ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Γ’ ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
Σάββατο, 1 Οκτωβρίου 2022

Θέμα Α
Α1. Σύμφωνα με το κείμενο οι παράγοντες που ευνοούν τον σχολικό εκφοβισμό
συνδέονται με κοινωνικές, γνωστικές και πολιτισμικές διαφορές ή με αποκλίσεις
από τα κυρίαρχα πρότυπα συμπεριφοράς και εμφάνισης. Επιπλέον, η σχολική
βία ενισχύεται από τα στερεότυπα για το φύλο, ενώ και η ενδοοικογενειακή βία
μπορεί να οδηγήσει στη θεώρηση της επιθετικότητας ως αποδεκτού μέσου
επίλυσης διαφορών. Τέλος, το φαινόμενο μπορεί να ευνοηθεί και από την
επίδραση των συνομηλίκων και τις συμπεριφορές της ομάδας.

Θέμα Β1
α. Σωστό
β. Λάθος
γ. Σωστό
δ. Σωστό
ε. Λάθος

Θέμα Β2
α. Ο βασικός ισχυρισμός του αρθρογράφου στην τέταρτη παράγραφο του
κειμένου 1 είναι πως μόνο όσα έργα δε σχετίζονται με βίαιες ή κατακτητικές
ενέργειες έχουν διάρκεια και ωφέλησαν την ανθρωπότητα. Για να στηρίξει τον
ισχυρισμό του αυτό χρησιμοποιεί ως τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου τα
παραδείγματα και τη σύγκριση-αντίθεση. Συγκεκριμένα, κάνει αναφορά στο
επιστημονικό έργο του Νεύτωνα και στο ναπολεόντειο αστικό κώδικα στα οποία
η ανθρωπότητα οφείλει πολλά, σε αντιπαράθεση με τον Νέλσωνα και τους
ναπολεόντειους πολέμους που αιματοκύλησαν την Ευρώπη.

β. συγκεκριμένα: δηλώνει επεξήγηση, καθώς συνδέει τη θεματική περίοδο με

τη συνέχεια της παραγράφου όπου εξηγούνται οι συνθήκες και οι παράγοντες οι
οποίοι ευνοούν τον σχολικό εκφοβισμό.
Τέλος: δηλώνει χρονική σειρά και τέλος απαρίθμησης καθώς παρουσιάζεται ο
τελευταίος παράγοντας ο οποίος ευνοεί τον σχολικό εκφοβισμό.

Θέμα Β3
Το κείμενο 2 διακρίνεται για το σοβαρό, επίσημο και επιστημονικό του ύφος.
Γλωσσικές επιλογές που τεκμηριώνουν τον χαρακτηρισμό αυτό είναι καταρχάς
η χρήση ειδικού λεξιλογίου, όπως σχολικός εκφοβισμός, θυματοποίηση,
διαφορική κοινωνικοποίηση. Επιπλέον, η αναφορά σε έρευνες και μελέτες που
παρουσιάζουν τους παράγοντες πρόκλησης του σχολικού εκφοβισμού συμβάλλει
στη δημιουργία επίσημου και επιστημονικού ύφους. Τέλος, η ευρεία χρήση γ΄
προσώπου καθιστά σοβαρό και επίσημος το ύφος.

Θέμα Γ
Γ1.
Η Έλσα, η κεντρική ηρωίδα του αποσπάσματος, είναι θύμα σχολικού
εκφοβισμού. Το απόσπασμα ξεκινά με μία εικόνα, την Έλσα να τρέχει ξανά,
όπως αναφέρεται, και μέσα από το κυνηγητό της παρακολουθούμε τις σκέψεις
της για όσα υφίσταται. Η ίδια φαίνεται να υπομένει την κατάσταση αυτή,
δικαιολογώντας μάλιστα τους «θύτες» της με το σχόλιο-χαρακτηρισμό
«εξυπνάκηδες» και σκεπτόμενη ότι είναι αδύνατο να εξηγήσεις σε τέτοια άτομα
τη συμπεριφορά τους. Το ίδιο κάνει και με το κορίτσι που την κυνηγά τη
συγκεκριμένη μέρα, καθώς μας παρουσιάζεται σε ευθύ λόγο η σκέψη της: «Όταν
κυνηγάει κάποιον, θέλει να νιώθει πως είναι ηρωίδα». Όμως αυτό δεν σημαίνει
ότι της αρέσει η κατάσταση που βιώνει καθώς με την παρομοίωση («σαν
πολιορκητικός κριός») και τη μεταφορά («με τον λαιμό της να καίει») στο τέλος
του αποσπάσματος αποκαλύπτεται η συναισθηματική της κατάσταση τρέχοντας
να ξεφύγει από όσους την κυνηγούν απλώς και μόνο γιατί είναι διαφορετική.
Προσωπικά, διαφωνώ με τη στάση της. Φυσικά και είναι πολύ δύσκολο για
τα άτομα τα οποία είναι θύματα εκφοβισμού να ορθώσουν το ανάστημά τους και
να αντιταχθούν σε όσους τους βασανίζουν. Η Έλσα όμως όχι απλώς δεν
αντιστέκεται ή δε ζητά βοήθεια, αλλά τους δικαιολογεί κιόλας για τη
συμπεριφορά τους. Με αυτόν τον τρόπο όμως δε διορθώνεται η κατάσταση.
Αντιθέτως διαιωνίζεται και το φαινόμενο δεν θα πάψει ποτέ να υπάρχει.

