ფსიქოლოგიის ისტორია

შუალედური N2

1. ჟ. ლამეტრი ფრანგული ემპირიული ფსიქოლოგიის წარმომადგენელია.

სწორია.
2. ი.კანტი თვლიდა, რომ ფსიქოლოგია ექსპერიმენტული მეცნიერება
ვერასდროს გახდებოდა. სწორია/მცდარია
3. დეკარტე ეძებდა ჭეშმარიტების კრიტერიუმს სწორია/არასწორია
4. სპინოზასთვის თავისუფლება არის შეცმობილი აუცილებლობა.
სწორია/არასწორია
5. ბ.სპინოზამ საუშვა ორი სუბსტანციის არსებობა. არასწორია
6. ავეროესს და ჯ.ლოკს ჰქონდათ პოლემიკა სუბსტანციის შესახებ. არასწორია
7. ფილოსოფოსებს შორის ლაიბნიცმა პირველმა დაუშვა არაცნობიერი
ფსიქიკის არსებობა. სწორია/არასწორია
8. კონდილიაკი, ლამეტრი და ჰელვეციური არაბული ფსიქოლოგიის
წარმომადგენლები არია. მცდარია.
9. ლოკის მიხედვით ადამიანის ცნობიერება არის სუფთა დაფა, რადგან არ
გაგვაჩნია თანდაყოლილი იდეები და იდეათა ერთადერთი წყარო ემპირიული
გამოცდილებაა.
10. დეკარტემ ერთმანეთს დაუპიპისპირა მატერიალური და სულიერი სუბსტანცია,
დაახასიათა ისინი აბსოლუტურად განსხვავებული ატრიბუტებით და ამით
ლოგიკურად გამორცხა მათი გავლენა ერთმანეთზე. მატერიალური
სუბსტანციის ერთადერთი ატრიბუტია განფენილობა, ხოლო სულიერის-
აზროვნება.
11. აქ კითხვა არ მახსოვს მაგრამ პასუხი იყო ლაიბნიცი.
12. თემა- ბ.სპინოზა
ბარუხ სპინოზა იყო ნიდერლანდელი ფილოსოფოსი, რაციონალისტი. მისთვის
არსებობს მხოლოდ ერთი სუბსტანცია რომელსაც ღმერთს ან ბუნებას უწოდებს.
ბუნებას ღმერთთან აიგივებს, რადგან იგი დამოუკიდებელია , არ არის შექმნილი და
მარადიულია. სპინოზა მონიზმით უპირისპირდებოდა დეკარტეს დუალიზმზე .;
საგნები და იდეები ერთია, ისინი ერთმანეთს შეესაბამებიან. იგი ასევე საუბრიდა
სულიერი პროცესების ორ სახეზე, შემეცნებითსა და მოტივაციურ -აფექტურზე .
აქედან პრიორიტეტი პირველს ენიჭება, სულის არსია შემეცნების უნარი . სპინოზა
ასევე გამოყოფს სამი სახის იდეებს და შესაბამისად შემეცნების სამ
საფეხურს:შეხედულება ან წარმოსახვა-ესაა გრძნობად გამოცდილებაზე
დაფუძნებული ცოდნა კონკრეტული სსაგნის შესახებ.ასეთი გზით მიღებული იდეები
ბუნდოვანია და უწესრიგო, ისინი არ შეესაბამებიან საგნებისა და მოვლენების
ნამდვილ ბუნებას-არც სულიერს, არც მატერიალურს. მეორე საფეხურის შემეცნებას
ეწოება გასჯა და გონება ის გვაზლევს მსჯელობის ჰზით მოპოვებულ ზოგად
ონაცემებს, ნათელ და ადეკვატურ იდეებს, მათი ნაკლი კონკრეტული საგნის
ინდივიდუალურობის გაუთვალისიწნებლობაა. მესამე ე.წ ინტუიციური შემეცნება
მასში გახსნილია საგნის ჭეშმარიტი ბუნება, რაც ხორციელდება როგორც არსებითი
, ისე ინდივიდუალური თვისებების ერთდროული ინტუიციური წვდომის
საფუძველზე.სპინოზა აყალიბებს დასრულებულ მოძღვრებას აფექტების შესახებ -
აფექტი ბუნებრივი მოვლენაა. მას სხეულებრივი მხარეც აქვს და
სულიერიც.განფენილობის ატრიბუტიკის კუთხით აფექტი სხეულის მდგომარეობაა ,
ხოლო აზროვნების ატრიბუტის კუთხიტ ის სულიერ მოვლენად წარმოგვიდგება. ის
ფსიქოფიზიკური ფენომენია.
სპინოზა გამოყოფს აფექტების სამ სახეობას-1) ვნებები-ისნი გამოხატავენყოველი
არსების სწრაფვას თვითშენარჩუნებისკენ 2-სიამოვნება 3-უსაიმოვნება .ადამიანები
საკუტარ სურვილებს აცნობიერებენ და არა მათი ქმედების ნამდილ მიზეზებს .
ამიტომ სპინოზას აზრით ნების თავისუფლება ფიქციაა, ის რეალურად არ
არსებობს. ადამიანი აფექტების წინაშე უძლურია.
სპინოზას მიხედვით თავისუალი ისეთ საგანს ეწოდება რომელიც მოხოლოდ
საკუთარი ბუნების აუცილებლობიტ არსებობს და მხოლოდ თავისთავით
განსაზღვრავს საკუთარ მოქმედებას. ამ გაგებით თვისუფლება მხოლოდ
სუბსტანციას ანუ ღმერთს ახასიათებს. სპინოზა უდიდესი დეტერმინისტია და
ფიქრობს რომ ადამიანი ბუნებას ვერ გამოეყოფა,იგი ბუნების ნაწილია და მის
კანონებს ემორჩილება.
სპინოზა თავისუფლებას ადამიანის აზროვნებას უკავსირებს-მისი აზრით ჩვენი
ვნებების მიმართ არ უნდა გვქონდეს გრზნობები ანუ საჭირო ავხსნატ როგორ
წარმოიქმენბიან და რატომ ქრებიან ისინია. ჩვენი მდგომარეობის შემეცნებით
შევძლებთ არაპირდაპირი, გონებრივი სასუალებით მოვიპოვოთ აფექტებზე
ძალაუფლებბა და ამ აზრით გავხდეთ თავისუფალი.მოკლედ სპინოზას აზრიტ
თავისუფლება არსებითად შემეცნებული აუცილებლობაა.