FİİLİMSİ

ÇEKİMLİ FİİL
Fiil(Eylem) nedir ? iş, oluş ,durum yani hareket bildiren sözcüklere
verilen addır.
Eğer bir fiilde kip ve kişi ekleri takıyorsanız ona çekimli fiil denir.
Bazı şairler şiirlerinde anlam kapalılığını savunur. (Geniş zman kipi
– O 3. Tekil şahıs)
İnsan gördüğü herşeye inanmamalı (o )
Erkenden eve gelir , işlerini bitirir ve sabaha kadar kitap okurdu.

Çekimli fiil : şahıs ( ben , sen , o , biz, siz , onlar ) ve kipi vardır.
Fiilimsi : şahıs anlamı yoktur. Kip yoktur. İçinde fiil var.
FİİLİMSİ
FİİL KÖK VE GÖVDESİNDEN TÜRER.
Fiil+ fiilimsi eki = fiilimsi
Onun gülüşü dünyaya bedel.
Onun gülüşünü severim.
Onun şiiri oku(y) -uş-unu severim.
Şiir okumya bayılırım.
Şiir okukmak güzeldir.
Yapılan bir eylem oluyor.
Fiilimsiler 3’e ayrılır:
1-İsim ( isim fiil ) = fiilin isimleşmesi
2-Sıfat ( sıfat fiil) = fiilin sıfatlaşması
3-Zarf ( zarf fiil) = fiilin zarflaşması

1- İsim – Fiil ( Ad – Eylem)

Fiil kök ve gövdelerine (- ma/-me-iş- /uş-üş- mak/-mek) Ma-
(y)-ış-mak eklerinin getirilmesiyle oluşan cümle içinde isim
görevinde kullanılan kelimelere isim- fiil denir.

Seninle gelmeyi ben de istiyorum .

fiilimsi Çekimli
Ayrılıken kardeşinin kucaklayışı gözümün önünden gitmiyor.
Gülmekten karnıma ağrılar girdi.
Dinlemek
Senin ders dinle-(y) iş-in hoşuma gitti.
Ders dinle-me-yi- severim.
Ders dinle- mek – güzeldir.
DİKKAT : - ma / - me
- Olumsuz eki
- İsim- fiil
Etek giy- me- yi sev- me-di .
 Etek giy me me yi sevmedi .
Ünlü psikloğun seminerde konuşmaması herkesi şaşırdı.
Konuş- ma- ma – sı
NOT :
Yemek yemek istiyor .
Kalıcı ad fiilimsi
Annemin kabak çiçeği dolmasını yiyen parmaklarını de
yiyor.
Çocuklar havuzun dolmasını beklemden içine girdiler.

kalıcı ad : fiilimsi eki almasına reağmen eylemini kaybetiş

ve bir varlığa ad olmuş sözcüklerdir.

2-SIFAT – FİİL ( ORTAÇ) Serdar ortaç

Fiil kök ve gövderine getirilen ( - an / -en ,-ası/-esi, -maz/-
mez,-ar/-er,dık/-dik/-tık/-tik, -acak /- ecek,-mış/-miş/-muş/-
müş ekleriyle yapılır.

Şu masaya oturan adımı tanıyor musun?

Yaşanılası bir yer olmuş burası

Gül- en adam
Öpül-esi el
Gül-er yüz
Gör- düğü- m adam
 Yazıl- acak defter
Yazıl- mış defter

NOT:
Bu sebzeler sirkeli suda bekletilecek. Çekim – kip eki
Sirkeli suda bekletilecek sebzeleri kenara ayır. Sıfat – fiil
Bu sorular geçen yıl çıkmış. çekimli fiil
Çıkmış soruları tekrar çözersin.fiilmsi
Senin güler yüzünü severim.
NOT: sıfat – fiiller adlaşabilirler.
Sıfat ismin yanında duryor ,sıfat yanında durmaktan
vazgeçer onun üzerinde oturuyorsa buna adlaşmış sıfat
diyorlar.

Toruncu göleğimi giydim.

Toruncuyu giydim.
Yola çıkarken okuyucağın kitapları şimdiden hazırla. Sıaft
görevi
Yola çıkarken okuyacaklarını şimdiden hazırla.adlaşmış sıfat
görevi
Adam sekreterine ‘’ beni arayan müşterileri bu defterde not
al.’’ Dedi. Adlaşmış sıfat görevi
Adam sekreterine ‘’Beni arayanları bu deftere not al dedi.’’
3- Zarf –Fiil ( Bağ – Fiil ,Ulaç)
Fiil gövde ve köklerine –ıp ,-ınce ,- arak ,- dıkça,- dığında ,-
madan,- a/- a , ken , alı , asıya getirilmesiyle yapılır.

İki cümleyi zaman ( ne zaman ) ve durum ( nasıl ) anlamıyla

bağlayan sözcüklere zarf -fiil denir.

Okula gidiyordum. Düştüm.

Okula giderken düştüm.

Zarf: fiillerin durum, miktar, yön, yer, zamanı , soru youlyla

belirten sözcüklere verilen addır.

Okullar tatil olunca anneannesinde kalacakmış. Ne zaman?

Çockuk anne diye diye ağladı. Nasıl ağladı?
Seni gör- üp - sevindi.
Seni gör- ünce - bayıldı.
Düşün- dükçe- ağlar
Dur- maksızın- çalışır
Koş-a – koşa – geldi.
Gör- eli – bayıldı.

Zarf – fiil ( fiil )

Zarf ( zaman , yer , yön vs )

Paran varken biriktir. Zarf