TRİM GEOMETRİSİ

1. Yüzme merkezi arkada (Mastöriden geride)

L/2 L/2

L1

F ΔTf L
W θ Δt= ΔTa+ ΔTf
ΔTa θ e
θ
W1

L ᾡ

𝛥𝑡 𝛥𝑇𝑎 𝛥𝑇𝑓
𝑡𝑎𝑛𝜃 = =𝐿 =𝐿 Δt= ΔTa+ ΔTf
𝐿 −𝑒 +𝑒
2 2

𝐿 𝛥𝑡 1 𝑒
ΔTa= ( − 𝑒) 𝑥 =( − 𝐿) 𝑥𝛥𝑡 +
2 𝐿 2

1 𝑒
ΔTf= Δt –ΔTa = ( + 𝐿) 𝑥𝛥𝑡
2

2. Yüzme merkezi önde (Mastöriden ileride)

L/2 L/2

L1

W F ΔTf
θ L
θ e Δt= ΔTa+ ΔTf
ΔTa
θ
W1

L ᾡ

𝛥𝑡 𝛥𝑇𝑎 𝛥𝑇𝑓
𝑡𝑎𝑛𝜃 = =𝐿 =𝐿
𝐿
2
+𝑒
2
−𝑒 Δt= ΔTa+ ΔTf

𝐿 𝛥𝑡 1 𝑒
ΔTa= ( + 𝑒) 𝑥 =( + 𝐿) 𝑥𝛥𝑡
2 𝐿 2 +
1 𝑒
ΔTf= Δt –ΔTa = ( − 𝐿) 𝑥𝛥𝑡
2

3. Yüzme merkezi ortada (Mastöride)

e=0
Δt= ΔTa+ ΔTf
𝛥𝑡 𝛥𝑇𝑎 𝛥𝑇𝑓
𝑡𝑎𝑛𝜃 = = 𝐿 = 𝐿
𝐿
2 2
+
𝛥𝑡
𝛥𝑇𝑎 = 𝛥𝑇𝑓 =
2
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Ağırlık (yük) yer değiştirme (Shifting)

63 m 63 m

Örnek 1: L1
e=3 m
W L
Deplasmanı 6000 t, boyu 126 m, baş draftı F
45 m
5.5 m ve kıç draftı 6.5 m olan bir gemide W1

W1
MCT=240 tm’dir. Gemi üzerinde bulunan
120 tonluk bir ağırlık başa doğru 45 m 120 t

hareket ettirilirse yeni draftlar ne olur?

Yüzme merkezi 3 m mastöriden geridedir.

Verilenler:
Δ=W=6000 t w×d 120x45
∆𝑡 = = = 0.225 𝑚
L=126 m 100×𝑀𝐶𝑇 100𝑥240

MCT=240 tm
Tf=5.5 m 1 𝑒 1 3
ΔTa= ( − ) 𝑥𝛥𝑡 = ( − ) 𝑥0.225 = 𝟎. 𝟏𝟎𝟕 𝒎
Ta=6.5 m 2 𝐿 2 126

e=3 m kıç
w=120 t ΔTf= Δt - ΔTa=0.225-0.107=0.118 m
d=45 m

İstenenler: Trim başa doğru olduğundan kıç baş artacak, kıç draft azalacaktır.
Yeni draftlar:
Tf=?
Draft tablosu
Ta=? F (m) A (m)
İlk draft 5.5 6.5
Trim etkisi +0.118 -0.107
Son draft 5.618 6.393
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Ağırlık (yük) yer değiştirme (Shifting)

50 m 50m
Örnek 2:
60 m
Deplasmanı 2200 ton, boyu 100 m ve
W1
GML= 150 m olan bir geminin baş ve kıç
W F L
draftları sırasıyla 5.2 m ve 5.3 m’ dir.
L1
Yüzme merkezi ortadan (mastöriden) 3 m e=3 m

kıçtadır. Güverte üzerindeki 5 tonluk bir

yük 60 m kıça hareket ettirilirse yeni
draftlar ne olur?

