SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

MỤC LỤC PHẦN 3. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO THÍ

SINH THAM DỰ CHẶNG CẤP UEH
PHẦN 1. GIỚI THIỆU UEH DEBATE 2023
1. Chuẩn bị nội dung tranh biện 17
1. Khái quát về UEH DEBATE 2023 4
1.1. Xây dựng định nghĩa 18
1.1. Chủ đề 5
1.2. Xây dựng luận điểm 18
1.2. Luật thi đấu 5
1.3. Tạo lập phản biện 18
1.3. Ngôn ngữ thi đấu 5
2. Những vật dụng cần chuẩn bị
1.4. Các vòng đấu 5
khi tham gia trận đấu 19
2. Quy định chung 6

2.1. Trước trận đấu 6

2.2. Trong trận đấu 7

2.3. Sau trận đấu 7

2.4. Kết quả trận đấu 7

2.5. Quy trình khiếu nại 7

2.6. Trang phục 8

PHẦN 2. GIỚI THIỆU LUẬT TRANH BIỆN

ASIAN PARLIAMENTARY

1. Cơ cấu trận tranh biện 10

2. Thứ tự các lượt nói 10

3. Thời gian 11

3.1. Phiên bản rút gọn 11

4. Vai trò của người nói 12

4.1. Lượt nói chính 12

4.2. Lượt phản hồi (Reply speech) 14

4.3. Chất vấn (Point of Information - POI) 14

5. Các tiêu chí đánh giá 14

5.1. Đánh giá nội dung 14

5.2. Đánh giá phong cách trình bày 14

5.3. Đánh giá chiến thuật 15

6. Quy định vi phạm quy chế thi 15

7. Vắng mặt hoặc thay đổi thành viên 15

 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

PHẦN 1. GIỚI THIỆU UEH DEBATE 2023 dễ do năng lực, trình độ của chúng ta so với thế giới
vẫn còn nhiều hạn chế.
Đoàn trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh tổ chức
Những khó khăn đang đặt ra đối với nền kinh tế đã
Cuộc thi Tranh biện Sinh viên Kinh tế - UEH DEBATE
buộc những thế hệ trẻ phải nhanh chóng thay đổi,
2023 với mong muốn khuyến khích các bạn sinh
hướng đến một tư duy sẵn sàng hành động. Vậy bằng
viên khai phá, phát triển và phát huy tối đa những kỹ
cách nào để khơi gợi hành động của Thanh niên Việt
năng cần thiết như khả năng nghiên cứu, tư duy phân
Nam trong thời đại phát triển xanh và bền vững, cổ
tích, phản biện, sáng tạo và các kỹ năng mềm cần
vũ tinh thần, từ những khả năng của bản thân đóng
thiết.
góp vào sự phồn vinh tương lai của quốc gia. Đây
1. Khái quát về UEH DEBATE 2023 chính là giới hạn phạm vi của chủ đề tranh biện mà

1.1. Chủ đề các đơn vị cần triển khai.

- Chặng cấp UEH:

- Chặng cơ sở:
THẾ HỆ TRẺ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KINH TẾ SỐ
HÀNH ĐỘNG VÌ TĂNG TRƯỞNG XANH VÀ PHÁT
TRIỂN BỀN VỮNG Thông điệp mong muốn truyền tải:

Thông điệp mong muốn truyền tải: Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã và đang
mang lại nhiều sự thay đổi cơ bản về kinh tế, xã hội
Tại Việt Nam, tăng trưởng xanh được hiểu là “chiến
trên toàn cầu. Trong đó, nền kinh tế số đang ngày
lược thúc đẩy quá trình tái cấu trúc và hoàn thiện thể
càng trở nên phổ biến và quan trọng hơn bao giờ hết,
chế kinh tế theo hướng sử dụng hiệu quả hơn tài
tạo ra nhiều lợi ích góp phần thúc đẩy sự tiến bộ văn
nguyên thiên nhiên, nâng cao sức cạnh tranh của nền
minh của xã hội, đưa nền kinh tế ngày càng hội nhập
kinh tế, thông qua tăng cường đầu tư vào đổi mới công
và phát triển.
nghệ, vốn tự nhiên, công cụ kinh tế, từ đó góp phần
Và thế hệ trẻ - những người mang trong mình những
ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nghèo và bảo
tư duy tích cực, những hoài bão lớn lao, được xem là
đảm phát triển kinh tế bền vững”. Nhận thấy được xu
những người dẫn đầu trong việc tiếp cận và tận dụng
hướng thay đổi tích cực đó, Đảng và Nhà nước ta đã
các tiềm năng các công nghệ số. Mặc dù nền kinh tế
quan tâm hơn đến việc phát triển kinh tế theo hướng
số đã và đang mở ra nhiều cơ hội cho thế hệ trẻ, song
xanh hóa, từ chiến lược tới cơ chế phối hợp và kế
vẫn tồn tại một số thách thức mà họ cần phải đối
hoạch hành động.
mặt và vượt qua.
Chúng ta hiện đang sở hữu những lợi thế về quan hệ
Để có thể tận dụng hiệu quả những cơ hội và chinh
hợp tác, về nội lực của quốc gia và nhận thức của
phục thách thức của thời đại, họ cần phải có kiến
nhân dân, tuy nhiên những rào cản để Việt Nam bứt
thức về công nghệ mới, khả năng sáng tạo và đổi
phá trong một nền kinh tế theo đuổi xu hướng mới
mới, học hỏi và nâng cao kỹ năng, cùng với tư duy
vẫn còn tồn tại: (1) Những ảnh hưởng nặng nề từ đại
khởi nghiệp và lòng dũng cảm để thử sức với những ý
dịch Covid-19. (2) Những biến động bất ổn trong nền
tưởng mới trong lĩnh vực kinh tế số. Vậy làm thế nào
kinh tế, tác động nhất định đến bức tranh kinh tế vĩ
để có thể phát triển những ích lợi của công nghệ một
mô của thế giới và của Việt Nam, làm cho quá trình
cách tốt nhất, mang đến những giá trị tích cực nhất.
phục hồi kinh tế mong manh, tiềm ẩn nhiều rủi ro. (3)
Đây chính là thông điệp của chủ đề tranh biện mà
Việc chuyển đổi sang xu hướng xanh hóa không hề

