leqcia #3

Tema:

mflobeloba

1
 mflobeloba
mflobeloba warmoiSoba nivTze faqtobrivi batonobis nebiTi
mopovebiT (mux. 155).
• flobeloba - faqtia da ara ufleba.
• mflobeloba - ar SeiZleba gaizomos nivTTan sivrcobrivi
kavSirurTierTobiT.
• nivTze faqtobrivi batonoba – gulisxmobs iuridiul batonobas da
ara fizikurs – am batonobis xarisxi ki imaze iqneba
damokidebuli, Tu mflobelobis qveS ra saxis ufleba imaleba
(sakuTreba, qiravnoba da a.S.)
• faqtobrivi batonobis nebiTi mopoveba (pirovneba, romelsac
malulad Caudes narkotiki, ar CaiTvleba mis mflobelad)
• sakuTreba nivTze iuridiuli batonobaa, mflobeloba ki – faqtobrivi.
• mflobelobiTi batonoba unda xorcieldebodes TavisTvis da ara sxvis
sasargeblod.
• mflobelobas ar eqvemdebarebian adamianebi, bunebrivi energia,
samuSao Zala, inteleqtualuri nawarmoebebi.
მუხლი 155. ცნება. სახეები
1. მფლობელობა წარმოიშობა ნივთზე ფაქტობრივი
ბატონობის ნებითი მოპოვებით.
2. მფლობელად არ ითვლება ის პირი, რომელიც, თუმცა
ახორციელებს ფაქტობრივ ბატონობას ნივთზე, მაგრამ
სხვა პირის სასარგებლოდ, და რომელსაც ნივთის
ფლობის უფლებამოსილება მიღებული აქვს ამ პირისაგან.
მფლობელად მიიჩნევა მხოლოდ უფლებამოსილების
მიმნიჭებელი პირი. (mag. kerZo samarTlebrivi – maRaziis
gamyidveli da sajaro samarTlebrivi - jariskaci).
3. თუ პირი ნივთს ფლობს იმ სამართლებრივი
ურთიერთობის საფუძველზე, რომელიც განსაზღვრული
ვადით ანიჭებს მას ნივთის ფლობის უფლებას ან
ავალდებულებს მას ფლობდეს ნივთს, მაშინ ეს პირი
ითვლება პირდაპირ მფლობელად, ხოლო უფლების
მიმნიჭებელი ან ვალდებულების დამკისრებელი
მიიჩნევა არაპირდაპირ მფლობელად.

4. თუ ერთ ნივთს რამდენიმე პირი ერთობლივად ფლობს,

ისინი ითვლებიან თანამფლობელებად.

5. თუ ერთი ნივთის ნაწილებს რამდენიმე პირი ფლობს,

ისინი ითვლებიან ცალკეული ნაწილების
მფლობელებად.
 mflobelobis Sewyveta
mflobeloba iTvleba Sewyvetilad, roca mflobeli samudamod tovebs
nivTs an sxva gziT kargavs nivTze faqtobriv batonobas mux.
156.
• mflobelobis SewyvetaSi igulisxmeba qonebaze faqtobrivi
batonobis Sewyveta, imis miuxedavad, Tu rogoria
mflobelobaze uflebis xangrZlivoba – anu mflobeloba yovelTvis
ar wydeba masze uflebis dasrulebisTanave (mag:
damqiravebeli, romelic xelSekrulebis vadis gasvlis Semdegac,
marTalia ukanonod rCeba binaSi, magram mainc ivaraudeba
binis mflobelad).

mflobeloba SeiZleba Sewydes, rogorc Tavisuflad, piris nebis

gamovlenis safuZvelze, ise uimisodac:
• piris nebis gamovlenis safuZvelze - (gasxviseba, Cuqeba,
uflebis mitoveba)

• an nebis gareSe (moparva, dakargva, aq marto mflobeloba

wydeba da ara ufleba)

• gardamavali xasiaTis winaaRmdegobani ar iwveven

mflobelobis Sewyvetas (Svebulebisas binis mitoveba, sasjelis
moxda) – ar niSnavs mflobelobaze uaris Tqmas).

• arapirdapiri mflobelobis Sewyveta yovelTvis ar iwvevs

pirdapiri mflobelobis Sewyvetas – binis damqiravebeli isev
rCeba pirdapir mflobelad, rodesac icvleba mesakuTre -
arapirdapiri mflobeli
1. mflobeloba wydeba piris gardacvalebiT.
2. mflobeloba wydeba - rodesac TviT mflobeli miatovebs nivTis
flobas (156-e muxli).
მუხლი 156. მფლობელობის შეწყვეტა
მფლობელობა ითვლება შეწყვეტილად, თუ მფლობელი
სამუდამოდ თმობს ნივთს ან სხვა გზით კარგავს ნივთზე
ფაქტობრივ ბატონობას.
3. mflobeloba wydeba - rodesac mesakuTre mflobels wauyenebs
dasabuTebul pretenzias (sarCelis Setana ar gamoiwvevs
mflobelobis Sewyvetas, Tuki mosarCele uars ityvis sarCelze an
sasamarTlos gadawyvetilebiT igi ganuxilvelad iqneba
datovebuli) (168-e muxli).
მუხლი 168. ნივთის მფლობელობის შეწყვეტა
მესაკუთრის პრეტენზიის გამო ნივთის მფლობელობა
წყდება, თუ მესაკუთრე მფლობელს წაუყენებს
დასაბუთებულ პრეტენზიას.
dasabuTebul pretenziad iTvleba, magaliTad mesakuTre
warudgens damqiravebels pretenzias, rom is nivTs azianebs
an
kidev mesakuTre warudgens damqiravebels pretenzias rom
aRniSnuli farTi sWirdeba uSualod TviTon an axlo
naTesavebisaTvis (qiravnobis muxlebis regulaciebi).
.
 mflobelobis gadasvla memkvidreobiT
nivTze faqtobrivi batonobis gareSe mflobelobis ganxorcielebis
erT-erTi magaliTia memkvidreobis mflobeloba.
samkvidro masas mikuTvnebul qonebasTan erTad kanonismieri
fiqciiT memkvidreze gadadis memkvidreebis rogorc
mflobelebis faqtobrivi mdgomareoba.
amasTan, memkvidreebze mflobelobis gadasvla damokidebuli ar
aris imaze, icodnen Tu ara maT mamkvidreblis mflobelobiTi
mdgomareobis an samkvidro masis moculobis Sesaxeb anda
saerTod daeuflnen Tu ara isini samkvidro qonebas
faqtobrivad.
 mflobelobis gadasvla memkvidreobiT

