Tài Liệu Thi Giữa Kì

2.
ỨNG SUẤT TRONG MÔI TRƯỜNG ĐẤT

23 tolehuong@hcmut.edu.vn
2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3.1 Tải tập trung đặt trên mặt đất - bài toán Boussinesq
- Xét 1 lực tập trung P đặt tại
điểm O. Điểm M trong nền đất
có toạ độ (r,z), hoặc toạ độ cực
M (R, β).
- Ứng suất do P gây ra tại điểm M:
Với
2. ỨNG SUẤT TRONG MÔI TRƯỜNG ĐẤT

- Chiếu σR lên 3 trục x, y, z ta có:

- Các thành phần ứng suất tiếp được tính như sau:

- Trong thực tế tính toán σz thường được dùng rất phổ biến
nên σz thường được viết dưới dạng:
- Trị số k phụ thuộc vào tỷ số r/z , và tra ở bảng 2.1 (Sách Cơ

học đất (2011) - Châu Ngọc Ẩn , trang 111)
Bảng tra giá trị k để tính ứng suất pháp thẳng đứng σz do
tải tập trung gây ra
r/z k r/z k r/z k
0 0,4775 1,1 0,0658 2,1 0,0070
0,1 0,4657 1,2 0,0513 2,2 0,0058
0,2 0,4329 1,3 0,0402 2,3 0,0048
0,3 0,3849 1,4 0,0317 2,4 0,0040
0,4 0,3294 1,5 0,0251 2,5 0,0034
0,5 0,2733 1,6 0,0200 2,6 0,0029
0,6 0.2214 1,7 0,0160 2,7 0,0024
0,7 0,1762 1,8 0,0129 2,8 0,0021
0,8 0,1386 1,9 0,0105 2,9 0,0017
0,9 0,1083 2,0 0,0085 3,0 0,0015
1,0 0,0844 4,0 0.0004

Trường hợp có nhiều lực tập trung thì áp dụng
Nguyên lý cộng tác dụng lực
BÀI 2.2
Cho lực tập trung P= 800 kN tác dụng trên mặt đất.
Tính ứng suất σz tại điểm M có tọa độ (x=2, y =3, z=4) ?

2.3.2 Tải phân bố đều trên diện tích hình băng
Bài toán thường gặp trong thực tế, khi công trình có 1 cạnh rất dài
so với cạnh còn lại (VD: Móng băng, nền đường, đê, đập)
31

(XDDD)
Khi Tỉ lệ 2 cạnh móng:
(Thủy lợi, cầu đường )
Xem như bài toán phẳng (diện chịu tải hình băng)

Xét 1 tải phân bố đều p trên diện
chịu tải hình băng có bề rộng b.
Vị trí điểm M (x,z) so với mép
diện truyền tải được xác định từ
2 góc β1 và β2 như hình.

Flamant đã giải được:
β2 lấy dấu (+) khi M nằm ngoài phạm vi diện truyền tải
β2 lấy dấu (-) khi M nằm trong phạm vi diện truyền tải

Để đơn giản cho việc tính toán, công thức trên được rút gọn:
kz, kx, kτ tra bảng, phụ thuộc vào x/b và z/b

Bảng tra giá trị kz , kx , kτ để tính ứng suất do tải phân bố đều hình băng
x/b
z/b 0 0,25 0,5
σz/p σx/p τ/p σz/p σx/p τ/p σz/p σx/p τ/p
0 1,00 1,00 0 1,00 1,00 0,00 0,50 0,50 0,32
0,10 1,00 0,75 0 0,99 0,69 0,04 0,50 0,44 0,31
0,25 0,96 0,45 0 0,90 0,39 0,13 0,50 0,35 0,30
0,35 0,91 0,31 0 0,83 0,29 0,15 0,49 0,29 0,28
0,50 0,82 0,18 0 0,74 0,19 0,16 0,48 0,23 0,26
0,75 0,67 0,08 0 0,61 0,10 0,13 0,45 0,14 0,20
1,00 0,55 0,04 0 0,51 0,05 0,10 0,41 0,09 0,16
1,25 0,46 0,02 0 0,44 0,03 0,07 0,37 0,06 0,12
1,50 0,40 0,01 0 0,38 0,02 0,06 0,33 0,04 0,10
1,75 0,35 – 0 0,34 0,01 0,04 0,30 0,03 0,08
2,00 0,31 – 0 0,31 – 0,03 0,28 0,02 0,06
3,00 0,21 – 0 0,21 – 0,02 0,20 0,01 0,03
4,00 0,16 – 0 0,16 – 0,01 0,15 – 0,02
5,00 0,13 – 0 0,13 – – 0,12 – –
6,00 0,11 – 0 0,10 – – 0,10 – –
· Trường hợp M là điểm nằm trên trục Oz (Trục chính), ứng

