Jaga Diri sareng Kulawarga tina Seuneu Naraka

‫ َوعَىَل آهِل ِ َوحَص ْ ِب ِه َواَت ِب ِع ْي ِه عَىَل َم ِّر‬،‫الساَل ُم عَىَل ُم َح َّم ٍد َس ِّي ِد َودَل ِ عَ دْ اَن َن‬ َّ ‫الصاَل ُة َو‬ َّ ‫ َو‬،‫احل َ ْمدُ ِهلل الْ َمكِل ِ ادلَّ اَّي ِن‬
‫ َوَأ ْشهَدُ َأ َّن‬،‫هللا َو ْحدَ ُه اَل رَش ِيْ َك هَل ُ الْ ُمنَ َّـز ُه َع ِن الْجِ ْس ِم َّي ِة َوالْجِ هَ ِة َو َّالز َم ِان َوالْ َماَك ِن‬ ُ ‫ َوَأ ْشهَدُ َأ ْن اَّل إ َهل اَّل‬،‫َّالز َم ِان‬
ِ ‫ فَإ يِّن ُأ ْو ِص ْيمُك ْ َون َ ْفيِس ِب َت ْق َوى‬،‫ ِع َبا َد َّالرمْح ٰ ِن‬، ُ‫ َأ َّما ب َ ْعد‬،‫َس ِّيدَ اَن ُم َح َّمدً ا َع ْبدُ ُه َو َر ُسِإ ْوهُل ُ اذَّل ِ ْي اَك َن ُخلُ ُق ُه الْ ُق ْرآ َن‬
‫هللا‬
‫ ي َ ٰـَٓأهُّي َا ٱذَّل ِ َين َءا َمنُو ۟ا قُ ٓو ۟ا َأن ُف َسمُك ْ َوَأ ْه ِليمُك ْ اَن ًۭرا َوقُو ُدهَا ٱلنَّ ُاس َوٱلْ ِح َج َار ُة عَلَهْي َا َملَ ٰـِٓئ َك ٌة‬:‫ الْ َقاِئ ِل يِف ِك َتا ِب ِه الْ ُق ْرآ ِن‬،‫املَنَّ ِان‬
‫ِغاَل ٌۭظ ِشدَ ا ٌۭد اَّل يعص ٱ‬
)6 :‫ون (التحرمي‬ َ ‫ون َما يُْؤ َم ُر‬ َ ُ‫ون هَّلل َ َمٓا َأ َم َرمُه ْ َوي َ ْف َعل‬ َ ُ َْ
Ma’asyiral Muslimin Rahikumullah, Ku kituna, khotib ngamimitian ieu khutbah
pondok kalayan wasiat taqwa. Sumangga urang sami-sami ningkatkeun taqwa ka Alloh
subhanahu wata'ala kalayan ngalaksanakeun sagala kawajiban sareng ninggalkeun sagala
larangan-Na. Hadirin jama’ah Jum’at Rahimakumullah, Alloh Ta’ala ngadawuh:
‫يـَٓأهُّي ا ٱذَّل ِ ين ءامنو ۟ا ُقو ۟ا َأن ُفسمُك ْ وَأ ْه ِليمُك ْ اَن را وقُو ُدهَا ٱلناس وٱلْ ِحجار ُة علَهْي ا ملَـِٓئ َك ٌة ِغاَل ٌۭظ ِشدَ ا ٌۭد اَّل يعص ٱ‬
َ ‫ون هَّلل‬
َ ُ َْ ٰ َ َ َ َ َ َ ُ َّ َ ًۭ َ َ ٓ ُ َ َ َ َ َٰ
)6 :‫ون (التحرمي‬ َ ‫ون َما يُْؤ َم ُر‬ َ ُ‫َمٓا َأ َم َرمُه ْ َوي َ ْف َعل‬
Hartosna: “He jalma-jalma anu iman! Jaga diri anjeun sareng kulawarga anjeun tina
seuneu naraka anu bahan bakarna nyaéta manusa sareng batu; nu dijaga ku malaikat -
malaikat anu kasar jeung keras, anu henteu ingkar kana naon anu diparentahkeun ku Alloh
sarta salawasna ngalakonan naon anu diparentahkeun". (QS. At Tahrim: 6):
Ulama nafsirkeun ayat ieu ngandung harti yén Allah maréntahkeun jalma mu'min
pikeun ngajaga diri jeung kulawarga maranéhanana tina seuneu naraka ku cara diajar elmu
agama jeung ngajarkeun elmu agama ka kulawarga maranéhanana. Nyaéta diajar sareng
ngajar kulawarga naon anu diwajibkeun ku Allah sareng anu dilarang ku Allah. "Jaga diri
anjeun sareng kulawarga anjeun tina seuneu naraka" hartosna ngadidik aranjeunna ku
akhlak-akhlak Islami, ngajak ta'at ka Allah sareng nyegah aranjeunna tina siksaan Allah
kalayan nungtun sareng ngajarkeun élmu agama. Ayat ieu jadi dalil pikeun (amar makruf
nahi mungkar) kawajiban migawé kahadéan jeung ngelingan pikeun jalma pangdeukeutna
heula samemeh batur.
Al Qusyairi ngadawuh yen Sayyidina Umar ngadawuh nalika diturunkeun ayat: "Ya
Rasulullah, urang tiasa ngajaga diri, janten kumaha urang ngajaga kulawarga urang?".
Rasulullah ngawaler:

ُ ُ ‫تَهْن َ ْوهَن ُ ْم مَع َّا هَن َامُك‬

ُ ‫هللا َوتَْأ ُم ُر ْوهَن ُ ْم ِب َما َأ َم َر‬
‫هللا‬
Hartosna: "Cegah maranehna tina naon-naon anu dilarang Allah ka aranjeun, jeung
parentahkeun maranehna kana naon-naon anu diparentahkeun ku Alloh".
Sayyidina Ali nafsirkeun ayat ieu ku ngadawuh:

) ُّ ‫عَلِّ ُم ْوا َأنْ ُف َسمُك ْ َوَأ ْه ِل ْيمُك ُ الْ َخرْي َ َ(ر َوا ُه احلَامِك ُ َوحَص َّ َح ُه َو َوافَ َق ُه ا َّذل َهيِب‬
 Hartosna : "Jagakeun diri maraneh jeung kulawarga maraneh tina seuneu naraka ku
cara diajar jeung ngajarkeun kahadean (ilmu agama) ka kulawarga maraneh". Sedengkeun
sahabat Ibnu Abbas, sakumaha anu didugikeun ku al Qusyairi, nafsirkeun:

ْ ‫فَقِّه ُْومُه ْ َوَأ ِّدب ُ ْومُه‬

Hartosna: "Pahami maraneh kana elmu agama jeung ajarkeun budi pekerti".
Ma'asyiral Muslimin Rahikumullah, Di antara urang pikeun ngajaga kulawarga tina seuneu
naraka nyaéta ngalaksanakeun hak-hakna sareng ngabantosan aranjeunna pikeun
ngalakukeun kahadéan. Dina hal ieu, Rosululloh shallallahu 'alaihi wasallam ngadawuh:

)‫هللا َوادِل ً ا َأعَ َان َودَل َ ُه عَىَل ِب ِّر ِه َ(ر َوا ُه ا ْب ُن َشيْ َب َة يِف ُم َصنَّ ِف ِه‬
ُ ‫َر ِح َم‬
Hartosna: "Mugia Allah maparin welas asih ka bapa anu nulungan anakna kana
kahadéan." (Riwayat Ibnu Abi Syaibah) Dina kitab al Adab al Mufrad, Imam al Bukhari nyerat
"Bab Pangabdian Bapa ka Putra-Na". Saterusna al Bukhari ngariwayatkeun ti Ibnu Umar,
cenah: “Maranéhanana disebut Abrar (jalma anu ngawula) taya lian ti lantaran ngabakti ka
bapa (kolot) jeung ka anak, sakumaha bapa anjeun (kolot anjeun) boga hak anu wajib ku
manéh dicumponan ogé. anak boga hak anu anjeun kudu minuhan". Imam al Bukhari ogé
nulis dina al Adab al Mufrad: "Bab Adab jeung Bakti Bapa ka Anakna".
Teras al Bukhari ngariwayatkeun ti al Walid bin Numair bin Aus, anjeunna nguping
ramana nyarios: "Ulama salaf biasa nyarios yén taqwa éta ti Allah sareng adab asalna ti
rama". tina kayakinan Ahlussunnah wal Jama'ah, ngalatih jeung ngabiasakeun maranéhna
kana solat jeung rupa-rupa ibadah séjénna, ngadidik maranéhna pikeun mibanda ahlak anu
mulya, ngajauhan tina kahinaan jeung ngadidik kalawan teges sangkan boga kakiatan sarta
benteng anu kuat tina godaan syetan. jeung tipu dayana.
Nabi shallallahu 'alaihi wasallam ngadawuh:

ٍ‫ َو َّالر ُج ُل َراع‬،‫ فَاِإْل َما ُم اذَّل ِ ي عَىَل النَّ ِاس َراعٍ َوه َُو َم ْسُئو ٌل َع ْن َر ِع َّي ِت ِه‬،‫َأاَل لُك ُّمُك ْ َراعٍ َولُك ُّمُك ْ َم ْسُؤ و ٌل َع ْن َر ِع َّي ِت ِه‬
ُ‫ َو َع ْبد‬،‫ َوالْ َم ْرَأ ُة َرا ِع َي ٌة عَىَل َأه ِْل بَيْ ِت َز ْوهِج َا َو َودَل ِ ِه َويِه َ َم ْسُئوةَل ٌ َعهْن ُ ْم‬،‫عَىَل َأه ِْل بَيْ ِت ِه َوه َُو َم ْسُئو ٌل َع ْن َر ِعيَّ ِت ِه‬
‫ َأاَل فَلُك ُّمُك ْ َراعٍ َولُك ُّمُك ْ َم ْس ُئو ٌل َع ْن َر ِع َّيتِ ِه َ(ر َوا ُه ال ُب َخ ِار ُّي‬،ُ‫َّالر ُج ِل َراعٍ عَىَل َم الِ َس ِّي ِد ِه َو ُه َو َم ْس ُئو ٌل َع ْن ه‬
) ٌ ‫َو ُم ْسمِل‬
Hartina: “ingeut! Masing-masing anjeun mangrupikeun pamimpin sareng masing-
masing bakal dipertanggungjawabkeun kana naon anu dipimpinna. Panguasa anu ngatur
rahayatna nyaéta pamimpin sareng anjeunna bakal tanggung jawab kana naon anu
dipimpinna. Hiji lalaki téh pamingpin pikeun kulawargana sarta manéhna bakal nanggung
jawab kana naon anjeunna mingpin. Awéwé nyaéta pamimpin kulawarga salakina sareng
murangkalih sareng anjeunna bakal tanggung jawab kana naon anu dipingpinna. Budak
juragan nyaéta pamimpin harta milik tuanna, sareng anjeunna bakal
dipertanggungjawabkeun kana naon anu anjeunna pimpin. Émut! Masing-masing anjeun
mangrupikeun pamimpin sareng masing-masing bakal dipertanggungjawabkeun kana naon
anu dipimpinna." (Riwayat al Bukhari jeung Muslim)
Hadirin jama’ah Jum’at, Ku sabab kitu, bapa, sakumaha kahariwang anak-anakna tina
tiisna hawa tiris jeung panasna hawa panas, manehna oge kudu hariwang ka maranehna tina
panasna seuneu naraka. Ku éta, manéhna baris narékahan pikeun ngadidik maranéhna ku
atikan Islam. Engke bakal dipertanggungjawabkeun lamun lalai dina kawajibanana ngadidik
budakna. Nabi shallallahu 'alaihi wasallam ngadawuh:

