Koala

Koala[12] (Phascolarctos) – rodzaj ssaka z rodziny Koala

koalowatych (Phascolarctidae). Koala w naturalnym
Phascolarctos[1]
środowisku żyje średnio 20 lat, a jego populacja obecnie
de Blainville, 1816[2]
maleje i tym samym jest narażony na wyginięcie[13].

Zasięg występowania
Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek
występujący w Australii[14][15][16].

Morfologia
Długość ciała samic 65–73 cm, samców 67–82 cm; masa
ciała samców samic 4,1–11 kg, 4,2–14,9 kg[15].

Systematyka Przedstawiciel rodzaju – koala

australijski (P. cinereus)
Systematyka

Etymologia Domena eukarionty

Królestwo zwierzęta
Phascolarctos (Phascolaretus, Phascolarctus):
gr. φασκωλoς phaskōlos „skórzany worek, torba”; Typ kręgowce
αρκτος arktos „niedźwiedź”[17]. Gromada ssaki
Lipurus (Liscurus): gr. λειπω leipō „porzucić,
Nadrząd torbacze
pozostawić”; ουρα oura „ogon”[18]. Gatunek typowy:
Lipurus cinereus Goldfuss, 1817. Rząd dwuprzodozębowce
Morodactylus: gr. μωρος mōros „przytępiony, ociężały”; Podrząd wombatokształtne
δακτυλος daktulos „palec”[19]. Gatunek typowy: Lipurus Rodzina
cinereus Goldfuss, 1817. koalowate
Koala i Kola: aborygeńska nazwa gula lub gulawany dla Rodzaj koala
koali[20]. Gatunek typowy: Lipurus cinereus Goldfuss, Typ nomenklatoryczny
1817.
Lipurus cinereus Goldfuss, 1817
Draximenus: etymologia nieznana[21]. Nowa nazwa dla
Synonimy
Lipurus Goldfuss, 1817.
Cundokoala: rodzima nazwa z półwyspu Jork cundo Lipurus Goldfuss, 1817[3]
„grzmot”; ang. koala „koala”[11]. Gatunek typowy: Morodactylus Goldfuss, 1820[4]
†Cundokoala yorkensis Pledge, 1992. Koala Schinz, 1821[5]
Kola J.E. Gray, 1821[6]

Podział systematyczny Draximenus Lay, 1825[7]

Phascolaretus[a] J.E. Gray, 1825[8]
Do rodzaju należy jeden występujący współcześnie Liscurus[b] McMurtie, 1834[9]
gatunek[22][14][12]: Phascolarctus[a] R. Owen, 1839[10]
 Phascolarctos cinereus (Goldfuss, 1817) – koala Cundokoala Pledge, 1992[11]
australijski
Gatunki

Opisano również gatunki wymarłe: 4 gatunki (w tym 3 wymarłe) –

zobacz opis w tekście
Phascolarctos maris Pledge, 1987[23] (Australia; pliocen).
Phascolarctos stirtoni Bartholomai, 1968[24] (Australia; plejstocen).
Phascolarctos yorkensis (Pledge, 1992)[11] (Australia; pliocen/plejstocen).

Uwagi
a. Niepoprawna późniejsza pisownia Phascolarctos de Blainville, 1816.
b. Niepoprawna późniejsza pisownia Lipurus Goldfuss, 1817.

