KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA

DENNISONA
KURS: EDUKACJA MULTISENSORYCZNA CZYLI WYKORZYSTANIE ZMYSŁÓW W PRACY Z
UCZNIAMI I WYCHOWANKAMI
Kontrowersje wokół metody
• Kinezjologia Edukacyjna Dennisona w naszym kraju bywa dość często stosowana
pomimo wielu głosów przedstawicieli nauki, iż ma ona słabe lub przynajmniej
dyskusyjne podłoże naukowe, podobnie jak neuroedukacja czy też integracja
sensoryczna, których podwaliny naukowe budzą wiele kontrowersji.
• Niewykluczone, że elementy tej metody zaadaptowane do potrzeb poszczególnych
uczniów mogą wpłynąć pozytywnie na ich rozwój, w szczególności biorąc pod uwagę, że
inne terapie ruchowe odnoszą pozytywny skutek.
• Wskazać należy, że założenia tej metody nie są zgodne ze współczesną wiedzą dotyczącą
funkcjonowania mózgu, natomiast większość tez dotyczących wyników badań na
których opiera się metoda jest fałszywa. Podkreśla się także, że niektóre proponowane
przez niego ćwiczenia ruchowe mogą przynosić pozytywne skutki, zwłaszcza w zakresie
poprawy funkcji ruchowych i wzrokowo – motorycznych.
Czym jest kinezjologia edukacyjna?
• Kinezjologia Edukacyjna to nauka zajmująca się ruchem i jego wpływem na szeroko
rozumiany proces uczenia się. Posługując się prostymi ćwiczeniami, wspiera naturalne
zasoby człowieka. Opiera się na założeniu, że uczenie się nie jest procesem
odbywającym się wyłącznie w mózgu, lecz także w ciele, które powinny funkcjonować
harmonijnie.
• Zdaniem twórcy metody nauka w ruchu przychodzi znacznie łatwiej niż w stanie
spoczynku. Z jego obserwacji wynikało, że ruchy wywierają najlepszy wpływ na dzieci i
opierając się na tym stworzył kanon podstawowych ćwiczeń, które nazwano
Gimnastyką Mózgu.
• Jest to zestaw ćwiczeń stymulujących określone ośrodki w mózgu, który koncentruje się
na usprawnieniu systemu ciało – intelekt.
Główne zastosowania metody (wg. Dennisona)
• Głównymi zadaniami jest usprawnianie:
• Pamięci krótko i długotrwałej
• Koncentracji i zdolności skupienia uwagi
• Koordynacji ruchowej
• Funkcji grafomotorycznych
• Procesu pisania i czytania
• Spostrzegania wzrokowego, różnicowania i rozumienia symboli
• Koordynacji wzrokowo-ruchowej
• Umiejętności adekwatnego komunikowania się ze sobą i otoczeniem
Funkcjonowanie mózgu wg. Dennisona
• Wymiar lateralności to możliwość skoordynowanego działania obu półkul jednocześnie,
szczególnie w linii pola środkowego. Ta funkcja ma fundamentalne znaczenie dla
umiejętności czytania, pisania, komunikacji, dla płynności ruchów całego ciała
jednocześnie i możliwości uczenia się i poruszania jednocześnie.
• Wymiar ześrodkowania jest możliwością koordynacji górnych i dolnych części mózgu. Ta
zdolność jest związana z emocjami, ich ekspresją, odczuwaniem, relaksacją. Odpowiada
za poczucie bezpieczeństwa, organizuje działania.
• Wymiar koncentracji to skoordynowane działanie przednich i tylnych części mózgu. Jest
związany z uczestnictwem, skupieniem uwagi, zrozumieniem naszych informacji w
kontekście poprzednich doświadczeń. Ludzie pozbawieni tej zdolności mają zaburzoną
uwagę i trudności w rozumieniu.
Dennisonowie podzielili ćwiczenia na następujące
grupy
• 1. Ćwiczenia lateralne – zwiększające liczbę połączeń nerwowych pomiędzy lewą i
prawą półkulą, co sprzyja lepszej integracji myśli, ruchu i koordynacji całego ciała.
• 2. Ćwiczenia rozciągające i wydłużające mięśnie, mające na celu zminimalizować wpływ
stresu i poprawić koncentrację uwagi.
• 3. Ćwiczenia energetyzujące ciało, zapewniające odpowiednią szybkość przesyłanych
impulsów nerwowych między komórkami nerwowymi, regulujące odpowiedni rozkład
energii w ciele i zwiększające motywację do osiągnięcia celu.
• 4. Ćwiczenia pogłębiające, powodujące wyciszenie i stabilizację emocji.
Ćwiczenia na przekraczanie linii środka (integracja
prawej i lewej półkuli mózgu)
• Ruchy naprzemienne:
• A) podnoszenie do góry lewego kolana i dotykanie go prawą ręką i odwrotnie
• B) dotykanie naprzemiennie kolan łokciami (naprzemiennie)
• C) naprzemienne dotykanie dłonią stopy (druga ręka za plecami, noga zgięta w kolanie)
• D) jednoczesne unoszenie lewej nowi i prawej ręki w bok do góry
• E) w leżeniu tyłem skłon tułowia z dotknięciem naprzemiennym kolan
• F) w leżeniu przodem unoszenie do góry jednocześnie naprzemiennie ręki i nogi
Leniwe ósemki
• Stanowią trzon metody kinezjologii edukacyjnej.
• Polegają na trzymaniu głowy nieruchomo, ale luźno. Na wysokości oczu, naprzeciw nosa
wyznaczamy punkt, od którego rozpoczynamy kreślenie kciukiem koła w lewą stronę do
góry. Po powrocie do punktu wyjścia zaczynamy kreślenie drugiego koła w prawą stronę
ku górze. Oczy podążają za ruchem ręki. Ćwiczenie to powtarzamy wielokrotnie,
wykonując je raz jedną, raz drugą ręką, a następnie obiema jednocześnie.
• Ósemki mogą być kreślone w przestrzeni, na plecach drugiej osoby, na ścianie, na
papierze, na pisaku.
Ćwiczenia metody Dennisona
• Rysowanie oburącz (symetryczne bazgranie)
• Rysujemy jednocześnie obiema rękami linie, figury, kształty (koła, trójkąty, serce,
choinkę), z których każda rysowana jedną ręką jest lustrzanym odbiciem drugiej,
rysowanej w tym samym czasie drugą ręką. Rysowanie może odbywać się w powietrzu
lub na kartonie.

