Professional Documents
Culture Documents
Eduk
asyon
Panta
MASISTEMAN
hanG PAGSUGPO
NG PESTE AT
Ika-apat na
Linggo
atKULISAP SA
Pang
KAGAMITAN kabu
NG MAG-
AARAL haya
Kagawaran ng Edukasyon
n
(EPP
Republika ng Pilipinas
)
MARIA LORENA C. BACONGALLO
Buli-Buli Elem. School
Division of Bayawan City
PAUNANG
SALITA
Ang mga peste at kulisap sa halaman ay nakaapekto sa ani ng magsasaka kung hindi
ito maagapan ng maaga na nagresulta sa kita ng nila. Sa pagsugpo ng peste at kulisap, dapat
isaalang-alang ang kalusugan ng tao na kakain nito at ang kapaligiran kaya mainam na
gagamit tayo ng natural na paraan sa pagsugpo nito.
Ang mudyol na ito ay inilathala upang magamit sa ika-limang baiting sa pampublikong
paaralan ng Elementarya.
Matutunan natin dito ang masistemang pagsugpo ng peste at kulisap sa halaman sa
pamamagitan ng “intercropping” at iba pang paraan gamit ang organikong pampatay peste.
Layunin
Pamantayang Pangnilalaman:
Pamantayan sa Pagganap:
Naisasagawa nang maayos ang pagtatanim, pag-aani, at pagsasapamilihan ng
gulay sa masistemang pamamaraan.
CODE: EPP5AG-0c-5
ii
TALAAN
NG
Masistemang Pagsugpo
Pamamagitan ng NILALA ng Peste at Kulisap sa
“intercropping”
Balik-aralan
MAN
Natin…………………………………………………….. …………….. 1
Pag-isipan Natin………………………………………………………....................... 1
Pagsasanay 1 at 2 …………………………………………………………………… 15
References …………………………………………………………………………….. 21
Photos …………………………………………………………………………………. 22
iii
Masistemang
Pagsugpo ng Peste at
Kulisap sa
Pamamagitan ng BALIKAN NATIN
“intercropping”
Bakit kailangan
tayo mag-alaga ng
halamang gulay?
Anu-ano ang
maidudulot nito sa
ating sarili at sa
pamayanan?
Paano ito
isasagawa?
Bakit kailangan
sugpuin ang mga
peste at kulisap sa
halaman?
Panuto: Basahin ng mabuti ang bawat tanong at piliin ang letra ng tamang sagot at isulat ito
sa sagutang papel.
1. Ano ang tawag sa pagtatanim ng halaman na may kaayusan ang bawat halaman sa
pamamagitan ng paghanay ayon sa uri.
A. intercropping B. row cropping C. mixed cropping D. multi-cropping
2. Paano mapupuksa ang peste sa halaman na hindi masira ang kalusugan at ang kapaligiran?
A. sa pamamagitan ng paggamit ng net
B. sa pamamagitan ng pag spray ng organikong pestisidyo at pagtanim ng halamang
gamut
C. sa pamamagitan ng paglagay ng mga bote sa bawat sulok ng halamanan
D. wala sa nabanggit
3. Bakit mahalaga ang paggamit ng organikong pestesidyo sa halaman?
A. upang makaiwas tayo sa sakit
B. upang mapangalagaan ang kapaligiran
C. uoang hindi tayo malason
D. lahat sa nabanggit
2
TUKLASIN NATIN
https://richmondvale.org/en/blog/4-benefits-of-intercropping-that-you-never-imagined
3
Mga halamang maaaring “iintercrop” sa halamang gulay bilang panlaban sa mga
kulisap
Halamang Gamot – ito ay karaniwang mga halaman na nakatutulong itaboy ang mga peste.
Kabilang rin dito ang mga halamang nakapang-aakit ng mga kaibigang kulisap.
Bawang Sebuyas
Marigold
Neem
https://depositphotos.com/stock-photos/neem- freshly-cultivated-organically-grown-red-56705089
leaves-azadirachta-indica.html
wiki/Tagetes
allium-sativum.htm l
Pang-akit sa mga kaibigang kulisap
https://www.shutterstock.com/image-photo/bunch-fresh- https://www.highcountrygardens.com/wildflower-
coriander-leaves-over-white-342103691 seeds/individual-species/cosmos-bipinnatus-seeds
https://thegrowers-exchange.com/products/her-tg01
pin/562387072219748033/
https://ecosystemsunited.com/2019/03/05/the-difference-
between-intercropping-and-companion-planting/here
PAGYAMAN
IN NATIN
caterpillar-have
Cutworms
https://www.pestwiki.com/differences-slugs-snails/
Alagubang
Maliliit ito na beetle na tumatalon na
parang fleas pag sila ay naiisturbo. Ang mga
malalaki nito ay kinakain ang ugat ng halaman,
mas madalas ito makikita sa mga bata pa na
tanim.
