21.07.

2015

Tarım Traktörleri
TARIM TRAKTÖRLERİ
 Traktör, kelime olarak çekici veya hareket
ettirici anlamına gelmektedir
 Traktörler, tarımsal işletmelerde çeşitli iş
makinelerinin çalıştırılması için kullanılan
kuvvet makineleridir.

13:32 1 13:32 2

Traktör Tipleri
Tarım traktörlerindeki önemli gelişim aşamaları
1. Endüstri traktörleri
Rıhtım, depo ve fabrika gibi işyerlerinde çeşitli taşıma
araçlarının çekilmesi veya yüklerin kaldırılarak
taşınması için kullanılır.
2. Özel traktörler
Daha çok inşaat işlerinde kullanılmaktadır. Toprak
işlerinde kazma, taşıma gibi işlemler özel traktörler ile
yapılabilir.
3. Tarım traktörleri
Tarımsal amaçlı çekme, itme, döndürme, taşıma,
kazma, aktarma vb. çok değişik işler için kullanılan
traktörlerdir.

13:32 3 13:32 4

1
 21.07.2015

Traktörlerde sınıflandırma
1. Motor tipi
2. Yürüme düzeni
3. Kullanım alanı

Traktörlerde Sınıflandırma 4. Güç büyüklüğüne

1. Motor tipine göre sınıflandırma

1. Motor tipi
1. Otto 1. Hafif akaryakıtlarla çalışan
2. Dizel
(benzin (otto) motorlu)
2. Yürüme düzeni
1. Lastik tekerlekli 2. Ağır akaryakıtlarla çalışan
2. Paletli (dizel motorlu)
3. Kullanım alanı
1. Standart
2. Üniversal
3. Çapa
4. Bahçe
4. Güç büyüklüğüne
1. Küçük güçlü
2. Orta güçlü
3. Büyük güçlü

13:32 5 13:32 6

Traktörlerde sınıflandırma Traktörlerde sınıflandırma

1. Motor tipi 1. Motor tipi

3. Kullanım alanına göre sınıflandırma

2. Yürüme düzeni 2. Yürüme düzeni
3. Kullanım alanı 3. Kullanım alanı
4. Güç büyüklüğüne 4. Güç büyüklüğüne

2. Yürüme düzenine göre sınıflandırma 1. Standart tarla traktörleri

Tarla tarımı ve çeki işleri için uygundur Motor
gücü orta ve büyük güçtedir. Lastik tekerleklidir.
 Tarım traktörlerinde iki ana yürüme Özgül ağırlığı fazladır.
düzeni kullanılır.
2. Üniversal traktörler
1. Tekerlek Her türlü tarımsal işler için kullanır. Orta güçlü
2. Palet traktörlerdir. İz genişlikleri büyük sınırlarda
değiştirilebilir özelliktedir. Türkiye’de en çok
kullanılan traktörlerdir.
3. Çapa traktörleri
Genellikle üç veya dört tekerleklidir. Çatıları
yüksektir. Lastikler dar ve traktörün yönlendirme
yeteneği yüksektir.
4. Bahçe Traktörleri
Bahçe tarımına uygun makineler ile
çalıştırılmaktadır. Genellikle küçük güçlüdür. Tek
veya çift akslı olabilirler.

13:32 7 13:32 8

2
 21.07.2015

Traktörlerde sınıflandırma
1. Motor tipi
2. Yürüme düzeni
3. Kullanım alanı
4. Güç büyüklüğü
Traktörün yapısal elemanları
4. Güç büyüklüğüne göre sınıflandırma
1. Küçük güçlü traktöler 1. Motor
4-20 kW 2. Hareket iletim organları
2. Orta güçlü traktörler  Kavrama
21-70 kW  Vites kutusu
3. Büyük güçlü traktörler  Diferansiyel
71 ≤… kW  Son hız azaltma
3. Yürütme ve yönlendirme
sistemleri
 Yönlendirme sistemi
 Tekerlekler
4. Güç çıkış noktaları
 Üç nokta bağlantı düzeni
 Kuyruk mili
 Çeki demiri
 Hidrolik prizler

