Bakit kailangan nating manaliksik?
obserbasyon, at panunuri ng mga
Ano nga ba ang pananaliksik? Halos lahat ng
dalubhasa ay ipanakahulugan ang
pananaliksik bilang isang proseso sa
pangangalap ng impormasyon upang ang
isang suliranin ay mahanapan ng kasagutan.
Ito ang iilan sa mga dalubhasa na
nagbibigay pagkakahulugan sa pananaliksik:
Good, 1963 – Ito ay isang maingat, kritikal at
disiplinadong pagtatanong ng impormasyon
sa pamamagitan ng iba’t ibang paraan na
ayon sa kalikasan at kalalagyan ng suliraning
tinukoy tungo sa solusyon nito.
Aquina, 1974 – Ito ay isang detalyadong
kahulugan at isang sistematikong
paghahanap at pagsusuri sa mga
importanteng impormasyon tungkol sa isang
tiyak na paksa o suliranin
Manuel at Medel, 1976-Ito ay isang proseso
ng pangangalap ng impormasyon o datos
para masolusyonan ang isang karaniwang
problema sa paraang siyentipiko.
Parel, 1966-Isa itong sistematikong pag-aaral
o imbestigasyon ng isang bagay na ang
layunin ay mabigyan ng sagot ang mga
katanungan ng isang nagsusuri o
nananaliksik.
DE. Trece at J. W. Trece, 1973-Ito ay isang
pagsubok para makakuha ng mga sagot ng
mga walang katiyakan. Ito rin ay isang pag-
iipon ng impormasyon o datos sa isang
kontroladong kalagayan para mahulaan at
makapaliwanag.
Calderon at Gonzales, 1993 – Ayon sa
kanila. Ito naman ay isang sistematiko at
siyentipikong pamamaraan ng pag-iipon.
Pagsusuri paglilinaw. Pag-aayos.
Pagpapaliwanag, at pagbibigay ng kahulugan
ng isang datos o impormasyon na
nangangailangan ng solusyon sa problema.
Ito rin ay ang palawakin sa mga limitadong
kaalaman at pagpakita ng pag-unlad sa
buhay ng tao.
Kerlinger, 1973- Ayon naman sa kanya, ito ay
bang sistematiko. Kontrolado, panigurado sa
panukalang hypotetika ukol sa Inaakalang
relasyon sa mga natural na pangyayari.
Iba-iba man ang mga binigay na
kahulugan ng mga dalubhasa, mapapansin
na hindi ito nagkakalayo sa bawat isa.
Madalas na mabanggit sa mga katuturan ang
mga salitang sistematiko, kontrolado sa
kasagutan na tutugon sa isang katanungan,
samakatuwid ang kahulugan ng pananaliksik
ay isang masistematike at maprosesong
paghahanap ng mga impormasyon na
sasagot o lulutas sa isang suliranin.
Lumalawak ang kaisipan ng
isang mananaliksik dahil na rin sa walang tigil
na pagbabasa, pagsusuri, paglalahad o
paglalapat ng interpretasyon. Lumalawak ang
karanasan ng isang mananaliksik sa
pagkalap ng mga mahahalagang datos,
paggalugad sa mga kaugnay pa nito.
Nallinang ang tiwala sa sarili at tumataas ang
respeto nito sa kaniyang sarili.
Maraming bumabagabag na mga
katanungang maari lamang makuha ang
sagot kung patuloy tayong kumuha ng mga
impormasyon sa pamamagitan ng Isang
masusing pananaliksik. Ano-ano nga ba ang
kahalagan nito para sa atin. Sa pamamagitan
ng pananaliksik ay nasasagawa ang
pagkakategorya. Paglalarawan at
pagpapaliwanag, prediksyon,
pagmamanipula ng isang sitwasyon sa kahit
na anomang larangan ng pag-aaral.
A. Pagkakategorya (Categorization)-ang
pananaliksik na ito ay nakatutulong
upang maihanay ang mga bagay sa
kapaligiran sa pamamagitan nito ay
malhahanay ang mga bagay na
magkakauri at ang mga bagay na hindi.
Halimbawa:
“Ano-anong bansa ang kabilang sa tinatawag
na ASEAN” o di kaya naman ay “Aling bansa
ang hindi kabilang sa ASEAN?”
 B. Prediksiyon- ang prediksyon sa
pananaliksik ay tinatawag na
HYPOTHESIS. Ito ay mga pahayag na
mayroon pang kalabuan ngunit
mabibigyang linaw sa pamamagitan ng
isang masistematikong pag-aaral. Ito
ay napakahalagang gamitin sapagkat
nagagamit din ito upang higit na
maging madali ang pagtukoy sa mga
bagay na posibleng mangyari sa
hinaharap.
C. Pagmamanipula (Control)- ang tao ay
walang kakayahang manipulahin ang
kaganapan sa kanyang paligid kagaya
ng magiging reaksiyon ng isang tao
tungkol sa isang bagay, ang
pagbabago ng panahon ang
pagkakaroon ng sigalot at marami
pang iba. Gayunpaman, kung
mauunawaan ng tao ang mga bagay
na may kaugnayan sa sang
