CHƯƠNG III: GIÁ TRỊ THẶNG DƯ TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

I. LÝ LUẬN CỦA C. MÁC VỀ GIÁ TRỊ THẶNG DƯ

Luận giải khoa học về:
Nguồn gốc của giá trị thặng dư m
Bản chất của m
Các phương pháp sản xuất trong nền kinh tế thị trường (m được tạo ra như thế nào trong một quá
trình sản xuất)
1. Nguồn gốc của giá trị thặng dư
a) Công thức chung của tư bản
Tiền trong nền sản xuất hàng hóa giản đơn vận động trong quan hệ:
H–T–H
Trong đó: T làm phương tiện lưu thông.
Tiền trong nền sản xuất tư bản chủ nghĩa vận động trong quan hệ:
T – H – T’
Trong đó: T vừa là phương tiện vừa là mục đích của vận động.
Công thức chung của tư bản: T – H – T’ (T’ = T + ∆t ) và (∆t > 0)
Trong đó: ∆t = m (Giá trị thặng dư)
Tại sao T – H – T’ được gọi là công thức chung của tư bản?
Phản ánh mục đích chung của các loại hình tư bản
Phản ánh trình tự chung, bắt buộc của tư bản.
Số tiền trội ra lớn hơn được gọi là giá trị thặng dư; số tiền ứng ra ban đầu với mục đích thu được giá trị
thặng dư trở thành tư bản. tiền biến thành tư bản khi được dùng để mang lại giá trị thặng dư. Tư bản là giá
trị mang lại giá trị thặng dư.
b) Hàng hóa sức lao động
Có hai điều kiện để sức lao động trở thành hàng hóa:
Một là, người lao động được tự do về thân thể
Hai là, người lao động bị tước đoạt hết tư liệu sản xuất
 Thuộc tính của hàng hóa sức lao động
Giá trị sức lao động
Giá trị sử dụng sức lao động
 Khái niệm sức lao động
Sức lao động là toàn bộ những năng lực (thể lực và trí lực) tồn tại trong
một con người và được người đó sử dụng mỗi khi sản xuất ra một giá trị
sử dụng nào đó.
 Giá trị hàng hóa – sức lao động
Giống với hàng hóa thông thường: Cũng do TGLĐXHCT quyết định sản
xuất và tái sản xuất SLĐ
Khác với hàng hóa thông thường: mang yếu tố tinh thần và lịch sử
Giá trị HH – SLĐ = Giá trị TLSH cần thiết cho công nhân và gia đình + Phí tổn đào tạo
 Giá trị sử dụng hàng hóa sức lao động
Giá trị sử dụng của hàng hóa sức lao động được thể hiện trong quá trình
sử dụng sức lao động.
Trong lao động sản xuất, lao động trừu tượng tạo ra giá trị mới v + m
(vận dụng tính hai mặt của LĐSX HH)
HH – SLĐ là nguồn gốc sinh ra giá trị thặng dư
Đặc điểm riêng có của giá trị sử dụng của HH – SLĐ là tạo ra giá trị
thặng dư khi tiêu dùng nó (Khác với HH thông thường)
 HH – SLĐ là hàng hóa đặc biệt
 Nguồn gốc của m: là sức lao động của công nhân