‫ َحىَّت ي َْس َأ َل َّالر ُج َل َع ْن َأ ْه ِل بَيْتِ ِه (َأخ َْر َج ُه ا ْب ُن ِحبَّ َان‬،‫ َأ َح ِفظَ َأ ْم ضَ َّي َع‬،‫هللا َساِئ ٌل لُك َّ َراعٍ مَع َّا ْاسرَت ْ عَا ُه‬
َ ‫َّن‬
‫ِإ‬
)‫يِف حَص ِ ْي ِح ِه‬
Hartosna: "Satemenna Allah bakal ngawajibkeun satiap pamingpin kana naon-naon
anu dipasrahkeun ku Alloh ka manehna pikeun mingpinna, boh anu bisa mingpinna kalawan
hade atawa sabalikna, malah Alloh oge ngawajibkeun hiji jalma kana kulawarga anu
dipingpinna". (Riwayat Ibnu Hibban) Hasil tina atikan anu hadé anu dilakukeun ku kolot
pikeun budakna nyaéta budakna ditangtayungan tina panyimpangan tina iman,
panyimpangan tina paripolah, panyimpangan tina pamikiran sareng tina ekstrimisme,
radikalisme sareng maksiat. Saupama kolot teu bisa ngadidik budakna kalawan bener,
mangka wajib nganteurkeun atikan budakna ka pasantrén, sakola atawa lembaga atikan anu
boga pandangan Ahlussunnah wal Jama’ah, dipercaya jeung guru-guruna boga tradisi ilmiah
anu balik deui. ka Nabi shallallahu 'alaihi wasallam. Ma'asyiral Muslimin Rahikumullah, Dina
ahir khutbah ieu, khotib ngingetkeun ka urang sadaya sangkan ulah nepi ka goreng ka anak-
anak, sanajan kumaha bangorna. Sabab Nabi shallallahu 'alaihi wasallam ngadawuh:
ِ ‫ اَل ت َُوا ِف ُقوا ِم َن‬، ْ ‫ َواَل تَدْ ُعوا عَىَل َأ ْم َوا ِلمُك‬،ْ ‫ َواَل تَدْ ُعوا عَىَل َأ ْواَل ِدمُك‬، ْ ‫اَل تَدْ ُعوا عَىَل َأنْ ُف ِسمُك‬
‫هللا َس اعَ ًة ي ُْس َأ ُل ِفهيَ ا‬
) ٌ ‫يب لَمُك ْ َ(ر َوا ُه ُم ْسمِل‬
ُ ِ‫َع َطا ٌء فَيَ ْس َتج‬
Hartosna: "Ulah ngado'akeun goreng pikeun diri sorangan, anak jeung harta banda
aranjeun, sabab bisa jadi lamun maranéh ngalakukeun éta sategesna jeung waktu anu
mujarab solat, ku kituna Alloh ngabulkeun do'a anjeun." (HR. Muslim) Kadé ditepikeun ogé
yén lamun kolot lalawora dina minuhan hak anak, mangka teu kudu jadi alesan pikeun
barudak lampah durhaka ka kolot. Hadirin anu dimulyakeun ku Alloh, sapertos khutbah
pondok dina dinten anu barokah ieu. Mudah-mudahan mangfaat sareng mawa barokah
kanggo urang sadayana. Amin.

. ُ ‫ ِإ ن َّ ُه ه َُو الْ َغ ُف ْو ُر َّالر ِحمْي‬،‫ فَ ْاس َت ْغ ِف ُر ْو ُه‬، ْ ‫هللا يِل ْ َولَمُك‬