• Słoń
• Stajemy w rozkroku, kładziemy lewe ucho na lewym ramieniu (tak, aby dało się
utrzymać kartkę papieru), a potem prostujemy lewą rękę. Przy rozluźnionych kolanach
ręką malujemy przed sobą wzór leniwej ósemki, zaczynając od środka (nie odrywamy
głowy od ramienia). Oczy śledzą ruch palców. Ćwiczenie powinno być wykonane powoli
3-5 razy lewą i tyle samo razy prawą ręką.
Pozycja Dennisona

• W pozycji stojącej (dzieci niepełnosprawne ruchowo siedzą). Krzyżujemy nogi tak, by

lewa kostka znalazła się na wierzchu. Wyciągamy ramiona przed siebie, krzyżując ręce –
lewy nadgarstek na wierzchu. Splatamy palce i przyciągamy ręce do klatki piersiowej.
Pozostajemy tak przez 1 minutę. Można zamknąć oczy, oddychać głęboko i rozluźnić się.
Język przyciskamy płasko do podstawy zębów przy wdechu, rozluźniamy język podczas
wydechu. Po zakończeniu pierwszej części należy rozstawić nogi oraz złączyć końce
palców obu rąk, pozostając tak około minuty. Oddychamy głęboko, poczujcie jakbyście
oddychali jesiennym powietrzem.
Oddychanie przeponowe
• Robimy głęboki wdech nosem. Najpierw oczyszczamy płuca, robiąc krótkie wdechy
przez zaciśnięte wargi (jakbyśmy chcieli utrzymać pióro w powietrzu).
• Po tym wdech możemy robić nawet nosem. Kładziemy ręce na brzuchu, na wdechu ręce
podnoszą się, a na wydechu opuszczają się. Robimy wdech i liczymy do trzech,
zatrzymujemy oddech na trzy sekundy. Wydychamy powietrze licząc do trzech,
zatrzymujemy oddech na trzy sekundy. Powtarzamy całość jeszcze raz.
• Ćwiczenie to uczy prawidłowego oddychania, aby do mózgu docierała w pełni
wystarczająca ilość tlenu do jego prawidłowego funkcjonowania. Wstrzymywanie
oddechu powoduje zmniejszenie energii, a w konsekwencji utrudnia wykonywanie
ćwiczeń.
Inne ćwiczenia stosowane w metodzie
• Krążenie szyją – opuszczamy głowę w dół, pozwalając jej swobodnie kołysać się z boku
na bok, jak gdyby była ciężką piłką. Następnie należy poruszać powoli głową z lewej
strony na prawą i z powrotem, mając cały czas brodę przylegającą do ciała. Podczas
ćwiczenia należy oddychać głęboko podczas każdego ruchu. W przypadku napięcia w
mięśniach szyi należy zatrzymać głowę w tym miejscu i robić małe kółka brodą, głęboko
oddychając.

• Kołyska – siedząc na podłodze należy odchylić się do tyłu (ręce ugięte w łokciach),
podpierając się na dłoniach lub przedramionach, a następnie unieść stopy do góry.
Następnie wykonujemy ruchy zgiętymi w kolanach nogami z jednej strony na drugą.
Poprzez kołysanie rozluźniamy mięśnie bioder.
Inne ćwiczenia stosowane w metodzie
• Sowa – lewą ręką należy chwycić mocno mięśnie barku z prawej strony, odwrócić głowę
maksymalnie w prawą stronę, zrobić wdech i zacząć wydychać powietrze przy
jednoczesnym, powolnym obracaniu głowy w lewą stronę, utrzymując brodę na jednym
poziomie. Ruch należy powtórzyć kilka razy. To samo ćwiczenie należy wykonać z drugim
ramieniem. Ćwiczenie trzeba powtórzyć kilka razy.

• Pozycja Cooka:
• A) Faza I – siadamy wygodnie na krześle i krzyżujemy nogi tak, aby lewa kostka leżała na
prawym kolanie. Prawą rękę kładziemy na kostce lewej nogi, a lewą ręką trzymamy za stopę.
Relaksujemy się i oddychamy. W czasie wdechu dotykamy językiem do podniebienia.
Wytrzymujemy co najmniej 1 minutę.
• B) Faza II – siadamy ze stopami ustawionymi równolegle na podłodze. Ręce składamy tak,
żeby dotykały się opuszkami. Oddychamy głęboko, językiem dotykamy do podniebienia.
Wytrzymujemy w tej pozycji co najmniej 1 minutę.
Dziękuję za uwagę!
• Bibliografia:
P. Dennison, G. Dennison, Integracja mózgu, wyd. Międzynarodowy Instytut
NeuroKinezjologii, Warszawa, 2004
• P. Dennison, G. Dennison, Kinezjologia edukacyjna dla dzieci, wyd. Miedzynarodowy
Instytut NeuroKinezjologii, Warszawa, 2003