KAHULUGAN NG WIKA
 Ang wika ay isang masistemang balangkas ng sinasalitang
tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang
magamit sa pakikipagtalastasan ng mga taong nasa iisang
kultura. (Gleason, 1961
KATANGIAN NG WIKA
 masistemang balangkas- Ang wika may maayos na
balangkas at pagkakasunod-sunod;
 sinasalitang tunog- Bawat titik sa alpabeto ay kinakatawan
ng isang tunog na nalilikha sa pamamagitan ng pagsasalita.
 pinili at isinaayos- Bilang ang wika ay marapat na magamit
para sa pagkakaunawaan,.
 arbitraryo- Ang wika ay kailangang napagkasunduan ng
mga tao
 magamit- dito nakasalalay ang pagkabuhay at pananatili ng
isang wika.
 tao- Isang natatanging kakayahan ng isang tao ay ang
paggamit ng wika
TEORYA NG PINAGMULAN NG WIKA
 Bow-wow - tunog ng mga bagay sa kalikasan (hal. aso,
pusa, ibon)
 Ding-dong - tunog ng mga bagay na walang buhay (hal.
orasan)
 Pooh-pooh - bunga ng masidhing damdamin
 Tarara-boom-de-ay - sayaw o ritwal
 Yo-he-ho – pwersang pisikal
TUNGKULIN NG WIKA (HALLIDAY, 1973)
 Interaksyunal- pagpapanatili ng ugnayan at relasyong sosyal
 Instrumental- tumutugon sa pangangailangan
 Regulatori- kumokontrol at/o gumagabay sa kilos ng iba
 Personal- makapagpahayag ng sariling damdamin o opinyon
 Imajinativ- malikhaing pagpapahayag ng saloobin
 Heuristiko- makapaghanap ng impormasyon
 Informativ- makapagbigay ng impormasyon
GAMIT NG WIKA (JACOBSON, ET.AL)
 Emotive- pagpapahayag ng damdamin
 Conative- panghihimok o panghihikayat
 Phatic- pagsisimula ng ugnayan
 Referential- paggamit bilang sanggunian
 Metalingual- pagpapahayag ng kurokuro
 Poetic- patalinhagang pagpapahayag
ANTAS NG WIKA
Pormal - ang istandard na wikang natututuhan sa paaralan. Ito
ang wikang gingamit sa mga sulating pang-akademiko.
Uri ng Pormal na Wika
 Pambansa - mga salitang ang kahulugan ay makikita sa
diksyunaryo
 Pansemantika/Pangretorika - mga salitang ginagamit sa
akdang pampanitikan na malalalim ang kahulugan.
 Panteknikal- mga salitang ginagamit sa agham at
matematika; hindi na isinasalin sapagkat lalong hindi
mauunawaan ang mga konsepto.
Inihanda ni: Diane A. David
Prepared by: Diane A. David
Di-Pormal o Impormal - wikang karaniwang ginagamit sa araw-araw na
pakikipag-usap.
Uri ng Impormal na Wika
Lalawiganin - mga salitang ginagamit ng mga taong naninirahan o
nanirahan sa isang partikular na pook o lalawigan.
Kolokyal - mga salitang araw-araw ginagamit na nagkaroon ng
modipikasyon tulad ng pagpapaikli sa mga salita sa pamamagitan ng
pagkakaltas ng titik at pagpapalit ng ginamit na titik.
Halimbawa: Meron, Nasan, Ayoko
Balbal - mga salitang madalas ginagamit sa lansangan at itinuturing na
mababang antas ng wika. Katumbas ito ng slang sa Ingles.
Halimbawa: Alaws, Chiks, Labyu, Epal, Mudra
BARAYTI NG WIKA
 Dayalek – wikang nabuo sa dimensyong heograpikal.
 Sosyolek – wikang nabuo sa dimensyong sosyal.
 Idyolek – natatanging pananalita ng isang tao.
 Jargon – tanging bokabularyo ng isang trabaho o propesyon.
