KAFKAS ÜNİVERSİTESİ

DEDE KORKUT EĞİTİM FAKÜLTESİ

İLÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ

OYUNLA MATEMATİK BÜTÜNLEME ÖDEVİ

HAZIRLAYAN: Muhammed Selim Kaplan

ÖĞRENCİ NO:200444012

DERSİN YÜRÜTÜCÜSÜ: Serkan Coştu

Bu çalışmanın amacı; Üniversite eğitimini daha tamamlamamış olan öğrencilerin bir zekâ sorusunun
içine matematik girince nasıl bir yol izleyeceklerine dair verilerin değerlendirilmesidir. Bu çalışmanın
örneklemini 2022-2023 öğretim yılı Kars ilinde öğrenim gören ve burada yaşayan 4 kişi
oluşturmuştur. Bu kişilere 4 adet ağırlığa hangi tam sayılar verilirse 1 ile 40 arasında ki tüm ağırlıkları
ölçebiliriz sorusu biraz öyküleştirilerek sorulmuştur. Bu şekilde ağırlık belirleme soruları matematikte
cebir konusuyla en çok da çok boyutlu düşünme konusuyla ilişkilidir.

Veriler nitel ve nicel olarak analiz edilmiştir. Gözlem verileri betimsel olarak analiz edilmiştir.
Çalışma sonuçları, ilahiyat, sınıf öğretmenliği, okul öncesi ve tıbbi sekreterlik bölümlerini okuyan
öğrencilerin bu eşit paylaştırma zekâ sorusunu eğlenceli, düşündürücü, yararlı ve ilginç bulduklarını
göstermiştir. Bu zekâ sorularının hayatımızın her anında olması gerektiğini de vurgulamışlardır.
Bununla birlikte elde edilen bulgulara göre öğrencilerin ağırlıkları bulurken aşırı derece de zorluk
çektikleri düşünmenin yanı sıra matematik bilgisine de sahip olunması öğrencileri büyük ölçü de
zorlamıştır. . Çalışma sonunda literatür ile ilişkili tartışma yapılmış ve araştırmacılar için öneriler
verilmiştir.

Anahtar Kelimeler: matematik eğitimi, cebir, zihinsel düşünme, sayı problemleri, üniversite
öğrencisi.

Araştırma Modeli

Yapılan araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Durum çalışmasında amaç, bir veya birkaç
durumu kendi sınırları içinde bütüncül olarak analiz etmektir. Yapılan araştırmada üniversite
öğrencilerinin matematikle bağdaşan etkinlikleri, problem çözme aşamaları, akıl yürütme ve cebir
bilgileri gözlemlenerek değerlendirilmiştir.

Çalışma Grubu

Yapılan araştırmanın çalışma grubunu Kars ili Kafkas Üniversitesi öğrencilerinden, Tıbbi Sekreterlik
bölümü 1. Sınıf öğrencisi, İlahiyat Fakültesi bölümü2. Sınıf öğrencisi, sınıf öğretmenliği 3. Sınıf
öğrencisi ve Okul Öncesi bölümü 3. Sınıf öğrencisi olmak üzere 4 öğrenci oluşturmuştur.

Veri Toplama Modeli

Üniversite öğrencileri ile 4 ağırlıktan belli bir aralıkta ki aralık değerlerini ölçmeye yönelik
öyküleştirilen bir zekâ sorusundan oluşan ve soruyu çözerken somut örneklerden yararlanılmaya
uygun ortam sağlanan bir etkinlik tasarlanmıştır.
Öğrencilere öyküleştirilerek verilen zekâ sorusu:

Yeni market açan Mehmet amca dükkânda satmak için bakliyat almaya gitmiştir. Gittiği yerde istediği
bakliyatları alan Mehmet amca hesabı öderken satıcı bunları tartarak Mehmet amcaya verir.

- Ne kadar ödemem gerekiyor Ahmet Efendi söyle bakalım.

