CHUYÊN ĐỀ:

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ TTCK

Hệ thống thanh tra giám sát
Người trình bày: Trần Tuấn Anh

Thành phố Hồ Chí Minh– 2020

6/9/2020 1

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Tài liệu tham khảo

 Giáo trình “Những vấn đề cơ bản về

CK&TTCK” xuất bản 2009 do Ts. Đào Lê Minh
chủ biên

6/9/2020 2
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thông tin giảng viên
  Anhtthstc@yahoo.com
Liên hệ

Trần
Tuấn Anh
 Tham gia TTCK từ ban Kinh
nghiên cứu thị trường nghiệm Cao học
vốn NHNN 1996 Học vấn Việt Bỉ
làm việc
 TP GSTT từ 2001, (MBMM3)
hiện là UV HDQT,
TBKS HOSE

6/9/2020 3
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Tổng quan TTCK

1 Giới thiệu về Thị trường Tài chính

2 Thị trường chứng khoán

6/9/2020 4
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
 Bản chất:
 mua bán, trao đổi công cụ tài chính
 Cung cầu vốn

 Chức năng:
 Dẫn vốn từ nơi thừa sang nơi thiếu vốn
 Qua trung gian và không qua trung gian
 Hình thành giá các tài sản tài chính
 Tạo tính thanh khoản
 Giảm thiểu chi phí tìm kiếm và chi phí thông tin
 Ổn định và điều hòa lưu thông tiền tệ
6/9/2020 5
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính

Thị trường Thị trường Thị trường

tài chính tài chính tài chính

Thị trường Thị trường Thị trường

tiền tệ nợ sơ cấp

Thị trường Thị trường Thị trường

vốn cổ phiếu thứ cấp

6/9/2020 6
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
Thị trường tiền tệ Thị trường vốn

- Dưới 01 năm: thanh - trên 01 năm

khoản cao, ổn định, rủi ro
thấp
- Hoạt động chủ yếu trên thị
trường tín dụng, biểu hiện
qua ls tín dụng ngân hàng
- Thị trường tín dụng, liên
ngân hàng, ngoại hối, ck
ngắn hạn…

6/9/2020 7
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
Công cụ:
Thị trường tiền tệ Thị trường vốn
• Tín phiếu kho bạc • Cổ phiếu, trái phiếu,
• Thương phiếu: hối phiếu, chuyển đổi, phái sinh
lệnh phiếu, chứng chỉ lưu • Các khoản tín dụng cầm
kho, chứng chỉ tiền gửi cố
có thể chuyển nhượng
được • Các khoản tín dụng
• Chấp phiếu ngân hàng: thương mại
cty phát hành, ngân hàng • Chứng chỉ quỹ đầu tư
bảo đảm
• REPO
6/9/2020 8
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
Các trung gian tài chính
 Các tổ chức nhận tiền gửi: NHTM, hiệp hội
tiết kiệm và cho vay, NH tiết kiệm và liên hiệp
tín dụng
 Các tổ chức tiết kiệm theo hợp đồng: cty bảo
hiểm, quỹ hưu trí
 Các trung gian đầu tư: cty tài chính, quỹ đầu
tư, quỹ đầu tư thị trường tiền tệ (được nhận
tiền gửi của khách hàng).
6/9/2020 9
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
 Vai trò của các trung gian tài chính
- Chuyển đổi thời gian đáo hạn của các công cụ tài
chính
- Giảm rủi ro bằng đa dạng hóa đầu tư
- Giảm chi phí hợp đồng và chi phí xử lý thông tin
- Cung cấp cơ chế thanh toán

6/9/2020 10
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
Mối quan hệ giữa các thị trường
 Thị trường tiền tệ và ngoại hối
 Thị trường tiền tệ và TTCK

