Универзитет ,,Св.

Кирил и Методиј (УКИМ)

Стоматолошки Факултет

Семинарска
Предмет –СТОМАТОЛОШКИ МАТЕРИЈАЛИ
Тема ПРЕЦИЗНИ КОПЧИЊА – АТЕЧМЕНИ

Изработил
Ангела Мариноски
Број на индекс: 7619

2021/2022
Содржина
1. Вовед-Атечмени и улога…………..1-2
2.Поделба……………..3-4
3.Класификација……………5-6
4.Интердентални пречки и дентални магнети …………..7-8
4.Заклучок……………9
Атечмени и улога

Тоа се прецизни елементи кои ги поврзуваат фиксните и мобилните делови на

парцијалната скелетирана протеза во единствена целина и имаат улога во стабилизација
на протезата во основна положба.
Почетоците им датираат од почетокот на 20 век (Gilmor), како индивидуални
лабараториски изработки, за да подоцна се премине на фабричка изработка. Настанале
од самата потреба на висока естетика,за да не би се виделе механичките структури во
прилика на смеење.
Атечмените се составени од два дела ,од кои еден се наоѓа на протезата а другиот во
специјално изработени крунички на останатите заби.Со спојување на двата дела во устата
целината е одговорна за придржување на протезата ,нејзината стабилизација и естетика.
Ретенција е базирана на фрикција - триење во моментот на меѓусебно зглобување,
еластичност на материјалот, конусен ефект, механичко спојување.
Улогата на атечмените е поливалентна:
-ретенција,
-стабилизација,
-дентален пренос на оклузалните и др. сили,
-водење на парц. протеза при внесувањето и вадењето кон виличниот
Секој атечмен се состои од патрица и матрица
Патрицата е во склоп на протезното стебло ,а матрицата се прицврстува на забот.
 1

Разлика меѓу визил протеза и визил протеза со атечмени

Основната разлика се атечмените .Тие ги заменуваат кукичките и се врзуваат со

останатите заби со невидлива врска.Јачината на врската е поголема ,при што павиенмтите
имаат поголема сигурност при зборување и јадење.Пациентите на протезата со атечмени
се навикнуваат за 2 до 3 дена.
Визил протезата со атечмени е изработена од племенита легура на метали .
Визил протезата со атечмени може да се изработи кај пациенти кои имаат неколку свои
заби кои стабилно стојат во коската или пациети кои имаат импланти.
Атечмените не предизвикуваат никакви алергиски реакции.
Истрошените или оштетени делови на атечмените се лесно заменливи.
 2

Поделба на атечмените

- Според конструкцијата
Лизгачи
Пречки претставуваат метални шини кои поврзуваат две раздвоени вештачки коронки.
Лизгачи се конструкциски елементи на парцијална скелетирана протеза , кои имаат
задача да ја стабилизираат п.протеза, но и да го пренесат џвакалниот притисок на
преостанатите заби
Матрица
според местото на поставување лизгачите се делат на :
патрица
матрица
патрица
Копчиња
Пречки
Пречки претставуваат метални шини кои поврзуваат две раздвоени вештачки коронки.
матрица
патрица
задачи на пречките :
блокирање -создавање на крутост на преостанатите заби во облик на болок
ретенција и водење на протезата
прием и распоредување на џвакопритисокот
пренесување на нападната точка на силите ан гингивалниот раб
Основна поделба на пречките е на:
индустриски произведени пречки
индивидуално изработени пречки со фрез техника
 3

Зглобови
Служат исклучиво како подвижна врска помегу фиксниот и мобилниот дел на
надоместокот. Подвижната врска овозможува степен на слобода од 1-6 , а кои зависат
од конструкцијата и начинот на нејзино вградување .
Овозможува ротациско главно и мбинација на ротациско со транслациско движење.
шарнирски (еден степен слобода-ротација околу хоризонтална оска)
резилиентни ( ( повеке степени на слобода- три вида на ротација и три вида на
транслација)