 Register – salitang may iba’t ibang kahulugan depende sa larang
 Etnolek – grupong kultural
 Pidgin – putol-putol; walang estruktura
 Creole – nabuo mula sa pidgin
KASAYSAYAN NG WIKANG PAMBANSA
PANAHON NG KATUTUBO
 Baybayin – sinaunang paraan ng pagsulat ng mga ninuno
PANAHON NG KASTILA
 Saligang-Batas ng Biak-na-Bato (1896/97) - ang wikang Tagalog ang
magiging opisyal na wika ng Pilipinas.
 Abecedario – alpabetong Kastila
 Doctrina Christiana – unang aklat na nailimbag sa Pilipinas
 Nuestra Senora del Rosario – ikalawang aklat na nailimbag sa Pilipinas
 Vocabulario dela Lengua Tagala – kauna-unahang talasalitaan sa
Tagalog
PANAHON NG AMERIKANO
 Sistemang pang-edukasyon
PANAHON NG HAPON
 Gintong Panahon ng Panitikang Tagalog
PANAHON NG KOMONWEALTH
 1935 – Pagsasagawa ng hakbang sa pagtatalaga ng wikangpambansa.
 1936 – Nasilang SWP (Surian ng Wikang Pambansa).
 1937 – Tinatawag na “Tagalog” ang batayan ng wikang pambansa.
 1940 – Nailimbag ang mga aklat panggramatika sa Tagalog.
 1959 – Tinatawag na “Pilipino” ang wikang pambansa.
 1987 – Tinatawag na “Filipino” ang wikang pambansa.
 1989 – K.T. blg.355,gamitin ng DECS ang Filipino sa pakikipag-ugnayan
at pakikipag - transaksyon sa pamahalaan.
 1990) gamitin ang wikang Filipino sa pagbigkas at panunumpa ng
katapatan sa saligang batas at sa bansa
  1996 – (CHED memorandum bilang 59) siyam (9) na yunit sa
Filipino. Fili1 (Sining ng Pakikipagtalastsan), Fili2 (Pagbasa at
pagsulat sa iba’t ibang desiplina) at Fili 3 (Retorika).
 1997 – buwan ng agusto ay magiging buwan ng wikang
filipino.
 2001 – Revisyon ng Ortografiyang filipino at pantubay sa
ispeling ng wikang filipino.
 2006 – (patnunay sa Ispeling ng Wikang Filipino) mananatili
muna ang lumang tuntunin na Patnubay sa Ispeling ng Wikang
Filipino. 28 na letra kasama ang mga titik na banyaga. Ang 20
na letrang orihinal ang abakada ay ginagamit sa karaniwang
salita.
BALARILA
 Ponolohiya/Palatunugan – Pag-aaral ng tunog.
 ponema ang pinakamaliit ngunit makabuluhang tunog sa wika
 Ponemang Segmental - mga tunog na ginagamitan ng
katumbas na mga titik upang mabasa at mabigkas.
 Diin- lakas o hina ng tinig sa pagbigkas
 Haba- iksi o haba ng oagbikas ng salita
 Tono/Intonasyon pagtaas at pagbaba ng tinig sa
pagbigkas ng salita o pahayag na makapagbibigay ng iba’t
ibang kahulugan batay sa damdamin
 Hinto/Antala saglit na pagtigil sa pagsasalita upang higit na
maging malinaw ang mensaheng ipinahahayag
 Morpolohiya/Palabuuan – Pag-aaral ng salita.
 morpema ay ang pinakamaliit na yunit ng isang salita
 Sintaks/Palaugnayan – Pag-aaral ng pangungusap.
 Bilang ng titik sa Filipino – 28
 Bilang ng ponema sa Filipino – 21 (20 titik ng abakada at impit
na tunog)
 Diptonggo – Patinig at malapatinig sa isang pantig (hal. aliw,
sayaw)
 Klaster – Dalawang katinig na magkatabi sa isang pantig (hal.
preso, klaro)
PAGBABAGONG MORPOPONEMIKO
 Asimilasyon – kinasasangkutan ng pagbabago ng alomorp.
Hal. pang- + bansa = pambansa
 Metatesis – kinasasangkutan ng pagpapalit ng posisyon ng
mga titik. Hal. yaya + -in- = yinaya = niyaya
 Pagkakaltas – kinasasangkutan ng pagtatanggal ng titik.
