‫نکته‪:‬‬

‫‪ Static Margin‬شاخصهی پایداری هواپیماست‪.‬‬

‫محدوده ‪ CG‬شاخصهی تریمپذیری هواپیماست‪.‬‬

‫𝐇𝐒 𝐇 𝐗‬ ‫𝐕𝐒 𝐕 𝐗‬
‫ضریب حجمی دم افقی‬ ‫= 𝐇𝐕‬ ‫ضریب حجمی دم عمودی‬ ‫= 𝐕𝐕‬
‫𝐂𝐒‬ ‫𝐂𝐒‬

‫با توجه به اینکه 𝐕𝐕 و 𝐇𝐕 اعداد بدون بعدی هستند ‪ ،‬برای پروژه میتوان آنها را با میانگینگیری از اطالعات‬
‫هواپیماهای همرده استخراج کرد‪.‬‬

‫هرچقدر ‪ V‬بزرگتر باشد طول بدنه کشیدهتر میشود(به دلیل وجود ‪ X‬در صورت کسر) و درگ نیز بیشتر میشود(چون‬
‫طول بدنه زیاد شده است) ‪ ،‬محدوده مرکز ثقل نیز بیشتر میشود‪.‬‬

‫هرچقدر ‪ V‬کوچکتر باشد 𝐇𝐒 و 𝐕𝐒 کمتر و نیروی کمتری برای به حرکت در آوردن سطوح کنترلی توسط خلبان‬
‫الزم است‪.‬‬
 𝐂 : Geometric Mean Chord (GMC)
𝐗 𝐇 𝐒𝐇
𝐕𝐇 =
𝐒𝐂

TIP ‫به اندازهی‬

TIP ‫وسط‬ ROOT ‫وسط‬

ROOT ‫به اندازهی‬

𝐂 : Geometric Mean Chord (GMC)
𝐗 𝐇 𝐒𝐇
𝐕𝐇 =
𝐒𝐂
Mean Aerodynamic Chord (MAC)

𝟐 𝒃/𝟐 𝟐
MAC = 𝒄 dy
𝑺 𝟎
 ‫با انتخاب مقدار اولیه 𝐇𝐒 و 𝐕𝐒 میتوان پارامترهای ذکر شده در بال را نیز برای دم تعیین کرد‪.‬‬

‫𝐭‬
‫‪ 𝐜 ‬دم عمودی و افقی معموالً بزرگتر از بال میباشد‪.‬‬

‫‪ AR ‬دمها در مقیاس با ‪ AR‬بال کمتر است‪.‬‬

‫‪ 𝚲 ‬بال را طوری طراحی کنیم که ‪ Shock‬روی آن ایجاد نشود و 𝚲 دم را طوری طراحی کنیم که ‪ 5‬تا ‪ 6‬درجه بیشتر از‬

‫‪ Sweep‬بال باشد تا به هیچ وجه ‪ Shock‬روی آن رخ ندهد ‪ ،‬چون جریان زود از روی آن جدا شده و ‪ Stabilizer‬نداریم‪.‬‬

‫‪ ‬هنگام طراحی ‪ 𝚲 ،‬دم را بیشتر از بال در نظر میگیریم‪.‬‬

‫‪ Average ‬گیری 𝐕𝐕 و 𝐇𝐕 با توجه به ‪ Database‬خودمان است‪.‬‬

‫‪ ‬در دمهای ‪ T‬شکل ‪ AR‬قسمت عمودی حدود ‪ 0.7‬تا ‪ 1.2‬است‪.‬‬

‫‪ Fuel ‬را در دم جایگذاری نمیکنیم چون ‪ CG‬را به شدت عقب میکشد‪.‬‬

‫‪ ‬در دم عمودی عالوه بر مسائل ‪ Control ، Stability‬و ‪ Trim‬باید ‪ Max Roll Rate‬و ‪ Spin Recovery‬را مد نظر‬

