ALPİN AKTAŞ

190444003
İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ/4.SINIF
OYUNLA MATEMATİK ÖĞRETİMİ DERSİ
BÜTÜNLEME ÖDEVİ
ÖZET: Oyun, insanların vaktini güzel geçirmesine ve onların oyalanmasına yarayan bir
eğlencedir. İnsanlar oyun oynarken yalnız eğlenmekle kalmayıp birçok şey öğrenebilir. Çünkü
oyunlar genellikle belli bir kurala dayanır ve bireyler kurallara sadık kalarak farklı stratejiler
geliştirebilir. Oyunların bireylere özellikle çocuklara önemli faydaları bulunmaktadır.
Çocuğun hayal gücünü, yaratıcılığını geliştirir, sosyal ilişkilerini artırır. Empati yeteneği
kazandırır. Ayrıca çocuk oyun oynarken aynı zamanda zihinsel bir aktivite yapmış olur.
Özellikle öğrenciler tarafından genellikle zor ve sıkıcı bulunan matematik dersine olumlu bir
bakış açısı kazandırır. Bu yazımızda da farklı eğitim düzeylerinde öğrenim gören dört farklı
kişiye aynı zeka sorusu yöneltilerek çözmeleri istenmiş ve soru hakkındaki düşünceleri
öğrenilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Oyun, matematik, zeka sorusu
Çalışmanın Amacı: Bu çalışmanın amacı, farklı eğitim seviyelerinde öğrenim gören
öğrencilerin zeka sorusu çözme kabiliyetlerini ve zeka sorusu hakkındaki düşüncelerini
öğrenmektir.
YÖNTEM
Araştırma Modeli: Bu araştırmada durum çalışması deseni kullanılmıştır. Durum
çalışmasında bir olay detaylı bir şekilde incelenir ve incelenen veriler toplanır.
Çalışma Grubu: Yapılan araştırmada çalışma grubunu; bir kişi ilköğretimde, iki kişi
ortaöğretimde ve bir kişi de yükseköğretimde öğrenim gören 4 öğrenci oluşturmuştur.
Veri Toplama Aracı: Bu çalışmada veri toplama aracı olarak tamamı açık uçlu sorulardan
oluşan bir form kullanılmıştır. Soruların tamamının açık uçlu olarak verilmesindeki amaç
öğrencilerin zeka soruları hakkındaki düşüncelerini, standartlaşmış formlara kıyasla daha
fazla bilgi edinebilmektir.
Öğrencilere Verilen Zeka Sorusu:
4 farklı öğrenciye yukarıdaki zeka sorusu yöneltilerek bireysel çözmeleri beklenmiş ve soruya
yanıt verdikten sonra zeka sorusu hakkındaki düşünceleri öğrenilmeye çalışılmıştır. Burada
araştırmacı gözlemci rolündedir.
Katılımcıların Zeka Sorusu Cevapları
Yükseköğretim Öğrencisi
Bence Erhan elmayı yedi. Ali düşünmeden kabul etti. Can ise doğru söylüyor. Bu durumda Ali
ve Erhan yalan söylemiş oluyor.
Ortaöğretim Öğrencisi
Erhan ve Ali elmanın Can’ın yediğini Can ise kendisinin yemediğini söylüyor. Bence Can
doğruyu söylüyor. Ali ve Erhan ise yalan söylüyor. Ali direkt elmayı ben yedim demiyor da
Erhan doğruyu söylüyor diyor. Bu durumda da elmayı Erhan yemiş oluyor.
Ortaöğretim Öğrencisi
Erhan elmayı Ali yedi diyor. Ali ise Erhan doğruyu söylüyor diyor. Bu nedenle Erhan ve Ali
doğru Can ise yalan söylüyor. Elmayı Ali yemiş olabilir.
İlköğretim Öğrencisi
Erhan elmayı Ali’nin yediğini düşünüyor. Ali ise Erhan’ın doğru söylediğini diyor. Can ise
kendisinin yemediğini diyor. Bence Can yalan söylüyor. Ali de yalan söylüyor. Erhan elmayı
yemiştir.
Verilerin Analizi: Veriler, öğrencilerin soruları bireysel olarak verdiği cevaplardan
oluşmuştur. Bu veriler, verilen cevaplardaki ortaklık ve farklılıklara göre analiz edilmiştir.
Analiz edildikten sonra bulgular olarak sunulmuştur.
BULGULAR
1. Öğrencilerin Sorunun Çözümü İçin Hangi Yola Başvurduklarının Değerlendirilmesi
Öğrencilerin tamamının bu soruyu soruyu deneyerek ve tahmin yaparak yapmaya çalıştıkları
gözlemlenmiştir. Ayrıca garsonların verdiği cevapları tek tek birbirleriyle ilişkilendirmeye
çalıştıkları gözlemlenmiştir.
2. Öğrencilerin Soruyu Farklı Yollarla Çözebileceğine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yükseköğretim Öğrencisi Bilmiyorum. Belki vardır.