Hal. dala + -hin = dalahin =dalhin
 Paglilipat-diin- mga salitang nagbabago ang diin kapag
nilapian
Hal. ba.sa - wet basa+ hin = basa.hin – to read
 Pagpapalit ng Ponema- nagpapalitan sa pagbuo ng mga salita
tulad ng /d/ at /r/, /o/ at /u/ at /h/ at /n/
Hal. ma + dapat = marapat ma + dunong = marunong
BAHAGI NG PANANALITA
 Pangngalan (noun) – ngalan ng bagay, tao, pook, o
pangyayari. Hal. Kumain si Diane ng santol.
PANSEMANTIKA
Inihanda ni: Diane A. David
Prepared by: Diane A. David
 Pantangi (Proper)-tumutukoy sa isang partikular na pangalan ng tao,
hayop, bagay, pook o pangyayariisinusulat sa malaking titik
 Pambalana(Common)-tumutukoy sa pangkalahatang diwa ng
pangngalan. isinusulat sa maliit na titik
PANGKAYARIAN
Tahas-tumutukoy sa mga konkretong bagay, maaaring pangkat
(palansak) o isahan lang (di-palansak)
Basal-tumutukoy sa mga di-konkretong bagay
KLASIPIKASYON NG PANGNGALAN
Payak-salitang-ugat lamang, walang panlapi o katambal na salita
Maylapi-pangngalan na binubuo ng salitang- ugat at panlapi
Inuulit-pangngalan na ang salitang-ugat ay inuulit, maaaring kabuoan
(ganap) o bahagi lamang nito (di-ganap)
Tambalan-pangngalan na binubuo ng dalawang magkaibang salita na
pinag-isa, maaaring manatili ang kahulugan (di- ganap) o kaya’y magbago
ang kahulugan (ganap)
 Panghalip (pronoun) – salitang panghalili sa pangngalan.
Hal. Kumain siya ng bayabas.
Panghalip na Panao - mga panghalip na panghalili sa ngalan ng tao.
Panghalip na Pamatlig - mga panghalip na humahalili sa ngalan ng
tao, bagay, atbp na may layong magturo o magtukoy.
Panghalip na Panaklaw - mga panghalip na sumasaklaw sa kaisahan,
dami o kalahatan mg tinutukoy.
Panghalip na Panaklong - mga panghalip na panghalili sa ngalan ng
tao, bagay, atbp, na ginagamit sa pagtatanong.
 Pandiwa (verb) – salitang nagsasaad ng kilos.
Hal. Kumain siya ng bayabas.
ASPEKTO NG PANDIWA
Perpektibo-pangnagdaan
Imperpektibo- pangkasalukuyan
Kontemplatibo- panghinaharap
Pawatas- walang panauhan
Pang-uri (adjective) – salitang naglalarawan o nagbibigay-turing sa
pangngalan o panghalip.
Hal. Kumain ang gwapong pulis ng bayabas.
KAANTASAN NG KASIDHIAN NG PANG-URI
Lantay - karaniwang anyo ng kasidhian ng pang-uri.
Hal. malamig, mayaman, maganda, maputi
Katamtamang Antas - paglalarawan na nagpapakita ng katamtaman
sa pamamagitan ng paggamit ng medyo, bahagya, nang kaunti o pag-
uulit ng salitang-ugat. Hal. Medyo malamigMasarap nang kaunti
Masidhi - naipakikita ang kasidhian sa pamamagitan ng mga
panlaping napaka, pagka, kay at mga salitang lubha, masyado, totoo
at talaga. Hal. Napakalamig pala sa Baguio. Pagkaganda-ganda
naman ng suot mo!
  Pang-abay (adverb) – salitang naglalarawan o nagbibigay-
turing sa pandiwa, pang-uri, kapwa pang-abay.
Hal. Masiglang kumain ang gwapong pulis ng bayabas.
