Nguyên lý :

Hàn và cắt bằng khí là phương pháp hàn hoặc cắt, sử dụng nhiệt của ngọn lửa sinh ra khi đốt cháy các
chất khí cháy (C2H2, CH4, C6H6 v.v...) hoặc H2 với ôxy để nung chảy kim loại.
Đặc điểm:
Có thể hàn được nhiều loại kim loại và hợp kim (gang, đồng, nhôm, thép...)
Hàn được các chi tiết mỏng và các loại vật liệu có nhiệt độ nóng chảy thấp.
Hàn khí được sử dụng rộng rãi vì thiết bị đơn giản và rẻ tiền.
Năng suất thấp, vật hàn bị nung nóng nhiều nên dễ cong vênh.
Các loại khí dùng trong hàn khí:
Khí dùng trong hàn khí có hai loại: khí oxy dùng để duy trì cho sự cháy và các loại khí cháy như khí
axetilen (C2H2), Khí hydro (H2), khí than đá, hơi của xăng và benzen…
Phương pháp hàn khí hydro được ứng dụng khá sớm nhưng vì nhiệt lượng của nó tương đối ít và nhiệt độ
không cao nên chỉ được dùng để hàn kim loại màu như nhôm, chì và hàn những tấm thép mỏng hoặc để
nung vật liệu khi cắt bằng oxy.
Mặt khác vì nhiệt độ thấp nên khi hàn những tấm thép dày phải kéo thời gian đốt nóng chảy làm cho nhiệt
lượng tổn thất rất nhiều, do đó giá thành cao. Cũng vì vậy nên khí actylen được dùng nhiều trong kỹ thuật
hàn khí, còn hàn hơi hydro ít được dùng
Công nghệ hàn khí:
Chất lượng của mổi mối hàn khí phụ thuộc vào cách chọn công suất của mỏ hàn, chất lượng que hàn,
cách điều chỉnh ngọn lửa hàn, cách chọn phương pháp hàn và độ nghiêng của mỏ hàn.

Hàn phải
người thợ hàn bắt đầu hàn từ bên trái sang bên phải (tức là mỏ hàn di chuyển trước, que hàn di
chuyển sau) như hình 11.16b.
Phương pháp này có năng suất cao và tiết kiệm được khí actylen, đồng thời mối hàn sau khi hàn
xong còn được ngọn lửa đốt nóng trong một thời gian nữa cho nên độ dẻo mối hàn được tăng lên
và ít bị nứt. Phương pháp này là phương pháp hàn chủ yếu trong công nghệ hàn khí.
Hàn trái
Người thợ hàn bắt đầu hàn từ bên phải sang bên trái (que hàn di chuyển trước mỏ hàn) hình 11.16 – a. tốc
độ hàn theo phương pháp này tương đối chậm (thường chậm hơn hàn phải 20 – 30%) và thường chỉ dùng
hàn những vật mỏng (từ 3mm trở xuống), những kim loại màu như nhôm, kẽm…
Chế độ hàn khí:
Hàn khí để hàn kim loại có một số yếu tố cần thiết:
+ Đường kính que hàn
+ Công suất ngọn lửa hàn: đó là lượng tiêu hao khí oxy hoặc khí cháy trong một đơn vị thời gian
Thiết bị dùng hàn khí:
+ Thiết bị dùng hàn khí gồm những bộ phận :
Acetylen được điều chế bằng cách cho đất đèn (cacbua canxi) tác dụng với nước
Đất đèn được sản xuất bằng cách nung chảy đá vôi với than gỗ trong lò điện

Cắt bằng kim loại nhiệt:

Cắt đứt kim loại đen, kim loại màu và hợp kim bằng hồ quang hoặc bằng ngọn lửa khí đều là những
phương pháp hàn khí dùng nhiệt đốt nóng để làm cho vật kim loại cần cắt đạt tới điểm nóng chảy, sau khi
chảy sẽ bị thổi ra khỏi rãnh cắt để hình thành rãnh cắt

+ Cắt đứt bằng hồ quang điện: là quá trình nung chảy và cắt đứt kim loại bằng nhiệt lượng hồ
quang điện. Điện cực của hồ quang có thể là điện cực than hoặc là điện cực kim loại.
+ Cắt bằng ngọn lửa khí và khí oxy
Là quá trình nung chả y và cắ t đứ t kim loạ i bằ ng nhiệt củ a ngọ n lử a khí và khi oxy. Cắ t đứ t bằ ng
oxy dự a trên khả nă ng củ a mộ t số kim loạ i, khi cháy trong khí oxy thì tỏ a ra nhiệt lượ ng lớ n có thể
làm chả y đượ c kim loạ i và các oxyt tạ o thành.

- Kim loạ i đượ c cắ t đứ t bằ ng mộ t mỏ hàn (Hình 11.20), có cấ u tạ o khác vớ i mỏ hàn. Mỏ hàn

cắ t có hai bộ phậ n: miệng cắ t và miệng đố t.
- Miệng đố t (1) dùng để xì hỗ n hợ p cháy acetylen và oxy tạ o nên ngọ n lử a (4) dùng để đố t
nóng kim loạ i tớ i nhiệt độ cháy.
- Miệng cắ t (2) dùng để xì khí oxy (3) có áp suấ t cao, giúp cho quá trình cháy đượ c nhanh và
thổ i hết các oxyt kim loạ i đi. Phương pháp cắ t đứ t bằ ng khí oxy chỉ có thể dùng để cắ t
nhữ ng kim loạ i có nhiệt độ cháy thấ p hơn nhiệt độ nóng chả y và nhiệt độ chả y củ a các
oxit đượ c tạ o thành phả i thấ p hơn nhiệt độ nóng chả y củ a bả n thân kim loạ i đó.

+ Cắt kim loại bằng khí ôxy có chất trơ

là phương pháp hàn khí dùng thêm chấ t trợ dung (thành phầ n cơ bả n là bộ t sắ t và mộ t số ít các
chấ t phụ thêm) đượ c dẫ n cùng vớ i luồ ng khí ôxy tớ i vùng cắ t. Kim loạ i cháy trong ôxy có chấ t trợ
dung sẽ tỏ a thêm nhiệt, làm cháy thêm các ôxyt kim loạ i khó chả y và đồ ng thờ i thổ i chúng ra khỏ i
vùng cắ t đượ c dễ dàng.

Phương pháp này dùng để cắ t đứ t các loạ i thép không gỉ, thép chịu nhiệt, gang và mộ t số kim loạ i
màu. Chiều sâu cắ t đứ t bằ ng ngọ n lử a khí và khí ôxy có thể tớ i 1m và hơn nữ a. Khe cắ t không
rộ ng quá tương đố i bằ ng phẳ ng. Ngoài phương pháp cắ t đứ t bằ ng ngọ n lử a khí và ôxy ngườ i ta
còn dùng phương pháp phố i hợ p giữ a hồ quang và ngọ n lử a khí vớ i nhau

Góc nghiêng mỏ hàn:

Góc nghiêng củ a mỏ hàn khí
• Góc nghiêng củ a mỏ hàn chủ yếu că n cứ vào chiều dày củ a vậ t hàn và tính chấ t nhiệt, lý củ a kim
loạ i.

• Chiều dày vậ t hàn càng lớ n thì góc nghiêng α càng lớ n