BÀI TẬP HỌC SINH CẦN CHUẨN BỊ CHO TUẦN HỌC TẬP SỐ 14

CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ

NHẬT VY 12/2

1.Chuyển dịch cơ cấu kinh tế hợp lí có ý nghĩa gì đối với nước ta?
- Một nền kinh tế tăng trưởng bền vững cần:
+ Nhịp độ phát triển cao
+Cơ cấu hợp lý giữa các ngành, các thành phần kinh tế và các vùng lãnh
thổ
-Xác định cơ cấu kinh tế hợp lý và thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh
tế là vấn đề có ý nghĩa chiến lược quan trọng trong quá trình công
nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước:
+ Góp phần khai thác có hiệu quả nguồn lực trong nước đẩy mạnh phát
triển kinh tế tăng GDP phát triển sản xuất…
+Phù hợp với xu thế chung của khu vực và thế giới tránh tụt hậu xa
hơn với các nước trong khu vực và thế giới
+ Góp phần giải quyết việc làm tăng thu nhập giải quyết các vấn đề xã
hội môi trường hướng đến mục tiêu đảm bảo phát triển bền vững
2. Cơ cấu ngành kinh tế nước ta chuyển dịch như thế nào ?
Nguyên nhân ?
- Chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
_Cơ cấu ngành trong GDP:
+ Cơ cấu ngành kinh tế trong GDP đang có sự chuyển dịch theo
hướng
+Tăng tỉ trọng khu vực 2 (công nghiệp xây dựng)
+ Giảm tỉ trọng khu vực 1( nông- lâm -ngư nghiệp)
+Khu vực 3 (dịch vụ) có tỉ trọng khá cao nhưng chưa ổn định.
---Đánh giá
+ Xu hướng chuyển dịch như trên nhìn chung là tích cực, đúng
hướng, phù hợp với yêu cầu chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế
theo hướng công nghiệp hóa- hiện đại hóa
+Tuy nhiên tốc độ chuyển dịch còn chậm, chưa đáp ứng được
yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới
- Trong nội bộ từng ngành: Sự chuyển dịch cũng thể hiện khá
rõ
-Trong khu vực 1
+Xu hướng là giảm tỉ trọng nông nghiệp tăng tỉ trọng ngành
thủy sản.
+Trong nông nghiệp: tỉ trọng ngành trồng trọt giảm, tỉ trọng
ngành chăn nuôi tăng
+Ở khu vực 2: công nghiệp đang có xu xu hướng chuyển dịch
cơ cấu ngành sản xuất và đa dạng hóa để phù hợp hơn với yêu
cầu của thị trường và tăng hiệu quả đầu tư.
+Cơ cấu ngành: công nghiệp chế biến có tỉ trọng tang, công
nghiệp khai thác có tỉ trọng giảm.
+Cơ cấu sản phẩm
> Tăng tỷ trọng của các sản phẩm cao cấp, có chất lượng và
cạnh tranh được vì giá cả
> Giảm các loại sản phẩm có chất lượng thấp và trung bình
không phù hợp với yêu cầu của thị trường trong nước và xuất
khẩu
- Ở khu vực 3:
+ đã có những bước tăng trưởng ở một số mặt, nhất là trong
lĩnh vực liên quan đến kết cấu hạ tầng kinh tế và phát triển đô
thị
+ nhiều loại hình dịch vụ mới ra đời như: viễn thông, chuyển
giao công nghệ, tư vấn đầu tư… góp phần không nhỏ vào sự
tăng trưởng của kinh tế đất nước
- Nguyên nhân:
+Chính sách phát triển công nghiệp hóa hiện đại hóa làm công
nghiệp và dịch vụ phát triển (đặc biệt là công nghiệp) làm giảm
tỉ trọng công nghiệp tăng nhanh trong cơ cấu
+ Nguyên nhân khác : sự điều tiết của thị trường, sự tác động
của xu hướng chuyển dịch chung của thế giới và khu vực…
3. Cơ cấu thành phần kinh tế của nước ta chuyển dịch như
thế nào ? Nguyên nhân ?
-Chuyển dịch cơ cấu thành phần kinh tế
> Hiện trạng:
 +Cơ cấu thành phần kinh tế cũng có sự chuyển biến tích cực,
phù hợp với đường lối phát triển kinh tế nhiều thành phần
trong thời kỳ Đổi mới:
+Các thành phần kinh tế khá đa dạng được phân chia 3 thành
phần: kinh tế Nhà nước, kinh tế ngoài nhà nước( gồm kinh tế cá
thể, tập thể, tư nhân) và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài
+Thành phần kinh tế Nhà nước
+Giảm về tỉ trọng
+Giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế( các ngành và lĩnh
vực kinh tế then chốt vẫn do nhà nước quản lý)
+Thành phần kinh tế ngoài nhà nước có xu hướng giảm, nhưng
trong đó kinh tế tư nhân có xu hướng tăng khá nhanh
+Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài mặc dù chiếm tỉ trọng nhỏ
nhưng đang tăng lên nhanh chóng đặc biệt từ sau khi Việt Nam
gia nhập WTO. Điều này cho thấy vai trò ngày càng quan trọng
trong thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài trong giai
đoạn này của đất nước
- Nguyên nhân:
+Đường lối đổi mới và hội nhập của Nhà nước
+Ưu thế của kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước
ngoài về vốn Công nghệ quản lý,… đã thúc đẩy tốc độ tăng các
khu vực này tăng nhanh chóng.
4. Cơ cấu lãnh thổ kinh tế nước ta chuyển dịch như thế
nào? Nguyên nhân ?
- Chuyển dịch cơ cấu lãnh thổ kinh tế
> Hiện trạng:
- Nước ta đã hình thành các vùng động lực phát triển kinh tế:
+Việc phát huy thế mạnh của từng vùng nhằm Đẩy mạnh phát
triển kinh tế và tăng cường hội nhập quốc tế đã dẫn tới sự
chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân hóa sản xuất giữa các vùng
trong nước:
+ Ví dụ: Đông Nam Bộ là vùng phát triển công nghiệp mạnh
nhất với giá trị sản xuất công nghiệp chiếm tới 55,6% cả nước
(năm 2005)
+Đồng bằng sông Cửu Long là vùng trọng điểm sản xuất lương
thực, thực phẩm; giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản
chiếm 40,7% cả nước
-Hình thành các vùng chuyên canh trong nông nghiệp
+Cây công nghiệp: Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Trung du và
miền núi Bắc Bộ
+ lương thực thực phẩm: đồng bằng sông Cửu Long, đồng bằng
sông Hồng
+Trong công nghiệp: hình thành các khu công nghiệp tập trung,
các khu chế xuất có quy mô lớn (nhiều nhất ở Đông Nam Bộ)
-Hình thành 3 vùng kinh tế trọng điểm : Vùng kinh tế trọng
điểm phía Bắc, Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung và vùng
kinh tế trọng điểm phía Nam.
- Nguyên nhân:
+Chính sách quy hoạch và phát triển của nhà nước xuất phát
điểm nền kinh tế thấp, cần đầu tư có trọng điểm để tạo ra các
“đầu tàu” kinh tế .
+Mỗi vùng có những thế mạnh riêng trong phát triển kinh tế vì
vậy sản xuất có sự phân hóa theo lãnh thổ
+Nhân tố khác: sự tác động của thị trường khả năng thu hút
vốn đầu tư.