მუხლი 157. მფლობელობის გადასვლა

მემკვიდრეებზე
მფლობელობა მემკვიდრეებზე გადადის იმავე სახით, რა
სახითაც არსებობდა იგი მამკვიდრებელთან
(სამკვიდროს დამტოვებელთან).
• mflobeloba memkvidreze gadadis imave saxiT, ra saxiTac
arsebobda igi mamkvidrebelTan – es emsaxureba
samkvidros miRebamde memkvidris mier datovebuli
mdgomareobis SenarCunebas da samemkvidreo uflebis
xelyofis aRkveTas - (rodesac xdeba samkvidros miReba,
mere gvaqvs mflobeloba 155-e muxlis mixedviT – nebiT da
faqtobrivi batonobiT)
 mflobelobis gadasvla memkvidreobiT

anu 157 muxli - warmoadgens mflobelobas nivTze

faqtobrivi batonobis gareSe

•magaliTad – gardacvlil pirs naTxovari hqonda

mezoblisagan 2 TviT wigni da sanam es ori Tve gavidoda
gardaicvala.
gardacvlili warmoadgenda pirdapir faqtobriv mflobels da
Sesabamisad sanam memkvidreebi gaarkveven isini
iTvlebian am wignis pirdapir mflobelebad faqtobrivi
batonobis gareSe.
 mesakuTred yofnis prezumfcia
მუხლი 158. მესაკუთრედ ყოფნის პრეზუმფცია
1. ივარაუდება, რომ ნივთის მფლობელი არის მისი
მესაკუთრე.
2. ეს წესი არ მოქმედებს იმ შემთხვევაში, როცა ნივთზე
საკუთრებითი ურთიერთობის ხასიათი ვლინდება
საჯარო რეესტრიდან. საკუთრების პრეზუმფცია არ
გამოიყენება არც ძველი მფლობელის მიმართ, თუ მან
ეს ნივთი დაკარგა, მოჰპარეს ან სხვაგვარად გავიდა
იგი მისი მფლობელობიდან. საკუთრების პრეზუმფცია
მოქმედებს ძველი მფლობელის სასარგებლოდ
მხოლოდ მისი მფლობელობის პერიოდში.
• ivaraudeba, rom nivTis mflobeli aris misi mesakuTre – (moZrav
nivTebze da uZrav nivTebze sxvadasxvanairi reJimi
moqmedebs). uZravi nivTebis mimarT sajaro reestris Canaweri
moqmedebs. xolo moZrav nivTebTan ZiriTadad
keTilsindisiereba TamaSobs mniSvnelovan rols.
• sakuTrebis prezumfcia ar moqmedebs, roca Zvelma mflobelma
nivTi dakarga, mohpares an sxvagvarad gavida misi
mflobelobidan (am dros mflobelia - mpovneli, qurdi) – radgan
sanam realuri viTareba ar gairkveva, SeuZlebelia erTdroulad
dauSvaT sakuTrebis varaudi, rogorc nivTis Zveli mflobelis, ise
axali mflobelis mimarT.
• sakuTrebis prezumfcia moqmedebs mxolod mflobelobis periodSi
amitom
საკუთრების პრეზუმფცია მოქმედებს ძველი მფლობელის
სასარგებლოდ მხოლოდ მისი მფლობელობის პერიოდში .
 SeZeniTi xandazmuloba
saerTo xandazmulobis institutisgan mflobelobiTi xandazmuloba imiT
gansxvavdeba, rom pirveli -uflebis dacvisakenaa mimarTuli, xolo
meore - ki uflebis aRiareba-SeZeniskenaa mimarTuli.
mflobelobiTi xandazmuloba gamoiyeneba ZiriTadad or SemTxvevaSi
pirveli - rodesac nivTze sakuTrebis gadacema naklovania anu rodesac
SeZenas aklia SeZenisaTvis aucilebeli samarTlebrivi Zalis mqone erT-
erTi pirobaTagani (mag. gankargviTi garigeba, romlis safuZvelzec
moxda nivTis SeZena baTilia an arauflebamosili piri – “qurdi” -
asxvisebs nivTs an garigeba samarTlebrivi Zalis ar mqonea
gamsxviseblis qmeduunarobis gamo an gamsxvisebels ar aqvs
warmomadgenlobiTi uflebamosileba an qmeduunaro iyo an darRveulia
garigebis forma da sxva. aseTi nakliani garigebebi uamravia da SeZenis
naklis mtkicebac xSirad rTulia an saerTodac SeuZlebeli - vTqvaT
“SeZenis Semdeg gavida didi dro”).
meore - rodesac daviwyebul-gaurkvevelia sakuTrebis
mdgomareoba (mag. mamkvidrebels mibarebuli hqonda nivTi
Sesanaxad da gardacvalebis Semdeg misma memkvidreebma ar
icodnen ra amis Sesaxeb aCuqes sxvas an TviTon flobdnen).
mflobelobiTi xandazmulobis daniSnuleba imaSi mdgomareobs, rom
ar SeiZleba nivTze ufleba usasrulod gaurkvevel mdgomareobaSi
imyofebodes.
mflobelobiTi xandazmulobis safuZvelze sakuTrebis SesaZenad
aucilebelia Semdegi pirobebis arseboba:
1 nivTis floba rogorc sakuTaris (Riad, sajarod da ara damalulad,
TavisTvis da uwyveti);
2 nivTis floba keTilsindisierad;
3 nivTis floba kanoniT gansazRvruli drois ganmavlobaSi (xuTi weli
moZravi nivTebisTvis da TxuTmeti weli uZravi nivTebisTvis);
4 flobis uwyvetobis piroba;
5 SeZenis safuZvlad arsebuli valdebulebiT-samarTlebrivi garigeba
- mxolod is piri iZens xandazmulobiT sakuTrebas, romelmac
mflobeloba miiRo im garigebis safuZvelze, romliTac
SesaZlebelia nivTze sakuTrebis uflebis gadacema.
მუხლი 165. მოძრავ ნივთებზე საკუთრების შეძენა
ხანდაზმულობით
1 Tu piri moZrav nivTs xuTi wlis ganmavlobaSi uwyvetad flobs
rogorc sakuTars, moipovebs masze sakuTrebis uflebas
(საკუთრების შეძენა ხანდაზმულობით).
2 მოძრავი ნივთის შეძენა დაუშვებელია, თუ შემძენი ნივთს
არაკეთილსინდისიერად ფლობდა, ან თუ მან
მოგვიანებით შეიტყო, რომ ნივთი მას არ ეკუთვნოდა.
 aucileblad unda avRniSnoT ori garemoeba,
• pirveli - rom xandazmulobiT SeZenis ufleba aqvs mxolod im
pirs, vinc am nivTs flobs rogorc sakuTars, anu pirs mflobeloba
miRebuli aqvs im garigebis safuZvelze, romliTac SesaZlebelia
nivTze sakuTrebis uflebis gadacema.
• meore - rom xandazmulobiT SeZenisas, SemZenis
keTilsindisiereba aucilebeli winapirobaa.
amasTan, 165-e muxlis zogadi arsidan gamomdinare,
keTilsindisiereba ivaraudeba;
• keTilsindisier mflobels Tavisi
keTilsindisierebis mtkiceba ar moeTxoveba.
• keTilsindisiereba ivaraudeba manamde, sanam ar
damtkicdeba sawinaaRmdego.
• flobis uwyvetobis piroba – moZravi nivTebis SemTxvevaSi 5 weli
uwyveti flobaa aucilebeli, es imitom aris saWiro, rom
gamoikveTos nivTis floba, rogorc sakuTarisa da Sesabamisad
daibados mflobelis sakuTrebis ufleba am nivTze.
• arakeTilsindisieri mflobeloba gamoricxavs sakuTrebis
xandazmulobiT SeZenas. Tu piri Tavidan keTilsindisieri iyo
Tavisi mflobelobis mimarT, magram xandazmulobis vadis
gasvlamde gaigo, rom misi mflobeloba aramarTlzomieria
(vTqvaT gamsxvisebeli ar iyo uflebamosili gasxvisebaze) anu
nivTi mas mflebels ar ekuTvnis, am SemTxvevaSi ar
gamoiyeneba SeZeniTi xandazmulobis muxli, magram Tu xuTi
wlis gasvlis Semdeg gaigo rom aramarTlzomieri mflobelia, wesiT
es ar unda iyos misTvis dabrkoleba sakuTrebis uflebis
mosapoveblad.
 flobis uwyvetobis piroba
მუხლი 166. ნივთის ფლობის უწყვეტობის ვარაუდი
თუ პირი ნივთს ფლობდა დროის გარკვეული მონაკვეთის
დასაწყისში და ბოლოს, ივარაუდება, რომ იგი ფლობდა
ამ ნივთს დროის შუა პერიოდშიც.
uwyveti mflobelobis prezumfcia – anu sanam vinme ar
daamtkicebs, rom piri ar flobda uwyvetad nivTs, iqamde
mflobeli iTvleba uwyvet mflobelad, Tumca SesaZlebeli rom
realobaSi ar flobda uwyvetad nivTs anu amas damtkiceba
unda.
(saeWvo viTareba unda gadawydes mflobelis sasargeblod).
 SeZeniTi xandazmuloba uZrav nivTebze

