Commercial (‫) تجاري‬

Executive Jet (‫) تشريفاتي‬

Civil (‫)غير نظامي‬
Specific Mission (‫) ماموريت خاص‬

General Aviation (GA)

Fighter (‫) جنگنده‬

‫تقسيم بندي هواپيماها‬
Bomber (‫) بمب افكن‬

Trainer (‫) آموزشي‬

Military (‫) نظامي‬ Cargo (‫)باربري‬

Reconnaissance - AEW&C (...‫ ديده باني‬- ‫) شناسايي‬

Tanker (‫) تانكر‬

Stealth (‫)رادارگريز‬

Transport Jet

Commercial TurboProp

Regional Jet

1
 Interceptor

Air Superiority

Fighter (‫)جنگنده‬ Interdictor

Close Air Support

(CAS)

Multirole
Fighter

‫استراتژيك‬ ‫سبك تاكتيكي‬

Cargo
(‫)باربری‬ ‫تاكتيكي‬ ‫نيمه سنگين تاكتيكي‬

‫سنگين تاكتيكي‬

2
Transport Jet
‫الف) هواپيماهاي باربري و مسافربري با ظرفيت فوق باال و برد باال‬

700 ≤ Passenger
15000 Km ≤ Range
• Airbus A380  414.4 m $ •
Antonov An-225  200-250 m $

: ‫هواپيماهاي ظرفيت باال و برد باال‬ )‫ب‬

250 ≤ Passenger ≤ 500

9000 Km ≤ Range ≤ 15000 Km
• Boeing 777  261.5-320.2 m $
• Boeing 747  228-260 m $
• Ilyushin Il-96  40-50 m $
• Airbus A340  238-275.4 m $ • Airbus A330  221.7-245.6
m$

:‫هواپيماهاي برد متوسط‬ )‫ج‬

150 ≤ Passenger ≤ 250

5000 Km ≤ Range ≤ 15000 Km
• Airbus A300  75 m $
• Airbus A310
• Tupolev Tu-204  35 m $ (2007)
• Boeing 757  60-80 m $ (2002)
• Boeing 767  185.8-188 m $

‫د) هواپيماهاي ظرفيت پايين و برد‬

:‫پايين‬

110 ≤ Passenger ≤ 180 2500 Km ≤ Range ≤ 4500 Km

• Boeing 737  32-89.6 m $
• Airbus A320  93.9 m $
• McDonnell Douglas MD-80  41.5-48.5 m $

3
 • Fokker 100  30 m $

‫ دسته قبل موتور‬4 ‫ معموال در هواپيماها ي‬:‫نحوه ي قرارگيري موتورها‬

: ‫ بجز موارد زير‬، ‫در زير بال قرار مي گيرد‬

• Boeing 727
• Tupolev Tu-154
• McDonnell Douglas DC-10
• McDonnell Douglas MD-80

• Fokker 100

‫هواپيماهاي‬
Turboprop ‫توربوپراپ‬
18 ≤ Passenger ≤ 70
800 Km ≤ Range ≤ 2500 Km
• ATR 72  24.7 m $
• ATR 42  19.5 m $
• Saab 340  6-10 m $
• HESA IrAn-140
• Antonov An-140  9 m$

‫هواپيماهاي‬
Regional Jet ‫جت منطقه اي‬
.‫در حال حاضر اين هواپيماها در حال جايگزيني توسط توربوپراپ هاهستند‬
35 ≤ Passenger ≤ 100
2000 Km ≤ Range ≤ 4000 Km
.‫ ) از سازندگان اصلي اين نوع هواپيماها هستند‬Embraer ( ‫ ) و برزيل‬Bombardier ( ‫كانادا‬

• EMBRAER ERJ 135  37 seats  16.5 m $

• EMBRAER ERJ 140  44 seats  18 m $
• EMBRAER ERJ 145  50 seats  21 m $
• EMBRAER ERJ 145XR  50 seats  24 m $
• EMBRAER E-170  70-80 seats  28.5 m $
• EMBRAER E-19  106-122 seats  47 m $
• BOMBARDIER CRJ 100  50 seats

4
 ‫•‬ ‫‪BOMBARDIER CRJ 200 ‬‬ ‫‪50 seats‬‬ ‫‪ 21 m $‬‬
‫•‬ ‫‪BOMBARDIER CRJ 700 ‬‬ ‫‪66-78 seats‬‬ ‫‪ 24.39 m $‬‬
‫•‬ ‫‪BOMBARDIER CRJ 705 ‬‬ ‫‪75-86 seats‬‬ ‫‪ 29 m $‬‬
‫•‬ ‫‪BOMBARDIER CRJ 900 ‬‬ ‫‪79-90 seats‬‬ ‫‪ 38.93 m $‬‬
‫•‬ ‫‪BOMBARDIER CRJ 1000 ‬‬ ‫‪93-104 seats‬‬ ‫‪ 46.37 m $‬‬