Przypisy
1. Phascolarctos (https://www.itis.gov/servlet/SingleRpt/SingleRpt?search_topic=TSN&search_val
ue=552428), [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
2. H.M.D. de Blainville. Prodrome d’une nouvelle distribution systématique du règne animal (http
s://www.biodiversitylibrary.org/item/99181#page/532/mode/1up). „Bulletin de la Société
Philomáthique”. Année 1816, s. 108 (116), 1816. Paris. (fr.).
3. G.A. Goldfuss: Lipurus cinereus. W: J.Ch.D. Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der
Natur, mit Beschreibungen. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des
Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1817, s. ryc. clv Aa (https://www.biodiversitylibrary.org/ite
m/97341#page/339/mode/1up), Ab (https://www.biodiversitylibrary.org/item/97341#page/351/m
ode/1up). (niem.).
4. G.A. Goldfuss: Handbuch der Zoologie (https://books.google.pl/books?id=aPN8cFZ-XhQC&hl=
pl&pg=RA2-PA445#v=onepage&q&f=false). Cz. 2. Nürnburg: Johann Leonhard Schrag, 1820,
s. 445. (niem.).
5. H.R. Schinz: Das Thierreich, eingetheilt nach dem Bau der Thiere als Grundlage ihrer
Naturgeschichte und der vergleichenden Anatomie von den Herrn Ritter von Cuvier (https://ww
w.biodiversitylibrary.org/item/210202#page/311/mode/1up). Cz. 1: Säugethiere und Vögel.
Stuttgart und Tübingen: in der J.G. Cotta’schen Buchhandlung, 1821, s. 265. (niem.).
6. J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals (http://books.google.com/books?id
=igICAAAAYAAJ&pg=PA309). „The London Medical Repository”. 15, s. 309, 1821. (ang.).
7. G.T. Lay: Zoology (http://books.google.com/books?id=LHdMAAAAMAAJ&pg=PAPA742-IA4).
W: T. Curtis (red.): A London Encyclopaedia, Or Universal Dictionary of Science, Art, Literature
and Practical Mechanics: Comprising a Popular View of the Present State of Knowledge :
Illustrated by Numerous Engravings, a General Atlas, and Appropriate Diagrams (http://books.g
oogle.com/books?id=LHdMAAAAMAAJ&pg=PAPP9). Cz. 22. London: Thomas Tegg, 1829, s.
744. (ang.).
8. J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families,
with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe (https://www.biodiversitylibrary.o
rg/page/2531528). „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 340, 1825. (ang.).
9. H. McMurtie: Cuvier’s animal kingdom: arranged according to its organization (https://www.biod
iversitylibrary.org/item/71861#page/102/mode/1up). London: Orr and Smith, 1834, s. 78. (ang.).
10. R. Owen. Outlines of a Classification of the Marsupialia (https://www.biodiversitylibrary.org/ite
m/96163#page/545/mode/1up). „Proceedings of the Zoological Society of London”. 7, s. 19,
1839. (ang.).
11. N.S. Pledge. The Curramulka local fauna: a new Late Tertiary fossil assemblage from Yorke
Peninsula, South Australia (https://www.biodiversitylibrary.org/page/55752406). „The Beagle”. 9
(1), s. 120, 1992. (ang.).
12. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W.
Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii
PAN, 2015, s. 10. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
13. Koala, facts and photos (https://www.nationalgeographic.com/animals/mammals/k/koala/),
Animals, 11 kwietnia 2010 [dostęp 2020-06-14] (ang.).
14. C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated
Checklist of the Mammals of the World (https://www.lynxeds.com/product-category/by-categori
es/encyclopedias/illustrated-checklist-of-the-mammals-of-the-world-2/). Cz. 1: Monotremata to
Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 74. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
15. S. Jackson: Family Phascolarctidae (Koala). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of
the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions,
2015, s. 416. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
16. D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Phascolarctos (https://www.departments.bucknell.ed
u/biology/resources/msw3/browse.asp?id=11000004). [w:] Mammal Species of the World. A
Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press,
2005. [dostęp 2020-10-24].
17. Palmer 1904 ↓, s. 529 (https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/537/mode/1up).
18. Palmer 1904 ↓, s. 379 (https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/387/mode/1up).
19. Palmer 1904 ↓, s. 432 (https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/440/mode/1up).
20. Palmer 1904 ↓, s. 358 (https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/366/mode/1up).
21. Palmer 1904 ↓, s. 244 (https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/252/mode/1up).
22. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby:
Higher Taxonomy (https://www.mammaldiversity.org/taxa.html). [w:] ASM Mammal Diversity
Database (Version 1.10) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-02-05].
(ang.).
23. N.S. Pledge: Phoscolarctos maris, A new species of koala (Marsupialia: Phascolarctidae) from
the Early Pliocene of South Australia. W: M. Archer (red.): Possums and Opossums: Studies in
Evolution. Chipping Norton: Surrey Beatty & Sons, 1987, s. 327–330.
ISBN 978-0-949324-05-4. (ang.).
24. A. Bartholomai. A new fossil koala from Queensland and a reassessment of the taxonomie
position of the problematical species, Koalemus ingens De Vis (https://www.biodiversitylibrary.o
rg/page/48072477). „Memoirs of the Queensland Museum”. 15 (2), s. 66, 1968. (ang.).

Bibliografia
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals (http
s://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/9/mode/1up). „North American Fauna”. 23, s.
1–984, 1904. (ang.).
Genus Phascolarctos de Blainville, 1816 – koala, The Taxonomicon (https://web.archive.org/w
eb/20181003141525/http://www.taxonomy.nl/Taxonomicon/TaxonTree.aspx?id=60424).
taxonomy.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (http://www.taxonomy.nl/Taxonomicon/TaxonTree.
aspx?id=60424) (2018-10-03)]. (en)

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Koala&oldid=69514178”