‫قرار داد‪.‬‬
 ‫‪PROPULSION SYSTEM:‬‬

‫‪1. Capture Air‬‬ ‫هوا را میگیرد‬ ‫‪Inlet or Intake‬‬

‫‪2. Compress Air‬‬ ‫هوا فشرده میشود‬ ‫‪Compressor‬‬
‫‪3. Add Fuel‬‬ ‫سوخت به آن اضافه میشود‬
‫‪Combustion Chamber‬‬
‫‪4. Burn‬‬ ‫احتراق صورت میگیرد‬
‫‪5. Exhaust‬‬ ‫هوا با سرعت زیاد خارج میشود‬ ‫‪Nozzle‬‬

‫• ‪ : Compressor‬به علت پایین بودن دانسیته هوا در ارتفاعات باال ‪ ،‬هوا را تحت فشار قرار میدهیم‪.‬‬
‫• ‪ : Combustion Chamber‬برای خنک کاری و ذوب نشدن محفظهی احتراق ‪ ،‬میبایست 𝑚 هوا زیاد باشد‪.‬‬
‫• موارد ‪ 1‬و ‪ 5‬برای طراح مهم هستند ( برای محاسبه ‪.) T = mΔV‬‬
‫• از لحاظ ‪ m‬ورودی ‪ Supersonic‬از ‪ Subsonic‬مشکالت کمتری دارد‪.‬‬
‫• اساس انتخاب موتورهواپیما بر پایه سقف پرواز (‪ )Ceiling‬میباشد‪.‬‬
 ‫در طراحی‪:‬‬
‫برای موتورهای ‪ Turbofan‬در طراحی مفهومی )‪ Bypass ratio (BPR‬را حدس میزنند‪.‬‬

‫‪1. Type‬‬ ‫نوع موتور‬

‫‪2. Number‬‬ ‫تعداد موتور‬
‫‪3. Integration‬‬ ‫محل نصب و قرار گیری موتور‬

‫برای باال بردن )‪ Bypass ratio (BPR‬باید دهانهی موتور را بزرگتر کرد که این کار برای ‪ Landing gear‬ها ممکن است مشکل‬
‫بوجود آورد‪.‬‬

‫‪non-circular design‬‬
‫‪CFM56‬‬
Airbus A320 Boeing 737
‫‪W = 0.084T1.1 e−0.045BPR‬‬
‫‪L = 2.22T 0.4 M 0.2‬‬
‫‪D = 0.393T 0.5 e−0.04BPR‬‬

‫وزن ‪ ،‬قطر ‪ ،‬طول و ‪ Bypass ratio‬موتور برای ما بسیار مهم هستند‪.‬‬

‫‪for Propeller:‬‬

‫‪PMax‬‬
‫= ‪Pb1‬‬
‫‪πD2P‬‬
‫‪ηP 4‬‬

‫‪ Pb1‬از میانگینگیری و آمار بدست میآید‪.‬‬

 ‫نصب موتور‪:‬‬

‫بهترین عملکرد را از لحاظ هوای ورودی داشته باشد و هوای مغشوش به آن نرسد ‪ ،‬البته باید توجه داشت نصب موتور‬
‫به پارامترهای مختلف ‪ Configuration‬بستگی دارد‪.‬‬

‫اثرات تداخلی بدنه و درگها روی هوای ورودی اثر کمتری دارد‬
‫نسبت به “نصب بر روی بدنه” سر و صدا و اثرات خستگی کمتری دارد‬ ‫اگر موتور زیر بال نصب شود‬

‫(بر خالف حالت نصب بر روی بدنه)‬ ‫احتمال ورود یخهای جدا شده از روی بال در ارتفاعات باال به داخل موتور وجود ندارد‬