მუხლი 167. უძრავ ნივთებზე საკუთრების შეძენა

ხანდაზმულობით
თუ პირი საჯარო რეესტრში შეტანილია მიწის ნაკვეთის ან
სხვა უძრავი ქონების მესაკუთრედ ისე, რომ არ შეუძენია
საკუთრების უფლება მათზე, იგი მოიპოვებს ამ
საკუთრების უფლებას, თუკი რეგისტრაცია არსებობდა
თხუთმეტი წლის განმავლობაში და ამ ხნის მანძილზე
პირი ფლობდა მათ, როგორც საკუთარს.
moZrav nivTebze xandazmulobiT SeZenis analogiuri
winapirobebia saWiro erTis damatebiT - aucilebelia 15 wlis
ganmavlobaSi sajaro reestrSi registrirebuli iyos rogorc
mesakuTre (oRond ar SeuZenia sakuTrebis ufleba am nivTze).
• radganac sajaro reestrSi arauflebamosili piris mflobeloba advilad
SesamCnevia misi namdvili mesakuTresaTvis, am ukanasknels
SeuZlia xandazmulobis saerTo vadis farglebSi moaxdinos nivTis
gamoTxova. Tu am uflebas ar gamoiyenebs, maSin ivaraudeba,
rom namdvil mesakuTres daukargavs nivTis dabrunebis
SesaZlebloba da 15 wliani xandazmulobis vadis gasvlis Semdeg
aramesakuTre mflobeli moipovebs avtomaturad uZrav qonebaze
sakuTrebis uflebas.
მუხლი 168. ნივთის მფლობელობის შეწყვეტა
მესაკუთრის პრეტენზიის გამო ნივთის მფლობელობა
წყდება, თუ მესაკუთრე მფლობელს წაუყენებს
დასაბუთებულ პრეტენზიას.
am muxlis (მუხლი 168) mixedviT 165-167-e muxlebiT
gaTvaliswinebuli mflobelobis Sewyveta ori saxiTaa
SesaZlebeli:
• pirveli – sakuTriv mflobelobis SewyvetiT anu rodesac mflobeli
Tavad Tmobs nivTs (156-e muxli)
(მუხლი 156. მფლობელობის შეწყვეტა
მფლობელობა ითვლება შეწყვეტილად, თუ მფლობელი
სამუდამოდ თმობს ნივთს ან სხვა გზით კარგავს ნივთზე
ფაქტობრივ ბატონობას).
• meore – sakuTradmflobelobis SewyvetiT 165-167-e muxlebis
azriT. anu mflobelobiTi xandazmuloba SeiZleba Sewydes:
1 moTxovnis aRiarebiT (მუხლი 137. ხანდაზმულობის ვადის
დენის შეწყვეტა
ხანდაზმულობის ვადის დენა წყდება,თუ ვალდებული პირი
უფლებამოსილი პირის წინაშე ავანსის, პროცენტის
გადახდით, გარანტიის მიცემით ან სხვაგვარად აღიარებს
მოთხოვნის არსებობას).
2 roca mflobeliis mimarT sarCeli iqneba Setanili sasamarTloSi
 mflobelobis saxeebi
• marTlzomieri da aramarTlzomieri mflobeloba
• keTilsindisieri da arakeTilsindisieri mflobeloba
• pirdapiri da arapirdapiri mflobeloba
• mflobeloba TavisTvis da mflobeloba sxvisaTvis
• erTi piris mflobeloba da Tanamflobeloba
• mTliani nivTis mflobeloba da nivTis nawilebis
mflobeloba
 marTlzomieri da aramarTlzomieri mflobeloba
Tu qonebaze faqtobrivi batonobis ganmaxorcielebeli piri
uflebamosilia flobaze, maSin igi miiCneva marTlzomier
mflobelad.
mflobelobaze uflebamosileba gamomdinareobs im samarTlebrivi
safuZvlebidan, romelic SeiZleba dadgenil iqnas rogorc kanoniT,
ise mxareTa Soris dadebuli garigebiT.
magaliTad:
• marTlzomieria damqiraveblis mflobeloba, radgan mflobelobis
samarTlebrivi safuZvelia qiravnobis xelSekruleba (mxareTa
Soris garigeba)
• mflobelobis marTlzomierebis kanonismieri safuZvelia
Semnaxvelis mier mibarebuli nivTis mflobeloba, sasamarTlo
gadawyvetileba ugzo-ukvlod dakargulis qonebis marTavze.
 marTlzomieri da aramarTlzomieri mflobeloba

Tu qonebaze faqtobrivi batonobis ganmaxorcielebeli piri ar

aris uflebamosili flobelobaze, maSin igi warmoadgens
aramarTlzomier mflobels.
magaliTad:
uzufruqtis xel-bis vadis gasvlis Semdeg, uzufruqtuari
valdebulia daubrunos nivTi mesakuTres, Tu igi agrZelebs
nivTis mflobelobas, es mflobeloba miiCneva
aramarTlzomierad.
 keTilsindisieri da arakeTilsindisieri mflobeloba

aramarTlzomieri mflobelobis SemTxvevaSi ganasxvaveben:

keTilsindisier da arakeTilsindisier mflobelobas:
• keTilsindisierad - miiCneva mflobeli, romelmac ar icoda da
arc unda scodnoda, rom pirs, visganac man miiRo mflobeloba,
ar hqonda nivTis gasxvisebis uflebamosileba.
• arakeTilsindisieria - mflobeli, romelmac mflobelobis SeZenis
momentSi icoda Tavisi mflobelobis naklis Sesaxeb an man
aRniSnulis Sesaxeb ar icoda uxeSi gaufrTxileblobis gamo
(mag: ar Seamowma sajaro monacemebi)
მუხლი 159. კეთილსინდისიერი მფლობელი
კეთილსინდისიერია მფლობელი, რომელიც ნივთს
მართლზომიერად ფლობს, ან რომელიც უფლებამოსილ
პირად შეიძლება იქნეს მიჩნეული საქმიან ურთიერთობებში
საჭირო გულმოდგინე შემოწმების საფუძველზე.
es muxli unda gaswordes an saerTod unda iqnes amoRebuli, radgan
muxlis ganmartebaSi gaigivebulia keTilsindisierebisa da
marTlzomierebis cnebebi.
rogor SeiZleba iyos “keTilsindisieri mflobeli” marTlzomieri mflobeli
an, miT umetes, “uflebamosili piri”, rodesac keTilsindisierebisa Tu
arakeTilsindisierebis sakiTxi saerTod dgeba aramarTlzomieri
mflobelobis SemTxvevaSi.
ukanono, aramarTlzomieri mflobelebi SeiZleba iyvnen keTilsindisierebi
an arakeTilsindisierebi imisda mixedviT, icodnen an unda
scodnodaT Tu ara maT, rom im pirs, visganac maT miiRes
mflobeloba, ar hqonda nivTis gasxvisebis uflebamosileba.
 sk-is 159-e muxlis ganmarteba ewinaaRmdegeba 163-e muxlsac:
მუხლი 163. არაუფლებამოსილი კეთილსინდისიერი
მფლობელის მოვალეობა
1. კეთილსინდისიერი მფლობელი, რომელსაც თავიდანვე არ
ჰქონია ნივთის ფლობის უფლება ან დაკარგა ეს უფლება,
ვალდებულია დაუბრუნოს ნივთი უფლებამოსილ პირს. radgan
Tu “keTilsindisieri mflobeli”, aris marTlzomieri, kanonieri mflobeli,
maSin rogor SeiZleba ar hqondes mas nivTis flobis ufleba?
an ufro metic, am muxlis Tanaxmad, marTlzomieri mflobeli ubrunebs
nivTs uflebamosil pirs.
vin aris es uflebamosili piri?
159-e muxlis Tanaxmad, uflebamosili piri Tavad “keTilsindisieri
mflobeli” yofila.
amitom 159-e muxlis definiciis Tanaxmad 163-e muxli xdeba
aralogikuri, Tumca es ar aris Tavad am 163-e muxlis brali.
 radgan 163-e marTebulad ganasxvavebs erTmaneTisagan erTis
mxriv, keTilsindisier aramarTlzomier mflobels da meores mxriv
uflebamosil pirs anu marTlzomier mflobels (mesakuTre,
Semnaxveli da sxva).
unda avRniSnoT, rom:
• keTilsindisiereba da arakeTilsindisiereba subieqturi cnebebia,
radgan pirma icoda an ar icoda mflobelobis samarTlebrivi naklis
Taobaze;
• marTlzomiereba – ki obieqturi cnebaa, radgan pirs an aqvs an
ara aqvs flobis namdvili samarTlebrivi safuZveli.
Sesabamisad zemoaRniSnuli cnebebis gaigiveba mniSvnelovan
Secdomad unda miviCnioT.
Tuki nivTis SeZena moxda aramarTlzomierad, es jer kidev ar
metyvelebs imaze, rom aq aucileblad saxezea arakeTilsindisieri
mflobeloba.
 Tu pirs ver movTxovT rom unda daenaxa aucileblad
aramarTlzomiereba, maSin is keTilsindisieria, xolo Tu mas
moeTxoveboda im konkretul situaciaSi aramarTlzomierebis
danaxva, maSin is ver iqneba keTilsindisieri mflobeli.

159-2 muxlis azriT, Tu mflobeli uflebamosil pirad iqneba miCneuli

saqmian urTierTobebSi gulmodgine Semowmebis safuZvelze, igi
aramarTlzomieric rom iyos, mainc keTilsindisier mflobelad
CaiTvleba.
 pirdapiri da arapirdapiri
• orsafexuriani dayofa mflobelobis (pirdapiri da arapirdapiri
mux.155 (3))

• erTsafexuriani dayofa mflobelobis (Tanamflobeloba – an

pirdapiri mflobelebi arian Tanamflobelebi an kidev
arapirdapiri mflobelebi arian Tanamflobelebi mux.155
(4,5))
 orsafexuriani mflobeloba
• pirdapiri mflobeloba – rodesac piri uSualod axorcielebs
nivTze faqtobriv batonobas (swored, sk-is 155-e muxli
pirdapir mflobelobas gulisxmobs) anu rodesac piri
samarTlebriv safuZvelze (sanivTo-valdebulebiTi) uSualod,
faqtobrivad axorcielebs batonobas (mesakuTre,
uzufruqtuari, moijare, damqiravebeli)
miuxedavad imisa, rom nivTi faqtobrivad mesakuTris
mflobelobaSi ar imyofeba, kanonma mimarTa erTgvar
fiqcias daadgina mesakuTris mxridan mflobelobis
SenarCuneba.
moxda mflobelobis e.w. “gaormageba”, Sesabamisad vuwodebT
mflobelobis orsafexurian dayofas.
 pirdapiri da arapirdapiri
• arapirdapiri mflobeloba – rodesac nivTis mflobeloba
samarTlebrivi urTierTobis (rogorc sanivTo (aRnagoba,
uzufruqti), ise valdebulebiTi (qiravnoba, ijara)) urTierTobis
safuZvelze xdeba
• aq uflebis mimniWebeli an valdebulebis damkisrebeli aris
arapirdapiri mflobeli, xolo
• uzufruqtuari an moijare – aris pirdapiri mflobeli
(anu aq nivTi orive donis mflobelobis qveS imyofeba,
“gaormageba”)
 mflobelobiTi konfliqtis viTarebaSi upiratesoba eniWeba pirdapir
mflobelobas
(pirdapiri mflobeloba daculia TviT arapirdapiri mflobelobisagan).
მუხლი 162. მართლზომიერი მფლობელის უფლებები
1. დაუშვებელია მართლზომიერ მფლობელს მოეთხოვოს
ნივთის უკან დაბრუნება. მართლზომიერი მფლობელობის
განმავლობაში მის კუთვნილებად ითვლება ნივთისა და
უფლების ნაყოფი.
2. ეს წესი ეხება ასევე პირდაპირი მფლობელის
ურთიერთობას არაპირდაპირ მფლობელთან.
am muxlis me-2 nawilis safuZvelia, is samarTlebrivi urTierToba
(qiravnobis xel-ba), ris safuZvelzec pirdapiri mflobeli
(damqiravebeli) flobs nivTs.
 kanoni krZalavs mflobelobis CamorTmevas e.w. “akrZaluli
TviTnebobis” gziT im SemTxvevaSic ki, rodesac nivTis pirdapiri
mflobeli ar aris uflebamosili nivTis flobaze anu warmoadgens
aramarTlzomier mflobels. amis magaliTia:
sk-is 160-e muxli, romelSic saubaria nivTze mflobelobis
mopovebaze Zaladobis an muqaris gziT.
მუხლი 160. კეთილსინდისიერი მფლობელის მიერ
უკანონო
მფლობელობიდან ნივთის უკან დაბრუნების მოთხოვნა
თუ კეთილსინდისიერ მფლობელს ჩამოერთმევა
მფლობელობა, მას სამი წლის განმავლობაში შეუძლია
ახალ მფლობელს ნივთის უკან დაბრუნება მოსთხოვოს. ეს
წესი არ გამოიყენება მაშინ, როცა ახალ მფლობელს
აქვს მფლობელობის უკეთესი უფლება. (am dros
moqmedebs kanonmdeblobi dadgenili xandazmulobis vada).
მფლობელობის უკან დაბრუნების მოთხოვნა შეიძლება
გამოყენებულ იქნეს უკეთესი უფლების მქონე პირის
მიმართაც,თუკი მან ნივთი მოიპოვა ძალადობის ან
მოტყუების გზით.
es sakiTxi Tamar SoTaZis wignSi Zalian
kargad weria da aucileblad
iswavleT!!!!!!!!!!!!!

am muxliT dadgenilia, rom pirdapir mflobels, romelsac ar aqvs

nivTis flobis ufleba, mainc SeuZlia mosTxovos arapirdapir
mflobels nivTis ukan dabruneba, rodesac am arapirdapirma
mflobelma nivTis mflobeloba moipova Zaladobis an muqaris
gziT.
 mflobeloba TavisTvis da mflobeloba sxvisaTvis

მუხლი 155. ცნება. სახეები

პირი, რომელიც, თუმცა ახორციელებს ფაქტობრივ
ბატონობას ნივთზე, მაგრამ სხვა პირის სასარგებლოდ,
და რომელსაც ნივთის ფლობის უფლებამოსილება
მიღებული აქვს ამ პირისაგან. მფლობელად მიიჩნევა
მხოლოდ უფლებამოსილების მიმნიჭებელი პირი.