- 500 versen yeter Mehmet amca sen yabancı değilsin sonuçta.
- Çok sağ ol Ahmet Efendi sen de olmasan ne yapacağız. Ya sana bir şey sormam gerekli
- Buyur sor?
- Ben terazi aldım da kilogramları almadım fazla param da kalmadı ancak 4 tanesini almaya
yetiyor sence ne yapmalıyım.
- Mehmet amca senin terazi de en fazla kaç kilogram ölçülebiliyor ki?
- En fazla 40 kilogram ölçüm yapılabiliyor ve 4 ağırlık almam lazım ne yapmalıyım ki acaba?
- Ben de şimdi bilemedim ki Mehmet amca ne yapsak ki acaba?
- Çırak Ahmet burada mı ona da bir soralım Ahmet 4 ağırlık seçmemiz lazım ve bunlarla 1-
40 arasında ki tüm ağırlıkları ölçmemiz lazım sence ne yapmalıyız?
- Bana akşama kadar zaman verirseniz düşünebilirim Mehmet amca
- Olur, canım benim de biraz işlerim var akşama görüşürüz.

Ahmet akşama kadar uğraştı ama hep bir yerde bir ağırlık ölçülemez oluyordu o da ne yapması
gerektiğini bilemedi Ahmet’in yaptığı şeyler sonrasında elde ettiği sonuçlar şu şekildedir;

Ağırlık ölçüleri Toplam ağırlık Elde edilemeyen ağırlık

2-4-13-15 30 40

1-5-9-25 40 27

3-7-13-17 40 2

5-7-14-22 48 3
 5-10-12-13 40 36

Ben bu kadarını yapabildim. Elimden bu kadarı geldi ama bence 5 ağırlık olmadan bu ağırlık
ölçülerini elde etmemiz imkânsız görünüyor.

Peki, sizce de 5 ağırlık olmadan bu ağırlık ölçülerine ulaşmamız mümkün görünmüyor mu?
Hadi biraz kafa yoralım bence sizinle birlikte güçlerimizi birleştirerek bunu başarabiliriz. Hadi
Mehmet amcaya yardım edelim.

Üniversite öğrencilerimizin her birine soruyu çözmeleri için birer kâğıt verilerek önce bireysel
çözmeye çalışmaları, çözemedikleri takdirde hep birlikte düşünmelerini ve çözüme ulaşmaları için
grupça fikirlerini paylaşmaları istenmiştir.

Bu çalışmada araştırmacı ‘’ katılımcı, gözlemci ‘’ rolündedir. Etkinlikler süresince öğrenciler,

araştırmacı tarafından yapılandırılmamış gözlem ile incelenmiştir. Öğrencilere soruyu çözmeleri için
kâğıt kalem verilmiştir ve buldukları sonuçların not alınması istenmiştir. En son da toplanan verilere
göre durumun mümkün olup olmadığı tüm öğrenciler bir arada iken tartışılıp belirli bir sonuca
varılamamıştır.

Toplam da 5 gün süren araştırma sonucu her birine zekâ soruları sorulup yapılandırıcı düşünme
gözlemi ile incelenmiştir.

Her biri ile 10 dakika yapılan görüşmeler sonucu yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Ve daha
önceden bu tarz zekâ sorularının hayatınızda size sorulması daha geliştirici olur muydu sorusuna da
evet keşke daha önceden bulunsaydı bu sorulardan daha gereksiz şeyler ile hayatımız meşgul edildi
cevabı alınmıştır.