https://ecowarriorprincess.net/2018/01/10-common-garden-pests-and-natural-pesticides-to-
keep-them-away/
Grasshoppers/Tipaklong
Isa sa mga pinaka matindi kasi kaya nilang ubosin ang dahon o tanim pag madami sila.
for-kids.html
Aphids o Kuto
https://wimastergardener.org/article/maple-gall-mites-
eriophyidae/
Stink Bug
Mga pinupunterya nito ang mga halamang gulay.
https://en.wikipedia.org/wiki/Brown_marmorated_stink_bug
Viburnum Beetles
beetle/
Thrips
solver/houseplant-pests/thrips-control/
May natutunan ba kayo sa nakaraang diskusyon?
Anong insekto ang pamilyar sa inyo?
LINANGIN
NATIN
Proseso at Pag-gamit:
Ihalo ang 1 parte ng tawas, 1 parte ng asin sa 8 parte ng apog.
Ihagis ang mixture sa paligid ng sakahan upang
matapakan ng slug at snail.
GATA NG NIYOG – para sa aphids, scale insect at uod.
https://www.dreamstime.com/photos-images/coconut-milk.html
10
Proseso:
Kayurin ang 2 niyog,lagyan ng 1litrong tubig at pigain, lagyan ulit ng 1 litrong tubig para sa
2 pagpiga. Ihalo ng maigi ang 1 pirasong perla soap sa 2 litrong gata ng niyog hanggang
matunaw.
Pag-gamit:
Ihalo ang 1 parte ng gata na may sabon sa 10 litrong tubig at i-spray sa hapon ng 2 beses na
may 2 araw ang pagitan.
MAKABUHAY AT
TANGLAD – para sa uod,
alitangya at beetles.
https://www.shutterstock.com/image-
https://www.shutterstock.com/search/lemon+grass
photo/makabuhay-plant-tinospora-crispa-
native-tropical-595504880
Proseso:
Pakuluan ng isang oras ang 1 kilong tinadtad nakatawan ng makabuhay, kalahating kilo ng
tanglad sa 10 litrong tubig. Palamigin at ilagay sa bote.
Pag-gamit: Ihalo ang 4-5 litrong sabaw sa sprayer at ispray sa halaman sa hapon, sa loob
ng 2 araw.
https://www.alamy.com/stock-photo/potassium-
permanganate.html
Proseso:
Ihalo ang 2 kutsara na crystal sa isang sprayer,iisprey sa halaman tuwing hapon at sa loob ng
2-3 araw.
11
https://www.gardeningknowhow.com/
ornamental/trees/mahogany/mahogany-
seed-propagation.htm
Proseso:
Dikdikin at pakuluan ng 1 oras ang 50 pirasong buto sa 1 litrong
tubig at lagyan ng 2 kutsarang asin. Puwede rin ibabad lamang ito ng 2-5 araw.
Pag-gamit:
Ihalo ang 1 litrong sabaw sa isang sprayer. Iisprey sa halaman sa loob ng 2 beses na may
pagitan ng 2 araw.
https://www.indiamart.com/proddetail/camphor-balls-
13733724148.html
Proseso at Pag-gamit:
Dikdikin ang 2 dosenang camphor balls sa 16 litrong tubig at haluan ng 1 pirasong
sabon perla at i-sprey sa halaman s hapon, 2-3 beses na may 2 araw
na pagitan.
CHRYSANTEMUM – para sa lahat na insekto.
https://www.gettyimages.com/photos/
chrysanthemum?
mediatype=photography&phrase=chrysanthemum
&sort=mostpopular 12
Proseso at Pag-gamit:
Ibabad ang 1/2 kilong dahon at katawan ng chrysantemum sa 10-15 litrong tubig na
maligamgam kasama ang 1 pirasong sabon na perla sa loob ng 1-2 oras. Palamigin, salain at
i-sprey sa halaman na may peste.
http://pharmacyinformatics2014-csab.blogspot.com/
2014/07/bawang-garlic-allium-sativum.html
Proseso at Pag-gamit:
Dikdikin ang 1/2 kilo ng bawang, lagyan ng 2 kutsarang edible oil, 1 litrong tubig at 1
pirasong sabon na perla. Ihalo ang 1 parte na solusyon sa 50 parteng tubig at I sprey sa hapon.
https://www.tagaloglang.com/sili/
Proseso at Pag-gamit:
Dikdikin ang 1 lata (lata ng sardinas) na sili at ihalo ang 16 litrong tubig na
may natunaw na 1 pirasong sabong perla. I-sprey sa halaman sa loob ng 2-3
beses araw-araw tuwing hapon.
13
https://www.gardendesign.com/flowers/
marigold.html
Proseso at Pag-gamit:
Bayuhin ang 1 kilong dahon at katawan kasama ang 1 litrong tubig. Ihalo sa 16 litrong tubig,
lagyan ng 1 pirasong sabon na perla. Ibabad ng 1 1/2 oras, salain at i-sprey sa halaman tuwing
hapon sa loob ng 2-3 araw.