4
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

Cuộc thi muốn đem đến cho các bạn sinh viên UEH - Quy luật trên được áp dụng cho cả Bảng Tiếng Anh
nói riêng và các bạn thế hệ trẻ nói chung. và Bảng Tiếng Việt;

1.2. Luật thi đấu
Cuộc thi mô phỏng theo mô hình luật tranh biện
Nghị viện châu Á - Asian Parliamentary (AP).
1.3. Ngôn ngữ thi đấu
Cuộc thi bao gồm hai bảng đấu với hai ngôn ngữ
chính: Bảng tiếng Anh và Bảng tiếng Việt.
1.4. Các vòng đấu
- Số lượng đội thi tham gia chặng cấp UEH (bảng
tiếng Việt) là 21 đội (gồm 16 đội thi đạt giải nhất đại
diện các đơn vị và 5 đội thi lần lượt thuộc các đơn vị
có thứ hạng cao về số lượng đăng ký);
- Số lượng đội thi Tiếng Anh tùy vào tình hình đăng
ký thực tế.
- Sau đây là ví dụ mô phỏng vòng đấu (bảng tiếng
Việt):

- Mỗi bảng ngôn ngữ sẽ được chia thành nhiều bảng

đấu nhỏ. Tại vòng bảng, các đội thi đấu theo hình
thức loại vòng tròn trong bảng;

5
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

2. Quy định chung
2.1. Trước trận đấu
Tất cả các thí sinh phải có mặt trước thời gian thi đấu
chính thức 45 phút tại địa điểm được thông báo.
Thành viên Ban tổ chức sẽ check-in, phát thẻ tên thi
đấu và giấy trắng (ghi chú dùng trong thi đấu) cho thí
sinh. Tất cả các thí sinh phải giữ thẻ thi đấu của mình
trong suốt quá trình diễn ra trận đấu.
Mỗi trận đấu có 3 kiến nghị (kiến nghị A, B, C), các đội
phải trao đổi và xếp kiến nghị theo thứ tự ưu tiên:
● Kiến nghị mà mỗi đội muốn tranh biện nhất được
để ở vị trí số 1;
● Kiến nghị có thể tranh biện nhưng không mong
muốn như kiến nghị vị trí số 1 được xếp thứ 2;
● Kiến nghị phủ quyết (kiến nghị các đội từ chối
tranh biện) được xếp ở vị trí số 3.
Các đội thi trao đổi thứ tự sắp xếp để chọn ra kiến

Sau khi xác nhận các đội đã có mặt đầy đủ, Ban Tổ nghị sẽ tranh biện:

chức sẽ công bố sắp xếp trận đấu (bao gồm phòng ● Kiến nghị được chọn sẽ là đề có xếp hạng tương

thi đấu, phe, đối thủ, Ban giám khảo) cho trận thi đấu. đương bởi 2 đội;
● Nếu cả 2 đội có cùng thứ tự xếp hạng thì kiến nghị
Ban Tổ chức sẽ bắt đầu công bố các kiến nghị và các
có thứ hạng cao nhất sẽ được chọn.
đội thi sẽ có thời gian về phòng chuẩn bị để thảo
Sau đây là các trường hợp phổ biến và cách chọn
luận, lựa chọn đề với đội đối phương và chuẩn bị thi
kiến nghị:
đấu (tính từ khi công bố đề).

❖ Trường hợp 1 ❖ Trường hợp 3

Đội Ủng hộ Đội Phản đối Đội Ủng hộ Đội Phản đối

Thứ tự Đề Thứ tự Đề Thứ tự Đề Thứ tự Đề

1 A 1 C 1 A 1 A

2 B 2 B 2 B 2 B

3 C 3 A 3 C 3 C

Trong trường hợp này, đề B được chọn vì có cùng xếp Trong trường hợp này, đề A sẽ được chọn vì có cùng
hạng bởi 2 đội. xếp hạng và ở vị trí cao nhất của 2 đội.

❖ Trường hợp 2 ❖ Trường hợp 4

Đội Ủng hộ Đội Phản đối Đội Ủng hộ Đội Phản đối

Thứ tự Đề Thứ tự Đề Thứ tự Đề Thứ tự Đề

1 B 1 C 1 A 1 C

2 C 2 B 2 B 2 A

3 A 3 A 3 C 3 B

Trong trường hợp này, đề B và C sẽ được bốc ngẫu Trong trường hợp này, đề B và C bị loại do chúng
nhiên bởi đại diện 1 trong 2 đội thi bằng cách tung thuộc nhóm đề xếp ở vị trí cuối cùng của 2 đội, do đó
đồng xu hoặc chơi kéo-búa-giấy kiến nghị A sẽ được chọn.