- Атечмени според начин на изработка

- Индивидуални индустриски

-Атечмени според локација

екстракоронарни
интракоронарни
интрараикуларни

Атечмени според слобода на движење

Резилиентни
Нерезилиентни
 4

Видови атечмени

Топографска класификација
Супрарадикуларни- на коренската капа( нема заб има само корен)
Интрарадикуларни – во коренскио канал
Интракоронарни – во коронката
Интердентални – меѓу две раздвоени коронки
Екстракоронарни – надвор од неа
Во состав на телескопски коронки

Функционална класификација
Статички ,крути
Динамични,резилентни
Зглобни
според дистрибуцијата на џвакопритисокот:
-дентални или нерезилиентни атечмени, не дозволуваат слегнување на протезата,
односно притисокот при џвакањето го пренесуваат преку преостанатите заби.
Се применуваат главно кај вметнати седла и кратки терминални седла. -гингивални,
дозволуваат слободно слегнување на протезата, односно гингивално пренесувањена
џвакопритисокот
-мешовити - резилиентни атечмени (ретејнер), најчесто применувани со одреден
степен на слободно движење пред да го оптеретат ретенциониот заб
-зглобни врски - (шарки-шарнири) кај слободни седла
Има и друга класификација според методот на ретенција,а ретенцијата се добива
според ретенција (ретенцијата де добива според метод на)
Триење
Притискање како кај текстилните копчиња
 5

Избор на атечмени

Изборот на атечмените зависи од повеќе фактори како што се:

- морфологијата и големината на ретенциониот заб
- неговата положба во забната низа
- состојбата на забната супстанција
- големината на интерденталната папила,
- начинот на вградување
- финансиската состојба на пациентот.
- Очекување на пациентот
- Видот на парцијалната беззабост
- Бројот и распоредот на преостанатите заби
- Здравјето на парадонталното ткиво
- Големината на клиничкиот корен
- Меѓусебен однос на антагонистичките заби
- Можност на скратување на забите
- Однос на вилиците
- Големина на виличниот гребен
- Видот и квалитетот на потпорната гингива
- Општ и локален статус

Атечмените се поставуваат со помош на паралелометар.Тие се паралелизираат со

преостанатите заби и алвеоларниот гребен.Се поставуваат во симетралата на аголот меѓу
медијалната и гребенската линија секогаш 0,5 мм над оралната лигавица.При избор на
атечмен се води сметка за просторот меѓу оралнара лигавица и антагонистите.
Екстракоронарните атечмени секогаш се поставуваат на најмалку двљ заба поврзани со
блок-систем коронки. При поставувањето многу важно е дс де испланира и оддалечен
наслон со цел да се намали дејството на штетните сили од екстракоронарното
оптоварување. Патот на внесување на протезата е пасивен и строго паралелизиран.

6
Интердентални пречки
Алерман
Долдер
Џилмор
Пиер

Прецизни атечмени:
Dalbo (резилиентен атечмен)
Rotherman (резилиентно копче)
CE-KA (супрарадикулсрно резилиентно копле)

7
 Дентални магнети

Претставуваат парен, цилиндричен, аксијално магнетизиран протесен ретенционен

елемент. Се поставуваат по цементирање на претходно направено орманче во
коронарниот дел од коренот. Овие магнети се вградуваат на леана коренска капа или со
навоен клин во коренскиот канал или со парапулпарни навојни клинови.
Магнетната ретенциона единица де состои од протезен ретенционен елемент вграден во
протезната база и радикуларен магнетен елемент што се вградува во преостанатиот
приоден заб или корен.

8
Заклучок

При изборот на атечмени се почитува правилото за пренесување на џвакопритисокот врз

забите и другите орални ткива и правилата за поврзување на парцијална протеза со
ретенционоте заби.
Вметната беззабост- дентално оптоварување и крута врска
Терминална беззабост- комбинирано оптоварување и резилиентна или зглобна врска

9
Користена литература:

Дентални материјали- забнотехнички и клинички- проф. д-р Гордана

Ковачевска

https://stomatologija.me/blog/vizil-proteza-sa-
atecmenima/
https://meadent.com/vizil-proteza-sa-atecmenima/
https://preat.com/research-discovery/attachments/
https://www.sterngold.com/products/attachments
https://dynadental.com/en/prosthetic-components/
attachments/magnet/
https://www.researchgate.net/publication/
254415020_Magnets_in_dentistry