‫توربین گاز و موتور جت‪:‬‬

‫مقایسه بازدهی سیکلهای عملی‬

 ‫مقایسه بازده سیکلها‬
‫بدست آوردن دقیق بازده هر سیکل نیازمند درنظر گرفتن تمام متغیرهای مرتبط است‪.‬‬
‫ازاینرو‪ ،‬بدست آوردن یک رابطه دقیق جبری برای بازده شاید غیرممکن به نظر برسد‪.‬‬
‫← رجوع به منحنیهای بازده برای ارزیابی‬
‫سیکل ساده توربین گاز‬
‫راندمان سیکل به نسبت فشار و دمای حداکثر سیکل ارتباط مستقیم دارد‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫سیکل ساده توربین گاز‬
‫راندمان برای هر ‪ T03‬در یک مقدار مشخص نسبت فشار حداکثر است‪.‬‬
‫توجه‪ :‬راندمان حداکثر برخی دماها در خارج از شکل است‪.‬‬
‫وقتی بازده با افزایش نسبت فشار زیاد میشود اثر منفی افزایش مصرف سوخت و نیز کار‬
‫درخواستی بیشتر کمپرسور ظاهر میشود‪.‬‬
‫در حوالی نقطه حداکثر نمودار حالت تخت پیدا میکند‪.‬‬
‫انتخاب بهترین نسبت فشار کارکردی در سمت چپ نقطه بازده حداکثر صورت میگیرد (چرا؟)‬
‫انتخاب بهترین نسبت فشار بر اساس موارد ذیل صورت میگیرد‬
‫‪2‬‬
‫‪ -1‬اجتناب از به کاربردن تیغه های کوچک در انتهای توربین پرفشار‬
‫‪ -2‬تعداد طبقات توربین و کمپرسور‬
‫‪ -3‬سرعت چرخشی توربین و کمپرسور‬
‫‪ -4‬مشکالت یاتاقانها در افزایش طول کمپرسور‪-‬توربین‬
 ‫انتخاب دمای ورودی به توربین به موارد ذیل وابسته است‬
‫‪ -1‬سیستم خنک کاری توربین‬
‫‪ -2‬مقدار توان خروجی‬
‫از شکلها مشخص است که اثر دمای ورودی توربین بر توان خروجی بیش از راندمان است‪.‬‬
‫اثر افزایش دمای ورودی به کمپرسور‬
‫افزایش کار مورد نیاز کمپرسور و کاهش راندمان‬
‫𝑻‬
‫توجه 𝟑𝟎𝑻 = 𝒕‬
‫𝟏𝟎‬

‫‪3‬‬
 ‫سیکل با مبدل حرارتی‬
‫به دلیل افتهای ایجاد شده در مبدل کار خروجی اندکی افت دارد‪.‬‬
‫نسبت فشارهای بهینه کمتر از مقادیر سیکل ساده است‪.‬‬
‫اثر دمای بیشینه سیکل بیش از سیکل ساده است‪.‬‬
‫شرکتهای سازنده توربین در سالهای اخیر توانسته اند‬
‫به طور متوسط ساالنه ‪ 10K‬به دمای بیشینه بیافزایند‪.‬‬
‫افزایش دمای ورودی توربین=افزایش دمای ورودی مبدل‬
‫حداکثر دمای قابل تحمل مبدل حرارتی‬
‫‪4‬‬
‫‪Stainless steel‬‬ ‫‪900K‬‬
‫‪Chromium-Nickel alloy‬‬ ‫‪1100K‬‬

‫آلیاژ دوم گران تر است‪.‬‬

 ‫طی راه اندازی (‪ )start-up‬و خاموش کردن (‪ )shut down‬تنشهای حرارتی روی‬
‫مبدل زیاد است‪.‬‬
‫با افزایش بازده مبدل حرارتی (‪ )Effectiveness‬راندمان سیکل افزایش و نسبت‬
‫فشار بهینه کاهش می یابد‪.‬‬
‫نمودارهای عملکردی سیکلها میتوانند به صورت همزمان تغییرات وابسته به هم‬
‫متغیرها را نمایش دهند‪( .‬شکل صفحه بعد)‬

‫‪5‬‬
 ‫سیکل ساده‬

‫‪6‬‬
 ‫سیکل با مبدل حرارتی‬

‫‪7‬‬
 ‫سیکل با دوباره گرمکن‬
‫تجهیزات جانبی مانند میان خنک کنها‪ ،‬دوباره گرمکنها و مبدلهای حرارتی در اولین‬
‫روزهای توربین گاز بسیار مورد توجه بودند (چرا؟)‬
‫برای سالها این تجهیزات در سیکلهای توربین گاز استفاده نمیشدند‪..‬تا اواخر قرن ‪20‬م‬
‫مطابق شکل بعد استفاده همزمان از دوباره گرمکن و مبدل حرارتی موجب افزایش کار‬
‫خروجی بدون کاهش بازده میشود‪.‬‬
‫البته فرض شده است که دوباره گرم کردن تا دمای حداکثر سیکل گرمایش را انجام‬
‫میدهد‪ .‬نیز نسبت فشار دو توربین برابرند‪.‬‬
‫‪8‬‬ ‫در دهه ‪ 90‬میالدی سیکل گرمایش مجدد توسط کمپانی ‪ ABB‬مجدداً به بازار معرفی‬
‫شد‪.‬‬
‫همچنین ‪ GE‬به طور تجاری سازنده مدلهایی از توربین گاز با میان خنک کن آبی یا‬
‫هوایی است‪.‬‬
‫‪9‬‬

‫استفاده همزمان از میان خنک کن ها‪ ،‬میان گرمکنها و مبدلهای حرارتی امروزه مجددا به‬
‫بخش های تحقیق و توسعه سازندگان توربینهای گاز برگشته است‪.‬‬
‫استفاده از همه موارد باال میتواند بازده یک سیکل توربین گاز را تا ‪60‬درصد افزایش دهد‪.‬‬