13:32 9 13:32 10

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
1. Kavrama 1. Kavrama

Hareket iletim organları 2. Vites kutusu

3. Diferansiyel
2. Vites kutusu
3. Diferansiyel
4. Son hız azaltma 4. Son hız azaltma
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
1. Kavrama 4. Güç çıkış noktaları 4. Güç çıkış noktaları

Mekanik kavramanın elemanları

 Tanımı : 1. Kavrama kapağı
Motor ile hareket iletim organları arasında, hareketin 2. Baskı yayları
zaman zaman kesilmesi ve iletilmesini sağlayan
organdır. 3. Baskı plakası
 Görevleri: 4. Baskı balatası

1. Motor ile vites kutusu arasında hareket-güç

iletimini kesmek veya iletmek,
2. Kuyruk miline hareket-güç iletimini kesmek veya
iletmek ve
3. İlk çalıştırmada motor yükünü en aza indirmektir.

13:32 11 13:32 12

3
 21.07.2015

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
1. Kavrama 1. Kavrama
Kavramanın çalışması 2. Vites kutusu 2. Vites kutusu
3. Diferansiyel
4. Son hız azaltma Kavrama sorunları 3. Diferansiyel
4. Son hız azaltma
 Kavrama ünitesi, sürtünme prensibine göre çalışır. 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları 4. Güç çıkış noktaları
 Motor miline bağlı olan volan üzerinde kavrama kapağı ile baskı yayları 1. Kavramanın ayırmaması : Kavrama pedalına basıldığı halde,
etkisi bulunan baskı plakası diğer sürtünme yüzeyini meydana getirir. hareket iletiminin yeterice kesilememesi şeklinde oluşan
 Volan ve baskı plakası yüzeyleri arasında kavrama balatası vardır. sorundur.
 Bir manivelaya ayakla kumanda edilerek volan ile baskı plakası 2. Kavramanın kayması : Hareket iletimi konumunda, baskı
birbirinden ayrılır. yaylarının yeterince kuvvet uygulayamaması nedeniyle oluşan
sorundur.
 Manivela serbest bırakılınca kavrama plakası, volan ile baskı yayları
etkisi ile sıkışır ve motor hareketi vites kutusuna iletilir.

13:32 13 13:32 14

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
 Kavrama  Kavrama
 Vites kutusu  Vites kutusu
 Diferansiyel  Diferansiyel
 Son hız azaltma  Son hız azaltma
2. Vites kutusu 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. Vites kutusunda GÜÇ değişimi 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları 4. Güç çıkış noktaları

 Tanımı :  Motor milinden alınan hareketin vites kutusuna giriş

Vites kutusu, kavramadan gelen hareketin değişik hızlar ve çıkışlarında, hız ve moment arasında bazı
ile diferansiyele iletilmesini sağlayan organdır. Bu değişiklikler meydana gelir.
hareket iletimi belirli oranlarda gerçekleşir.  Bu değişim, aşağıdaki eşitlikle ifade edilebilir.
 Görevi :
1. Traktörün değişik hızlarda çalışmasını sağlamak ve
Md.n Nvk = Güç (kW)
2. İleri veya geri hareketi sağlamaktır.
N vk  Md = Moment (Nm)
9550
n = Devir (d/d)

13:32 15 13:32 16

4
 21.07.2015

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
 Kavrama  Kavrama
 Vites kutusu  Vites kutusu
 Diferansiyel  Diferansiyel
 Son hız azaltma  Son hız azaltma
Vites kutusunda HIZ değişimi 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları
Vites değiştirme işlemi 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları

 Vites kutularında hareketin değişim miktarı, transmisyon oranı veya

hareket iletim oranı (I) olarak adlandırılır. İki mil arasındaki birbirini Vites kolu
kavrayarak çalışan dişli çiftinde veya bu dişlilerin bağlı olduğu
millerde TRANSMİSYON ORANI :
Motordan hareket
alan kavrama mili
Vites mili
Z2 n1
I 
Z1 n2
I = Hız değişim oranı
Z1,2 = Diş sayısı (adet)
n1,2 = Devir sayısı (d/d)
Geri vites mili
1. dişli 2. dişli
Grup dişli mili

13:32 17 13:32 18

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
 Kavrama  Kavrama
 Vites kutusu  Vites kutusu
 Diferansiyel  Diferansiyel
 Son hız azaltma  Son hız azaltma

1. vites 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.

