लललत कला कें द्र (गुरुकुल), सालित्रीबाई फुले पुणे लिद्यापीठ बी. ए., एम. ए. लिज इयर ि एम.

ए. (संगीत) साठी सुधाररत अभ्यासक्रम २०१८-१९ पासून कायाालवित

बी.ए. सगं ीत (गायन ि स्िरिाद्य) : प्रात्यलिक अभ्यासक्रम

प्रथम िर्ा बी.ए. संगीत (गायन ि स्िरिाद्य)
सत्र १ श्रेयांक ४
लिस्तृत अभ्यास : राग भैरि, यमन, िृंदािनी सारंग
(प्रत्येक रागात बडा ख्याल व छोटा ख्यालाबरोबरच ककमान एक ध्रपु द/धमार, एक लक्षणगीत/सरगम, तराणा प्रस्ततु करता
येणे अकनवायय. वादनाच्या कवद्यार्थयाांस ककमान एक कवलंकबत गत, एक मध्यलयीची गत व दोन द्रुत गती येणे अकनवायय. तीनही
रागांची ककमान १२ कम. रंगमंचीय पातळीची प्रस्ततु ी करता येणे अपेकक्षत आहे.)
ठुमरी/धुन/भजन खमाज
इ. लललतप्रकार : (वरील रागाचा कवस्तृत अभ्यास करून त्यातील ठुमरी/ दादरा/ भजन/ नाट् यगीत/ भावगीत/ गझल इ. लकलत प्रकारची
ककमान १ रचना कवस्तारासह ककमान ६ कम. गाणे / वाद्यावर धनु वाजवणे अपेकक्षत आहे.)
ताल अभ्यास : तीनताल, एकताल, चौताल, धमु ाळी, दादरा
वरील सवय तालांची माकहती [मात्रा, बोल, खंड, टाळी-खाली, इ.] सांगनू एकगनु -दगु नु -कतगनु -चौगनु मध्ये तालाची पढंत
करणे अपेकक्षत आहे.
सत्र २ श्रेयांक ४
लिस्तृत अभ्यास : राग भीमपलास, लबहाग, भूप
(प्रत्येक रागात बडा ख्याल व छोटा ख्यालाबरोबरच ककमान एक ध्रपु द/धमार, एक लक्षणगीत/सरगम, तराणा प्रस्ततु करता
येणे अकनवायय. वादनाच्या कवद्यार्थयाांस ककमान एक कवलंकबत गत, एक मध्यलयीची गत व दोन द्रुत गती येणे अकनवायय. तीनही
रागांची ककमान १२ कम. रंगमंचीय पातळीची प्रस्ततु ी करता येणे अपेकक्षत आहे.)
ठुमरी/धुन/भजन राग देस लकंिा कतलककामोद लकंिा कतलंग
इ. लललतप्रकार : (वरीलपैकी एका रागाचा कवस्तृत अभ्यास करणे व अन्य रागांची तोंडओळख करून घेणे अपेकक्षत आहे. तसेच एका
रागातील ठुमरी, दादरा, भजन, नाट् यगीत, भावगीत कवस्तारासह ककमान ६ कम. गाणे / वाद्यावर धनु वाजवणे अपेकक्षत आहे.)
ताल अभ्यास : तीनताल, एकताल, चौताल, धमु ाळी, दादरा
वरील सवय तालांची माकहती [मात्रा, बोल, खंड, टाळी-खाली, इ.] सांगनू एकगनु -दगु नु -कतगनु -चौगनु मध्ये तालाची पढंत
करणे अपेकक्षत आहे.