Ortaöğretim Öğrencisi Bence bu soru da dahil hiçbir sorunun tek bir
çözümü yoktur.
Ortaöğretim Öğrencisi İşlem gerektirmiyor. Akıl, mantık ve sallama
sorusu olduğu için başka yollarda olabilir.
İlköğretim Öğrencisi Sorunun bir tane doğru cevabı olduğu için
bir tek çözüm yolu vardır.

Yukarıdaki tablodan verilen cevaplar incelendiğinde yükseköğretim öğrencisinin kararsız

kaldığı, ortaöğretim öğrencilerinin sorunun farklı yollarla çözülebileceğini düşündüğü,
ilköğretim öğrencisinin ise her sorunun tek bir cevabı olduğunu düşündüğü görülmektedir.
3. Öğrencilerin Sorunun Türü Hakkındaki Düşüncelerinin İncelenmesi
Verilen yanıtlara bakıldığında öğrencilerin tamamının sorunun normal sorulara göre zor
olması ve düşündürücü olmasından dolayı zeka soru olduğunu söylemişlerdir.
4. Öğrencilerin Soruyu Beğenip Beğenmemeye İlişkin Düşüncelerinin İncelenmesi

Yükseköğretim Öğrencisi Evet, beğendim. Çünkü var olan olaya farklı

bir gözden bakabildim.
Ortaöğretim Öğrencisi Beğendim. Çünkü bu tür sorular
öğrencilerin soru çözme isteğini de
artırıyor.
Ortaöğretim Öğrencisi Beğendim. Neden diye sorulacak olursa zor
ve eğlenceliydi.
İlköğretim Öğrencisi Hayır beğenmedim. Çünkü soru zordu.

Tablo incelendiğinde katılımcıların %75’i soruyu beğenmiştir. Ayrıca eğenme nedenleri

farklılık göstermiştir. Katılımcılardan ilköğretim öğrencisi sorunun zorluğundan dolayı soruyu
beğenmemiştir.
5. Katılımcıların Daha Önce Bu Tarz Sorular Çözdüğüne İlişkin Cevapların Öğrenilmesi

Yükseköğretim Öğrencisi Evet. KPSS döneminde sözel mantık soruları

da böyleydi.
Ortaöğretim Öğrencisi Evet çözdüm.
 Ortaöğretim Öğrencisi Evet, okulda ve arkadaş ortamında daha
önce çözmüştüm.
İlköğretim Öğrencisi Hayır.

Verilen cevaplara bakıldığında ilköğretim öğrencisi hariç öğrencilerin daha önce bu tarz
sorular çözdüğü anlaşılıyor.
6. Öğrencilerin Derslerinde Zeka Sorusu Çözüp Çözmediğinin ve Çözdüyse Hangi Derslerde
Çözdüklerine İlişkin Verilen Cevapların İncelenmesi

Yükseköğretim Öğrencisi Evet. İlkokuldayken öğretmen olan dayım

bazen sorardı.
Ortaöğretim Öğrencisi Evet çözdük, Türkçe ve matematik
derslerinde.
Ortaöğretim Öğrencisi Çözdüm. Fen ve matematikte denk
gelmiştim.
İlköğretim Öğrencisi Hayır. Hiç çözmedim.