PAGLALAPI
 Salitang ugat – pinakapayak na anyo ng salita
 Unlapi – panlaping kinakabit sa unahan ng salitang ugat
hal. Masarap
 Gitlapi – panlaping kinakabit sa gitna ng salitang ugat
hal. Sumayaw
 Hulapi – panlaping kinakabit sa hulihan ng salitang ugat
hal. Kainan
 Kabilaan – pagkakabit ng panlapi sa unahan at hulihan ng
salitang ugat hal. Kasamahan
 Laguhan – pagkakabit ng panlapi sa unahan, gitna, at hulihan
ng salitang ugat hal. magsinampalukan
TAMANG GAMIT NG MGA SALITA
raw/rin – kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa patinig o
malapatinig.
Hal. Kumanta raw si Sisa. Sumayaw rin si Ibarra.
daw/din - kapag ang naunang salita ay nagtatapos katinig
Hal. Nilabhan daw ni Pepe ang mga damit.
Sinundan din ni Pepe ang mga bata.
 Kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa ri, ra, raw, at ray,
daw/din ang gamitin. Hal. Maaari daw ba kitang kausapin?
Mataray din si Nena.
Gamit ng “ng”
Katumbas ng “of” “syudad ng Cotabato”
Pang-ukol ng layon ng pandiwa “kumain ng mangga”
Pang-ukol na tagaganap ng pandiwa “kinain ng bata”
Gamit ng “nang”
Katumbas ng “when” - “nang iwan niya ako”
Katumbas ng “so that o in order to” -
“nang guminhawa ang iyong buhay”
Inuulit ang pandiwa - “kain nang kain”
Sinusundan ng pang-abay - “tumakbo nang mabilis
Pinagsamang “na+na” - “umalis nang hindi nagpapaalam”
Pinagsamang “na+ng” - “bigyan nang libreng pagkain”
Pinagsamang “na+ang” - “sobra nang pang-aabuso”
Gamit ng gitling (-)
 Kapag inuulit ang salitang ugat (hal. araw-araw).
 Kapag ikakabit ang panlapi sa isang tambilang (hal. ika-7).
 Kapag ikakabit ang panlapi sa isang pangngalang pantangi
(hal. pa-Manila).
 Kapag ikakabit ang panlapi sa isang salitang hiram (hal. mag-
jogging).
 Kapag isusulat ang praksyon ng patitik (hal. isang-kapat).
 Kapag may nawawala sa pagitan ng dalawang salita (bahay-
kubo).
Inihanda ni: Diane A. David
Prepared by: Diane A. David
BAHAGI NG PANGUNGUSAP
• Paksa – pinag-uusapan
• Panaguri – nagbibigay ng impormasyon tungkol sa paksa
AYOS NG PANGUNGUSAP
• Karaniwan – panaguri + paksa (hal. Sumayaw ang bata.)
• Di-karaniwan – paksa + panaguri (Ang bata ay sumayaw.)
KAYARIAN NG PANGUNGUSAP
• Payak – isang sugnay na makapag-iisa.
• Tambalan – dalawang sugnay na makapag-iisa.
• Hugnayan – isang sugnay na makapag-iisa at isang o higit pang sugnay
na di-makapag-iisa.
• Langkapan – dalawang sugnay na makapag-iisa at isa o highit pang
sugnay na di-makapag-iisa.
PANITIKAN
ANYONG TULUYAN
• ang anyo ng panitikan napatalata o ang karaniwang takbo ng
pangungusap at gumagamit ng payak at direktang paglalahad ng
kaisipan.
ANYONG PATULA
• malayang taludturan at gumagamit ng masining at matalinhagang. Ang
anyo ng panitikan na pataludtod, may sukat at tugma o malayang
taludturan at gumagamit ng masining at matalinhagang
pagpapahayag.
MGA URI NG ANYONG PATULA
 Tulang Liriko - tulang naglalahad ng mga masidhing damdamin,
imahinasyon, at karanasan ng tao at kadalasang inaawit
 Tulang Pasalaysay - nagsasalaysay ng mga pangyayari sa paraang
pataludtod
 Tulang Padula - tulang sinadyang isulat upang itanghal sa entablado .