6/9/2020 11
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
 Lịch sử
 Một số TTCK quốc tế: Mỹ, Nhật, HQ,
Thailand…
Bản chất
Chức năng:
 Huy động vốn
 Cung cấp môi trường đầu tư
 Tạo thanh khoản
 Đánh giá hoạt động DN
 Tạo môi trường giúp CP thực hiện cskt vĩ mô
6/9/2020 12

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
Các chủ thể
 Nhà phát hành
 Nhà đầu tư
 Các tckd: CTCK, NHTM
 TC liên quan: cơ quan QLNN, SGDCK, Hiệp
hội, LK&TTBT, DV máy tính, tài trợ ck, tín
nhiệm

6/9/2020 13
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
Phân loại
Thị trường chứng
Thị trường chứng Thị trường chứng
khoán
khoán khoán
(phương thức hoạt
(luân chuyển vốn) (hàng hóa)
động)

Thị trường
Sở GDCK Cổ phiếu
sơ cấp

Thị trường Thị trường Trái phiếu

thứ cấp OTC
Phái sinh

6/9/2020 14
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Thị trường tài chính
 Cơ chế điều hành và giám sát TTCK
 Quản lý nhà nước
 Tự quản

6/9/2020 15
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 Hệ thống thanh tra giám sát TTCK

1 Những vấn đề chung

2 Hoạt động giám sát

3 Hoạt động thanh tra

4 Xử phạt vi phạm hành chính

6/9/2020 16
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
1. Sự cần thiết
- Nằm trong hệ thống: khung pháp luật, tổ chức
thực hiện, giám sát, chỉnh sửa
- Mục tiêu:
Bảo vệ nhà đầu tư
Công bằng, hiệu quả, minh bạch
Giảm thiểu rủi ro, đặc biệt rủi ro hệ thống

6/9/2020 17
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
2. Hệ thống tổ chức
 Thanh tra
- Thuộc hệ thống Thanh tra tài chính
- Thuộc Ủy ban chứng khoán nhà nước
- Là thanh tra chuyên ngành trong phạm vi của
UBCKNN theo phân công bộ trưởng bộ tài
chính
- Chịu sự quản lý, chỉ đạo trực tiếp của Chủ tịch
UBCKNN
6/9/2020 18

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
2. Hệ thống tổ chức
 Giám sát:
• Giám sát tuân thủ quy
UBCK định
• Giám sát thị trường
• Tổ chức bộ phận kiểm
SGDCK tra giám sát hoạt động
giao dịch trên SGD

Tổ chức kinh • Bộ phận kiểm soát nội

doanh dịch vụ CK bộ

19
6/9/2020
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
 Đối tượng thanh tra:
Tổ chức phát hành
Giao dịch, dịch vụ: SGDCK, TTLK, CTCK, NH
giám sát, cty QLQ, quỹ
Người hành nghề
Tổ chức, cá nhân tham gia và liên quan

6/9/2020 20
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
 Bài tập (5’): liệt kê các thành phần tham gia
TTCK

6/9/2020 21
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG
 Phạm vi thanh tra: sơ cấp và thứ cấp
- IPO
- Niêm yết, GD, CBTT
- Kinh doanh, đầu tư, dịch vụ trên TTCK
- Hoạt động công bố thông tin
- Hoạt động liên quan khác

6/9/2020 22
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
 Khái niệm

Phân tích

Đối chiếu

Phát hiện

6/9/2020 23
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
Giám sát tổ chức niêm yết
Nội dung, chỉ tiêu Phương pháp thực
hiện
- Các yếu tố trong hồ sơ chào - Lập hồ sơ gốc về tài sản,
bán, niêm yết vốn, người điều hành…
- Tuân thủ các yêu cầu CBTT - Hồ sơ cập nhật theo dõi
- Tính khả mại của cổ phiếu, việc duy trì tiêu chuẩn n.y
- Hồ sơ về CBTT
trái phiếu
- Khả năng thanh toán
- Các sự việc gây thiệt hại
nghiêm trọng
- Đánh giá xu hướng