∆𝐺𝑀𝐿 2200x150
Verilenler: 𝑀𝐶𝑇 = = 100𝑥100 = 33 𝑡𝑚
100𝐿
Δ=W=2200 t
L=100 m w×d 5x60
∆𝑡 = 100×𝑀𝐶𝑇=100𝑥33 = 0.09 𝑚
GML=150 m
Tf=5.2 m
1 𝑒 1 3
Ta=5.3 m ΔTa= (2 − 𝐿) 𝑥𝛥𝑡 = (2 − 100) 𝑥0.09 = 𝟎. 𝟎𝟒𝟐𝟑 𝒎
e=3 m kıç
w=5 t
ΔTf= Δt - ΔTa=0.09-0.0423=0.0477 m
d=50 m

İstenenler:
Trim kıça doğru olduğundan kıç draft artacak, baş draft azalacaktır.
Yeni draftlar:
Tf=?
Draft tablosu
Ta=? F (m) A (m)
İlk draft 5.2 5.3
Trim etkisi -0.0477 +0.0423
Son draft 5.1523 5.3423
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Ağırlık (yük) eklemesi

45m
Örnek 3:
45 m

Boyu 90 m, TPC= 10 t olan bir geminin baş

L1
draftı 4.5 m ve kıç draftı 5 m’dir. Yüzme 14 m
W F L
merkezi 1.5 m ortadan kıçtadır. MCT=120 W1

tm’dir. 450 tonluk bir ağırlık ortadan 14 m e=1.5

W1 m 450 t
ilerideki bir mesafeye yüklendiğinde
geminin baş ve kıç yeni draftlarını bulunuz.

Yük ekleme/çıkartma durumunda draft değişiminin iki bileşeni olur:

Verilenler:
1. Paralel batma/çıkma
L=90 m 2. Trim etkisi

TPC=10 t Paralel batma:

Tf=4.5 m 𝑊 + 450
∆d = = = 45 𝑐𝑚 = 0.45 𝑚
𝑇𝑃𝐶 10
Ta=5 m
Trim etkisi:
e=1.5 m kıç
w×d 450x(14+1.5)
MCT=120 tm ∆𝑡 = = = 0.5812 𝑚
100×𝑀𝐶𝑇 100𝑥120
W+=450 t
d=14 m başa 1 𝑒 1 1.5
ΔTa= (2 − 𝐿) 𝑥𝛥𝑡 = (2 − ) 𝑥0.5812 = 𝟎. 𝟐𝟖𝟎𝟗 𝒎
90
İstenenler:
Yeni draftlar:
ΔTf= Δt - ΔTa=0.5812-0.2809=0.3003 m
Tf=?
Ta=?
Trim başa doğru olduğundan baş draft artacak, kıç draft azalacaktır.

Draft tablosu
F (m) A (m)
İlk draft 4.5 5
Paralel batma +0.45 +0.45
4.95 5.45

Trim etkisi +0.3003 -0.2809

Son draft 5.2503 5.1691
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Ağırlık (yük) çıkartılması

150 m
Örnek 4:
250 t
Boyu 150 m eni 20 m olan prizmatik bir W1 32 m
gemi trimsiz olarak deniz suyunda 10 m
W F L
draftta yüzmektedir. Blok katsayısı 0.8 ve
L1
boyuna metasentır yüksekliği 200 m dir.
Yüzme merkezinden 32 m ilerideki bir
yerden 250 tonlık bir yük boşaltılırsa trim
değişimi ne olur?

Önce deplasmanı bulalım:

Verilenler:
∇
L=150 m 𝑐𝑏 =
𝐿×𝐵×𝑑
B=20 m
deplasman hacmi
ꓬ=1.025 t/m3 𝑏𝑙𝑜𝑘 𝑘𝑎𝑡𝑠𝑎𝑦𝚤𝑠𝚤 =
𝑏𝑜𝑦 × 𝑔𝑒𝑛𝑖ş𝑙𝑖𝑘 × 𝑑𝑟𝑎𝑓𝑡
Draft=d=10 m
Δ = ꓬ𝑥∇
GML=200 m
Δ=1.025x0.8x150x20x10=24600 t
W-=250 t
d=32 m baştan Δ×𝐺𝑀𝐿 24600x200
𝑀𝐶𝑇 = = = 328 𝑡𝑚
100×𝐿 100𝑥150
İstenen:
w×d 250x32
Trim değişimi: 𝛥𝑡 = =
100 × 𝑀𝐶𝑇 100 × 328
Δt=?
𝜟𝒕 = 𝟎. 𝟐𝟒𝟒 𝒎
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Ağırlık (yük) çıkartılması

20 m 20m
Örnek 5:
35 t
Boyutları 40 x 6 x 3 m (LxBxD) olan W1
14 m
prizmatik bir gemi deniz suyunda 2 m W F L
draftta yüzmektedir. MCT=8.4 tm’dir.
e=0 m L1
Mastöriden 14 m başa doğru olan bir
noktadan 35 tonluk bir ağırlık çıkartılırsa
yeni draftlar ne olur?

