ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ & ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ

Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική:

Κατά τη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική, συμβαίνουν οι εξής μεταβολές:
1. το αντικείμενο της πρότασης στην ενεργητική σύνταξη γίνεται υποκείμενο της πρότασης
στην παθητική σύνταξη (σε ονομαστική πτώση)
2. Το ρήμα μετατρέπεται από ενεργητική σε παθητική φωνή, στο ίδιο πρόσωπο και αριθμό με
το νέο υποκείμενο
3. Το υποκείμενο γίνεται ποιητικό αίτιο (συνήθως με από+ αιτιατική)
Παράδειγμα
ε.φ.: Ο δάσκαλος μοίρασε βιβλία στους μαθητές.
π.φ.: Βιβλία μοιράστηκαν στους μαθητές από το δάσκαλο.

Παθητική σύνταξη στα αποθετικά ρήματα

Στην περίπτωση που το ρήμα, είναι αποθετικό, δεν μπορεί να μετατραπεί στην παθητική
φωνή, επειδή βρίσκεται ήδη σε αυτή. Γι’ αυτό και η παθητική φωνή σχηματίζεται περιφραστικά.
Για παράδειγμα:
Ενεργητική φωνή Παθητική φωνή
εκμεταλλεύομαι κάτι κάτι γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης
αντιλαμβάνομαι κάτι κάτι γίνεται αντιληπτό
ανέχομαι κάτι κάτι γίνεται ανεκτό
δέχομαι κάτι κάτι γίνεται δεκτό
περιποιούμαι κάποιον κάποιος δέχεται τις περιποιήσεις μου
υπόσχομαι να/ότι δίνεται η υπόσχεση ότι…

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ε.φ.: Οι εργοδότες εκμεταλλεύονται συχνά τους εργαζόμενους.
π.φ.: Οι εργαζόμενοι γίνονται συχνά αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους εργοδότες.

Διαφορά ενεργητικής και παθητικής σύνταξης

1. Με την παθητική σύνταξη δίνεται έμφαση στην ενέργεια και στα αποτελέσματά της,
στην πράξη-γεγονός, ενώ με την ενεργητική δίνεται έμφαση στο υποκείμενο. Έτσι, με
την παθητική σύνταξη η προσοχή του αναγνώστη στρέφεται στο πληροφοριακό
περιεχόμενο της πρότασης, ενώ με την ενεργητική στο υποκείμενο που ενεργεί.

2. Με την παθητική σύνταξη ο λόγος γίνεται πιο αποστασιοποιημένος, το ύφος τυπικό,

επίσημο, σοβαρό, απρόσωπο, σύνθετο και το νόημα δυσκολότερα κατανοητό. Με την
ενεργητική σύνταξη το ύφος καθίσταται πιο απλό και καθημερινό, ο λόγος πιο άμεσος
και ζωηρός, και το κείμενο περισσότερο εύληπτο Η ενεργητική σύνταξη προσδίδει
μεγαλύτερη αμεσότητα στην απόδοση των νοημάτων και αποτελεί στοιχείο
προφορικότητας.