suất trở thành ứng suất chính và được tính theo công thức:
Góc nhìn 2β là góc tạo nên bằng cách nối điểm đang xét với 2
mép tải trọng (khi M Oz thì β1 = β2 =β)
BÀI 2.3
Cho một tải trọng hình băng b = 3m với cường độ tải trọng p = 250 kN/m2.
Tính các thành phần ứng suất σz,σx ,τxz tại M (1,5 ; 3; 0)

2.3.3 Tải phân bố hình tam giác trên diện tích hình băng
Xét 1 tải phân bố tam giác p trên tiết
diện hình băng có bề rộng b. Vị trí điểm
M (x,z) so với mép diện truyền tải
được xác định từ 2 góc và δ như
hình.

2.3.3 Tải phân bố hình tam giác trên diện tích hình băng
Công thức tính ứng suất tại điểm M dưới tải trọng tam giác
phân bố trên diện hình băng như sau:
Chú ý chiều dương và gốc tọa độ O khi tra bảng

Bảng tra giá trị kz để tính ứng suất σz do

tải phân bố tam giác trên diện hình băng
Bảng tra giá trị kX,kτ để tính ứng suất σX,τ do

tải phân bố tam giác trên diện hình băng
BÀI 2.4
Cho hình vẽ sau đây
1) Cho biết sơ đồ thực tế của công trình trên là công trình gì?
2) Nếu phần tải trọng ở trên là đất đắp có dung trọng γ=20 kN/m3,
thì chiều cao lớp đất đắp này là bao nhiêu?
3) Tính ứng suất theo phương đứng tại điểm M1 và M2 ?

2.3.4 Tải phân bố đều trên diện tích hình chữ nhật
(XDDD)
Khi Tỉ lệ 2 cạnh móng:
(Thủy lợi, cầu đường )
 Xem như bài toán không gian
 Áp dụng cho móng đơn,móng bè,..


TH1: Ứng suất của điểm tại góc diện chịu tải (A)
TH2: Ứng suất của điểm tại tâm diện chịu tải (B)
TH3: Ứng suất của điểm bất kỳ (M)

TH1: Ứng suất của điểm tại góc diện chịu tải (A)
kg (l/b ; z/b) → tra bảng…


TH2: Ứng suất của điểm tại tâm diện chịu tải (B)
k0 (l/b ; z/b)--> tra bảng …..


TH3: Ứng suất của điểm bất kỳ (M)
• Phân bố US tại những điểm bất kì “trong” diện truyền tải:

 Dùng phương pháp điểm góc để tính
A F B Xét 1 điểm M nằm ở độ sâu z
H • Vẽ diện truyền tải
1 2
• Từ M vẽ tia với diện
K
L truyền tải tại H
4 3
E C
• Từ H kẻ các tia song song
D
với 2 cạnh của diện truyền
z
tải và cắt 2 cạnh tại E,F,L,K
M
• Phân bố ứng suất tại những điểm bất kì nằm “ngoài”

diện truyền tải:
Xét 1 điểm M nằm ở độ sâu z, bên ngoài diện tích hình ABCD
A B
K
1 2
C
D
N
3 4
E F H
z
M

2.3.5 Tải phân bố hình tam giác trên diện tích hình chữ nhật
Ứng suất nhỏ nhất tại A, B Ứng suất lớn nhất tại C,D
52
4. TÍNH TOÁN ĐỘ LÚN ỔN ĐỊNH CỦA MÓNG
Nền đất chịu tác dụng của tải trọng ngoài → nền đất bị biến
dạng. Biến dạng nén gây ra chuyển vị đứng (nền đất bị lún).
Điều kiện biến dạng giới hạn của nền:
● Độ lún độc lập:
● Độ lún lệch: ΔS ≤ ΔSgh
→ Xem thêm Bảng 16 - TCVN 9362:2012

4.1 Bài toán tính lún cơ bản

Xét 1 lớp đất cố kết thường (trong quá trình tồn tại chỉ chịu
trọng lượng bản thân) có chiều dày H đặt trên một nền đá
không biến dạng, chịu tải trọng Δp phân bố đều kín khắp.
Giả thiết MNN nằm ngang mặt đất.

Xét 1 phân tố dày dz tại độ sâu z.
● Trước khi chịu tải Δp:
○ Ứng suất hữu hiệu do TLBT đất:
○ Hệ số rỗng của đất là e1

→ tìm được từ quan hệ e-p của thí
nghiệm nén cố kết

Xét 1 phân tố dày dz tại độ sâu z.
● Sau khi chịu tải Δp:
○ Ứng suất hữu hiệu do TLBT đất:
○ Hệ số rỗng của đất e2

→ tìm được từ quan hệ e-p của thí
nghiệm nén cố kết
*Ghi chú: Lượng gia tăng ứng suất p lúc đầu

do nước lỗ rỗng (u) chịu Δu=Δp, nhưng sau đó,
áp lực nước lỗ rỗng thặng dư phân tán dần
(Δu 0) và sau cùng chuyển tất cả sang đất
chịu, làm tăng ứng suất hữu hiệu thêm một

Độ lún (S) của lớp đất có bề dày H được tính như sau:
*Ghi chú:
-Vì p1 và p2 tăng tuyến tính theo chiều sâu nên có thể tính e1 và e2 cho phân tố
đất ở giữa lớp đất z = H/2 đại diện cho cả lớp H.
-Thực tế, các phân tố gần mặt đất biến dạng đứng nhiều hơn lớp bên dưới sâu.
Bài toán cơ bản cũng có thể áp dụng công thức tính lún theo chỉ số nén Cc
4.2 Tính lún theo phương pháp tổng phân tố
(Phương pháp cộng lún từng lớp)
● Tính theo đường quan hệ e-p của thí nghiệm nén cố kết
*Phạm vi áp dụng:
- Đối với những móng có chiều rộng hoặc đường kính ≤ 10m đặt
trên đất nền biến dạng trung bình và lớn.
- Phương pháp này có thể ước lượng độ lún của từng móng riêng
lẻ hoặc có xét đến ảnh hưởng của các móng lân cận.
*Áp lực gây lún: độ lún xảy ra là do áp lực thêm bằng hiệu số của áp
lực trung bình do móng truyền lên (p2) và áp lực thiên nhiên do
trọng lượng của đất trước khi đào móng (p1) gây ra.
(Xem thêm C.1.1 →C.1.6 - TCVN 9362:2012)
*Trình tự tính lún

Bước 1: Tính và vẽ ứng suất do trọng lượng bản thân đất.
(Chú ý: đất dưới mực nước ngầm thì γ = γ’)
Bước 2: Tính và vẽ ứng suất gây lún do tải trọng ngoài P.

o Tính áp lực gây lún:
p2 p1
Lưu ý: Có thể xác định pi bằng một trong 2 cách sau:
- Cách 1: Xác định áp lực ngay tại độ sâu trung bình (giữa lớp đất).
- Cách 2: xác định áp lực tại độ sâu đỉnh lớp phân tố và đáy lớp phân tố,
sau đó trung bình cộng để ra áp lực tại độ sâu giữa lớp đất.
o Tính áp lực gây lún theo độ sâu:

Bước 3: Xác định vùng nền H

Là vùng cần tính lún, là khoảng cách tính từ đáy móng đến một độ sâu z
mà tại đó:
❖ Đất tốt (đất có module biến dạng E ≥ 5MPa)
❖ Đất yếu (đất có module biến dạng E ≤ 5MPa)
Bước 4: Chia lớp phân tố.

Chia vùng nền thành nhiều lớp mỏng (lớp phân tố), mỗi lớp có bề dày hi.
Với b là bề rộng móng.
(không cần chia bề dày các lớp phân tố bằng nhau, chú ý chia lớp phân tố
trùng ranh giới giữa 2 lớp đất)
Bước 5: Tính độ lún của lớp phân tố thứ i.

(tính tại giữa lớp phân tố)
Với:
(tính tại giữa lớp phân tố)
Bước 6: Độ lún tổng phân tố.