Yük ekleme/çıkartma durumunda draft değişiminin iki bileşeni olur:

1. Paralel batma/çıkma
Verilenler: 2. Trim etkisi

L=40 m Paralel çıkma:

𝑊− 𝑤 𝐴
B=6 m ∆d = 𝑇𝑃𝐶 ve TPC = 97.56
D=3 m 𝐴𝑤 40𝑥6
3 TPC = = = 2.46 𝑡
ꓬ=1.025 t/m 97.56 97.56
Draft=d=2 m 𝑊− 35
∆d = = = 0.1422 𝑚
MCT=8.4 tm
𝑇𝑃𝐶 2.46

W-=35 t
Trim etkisi:
d=14 m baştan
w×d 35x14
e=0 (prizmatik gemi) ∆𝑡 = = = 0.5833 𝑚
100×𝑀𝐶𝑇 100𝑥8.4
İstenen: e=0 olduğundan

Yeni draftlar: 𝛥𝑡 0.5833

𝛥𝑇𝑎 = 𝛥𝑇𝑓 = = = 𝟎. 𝟐𝟗𝟏𝟔 𝒎
2 2
Tf=?
Trim kıça doğru olduğundan baş draft azalacak, kıç draft artacaktır.
Ta=?
Draft tablosu
F (m) A (m)
İlk draft 2 2
Paralel batma -0.1422 -0.1422
1.8578 1.8578

Trim etkisi -0.2916 +0.2916

Son draft 1.56 2.15
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Birden çok ağırlık (yük) ekleme/çıkartma

Örnek 6:

Baş ve kıç draftları sırasıyla 7 m ve 8 m olan bir gemide MCT= 100 tm, TPC= 20 t ve yüzme merkezi ortadadır. Gemi
aşağıdaki yük işlemlerine tabi tutulmaktadır. Yük işlemleri sonundaki yeni draftları hesaplayınız.

Boşaltma:

1 No’lu ambar, 500 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 40 m başa

2 No’lu ambar, 500 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 25 m başa

3 No’lu ambar, 500 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 20 m kıça

4 No’lu ambar, 500 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 50 m kıça

Yükleme:

150 t yakıt, Ağırlık merkezi ortadan 12 m başa

50 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 15 m kıça

500 t Ağırlık (t) Yüzme Trim momenti (tm)

500 t
500 t merkezine Başa Kıça
20 m 25 m uzaklık (m)
500 t 500 40 - 20000
50 m 500 25 - 12500
40 m
W F L 500 20 10000 -
500 50 25000 -
15 m 12 m
150 12 1800 -
50 15 - 750
50 t 150 t 36800 33250
3550

𝑊 − = 500+500+500+500=2000 t
𝑊 + = 50+150=200 t Draft tablosu
F (m) A (m)
Δ 𝑊 − =1800 t İlk draft 7 8
Δ 𝑊− Paralel çıkma -0.9 -0.9
Paralel = = 1800/20= 90 cm
𝑇𝑃𝐶 6.1 7.1
Trim etkisi +0.1775 -0.1775
Σ𝑤𝑑 3550 Son draft 6.2775 6.9225
𝛥𝑡 = 𝑀𝐶𝑇 = 100 =35.5 cm

e=0 olduğundan
ΔTa= ΔTf= Δt/2=17.75 cm
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Belirli bir trim için gerekli eklenecek/çıkartılacak yük miktarı

Örnek 7: Ağırlık (t) Yüzme Trim momenti (tm)

merkezine
Bir gemi kıça 25 cm trimli olarak limana varmıştır. Yüzme uzaklık (m)
Başa Kıça

merkezi ortadadır. MCT= 100 tm’dir. Geminin dört

ambarından toplam 3800 t kargo boşaltılacak ve 4 No’lu x 50 - 50x

yakıt tankına 360 t yakıt konulacaktır. 2 No’lu ambardan 1200 30 - 36000

1200 t ve 3 No’lu ambardan 600 t kargo boşaltılacaktır.
Geminin triminin sıfırlanması için 1 ve 4 No’lu ambarlardan 600 20 12000 -

boşaltılması gereken kargo miktarlarını hesaplayınız.

(2000-x) 45 (90000-45x) -

Boşaltma:
360 5 - 1800

1 No’lu ambar: Ağırlık merkezi ortadan 50 m başa (102000-45x) (37800+50x)

2 No’lu ambar: Ağırlık merkezi ortadan 30 m başa

3 No’lu ambar: Ağırlık merkezi ortadan 20 m kıça

Baş Kıç 2500
4 No’lu ambar: Ağırlık merkezi ortadan 45 m kıça momentler momentler
Yükleme:

4 No’lu yakıt tankı: Ağırlık merkezi ortadan 5

m kıça Toplam boşaltılacak kargo miktarı= 3800 t
2 No’lu ve 3 No’lu ambar ambarlardan

