CAÂU HỎI ÔN TẬP CHƯƠNG 2 – KHOAN

1. Hãy nêu sự khác nhau giữa các loại giếng khoan: Giếng khoan tìm kiếm, giếng
khoan thăm dò, giếng khoan thăm dò – khai thác, giếng khoan quan sát, quan
trắc.

Gieáng khoan tìm kieám: ñöôïc thi coâng trong giai ñoaïn tìm kieám nöôùc döôùi ñaát hoaëc
trong giai ñoaïn ño veõ laäp baûn ñoà ñòa chaát thuûy vaên. Muïc ñích cuûa gieáng khoan tìm
kieám laø nghieân cöùu maët caét ñòa chaát – ñòa chaát thuûy vaên toång hôïp, phaân chia vaø
nghieân cöùu ñònh tính, ñònh löôïng caùc taàng chöùa nöôùc ñöôïc khoan qua.

Gieáng khoan thaêm doø: thi coâng trong quaù trình thaêm doø nhöõng ñôn vò chöùa nöôùc trieån
voïng vaø
ñaõ ñöôïc nghieân cöùu trong giai ñoaïn tìm kieám ñeå nghieân cöùu thaønh phaàn thaïch hoïc,
chieàu saâu, chieàu daøy vaø nhöõng ñaëc tröng veà soá löôïng vaø chaát löôïng cuûa nhöõng ñôn vò
chöùa nöôùc noùi treân.
Gieáng khoan thaêm doø - khai thaùc: ñöôïc khoan trong giai ñoaïn thaêm doø tyû myû vaø ñöôïc
boá trí taïi nhöõng nôi döï ñònh ñaët caùc loã khoan khai thaùc thieát keá khi maët caét ñòa chaát vaø
ñoä phong phuù nöôùc cuûa ñaát ñaù taïi nhöõng vò trí ñoù ñaõ xaùc ñònh moät caùch tin caäy trong
nhöõng giai ñoaïn nghieân
cöùu tröôùc.
Gieáng khoan quan saùt, quan traéc: muïc ñích laø ño möïc nöôùc trong bôm thí nghieäm
chuøm, hoaëc quan traéc ñoäng thaùi nöôùc döôùi ñaát trong quaù trình thaêm doø cuõng nhö khai
thaùc nöôùc döôùi ñaát.

2. Các phương pháp khoan địa chất thủy văn, ưu nhược điểm của từng phương
pháp.

Loại khoan Ưu điểm Nhược điểm

Phöông phaùp khoan ñaäp Maùy khoan ñaäp caùp deã cheá Toác ñoä khoan töông ñoái
caùp taïo, deã baûo döôõng söûa chöõa chaäm so vôùi caùc phöông
vaø khoâng ñaét tieàn. Maùy phaùp khoan khaùc
khoan toán ít naêng löôïng. Caàn coät oáng choáng coù
Hoá khoan oån ñònh trong ñöôøng kính lôùn vaø vì vaäy
suoát quaù trình khoan. chi phí töông ñoái cao.
 Vieäc laáy maãu khoan deã
daøng vaø thuaän tieän.
Phöông phaùp naøy coù theå
khoan trong nhöõng vuøng
khan
hieám nöôùc phuïc vuï cho
quaù trình khoan cuõng nhö
caùc
loã khoan trong caùc taàng deã
maát nöôùc.
Caàn ít ngöôøi ñieàu khieån
maùy khoan.
Phöông phaùp khoan roâto Toác ñoä khoan cao ñoái vôùi
tuaàn hoaøn thuaän moïi loaïi taàng
Trong quaù trình khoan caàn
ít oáng choáng
Xaây laép vaø thaùo dôõ maùy
nhanh
oáng loïc gieáng ñöôïc ñaët deã
daøng
Ñoái vôùi nhöõng loã khoan coù
chieàu saâu lôùn, vieäc keùo thaû
boä duïng cuï khoan khoù
khaên trong nhöõng ñòa taàng
phöùc
taïp.
Maùy khoan ñaét tieàn
Maùy khoan ñoøi hoûi möïc ñoä
baûo quaûn cao
Söï di chuyeån maùy coù theå bò
haïn cheá bôûi ñoä doác
cuûa ñöôøng vaø caùc ñieàu
kieän giao thoâng khaùc
Haàu heát caùc maùy ñeàu phaûi
coù moät ñoäi khoan ít nhaát laø
2 ngöôøi
Vieäc thu thaäp maãu ñoøi hoûi
phaûi coù moät quy trình rieâng
bieät
Việc söû duïng dung dòch khi
khoan coù theå laøm bòt laáp
taàng
Maùy khoâng theå hoaït ñoäng
moät caùch kinh teá trong
ñieàu kieän quaù laïnh
Vieäc quaûn lyù dung dòch
 khoan ñoøi hoûi phaûi coù kieán
thöùc vaø kinh nghieäm.

