1FILIPINO P3
Pinataguyod ang DULA. Pagpapaayos ng tanghalan ng
ANDRES BONIFACIO- Ama ng himagsikang Filipino. Supremo ng
katipunan. Itinatag ang KKK. Nagkasala ng sedisyon.
EMILIO JACINTO- Utak ng Katipunan. Ginamit ang Panulat na
Dimasilaw. Itinuring bunsong kapatid ni Bonifacio.
APOLINARIO MABINI- Utak ng Himagsikang Filipino. Dekreto,
manipesta. Hinirang siya ni Aguinaldo.
BATAS SEDISYON- hindi maaring magsulat ng laban sa mga
amerikano.
AURELIO TOLENTINO- Kahapon, ngayon at bukas.
EDGAR ALLAN POE- Ama ng Maikling Kuwento.
DAGLI- isang maikling salaysay.
MANUNULAT SA PANAHON:
JOSE CORAZON DE JESUS- Makata ng Puso
LOPE K. SANTOS- Makata ng Buhay
PEDRO GATMAITAN- Nagpakita ng pag-unawa sa kalagayang
panlipunan.
IÑIGO ED REGALADO- Kuwentista, nobelista
FLORENTINO COLLANTES- Nakaagaw sa titulong Hari ng
Balagtasan.
JULIAN CRUZ BALMACEDA- Mandudula, mananalaysay, nobelista.
MANUNULAT NG DULA:
 SEVERINO REYES- WALANG SUGAT
 HERMOGENES ILAGAN- SAMAHANG ILAGAN
 PATRICIO MARIANO- Nakaambag sa iba’t ibang
larangan.
 PASCUAL POBLETE- Mandudulang gumamit ng
panitikan.
 JUAN K. ABAD- Tanikalang Ginto
 BODABIL- aliwang baraayti.
 BALAGTASAN- Patulang pagtatalo o debate.
 BLAGTASAN-BALITAW- Dulang Cebuano
 Batutian- Pinangalan sa makatang si Jose Corazon De
Jesus.
 BUKANEGAN- Nagbuhat sa pangalang Pedro Bukaneg.
 CRISSOTON- Buhat sa pangalang Crisostomo Sotto
MGA URI NG TULA:
PANAHON NG AKLATANG BAYAN
 MAIKLING KATHA- unang manunulat na lumikha ng
maikling kuwento
 ANG TULA SA PANAHON NG AKLATANG BAYAN-
pukawin ang damdamin at ilipad ang katauhan.
 NOBELA O KATHAMBUHAY- Inilalahad ng kawil-kawil
na mga pangyayari.
 ANG DULA AT DULAAN- Dalawang uri paghihimagsik
sa kalupitan at pagmamalabis ng mga kastila.
SARSUWELA- Dulang musical.
DULANG SEDISYOSO DULANG MAKABAYAN- mga
dulang political.
BATAS-MILITAR- kakaibang kapangyarihan ng estado.
REBOLUSYONG EDSA- 1986
FERDINAND MARCOS- Namatay noong 1989
SETYEMBRE 21, 1972-Na deklara ang martial law ni
Ferdinand Marcos.
EFREN ABUEG- Propesor noong panahon ng batas
militar.
BENIGNO AQUINO- Pangunahing Kritiko ni Marcos
noong rehimeng diktadurya.
IMELDA MARCOS- Unang ginang ng bansa.
METROPOLITAN THEATRE.
PLEDGES- Peace and order, Land Reform, Economic
Reform, Development of Moral Values, Government
Reform, Educational Reform and Social Reform.
MGA NAITANGHAL SA METROPOLITAN THEATRE:
 MUNTING ALAMAT PORTAIT OF THE ARTIST-
LAMBERTO AVELLANA
 HALIK SA KAMPILAN- LEONARDO ILAGAN.
 USA SA KASALAN- ORLANDO NADRES
 TALES OF THE MANUYU- BEINVENIDO LUMBERA
DULA.
REUL MOLINA AGUILA- naglalarawan ng buhay ng mga
kabataang lalaking side walk vendor.
USAPING PANULAAN- isa sa mga bagay na lagging
maaalala sa panahon ng bagong lipunan.
BEINVENIDO RAMOS- POLUSYON
GLORIA VILLARAZA GUZMAN- nagsaaklat ng epikong
Handog ng kalayaan
JESUS MANUEL SANTIAGO- Nagkamit ng ikalawang
gantimpala sa timpalak ng tula sa CCP.
USAPING NOBELA:
 DOMINADOR MIRASOL- Ginto ang Kayumangging Lupa
 BEINVENIDO RAMOS- May tibok ang Puso ng lupa
 LUALHATI BAUTISTA AT DEKADA 70- GAPO
 MANO DE VERDADES- Hulagpos
TULA- Pinakamatandang uri ng panitikan.
ANYO NG TULA
 TRADISYUNAL NA TULA- May tiyak na sukat
 ANG MALAYANG TALUDTURAN- Walang sukat.
 TULANG PASALAYSAY- naglalarawan ng ibat ibang
tagpo.
EPIKO- Mahabang tulang inaawit
AWIT AT KORIDO- Pakikipagsapalaran
BALAD- Inaawit habang may sumasayaw.
 TULANG PAAWIT- sariling damdamin ng makata.
AWITING BAYAN- Awiting nagmula sa ating mga
ninuno.
SONETO- Nagsasaad ng daloy ng emosyon.
ELEHIYA- pag-alala sa isang yumao.
DALIT- pagsamba sa mga anito.
PASTORAL- pamumuhay sa bukid.
ODA- papuri, panaghoy at masiglang damdamin.
 TULANG PANTANGHALAN- isinasadula sa mga
entablado.
KOMEDYA- nakapagbibigay aliw sa mga manonood.
MELODRAMA- Puno ng damdamin.
TRAHEDYA- Pagkasawi sa pangunahing tauhan.
PARSA- dugtong-dugtong na pangyayari.
SAYNETE- Lugar at pag-uugali ng mga tao.
 TULANG PATNIGAN- tulang sagutan.
KARAGATAN- singsing
DUPLO- kasabihan, salawikain, bibliya.
BALAGTASAN- debate at at ipinangalan kay Francisco
Balagtas Baltazar.
 MAIKLING KUWENTO- masining na anyo ng panitikan
MGA ELEMENTO NG MAIKLING KUWENTO:
 TAGPUAN- tumutukoy sa lugar.
 TAUHAN- nagbibgay buhay sa kuwento
 BANGHAY- pagkakasunid sunod na pangyayari.
 TEMA- sentral na ideya.
BAHAGI NG MAIKLING KUWENTO:
 SIMULA-
 SULIRANIN- problemang haharapin.
 SAGLIT NA KASIGLAHAN- pandaliang pagtatagpo
 KASUKDULAN- unti unting naaalis ang sagabal.
 KAKALASAN- tulay ng wakas.
 WAKAS- pagtatapos ng kuwento
MGA URI NG MAIKLING KWENTO
 KUWENTO NG TAUHAN- tauhan sa kuwento.
 KUWENTO NG PAG-IBIG- pag-iibigan ng dalawag tao.
 KUWENTO NG KATUTUBONG KULAY- pamumuhay,
pananamit, kaugalian ng mga tao.
 KUWENTO NG KATATAKUTAN- kasindak sindak na
mga pangyayari
 KUWENTO NG PAKIKIPAGSAPALARAN- nakatuon sa
interes ng pakikipagsapalaranan.
 KUWENTO NG KATATAWANAN- nagbibigay aliw at
saya.
 KUWENTO NG KABABALAGHAN- kuwenntong hindi
kapanipaniwala.
 TAGPUAN- lugar sa pinangyarihan
 TAUHAN- nagbibigay buhay sanoblea
 BANGHAY- pagkasunod sunod na pangyayari
 PANANAW- panauhang ginagamit ng may akda.
 TEMA- paksang diwang binibigyang diin ng nobela.
URI NG NOBELA:
 NOBELA NG PANGYAYARI- Binigyan diin ang mga
pangyayari
 NOBELA NG TAUHAN- katauhan ng pangunahing
tauhan.
 NOBELA NG ROMANSA- binibigyang pansin ang pag-
iibigan o romansa.
 NOBELA NG PAGBABAGO- binibigyang diin ang layunin
ng may akda o mga ninanais at pagbabago sa
pamahalaan.
 NOBELA NG KASAYSAYAN- pangyayaring may
kaugnayan sa kasaysayan ng bayan.
 NOBLEA NG LAYUNIN- nagbibigay diin sa mga layunin
at simulating mahahalaga sa buhay ng tao.
 NOBLEANG MASINING- nobelang mahusay na
pagkakahanay at pagkakatalakay ng mga pangyayari.