pangyayari, maaari ng paghandaan,
iwasan o di kaya nama’y lutasin sa
pamamagitan ng pananaliksik.
D. Pagpapaliwanag (Explaining)-
maraming bagay ang hindi lubusang
nauunawaan ng tao sa mundo. Sa
tulong ng mananaliksik, nalpaliwanag
ng mas malinaw, makatotohanan, at
may batayan ang isang pangyayari.
Samakatuwid ang kahalagahan ng
pananaliksik ay nakatutulong sa:
• Sa sarili at pamilya;
• Sa paaralan;
• Sa lipunan; at
• Sa daigdig.
May Anim na Katangian ang Pananaliksik
Ayon Kina (Calmorin at Calmorin,1995).
Ito ang mga sumusunod:
1. Empirikal- ang pangangalap ng datos
ay nakasalalay sa praktikal na karanasan ng
mananaliksik sapagkat batay ito sa tuwirang
obserbasyon o karanasan ng mananaliksik.
Halimbawa:
Kapag sinabi ng isang tao na
mayroong limang tao sa loob ng silid, magiging
katanggap-tanggap ang datos na lyon kapag
naobserbahan na at na-verify ng ibang tao ang
limang tao sa loob ng silid na lyon,
Samakatuwid, ang bilang ng tao ay isang datos
na empirikal. Ngunit kapag sinabing may
limang multo sa loob ng isang silid, maaaring
sang-ayunan lyon ng isa o dalawa. Ibig sabihin,
ang iba ay maaaring tumutol at sabihing wala
namang multo o kaya’y hindi naman lima ang
multo kundi Ibang bilang. Ito ay sa
kadahilanang ang mga multo ay halimbawa ng
mga di-empirikal na datos.
2. Lohikal- ang isang mananaliksik ay
sumusunod sa metodong siyentipiko,
mayroong proseso sa pangangalap ng
mga datos upang mapagkatiwalaan
ang magiging resulta ng pananaliksik.
Pinag-iisipan ang mga pamamaraan at
prinsipyong ginagamit sa pananaliksik
3. Siklikal o umiinog- nagsisimula sa
suliranin at nagtatapos din sa panibagong
slluranin. Sa pagtugon sa suliranin sa
pananaliksik: batay sa konklusyon at
rekomendasyon may panibagong suliranin
ang nabubuo upang lalo pang mapagtibay
ang paksa o isyung sinasaliksik.
4. Mapanuri at analitikal- kailangan ng
masusing pagsusuri sa pananaliksik,
simula pa lamang sa pangangalap ng mga
datos hanggang sa pagsusuri ng mga ito.
Ang anomang uri ng pananaliksik ay
ginagamitan ng malalim na pag-iisip. Sa
historical na pananaliksik, nakatuon ang
mga datos sa kasaysayan at pinagmulan
ng mga isyung may kaugnayan sa isang
paksa. Samantala, nakatuon naman sa
kasalukuyang sitwasyon ang deskriptibong
pananaliksik. Ang eksperimental na
pananaliksik naman ay nakatuon sa
hinaharap na implikasyon ng isang isyu. Sa
kaso ng pag-aaral (case study) mahalaga
 ang pangangalap ng mga datos mula sa
nakaraan, kasalukuyan at hinaharap.
5. Nauulit- maaaring ulitin ang pananaliksik
sa pareho o iba namang disenyo. Dito
mapatutunayan ang validity o katibayan ng
mga datos at konklusyon.
6. Kritikal- kinakailangan ang kritikal na
pagsusuri sa mga datos at hindi lamang basta
tinatanggap ang nakalap na mga impormasyon.
Mahalaga ang maging maingat at tiyak sa
pananaliksik upang maging mataas ang
kumplyansa sa ginawang pag-aaral.
MGA BAHAGI NG PANANALIKSIK
KABANATA I: KALIGIRAN NG
PANANALIKSIK
• Panimula-mababasa dito ang
presentasyon o paglalahad ng
suliranin. Binabanggit din sa bahaging
ito ang saklaw ng pag-aaral sa
paksang pagtutuunan ng pag-aaral.
• Paglalahad ng Suliranin-makikita ang
pangkalahatang suliranin ng paksang
pag-aaralan. Bukod dito, makikita rin ang
mga tiyak na katanungan na
kailangang masagot sa sulating
pananaliksik.
• Layunin at Kahalagahan ng Pag-
aaral – tinatalakay sa bahaging ito ang
kahalagahan ng buong pag-aaral at
kung ano ang magiging kontribusyon
nito sa larangan ng edukasyon at
siyensya.
• Batayang Konseptwal/Teoretikal –
ipinaliwanag ni Kerlinger na ang
teoretikal/ konseptwal na balangkas na
kailangan sa isang sulating
pananaliksik ay tumutukoy sa set ng
magkakaugnay na konsepto, teorya,
kahulugan at proporsyon
nagpapakita sa sistematikong pananaw
ng phenomena sa pamamagitan ng
pagtukoy sa relasyon ng mga baryabol
sa paksang pag-aaralan.
• Saklaw at Limitasyon ng Pag-aaralan
– inilalahad ng mananaliksik sa bahaging