6
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

MÁY TÍNH/ĐIỆN THOẠI CÓ 2.3. Sau trận đấu

ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG KHI
Sau khi kết thúc trận đấu, hai đội ở lại để nghe nhận
CHUẨN BỊ HAY KHÔNG?
xét trận đấu. Ban Giám khảo sẽ nhận xét tối đa 15
phút. Sau đó các đội thi tranh biện bắt tay và rời khỏi
Các đội thi đấu được phép mang máy tính xách
phòng thi đấu.
tay, mọi tài liệu viết tay, giấy ghi chú và mọi tài liệu
in vào phòng chuẩn bị. Số lượng máy tính tối đa Kết quả của trận đấu sẽ được nộp lại cho Ban Tổ chức

được đem vào phòng chuẩn bị là 03 máy/đội và ngay sau khi trận đấu kết thúc.

sẽ được giám sát bởi thành viên Ban Tổ chức trong Ban Tổ chức sẽ tổng hợp số điểm và thông báo kết
quá trình các đội thi sử dụng để chuẩn bị cho kiến quả kín cho Ban Giám Khảo. Ban Giám khảo có tối đa
nghị. 10 phút để thảo luận và đưa ra quyết định kết quả

Đối với thiết bị điện thoại, các đội thi chỉ được sử trận đấu.

dụng với chức năng phát Wifi trong trường hợp
Wifi tại trường không đáp ứng.
2.2. Trong trận đấu
Thời gian bắt đầu thi đấu: Sau 30 phút chuẩn bị, các
đội sẽ tập trung về phòng đấu. Ban Tổ chức sẽ thực
hiện các quy trình như sau:
1. Người dẫn chương trình giới thiệu cuộc thi, vòng thi
đấu, trận thi đấu, Ban Giám khảo, các đội thi đấu.
Sau khi có kết quả chính thức, Người dẫn chương
trình mời các đội trở lại phòng để tuyên bố và giải
thích kết quả của trận đấu.
2.4. Kết quả trận đấu
Kết quả trận đấu sẽ được Người dẫn chương trình
công bố ngay sau khi Giám khảo nhận xét kết quả
cho thí sinh. Đồng thời, Ban Tổ chức cũng sẽ gửi
email thông báo kết quả cho các đội thi trong 24h
sau khi kết thúc trận đấu.

2. Các đội thi lần lượt trình bày bài phát biểu của 2.5. Quy trình khiếu nại
mình.
Khi một thí sinh cảm thấy đội đối phương có sự vi
3. Trong khi thí sinh thực hiện bài phát biểu, Ban Tổ phạm về quy định, thí sinh có quyền khiếu nại với
chức sẽ tính thời gian theo đồng hồ đếm ngược được thành viên của Ban Tổ chức. Thí sinh có quyền đưa ra
hiển thị trên màn hình. Thí sinh đang thực hiện tranh khiếu nại bằng 1 trong 2 cách sau:
biện và thành viên cùng đội chủ động theo dõi thời
1. Nói chuyện trực tiếp với 01 thành viên Ban Tổ
gian hiển thị trên màn hình. Ban Tổ chức và Người
chức ngay sau khi buổi thi đấu kết thúc.
dẫn chương trình sẽ không thông báo khi thời gian
2. Gửi đơn khiếu nại thông qua email/số điện thoại
sắp hết. Sau khi kết thúc thời gian thi theo quy định,
của thành viên Ban Tổ chức:
thí sinh, người dẫn chương trình có quyền ngắt lời.
Nếu thí sinh vẫn cố tình vượt quá thời gian này, thí
sinh xem như vi phạm quy chế thi đấu và sẽ bị trừ
điểm hoặc không được tính điểm lượt phát biểu theo
quy định.

7
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

Thông tin liên hệ: 2.6. Trang phục

- Chặng cơ sở: Liên hệ theo thông tin BTC tại đơn vị; Ban Tổ chức đề nghị thí sinh tuân thủ quy định về

- Chặng cấp UEH: trang phục để mang lại hình ảnh phù hợp và tốt nhất
cho cuộc thi:
Phương Nhi (K47):
[E] phuongnhi.ssid@gmail.com Nam
[P] 0913101526
Vest hoặc Blazer (khuyến khích)
Thu Phương (K47):
[E] vothuphuong313@gmail.com Áo sơ mi trắng có cổ, có tay áo
[P] 0339176059
Quần tây sẫm màu
Quy trình giải quyết khiếu nại sẽ được diễn ra như
sau: Giày có quai hậu

1. Đại diện Ban Tổ chức giải quyết trực tiếp với người
đưa ra khiếu nại và bất kỳ thí sinh nào có liên
quan dựa theo từng hoàn cảnh (người xúc phạm Nữ

tới thí sinh, người vi phạm quy định bị thí sinh

Vest hoặc Blazer (khuyến khích)
phát hiện,...);
2. Đại diện Ban Tổ chức sẽ tiến hành xem xét và xác Áo sơ mi trắng có cổ, có tay áo
định độ chính xác của khiếu nại.
Quần, váy sẫm màu (dài qua gối)
Sau khi đã xác thực có sự vi phạm về quy định, Ban
Tổ chức có thể tiến hành bất kỳ hoặc toàn bộ các Giày có quai hậu
điều dưới đây, dựa theo mức độ vi phạm và nguyện
vọng của thí sinh đưa ra khiếu nại:

● Giải thích cho người vi phạm về khiếu nại;

● Đưa ra cảnh cáo đối với thí sinh vi phạm;
● Yêu cầu thí sinh xin lỗi;
● Xử phạt vi phạm tùy theo mức độ nghiêm trọng.