• mflobeli TavisTvis – is piria vinc nivTs flobs rogorc sakuTars

an axorcielebs nivTze faqtobriv batonobas, rogorc mas
mikuTvnebuls.
TavisTvis mflobelobis ganmsazRvrelia mflobelobis mizani –
TavisTvis mflobeloba.
• mflobeli sxvisTvis – is piria, vinc nivTze mflobelobas axorcielebs
sxva piris sasargeblod, anu sxvisTvis.
sxvisTvis mflobelobisTvisac ganmsazRvrelia mflobelobis mizani –
sxvisTvis mflobeloba.
• mflobelad iTvleba is piri, romlis sasargeblodac xorcieldeba
nivTze faqtobrivi batonoba
• mflobelad ar iTvleba is piri, romelic, Tumca axorcielebs
faqtobriv batonobas nivTze, magram sxva piris sasargeblod da
romelsac nivTis flobis uflebamosileba miRebuli aqvs am
pirisagan (mux.155 (2)).
• pirs romelic sxvisTvis axorcielebs mflobelobas – mpyrobels,
mWers uwodeben.
mflobelad miiCneva mxolod uflebamosilebis mimniWebeli piri
• nivTze faqtobrivi mebatone unda CaiTvalos am nivTis mWerad,
mpyrobelad, mflobelis mosamsaxured.
• sxvis sasargeblod mflobeloba SeiZleba atarebdes rogorc kerZo-
samarTlebriv ise sajaro-samarTlebriv xasiaTs.
• kerZo-samarTlebrivi xasiaTi - muSa-mosamsaxureebis mier sawarmoSi
arsebuli nivTebis floba an Sinamosamsaxuris an gamyidelis mier
mepatronis nivTebis floba
• sajaro-samarTlebrivi xasiaTi – jariskacis, policielis mier sabrZolo iaraRis
floba.
aseve mWeri, mpyobelia – notariusi, romelTanac movalis mier miRebuli
Tanxisa da fasiani qaraldebis deponireba xdeba. igi kreditoris
gamoCenamde valdebulia Sinaxos isini.
anu zemo aRniSnuli pirebi warmoadgenen mpyrobels.
rogoria mpyrobelis samarTlebrivi mdgomareoba?
mpyrobeli ar aris nivTis mflobeli da amdenad mas ar SeuZlia daicvas Tavisi
faqtobrivi batonoba mflobelobiTi sarCelebiT.
mas mflobelma nivTi SeiZleba nebismier dros CamoarTvas.
 erTi piris mflobeloba da Tanamflobeloba

4. თუ ერთ ნივთს რამდენიმე პირი ერთობლივად ფლობს,

ისინი ითვლებიან თანამფლობელებად. (155 (4))

• erTi piris mflobelobaa – rodesac nivTs flobs mxolod erTi piri

• Tanamflobelobaa – rodesac erT nivTs ramodenime piri erTdroulad
flobs
ganvixiloT Tanamflobeloba.
arsebobs Tanamflobelobis martivi da Tanaziari (kvalificiuri) saxeebi:
• martivi Tanamflobeloba – rodesac nebismier Tanamflobels SeuZlia
flobdes nivTs TavisTvis sxva TanamflobelebTan erTad anu roca
yvela Tanamflobels aqvs sanivTo Zalaufleba, rasac sxvebma angariSi
unda gauwion.
 am SemTxvevaSi Tanamflobelobis ganxorcielebisaTvis aucilebeli
ar aris yvela Tanamflobelis mier flobelobis erTdrouli
ganxorcieleba.
magaliTad: mravalbinian saxlSi - amxanagobis saerTo sakuTrebas
mikuTvnebul nivTebze mflobeloba.
saerTo sakuTreba - saxlis samrecxao, lifti, saxlis win ezo,
meuRleTa Tanamflobeloba binaSi arsebul nivTebze –
mflobelobis ganxorcieleba.
• Tanaziari (kvalificiuri) Tanamflobeloba – roca faqtobrivi
batonoba mxolod erToblivad, koleqtiuradaa SesaZlebeli da
amdenad igi saerTo xelSia – mag: wili sakuTrebaze.
 Tumca aq araa savaldebulo Tanaziari mflobelebi iyvnen
solidarulad pasuxismgebelni, sakmarisia mxold mflobelobis
erTdrouli ganxorcieleba.
• Tanaziaroba gulisxmobs orives - wilobrivsac da
Tanabrobasac.

• Tanamflobeloba SeiZleba iyos – rogorc pirdapiri aseve

arapirdapiri

• Tanamflobeloba SeiZleba sxva pirs gadaeces.

SesaZlebelia calkeuli nawilebis mflobeloba:
 mTliani nivTis mflobeloba da nivTis nawilebis mflobeloba

5. თუ ერთი ნივთის ნაწილებს რამდენიმე პირი ფლობს,

ისინი ითვლებიან ცალკეული ნაწილების
მფლობელებად.
• mTliani nivTis mflobeloba – roca erT mTlian nivTs flobs erTi
an ramodenime piri
• calkeuli nawilebis mflobeloba – Tu erTi nivTis nawilebs
ramdenime piri flobs (mux 155 (5))
roca erTi nivTis nawilebs ramdenime piri flobs – mag:
mravalbinian saxlSi yovel izolirebul binas hyavs Tavisi
mesakuTre. (yoveli izolirebuli bina ganixileba rogorc erTi
mTliani nivTis -korpusis Semadgeneli nawilebi)
mTliani nivTis mflobeloba da nivTis nawilebis mflobeloba

SeiZleba erTsa da imae saganze adgili hqondes rogorc

Tanamflobelobas, ise calkeuli nawilebis mflobelobas,
mag:

mravalbinian saxlSi Tanamflobelobaa liftze, ezoze da

calkeul binebze ki calkeuli nawilebis mflobelobaa
 mflobelobis dacva
keTilsindisieria mflobeli, romelic
• nivTs marTlzomierad (kanonis dacviT) flobs – SeiZleba
flobdes aramarTlzomieradac (ukanonod), magram
mainc keTilsindisieri iyos (im SemTxvevaSi, roca pirs
ver movTxovT gaecnobierebina urTierTobis arsebuli
defeqtebi – mag: moatyus)
• romelic uflebamosil pirad SeiZleba miCneul iqnes
saqmian urTierTobebSi – warmomadgeneli, advokati
(romlebsac uflebamosileba aramarTlzomierad aqvT
mopovebuli)
 keTilsindisieri mflobelis dacva

• keTilsindisieri mflobelis mier ukanono mflobelobidan nivTis

ukan dabrunebis moTxovna (vindikacia)
• keTilsindisieri mflobelis mier ukanono xelSeSlis aRkveTis
moTxovna (negatoruli sarCeli)
• es sakiTxi Tamar SoTaZis wignSi Zalian
kargad weria da aucileblad
iswavleT!!!!!!!!!!!
 keTilsindisieri mflobelis mier ukanono
mflobelobidan nivTis ukan dabrunebis moTxovna