 Tulang Patnigan - tula ng pagtatalo, pangangatwiran at tagisan ng
talino
IBA'T-IBANG URI NG TULANG LIRIKO
 pastoral - naglalarawan ng tunay na buhay sa kabundukan
 dalit - awit na pumupuri sa Diyos o sa Mahal na Birhen
 pasyon - aklat na naglalarawan ng pasakit at pagdurusa ni Hesukristo
 oda - nagpapahayag ng papuri
 elehiya - madamdaming tula tungkol sa patay
 soneto - tulang binubuo ng 14 na taludtod
 kanta - madamdamin na tulang liriko na ang karaniwang pinapaksa ay
tungkol sa pag-ibig, pag-asa at kaligayahan
 panubong - mahabang tula ng pagpaparangal o paghahandog sa isang
taong nagdaraos ng kaarawan o kapistahan
IBA'T-BANG URI NG TULANG PASALAYSAY
 epiko- ang mga epiko ay nagsasalaysay ng mga kabayanihang halos
hindi mapaniwalaan pagkat nauukol sa mga kababalaghan.
 awit- Ang awit ay may sukat na labindalawang [12] pantig at inaawit
nang mabagal sa saliw ng gitara,sa
 korido- ito naman may sukat na walong 8 pantig at binibigkas kumpas
ng martsa.
 Balad - ito ay sa may himig na awit dahilang ito ay inaawit habang may
 nagsasayaw. Ito ay nilikha noong unang panahon at sa
kasalukuyan ay napapasama na ito sa mga tulang kasaysayan
na may anim hanggang walong pantig.
IBA'T IBANG URI NG TULANG PADULA
TULANG PANDULAAN
 tulang sinadyang isulat upang itanghal sa entablado.
 trahedya- nagwawakas sa pagkasawi o pagkawasak
pangunahing tauhan.
 komedya Nagwawakas ito ng masaya.
 melodrama- ito ay karaniwang ginagamit sa lahat ng mga
dulang musikal, kasama na ang opera.
 parsa- isang uri ng dula na ang layunin ay magpasiya sa
pamamagitan ng mga kawing-kawing na mga pangyayaring
nakatatawa.
 saynete- ang paksa ng ganitong uri ng dula ay mga
karaniwang pag-uugali ng tao o pook.
 zarzuela- dulang musicall na karaniwang binubuo ng tatlong
akto tungkol sa pag-ibig, kasakiman at poot.
 Moro-moro- nagpapakita ng hidwaan at labanan ng
Kristyano at di-Kristyano
 senakulo- pagtatanghal tungkol sa paghihirap at kamatayan
ni Hesus.
 tibag- ang paghahanap nina Reyna Elena at Constantino sa
krus nga pinagpakuan ni Hesus.
 panunuluyan- nagpapakita ng paghahanap ng matutuluyan
nina Maria at Jose para doon isilang ang sanggol na si Jesus
IBA'T-IBANG URI NG TULANG PATNIGAN
 duplo - paligsahan sa pangangatwiran na kadalasang
paglalamay sa patay.
 balagtasan - tagisan ng talino sa pamamagitan ng katwiran
sa pamamaraang patula.
 karagatan - dula tungkol sa isang prinsesa na sadyang
humulog sa isang singsing sa dagat. Kung sinoman ang
lalaking makakakuha ng singsing'ay pakakasalan niya.
MGA AWITING BAYAN
 an-anoy- inaawit habang ang mga magsasaka ay gumagawa
ng pilapil sa kanilang bukirin
 ayoweng - inaawit sa pagkabyaw ng tubo
 daeleng - awit tungkol sa mga pista pagdiriwang
 dalit o himno- awit sa pagpuri o pagsamba. Ito ang isa sa
pinakamatandang awit ng pagdalangin sa Birhen.
 danyo - awit sa pagsasamba o pananampalataya
 diona awit sa kasalan
 dung-aw - awit na nagpapahayag ng kalungkutan at
pagdurusa
 hiliraw at panambat - mga awit sa pag-inuman
 indonalin at kutang - awiting panlansangan. Awit ng lasing
na naglalayong magpatawa, magpasaring o manukso.
 kalusan - isang uri ng "lundawit" (awit sa lunday)
 kumintang - sa simula ito'y awit sa pakikidigma (battle songs)
subalit sa paglakad ng panahon, ang diwang ito'y nawala at
sa halip ay naging sayaw at awit sa pag-ibig.