Phöông phaùp khoan roâto
tuaàn hoaøn ngöôïc
Traïng thaùi xoáp vaø tính Caàn löôïng nöôùc lôùn trong
thaám cuûa taàng xung quanh khi khoan
loã khoan Maùy vaø caùc thieát bò khoan
töông ñoái ít bò aûnh höôûng tuaàn hoaøn ngöôïc thöôøng
so vôùi caùc phöông phaùp lôùn vaø do ñoù ñaét
khoan khaùc Caàn hoá chöùa dung dòch lôùn
Coù theå khoan caùc loã khoan Moät soá khoan tröôøng coù
ñöôøng kính lôùn nhanh vaø theå khoâng phuø hôïp vì kích
kinh teá thöôùc cuûa maùy khoan
Khoâng ñoøi hoûi oáng choáng Ñeå hoaït ñoäng coù hieäu quaû,
trong khi khoan caàn nhieàu nhaân löïc hôn so
Coù theå ñaët oáng loïc deã daøng vôùi caùc phöông phaùp
Coù theå khoan ñöôïc phaàn khoan khaùc.
lôùn caùc loaïi ñòa taàng
ít xaûy ra söï coá cuûa thaønh loã
khoan vì vaän toác chaûy cuûa
dung dòch thaáp

3. Hãy trình bày các yêu cầu trong kết cấu giếng. Đối với các giếng khai thác còn
có thêm yêu cầu gì?

1. Thieát keá caùc gieáng khoan ñòa chaát thuûy vaên caàn ñaûm baûo caùc tieâu chuaån vaø yeâu
caàu kyõ thuaät sau (hình 2.5):
2. Caáu truùc cuûa loã khoan phaûi ñôn giaûn, giaûm tôùi möùc ít nhaát coù theå ñöôïc soá
löôïng oáng choáng, phaûi ñaûm baûo khoan ñöôïc tieán haønh coù hieäu quaû vaø an toaøn.
3. Thieát keá phaûi ñaûm baûo cho pheùp nghieân cöùu taát caû caùc taàng chöùa nöôùc khoan
qua, khi caàn thieát phaûi cho pheùp caùch ly toát caùc taàng chöùa nöôùc vôùi nhau.
4. Caáu truùc cuûa loaïi oáng loïc söû duïng phaûi phuø hôïp vôùi tính chaát vaø ñoä haït cuûa
ñaát ñaù chöùa nöôùc. Trong taàng chöùa nöôùc coù tính aên moøn, gaây ræ, oáng loïc phaûi
 ñöôïc laøm töø caùc vaät lieäu choáng aên moøn, choáng ræ.
5. Caáu truùc cuûa loã khoan cho pheùp laép ñaët vaø söû duïng deã daøng thieát bò bôm vaø
duïng cuï ño caàn thieát.
6. Loã khoan phaûi oån ñònh vaø beàn vöõng trong muïc ñích söû duïng.
7. Baûo ñaûm söûa chöõa deã daøng.

Ñoái vôùi caùc gieáng khoan khai thaùc nöôùc cung caáp cho sinh hoaït, ngoaøi caùc yeâu caàu
treân caàn phaûi ñaûm baûo caùc tieâu chuaån thieát keá sau:
a. Coät oáng khai thaùc phaûi coù ñöôøng kính trong lôùn hôn ñöôøng kính lôùn nhaát cuûa thieát
bò huùt nöôùc toái thieåu laø 5cm.
b. Trong tröôøng hôïp coät oáng ñöôïc traùm xi maêng thì chieàu daøy lôùp xi maêng traùm toái
thieåu laø 4cm.
c. Ñoä daøy cuûa lôùp soûi loïc bao xung quanh oáng loïc phaûi trong khoaûng töø 100 ñeán
300mm. Lôùp soûi loïc phaûi ñöôïc ñoå leân cao hôn ñænh cuûa oáng loïc ít nhaát laø 6m.
d. Vieäc ñaët vò trí caùc gieáng khai thaùc nöôùc caàn phaûi tính ñeán caùc yeáu toá gaây oâ nhieåm
nhö kho hoùa chaát, traïi chaên nuoâi, caùc khu veä sinh vaø caùc nguoàn gaây oâ nhieãm
khaùc.