1
 लललत कला कें द्र (गुरुकुल), सालित्रीबाई फुले पुणे लिद्यापीठ बी. ए., एम. ए. लिज इयर ि एम. ए. (संगीत) साठी सुधाररत अभ्यासक्रम २०१८-१९ पासून कायाालवित

बी.ए. सगं ीत (गायन ि स्िरिाद्य) : प्रात्यलिक अभ्यासक्रम

लितीय िर्ा बी.ए. संगीत (गायन ि स्िरिाद्य)
सत्र १ श्रेयांक ४
लिस्तृत अभ्यास : राग लमया की तोडी, अल्हैया लबलािल, मालकंस
(प्रत्येक रागात बडा ख्याल व छोटा ख्यालाबरोबरच ककमान एक ध्रपु द/धमार, एक लक्षणगीत/सरगम, तराणा प्रस्ततु करता
येणे अकनवायय. वादनाच्या कवद्यार्थयाांस ककमान एक कवलंकबत गत, एक मध्यलयीची गत व दोन द्रुत गती येणे अकनवायय. तीनही
रागांची ककमान १५ कम. रंगमंचीय पातळीची प्रस्ततु ी करता येणे अपेकक्षत आहे.)
ठुमरी/धुन/भजन काफी
इ. लललतप्रकार : (वरील रागाचा कवस्तृत अभ्यास करून त्यातील ठुमरी/ दादरा/ भजन/ नाट् यगीत/ भावगीत/ गझल इ. लकलत प्रकारची
ककमान १ रचना कवस्तारासह ककमान ६ कम. गाणे / वाद्यावर धनु वाजवणे अपेकक्षत आहे.)
ताल अभ्यास : झपताल, रूपक, धमार, आडाचौताल
वरील सवय तालांची माकहती [मात्रा, बोल, खंड, टाळी-खाली, इ.] सांगनू एकगनु -दगु नु -कतगनु -चौगनु मध्ये तालाची पढंत
करणे अपेकक्षत आहे.
सत्र २ श्रेयांक ४
लिस्तृत अभ्यास : राग जौनपुरी, मारिा, दुगाा
(प्रत्येक रागात बडा ख्याल व छोटा ख्यालाबरोबरच ककमान एक ध्रपु द/धमार, एक लक्षणगीत/सरगम, तराणा प्रस्ततु करता
येणे अकनवायय. वादनाच्या कवद्यार्थयाांस ककमान एक कवलंकबत गत, एक मध्यलयीची गत व दोन द्रुत गती येणे अकनवायय. तीनही
रागांची ककमान १५ कम. रंगमंचीय पातळीची प्रस्ततु ी करता येणे अपेकक्षत आहे.)
ठुमरी/धुन/भजन राग कपलू लकंिा गारा लकंिा कझंझोटी
इ. लललतप्रकार : (वरीलपैकी एका रागाचा कवस्तृत अभ्यास करणे व अन्य रागांची तोंडओळख करून घेणे अपेकक्षत आहे. तसेच एका
रागातील ठुमरी, दादरा, भजन, नाट् यगीत, भावगीत कवस्तारासह ककमान ६ कम. गाणे / वाद्यावर धनु वाजवणे अपेकक्षत आहे.)
ताल अभ्यास : झपताल, रूपक, धमार, आडाचौताल
वरील सवय तालांची माकहती [मात्रा, बोल, खंड, टाळी-खाली, इ.] सांगनू एकगनु -दगु नु -कतगनु -चौगनु मध्ये तालाची पढंत
करणे अपेकक्षत आहे.

2
 लललत कला कें द्र (गुरुकुल), सालित्रीबाई फुले पुणे लिद्यापीठ बी. ए., एम. ए. लिज इयर ि एम. ए. (संगीत) साठी सुधाररत अभ्यासक्रम २०१८-१९ पासून कायाालवित