6/9/2020 24
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
 GS các hoạt động giao dịch trên SGDCK
Nội dung, chỉ tiêu Phương pháp thực hiện
- Hoạt động giao dịch mua - Sử dụng chương trình máy
bán tính hỗ trợ, tìm kiếm những
- Giao dịch bất thường nội sai phạm trong giao dịch trên
gián, thao túng (tác hại) thị trường
- Tin đồn - Theo dõi trực tuyến, sau GD
- Sở hữu của các nhà đầu - Theo dõi trong ngày, nhiều
tư nước ngoài ngày
- Đánh giá xu hướng phát - Theo dõi qua hệ thống tiêu
triển của thị trường chí

6/9/2020 25
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
 GS các hoạt động giao dịch trên SGDCK
( Trình tự giám sát)

- Yêu cầu TCPH CBTT và thu

Phát hiện thập thông tin để phân tích
Theo dõi giao dịch - Hoặc quyết định theo dõi
giao dịch không bình nhiều ngày
thường - Hoặc Báo cáo phòng GS thị
trường, Thanh tra UBCKNN

6/9/2020 26
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
 Bài tập (10’): Các loại tin đồn (theo nội dung,
hình thức)

6/9/2020 27
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
 Bài tập
- Nội dung: kết quả hdkd, vĩ mô…
- Hình thức: truyền miệng, sms, internet…
- Các tin đồn điển hình
- Có đầu tư theo tin đồn không?

6/9/2020 28
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG GIÁM SÁT
• Lập hồ sơ giám sát
Thành lập, mạng lưới, vốn, nhân sự, các đại diện.

• Quản lý theo dõi những thay đổi hoạt động

Mục đích kinh doanh, đại diện, thay đổi, bổ sung Giám sát
Công ty
•Quản lý theo dõi các vi phạm và hình thức xử phạt chứng
Cảnh cáo, phạt tiền khoán
•Phân tích tình hình tài chính
Tình hình tài chính hàng quý, khả năng thu nhập từng
hoạt động, chất lượng tài sản có, vốn thanh khoản ròng

6/9/2020 29
Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG THANH TRA
 Thanh tra vs. giám sát
 Thanh tra, kiểm tra TCNY:
Trường hợp thanh tra
- Có khiếu nại, tố cáo
- Có những tin đồn hoặc những
thông tin mà TCNY không CBTT
hoặc không xác nhận
- TCNY không tuân thủ chế độ
báo cáo, CBTT theo quy định
Nội dung thanh tra
- Tính tuân thủ chế độ CBTT
- Tính pháp lý, chính xác của
thông tin công bố
- Kiểm tra xác minh những thông
tin sai sự thật, trái ngược nhau

- TCNY có những thiệt hại do các

sự kiện xảy ra

6/9/2020 30

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG THANH TRA
 Thanh tra GD nội gián, thao túng
- Chuẩn bị:
+ Thu thập thông tin
+ Phân tích
- Thực hiện:
+ Yêu cầu cung cấp thông tin từ các bên
liên quan
+ Phân tích theo phương pháp kiểm toán
qui trình
6/9/2020 31

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG THANH TRA
Thanh tra, kiểm tra CTCK
- Mục đích:
+ Đánh giá kết luận việc tuân thủ của công ty
+ So sánh, đánh giá những cố gắng, tiến bộ, tỷ
lệ tăng trưởng trong HĐKD, các thiếu sót, vi
phạm của công ty
+ Hướng dẫn, đôn đốc cty khắc phục tình trạng
tài chính yếu kém, thiếu sót, vi phạm