 kundiman at balitaw - awit ng pag-ibig
Inihanda ni: Diane A. David
Prepared by: Diane A. David
 maluway - awit sa sama-samang paggawa
 mayeka - isang awit na panggabi ng mga lgorote
 oyayi - awit sa pagpaptulog ng bata o paghehele sa sanggol
 panilan - inaawit sa pagkuha ng bahay-pukyutan
 papag - inaawit sa tuwing may bayuhan ng palay
 salagintok - awit sa pakikipagkaibigan.
 sambotani - awit sa tagumpay
 soliranin - awit sa pagtatrabaho
 talindaw – awit sa pamamangka
 umbay - awit sa paglilibing o patay
MGA URI NG ANYONG TULUYAN
 alamat- kwento tungkol sa pinagmulan ng mga bagay.
 parabula- katha mula sa Bibliya
 pabula kwentong may aral, kung saan hayop ang pangunahing
tauhan
 talambuhay - akda sa kasaysayan ng buhay ng isang tao
 anekdota - kwento na ang pangyayari ay hango sa tunay na
karanasan, at ang kwento ay nakawiwili at kapupulutan ng aral
 editoryal isang sanaysay na naglalahad ng kuru-kuro o opinyon ng
isang patnugot o editor.
 kasaysayan- Ito'y tala o mga nakasulat tungkol sa mga pangyayari ng
nakaraan.
 mitolohiya - kwento hinggil sa pinagmulan ng sansinukuban, diyos, at
diyosa at iba pang mga mahiwagang nilikha
 ulat nasusulat bunga ng isinasagawang pananaliksik, pagsusuri, pag-
aaral, at iba pa.
 maikling kwento - maikling katha na nagsasalaysay ng pang-araw-
araw na buhay na may ilang tauhan , pangyayari, at may isang
kakintalan
 sanaysay akdang tumatalakay sa isang paksa at naglalayong
maglahad ng opinyon o pananaw.
 nobela - mahabang salaysay na nahahatl sa mga kabanata
 dula - sinasadula at tinatanghal sa tanghalan ALAMAT- nagsasalaysay
sa pinagmulan ng isang bagay
 talumpati - binibigkas sa harap ng madla
 balita- naglalahad sa mga pang-araw-araw na mga pangyayari sa
lipunan,pamahalaan, industriya at iba pang paksang nagaganap sa
buong bansa
MGA MANUNULAT
 Emilio Aguinaldo – Rosalia Magdalo, Magdalo
 Virgilio Almario – Rio Alma
 Cecilio Apostol – Catulo, Calipso and Calypso
 Francisco Baltazar – Balagtas
 Andres Bonifacio – Agapito Bagumbayan, Maypagasa,
Magdiwang
 Felipe Calderon – Simoun, Elias
 Florentino Collantes – Kuntil-butil
 Jose Corazon de Jesus – Huseng Batute, Pusong Hapis, Luksang
Paruparo
 Jose dela Cruz – Huseng Sisiw
 Epifanio delos Santos – G. Solon
 Nestor Vicente Madali Gonzalez – N.V.M. Gonzalez
 Marcelo H. del Pilar – Plaridel, Dolores Manapat, Piping Dilat,
 Siling Labuyo
 Severino Reyes – Lola Basyang  Ama ng Moro-moro, Sarsuela at Dulang Bisaya – Eriberto Gumba
 Fernando Ma. Guerrero – Fluvio Gil, Florisel  Ama Ng Sabayang Pagbigkas - Patrocinio Villafuerte
 Amado Hernandez – Amante Ernani, Herninia de la Riva,  Makata Ng Manggagawa Amante Arnani Amado V.