बी.ए. सगं ीत (गायन ि स्िरिाद्य) : प्रात्यलिक अभ्यासक्रम

तृतीय िर्ा बी.ए. सगं ीत (गायन ि स्िरिाद्य)
सत्र १ श्रेयांक ४
लिस्तृत अभ्यास : गायन ि तंतूिाद्ये : पढु ील ३ रागांचा सखोल अभ्यास – (१) मुलतानी, (२) छायानट, (३) बागेश्री
(बडा खयाल व २ मध्य/द्रुत लयीतील बकं दशी येणे अपेकक्षत. सदर रागांची ककमान २० कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत) आकण
पढु ील २ रागांचा पररचय – (१) लबभास ककंवा भलटयार, (२) के दार
(या २ रागांत मध्यलय बकं दश व छोटा ख्याल/ द्रुत गत येणे अकनवायय. सदर रागांत ककमान ८ कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत).
हामोलनअम ि बासरी :
पढु ील ३ रागाचं ा सखोल अभ्यास –
(१) बागेश्री, (२) मुलतानी लकंिा पटदीप, (३) लबभास ककंवा बैरागी.
(ककमान कवलंकबत गत, आकण २ मध्य / द्रुत रचना वाजवणे अकनवायय. सदर रागांची ककमान २० कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत)
पढु ील २ रागांचा पररचय – (१) भलटयार, (२) हमीर ककंवा के दार.
(या २ रागांत मध्यलय / द्रुत गत वाजवणे येणे अकनवायय. सदर रागांत ककमान ८ कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत).
ठुमरी/धुन/भजन जोलगया ककंवा काललंगडा
इ. लललतप्रकार : (वरीलपैकी एका रागाचा कवस्तृत अभ्यास करणे व अन्य रागाची तोंडओळख करून घेणे अपेकक्षत आहे. तसेच एका रागातील
ठुमरी, दादरा, भजन, नाट् यगीत, भावगीत कवस्तारासह ककमान ६ कम. गाणे / वाद्यावर धनु वाजवणे अपेकक्षत आहे.)
ताल अभ्यास : लतलिाडा, पज
ं ाबी, झमू रा, दीपचदं ी
वरील सवय तालांची माकहती [मात्रा, बोल, खंड, टाळी-खाली, इ.] सांगनू एकगनु -दगु नु -कतगनु -चौगनु मध्ये तालाची पढंत करणे
अपेकक्षत आहे.
सत्र २ श्रेयांक ४
लिस्ततृ अभ्यास : गायन ि ततं ूिाद्ये : पढु ील ३ रागाचं ा सखोल अभ्यास –
(१) पूररयाधनाश्री, (२) जयजयित ं ी, (३) दरबारी कानडा
(बडा खयाल व २ मध्य/द्रुत लयीतील बकं दशी येणे अपेकक्षत. सदर रागांची ककमान २० कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत) आकण
पढु ील २ रागांचा पररचय – (१) गौडसारंग ककंवा हमीर, (२) बसतं
(या २ रागांत मध्यलय बकं दश व छोटा ख्याल/ द्रुत गत येणे अकनवायय. सदर रागांत ककमान ८ कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत).
हामोलनअम ि बासरी :
पढु ील ३ रागांचा सखोल अभ्यास –
(१) पूररयाधनाश्री, (२) जयजयित ं ी, (३) गौडसारंग ककंवा छायानट.
(ककमान कवलंकबत गत, आकण २ मध्य / द्रुत रचना वाजवणे अकनवायय. सदर रागांची ककमान २० कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत)
पढु ील २ रागाचं ा पररचय - (१) दरबारी कानडा, (२) बसतं .
(या २ रागांत मध्यलय / द्रुत गत वाजवणे येणे अकनवायय. सदर रागांत ककमान ८ कम. प्रस्तुती करणे अपेकक्षत).
ठुमरी/धनु /भजन भैरिी
इ. लललतप्रकार : (वरील रागातील ठुमरी, दादरा, भजन, नाट् यगीत, भावगीत कवस्तारासह ककमान ६ कम. गाणे / वाद्यावर धनु वाजवणे अपेकक्षत आहे.)
ताल अभ्यास : लतलिाडा, पज
ं ाबी, झूमरा, दीपचंदी
वरील सवय तालांची माकहती [मात्रा, बोल, खडं , टाळी-खाली, इ.] सांगनू एकगनु -दगु नु -कतगनु -चौगनु मध्ये तालाची पढतं करणे
अपेकक्षत आहे.