SANAYSAY- Anyong paglalahad. Likha ni ALEJANDRO G. ABADILLA.

DALAWANG URI: PORMAL AT DI-PORMAL

KASAYSAYAN NG NOBELA
Barlaan at Josaphat- kauna-unahang nobelang nasulat at
napalimbag sa pilipinas.

MGA PROPAGANDISTA- Jose Rizal, Marcelo H. Del Pilar, Graciano

Lopez Jaena at iba pa.

NOBELANG TAGALOG- 1900

LOPE K. SANTOS- salawahang Pag-ibig

MGA NOBELA:
 TAON 1901- si Rosa at si Valero ni Valeriano Hernandez
Pena
 TAONG 1905- Ang banaag at Sikat ni Lope K. Santos
 TAONG 1907- Bulaklak ng Beno ni Mariano Seguerra
 TAONG 1908- Mga Imbi ni Jose Sevilla
 TAONG 1909- Lihim ng isang Pulo ni Faustino Aguilar
 TAONG 1918- Sampaguitang walang Bango ni Inigo Ed
Regalado
 TAONG 1920- Ang mestiza ni Engracio Velmonte
 TAONG 1923- Ang Magmamani ni Teofilo Sauco

GERVACIO SANTIAGO- Magandang silangan

ISIDRO ZANAGA CASTILLO- lumubog ang bituin
PAMELA- Adriano Laudico
REMIGIO MAT CASTRO- Bulaklak ng dagat
SUSANA DE GUZMAN- Hara kiri
CELSO AL CARUNUNGAN- dugo sa bukang liwayway
AMADO V. HERNANDEZ- mga ibong mandaragit at
luha ng buhaya

MGA ELEMENTO NG NOBELA: