KOMPAN L1-L5 REVIEWER

ARALIN 1
Mga Teoryang Pinagmulan ng Wika

1. Teoryang Bow Wow - tunog ng kalikasan

2. Teoryang Dingdong - tunog ng mga bagay

3. Teoryang Pooh Pooh - tunog galing sa emosyon ng tao

4. Teoryang Yo He Ho - mula sa pwersang pisikal

5. Teoryang Sing Song - mula sa pabulong na ritwal o dasal

6. Teoryang Ta Ta - mula sa paggalaw ng bahagi ng katawan

7. Teoryang Yum Yum - mula sa pangangailangang pisikal

Kahulugan na inilahad ni Paz et.al (2003)

1. sistema ng tuntunin

2. sistema ng mga arbitraryong vocal symbol

3. malikhain

4. may gramatikong pantay - pantay

5. nagbabago

Baryason ng Wikang Filipino

ARALIN 2
Dr. Salazar

umuri sa Neolohismo sa pormal at hindi pormal

bumuo sa Pantayong Pananaw at Maugnaying Talasalitaang Pang-agham

(1964-79)

Kasanayang Resiptibo

1. pakikinig

2. panonood

KOMPAN L1-L5 REVIEWER 1

 3. pagbabasa

Kasanayang Produktibo

1. pagsasalita

2. pagsusulat

Ang wika ay may hatid na iba’t ibang emosyon ; napapasigaw ang puso,
napapagalaw ang isip, at napapasunod ang tao.

ARALIN 4
Kakayahang Linggwistiko / Estraktural / Gramatikal

1. Instrumental - pangangailangan sa isang gawain

2. Regulatory - pagkontrol sa kilos

3. Interactional - relasyong sosyal

4. Personal - sariling damdamin

Ponolohiya / Palatanungan

Ponetiks - pag-aaral sa produksyon ng tunog

Ponema - makahulugang yunit ng tunog

Ponemang Segmental - makabuluhang tunog na kinakatawan ng simboloo

at mga titik na nagsisilbing gabay sa pagbigkas

Diptonggo - kapag ang ponemang patinig ay ikinakabit sa unahan ng

malapatinig (w/y)

Klaster - kambal katinig na magkasama sa isang pantig

Pares minimal - (basa - bisa)

Malayang nagpapalitan - (lalaki - lalake)

Ponemang Suprasegmental

diin / haba

tono / intonasyon

hinto / antala - (/) pansamantalang tigil, (//) pinal na pagtigil

Morpema - pinakamaliit na yunit na bumubuo sa mga salitang may kahulugan

KOMPAN L1-L5 REVIEWER 2

 morpolohiya - tawag sa pag-aaral ng morpema

kataga

panlapi

ARALIN 3
Homogeneous na Wika

Heterogeneous na Wika

Barayting Permanente

1. dayalekto

2. idyolek - kakanyahan ng indibidwal na gumamit ng wika

Barayting Pansamantala

1. register - larangang pinaggagamitan ng wika

2. estilo - batay sa relasyon sa kinakausap

3. midyum - pamamaraang gamit sa komunikasyon

Mga modelo ng Komunikasyon

Antas Pormalidad sa Komunikasyon

Uri ng komunikasyon ayon sa konteksto

ARALIN 5
Henry Gleason - wika ay isang systematic na balangkas na tunog na
isinasagisag sa paraang arbitraryo.

Archibald Hill - wika ang pangunahin at pinakamabisang anyo ng gawaing

pansagisag ng tao.

Thomas Carlyle - wika ang saplot ng kaisipan.

Vilma Resuma & Teresita Semorlan - ang wika ay kaugnay ng buhay at

instrumento ng tao upang matalinong makilahok sa lipunang kinabibilangan.

Pamela Constantino & Galileo Zafra - wika ay isang kalipunan ng mga salita at
ang mapaparan ng pagsasama sama ng mga ito upang magkaintindihan ang
mga grupo ng tao.

KOMPAN L1-L5 REVIEWER 3

 Barayti ng Wika - maliit at pormal na grupo ng wika

1. diyalekto - wikang rehiyonal

2. sosyolek - batay sa katayuan ng taong gumagamit ng wika

3. ekolek - salitang nakagisnan sa loob ng tahanan

4. etnolek - mga salitang nagmula sa etnolinggwistikong grupo

5. creole - produkto ng pidgin, pinaghalong salita

Walong pangunahing diyalekto sa Pilipinas

1. tagalog

2. cebuano

3. iloko

4. hiligaynon

5. bikol

6. waray

7. kapampangan

8. panganeses

Mayroong tinatayang 150 na wika sa ating bansa.

Bilinggwalismo - paggamit ng dalawang wika.

Multilinggwalismo - paggamit ng iba’t ibang wika.

KOMPAN L1-L5 REVIEWER 4