Talaarawan

(Journal)
Aralin ng baitang 9 quarter 2 sa FILIPINO

Isinagawa ni: Jayzelle jaen B. Rendon at Jewel Reine A. Dellona

 Sa panahon ng nobyembre taong dalawang libo at
dalawampu't dalawa, ay nagsimula na ang quarter 2 ng
banga national high school kung saan kami na si
Jayzelle Jaen Rendon at Jewel Reine Dellona ay kasapi
sa baitang siyam na nagsisimula sa bago naming aralin
sa filipino.

Unang naming tinalakay kasama ang aming guro na

si binibining Eden Rose Cornelia Dedal ay tungkol sa
tanka at haiku kung saan sinabing ang dalawang ito ay
galing sa bansang Japan o hapon na kilala sa larangan
ng animation at maunlad sa teknolohiya at ekonomiya.
Nakasaad dito na ang tanka at haiku ay ilang anyo
ng tula na pinahahalagahan ng panitikang Hapon.
Ginawa ang tanka noong ikawalong siglo at ang haiku
noong ika-15 siglo.
Sa mga tulang ito layong pagsama-samahin ang mga
ideya at imahe sa pamamagitan ng kakunting salita
lamang.
Binangit din dito na ang kauna unahang tanka ay ang
Manyosho o Collection of Ten Thousand Leaves.

Sa pag patuloy na tinalakay ni Bb:Dedal ang tungkol

sa tanka at haiku na sabi nya rin didto na di bali’t pareho
itong anyo ng tula ng mga hapon, may pag kakaiba
parin dito.
Gaya ng bagkakaiba nito na ang tanka ay binubuo ng
tatlumpu’t isang pantig (31) na may limang taludtod.
 Karaniwang hati ng pantig sa mga taludtod ay
7-7-7-5-5 o 5-7-5-7-7 o maaaring magkapalit-palit din na
ang kabuuang bilang ng pantig ay tatlumpu’t isa (31).
Samantala ang haiku ay mas pinaikli pa sa tanka.
May labingpitong (17) bilang ang pantig na may tatlong
taludtod. Maaaring ang hati ng pantig sa mga taludtod
ay 5-7-5 o maaaring magkapalit-palit din ang kabuuan
ng pantig ay labimpito (17) pa rin.

Pagkatapos nito ay lumipat ang usapan ng klase sa

isa pang uri ng tula na mula sa sarili naming bansang
pilipinas na kung tawagin dito ay “Tanaga”.
Binubuo ito ng tigpipitong pantig sa bawat taludtod
ng saknong.

Nagwakas na ang pagtalakay namin sa tanka,haiku

at pati na ang tanaga ay umiba naman ang aming
leksyon ng nagkita ulit kami ng aming guro sa filipino, at
ito naman ay ang Ponemang Suprasegmental.
Basi dito ang ponemang suprasegmental daw ay
tumutukoy sa makahulugang tunog.
Sa pagkakaintindi namin ito ay kung paano mo
ihayag ang iyong nais sabihin basi sa iyong diin,tono o
intosasyon at antalo o hinto.

Ang modal naman na kasali din sa aming aralin ay

tinatawag na malapandiwa? Ginagamit ang mga ito na
pantulong sa pandiwang nasa panagong pawatas.
 Ang mga ito ay ginagamit bilang panuring na may
kahulugang tulad ng pandiwa.
Ang mga modal ay mga pandiwang hindi
magbabago.
Limitado kapag binanghay, o walang aspekto.
Mga halimbawa nito ay: ibig,nais,gusto,kailangan,
may dalawang gamit ng modal at ito ay Bilang Pandiwa
at Bilang panuring at may apat din itong uri na ang:
Nagsasaad Ng Pagnanasa na nagpapakita ng
paghahangad o pagkagusto, Sapilitang Pagpapatupad
na ang halimbawa ay “dapat”, Hinihinging Mangyari na
ang halimbawa naman ay “kailangan, at ang huli na uri,
ang Nagsasaad Ng Posibilidad na tumutukoy kung
pwedeng mangyari ang isang bagay kagaya ng salitang
“maari”.