მუხლი 160. კეთილსინდისიერი მფლობელის მიერ უკანონო

მფლობელობიდან ნივთის უკან დაბრუნების მოთხოვნა
თუ კეთილსინდისიერ მფლობელს ჩამოერთმევა
მფლობელობა, მას სამი წლის განმავლობაში შეუძლია ახალ
მფლობელს ნივთის უკან დაბრუნება მოსთხოვოს . ეს წესი არ
გამოიყენება მაშინ, როცა ახალ მფლობელს აქვს
მფლობელობის უკეთესი უფლება. მფლობელობის უკან
დაბრუნების მოთხოვნა შეიძლება გამოყენებულ იქნეს
უკეთესი უფლების მქონე პირის მიმართაც,თუკი მან ნივთი
მოიპოვა ძალადობის ან მოტყუების გზით .
(es sakiTxi slaididanac da SoTaZis wignidanac
aucileblad!!!!!!)
• Tu keTilsindisier mflobels CamoerTva mflobeloba, mas sami wlis
ganmavlobaSi SeuZlia axal mflobels mosTxovos nivTis ukan
dabruneba
• es wesi ar moqmedebs Tu axal mflobels aqvs mflobelobis ukeTesi
ufleba - anu keTilsindisieri mflobelis mier nivTis ukan gamoTxova
aseve damokidebulia imaze, axali mflobeli ra donis mflobeli iqneba
da ra gziT SeiZens ukeTesi mflobeli mflobelobas. anu am dros
imoqmedebs xandazmulobis ara 3 wliani aramed zogadi vadebi.
• mflobelobis ukeTesi ufleba niSnavs – rom axal mflobels mflobeloba
mopovebuli aqvs garkveuli sanivTo Tu valdebulebiTi uflebiT:
(mesakuTre, damqiravebeli, monaTxovre, meijare).
• magaliTad – keTilsindisier mflobels mopares nivTi an dakarga
nivTi da namdvilma mesakuTrem qurdisgan SeiZina an ipova es
nivTi (SeZena/povna - mflobelobis ukeTesi ufleba), aseT viTarebaSi
keTilsindisieri mflobeli ver gamoiTxovs am nivTebs
mesakuTrisgan.
magram Tu igive mesakuTre megobarTan stumrad yofnisas
SeniSnavs Tavis nivTebs (romelic dakarga an mopares) da es
maspinZeli/megobari ki keTilsindisieri SemZenia (ipova an iyida
qurdisgan misi nivTebi) da mesakuTre daeufleba da ZaliT
waiRebs am nivTebs (anu arakanoniri gziT), maSin
keTilsindisier mflobels aqvs ufleba gamoiTxovos es nivTebi
Tundac namdvili mesakuTrisgan.
• mflobelobis ukan dabrunebis moTxovna mflobelobis ukeTesi
uflebis mqone piris mimarTac gamoiyeneba (Cvens magaliTSi
namdvili mesakuTre), Tuki man nivTi moipova Zaladobis an
motyuebis gziT – anu adgili hqonda axali mflobelis (namdvili
mesakuTris) mxridan TviTnebobas, arakanonier qmedebas – es
ar niSnavs imas, rom namdvili mesakuTre ver daibrunebs
keTisindisieri SemZenisgan (maspinZeli/megobrisgan) Tavis
nivTebs. man unda daibrunos kanonieri gziT da ara ZaladobiT,
TviTnebobiT.
 keTilsindisieri mflobelis mier ukanono xelSeSlis
aRkveTis moTxovna
mux. 161 - keTilsindisier mflobels nivTi ar CamoerTva, magram
xeli eSleba mflobelobis ganxorcielebaSi – (mag. ver sargeblobs
daqiravebuli avtomobiliT garaJis win samSeneblo masalis dayris
gamo:
• keTilsindisier mflobels SeuZlia msgavsad mesakuTrisa
moiTxovos xelSeSlis aRkveTa.
• keTilsindisier mflobels SeuZlia moiTxovos mflobelobis xelyofiT
gamowveuli zianis anazRaureba.
• keTilsindisier mflobels SeuZlia moiTxovos zianis anazRaureba
maSinac, roca SeuZlebelia xelSeSlis aRkveTis moTxovna –
samezoblo Tmenis movaleoba (kompensaciis moTxovnis ufleba
samezoblo zemoqmedebaTa Tmenis gamo).
მუხლი 161. კეთილსინდისიერი მფლობელის მიერ
უკანონო ხელშეშლის აღკვეთის მოთხოვნა
თუ კეთილსინდისიერ მფლობელს არ ჩამოერთმევა ნივთი,
მაგრამ სხვაგვარად შეეშლება ხელი მისი
მფლობელობის განხორციელებაში, მაშინ მას, მსგავსად
მესაკუთრისა, შეუძლია მოითხოვოს ხელის შეშლის
აღკვეთა. ამასთანავე, მას შეუძლია მოითხოვოს
მფლობელობის ხელყოფით გამოწვეული ზიანის
ანაზღაურება. ზიანის ანაზღაურების ეს წესი გამოიყენება
მაშინაც, როცა შეუძლებელია ხელის შეშლის აღკვეთის
მოთხოვნა (კანონი ავალდებულებს თმენას, მაგ.
სამეზობლო ურთიერთ-ვალდებულებანი).
 marTlzomieri mflobelis uflebebi
• marTlzomier mflobelad iTvleba yvela piri, romelic samarTlebriv
safuZvelze axorcielebs nivTis mimarT faqtobriv batonobas –
damqiraebeli, monaTxovre.
• marTlzomieri mflobeli daculia TviT im pirTagan (mesakuTre)
visganac miRebuli aqvT es uflebamosileba (xelSekrulebiT an
kanoniT - qiris, ijaris)
• marTlzomieri mflobelobis ganmavlobaSi mas ekuTvnis nivTisa da
uflebis nayofi.
მუხლი 162. მართლზომიერი მფლობელის უფლებები
1. დაუშვებელია მართლზომიერ მფლობელს მოეთხოვოს
ნივთის უკან დაბრუნება. მართლზომიერი მფლობელობის
განმავლობაში მის კუთვნილებად ითვლება ნივთისა და
უფლების ნაყოფი.
2. ეს წესი ეხება ასევე პირდაპირი მფლობელის ურთიერთობას
არაპირდაპირ მფლობელთან.
anu arapirdapiri mflobeli (mesakuTre) vadaze adre (qiravnobis vada)
ver mosTxovs an ver SeuSlis xels pirdapir mflobels (damqiravebels)
mflobelobaSi.

amave dros, nivTis pirdapiri mflobeli ar aris uflebamosili Tavis mxriv

sxvas gadasces (nebiT Tu nebis gareSe) nivTi pirdapir mflobelobaSi
da cxadia am ukanasknelis mflobeloba iqneba aramarTlzomieri da
nivTis pirvelad mflobels (mesakuTres) ufleba aqvs moiTxovos
nivTis masTan pirdapir mflobelobaSi myofi pirisaTvis
(damqiravebelisTvis) gadacema.
Tu es ar moxdeba, mesakuTre uflebamosilia TviTon gamoiTxovos
nivTi ukve rogorc mesakuTrem.
 arauflebamosili keTilsindisieri mflobeli