8
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

PHẦN 2. GIỚI THIỆU LUẬT TRANH BIỆN 2. Thứ tự các lượt nói
ASIAN PARLIAMENTARY Mỗi trận tranh biện bao gồm 2 phần, được chia thành

Luật Tranh biện Nghị viện châu Á - Asian 8 lượt: 6 lượt nói đầu tiên là các lượt nói chính, 2 lượt

Parliamentary (AP) là một trong những luật thi đấu nói cuối là các lượt nói phản hồi.

quốc tế được sử dụng phổ biến trong tranh biện tại Thứ tự các lượt nói
các trường học và các cuộc thi tranh biện tại châu Á.

1. Cơ cấu trận tranh biện

● Số lượng đội thi đấu trong một trận: 2 đội.

● Số lượng thành viên mỗi đội: 3 người.
● Đội ủng hộ kiến nghị được gọi là Ủng hộ Hình 2.2. Thứ tự các lượt nói
(Affirmative) và đội phản đối lại kiến nghị được
gọi là đội Phản đối (Negative).

Hình 2.1. Minh họa cách bố trí phòng thi đấu

10
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

3. Thời gian

3.1. Phiên bản rút gọn

- Chặng cơ sở: Các đơn vị tự chủ hình thức tại công tác tuyển chọn. Tuy nhiên, tại vòng Bán kết và Chung kết, các
đơn vị bắt buộc sử dụng luật AP (phiên bản không rút gọn).

- Chặng cấp UEH: Ban Tổ chức sẽ sử dụng phiên bản rút gọn cho vòng bảng và vòng tứ kết. Vòng Bán kết và Chung
kết sẽ dùng phiên bản thường mô phỏng theo mô hình luật Asian Parliamentary (AP).

PHIÊN BẢN THƯỜNG PHIÊN BẢN RÚT GỌN

Trong phiên bản rút gọn, Ban Tổ chức sẽ bắt đầu công
bố các kiến nghị, các đội thi được lựa chọn, xếp thứ tự
đề ưu tiên, sau đó nộp lại phiếu lựa chọn cho Ban Tổ
chức. Sau khi công bố đề chính thức, các đội thi sẽ có
30 phút để thảo luận tại phòng chuẩn bị.
Trong phiên bản rút gọn, Ban Tổ chức sẽ bắt đầu công
bố các kiến nghị, các đội thi được lựa chọn, xếp thứ tự
đề ưu tiên, sau đó nộp lại phiếu lựa chọn cho Ban Tổ
chức. Sau khi công bố đề chính thức, các đội thi sẽ có
20 phút để thảo luận tại phòng chuẩn bị.

Trong 06 lượt nói đầu tiên (lượt nói chính) của trận
tranh biện, mỗi thí sinh tranh biện có tối đa 07 phút
để thực hiện bài nói của mình. Riêng 02 lượt nói cuối
(lượt phản hồi), 04 phút là thời gian tối đa để mỗi thí
sinh tranh biện hoàn thành bài nói của mình.
Trong 02 lượt nói đầu tiên (lượt nói chính) của trận
tranh biện, mỗi thí sinh tranh biện có tối đa 03 phút
để thực hiện bài nói của mình. Trong 04 lượt nói tiếp
theo (lượt nói chính), mỗi thí sinh tranh biện có tối đa
04 phút để thực hiện bài nói của mình. Riêng 02 lượt
nói cuối (lượt phản hồi), 02 phút là thời gian tối đa để
mỗi thí sinh tranh biện hoàn thành bài nói của mình.

Trong các lượt nói chính (1-6), từ sau phút thứ 1 và Trong 04 lượt nói chính (3-6), đối phương có quyền
trước phút thứ 6, đối phương có quyền đặt câu hỏi chất đặt câu hỏi chất vấn (Point of Information). POI kéo dài
vấn (Point of Information). POI kéo dài không quá 15 không quá 15 giây. 02 lượt nói đầu tiên của lượt nói
giây. Lượt nói phản hồi (7-8) không có POI. chính và lượt nói phản hồi (7-8) không có POI.