Tablo incelendiğinde ilköğretim öğrencisi hariç öğrencilerin çeşitli derslerde zeka soruları
çözdüğü anlaşılıyor. Bu da ilköğretim öğrencisinin daha önce bu tarz soru görmediğinin
nedenini açıklıyor.
7. Matematik Derslerinde Zeka Sorularının Kullanılmasına İlişkin Cevapların İncelenmesi
Verilen cevaplara bakıldığında öğrencilerin tamamı matematikte zeka sorularının
kullanılması gerektiğini düşünüyor. Buradan öğrencilerin zeka sorularına ilgi duydukları
anlaşılıyor.
8. Zeka Sorusu Çözerken Katılımcıların Neler Hissettiklerini ve Zeka Oyunları Hakkındaki
Düşüncelerinin Öğrenilmesi

Yükseköğretim Öğrencisi Benim düşüncem bu tarz sorular yazarak

daha kolay anlaşılıyor.
Ortaöğretim Öğrencisi İlk başta aslında yapamayacağımı
hissetmiştim. Ama soruyu birkaç kez
okuyup anlamaya çalışmam beni çözüme
ulaştırdı.
Ortaöğretim Öğrencisi Zor olması hoşuma gitti. Vaktimi aldı.
Uğraştırdı.
İlköğretim Öğrencisi Soru zordu. Vaktimi aldı. Buna benzer soru
çözmek istemem.

Tablodan cevaplar incelendiğinde yükseköğretim öğrencisinin soruyu nasıl kolay hale

getirebileceğine ilişkin düşüncesini dile getirdiği görülüyor. Ortaöğretim öğrencilerinden
ilkinin soruyu anlaması ve çözmesi için birkaç defa okuduğunu söylemiş. Diğer ortaöğretim
öğrencisi ise sorunun vaktini aldığını ve uğraştırdığını dile getirmiş. İlköğretim öğrencisi ise
sorunun zorluğundan dolayı buna benzer soruları çözmek istemediğini ifade etmiştir.
SONUÇ, TARTIŞMA ve ÖNERİLER
Bu bölümde katılımcıların zeka sorusu çözme kabiliyetleri ve zeka sorusu hakkındaki
düşünceleri bu araştırmaya bağlı kalınarak bir sonuca ulaşılmış ve sonuç hakkında bir
tartışma ortamı oluşmuştur. Ayrıca öğrencilere bazı önerilerde bulunulmuştur.
Öğrencilerin soru çözümlerine bakıldığında yükseköğretim öğrencisi ve ortaöğretim
öğrencilerinden ilkinin soruyu doğru cevaplandırdığı görülüyor. Soruyu çözmelerinin ortak
yanı ikisinin de garsonların söylediklerini birbirleriyle ilişkilendirerek yaptığıdır. Ortaöğretim
öğrencilerinden ikincisi soruyu çözerken tek bir durumdan ilerliyor. Farklı durumları
düşünmüyor. Zaten cevabı da bu yüzden net değil. İlköğretim öğrencisinin çözümü ise
çelişkiler içeriyor. Soruyu hemen bitirmek için bir rastgele bir cevap yazdığı anlaşılıyor.
Bulgulardan hareketle öğrenciler bu soruyu diğer normal sorulardan ayırt edebilmiş ve zeka
sorusu olduğunu bilmişlerdir. Buradan katılımcıların soru türü hakkında bilinçli oldukları
söylenebilir. İlköğretim öğrencisinin daha önce bu tarz sorularla karşılaşmadığınden ve ayrıca
derslerinde zeka soruları kullanılmadığından dolayı bu soru zor gelmiş ve soruyu bu yüzden
beğenmemiştir. Daha yüksek eğitim düzeylerinde okuyan öğrenciler ise bu tarz soruları daha
önce gördüğünden bir yabancılık çekmemiştir. Buradan çıkarılabilecek sonuç ise zeka
sorularının öğrencilerin seviyelerine göre her eğitim düzeyinde kullanılmasının gerekliliğidir.
Çünkü katılımcıların tamamı zeka sorularının derslerde kullanılması gerektiğini düşünüyor.
Son olarak bütün bu açıklama ve öneriler bu araştırma kapsamındadır.

EK: Katılımcılara sorulan sorular bu kısımda verilmiştir.

1) Bu sorunun çözümü için nasıl bir yola başvurdunuz?
2) Soruyu çözmek için tek bir yol mu vardır? Yoksa başka yollarla çözülebilir mi?
3) Bu soru size normal bir soru gibi mi geldi? Yoksa zeka sorusu veya başka türde bir soru
olarak mı?
4) Bu soruyu beğendiniz mi? Beğenip beğenmeme nedeninizi açıklayınız.
5) Daha önce bu soruya benzer bir soru çözdün mü?
6) Derslerinde zeka soruları çözdün mü? Çözdüysen hangi derslerde çözdün?
7) Sence matematik dersinde zeka soruları kullanılmalı mı?
8) Zeka oyunları etkinliği ile ilgili düşünce ve önerilerin ne olur? Soruyu çözmen sana neler
hissettirdi?