Θέμα Δ
Δ1.

Επικοινωνιακό πλαίσιο: άρθρο σε μαθητική εφημερίδα

Δέκτες: αναγνώστες μαθητικής εφημερίδας
Τύπος κειμένου: επιχειρηματολογικό
Ύφος: προσωπικό, οικείο με στοιχεία προφορικότητας. Πρόθεση του κειμένου
είναι η εξομολόγηση προσωπικών απόψεων.

«ΜΠΟΡΕΙ Η ΒΙΑ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ;»

Πρόλογος
Η βία αποτελεί συχνό και καθημερινό φαινόμενο. Πλέον φαίνεται να έχουμε
αποκτήσει ανοσία στο άκουσμα και στις εικόνες της που συνεχώς προβάλλονται
από τα ΜΜΕ. Παράλληλα, επικρατεί μια γενικότερη ιδέα η οποία έχει ευρύτατη
απήχηση. Πολλοί δέχονται ως αυτονόητη αλήθεια το ότι οι μεγάλες αλλαγές
στην Ιστορία συνδέονται με εποχές μεγάλων ανατροπών υπό τη μορφή πολέμων
και καταστροφών και ότι τα μεγάλα προβλήματα της ανθρωπότητας λύνονται με
τη μαζική βία, ότι μόνο η βία μπορεί να αλλάξει τον κόσμο.

Κύριο μέρος
Ζητούμενο 1ο: Λόγοι που οδηγούν στην αντίληψη ότι μόνο η βία οδηγεί στην
πρόοδο
 Κοινωνικοί παράγοντες: οικονομική κρίση, εξαθλίωση, φτώχεια,
αναξιοκρατία, ελλιπής απονομή δικαιοσύνης, περιθωριοποίηση ατόμων και
ομάδων, φανατισμός, διαφθορά της εξουσίας, καταπάτηση δικαιωμάτων.
 Σε συνδυασμό με την έλλειψη παιδείας, τα πρότυπα βίας που προβάλλονται
από τα ΜΜΕ, συμπλέγματα κατωτερότητας ή ανωτερότητας και κλονισμό
των ηθικών αξιών.

Ζητούμενο 2ο: Διατύπωση προσωπικής γνώμης (επιχειρήματα εναντίον της

βίας)
 Η βία γεννά αντίδραση. Νομιμοποιεί τον αυταρχισμό της εξουσίας (νόμιμη
βία) καταπάτηση των δικαιωμάτων του πολίτη στο όνομα της ασφάλειας.
 Διαιώνιση μίσους – εκδίκησης  φαύλος κύκλος βίας – κλίμα φόβου.
 Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Τα μέσα υποβαθμίζουν το σκοπό, τον
εξαφανίζουν, παραμένει το αίσθημα της καταστροφής και του θανάτου.

Επίλογος
Οι λόγοι επικράτησης μιας τέτοιας αντίληψης για τη βία είναι κατανοητοί.
Δε σημαίνει όμως πως είναι και αποδεκτή. Οι συνέπειές της είναι καταστροφικές
πρωτίστως για την κοινωνική ισορροπία και πρόοδο. Μέτρα πρέπει να ληφθούν
και μάλιστα άμεσα. Πρώτα από όλα, όμως, πρέπει να αλλάξει η νοοτροπία των
ανθρώπων που ενστερνίζονται τέτοιες απόψεις.