11
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023
Sau khi kết thúc trận đấu, hai đội ở lại để nghe nhận xét
trận đấu. Ban Giám khảo sẽ nhận xét tối đa 15 phút.
Sau đó các đội thi tranh biện bắt tay và rời khỏi phòng
thi đấu.
Kết quả của trận đấu sẽ được nộp lại cho Ban Tổ chức
ngay sau khi trận đấu kết thúc.
Ban Tổ chức sẽ tổng hợp số điểm và thông báo kết quả
kín cho Ban Giám Khảo. Ban Giám khảo có tối đa 10
phút để thảo luận và đưa ra quyết định kết quả trận
đấu.
Sau khi có kết quả chính thức, Người dẫn chương trình
mời các đội trở lại phòng để tuyên bố và giải thích kết
quả của trận đấu.
4. Vai trò của người nói
4.1. Lượt nói chính
❖ Người nói đầu tiên của đội Ủng hộ (A1)
Trình bày định nghĩa và giới hạn cho kiến nghị;
Trình bày hệ thống luận điểm của đội Ủng hộ và phải
khai triển ít nhất 1 luận điểm;
Đội Ủng hộ được định nghĩa vấn đề theo bất cứ cách
nào, với điều kiện là định nghĩa ấy phải:
● Gần với cách hiểu thông dụng đối với vấn đề;
● Để ngỏ cơ hội tranh biện cho bên Phản đối;
● Không mang tính lặp lại hay hiển nhiên;
● Là một định nghĩa hợp lý.
Trình bày hệ thống luận điểm của đội Ủng hộ và phải
khai triển ít nhất 01 luận điểm.
12
Sau khi kết thúc trận đấu, hai đội ở lại để nghe nhận xét
trận đấu. Ban Giám khảo sẽ nhận xét tối đa 10 phút.
Sau đó các đội thi tranh biện bắt tay và rời khỏi phòng
thi đấu.
Kết quả của trận đấu sẽ được nộp lại cho Ban Tổ chức
ngay sau khi trận đấu kết thúc.
Ban Tổ chức sẽ tổng hợp số điểm và thông báo kết quả
kín cho Ban Giám Khảo. Ban Giám khảo có tối đa 5
phút để thảo luận và đưa ra quyết định kết quả trận
đấu.
Sau khi có kết quả chính thức, Người dẫn chương trình
mời các đội trở lại phòng để tuyên bố và giải thích kết
quả của trận đấu.
❖ Người nói đầu tiên của đội Phản đối (N1)
Chấp nhận hoặc phản đối định nghĩa của đội Ủng hộ.
● Nếu phản đối thì phải giải thích vì sao định nghĩa
của đội Ủng hộ là không công bằng/không đáng
được tranh biện trong trận đấu này, đồng thời người
thứ nhất của đội Phản đối phải đưa ra định nghĩa
thay thế;
● Nếu người thứ nhất của đội Phản đối không phản
đối lại định nghĩa, đội Phản đối được coi là đã thừa
nhận định nghĩa mà đội ủng hộ vừa nêu. Như vậy, ở
các lượt tiếp theo, đội Phản đối không thể phản đối
lại định nghĩa nữa, trừ khi đội Ủng hộ biến đổi định
nghĩa đến mức độ đáng kể trong quá trình diễn ra
cuộc tranh biện;
Phản biện luận điểm của đội Ủng hộ;
Trình bày hệ thống luận điểm của đội Phản đối và phải
khai triển ít nhất 01 luận điểm.
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

❖ Người nói thứ hai của đội Ủng hộ (A2) ❖ Người nói thứ hai của đội Phản đối (N2)

Chấp nhận hoặc phản đối định nghĩa mới của đội Phản Phản biện luận điểm của đội Ủng hộ;
đối (nếu có).
Phát triển và phân tích sâu hơn luận điểm của đội Phản
● Nếu phản đối thì phải giải thích vì sao định nghĩa đối.
của đội Phản đối là không công bằng/không đáng
Có thể đưa ra thêm luận điểm mới.
được tranh biện trong trận đấu này;
● Nếu người thứ hai của đội Ủng hộ không giải quyết
việc bị phản bác lại định nghĩa đến từ người thứ
nhất của đội Phản đối, đội Ủng hộ được coi là đã
chấp nhận định nghĩa thay thế mà đội Phản đối đưa
ra, và định nghĩa sẽ không được thay đổi nữa.

Phản biện luận điểm của đội Phản đối;

Phát triển và phân tích sâu hơn luận điểm của đội Ủng
hộ;

Có thể đưa ra thêm luận điểm mới.

❖ Người nói thứ ba của đội Ủng hộ (A3) ❖ Người nói thứ ba của đội Phản đối (N3)

Phản biện luận điểm của đội Phản đối; Phản biện luận điểm của đội Ủng hộ;

Bảo vệ và củng cố luận điểm của đội Ủng hộ bằng cách Bảo vệ và củng cố luận điểm của đội Phản đối bằng
đưa thêm giải thích và dẫn chứng; cách đưa thêm giải thích và dẫn chứng;

Tổng kết và đưa ra bức tranh toàn cảnh của trận tranh Tổng kết và đưa ra bức tranh toàn cảnh của trận tranh
biện để chứng minh đội Ủng hộ giành chiến thắng. biện để chứng minh đội Phản đối dành chiến thắng;

KHÔNG ĐƯỢC đưa ra luận điểm mới. KHÔNG ĐƯỢC đưa ra luận điểm mới.