َ ‫َأقُ ْو ُل قَ ْويِل ْ ه َٰذا َوَأ ْس َت ْغ ِف ُر‬
 ‫‪Khutbah II‬‬

‫َالْ َح ْمدُ ِهلل َو َك َفى‪َ ،‬وُأ َصيِّل ْ َوُأ َسمِّل ُ عَىَل َس ِّي ِداَن ُم َح َّم ٍد الْ ُم ْص َط َفى‪َ ،‬وعَىَل آهِل ِ َوَأحْص َا ِب ِه َأ ْه ِل الْ َوفَ ا‪َ .‬أ ْش هَدُ َأ ْن اَّل َهل‬
‫ِإ‬
‫هللا َو ْحدَ ُه اَل رَش ِيْ َك هَل ُ‪َ ،‬وَأ ْشهَدُ َأ َّن َس ِّيدَ اَن ُم َح َّمدً ا َع ْبدُ ُه َو َر ُس ْوهُل ُ‪.‬‬ ‫اَّل ُ‬
‫ِإ‬
‫هللا َأ َم َرمُك ْ بَِأ ْم ٍر َع ِظمْي ٍ‪َ ،‬أ َم َرمُك ْ‬
‫هللا الْ َعيِل ِّ الْ َع ِظمْي ِ َوا ْعلَ ُم ْوا َأ َّن َ‬ ‫َأ َّما ب َ ْعدُ ‪ ،‬فَ َيا َأهُّي َا الْ ُم ْس ِل ُم ْو َن‪ُ ،‬أ ْو ِص ْيمُك ْ َون َ ْفيِس ْ ِب َت ْق َوى ِ‬
‫ون عَىَل النَّيِب ِّ ‪ ،‬اَي َأهُّي َ ا اذَّل ِ َين آ َمنُ وا َص لُّوا عَلَ ْي ِه‬ ‫هللا َو َماَل ِئ َكتَ ُه ي ُ َصل ُّ َ‬ ‫الساَل ِم عَىَل ن َ ِبيِّ ِه ْال َك ِرمْي ِ فَ َقا َل‪َّ :‬ن َ‬ ‫َّ‬ ‫اِب َّلصاَل ِة َو‬
‫ِإ‬
‫َو َسلِّ ُموا ت َ ْس ِلميًا‪َ ،‬ال ٰل ّه َُّم َص ِّل عَىَل َس ِّي ِداَن ُم َح َّم ٍد َوعَىَل آلِ َس ِّي ِداَن ُم َح َّم ٍد اَمَك َصل َّ ْي َت عَىَل َس ِّي ِداَن ْب َرا ِهمْي َ َوعَىَل آلِ‬
‫ِإ‬
‫َس ِّي ِداَن ْب َرا ِهمْي َ َواَب ِركْ عَىَل َس ِّي ِداَن ُم َح َّم ٍد َوعَىَل آلِ َس ِّي ِداَن ُم َح َّم ٍد اَمَك اَب َر ْك َت عَىَل َس ِّي ِداَن ْب َرا ِهمْي َ َوعَىَل آلِ‬
‫ات اَأْل ْح َي ا ِء‬ ‫ات والْ ُمْؤ ِم ِننْي َ َوالْ ُِإمْؤ ِمنَ ِ‬‫َس ِّي ِداَن ْبِإ َرا ِهمْي َ ‪ ،‬يِف ْ الْ َعال َ ِمنْي َ ن ََّك مَح ِ ْي ٌد َمجِ ْي ٌد‪َ .‬ال ٰل ّه َُّم ا ْغ ِف ْر ِللْ ُم ْس ِل ِمنْي َ َوالْ ُم ْس ِل َم ِ‬
‫ِإ‬ ‫ِ ِإ‬
‫الس ُي ْو َف الْ ُمخْ َت ِل َف َة َوالشَّ دَ اِئدَ‬ ‫و‬ ‫ْي‬ ‫غ‬ ‫ب‬‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ر‬ ‫َ‬
‫ك‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫و‬ ‫اء‬ ‫شَ‬
‫ْ َّ َ َ َ َ َ َ اَب َ َ ْ َ َ ُ ْ َ َ َ َ َ ُّ‬ ‫ح‬ ‫َ‬
‫ف‬ ‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ء‬ ‫و‬ ‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ء‬ ‫اَل‬ ‫غ‬
‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬‫و‬ ‫ء‬ ‫اَل‬‫ب‬ ‫ْ‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ع‬
‫َ‬ ‫ع‬‫َ‬ ‫ف‬‫د‬‫ْ‬ ‫ا‬ ‫للهم‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ِ‬
‫ات‬ ‫و‬ ‫م‬ ‫َأْل‬
‫مهْن ُ ْم َوا ْ َ‬
‫َوالْ ِم َح َن‪َ ،‬ما َظه ََر ِمهْن َا َو َما ب َ َط َن‪ِ ،‬م ْن بَدَل ِ اَن ه ََذا خ ََّاص ًة َو ِم ْن بُدْل َ ِان الْ ُم ْس ِل ِمنْي َ عَا َّم ًة‪ ،‬ن ََّك عَىَل لُك ِّ يَش ْ ٍء قَ ِد ْي ٌر‬
‫اإْلح َس ِان َو يْ َت ا ِء ِذي الْ ُق ْرىَب ويَهْن َى َع ِن ال َف ْح َش ا ِءِإ َوالْ ُم ْن َك ِر َوال َب ْغ ِي‪ ،‬ي َ ِع ُظمُك ْ‬ ‫هللا ي َ ْأ ُم ُر اِب لْ َع دْ لِ َو ْ‬
‫هللا‪َّ ،‬إن َ‬ ‫ِع َبا َد ِ‬
‫هللا الْ َع ِظمْي َ ي َ ْذ ُك ْرمُك ْ َوذَل ِ ِإ ْك ُر ِ‬
‫هللا َأ ْكرَب ُ ‪.‬‬ ‫لَ َعلَّمُك ْ ت ََذكَّ ُر ْو َن‪ .‬فَاذ ُك ُروا َ‬