Ang sumunod naman na aralin ay ang Pabula, isang

uri ng kathang-isip na panitikan kung saan ang mga
hayop o kaya mga bagay na walang-buhay ang
gumaganap na mga tauhan, katulad ng leon at daga,
pagong at matsing, lobo at kambing, kuneho at leon.
May natatanging kaisipang mahahango mula sa mga
pabula, sapagkat nagbibigay ng mga moral na aral para
sa mga batang mambabasa. Tinatawag din itong
kathang kuwentong nagbibigay-aral.
Nagbigay din ng isang halimbawa ng kwento si
Bb:dedal tungkol sa pabula at ito ay ang “Ang Hatol Ng
Kuneho” at ang “Nagkamali Ng Utos”.
 Sa pagtalakay sa pabula ay nakaabot kami sa Mga
Paraan Ng Pagpapahayag Ng Emosyon O Damdamin
kagaya ng nito ang mga pangungusap sa
pagpapahayag ng matinding damdamin o emosyon na
ginagamitan ng bantas na tandang padamdam
(!).Halimbawa ay: Ayyyy, nandiyan na ang mabangis na
ahas!.
Ang maikling sambitla mga sambitlang iisahin o
dadalawanghing pantig na nagpapahayag ng matinding
damdamin, halimbawa: Yeheyy!,Naku!,Huwag!,Lagot!
Mga pangungusap na nagsasaad ng tiyak na
damdamin o emosyon ng isang tao naman ay
kadalasang mga pangungusap na may anyong
pasalaysay kaya't mahihinuhang hindi gaanong matindi
ang damdaming ipinapahayag subalit maati din itong
maging pangungusap na padamdam na nagsasaad
naman ng matinding damdamin.
a.) kasiyahan: Natutunaw ako sa pagdating ng
binatang sumalba sa aking buhay.
b.) Pagtataka: Bakit hindi siya magsasawang
tumulong sa iba?
c.) Pagkalungkot: Ikinalulungkot ko ang ginawa ng
mabangis na tigre.
d.) Pagkagalit: Galit ako sa pagmamalupit ng tao sa
mahihina.
e.) Pagsang-ayon: Tunay ngang nakabubuti ang
pagsasama-sama.
f.) Pagpapasalamat: Salamat sa iyong pagdating.
 Ang huli naman ay ang mga pangungusap na
nagpapahiwatig ng damdamin sa hindi diretsang
paraan. Halimbawa ay: Nakalulungkot isipin ang tauhan
ay sumakabilang buhay na.(kahulugan: Pumanaw)

Ang ikalawang lesksyon naman bago matapos ang

aralin namin sa quarter 2 filipino ay ang uri ng maikling
kwento.
Kuwento ng pag-ibig ang diwa ng kwentong ito ay ukol
sa pag-iibigan ng pangunahing tauhan at ng kanyang
katambal sa tauhan.
Kuwento ng katutubong kulay nangingibabaw sa
kwentong ito ang paglalarawan sa isang tiyak na pook,
ang anyo ng kalikasan doon; at ang uri ng pag-uugali,
paniniwala, at pamumuhay ng mga taong naninirahan
sa nasabing lugar. Isang halimbawa ng kuwentong ito
ang “ Suyuan sa Tubigan” ni Macario Pineda.
Kuwento ng katatakutan,matindi ang damdaming
nagbibigay buhay sa kuwentong ganito. Nakapapanaig
ang damdamin ng takot at lagim na nalikha ng mga
pangyayari sa katha.
Kuwenti ng kababalaghan ay mga pangyayaring
mahirap paniwalaan sapagkat salungat ito sa batas ng
kalikasan at makatwirang pag-iisip.ang mga kuwento sa
komiks ukol sa mga nuno sapunso, multi, at aswang ay
ilan lamang sa halimbawa ng ganitong kuwento.
Kuwento ng katatawanan ang mga galaw ng
pangyayari sa kuwentong ito ay magaan, may mga
pangyayaring alanganin, at may himig na nakakatawa
ang akda.
Binasa din namin ang mga istorya at sanaysay na
“Niyebeng Itim” na isang halimbawa ng Kuwento ng
katutubong kulay at ang sanaysay na “Ang Kababaihan
ng Taiwan, Ngayon at Noong Nakaraang 50 Taon.

Pinaka wakas naman na tinalakay namin ay tungkol

sa “ Mga panandang kohesyong gramatikal” na may
apat na uri.
Ang pagpapatungkol (reference) na paggamit ng
panghalip na tumutukoy sa mga nauna o nahuling
pangalan, may dalawang uri ito ang anapora o sulyap
na pabalik na ginagamit sa hulihan bilang pananda sa
pinalitang pangalan sa unahan ng pangungusap o
talata, at ang katapora o sulyap na pasulong ang tawag
sa mga panghalip na ginagamit sa unahan bilang
pananda sa pinalitang pangalan sa hulihan ng
pangungusap o talata.
Ikadalawang uri ng gga panandang kohesyong
gramatikal ay ang Elipsis ay ang pagtitipid sa
pagpapahayag. May mga salitang hindi na inilalayag o
nawawala na sa pahayag sa kadahilanang naintindihan
na ito sa pahayag at magiging paulit-ulit lamang.
Ikatatlo ay ang Pagpapalit, ito ay paggamit ng iba’t
iba pang reperensiya sa pagtukoy ng isang bagay o
kaisipan.
 Ang ikaapat o huling uri ay ang Pag-uugnay ay ang
paggamit ng iba’t ibang pangatnig upang pag-ugnayin
ang dalawang pahayag.

At diyan nagtatapos ang mga aralin namin sa quarter

2 sa paksa ng filipino at pag abot ng Enero 26 ay nag
sagot kami ng pagsusulit tungkol dito.