13
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023
4.2. Lượt phản hồi (Reply speech)
❖ Người nói lượt phản hồi của đội Phản đối (N1
hoặc N2)
Hoàn tất phần phản biện;
Tóm tắt lại trận tranh biện từ góc độ ủng hộ đội mình;
Không được đưa luận điểm hay phản biện mới.
❖ Người nói lượt phản hồi của đội Ủng hộ (A1
hoặc A2)
Hoàn tất phần phản biện;
Tóm tắt lại trận tranh biện từ góc độ ủng hộ đội mình;
Không được đưa luận điểm hay phản biện mới.
4.3. Chất vấn (Point of Information - POI)
Một đội tại thời điểm không có thành viên đang thực
hiện bài nói có quyền chất vấn thành viên đang thực
hiện bài nói của đội đối diện với số lượng tùy ý. Để có
thể chất vấn, người chất vấn nên đứng dậy, giơ tay,
giơ bảng POI, hoặc bấm chuông (tùy theo cách sắp
xếp của BTC tại các vòng đấu) và nói “Xin chất vấn”.
Người chất vấn không được thực hiện chất vấn cho
đến khi người đang thực hiện bài nói cho họ quyền
được chất vấn.
Người chất vấn nên tỏ ra lịch sự và không nên ngắt lời
người đang thực hiện phần nói của mình. Lời chất vấn
nên ngắn gọn, rõ ràng và nếu người đang thực hiện
bài nói yêu cầu người chất vấn ngồi xuống và ngừng
chất vấn thì họ phải thực hiện theo. Mỗi thí sinh được
yêu cầu đưa TỐI THIỂU 01 chất vấn tại mỗi bài nói
của các thành viên đội còn lại.
Người đang thực hiện bài nói có quyền được chọn
người chất vấn và thời điểm chất vấn. Nếu bạn được
đề nghị chất vấn nhưng không muốn nhận thì bạn có
thể nói “Không, cảm ơn”, “Không phải lúc này”, “Tôi sẽ
nhận sau”,... Mỗi người nói được yêu cầu nhận TỐI
THIỂU 01 chất vấn trong lượt nói của mình.
14
Lời chất vấn có thể ở dưới dạng một câu hỏi, một
quan điểm, một luận điểm, một phản biện… Thí sinh
tranh biện chỉ có thể được đưa chất vấn giữa phút thứ
nhất và phút thứ 6 trong 06 lượt nói đầu (chất vấn
không được đưa ở lượt phản hồi) và kéo dài trong tối
đa 15 giây. Trong trường hợp chất vấn kéo dài quá 15
giây, trọng tài có quyền yêu cầu người đưa chất vấn
dừng lại và thí sinh tiếp tục trình bày bài nói của
mình.
5. Các tiêu chí đánh giá
Mỗi trận tranh biện được đánh giá dựa trên 3 tiêu chí:
Nội dung (Matter – 40%), Phong cách (Manner –
40%) và Chiến thuật (Method – 20%).
5.1. Đánh giá nội dung
Nội dung trong tranh biện bao gồm 3 yếu tố:
● Định nghĩa (Definition): định nghĩa các từ khóa
chính, bối cảnh của trận tranh biện (set up of the
case), nghĩa vụ chứng minh của mỗi phe (burden
of proof)...
● Hệ thống luận điểm (Arguments): Luận điểm
(Claim), lập luận (explanation), phép so sánh
(analogy), ví dụ (examples), dẫn chứng
(evidence)...
● Hệ thống phản biện (Rebuttals): Ý phản biện
chính (key rebutting statement), lập luận
(explanation), phép so sánh (analogy), ví dụ
(examples), dẫn chứng (evidence)...
Trong trường hợp cả 02 đội bằng điểm thì sẽ dựa trên
nội dung trình bày để chọn đội chiến thắng.
5.2. Đánh giá phong cách trình bày
Các yếu tố về phong cách bao gồm: Thái độ tôn
trọng đối với BGK và đội đối phương; về giọng nói:
âm lượng, độ rõ ràng, tốc độ nói, điểm nhấn…; cách
sử dụng giấy ghi chép, giao tiếp bằng mắt, ngôn ngữ
cơ thể, cử chỉ tay; thể hiện sự chân thành, vui tính,
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

thông minh hay châm biếm ở một mức độ chấp
nhận được.
5.3. Đánh giá chiến thuật
Đánh giá chiến thuật bao gồm 3 yếu tố:
● Sắp xếp bố cục hệ thống luận điểm của cả đội;
● Sắp xếp bố cục bài nói của từng cá nhân;
● Phản hồi của các đội với những vấn đề chính của
trận tranh biện.
6. Quy định vi phạm quy chế thi
Khi tham gia tranh biện, thí sinh cần lưu ý những lỗi vi
phạm quy chế thi sau:
● Thí sinh trình bày quá thời gian quy định;
● Thí sinh trình bày sai lượt thi đấu;
● Mỗi lượt thi đấu có từ 2 thí sinh trở lên trình bày;
● Có thí sinh trong nhóm không trình bày;
● Sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian tham gia
thi đấu tại phòng thi đấu;
● Thành viên tham gia lượt phát biểu trao đổi thông
tin với các thành viên khác không tham gia lượt
phát biểu, hay bất cứ ai trong phòng đều sẽ vi
phạm quy chế thi.
Đối với mỗi lượt vi phạm, đội thi sẽ bị trừ cảnh cáo 5
điểm đối với lần vi phạm đầu tiên. Nếu thí sinh của
đội thi tiếp tục vi phạm, toàn bộ điểm số của lượt
phát biểu sẽ không được tính điểm.
Đối với trường hợp thí sinh sử dụng ngôn từ văng tục
hoặc các hành động quá khích (đập bàn ghế , v.v), thí
sinh sẽ bị trừ cảnh cáo 5 điểm đối với vi phạm đầu
tiên. Nếu thí sinh của đội thi tiếp tục vi phạm, toàn bộ
điểm số của lượt phát biểu sẽ được tính theo mức
điểm thấp nhất theo thang điểm.
● Giám khảo được quyền cộng thêm từ 0-5
điểm/lượt thi đấu cho thí sinh có phần thể hiện ấn
tượng.
7. Vắng mặt hoặc thay đổi thành viên
Vì nội dung thi mang tính chất đồng đội cao, Ban Tổ
chức khuyến nghị các thí sinh sắp xếp lịch dự thi
nghiêm túc, tránh vắng mặt tại buổi thi đấu.
Mọi lý do không chính đáng dẫn đến kết quả là đội thi
không đủ số lượng thành viên như đã đăng ký, kể cả
lý do nhóm không đủ người thi đấu, sẽ làm mất tư
cách thi đấu của nhóm thi đấu và của các thành viên
trong nhóm.
Thí sinh gặp trường hợp bất khả kháng hoặc xảy ra
tình tiết không biết trước hoặc không thể biết trước
vào thời điểm đăng ký tham dự giải đấu thì nhóm thi
đấu có thể đăng ký thay đổi thành viên và phải đăng
ký càng sớm càng tốt.
Một số trường hợp bất khả kháng (bao gồm nhưng
không hạn chế): lịch thi đột xuất được thông báo sau
ngày đăng ký; gặp vấn đề về sức khỏe đến mức
không đảm bảo điều kiện tham gia thi đấu; tang chế;
v.v. Trong những trường hợp này, thí sinh phải xuất
trình kèm minh chứng khi đăng ký thay đổi thành
viên.
Ngoài những trường hợp bất khả kháng nêu trên,
nhóm đăng ký chỉ có thể thay đổi tối đa 01 thành
viên tại chặng cơ sở. Đối với đội thi tham gia chặng
cấp UEH không được thay đổi thành viên.