Julio Abril Hernandez
 Emilio Jacinto – Dimas-ilaw, Pingkian  Pinakadakilang Makata- Balagtas, Francico Baltazar
 Nick Joaquin – Quijano de Manila  Ama Ng Tulang Tagalog- Balagtas, Francico Baltazar
 Graciano Lopez Jaena – Bolivar, Diego Laura  Ama Ng Panitikang Iloko- Pedro Bukaneg
 Antonio Luna – Taga-ilog  Ama Ng Panitikang Kapampangan-Crissot,-Crisostomo Sotto
 Juan Luna – J.B., Buan  Ina Ng Feminismo - Lualhati Bautista
 Apolinario Mabini – Bini, Paralitiko, Katabay  Ama Ng Aglipay- Isabelo Delos Reyes
 Jose Palma – Anahaw, Esteban Estebanes, Gan Hantik  Ama Ng Publikasyon- Tomas Pinpin
 Jose Maria Panganiban – Jomapa, J.M.P.  Wikang Pambansa - Manuell.Quezon
 Pascual H. Poblete – Anak-bayan  Ama Ng Panitikang Bisaya- Erberto Gumban
 Mariano Ponce – Nanding, Tikbalang, Kalipulako  Prinsipe Ng Panitikang Kapampangan- Aurelio Tolentino
 Jose Rizal – Dimas-alang, Laong-laan, Agno  Demosthenes Ng Pilipinas- Graciano Lopez Jaena
 Lope K. Santos – Anak-bayan, Doktor Lukas, Lakandalita  Kauna-Unahang Nobelang Panlipunan- Pedro Paterno
 Pio Valenzuela – Madlang-awa  Ama Ng Modernistang Pag Tula Sa Tagalog-Alejandro G. Abadilla
 Jose Garcia Villa – Doveglion  Guro Ni Balagtas Sa Tula-Jose Dela Cruz
 Alpahol – Julian Balmaceda
 Lola Basyang – Severino Reyes TAYUTAY
 Kintin Kulirat - Valeriano Hernandez Peña Pagtutulad (Simile) – hindi direktang paghahalintulad ng mga bagay.
 Kastilaloy – Jose Villa Panganiban Hal. Kasimputi ng niyebe ang balat ni Sisa.
 Don Panyong – Epifanio de Los Santos Pagwawangis (Metaphor) – tuwirang paghahalintulad ng mga bagay.
 jomapa – Jose Maria Panganiban Hal. Siya ang tala ng buhay ko.
 Batikuling – Jesus Balmori Pagsasatao (Personification) – pagbibigay ng buhay sa mga bagay.
 Crispin Pinagpala – Cirio Panganiban Hal. Niyakap ng mga damo ang sawing dilag.
 AGA - Alejandro G. Abadilla Paghihimig (Onomatopoeia) – pagpapahiwatig ng kahulugan sa
pamamagitan ng tunog.
 Antonio K. Abad-Akasia
Hal. Lagaslas ng tubig sa batis …
Pagmamalabis (Hyperbole) – sobrang paglalarawan ng mga bagay. Hal.
AMA NG PANITIKANG PILIPINO
Bumaha ng dugo matapos ang labanan.
 Ama ng Balirala – Lope K. Santos
 Apo ng mananagalog – Lope K. Santos
 Unang hari ng balagtasan – Jose Corazon de Jesus
 Makata ng Anak Pawis – Amado V. Hernandez
 Ama ng Dula at Sarsuelang Tagalog – Severino Reyes
 Ama ng Panitikang Ilokano – Pedro Bukaneg
 Ama ng Panitikang Bisaya – Eriberto Gumban
 Ama ng Nobelang Tagalog – Valeriano Hernandez Peña
 Ama ng Malayang Taludturan – Alejandro G. Abadilla
 Ama ng Tuluyang Klasika – Modesto de Castro
 Ama ng Pasyong Pilipino – Padre Gaspar Aquino de
Belen
 Unang nagsalin ng Noli Me Tangere – Pascual Poblete
 Ama ng Dulang Kapampangan – Aurelio Tolentino
 Ama ng Panitikang Bikol –
 Ama ng Wikang pambansa – Manuel L. Quezon
 Makata at Nobelista ng Propaganda – Jose P. Rizal
 Mamahayag ng Propaganda – Isabelo de Los Reyes
 Ama at Supremo ng Katipunan – Andres Bonifacio
 Utak ng Katipunan – Emilio Jacinto
 Dakilang Lumpo – Apolinario Mabini
 Ama ng Pambansang awit – Julian Felipe
 Lumalakad na Ensayklopedya – Ernie Baron

Inihanda ni: Diane A. David

Prepared by: Diane A. David