600 t 1200+600=1800 t boşaltılacak

1200 t
(2000-x) t xt
20 m 30 m 1 No’lu ve 4 No’lu ambarlardan ise 3800-1800=2000 t
3
2 boşaltılacak
4 45 m 50 m
W 1 L
F 1 No’lu ambardan boşaltılacak miktar x t ise
5m
4
4 No’lu ambardan boşaltılacak miktar (2000-x) t olur
360 t İlk trim: t1= 25 cm kıç
Son trim: t2= 0 cm
Baş ve kıç momentlerin cebirsel toplamı Trim değişimi: Δt= t2- t1= -25 cm
2500 tm olmalıdır.
Yapılması gereken: 25 cm başa trim
(102000-45x)- (37800+50x)=2500
Σ𝑤𝑑
𝛥𝑡 =
102000-45x-37800-50x=2500 𝑀𝐶𝑇
95x=61700 Σ𝑤𝑑= ΔtxMCT=25x100=2500 tm

x=650 t 1 No’lu ambardan

2000-650=1350 t 4 No’lu ambardan

 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Yüzme merkezinin yerinin bulunması

Örnek 8:

Baş ve kıç draftları sırasıyla 5.5 m ve 6 m olan bir gemi aşağıdaki yükleme işlemlerine tabi tutuluyor:

97 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 8 m başa

20 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 40 m kıça

28 t kargo, Ağırlık merkezi ortadan 20 m kıça

Yükleme işlemleri sonunda geminin baş ve kıç draftları sırasıyla 5.6 m ve 6.1 m oluyor. Buna göre yüzme merkezinin
gemi ortasına göre konumunu bulunuz.

40 m
W F L

20 t e 8m

20 m
97 t
28 t

İlk trim: t1= tf- ta= 5.5-6= -0.5 m

Yüzme merkezi F noktasına göre momentleri alıp sıfıra
Son trim: t2=tf- ta= 5.6-6.1= -0.5 m eşitlersek,

Trim değişimi: Δt= t2- t1= -0.5 – (-0.5)= -0.5+0.5=0 97x(8+e) = 28x(20-e)+20x(40-e)=0

776+97e=560-28e+800-20e
Σ𝑤𝑑
𝛥𝑡 = 𝑀𝐶𝑇= 0 olduğuna göre 145e=584

e=4.0276 m
Σ𝑤𝑑= 0 olmak zorundadır.
Not: e pozitif (+) işaretli çıktığına göre seçilen yön
doğrudur. Yani şekilde gösterildiği gibidir. Eğer e yi kıçta
değilde başta imiş gibi gösterip çözümü öyle yapmış
olsaydık işareti negative (-) çıkacaktı. O zaman da seçilen
yönün aksindedir diyecektik.
 TRİM ÖRNEK PROBLEMLERİ
Birden çok ağırlık (yük) ekleme/çıkartma

Örnek 9:

Boyu 150 m ve baş ve kıç draftları sırasıyla 6.35 m ve 6.65 m olan bir gemide MCT= 150 tm, TPC= 25 t ve yüzme
merkezi 5 m mastöriden geridedir. Gemi aşağıdaki yük işlemlerine tabi tutulmaktadır. Yük işlemleri sonundaki yeni
draftları hesaplayınız.

Yükleme:

1 No’lu ambar, 230 t, Ağırlık merkezi yüzme merkezinden 50 m başa

3 No’lu ambar, 800 t, Ağırlık merkezi yüzme merkezinden 20 m başa

4 No’lu ambar, 500 t, Ağırlık merkezi yüzme merkezinden 21 m kıça

Boşaltma:

1 No’lu ambar, 200 t, Ağırlık merkezi yüzme merkezinden 36 m başa

Baş pik tankı, 105 t, Ağırlık merkezi yüzme merkezinden 60 m başa

𝑊 + =230+800+500=1530 t

𝑊 − =200+105=305 t

Δ 𝑊 + =1530-305=1225 t
Δ 𝑊+
Paralel batma = = 1225/25= 49 cm
𝑇𝑃𝐶

Σ𝑤𝑑 3500
𝛥𝑡 = = = 23.33 cm Ağırlık (t) Yüzme Trim momenti (tm)
𝑀𝐶𝑇 150
merkezine Başa Kıça
e=5 m kıç olduğundan uzaklık (m)
230 50 11500 -
1 𝑒 1 5
ΔTa= ( − 𝐿) 𝑥𝛥𝑡=(2 − 150) 𝑥23.33 800 20 16000 -
2 500 21 - 10500
200 36 - 7200
105 60 - 6300
ΔTa=10.89 cm 27500 24000
3500
ΔTf = Δt - ΔTa=23.33-10.89

ΔTf =12.44 cm Draft tablosu

F (m) A (m)
İlk draft 6.35 6.65
Paralel batma 0.49 0.49
6.84 7.14
Trim etkisi +0.1244 -0.1089
Son draft 6.9644 7.0311