1. PATAKARANG PANGWIKA SA 1. May sapat bang sanggunian na EDUKASYON pagbabatayan ang napiling paksa? - nakasaad sa Konstitusyong 1987 2. Paanong lilimitahan o paliliitin ang ang mga probisyon kaugnay ng isang paksa na malawak ang pagpapaunlad at pagpapayabong ng saklaw? Filipino bilang wikang pambansa sa 3. Makapagaambag ba ako ng sariling pamamagitan ng paggamit nito tuklas at bagong kaalaman sa bilang midyum ng pagtuturo pipiliing paksa? sasistema ng edukasyon at 4. Gagamit ba ng sistematiko at pamamahala. siyentipikong paraan upang masagot 2. INGLES BILANG LEHITIMONG ang mga tanong? WIKA - Ingles pa rin ang lehitimong wika ng LESSON 2 sistema ng edukasyon at PANANALIKSIK lakas-paggawa. Nagiging tuntungan - Good (1963) ang pagpapaigting pagpapalakas ng Ang pananaliksik ay isang maingat, globalisadong kaayusan sa lalong kritikal, disiplinadong inquiry sa nito bilang wika ng pamamagitan ng iba’t ibang teknik at komunikasyon,komersiyo, at paraan batay sa kalikasan at pagkatuto lalong-lalo na sa kalagayan ng natukoy na suliranin pananaliksik tungo sa klaripikasyon o resolusyon 3. INTERNASYONALISASYON NG nito. PANANALIKSIK - Aquino (1974) - Dahil sa daluyong ng globalisasyon, Ang pananaliksik ay isang maging ang pamantayan sa sistematikong paghahanap sa mga pananaliksik ng mga unibersidad at mahahalagang impormasyon hinggil kolehiyo ay umaayon na rin sa sa isang tiyak na paksa o suliranin. istandard ng internasyonal na - Manuel at Mendel (1976) pananaliksik. Ang pananaliksik ay isang proseso 4. MAKA-INGLES NA PANANALIKSIK ng pangangalap ng mga datos o SA IBA’T IBANG LARANG AT impormasyon upang malutas ang DISIPLINA. isang partikular na suliranin o isang - Sa kasalukuyan, wala pang malinaw syentipikong pamamaraan. na batayan sa paggamit ng wika - Susan B. Nuemann (1997) kaya halos hindi pa ginagamit na sa aklat na “Saliksik: Gabay sa wikang pantuturo ang wikang Pananaliksik sa Agham Filipino sa iba’t ibang larangan tulad Panlipunan, Panitikan, Sining”, ng agham panlipunan, agham at ang pananaliksik ay paraan ng teknolohiya, matematika, pagtuklas ng mga kasagutan sa mga pagsasabatas at pamamahala, partikular na katanungan ng tao medisina, at iba pa tungkol sa kaniyang lipunan o kapaligiran. Patuloy ang pananaliksik sa iba’tibang paksa at D. Makatuklas ng hindi pa nakikilalang phenomenon dahil patuloy na substances at elements; inuunawa ng tao ang mga E. Higit na maunawaan ang kalikasan pangyayari at pagbabago sa ng mga dati nang kilalang kanyang paligid. Kasabay ng substances at elements; pag-unawa, tumutuklas ang tao ng F. Makalikha ng mga batayan ng iba’t ibang paraan kung paanong pagpapasya sa kalakalan, mapabubuti ang kaniyang industriya, edukasyon, pamahalaan, pamumuhay sa pamamagitan ng at iba pang larangan. iba’t ibang imbensyon at kaalaman. G. Masatisfy ang kuryosidad ng - (Constantino at Zafra) mananaliksik; Ito ay malalimang pagtalakay sa H. Mapalawak o ma verify ang mga isang tiyak at naiibang paksa. Ito ay umiiral na kaalaman. isang masusing pagsisiyasat at Pagkakaiba ng Sulating Pananaliksik pagsusuri sa mga ideya, konsepto, sa Ordinaryong Ulat bagay, tao, isyu at iba pang ibig SULATING ORDINARYONG bigyang-linaw, patunayan o PANANALIKSIK SULAT pasubalian. - Galero Tejero (2011) may tiyak na pokus higit na malawak ang Ang pananaliksik ay may tatlong pokus ng ulat mahahalagang layunin: madami ang kailangang limitado lang ang - una, isinasagawa ito upang kagamitan at sanggunian sa aklat at makahanap ng isang teorya; sanggunian internet - pangalawa, mula sa pananaliksik ay malalaman o kinakailangan ng makakuha ng mababatid ang katotohanan magsagawa ng impormasyon sa mga sa teoryang ito; obserbasyon sa labas aklatan - pangatlo, isinasagawa ang sinususiri, hinihimay, sapat nang matalakay pananaliksik upang makuha pinapalalim ang bawat nang mababaw ang ang kasagutan sa mga paksa paksa makaagham na problema o MGA KATANGIAN NG ISANG suliranin. PANANALIKSIK LAYUNIN NG SULATING PANANALIKSIK 1. obhetibo Calderon at Gonzales (1993) 2. sitematiko A. Upang makadiskubre ng mga 3. empirikal bagong kaalaman hinggil sa mga 4. Masinop,malinis at batid nang phenomena; 5. tumutugon sa pamantayan B. Upang makakita ng mga sagot sa 6. kritikal mga suliraning hindi pa ganap na 7. napapanahon nalulutas ng mga umiiral na metodo 8. dokumentado at impormasyon; C. Mapagbuti ang mga umiiral na teknik LESSON 3 at makadebelop ng mga bagong Etikal na Pananaliksik at mga instrument o produkto; Responsibilidad ng Mananaliksik Naitala ang pinakaunang paggamit ng - Ang plagiarism ay tahasang salitang etika noong ika-14 siglo ayon sa paggamit at pangongopya ng mga diksyonaryong Merriam Webster (2014). salita at/o ideyang walang kaukulang Nagmula ang salita sa Middle English na pagbanggit o pagkilala sa ethik, mula sa griyegong ethike, na galing pinagmulan nito. naman sa katagang ethiko. IBA PANG ANYO NG PLAGIARISM: ● Pagpapalabas na ang isang akda ay Ang etika ay ang lahat ng ito ay tumutukoy gawa ng isang tao kahit hindi sa nakaugaliang pamamaraan ng ● Pangongopya ng pahayag o ideya pamumuhay at pakikipag-kapuwa. mula sa iba nang hindi sila kinikilala ● Hindi paglalagay ng panipi sa mga FREE DICTIONARY (2014) pahayag sa sinabi ng iba; - Ang etika ay tumutukoy sa mga ● pagbibigay ng maling impormasyon pamantayan ng pagkilos at sa pinagmulan ng siniping pahayag; pag-uugali batay sa mga ● pagpapalit ng mga salita sa katulad Katanggap-tanggap na ideya sa na wika o kaya ay pagsasalin ng kung ano ang tama at mali. teksto ngunit pangongopya sa ideya - Ang pagiging etikal ay tumutukoy sa nang walang sapat na pagkilala; pagiging matuwid, makatarungan, ● ang pangongopya ng napakaraming matapat, at mapagpahalaga sa ideya at pananalita sa isang kapuwa ng isang tao. Kung ilalapat pinagkunan na halos bumuo na sa ito sa pagsasagawa ng iyong produkto; pananaliksik,mahihinuha na ang ● paggawa ng video gamit ang pagiging etikal sa larangang ito ay footage ng ibang video o paggamit pagsunod sa mga pamantayang ng musikang may copyright bilang may pagpapahalaga sa katapatan at bahagi ng kanilang soundtrack; kabutihan. ● Paglikha ng komposisyong MGA GABAY SA ETIKAL NA pangmusika na humango sa ibang PANANALIKSIK musika. 1. Pagkilala sa Pinagmulan ng mga ● (Council of Writing Administrator Ideya sa Pananaliksik 2003) 2. Boluntaryong Partisipasyon ng mga Isa pang kaso ng plagiarism ang Kalahok pagsusumite ng papel o anumang 3. Pagiging Kumpidensiyal at produkto na gawa ng iba o kaya ay Pagkukubli sa Pagkakakilanlan 03 sabay na pagsusumite papel sa ng Kalahok iisang kurso 4. Pagbabalik at Paggamit sa Resulta ● Itinuturing na rin na paglabag ang ng Pananaliksik redundant publication kung saan PLAGIARISM AT MGA nagpapasa ang isang mananaliksik RESPONSIBILIDAD NG MANANALIKSIK ng iisang pag-aaral sa dalawang magkaibang referred journal para sa PERDUE UNIVERSITY ONLINE WRITING publikasyon. LAB (2014) ● Maging ang gawain ng ilang mananaliksik na pagpaparami ng listahan ng sanggunian kahit na 2. PATENT hindi naman talaga ito nagamit sa - Isa itong ekslusibong pananaliksik ay porma rin ng pagmamay-aring ibingay sa isang plagiarism tao para sa kanyang imbensyon 3. TRADEMARK PAGKOPYA NI KAREN DAVILA SA ILANG - tatak ng isang produkto o serbisyong BAHAGI NG AKDA NI ANGELA STUART nagsisilbi nitong pagkakakilanlan SANTIAGO PARA SA KANIYANG 4. MGA DISENYONG DOKUMENTARYO TUNGKOL SA PANG-INDUSTRIYA PAGKAMATAY NI CORY AQUINO - Ito ay disenyo o natatanging ganda o pagkakaayos ng isang bagay na PAGGAMIT NI MANNY V. PANGILINAN, nagsisilbi nitong pagkakakilanlan ISANG MAKAPANGYARIHANG 5. PANANDANG HEOGRAPIKAL NEGOSYANTE, NG MGA KATAGA MULA - inilalagay na pook ng SA MGA KILALANG PERSONALIDAD SA Pinanggalingan o pinaggawaan ng KANIYANG TALUMPATI NANG WALANG isang produkto na nagpapakilala sa PAGKILALA klase ng paggawa, o reputasyon.
BAKIT NGA BA MARAMI ANG MADALAS
NA GUMAGAWA NG PLAGIARISM? 1. Kawalan ng ideya 2. Kamalayan sa panuntunan ngunit sadya o hindi sadyang binabalewala ang mga ito 3. Labis na pagmamadaling matapos sa pananaliksik 4. Hindi nagbibigyan ng sapat na pagtatalakay ukol sa plagiarism
INTELLECTUAL PROPERTY RIGHTS O
PAG-AARING INTELEKTWAL - Ito ay anumang gawa ng isip gaya ng imbensyon , mga akdang pampanitikan o likhang sining - mga disenyo at simbolo - pangalan at imaheng ginagamit sa kalakalan URI NG INTELLECTUAL PROPERTY RIGHTS 1. COPYRIGHT - Ito ang legal na katawagan sa pagmamay-ari ng isang alagad ng sining sa kanyang akda o ng isang manunulat sa kanyang akda.