‫‪Executive Jet‬‬ ‫هواپيماهاي تشريفاتي‬

‫نام ديگر اين نوع هواپيماها ( ‪ VIP (Very Important Persons‬مي باشدكه به بردهاي بلند‪،‬‬
‫متوسط و كوتاه تقسيم مي گردند و داراي تزئينات داخلي نيز مي باشند‪.‬‬
‫•‬ ‫‪Gulfstream‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪14.5-62 m $‬‬
‫•‬ ‫‪Airbus A321‬‬ ‫‪‬‬ ‫‪110.1 m $‬‬
‫•‬ ‫‪Lockheed Jetstar‬‬
‫•‬ ‫‪Boeing 707‬‬

‫‪Specific Mission‬‬ ‫هواپيماهاي مأموريت ويژه‬

‫برخي از كاربردهاي هواپيماهاي مأموريت ويژه عبارتند از‪:‬‬

‫آمبوالنس هوايي‬ ‫•‬

‫نقشه برداري‬ ‫•‬

‫باردار كردن ابرها‬ ‫•‬

‫ژئوفيزيك‬ ‫•‬

‫)‪General Aviation (GA‬‬ ‫در صفحه آخر‬

‫‪Agricultural aircraft‬‬
‫اين نوع هواپيماها داراي سرعت كم پروازي (حدود ‪ )𝐾𝑚ℎ 120‬و در نتيجه سرعت كم ‪ Stall‬مي باشند‪،‬‬
‫بال اين نوع هواپيماها مساحت زيادي دارد و موتور آن ملخي مي باشد چرا كه اين نوع موتورها در‬
‫ارتفاع پايين و با سرعت كم پرواز مي كنند و ارزان قيمت نيز مي باشند‪ .‬معموال بال پايين بوده و فاصله‬

‫‪5‬‬
‫نشستن خلبان تا كف هواپيما به علت قرار گرفتن مخازن سم زياد است‪ .‬همچنين داراي ديد خوب‬
‫پروازي مي باشند ‪.‬‬
‫‪Leading Edge‬اين نوع هواپيماها تيز هستند (به علت قطع شاخه هاي مزاحم درختان در مسير پرواز)‬
‫در بعضي از آن ها مهارهاي فلزي (اتصال بين بال و بدنه) استفاده مي شود تا شاخه ها را قطع كنند‪.‬‬
‫كابين خلبان هواپيماي سمپاش ‪ Pressurize‬مي شود تا سم به داخل كابين وارد نشود‪ .‬عموما اين‬
‫هواپيماها سبك هستند اما مدل هاي سنگين هم دارند‪.‬‬

‫)‪General Aviation (GA‬‬

‫هواپيماهايي ‪ civil‬هستند كه ظرفيتشان از ‪ 1‬تا ‪ 6‬نفر متغير بوده و در بردهاي كامال متفاوتي استفاده مي‬
‫شوند ‪ Tecnam – Beech – Cessna – Piper .‬از شركت هاي معروف توليدكننده اين نوع هواپيماها‬
‫مي باشند‪.‬‬

‫هواپيماهاي دو‬
‫موتوره‬ ‫هواپيماهاي سبك؛ > ‪lb1‬‬
‫‪Twin Engine Aircraft‬‬ ‫‪11‬‬ ‫‪Light Aircraft‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2500‬‬

‫هواپيماهاي اداري‬
‫هواپيماهاي خيلي سبك؛‬
‫‪Business Aircraft‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪Very Light Aircraft‬‬ ‫‪2‬‬
‫> ‪750Kg‬‬

‫هواپيماهاي‬
‫هواپيماهاي فوق سبك؛‬ ‫‪Micro Light or Ultra Light‬‬
‫مسابقه اي‬ ‫‪Formula - Racer Aircraft‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪3‬‬
‫> ‪350Kg‬‬ ‫‪Aircraft‬‬

‫هواپيماهاي دم جلو‬
‫‪Canard Aircraft‬‬ ‫‪14‬‬ ‫هواپيماهاي بدون موتور‬ ‫‪Glider or Sailplane‬‬ ‫‪4‬‬

‫هواپيماهاي ورزشي‬
‫‪Sport Aircraft‬‬ ‫‪15‬‬ ‫هواپيماهاي دست ساز‬ ‫‪HomeBuilt Aircraft‬‬ ‫‪5‬‬

‫هواپيماهاي‬
‫‪Amphibious or Float‬‬
‫دوزيست‬ ‫‪16‬‬ ‫هواپيماهاي كشاورزي‬ ‫‪Agricultural‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪Aircraft‬‬

‫هواپيماهاي غير‬
‫معمولي‬ ‫هواپيماهاي‬
‫‪Non-Conventional Aircraft‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪Utility Aircraft‬‬ ‫‪7‬‬
‫چندكاره(نيمه مانوري)‬

‫‪6‬‬
‫هواپيماهاي مانوري‬
Acrobatic or Aerobatic ‫هواپيماهاي اختصاصي‬
18 Commuter Aircraft 8
Aircraft ‫ويژه‬

‫هواپيماهاي‬
‫آموزشي‬ Trainer 19 ‫هواپيماهاي دوباله‬ Biplane Aircraft 9

‫كايت‬
‫هواپيماهاي ملخي تك‬ Single Engine Propeller
Hang Glider 20 10
‫موتوره‬ Aircraft

‫هواپيماهايي با باند نشست و برخاست كوتاه يا عمود پرواز‬

vertical and/or short take-off and landing (V/STOL) 21