• arauflebamosili keTilsindisieri mflobeli aris is vinc

marTlzomierad, magram Secdomis safuZvelze flobs nivTs
• Secdomis safuZveli – iyida moparuli nivTi, an ipova da
kanonmdeblobiT dadgenili wesiT daeufla am nivTs
• arauflebamosili keTilsindisieri mflobeli valdebulia daubrunos
nivTi uflebamosil pirs
 arauflebamosili keTilsindisieri mflobelis uflebamosileba
• igi uflebamosilia miiRos am nivTis nayofi
• igi uflebamosilia moiTxovos im gaumjobesebisa da xarjebis
anazRaureba, rac man gaiRo nivTis flobis dros oRond im
SemTxvevaSi Tu es xarjebi ar aris kompensirebuli am nivTis
sargeblobiT an misgan miRebuli nayofiT
• aucilebeli xarjebi – is xarjebia, romelic saWiroa nivTis substanciis
SesanarCuneblad da eqvemdebareba anazRaurebas (mag. saxlis
kapitaluri remonti an im valebis gastumreba, riTac nivTi iyo
datvirTuli (giravnoba)).
• Cveulebrivi xarjebi - kosmetikuri, mimdinare remontis xarjebi da
ar eqvemdebareba anazRaurebas.
kodeqsSi ar aris miTiTebuli Tu romel xarjebzea saubari, magram
unda vivaraudoT, rom aucilebeli xarjebi igulisxmeba, romelzedac
nivTis mesakuTrec valdebuli iqneboda gaewia.
 amitomacaa, rom arauflebamosili keTilsindisieri mflobeli ver
moiTxovs saxlze gaweuli remontis xarjebis anazRaurebas, Tuki
mis mier miRebuli sargebliT iqviTeba es xarjebi.
xarjebis sididis gansazRvrisas mxedvelobaSi miiReba, aramarto
nivTis is sargebeli da nayofi, rac mflobelma miiRo, aramed isic
rac misi braliT ar iqna miRebuli.
• aucileblad unda gamoiqviTos misi braliT miuRebeli nayofis
Rirebuleba, mag: vTqvaT xarjebis Rirebuleba Seadgens 1000
lars, sargeblisa da nayofis ki - 800 lars. wesiT mesakuTre
valdebuli iqneboda 200 lari sxvaoba aenazRaurebina
mflobelisaTvis. magram Tu mflobels SeeZlo mflobelobis
periodSi mieRo kidev 200 laris sargebeli da ver miiRo misi
daudevrobiT an braliT, maSin am Tanxis moTxovnis ufleba mas
mesakuTrisgan ar aqvs.
 keTilsindisier mflobels SeuZlia uari Tqvas nivTis dabrunebaze,
vidre misi moTxovnebi ar dakmayofildeba (arakeTilsindisierma
mflobelma ki dabrunebis valdebuleba pirvelma unda Seasrulos)
keTilsindisier mflobels SeuZlia misi moTxovnebis Seusruleblobis
gamo warmoSobili zianis anazRaurebac moiTxovos.
3. კეთილსინდისიერ მფლობელს შეუძლია უარი თქვას
ნივთის დაბრუნებაზე, ვიდრე მისი მოთხოვნები არ
დაკმაყოფილდება. – nivTis dakavebis ufleba keTilsindisieri
SemZenis moTxovnis dakmayofilebis mniSvnelovani garantiaa.
erTaderTi gamonaklisia, rodesac keTilsindisieri mflobeli ver
daakavebs nivTs, rodesac usasyidlod aqvs gadacemuli, mag:
CuqebiT da Semdeg aRmoCndeba, rom Cuqeba baTilia.
 arakeTilsindisieri mflobelis movaleoba
• arakeTilsindisierma mflobelma uflebamosil pirs unda
daubrunos rogorc nivTi, aseve am nivTisgan miRebuli
sargebeli da nayofi
• arakeTilsindisieri mflobeli valdebulia aanazRauros is nayofi,
romelic man braleulad ar miiRo (ganzrax ar dakrifa mcenaris
nayofi, ar gaaqirava saxli)
• arakeTilsindisier mflobels nivTze gaweuli xarjebi da
gaumjobesebani mxolod maSin SeuZlia moiTxovos, Tu nivTis
ukan dabrunebis momentisTvis uflebamosili piris usafuZvlo
gamdidreba mohyva Sedegad (rodesac normaluri sameurneo
gaZRolis farglebSi uflebamosili piri (mesakuTre) iTxovs rogorc
sargebels da nayofs, aseve nivTze gaweuli xarjebisa da
gaumjobesebis anazRaurebasac)
• magaliTad – arakeTilsindisier SemZens SeeZlo mieRo 1000
laris sargebeli da nayofic da kidevac miiRo man amdeni, maSin
Tu mis mier gaweuli xarjebi da gaumjobesebani 1000 lars
Seadgens masve unda darCes. Tu es uflebamosil pirs
darCeboda, maSin igi usafuZvlod gamdidrdeboda 1000 lariT,
magram Tu 1000 laris nacvlad 500 laris sargebeli da nayofi
miiRo arakeTilsindisierma SemZenma, xolo xarjebi da
gaumjobesebani isev 1000 laria, maSin arakeTilsindisier
SemZens SeuZlia uflebamosili pirisgan moiTxovos 500 laris
sazRauri, danarCeni 500 lari CaiTvleba sargeblisa da nayofis
RirebulebaSi.
 keTilsindisieri da arakeTilsindisieri mflobeli

rogorc keTilsindisieri aseve arakeTilsindisieri mflobeli valdebulia

daabrunos nivTi, oRond dabrunebis pirobebi da moTxovnebi
maT sxvadasxva aqvT:
• keTilsindisieri mflobeli - ar abrunebs nivTis nayofs da
sargebels,
• arakeTilsindisieri ki - valdebulia daabrunos nayofic da
sargebelic.
• keTilsindisieri mflobels – nivTis dakavebis uflebac aqvs.
მუხლი 155. ცნება. სახეები
1. მფლობელობა წარმოიშობა ნივთზე ფაქტობრივი ბატონობის
ნებითი მოპოვებით.
2. მფლობელად არ ითვლება ის პირი, რომელიც, თუმცა
ახორციელებს ფაქტობრივ ბატონობას ნივთზე, მაგრამ სხვა
პირის სასარგებლოდ, და რომელსაც ნივთის ფლობის
უფლებამოსილება მიღებული აქვს ამ პირისაგან. მფლობელად
მიიჩნევა მხოლოდ უფლებამოსილების მიმნიჭებელი პირი.
3. თუ პირი ნივთს ფლობს იმ სამართლებრივი ურთიერთობის
საფუძველზე, რომელიც განსაზღვრული ვადით ანიჭებს მას
ნივთის ფლობის უფლებას ან ავალდებულებს მას ფლობდეს
ნივთს, მაშინ ეს პირი ითვლება პირდაპირ მფლობელად, ხოლო
უფლების მიმნიჭებელი ან ვალდებულების დამკისრებელი
მიიჩნევა არაპირდაპირ მფლობელად.
4. თუ ერთ ნივთს რამდენიმე პირი ერთობლივად ფლობს, ისინი
ითვლებიან თანამფლობელებად.
5. თუ ერთი ნივთის ნაწილებს რამდენიმე პირი ფლობს, ისინი
ითვლებიან ცალკეული ნაწილების მფლობელებად.
მუხლი 156. მფლობელობის შეწყვეტა
მფლობელობა ითვლება შეწყვეტილად, თუ მფლობელი
სამუდამოდ თმობს ნივთს ან სხვა გზით კარგავს ნივთზე
ფაქტობრივ ბატონობას.
მუხლი 157. მფლობელობის გადასვლა მემკვიდრეებზე
მფლობელობა მემკვიდრეებზე გადადის იმავე სახით, რა
სახითაც არსებობდა იგი მამკვიდრებელთან (სამკვიდროს
დამტოვებელთან).
მუხლი 158. მესაკუთრედ ყოფნის პრეზუმფცია
1. ივარაუდება, რომ ნივთის მფლობელი არის მისი მესაკუთრე.
2. ეს წესი არ მოქმედებს იმ შემთხვევაში, როცა ნივთზე
საკუთრებითი ურთიერთობის ხასიათი ვლინდება საჯარო
რეესტრიდან. საკუთრების პრეზუმფცია არ გამოიყენება არც
ძველი მფლობელის მიმართ, თუ მან ეს ნივთი დაკარგა,
მოჰპარეს ან სხვაგვარად გავიდა იგი მისი მფლობელობიდან.
საკუთრების პრეზუმფცია მოქმედებს ძველი მფლობელის
სასარგებლოდ მხოლოდ მისი მფლობელობის პერიოდში.
მუხლი 159. კეთილსინდისიერი მფლობელი
კეთილსინდისიერია მფლობელი, რომელიც ნივთს
მართლზომიერად ფლობს, ან რომელიც უფლებამოსილ
პირად შეიძლება იქნეს მიჩნეული საქმიან ურთიერთობებში
საჭირო გულმოდგინე შემოწმების საფუძველზე.