Phương pháp cộng lún từng lớp
(ta đã chia lớp hi đủ mỏng xem σ pz không thay đổi theo độ sâu
sử dụng công thức tính lún không nở hông trong PTN)
Phương pháp cộng lún từng lớp

Có thể dùng các công thức sau đây để tính độ lún theo phương pháp
cộng lớp phân tố
*Ghi chú:
- Vì các móng công trình thông thường có p1i ở giữa lớp nén lún
dao động xung quanh 100 kPa và p2i tương ứng dao động
xung quanh 200kPa, nên các hệ số nén tương đối a0i và
module biến dạng E thường được tính với cấp tải từ 100kPa
đến 200kPa, trong thí nghiệm nén cố kết.
4.2 Tính lún theo phương pháp tổng phân tố

(Phương pháp cộng lún từng lớp)
● Tính theo đường quan hệ e-logp của thí nghiệm nén cố kết
- Khi tính lún theo đường cong e-p có khuyết điểm là ta không xét đến
lịch sử nén trước của đất. Khi tính lún theo đường cong e-logp có ưu
điểm là ta có xét đến lịch sử nén trước của đất theo tỷ số cố kết OCR
(Over Consolidated Ratio)
- Áp lực tiền cố kết (pc):
là áp lực lớn nhất mà bản thân đất
nền từng chịu được trong quá khứ.
- Tỷ số cố kết trước (OCR):
Công thức tính lún theo quan hệ e-logp
TH1: Khi p2i và p1i >pc (đất cố kết thường):
Source: Dr. Muhammad Irfan
Cc: Chỉ số nén

Cs: Chỉ số nở
pc: Áp lực tiền cố kết
p1i p2i
TH2: Khi p1i <pc< p2i (đất cố kết trước nhẹ):
Cc: Chỉ số nén

Cs: Chỉ số nở
p2i
p1i
TH3: Khi p2i và p1i <pc (đất cố kết trước nặng):
Cc: Chỉ số nén

Cs: Chỉ số nở
p2i
p1i

Tài Liệu Thi Giữa Kì

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Tài Liệu Thi Giữa Kì

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2.

ỨNG SUẤT TRONG MÔI TRƯỜNG ĐẤT

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

- Trị số k phụ thuộc vào tỷ số r/z , và tra ở bảng 2.1 (Sách Cơ

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

(Thủy lợi, cầu đường )

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

kz, kx, kτ tra bảng, phụ thuộc vào x/b và z/b

· Trường hợp M là điểm nằm trên trục Oz (Trục chính), ứng

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

Chú ý chiều dương và gốc tọa độ O khi tra bảng

Bảng tra giá trị kz để tính ứng suất σz do

Bảng tra giá trị kX,kτ để tính ứng suất σX,τ do

Cho hình vẽ sau đây

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

(Thủy lợi, cầu đường )

 Xem như bài toán không gian

 Áp dụng cho móng đơn,móng bè,..

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

kg (l/b ; z/b) → tra bảng…

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

k0 (l/b ; z/b)--> tra bảng …..

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

• Phân bố US tại những điểm bất kì “trong” diện truyền tải:

• Phân bố ứng suất tại những điểm bất kì nằm “ngoài”

2.3. Ứng suất trong nền đất do tải trọng ngoài

● Độ lún lệch: ΔS ≤ ΔSgh

→ Xem thêm Bảng 16 - TCVN 9362:2012

4.1 Bài toán tính lún cơ bản

4.1 Bài toán tính lún cơ bản

○ Hệ số rỗng của đất là e1

4.1 Bài toán tính lún cơ bản

○ Hệ số rỗng của đất e2

*Ghi chú: Lượng gia tăng ứng suất p lúc đầu

4.1 Bài toán tính lún cơ bản

*Trình tự tính lún

Bước 2: Tính và vẽ ứng suất gây lún do tải trọng ngoài P.

o Tính áp lực gây lún theo độ sâu:

Bước 3: Xác định vùng nền H

❖ Đất yếu (đất có module biến dạng E ≤ 5MPa)

Bước 4: Chia lớp phân tố.

Bước 5: Tính độ lún của lớp phân tố thứ i.

Bước 6: Độ lún tổng phân tố.

Phương pháp cộng lún từng lớp

Phương pháp cộng lún từng lớp

4.2 Tính lún theo phương pháp tổng phân tố

Cc: Chỉ số nén

Cc: Chỉ số nén

Cc: Chỉ số nén

You might also like