‫تراست موتوری که الزم داریم‬

‫= 𝐹 ‪𝑆.‬‬
‫تراست موتوری که موجود است‬

‫‪1.1‬‬
‫𝐹 ‪𝑊 = 𝑊𝑎𝑣 𝑆.‬‬
‫مربوط به موتوری که قرار است طراحی و تولید شود‬ ‫مربوط به موتور دردسترس‬
‫‪0.4‬‬
‫𝐹 ‪𝐿 = 𝐿𝑎𝑣 𝑆.‬‬

‫‪0.5‬‬
‫𝐹 ‪𝐷 = 𝐷𝑎𝑣 𝑆.‬‬
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‪:‬‬
‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‪:‬‬
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
ROCKET ENGINE
 VIDEO
(ROCKET ENGINE)

VIDEO\Rocket ENGINE.mp4
ROCKET ENGINE ( X15 )
 VIDEO
(ROCKET ENGINE – X15)

VIDEO\Rocket ENGINE – X15.MP4

 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
RAMJET ENGINE
RAMJET ENGINE
 VIDEO
(RAMJET ENGINE)

VIDEO\RAMJET ENGINE.MP4
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
TURBOJET ENGINE
TURBOJET ENGINE
GENERAL ELECTRIC J85
TURBOJET ENGINE
F-5 (GENERAL ELECTRIC J85)
TURBOJET ENGINE
JET-CAT P200
TURBOJET ENGINE
JET PACK (JET-CAT P200)
 VIDEO
(JET PACK)

VIDEO\JET PACK.MP4
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
TURBOFAN ENGINE
 TURBOFAN ENGINE

Civil turbofan -
Trent

Military turbofan -
EJ200
 VIDEO
(TURBOFAN ENGINE)

VIDEO\TURBOFAN ENGINE.mp4
 TURBOFAN ENGINE
Major applications Bypass ratio
Concorde 0:1
Rafale 0.30:1
F/A-18, T-50, F-117, X-29, X-31 0.34:1
F-16, F-15 0.36:1
Typhoon 0.4:1
MiG-29, Il-102 0.49:1
Su-27, Su-30, J-10 0.59:1
DC-9, MD-80, B727, B737 0.96:1
Tu-160 1.4:1
Gulfstream IV, F70, F100 3.1:1
SJ 100 4.43:1
B757, C-17 5.9:1
Yak-42, Be-200, An-148 6.2:1
B747, B787 8.5:1
A380 8.7:1
B777 9:1
B787 10:1
Bombardier CSeries 12:1
 VIDEO
(COMPRESSOR BLADES)

VIDEO\Compressor Blades.MP4
 VIDEO
(BLADES)

VIDEO\Blades.mp4
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
ROLLS-ROYCE TRENT 900
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
A380 ( ROLLS-ROYCE TRENT 900 )
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
PRATT & WHITNEY PW4000
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
BOEING 777 ( PRATT & WHITNEY PW4000 )
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
ROLLS-ROYCE AE 3007

BYPASS RATIO= 5:1

HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
CESSNA CITATION X ( ROLLS-ROYCE AE 3007C )
HIGH-BYPASS TURBOFAN ENGINES
GLOBAL HAWK ( ROLLS-ROYCE AE 3007H )
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-
BYPASS
TURBOPROP

PISTON
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
PRATT & WHITNEY F119
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
F-22 (PRATT & WHITNEY F119)
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
GENERAL ELECTRIC F101
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
B-1 (GENERAL ELECTRIC F101)
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
KUZNETSOV NK-86 (SOVIET UNION)
LOW-BYPASS TURBOFAN ENGINES
ILYUSHIN IL-86 (KUZNETSOV NK-86)
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-BYPASS
TURBOPROP

PISTON
TURBOPROP ENGINE
TURBOPROP ENGINE ( C-130 )
 :‫معرفی و مقایسهی تعدادی از پیشرانها‬

ROCKET

RAMJET

TURBOJET
HIGH-
ENGINE
BYPASS
TURBOFAN
LOW-BYPASS
TURBOPROP

PISTON
PISTON ENGINE
 VIDEO
(PISTON ENGINE)

VIDEO\PISTON ENGINE.mp4