Verilerin Analizi

Bu çalışmada genel zekâ sorularına ilişkin üniversite öğrencilerinin eğilimleri ve 1-40 arasında ki
ağırlıkları ölçmek için hangi miktarlara sahip 4 ağırlık ölçüsü seçmemiz gerekir tarzı soru cebir ve çok
boyutlu düşünme ile ilgili matematiksel etkinlikler ile ilgili öğrenci görüşleri ve etkinlik notları
betimsel olarak analiz edilmiştir. Betimsel analiz dört basamaktan oluşur; betimsel analiz için çerçeve
oluşturma, tematik çerçeveye göre verilerin işlenmesi, bulguların tanımlanması ve yorumlanmasıdır.
Bulgular nicelleştirilerek frekans tabloları şeklinde sunulmuştur. Araştırmanın yapı geçerliliğini
artırmak için birden fazla veri toplama yöntemi; bireysel görüşme, gözlem ve video kayıt işlemi
kullanılmıştır.

BULGULAR

Öğrencilere belli başlı sorular yöneltilmiştir. Bu sorulara verdikleri cevaplar üzerine frekans tabloları
oluşturulmuştur. Etkinliğe başlamadan önce yapılan görüşmelerde öğrencilerin önceden bu tarz zekâ
soruları çözüp çözmediği, çözdüyse kim aracılığı ile çözdüğü, önceden çözülseydi gelişimlerine etkisi
olur muydu, şuan çözmelerinin onlara katkı sağlayıp sağlamadığı üzerine sorular yöneltilip cevapları
analiz edilip tablo haline getirilmiştir.

1)Daha önceden bu tarz zekâ soruları çözdünüz mü? Cevabınız evet ise kim aracılığı ile
çözdünüz.

ÖĞRENCİ İFADELERİ F %

Evet, çözdüm matematik öğretmenim aracılığı ile 1 25

Evet, çözdüm Türkçe öğretmenim aracılığı ile 1 25

Hayır, daha önceden hiç çözmedim 2 50

Tablo 1 ‘deki sonuçlara göre, öğrencilerin %50’si daha önceden hiç bu tarz sorular çözmediklerini,
%25’i daha önceden çözdüğünü ve Türkçe öğretmeni aracılığı ile bunu gerçekleştirdiğini, kalan %25’i
de çözdüğünü ve çözmelerine matematik öğretmenlerinin katkı sundukları ifadelerinde bulunmuştur.

2)Daha önceden çözmüş olsaydınız gelişiminize etkisi olur muydu?

ÖĞRENCİ İFADELERİ F %

Evet, olurdu kesinlikle 3 75

Hayır, zannetmiyorum olacağını çünkü ben önceden çözdüm ve olmadı 1 25

Tablo 2’de ki sonuçlara göre %75’inin kesinlikle gelişimimize etkisi olurdu, %25’in ise hayır olmazdı
çünkü ben önceden çözdüğüm halde hiçbir etkisini görmedim cevabını verdiği görülmüştür.

3)Şuan çözmemiz size katkı sağladı mı veya gelişiminize etkisi oldu mu?

ÖĞRENCİ İFADELERİ F %

Evet, çok katkı sağladı keşke daha önceden böyle şeyler yapsaydım 2 25
 Evet, etkisi var ama sadece bir soruyla olmaz sürekli devam edilmesi gerekir 1 25

Hayır, olmadı 1 50

Tablo 3’de ki sonuçlara göre %50’sinin evet çok katkı sağladı keşke daha önceden böyle şeyler
yapsaydım dediği, %25’inin evet etkisi var ama sadece bir soru ile olmaz sürekli devam edilmesi
gerekir, kalan %25’in ise hayır etkisi olmadı diye cevap verdiği görülmüştür.

VERİLEN ZEKÂ SORUSUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu aşamada hangi 4 ağırlık kullanılırsa 1-40 arasında ki ağırlıkların hepsi bulunabilir sorusunun
çözüm aşamasında, üniversite öğrencilerinin öyküleştirilerek verilen zekâ sorunu yani verilen
problemi anlama , 5 ağırlık olsaydı çözümü nasıl olurdu ve bu çözüm yolundan destek alarak nasıl bir
yol izleyeceklerinin farkına varma ve sonuca ulaşma işlemlerindeki öğrenci notlarından elde edilen
verilerin analizleri yer almaktadır.