4. Güç çıkış noktaları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları

2. vites

13:32 19 13:32 20

5
 21.07.2015

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
 Kavrama  Kavrama
 Vites kutusu  Vites kutusu
 Diferansiyel  Diferansiyel
 Son hız azaltma  Son hız azaltma
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları 4. Güç çıkış noktaları

3. vites Geri vites

13:32 21 13:32 22

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
 Kavrama  Kavrama

3. Diferansiyel ünitesi
 Vites kutusu  Vites kutusu
 Diferansiyel  Diferansiyel
 Son hız azaltma  Son hız azaltma
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. Diferansiyel kilidi 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
 Tanımı : 4. Güç çıkış noktaları 4. Güç çıkış noktaları

Vites kutusundan gelen hareketi 90⁰ döndürerek  Traktörün aşırı patinaj yapması durumunda,
tekerleklere ileten organdır. tekerlekleri birbirine kilitleyen ve eşit hızlarda
 Görevi : dönmesini sağlayan sistemdir.
1. Çeki tekerleklerine kuvvet iletmek ve
2. Köşe dönüşlerinde tekerleklerin farklı
devirlerde dönmesini sağlamaktır.

13:32 23 13:32 24

6
 21.07.2015

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
 Kavrama
4. Son hız azaltma ünitesi
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
 Vites kutusu
 Diferansiyel
Yürütme ve yönlendirme sistemleri • Yürütme sistemleri
• Yönlendirme sistemleri
 Son hız azaltma • Frenleme sistemleri
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. 4. Güç çıkış noktaları
 Tanımı : 4. Güç çıkış noktaları

Diferansiyelden gelen hareketi tekerleklere ileten

1. Yürütme sistemleri
son hareket iletim organıdır.  Tanım :
 Görevi : Tekerlekler, akslara gelen döndürme momentini
çeki kuvvetine dönüştüren ve traktörün çeki
Aks hızını azaltıp torku yükseltmektir.
yeteneğini sağlayan organdır.
 Tipi :
 Tipleri :
Traktörlerde daha çok planet pinyon tipli üniteler
1. Lastik tekerlekli veya
kullanılmaktadır.
2. Paletli tiptedir.

Pinyon (küçük) dişli

Planet Pinyon dişli)

13:32 25 13:32 26

Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor
2. Hareket iletim organları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
• Yürütme sistemleri

Lastik tekerlek boyutu : 2. Yönlendirme sistemleri • Yönlendirme sistemleri

• Frenleme sistemleri
4. Güç çıkış noktaları

 Direksiyondaki sağa veya sola hareketin

 Lastikler TS 662’ye göre standartlaştırılmıştır.
tekerleklere iletilerek traktörün yönlendirilmesini
 Jant çapı ve lastik taban genişliğine göre tanımlanır.
sağlayan sitemdir.
 Birimi inç’tir.
 Elemanları :
1. Direksiyon, 2. Direksiyon kutusu, 3. Uzun ve kısa
miller, 4. Tekerlekler
16.9 R 30 14.5 / 80 - 18 14.9 / 13 - 26

