w 2 zadaniach:
▪ fluencja literowa (SD>SA)
▪ dopasowanie dźwięku do obrazka (SA>SD)

W zadaniach wykonawczych pacjenci z SD radzili sobie lepiej od pacjentów z SA, a pacjenci z

łagodnym AD lepiej radzili sobie od pacjentów z zaawansownym AD (Raven, winda, WCST).

Relatywnie do pacjentów z łagodnym AD, pacjenci w zaawansowanym stadium powinni

przejawiać trudności z przechowywaniem tak jak w przypadku SD jak np.:
bardziej spójne uszkodzenia wiedzy konceptualnej w rozmaitych semantycznych zadaniach

Korelacje pomiędzy semantycznymi i wykonawczymi zadaniami

▫ Grupa z łagodnym AD wykazała istotne związki Pomiędzy wykonaniem
semantycznych i wykonawczych zadań: związek elevator counting z 6 zadaniami
Semantycznymi (WPM, Test Piramid (obrazkowy i słowny) Test Camel Cactus
(obrazkowy i słowny), fluencja kategorii). Dalsze korelacje pokazały związek między
 warunkiem dopasowania dźwięk- obrazek oraz słowo – obrazek , baterii dźwiękowej
(environmental)
▫ Bardziej zaawansowani pacjenci AD także wykazywali powiązanie pomiędzy
zadaniami wykonawczymi a semantycznymi: korelacje dla elevator counting task (bez
dystrakcji) oraz:słownej wersji PPT, obu wersji CCT oraz fluencji kategorii.

Czynniki wpływające na wykonanie Camel & Cactus

Wykonanie CCT było skorelowane z łatwością odrzucania dystraktorów dla grupy z łagodnym
AD ale nie dla pacjentów z zaawansowanym stadium. Wyniki CCT korelowały z łatwością
odrzucania dystraktorów w łagodnym AD, ale nie w zaawansowanym AD.
Błędy w nazywaniu/wskazówki
▫ brak różnic pomiędzy SA i SD w częstości błędów semantycznych, pomijania,
niepowiązanych czy perseweracji
▫ w SD niewielka różnica między spontanicznym nazywaniem i nazywaniem z pomocą
wskazówek; w połączeniu z wysoką częstotliwością pomyłek jest oznaką degradacji
korowych reprezentacji przechowywanych w pamięci semantycznej
▫ Wyniki pacjentów z SA w nazywaniu obrazków mogą być poprawione przez
dostarczanie zewnętrznego wsparcia w postaci fonemicznych wskazówek
▫ jedyna istotna różnica pomiędzy pacjentami z łagodnym i z zaawansowanym AD
wystąpiła w błędach fonologicznych, których więcej popełniła grupa z
zaawansowanym AD
▫ Grupa z łagodnym AD radziła sobie lepiej w warunkach z podpowiedzią i bez podpowiedzi
w porównaniu z zaawansowanym D.
▫ W grupie z ciężką AD potrzebowano więcej fonemów do wskazania
prawidłowego elementu niż w grupie z łagodną AD

BADANIE III
AD & MCI
Celem badania było zbadanie deficytów semantycznej pamięci w fazie przed wystąpieniem
AD, znanej jako MCI
Narzędziami, które zastosowano w badaniu były:
- Test of objects sprawdza wiedzę ogólną i znanych obiektów nazywanie i identyfikowanie 20
fotografii rzeczy, zwierząt etc.
- Test of famous people nazywanie i dawanie. inf. o sławnych osobach (10 fotografii) zarówno
nowsi jak i starsi celebryci (ostatnie 10 lub 10-50 lat)
- Test of famous public events 10 fotografii sławnych publicznych wydarzeń (np. lądowanie
na księżycu, Hiroshima) jak wyżej

Wyniki
▫ Grupa z MCI uzyskała wyższe wyniki w teście obiektów niż w testach dot. sławnych
osób i wydarzeń
▫ Grupa MCI uzyskała wyższe wyniki w teście sławnych twarzy niż sławnych wydarzeń
(grupa kontrolna – odwrotnie)
▫ W teście sławnych twarzy połowa pacjentów z MCI uzyskała przeciętne wyniki w
normie, podczas gdy druga część uzyskała wyniki w więcej niż 2 odchyleniu poniżej
punktu odcięcia

Dyskusja
Rezultaty pokazują, że 50% uczestników z MCI uzyskało wyniki poniżej punktu odcięcia
(80% poprawnych odpowiedzi). Wyniki dla MCI wydają się być niezależne od poziomu
trudności zadań. Pacjenci z MCI i grupa kontrolna uzyskali wyniki 77% i 63% prawidłowych
odpowiedzi w teście sławnych osób w przypadku testu wydarzeń - 83% i 56% W przypadku
MCI stosowany materiał
Możliwe dwie interpretacje przytoczone w artykule:
1.W przedklinicznej postaci AD pacjenci posiadają lezje w obszarze podhipomapowym (w
bardzo wczesnym rozwoju - zanim hipokamp zostaje zaafekowany); ten obszar może być
zaangażowany w pamięci semantycznej.
2.Semantyczne uszkodzenia pamięci mogą być naturalnymi konsekwencjami patologii w
obszarze struktur płata skroniowego w przedklinicznym stadium AD
Wytłumaczenie to bazuje na zależności pamięci epizodycznej i semantycznej od integracji
płata skroniowego