1.

Глобален маркетинг и меѓународни маркетинг ориентации (да бираме

едно)
 Според ЕПРГ шемата во којашто се изразува развојот на меѓународните
операции се моделирани четири видови можна ориентација, односно
четири фази на ангажираност на претпријатието на светскиот пазар и тоа:
Етноцентрична( ориентација на домашен пазар)
Полицентрична(ориентација на пазар на повеќе земји)
Региоцентрична(регионална ориентација)
Геоцентрична( ориентација на светскиот пазар)
Етноцентрична фаза подразбира дека претпријатието своето работење
во странство го третира како секундарна активност. Тоа настојува истите
производи и услуги да ги пласира на домашниот и странскиот пазар.
Ваквата ориентација одговара на малите и средните претпријатија што
немаат амбиција за интернционализација.
Полицентричната фаза е фазата во која се прават разлики помеѓу
домашниот и меѓународниот пазар, па претпријатието повеќе се
ангажира во меѓународните активности, создавајќи свои деловни
единици во одделни земји и се спроведува стратегија на прилагодување
кон тие земји.
Региоцентричната ориентација претставува ориентација со посебен
третман на еден регион во светот.
Геоцентричната ориентација го третирацелиот свет како потенцијален
пазар за претпријатието.
2. Меѓународна конкуренција според модел на Портер
 Портер истакнува четири фактори што придонесуваат за напредок на
нацијата ( таканаречини дијаманти националната конкурентска
предност). Тие фактори се:
Фактори на производство
Услови на побарувачка
Сродни и поддржувачки претпријатија
Стратегија и структура на компанијата и ривалитетот
Првата група фактори е положбата на земјата и нејзините расположливи
факори за производство, односно трошиците од нивното користење за
постигнување на конкурентската предност. Фактори на производство се:
природни ресурси, научнии ресурси, човечки ресурси, капитал и
инфраструктура.
Втората група фактори се условите на побарувачката во одделна земја и тоа:
структурата на побарувачката, големината и растот на домашната
побарувачката, брзината на раст на домашниот пазар. Овие се битни фактори за
компанијата да може да конкурира на меѓународниот пазар.
Сродна и поддржувачка индустрија- сродните индустрии се фактички
комплементарни индустрии на меѓунродното конкурентските индустрии,
односно фактори кои овозможуваат надополнување на производството на
 индустриите со значителна извозна моќ. А поддржувачите ги снабдуваат
конкурентиските индустии со неопходен импут.
Стратегија и структура на компанијата и ривалитетот овој збир од фактори
ги опфаќа и условите под кои што компанијата е
креирана/основанаорганикзирана и менаџирана во домашната конкурентска
средина.
3. Конкуренција во индустријската гранка според Портер

Петте основни фактори:

1. Ривалството од постојаните конкуренти, што зависи од технолошката динамика во

индустријата, нејзиниот раст, структурата на конкурентите, бариерите за излез од
индустријата како и од други фактори;
2. Опасноста од нови влезови во гранката, што обично тешко се идентификува. За да се
спречи влез на нови конкуренти, најчесто, постојните ривали создаваат бариери што ги
опфаќаат: економијата на обемот, диференцирањето на производот, пристапот кон
каналите на дистрибуција, структурата на трошоците итн;
3. Преговарачката сила на добавувачите обично е голема кога во понудата доминираат
мал број големи компании, а не постои супститут на постојниот производ;
4. Преговарачката сила на купувачите е голема ако тие купуваат голем дел од
производството, ако можат да најдат друг испорачувач, ако потрошувачите не се
диференцирани и ако се сака да се освои производство на производ што дотогаш го
купувале;
5. Заканите од супститутни производи или услуги ќе бидат реални ако потрошувачот
остварува значителна конкурентска предност со употребата на новиот производ. Тоа
значително се редуцира со диференцирањето на производите во оние димензии и
вредности кон коишто потрошувачите преферираат (цена,квалитет,сервис и пласман);
4. Кооперативен извоз,конзорцијален и комплементарен
Кооперативен (партнерски) извоз
Фирмите што сакаат да имаат извесен степен на контрола на
интернационалната продажба,а ги немаат потребните ресурси или
продажни организации,алтернативата ја бараат во кооперативниот
извоз.
Станува збор за “приклучување”,кога една компанија ги нуди на пазарот
своите производи или услуги преку дистрибутивните организации на
друга компанија на странскиот пазар.Во ваков случај производот што го
продаваат двете компании треба да биде компатибилен, а не
конкурентски.На тој начин се постигнува двострана корист.
Според РАКИТА значајни типови на партнерскиот извоз се:
-конзорцијален извоз
-комплементарен извозен маркетинг
-лон работи во извозниот маркетинг и
-лизинг работи во извозниот маркетинг.