Jant çapı Jant çapı

Jant çapı
Radyal
Yanak/Taban (%) Yanak yüksekliği

Taban genişliği Taban genişliği Taban genişliği

13:32 27 13:32 28

7
 21.07.2015

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
Frenleme sistemleri 2. Hareket iletim organları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
2. Hareket iletim organları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
• Yürütme sistemleri 4. Güç çıkış noktaları
 Tanım: • Yönlendirme sistemleri
• Frenleme sistemleri
Traktörün yavaşlatılması veya durdurulmasını sağlayan
Güç çıkış noktaları
4. Güç çıkış noktaları

sistemlerdir.
 Özellikleri : 1. Üç nokta bağlantı düzeni
1. Frenler kuvvet tekerleklerine etkilidir. 2. Kuyruk mili
2. Tarımsal işlerde tarla başı dönüş kolaylığı sağlamak için, 3. Çeki demiri
gerektiğinde fren pedalları ayrılarak tekerleklere ayrı ayrı fren 4. Hidrolik prizler
etkisi yapılabilir.
3. Traktörlerde hidrolik veya mekanik etkili tipleri daha çok
kullanılmaktadır.

13:32 29 13:32 30

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor 1. Motor
2. Hareket iletim organları 2. Hareket iletim organları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist. 3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları 4. Güç çıkış noktaları
2. Kuyruk mili
1. Üç nokta bağlantı düzeni • Üç Nokta Bağlantı Düzeni
• Kuyruk Mili
• Üç Nokta Bağlantı Düzeni
• Kuyruk Mili
• Çeki Demiri • Çeki Demiri
• Hidrolik Prizler  Dönerek çalışan makinelere hareket iletimini sağlayan • Hidrolik Prizler
 Asılır veya yarı asılır makinaların traktöre organdır.
bağlantısını sağlayan düzenektir. Örnek: Kulaklı
pulluk, ekim makinesi, pülverizatör vb.  Kuyruk mili devri 540 d/d ve 1000 d/d’ dır. Örnek:
Toprak Frezesi, Hasat Harman makineleri, Balya
makinesi vb.

13:32 31 13:32 32

8
 21.07.2015

Traktörün Yapısal Elemanları Traktörün Yapısal Elemanları

1. Motor
2. Hareket iletim organları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Güç çıkış noktaları
3. Çeki demiri • Üç Nokta Bağlantı Düzeni
• Kuyruk Mili
• Çeki Demiri
 Çekilir tip makinaların traktöre bağlantısını sağlayan organdır. • Hidrolik Prizler
1. Motor
2. Hareket iletim organları
3. Yürütme ve Yönlendirme Sist.
4. Hidrolik prizler 4. Güç çıkış noktaları
• Üç Nokta Bağlantı Düzeni
• Kuyruk Mili
 Basınç enerjisi ile çalışan makinelere veya organlara güç iletimini • Çeki Demiri
sağlayan ünitelerdir. Örnek : Damperli Tarım Arabası, Ön • Hidrolik Prizler

Örnek: Tarım arabası, merdane, diskaro, harman makineleri Yükleyiciler, Döner Kulaklı Pulluk, Hidrolik tesviye küreği vb.
vb.

13:32 33 13:32 34

Traktörlerde güç büyüklükleri Traktörlerde patinaj

 Toprak koşulu ne olursa olsun %20’den fazla patinaj;

Efektif motor gücü
o Lastiklerinde aşınma,
Ne = Effektif güç (kW) o Yakıt tüketiminde artış ve
Md.n
Ne  Md = Volan döndürme momenti (Nm) o İş başarısında azalma vb. olumsuzluklara neden olur.
9550 n = Volan devri (d/d)
 Uygulamada patinajın azaltılıp çeki kuvvetinin artışı için ek
ağırlık ve ek tekerlek veya palet uygulamaları yapılmaktadır.
Kuyruk mili gücü
Md.n Nkm = Kuyruk mili gücü (kW)
N km  Md = KM döndürme momenti (Nm) Patinaj hesabı :
9550 n = KM devri (d/d)

Lo  L v o  v
Çeki gücü Pt  
Nç = Çeki gücü (kW) Lo vo
P.v
Nç  P
v
= Çeki kuvveti (N)
= İlerleme hızı (m/s)
Pt = Patinaj (ondalık)
1000 Lo = Yüksüz alınan yol (m)
L = Yüklü alınan yol (m)
Vo = Yüksüz ilerleme hızı (m/s)
V = Yüklü ilerleme hızı (m/s)

13:32 35 13:32 36