Problemi Anlama Aşamasına Ait Öğrenci Cevapları

ÖĞRENCİ İŞLEM VE İFADELERİ F %

5 ağırlık olmazsa soru çözülemez 2 50
Ağırlıkları bulurken hangilerini seçeceğim çok zor oldu 4 100
Bulduğum ağırlıklarda 20 adet ağırlık çok kolay bir şekilde bulundu ama gerisi 4 100
gelmedi
Ne yapmam gerektiğini biliyorum ama ilerleyemiyorum 4 100
Bence bu soru eksik. 5 ağırlık olmak zorunda 2 50
5 ağırlık olduğundaki çözümü bile anlamadım 1 25
Soru anlaşılır ama çözümü biraz karmaşık gibi gözüküyor 1 25
Bu soru önceden öğrendiğim şeylerle ilişkili ama yapamıyorum 2 50
Bu soru önceden öğrendiğim hangi değer denklemi sağlar ile ilişkili çözümü zor 2 50
değil ama biraz vakit gerekli

Tablo 4’ teki sonuçlara göre, öğrencilerin %100’ ü problemi anlama aşamasında zorlanmamıştır.
Ancak problemin 5 ağırlık olmadan çözülemeyeceğini ifade etmişlerdir. %100’ü ne yapmaları
gerektiğini biliyorlar fakat ilerleyemediklerini ifade etmişlerdir. %25’i ise 5 ağırlık olunca bile nasıl
çözüleceğini anlamadıklarını vurgulamıştır. %50’si ise daha önceden öğrendikleri bilgilerle alakalı
olduğunu fakat yapmaları için zaman gerektiğini, %50’si ise öğrendikleri bilgilerle ilgili fakat yine de
yapamadıklarını ifade etmektedirler.
5 ağırlık olsaydı çözümü nasıl olurdu ve bu çözüm yolundan destek alarak nasıl bir yol
izlerdiniz?

ÖĞRENCİ İŞLEM VE İFADELERİ F %

5 ağırlık olursa çözümü çok basit olurdu ve tek bir çözümü olmazdı 1 25
5 ağırlık olursa belki yapılabilir olurdu ama yine de zor 1 25
5 ağırlık olsaydı da bu soru çözülemezdi 2 50

Tablo 5’e göre alınan verilere göre örneklemin %25’i 5 ağırlık olursa çözümü çok basit olurdu ve tek
bir çözümü olmazdı, %25’i 5 ağırlık olursa belki yapılabilirdi ama yine de zor olurdu %50’si ise 5
ağırlık olsaydı da bu soru çözülemezdi ifadelerinde bulunmuştur.

Öğrencilerin hepsinin verilen zekâ sorusunu tek başlarına çözemediklerini ve hep birlikte çözme
yoluna gittikleri belirtiliyor. Verilen zekâ sorusunun dikkat ve sakinlik gerektirdiğini belirtmişlerdir.
Daha sonra sonuca varmak için herkes sırasıyla adımlarda neler yapılabileceği aklına gelenler
fikirlerini belirtmiş ve çözüm yoluna gittikleri belirtilmiştir. Bu sorulan zekâ sorusunun aşırı derece de
matematik ve çok yönlü düşünme özelliklerine sahip olunması gerektirdiğini belirtmişlerdir.

En son olarak birlikte düşünüp buldukları 1-3-8-28 değerlerini bularak bu değerler ile 36 adet ölçümün
yapılabileceğini tespit etmişlerdir. Ve daha da kapsamlı bir cevap bulamamışlardır.

YAPILAN ETKİNLİK SONRASI GÖRÜŞMELERİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Etkinlik sonunda öğrencilerle verilen zekâ sorusunun olumlu ya da olumsuz yönlerinin olup olmadığı
ile ilgili görüşleri de alınmıştır.

Verilen Zekâ Sorusunun Etkisi ile ilgili Öğrenci Görüşleri

ÖĞRENCİ İFADELERİ
Dikkat dağınıklığını önlüyor
Hayal gücünü geliştiriyor ve epistemolojik açıdan bireye katkı sunuyor
Zihinsel gelişimi artırıyor bu sebeple kullanımı sıkılaştırılmalıdır.
Matematik bilgileri arasında bağlantı içermiyor
Motor gelişim önemli ölçüde katkı sunup küçük yaştan beri uygulanmalıdır
Mantık, hayal gücü, psikomotor ve bedensel etkenlerin aynı anda kullanımını sağlıyor
Tablo 5’te görüldüğü gibi öğrencilerin hepsinin verilen zekâ sorusuna ilişkin olumlu ifadeler yer
alıyor. Bu ifadelerden yola çıkarak verilen zekâ sorusunun araştırma yapılan öğrenciler üzerindeki
etkileri de açığa çıkmıştır.

SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER

Bu bölümde üniversite okuyan öğrencilerin matematikle ilişkili verilen zekâ sorusu ile ilgili
değerlendirme sonuçları tartışılmış ve araştırmacılara öneriler sunulmuştur. Bu araştırma kapsamında
öğrencilerin genel olarak bu tarz soruların öğrencilerin gelişimine etki ettiğine hatta küçük yaşlardan
verilerek daha kapsamlı bir gelişim içerisine alınabilecekleri ifadelerini kullanmışlardır. Daha önceden
hiç zekâ sorusu sorulamamış öğrencilerin bu soruyu çözerken aşırı derece de zorlandıklarını hatta
sorunun çözümüne gelmeden dahi soruyu anlamakta zorluk yaşadıkları görülmüştür. Önceki
yaşantılarında zekâ sorusu ile karşılaşmış öğrencilerin de zekâ sorusunu çözemedikleri fakat diğer
katılımcıların aksine soruyu anlamakta zorluk yaşamadıkları ve çözmeye yaklaştıkları görülmüştür.
Günlük hayatta her anımızda böyle sorularla karşılaşmamız zihinsel düşünmemize ve becerilerimize
etki edeceğinden kullanılması önemlidir. Günlük yaşamda bazı şeyler ufak ücretler karşılığında
yapılabilmektedir( otobüs-metrobüs ücreti gibi) bunlara para vermek ile beraber isteğe bağlı olarak
basit düzeyden başlayarak ödenen ücret miktarı ile doğru orantılı olarak artış gösteren bir şekilde
sorular sorarak insanlar ücret ödemekten muaf olup aynı zamanda zihinsel gelişimlerini de geliştirmiş
olurlar. Günümüzde olmazsa olmazlardan biri olan para’nın insanları cezbettiği bilimsel araştırmalar
ile kanıtlanmış olduğundan önemli ölçüde birey gelişimine katkı sağlayacağı apaçık bir şekilde
ortadadır. Zekâsı yönünden gelişim göstermeyen bir milletin, ülkenin sonunu az çok tahmin edebiliriz.
Bunun önüne geçmek başta aile ve eğitimciler olmak üzere hepimizin sorumluluğudur. Bu
sorumluluğumuzu gerekli ve yeterli düzeyde yerine getirmemiz hem bizim hem de ileri zamanlarda
geride bırakacağımız velinimetlerimiz olan çocuklarımız için önem arz etmektedir. Lütfen hepimiz
birer duyarlı birey olmaktan kaçınmayalım.

Sonuç olarak zekâ ile eğitim-öğretim düzeyinin doğru orantılı olduğunu bu soruları çözmekte bilinçli
eğitim alan bireylerin daha rahat oldukları görülmektedir. Elimizden geldiğince böyle bireyler
yetiştirmeli ve her bireyin gelişimi için elimiz taşın altına koymalıyız.
 Kaynakça

HALICI EMREHAN, TBTAK, (2005), DÖRT AĞIRLIKOYUNU, (BASKI 11), TÜBİTAK