TANDAAN
NATIN
14
PAGSASANAY 1
Kilalanin ang sumusunod na mga halaman sa loob ng kahon. Isulat sa sagutang papel ang
PPI kung ito panlaban sa pesteng insekto, PKK kung pang-akit sa mga kaibigang kulisap at
PPP kung parehong panlaban sa pesteng insekto at pang-akit sa mga kaibigang kulisap
1. NEEM 5. MARIGOLD
3. CORIANDER 7. COSMOS
4. TANGLAD 8. BAWANG
PAGSASANAY 2
15
GAWIN NATIN
Proseso at Pag-gamit:
Dikdikin ang 1/2 kilo ng bawang, lagyan ng 2 kutsarang edible oil, 1 litrong
tubig at 1 pirasong sabon na perla. Ihalo ang 1 parte na solusyon sa 50
parteng tubig at i-sprey sa hapon.
Kategorya 3 2 1
Hindi
Pagsasagawa
Maayos na masyadong
ng Hindi maayos ang
nagawa at maayos ang
ornaganikong pagkakagawa
nagamit pagkakagawa at
pamatay peste
gamit
Subukan Mo
Panuto: Basahin ng mabuti ang bawat tanong at piliin ang letra ng tamang sagot at isulat ito
sa sagutang papel.
1. Isa itong paraan upang mapigil ang mga peste at kulisap sa pagpunta sa halaman sa
pamamagitan ng pagtatanim ng dalawang o higit pang mga pananim sa isang lupang
taniman.
A. paghahalaman B. pagbungkal ng lupa C. intercropping D. pagbubungkal
2. Si Maria ay may halamang gulay. Nakita niya ito na may mga peste na dumapo sa
kanyang halaman. Ano ang kanyang mabisang gawin upang maitaboy ang mga peste
na hindi nakasisira sa kalusugan?
A. magtanim ng halamang laban sa mga peste
B. mag-spray ng chemical na pestesidyo
C. maglagay ng pulang tela sa halaman
D. lahat sa nabanggit
4. Ano ang tawag sa pagtatanim ng halaman na may kaayusan ang bawat halaman sa
pamamagitan ng paghanay ayon sa uri.
A. intercropping B. row cropping C. mixed cropping D. multi-cropping
17
5. Paano mapupuksa ang peste sa halaman na hindi masira ang kalusugan at ang
kapaligiran?
A. sa pamamagitan ng paggamit ng net
B. sa pamamagitan ng pag spray ng organikong pestisidyo at pagtanim ng halamang
gamut
18
Pagpapalawak ng Kaisipan
4. Isa sa mga pasaway na peste na makikita mo sa halaman. Kinakain nila ang mga
dahon ng halaman at mas aktibo sila pag gabi.
A. Uod B. beetles C. cosmos D. snail o slug
B.
PAGYAMANIN
NATIN
Magsaliksik ng iba pang organikong pangsugpo ng kulisap at peste. Isulat ang gamit at
paraang ng paggawa nito sa inyong kwaderno/notebook.
20
Referen https://
1filedownload.com/wp-
content/uploads/
AUIBigB#tbm=isch&q=tarragon&imgrc=tMFNdpzdGlJhttp://www.hkpinoytv.com/mga-
pangkontra-sa-peste-ng-halaman/
Photos
https://www.slideshare.net/MaryjoyElynethDuguran/mga-peste-sa-halaman
https://www.shutterstock.com/image-photo/makabuhay-plant-tinospora-crispa-native-tropical-
595504880
https://www.pinterest.ph/pin/843932417644690354/ https://www.google.com/search?
q=bawang+plants&rlz=1C1CHBF_enPH823PH823&oq=bawang+plants&aqs=chrome..69i57.6228j1j9
&so
https://www.shutterstock.com/search/mahogany+seed
https://www.gettyimages.com/photos/chrysanthemum?
mediatype=photography&phrase=chrysanthemum&sort=mostpopular
http://pharmacyinformatics2014-csab.blogspot.com/2014/07/bawang-garlic-allium-sativum.html
https://www.tagaloglang.com/sili/
https://www.gardendesign.com/flowers/marigold.html
21
https://www.gardeningknowhow.com/plant-problems/pests/insects/get-rid-cutworms.htm
https://www.pestwiki.com/differences-slugs-snails/
https://wiki.bugwood.org/HPIPM:Sumac_Flea_Beetles
https://wimastergardener.org/article/maple-gall-mites-eriophyidae/
https://hort.extension.wisc.edu/articles/viburnum-leaf-beetle/
http://clipart-library.com/clipart/1407053.htm
http://clipart-library.com/clipart/5iRX6dy4T.htm
22