მუხლი 160. კეთილსინდისიერი მფლობელის მიერ უკანონო

მფლობელობიდან ნივთის უკან დაბრუნების მოთხოვნა
თუ კეთილსინდისიერ მფლობელს ჩამოერთმევა
მფლობელობა, მას სამი წლის განმავლობაში შეუძლია ახალ
მფლობელს ნივთის უკან დაბრუნება მოსთხოვოს. ეს წესი არ
გამოიყენება მაშინ, როცა ახალ მფლობელს აქვს
მფლობელობის უკეთესი უფლება. მფლობელობის უკან
დაბრუნების მოთხოვნა შეიძლება გამოყენებულ იქნეს
უკეთესი უფლების მქონე პირის მიმართაც,თუკი მან ნივთი
მოიპოვა ძალადობის ან მოტყუების გზით.
მუხლი 161. კეთილსინდისიერი მფლობელის მიერ უკანონო
ხელშეშლის აღკვეთის მოთხოვნა
თუ კეთილსინდისიერ მფლობელს არ ჩამოერთმევა ნივთი,
მაგრამ სხვაგვარად შეეშლება ხელი მისი მფლობელობის
განხორციელებაში, მაშინ მას, მსგავსად მესაკუთრისა,
შეუძლია მოითხოვოს ხელის შეშლის აღკვეთა. ამასთანავე,
მას შეუძლია მოითხოვოს მფლობელობის ხელყოფით
გამოწვეული ზიანის ანაზღაურება. ზიანის ანაზღაურების ეს
წესი გამოიყენება მაშინაც, როცა შეუძლებელია ხელის
შეშლის აღკვეთის მოთხოვნა.
მუხლი 162. მართლზომიერი მფლობელის უფლებები
1. დაუშვებელია მართლზომიერ მფლობელს მოეთხოვოს
ნივთის უკან დაბრუნება. მართლზომიერი მფლობელობის
განმავლობაში მის კუთვნილებად ითვლება ნივთისა და
უფლების ნაყოფი.
2. ეს წესი ეხება ასევე პირდაპირი მფლობელის ურთიერთობას
არაპირდაპირ მფლობელთან.
მუხლი 163. არაუფლებამოსილი კეთილსინდისიერი
მფლობელის მოვალეობა
1. კეთილსინდისიერი მფლობელი, რომელსაც თავიდანვე არ
ჰქონია ნივთის ფლობის უფლება ან დაკარგა ეს უფლება,
ვალდებულია დაუბრუნოს ნივთი უფლებამოსილ პირს. ვიდრე
უფლებამოსილი პირი არ გამოიყენებს თავის ამ უფლებას,
ნივთისა და უფლების ნაყოფი ეკუთვნის მფლობელს.
2. კეთილსინდისიერ მფლობელს შეუძლია უფლებამოსილ პირს
მოსთხოვოს იმ გაუმჯობესებისა და ხარჯების ანაზღაურება, რაც
მან გაიღო ნივთზე კეთილსინდისიერი მფლობელობის დროს
და რაც არ არის კომპენსირებული ამ ნივთით სარგებლობითა
და მისგან მიღებული ნაყოფით. მფლობელის ბრალით
მიუღებელი ნაყოფის ღირებულება უნდა გამოიქვითოს. იგივე
წესი ვრცელდება ისეთ გაუმჯობესებებზე, რომელთა შედეგადაც
გაიზარდა ნივთის ღირებულება, თუკი გაზრდილი ღირებულება
ნივთის დაბრუნების მომენტისათვის ჯერ კიდევ არსებობდა.
3. კეთილსინდისიერ მფლობელს შეუძლია უარი თქვას ნივთის
დაბრუნებაზე, ვიდრე მისი მოთხოვნები არ დაკმაყოფილდება.
მუხლი 164. არაკეთილსინდისიერი მფლობელის მოვალეობანი
არაკეთილსინდისიერმა მფლობელმა უფლებამოსილ პირს უნდა
დაუბრუნოს როგორც ნივთი, ასევე მიღებული სარგებელი,
ნივთის ან უფლების ნაყოფი. მფლობელი ვალდებულია
აანაზღაუროს ის ნაყოფი, რომელიც მან ბრალეულად არ მიიღო.
ნივთზე გაწეული ხარჯები და გაუმჯობესებანი მას შეუძლია
მხოლოდ მაშინ მოითხოვოს, თუ მათ ნივთის უკან დაბრუნების
მომენტისათვის უფლებამოსილი პირის გამდიდრება მოჰყვა
შედეგად.სხვა მოთხოვნები არაკეთილსინდისიერი მფლობელის
მიმართ უცვლელი რჩება.
მუხლი 165. მოძრავ ნივთებზე საკუთრების შეძენა
ხანდაზმულობით
1. თუ პირი მოძრავ ნივთს ხუთი წლის განმავლობაში უწყვეტად
ფლობს როგორც საკუთარს, მოიპოვებს მასზე საკუთრების
უფლებას (საკუთრების შეძენა ხანდაზმულობით).
2. მოძრავი ნივთის შეძენა დაუშვებელია, თუ შემძენი ნივთს
არაკეთილსინდისიერად ფლობდა, ან თუ მან მოგვიანებით
შეიტყო, რომ ნივთი მას არ ეკუთვნოდა.
მუხლი 166. ნივთის ფლობის უწყვეტობის ვარაუდი
თუ პირი ნივთს ფლობდა დროის გარკვეული მონაკვეთის
დასაწყისში და ბოლოს, ივარაუდება, რომ იგი ფლობდა ამ
ნივთს დროის შუა პერიოდშიც.
მუხლი 167. უძრავ ნივთებზე საკუთრების შეძენა
ხანდაზმულობით
თუ პირი საჯარო რეესტრში შეტანილია მიწის ნაკვეთის ან სხვა
უძრავი ქონების მესაკუთრედ ისე, რომ არ შეუძენია
საკუთრების უფლება მათზე, იგი მოიპოვებს ამ საკუთრების
უფლებას, თუკი რეგისტრაცია არსებობდა თხუთმეტი წლის
განმავლობაში და ამ ხნის მანძილზე პირი ფლობდა მათ,
როგორც საკუთარს.
მუხლი 168. ნივთის მფლობელობის შეწყვეტა
მესაკუთრის პრეტენზიის გამო ნივთის მფლობელობა წყდება, თუ
მესაკუთრე მფლობელს წაუყენებს დასაბუთებულ პრეტენზიას.

მუხლი 169. ამოღებულია (11.05.2007 N 4744)

 literatura
• Tamar SoTaZe “sanivTo samarTali”, gv: 91 - 107.
• besarion zoiZe “qarTuli sanivTo samarTali” gv:
55-77
• samoqalaqo kodeqsi, muxlebi 155 – 169.
• zurab WeWelaSvili “sanivTo samarTali” gv: 49-96
• daviT kereseliZe “kerZo samarTlis uzogadesi
sistemuri cnebebi” gv. 223-225