● Mỗi Ban Giám khảo sẽ có tối đa 3 lượt yêu thích

cho mỗi trận thi đấu.
● Giám khảo được quyền tặng 1 lượt yêu thích cho
mỗi lần thí sinh triển khai được 1 ví dụ, dẫn chứng,
luận điểm sáng, ấn tượng và thuyết phục.

15
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023
PHẦN 3. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ CHO THÍ
SINH THAM DỰ CHẶNG CẤP UEH
1. Chuẩn bị nội dung tranh biện
1.1. Xây dựng định nghĩa
Định nghĩa là cách thí sinh diễn giải, giải thích các vấn
đề tranh luận trong kiến nghị . Người nói thứ nhất của
đội ủng hộ cần cung cấp được đầy đủ trong những
phút đầu tiên trong bài phát biểu, nhằm xác định
được phạm vi của cuộc tranh biện. Nói cách khác,
định nghĩa giúp đội thi xác định được vấn đề và điểm
xuất phát của một cuộc tranh biện. Định nghĩa đóng
vai trò quan trọng vì đây được xem là nền móng của
toàn bộ cuộc tranh biện.
Hai yếu tố quyết định định nghĩa:
● Bối cảnh: điều gì đang diễn ra ở thế giới xung
quanh trong phạm vi liên quan đến vấn đề đang
tranh luận?
● Tinh thần của kiến nghị: cần xác định được tinh
thần của kiến nghị để đảm bảo rằng bạn chọn
được một định nghĩa phù hợp.
Ví dụ, một kiến nghị có thể là “Giới trẻ ngày nay đang
tiêu quá nhiều tiền vào các ngôi sao”. Các ngôi sao ở
đây có thể là những người nổi tiếng, hoặc thiên văn
học. Vì thế, thí sinh xác định được tinh thần của kiến
nghị để chọn một trong hai định nghĩa. Thí sinh có
thể áp dụng các bước sau đây để xác định đâu là một
định nghĩa phù hợp:
● Nhìn vào bối cảnh và xem liệu có một sự kiện
quan trọng nào gần đây liên quan đến một trong
hai định nghĩa hay không
● Sau đó, áp dụng thử nghiệm thứ hai - định nghĩa
nào sẽ dẫn đến cuộc tranh luận hấp dẫn nhất,
định nghĩa nào sẽ thú vị và gây tranh cãi hơn?
Nếu một định nghĩa đáp ứng cả hai điều trên thì đó là
định nghĩa phù hợp. Trường hợp cả hai định nghĩa
17
đều có bối cảnh và tinh thần như nhau thì cả hai đều
là những định nghĩa tốt.
Khi cung cấp định nghĩa, hãy giải thích ngữ cảnh được
sử dụng để hình thành nên định nghĩa ấy. Điều này
rất quan trọng vì kiến thức của mỗi người về bối cảnh
có thể khác nhau do nhiều yếu tố khác nhau, ví dụ
tôn giáo, văn hóa, giới tính, v.v.
1.2. Xây dựng luận điểm
Kết cấu của 1 luận điểm thường bao gồm 4 phần:
● Claim - Tên luận điểm: Luận điểm là một nhận
định ngắn gọn, súc tích về trọng tâm của luận
điểm. Tên luận điểm nên được trình bày mạch lạc,
dễ hiểu.
● Reasoning - Lí lẽ: Thí sinh sẽ phải giải thích cụ thể,
chi tiết, hợp lí tư tưởng hay nhận định trọng tâm
của luận điểm bằng cách phát triển tiền đề và
diễn giải các trường hợp có liên quan.
● Evidence - Dẫn chứng: Thí sinh sẽ trình bày các ví
dụ, dẫn chứng cụ thể để ủng hộ cho quan điểm
của mình, thuyết phục Ban Giám khảo rằng
những gì mình nói là có thật trong thực tế. Dẫn
chứng có thể ở dưới dạng số liệu, nghiên cứu hay
lời trích dẫn. Tuy nhiên, thay vì chỉ đề cập, thí sinh
tranh biện cần phân tích cụ thể tính liên quan và
ảnh hưởng của dẫn chứng đặt trong phạm vi luận
điểm của mình.
● Tie-back: Đây là phần thí sinh sẽ giải thích tại sao
luận điểm trên củng cố được cho quan điểm
chung của đội mình. Đồng thời, thí sinh tranh biện
cũng nên chứng minh tính quan trọng của luận
điểm của mình trong phạm vi kiến nghị đã cho.
Các yếu tố tạo nên một luận điểm mạnh:
● Relevance - Tính liên quan: Một luận điểm được
coi là có liên quan nếu nó chứng minh hay bảo vệ
được cho lập trường của một đội.
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023
● Nó cần trả lời được cho câu hỏi “Vậy thì sao?”. Nếu
câu trả lời dẫn trở lại về tới lập trường của đội thì
đó được coi là một luận điểm có tính liên quan.
● Trueness - Tính đúng đắn: Thí sinh tranh biện cần
giải thích cụ thể quan điểm của mình bằng cách
trả lời liên tục các câu hỏi “Như thế nào?”, “Tại
sao?”, “Thì sao?” và giải quyết mọi trường hợp có
thể xảy ra nội trong phạm vi luận điểm của mình
(Kể cả khi trường hợp xấu nhất xảy ra).
● Significance - Tính quan trọng: Để khiến cho luận
điểm trở nên có sức thuyết phục hơn thì bên cạnh
việc chứng minh tính liên quan và tính đúng đắn,
thí sinh tranh biện cần trình bày lý do tại sao luận
điểm của mình lại quan trọng trong phạm vi kiến
nghị cho trước.
1.3. Tạo lập phản biện
Phản biện là sự bác bỏ các quan điểm của đối
phương.
Phản biện là một thành phần quan trọng trong tranh
biện bởi nó tạo nên những xung đột về quan điểm -
một trong những điều làm cho tranh biện khác với
hùng biện.
Phản biện đòi hỏi thí sinh phải lắng nghe và phản hồi
lại các quan điểm được đưa ra bởi đối phương. Một
người nghe, hay quan trọng hơn, một trọng tài có thể
sẽ bị thuyết phục sau khi lắng nghe lập luận của một
đội, do đó, việc phản biện lại những luận điểm then
chốt của đối phương là vô cùng quan trọng.
[?] Làm thế nào để phản biện lại một luận điểm:
Thứ nhất, cần phải nắm được mạch lập luận của luận
điểm và vấn đề chính mà luận điểm muốn bàn đến,
từ đó kiểm tra (1) tính liên quan và (2) tầm quan trọng
của luận điểm.
Thứ hai, cần phải kiểm tra tính đúng đắn và tính logic
của luận điểm đó.
18
Thứ ba, kể cả khi luận điểm của đội bạn có phần
đúng, cần chứng minh tại sao thế giới mà đội mình
xây dựng được vẫn mang lại nhiều lợi ích hơn hay tạo
ra ít tác hại hơn thế giới của đội đối phương.
Cuối cùng, cần rút ra kết quả của đội mình đạt được
và chứng minh rằng kết quả này là (1) duy nhất - chỉ
có đội mình mới có thể mang lại và (2) quan trọng
hơn rất nhiều so với những giá trị cốt lõi trong luận
điểm của đội đối phương.
[?] Cách trình bày phản biện
Một phản biện có thể được trình bày trong 03 bước
sau:
Nêu ra ngắn gọn luận điểm sắp được phản biện
Giải thích cụ thể tại sao luận điểm đó lại sai. Chú ý áp
dụng tầng phản biện thứ 2 - Kể cả khi luận điểm đó
có phần đúng, tại sao thế giới mà đội mình xây dựng
được vẫn mang lại nhiều lợi ích hơn hay tạo ra ít tác
hại hơn thế giới của đội đối phương.
Chứng minh tại sao luận điểm đó đã làm yếu đi hệ
thống luận điểm của đội bạn hay làm mạnh thêm hệ
thống luận điểm của đội mình.
[?] Khi nào nên phản biện luận điểm đội đối phương?
Thí sinh tranh biện không nên phản biện lại từng luận
điểm của đội đối phương. Thí sinh tranh biện chỉ cần
phản biện lại những luận điểm mà mình phản đối.
Đôi khi sẽ có những luận điểm của đội đối phương
không có xung đột với quan điểm của đội mình.
Đồng thời, thí sinh tranh biện cũng cần phải
[!] Các kỹ năng quan trọng trong phản biện:
● Lắng nghe - Tập trung lắng nghe bài nói của đội
bạn;
● Lĩnh hội - Hiểu hoàn toàn và đầy đủ luận điểm và
các phân tích đi kèm của luận điểm đó.
 SỔ TAY HƯỚNG DẪN CUỘC THI TRANH BIỆN SINH VIÊN KINH TẾ UEH DEBATE 2023

2. Những vật dụng cần chuẩn bị khi tham gia NGUỒN THAM KHẢO TÀI LIỆU
trận đấu
1. Sổ tay Giải Tranh biện Vô địch Quốc gia National
● Sổ tay hướng dẫn (bản điện tử hoặc bản in); Novice Debating Championship (NNDC) 2018.
● Tài liệu in, tài liệu viết tay; 2. Sonnreich, T. Training Guide for University
● Máy tính xách tay (01 đội được mang tối đa 03 Debating.
máy vào phòng chuẩn bị); 3. Beqiri, G. Guide to debate. Truy cập từ:
● Bút (bút bi, bút chì,… dùng để ghi chép); https://virtualspeech.com/blog/guide-to-debati
● Bình nước. ng.
4. Jogja Debating Forum Team. Handbook for
NGUỒN THAM KHẢO CHO THÍ SINH
Competitive Debating: Asian Parliamentary
Xóm tranh biện https://www.xomtranhbien.com/ Format.

Cộng đồng Tranh biện Việt Nam

https://www.facebook.com/groups/1946627508980
78

Trường Teen 2019 https://youtu.be/iGtk15XZQKU

19