4. Hãy nêu các dạng quan trắc địa chất thủy văn trong quá trình khoan.

1. Laáy vaø nghieân cöùu maãu loõi khoan, muøn khoan

2. Quan traéc möïc nöôùc xuaát hieän vaø möïc nöôùc oån ñònh
3. Quan traéc söï tieâu hao dung dòch khoan
4. Theo doõi toác ñoä khoan, caùc söï coá kyõ thuaät

5. Quan trắc sự tiêu hao dung dịch khoan để làm gì?

- Nhằm bổ sung dung dịch khoan trong quá trình khoan => gia tăng hiệu quả

- Cô sôû ñeå hieäu chænh laïi caáu truùc loã khoan hôïp lyù, phuï vuï muïc ñích ñaõ ñeà ra cuûa
loã khoan

- Xaùc ñònh chieàu saâu phaân boá caùc taàng chöùa nöôùc khoan qua, söï thay ñoåi tính
chaát nöùt neû,
ñoä haït theo chieàu saâu, chieàu saâu ñaët oáng loïc.

6. Ống lọc là gì? Yêu cầu đối với ống lọc?

OÁng loïc laø moät boä phaän quan troïng trong caáu truùc cuûa loã khoan ñòa chaát thuûy vaên.
Coâng duïng cuûa oáng loïc laø giöõ cho thaønh loã khoan khoûi saäp lôû, ñoàng thôøi ñaûm baûo moät
löôïng nöôùc ñaày ñuû, khoâng chöùa nhöõng haït ñaát ñaù chaûy vaøo loã khoan. Coù nhieàu kieåu
oáng loïc vaø chuùng coù theå ñöôïc cheá taïo töø nhieàu loaïi vaät lieäu khaùc nhau nhöng ñeàu phaûi
ñaûm baûo thoûa maõn caùc ñieàu
kieän sau:
Beà maët oáng loïc phaûi ñaûm baûo löôïng nöôùc yeâu caàu chaûy vaøo loã khoan vôùi toác ñoä nhoû
vaø söùc caûn thuûy löïc nhoû nhaát.
OÁng loïc phaûi khoâng bò phaù huûy do aên moøn hoaëc khoâng bò laáp kín. oáng loïc phaûi coù khaû
naêng söû duïng laâu daøi trong thôøi gian khai thaùc. Trong ñieàu kieän nöôùc coù tính aên moøn
thì oáng loïc phaûi ñöôïc cheá taïo töø nhöõng vaät lieäu choáng aên moøn, vaø ngöôïc laïi vaät lieäu
cheá taïo ra oáng loïc cuõng khoâng ñöôïc laøm xaáu chaát löôïng nöôùc.

7. Hãy nêu một số dạng ống lọc chính.

- Ống lọc trần

- Ống lọc đục lỗ dạng khe

- Ống lọc khung quấn dây

8. Khả năng thu nước của ống lọc? Cách tính chiều dài ống lọc?

Khả năng thu nước của ống lọc:

Beà maët phaûi ñaûm baûo löôïng nöôùc yeâu caàu chaûy vaøo gieáng vôùi toác ñoä vaø söùc caûn thuûy löïc nhoû
nhaát.

Noù ñöôïc ñaëc tröng baèng khaû naêng thu nöôùc cuûa oáng loïc (f): f = F. Vpt
◼ Vôùi F – dieän tích beà maët oáng loïc;
◼ Vpt – toác ñoä nöôùc chaûy vaøo gieáng qua oáng loïc
 Chiều dài ống lọc

9. Thiết bị bơm nén khí: Cách mắc đồng tâm và mắc song song.
10. Ưu nhược điểm của thiết bị bơm nén khí?
11. Cấu tạo mày bơm ly tâm trục ngang, trục đứng.
12. Thế nào là hiệu suất giếng khoan? Nó phụ thuộc vào những yếu tố nào?

Khai niệm 1:

Hieäu suaát gieáng khoan (Ew) nhö laø tyû soá giöõa löu löôïng thöïc teá cuûa gieáng khoan sau
24h huùt nöôùc lieân tuïc so vôùi tyû löu löôïng gieáng khoan cöïc ñaïi coù theå coù ñöôïc. Noù phuï
thuoäc vaøo tính chaát cuûa taàng chöùa nöôùc vaø caáu truùc gieáng khoan.

Khai niệm 2:

Hieäu suaát gieáng khoan coù theå hieåu bao nhieâu trong toång soá giaù trò haï thaáp möïc nöôùc
laø thuoäc veà haï thaáp thöïc teá trong taàng chöùa nöôùc vaø bao nhieâu phaàn haï thaáp möïc nöôùc
laø do caáu truùc gieáng khoan gaây ra.

Phụ thuộc vào 2 yếu tố, một nhóm bao gồm yếu tố liên quan đến thiết kế giếng
giếng khoan và một nhóm liên quan đến kết cấu:
13. Phương pháp xác định hiệu suất giếng khoan theo Jacob (đồ thị theo dõi theo diện
tích S=f(lgr))

CAÙC PHÖÔNG PHAÙP XAÙC ÑÒNH HIEÄU SUAÁT GIEÁNG KHOAN

• a) Phöông phaùp ñoà thò theo doõi dieän tích s=f(lgr) cuûa Jacob

• Trình töï xaùc ñònh hieäu suaát gieáng theo taøi lieäu huùt nöôùc chuøm baèng ñoà thò s=
lgr ñöôïc tieán haønh nhö sau:
▪ Thaønh laäp caùc bieåu ñoà theo doõi haï thaáp möïc nöôùc theo thôøi gian s - f(t) trong
taát caû caùc lỗ khoan quan trắc (LKQT).

▪ Xaùc ñònh haï thaáp möïc nöôùc trong taát caû caùc LKQT tính töø möïc nöôùc tónh ñeán
möïc nöôùc ñoäng töông öùng vôùi moät thôøi ñieåm thích hôïp (chính xaùc nhaát laø vaøo
thôøi ñieåm ñaït vôùi cheá ñoä vaän ñoäng oån ñònh).

▪ Thaønh laäp ñoà thò s = f(lgr) theo taát caû caùc LKQT.

▪ Keùo daøi ñöôøng thaúng treân ñoà thò s = (lgr) tôùi baùn kính gieáng khoan trung taâm.

▪ Giao ñieåm cuûa ñöôøng thaúng keùo daøi ñoù vôùi baùn kính gieáng khoan trung taâm
ñöôïc hieåu laø trò soá haï thaáp thöïc teá beân ngoaøi gieáng khoan. Ñeå ñaûm baûo ñoä tin
caäy cuûa tính toaùn, caàn coù loã khoan vaùch (loã khoan ñöôøng kính nhoû) phaân boá saùt
vaùch gieáng khoan trung taâm ñeå ño möïc nöôùc haï thaáp beân ngoaøi gieáng khoan.

▪ Laáy giaù trò haï thaáp beân ngoaøi gieáng khoan chia cho haï thaáp möïc nöôùc ño ñöôïc
trong gieáng khoan trung taâm.

▪ Giaù trò nhaän ñöôïc chính laø hieäu suaát gieáng khoan Ew

(Giếng khoan có Ew = 100% khi hạ thấp mực nước ben trong (inside) giếng khoan
bằng gia trị hạ thấp mực nước ben ngoai (outside) giếng khoan.

- Trong thực tế thì dộ hạ thấp trong giếng khoan thường lớn hơn ngoai giếng
khoan. )

Tại mỗi LKQT sẽ cho giá trị s theo t => thành lập biểu đồ s-f(t) tại từng lỗ khoan đó
Tiếp theo,tính hạ thấp mực nước tại từng LKQT với một t (theo gợi ý là t khi chế độ
vận động ổn định)

Sau đó vẽ đồ thị s=f(lgr) của tất cả LKQT

Kéo dài đường thẳng trên đồ thị s=f(lgr) tới bán kính giếng khoan trung tâm =>
dóng sang trục tung chúng ta tìm được s tại giếng khoan trung tâm

Tiếp theo, chúng ta quy ước lấy t hêm một lỗ khoan ngay cạnh LKTT (tức là trên đồ
thị r trùng với r của LKTT) => giống sang bên trục tung => tìm được s bên ngoài,
cũng là s lý thuyết

Lấy s lý thuyết chia cho s giếng khoan ra được hiệu suất

14. Phương pháp Mogg xác định hiệu suất giếng khoan?
Qtt sẽ có, qlt tính theo công thức 2.67, 2.68
15. Theo bạn, khi khoan và kết cấu giếng xong ta rửa giếng bằng phương pháp nào? Có
cần không?

Bơm súc rửa giếng, bơm hút nước từ trong giếng ra ngoài khoảng 2 giờ cho đdến khi thấy
nước trong, khong mau, khong co mui vị lạ thì chính thức đdưa vao sử dụng.

Nếu nước nhiễm sắt (nước co mui tanh, mau vang) thì dùung bể lọc phen đdể xử ly
hoặc lọc phen theo phương phaáp truyền thống.

http://snnptnt.binhdinh.gov.vn/mnewsdetail.php?newsid=547&id=3