ito kung sino ang tagatugon na gagamitin
sa isasagawang pag-aaral, saan at kalian
ito gagawin. Ipinaliwanag nina Sevilla
atbp. Na ang limitasyon ay isang bahagi o
aspekto ng pagsisiyasat na
makaiimpluwensya sa resulta ng pag-
aaral na maaaring makasama subalit di
na ito kontrolado ng mananaliksik.
• Kahulugan ng mga Katawagan –
may dalawang paraan.
→ Konseptwal na Pagpapakahulugan –
(ayon kina Sevilla atbp.) matatagpuan sa
mga diksyunaryo. Ito ay isang akademiko at
unibersal na kahulugan ng salita na
nauunawaan ng maraming tao.
→ Operasyonal na Pagpapakahulugan-
(ayon kay Kerlinger) eksperimental at
nasusukat.
KABANATA II: MGA KAUGNAY NA
LITERATURA AT PAG-AARAL
• Pamantayan sa paghahanap ng mga
datos na kailangan sa pananaliksik
• Sikaping makabago at napapanahon
ang mga sangguniang gagamitin sa
pananaliksik.
• Dapat na may kaugnayan sa
isasagawang pananaliksik ang mga
kukuning sanggunian. Kailangang may
sapat na bilang ng mga sanggunian na
makatutugon sa paksa.
KABANATA III: DISENYO AT
PARAAN NG PANANALIKSIK
a. Disenyo ng Pananaliksik –
nililinaw kung anong uri ng
pananaliksik ang kasalukuyang
pag-aaral. Para sa inyong
pamanahong-papel,
iminumungkahi ang pinasimple na,
deskriptiv-analitik na isang disenyo
na
ng pangangalap ng mga datos at
imformasyon hinggil sa mga salik o
factors na kaugnay ng paksa ng
pananaliksik.
b. Respondente – tinutukoy kung ilan
sila at paano at bakit sila napili sa
sarvey.
c. Instrumento ng Pananaliksik –
inilalarawan ang paraang ginagamit
ng pananaliksik sa pangangalap ng
mga datos at imformasyon. Iniisa-
isa rin ang mga hakbang na
kanyang ginawa at kung maari,
kung paano at bakit niya ginawa
ang bawat hakbang.
d. Tritment ng mga Datos –
inilalarawan kung anong istatistikal
na paraan ang ginamit upang ang
mga numerikal na datos ay
mailalarawan. Dahil ito’y isang
pamanahong-papel lamang, hindi
kailangang gumamit ng mga
kompleks na istatistikal tritment.
Sapat na ang pagkuha ng
porsyento o bahagdan matapoos
mal-tally ang mga kasagutan sa
kwestyoneyr ng mga respondente
KABANATA IV: LAGOM,
KONKLUSYON at
REKOMENDASYON
a) Lagom- Dito binubuod ang mga
datos at informasyong nakalap ng
mananaliksik na komprehensivong
tinatalakay sa kabanata III.
b) Konklusyon – Ito ay mga
inferenses,abstraksyon,
implikasyon, interpretasyon,
pangkalahatang pahayag, at/o
paglalahad batay sa mga datos at
informasyong nakalap ng
mananaliksik.
c) Rekomendasyon – Ito ay ang mga
mungkahing solusyon para sa mga
suliraning natukoy o naatuklasan
sa pananaliksik.
Pagkalap ng Datos sa
Pananaliksik: Mga Hakbang,
Lapit, at Pamamaraan
Maituturing na pinakamabusisi at
pinakamalawak na gawain ng pananaliksik
ang pangangalap ng datos, kadikit ang
pagsusuri sa mga ito. Sa gawaing
pampananaliksik, sinasaklaw ito ng
bahaging kaparaanan o motodolohiya sa
pananaliksik na tumutukoy sa mga lapit at
pamamaraan sa pagtamo ng mga
inaasahang impormasyon.
Klasipikasyon ng Datos
Mahalagang maunawaan sa
pangangalap ng datos ang iba’t
ibang klasipikasyon
Nito:
▸ Nakasulat o Hindi nakasulat
na Datos
Maituturing ang datos bilang
nakasulat na datos kung mayroong
limbang na dokumentong kaakibat
nito. Kabilang dito and mga libro,
journal, at iba pang kasulatan.
• Ang mga hindi nakasulat na datos
ay pasalitang panitikan, sining
audio-biswal, iba’t ibang labi, fossil,
artifact, at iba pang katulad nito.
▸ Primarya, sekondarya, o
terserang datos
Maari ding organisahin ang datos batay sa
ikalawang klasipikasyon. Naituturing na
primarya ang datos kung kapanahonang
saksi at may tuwirang kaugnayan ito sa
pinag-aralang paksa. Sekondarya naman ang
datos kung hindi ito kapanahonang saksi ng
paksang pinagtutuunan at gumagamit
lamang ng mga primaryang datos. Terserang
datos naman ang turing sa mga sangguniang
gumagamit, nagtipon, at naglagom ng mga
primarya at sekondaryang datos.
Lapit at Pamamaraan ng Pangangalap ng
Datos
May tatlong pangunahing lapit sa
pangangalap ng datos Ang mga ito ay:

Pananaliksik sa laboratoryo - tumutukoy ito
sa ginagawang pag-eeksperimento ng mga
nasa larangan ng agham pangkalikasan. Ang
datos nito ay nakukuha mula sa kahihinatnan
ng ginagawang eksperimento.
Pananaliksik sa aklatan o sa lugar ng
pinaglalagakan ng mga dokumento at
impormasyon- tumutukoy ito sa
pangangalap ng datos mula sa mga
dokumento at babasahing makikita sa
aklatan, artsibo o sinupan, internet,
simbahan, koleksyon, at iba pa.
Pananaliksik sa Larangan- tumutukoy ito sa
mismong pagtungo sa pook ng pinag-
aaralang paksa.
Mahalaga ang pakikipagkapuwa ng
mananaliksik sa kaniyang kalahok upang
mapangalap ang kinakailangang
impormasyon.
Interbyu bilang paraan sa Pagkuha ng
Datos
Isa sa mga popular na paraan sa pangangalap
ng datos and pagsasagawa ng interbyu.
Sa biglang tingin, ang paraang ito ay hindi
nangangailangan ng maraming kagamitan;
tanging recorder at sulatan lamang at
kasanayan sa pakikipag-usap.
Mga Layunin ng Pananaliksik
• Tumuklas ng bagong datos at
impormasyon.
Nagbibigay ng bagong sigla at
kasiyahan ang makatuklas ng
bagong impormasyong hindi alam
bago pagumawa ng pananaliksik.
• Magbigay ng bagong interpretasyon
sa lumang ideya.
Pwedeng tingnan ang isang ideya
mula sa ibang anggulo, perspektiba
at pananaw kaysa dati ng
paraanng pagtingin ng iba rito.
• Maglinaw sa isang pinagtatalunang
isyu.
Maraming bagay ang
pinagtatalunan, pinag-uusapan at
pinagkakainteresansa komunidad,
sa mgainstitusyon, at sa bansa.
• Manghamon sa katotohanan o
pagiging makatwiran ng isang
tanggap o pinapalagay na totoo
omakakatotohang ideya.
Ang ganitong paksa ng mga pananaliksik
ay naghahamon sa mga tinatanggap at
ipinapalagay na totoongideya at siyang
interes ngayon ng mga mananaliksik. May
malaking kahalagahan ang pananaliksik sa
tao.
• Magpapatunay na makakatotohanan
o balido ang isang ideya,
interpretasyon,paniniwala,
palagayo pahayag.
Balido o totoo ang isang ideya kung ito’y
mapapatunayan o mapasubalian ng mga
makakatotohanangdatos.
• Magbigay ng historikal na
perpektiba para sa isang senaryo.
May mga ideyang makabuluhang
tingnan o suriin sa hinahirap o
kinabukasan nito. Ngunit sa
pagtukoy at pagsusuri dito ay
kailangan ang pananaliksik sa
kasaysayan nito.
ETIKA AT RESPONSIBILIDAD NG
MANANALIKSIK
Huwag mangopya ng mga impormasyong
gagamitin sa sulating pananaliksik. Ayon kay
Atienza atbp., ang plagiarism ay:

Tuwirang paggamit ng orihinal
na termino o salita na hindi ginamitan ng
bantas na panipi at hindi binanggit ang pinaghanguan

Panghihiram ng mga ideya o
pangungusap at pinalitan lamang ang
pagkakapahayag ngunit hindi kinilala ang pinaghanguan.

Pamumulot ng mga ideya mula
sa iba’t ibang mananaliksik at pinagsama-sama
lamang ang mga ito subalit hindi itinala ang
pinaghanguang datos

Pagsasalin ng mga termino na nasa ibang
wika na inangkin at hindi itinala na salin ang
mga ito

Pagnanakaw ng bahagi ng isang disenyo,
banghay, himig nang hindi kinikilala ang
pinagbabatayan ng ibang mananaliksik subalit
inangkin na siya ang naghagilap ng mga datos
na ito
Humingi ng permiso o pahintulot sa manunulat
ng akdang gagamitin sa pananaliksik.

Isulat ang pangalan ng manunulat at ang

taon ng pagkakalathala ng tekstong
pinaghanguan ng ideya o mga impormasyon.

Gumawa ng bibliyograpiya sa mga ginamit

na sanggunian.

Sikaping maging matapat sa paglalahad

ng resulta.

Sundin ang prosesong inaprubahan ng

tagapayo sa paggawa ng pananaliksik.

PROSESO NG PANANALIKSIK
1. Pamimili at Pagpapaunlad
ng Paksa ng

2. Pananaliksik

3. Pagdidisenyo ng
Pananaliksik

4. Pangangalap ng Datos

5. Pagsusuri ng Datos

6. Pagbabahagi
ng Pananaliksik