1.

Tổng quan về lò cảm ứng

Lò cảm ứng, hay còn gọi lò nấu cảm ứng điện từ, lò nung cảm ứng điện từ... là
một loại lò điện sử dụng nguyên lý cảm ứng điện từ. Khi cấp nguồn điện cho các vòng
dây quấn quanh tường lò sẽ làm xuất hiện từ thông biến thiên bên trong nồi lò. Kim loại
trong lò nằm trong vùng từ thông biến thiên sẽ phát sinh dòng điện chạy bên trong, chính
dòng điện này sẽ nung nóng và làm chảy kim loại. Lò cảm ứng có công suất từ dưới 1 kg
đến 100 tấn, dùng để nấu gang, thép, đồng, nhôm và các kim loại quý.1

Hiện nay, lò cảm ứng được sử dụng rộng rãi trong luyện kim và trong chế tạo máy.

Trong phòng thí nghiệm, người ta sử dụng lò tần số cao (f = 35.000-74.000 Hz)
với dung tích từ vài gram đến 100 kg, còn trong các xưởng đúc – các lò tần số trung bình
(f = 1.000-3.000 Hz) với dung tích 2-6 tấn; các lò lớn có dung tích đến 60 tấn.

So với các lò điện hồ quang, lò cảm ứng không có các điện cực và hồ quang điện,
có khả năng sản xuất thép và hợp kim với hàm lượng cacbon và tạp chất khí thấp.

1.1 Cấu tạo

1
Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, Lò cảm ứng (15/04/2022), truy cập tại https://vi.wikipedia.org/wiki/L
%C3%B2_c%E1%BA%A3m_%E1%BB%A9ng, ngày 17/11/2023.
 Hình 1.1.1 Lò cảm ứng nấu luyện thép.

1 - Cơ cấu nghiêng lò; 2 - Cuộn cảm ứng; 3 - Nồi lò; 4 - Nắp lò; 5 - Máng rót; 6 -
Ceramic phía trên; 7 - Ngõng trục phía trên; 8 - Ngõng trục phía dưới; 9 - Tấm đáy lò; 10
- Dây dẫn điện.

1 - Cơ cấu nghiêng lò: Việc nghiêng lò thực hiện được nhờ cơ cấu thanh răng
truyền qua ngõng trục di động – khớp hay nghiêng lò bằng thủy lực. Các lò nhỏ được
nghiêng bằng palăng.

2 - Cuộn cảm ứng: Cuộn cảm ứng được lắp đặt ở trung tâm lò. Cuộn cảm có dạng
ống xoắn (xolenoit), được quấn từ ống đồng định hình. Nước di chuyển bên trong ống
đồng để làm nguội cuộn cảm ứng.

Dòng điện được cung cấp nhờ cáp điện mềm. Lò được bọc trong vỏ kim loại. Phía
trên nồi lò có nắp đậy. Lò quay được xung quanh một trục đặt dưới máng rót. Ngõng trục
quay của lò đặt trong ổ lăn của khung lò.
 3 - Nồi lò: Người ta đầm nồi lò theo từng lớp xung quanh dưỡng kim loại có hình
dạng tương ứng với nội hình nồi lò. Sau khi đầm xong, người ta thiêu kết và nung nóng
lớp chịu lửa, rồi chất gang vào trong dưỡng sắt, đóng điện cho lò.

Hình 1.1.2 Sơ đồ nồi lò cảm ứng

1 - Cuộn cảm ứng; 2 - Nồi lò; 3 - Đáy lò xây bằng gạch chịu lửa; 4 - Nắp lò; 5 -
Máng rót

9 - Tấm đáy lò: Lớp lót của lò có thể mang tính axit hay bazơ, được đầm hay xây
bằng gạch.

Để đầm lò, người ta sử dụng vật liệu chịu lửa có cỡ hạt khác nhau, từ <0,1 mm đến
2-4 mm. Để đầm lớp lót bazơ, người ta sử dụng bột manhêzit có thêm crom-manhêzit và
axit boric để làm chất kết dính. Hỗn hợp đầm mang tính axit được chuẩn bị với thành
phần cơ bản là quaczit được nghiền nhỏ.

1.2 Công nghệ nấu luyện thép trong lò cảm ứng

Người ta nấu luyện thép trong lò cảm ứng với thép vụn chất lượng cao, có hàm
lượng photpho và lưu huỳnh thấp.
 Người ta chất bằng tay các liệu lớn và nhỏ vào nồi lò hay dùng thùng chất liệu cho
các lò lớn để chất liệu được khít chặt, đầy thể tích nồi lò. Các hợp kim fero khó nóng
chảy chất ở đáy nồi lò.

Sau khi chất liệu, người ta đóng điện với công suất toàn phần. Theo mức độ nóng
chảy và lắng chìm của liệu, người ta chất thêm liệu còn lại.

Khi cục liệu cuối cùng được chất vào kim loại lỏng, người ta phun các chất tạo xỉ
lên bề mặt kim loại lỏng: vôi, bột manhêzit, huỳnh thạch.

Xỉ bảo vệ kim loại lỏng khỏi sự tương tác với môi trường khí quyển, giảm mất mát
nhiệt.

Theo tiến trình nấu luyện, người ta khử oxi cho xỉ bằng bột than cốc, bột ferosilic
đã được nghiền nhỏ. Kim loại được khử oxi bằng ferosilic dạng cục và khử lần cuối bằng
nhôm.

Theo tiến trình nấu luyện, người ta đưa các chất hợp kim hóa vào nồi lò.

Do sự cháy hao các nguyên tố hầu như không xảy ra nên có thể nấu luyện các hợp
kim có thành phần phức tạp trong các lò cảm ứng.

1.3 Lò cảm ứng chân không

Lò nung chảy cảm ứng chân không là một bộ thiết bị nấu chảy chân không hoàn
chỉnh để nấu chảy kim loại trong điều kiện chân không và sử dụng nguyên lý gia nhiệt
cảm ứng tần số trung gian. Nó thích hợp cho việc nấu chảy và đúc thép niken đặc biệt,
hợp kim chính xác, sắt neodymium mangan, kim loại hoạt tính, hợp kim nhiệt độ cao, vật
liệu lưu trữ hydro và vật liệu từ tính trong các phòng nghiên cứu khoa học và sản xuất
trong môi trường chân không hoặc bảo vệ.2

2
Công ty TNHH Thương mại Ngọc Phương Nguyên, Lò nung chảy cảm ứng chân không 100kg, truy cập
tại https://vncongnghiep.com/san-pham/lo-nung-chay-cam-ung-chan-khong-100kg/, ngày 17/11/2023.
 Lò luyện thép cảm ứng
Đặc điểm Luyện thép cảm ứng
chân không
Nung chảy trong chân
Môi trường Nung chảy trong khí quyển
không
Khả năng khử oxy Thấp Cao
Khả năng loại bỏ tạp chất Trung bình Cao
Tốc độ nấu chảy Nhanh Chậm hơn
Chi phí đầu tư Thấp hơn Cao hơn
Chi phí vận hành Thấp hơn Cao hơn