6/9/2020 32

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG THANH TRA
Thanh tra, kiểm tra CTCK
Nội dung thanh tra
- Tính tuân thủ quy định về chứng - Yêu cầu cung cấp thông tin, chứng từ,
khoán và thị trường chứng khoán
- Kết quả hoạt động kinh doanh
- Dấu hiệu thiếu sót, vi phạm
- Theo nội dung giấy phép hoạt động - Phân tích vốn KD, KQKD
6/9/2020
Phương pháp thực hiện
dữ liệu, hợp đồng
- Kiểm tra, đánh giá số liệu, báo cáo:
tính chính xác, phân tích mối quan hệ
với khách hàng, hạch toán…
- Công tác quản lý và KSNB
- Phân tích tình hình thực hiện nghiệp
vụ:
+ Môi giới
+ Tự doanh
+ Bảo lãnh phát hành
+ Lưu ký
+ Tư vấn tài chính
- Phân tích tình hình tài chính, kiểm
soát rủi ro
33

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG THANH TRA
 Một số ví dụ về thao túng, nội gián
 CTCK quan hệ với khách hàng như thế nào
 Nhà đầu tư làm gì để bảo vệ mình

6/9/2020 34

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 HOẠT ĐỘNG THANH TRA
Thảo luận (10’): Nhà đầu tư làm gì để bảo vệ
mình
 Kinh nghiệm đầu tư, nhận biết gian lận

6/9/2020 35

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 NHÀ ĐẦU TƯ CẦN BIẾT
• Nguồn gốc và lịch sử, qui mô của CTCK
• Đọc, hỏi kỹ và hiểu rõ những điều khoản trong hợp đồng mở tài
khoản
• Tìm hiểu khả năng của nhà môi giới qua cách trả lời chính xác, dễ
hiểu
• Thỏa thuận về mức phí
• Trang thiết bị của công ty như hệ thống phần mềm hỗ trợ, bảng điện,
cơ sở vật chất…
• Trước khi tiến hành đặt lệnh bạn cần phải làm quen với các thông tin
• Khi tiến hành đặt lệnh bạn cần phải ghi nhớ về số lượng, mức giá,
thời gian
• Phát hiện những thông tin, hành động có thể phương hại đến mình
• Ráng biết rõ nhà môi giới của mình
• Kiểm tra cẩn thận và kịp thời mọi văn bản xác nhận giao dịch
• Nên lập ra một hồ sơ lưu giữ các thông tin
• Bạn có quyền kiểm tra CTCK về việc tính hoa hồng

6/9/2020 36

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
Theo NĐ108/2013/ND-CP
 Đối tượng
 Hành vi vi phạm qui định về:
+ IPO
+ Cty đại chúng
+ Niêm yết
+Tổ chức thị trường gd
+ Tổ chức KDCK và chứng chỉ hành nghề
+ GD, CBTT, DKLK, TTBT, NH giám sát
+ Báo cáo, cản trở thanh tra
6/9/2020 37

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
 Nguyên tắc xử phạt
- Kịp thời, triệt để
- Đúng đối tượng
- Đúng thẩm quyền
- Đúng thủ tục
- Đúng tính chất, mức độ
- Tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng

6/9/2020 38

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
 Hình thức xử phạt chính:
- Cảnh cáo
- Phạt tiền
 Xử phạt bổ sung:
+ Tước giấy phép
+ Tịch thu số ck, khoản thu do vi phạm mà có
+ Đình chỉ hoạt động, đình chỉ, hủy bỏ IPO
+ Biện pháp khắc phục hậu quả

6/9/2020 39

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH
 Thẩm quyền
- Chánh thanh tra: cảnh cáo, phạt tiền
- CT UBCK: thêm phạt bổ sung
 Chuyển giao: khi có dấu hiệu hình sự
 Phối hợp: với công an

6/9/2020 40

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
 THẢO LUẬN
 Thực trạng công tác thanh tra giám sát hiện
nay
 Làm gì để củng cố
- Pháp luật
- Công nghệ
- Con người
- Tổ chức thực hiện
- Cưỡng chế thực thi…

6/9/2020 41

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571
6/9/2020 42

Đầu tư chứng khoán hiệu quả bằng cách CLICK vào Nhóm https://zalo.me/g/kscxwv571