Professional Documents
Culture Documents
3 1
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู
กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ภูมิศาสตร ม. 3
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551
สงวนลิขสิทธิ์ตามกฎหมาย
หามละเมิด ทําซ้ํา ดัดแปลง และเผยแพร
สวนใดสวนหนึ่ง เวนแตจะไดรับอนุญาต
ผูเรียบเรียง
สุเทพ จิตรชื่น กศ.บ., กศ.ม.
ชะออน ศรีทอง ศษ.บ.
จุลพงษ อุดมพรพิบูล วท.บ.
บรรณาธิการ
สุระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.
ISBN 978-974-18-0000-00
พิมพที่ บริษทั โรงพิมพวัฒนาพานิช จํากัด นายเริงชัย จงพิพัฒนสุข กรรมการผูจัดการ
คํานํา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 1–3 ชุดนี้เปนสื่อการเรียนรูที่จัดทําขึ้นเพือ่ ใชเปน
แนวทางในการจัดการเรียนรูโดยยึดหลักการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
ที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (Child-centered) ตามหลักการเนนผูเรียนเปนสําคัญ ใหนักเรียนมีสวน
รวมในกิจกรรมและกระบวนการเรียนรู สามารถสรางองคความรูไดดว ยตนเอง ทั้งเปนรายบุคคลและ
รายกลุม บทบาทของครูมีหนาที่เอื้ออํานวยความสะดวกใหนักเรียนประสบผลสําเร็จ โดยสราง
สถานการณการเรียนรูทั้งในหองเรียนและนอกหองเรียน ทําใหนักเรียนสามารถเชื่อมโยงความรูในกลุม
สาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดในเชิงบูรณาการดวยวิธีการที่หลากหลาย เนนกระบวนการคิดวิเคราะห
สังเคราะห และสรุปความรูดว ยตนเอง ทําใหนักเรียนไดรบั การพัฒนาทั้งดานความรู ดานทักษะ/
กระบวนการ และดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยมที่ดี นําไปสูการอยูรวมกันในสังคมอยางสันติสุข
การจัดทําคูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตรชุดนี้ไดจัดทําตามหลักสูตรแกนกลาง
การศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551 ซึ่งครอบคลุมทุกสาระภูมิศาสตร ภายในเลมไดนําเสนอ
แผนการจัดการเรียนรูเปนรายชั่วโมงตามหนวยการเรียนรู เพือ่ ใหครูนําไปใชในการจัดการเรียนรูได
สะดวกยิ่งขึ้น นอกจากนี้แตละหนวยการเรียนรูยังมีการวัดและประเมินผลการเรียนรูทั้ง 3 ดาน ไดแก
ดานความรู ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม และดานทักษะ/กระบวนการ ทําใหทราบผลการ
เรียนรูแตละหนวยการเรียนรูข องนักเรียนไดทันที
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรูนําเสนอเนื้อหาแบงเปน 3 ตอน คือ
ตอนที่ 1 คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวยแนวทางการใชแผนการจัดการ
เรียนรู สัญลักษณลักษณะกิจกรรมการเรียนรู การออกแบบการเรียนรูตามแนวคิด Backward
Design เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู– การวัดและประเมินผล ภูมศิ าสตร ตารางวิเคราะหมาตรฐาน
การเรียนรู และตัวชี้วัดชั้นปกบั สาระการเรียนรูในหนวยการเรียนรู และโครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมง
ในการจัดการเรียนรู และผังมโนทัศนแสดงแนวทางการบูรณาการ
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง ไดเสนอแนะแนวทางการจัดการเรียนรูแตละหนวย
การเรียนรูในสื่อการเรียนรู สมบูรณแบบ และหนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน แบงเปนแผนยอยรายชั่วโมง
ซึ่งแผนการจัดการเรียนรูแตละแผนมีองคประกอบครบถวนตามแนวทางการจัดทําแผนการจัดการเรียนรู
ของสถานศึกษา
ตอนที่ 3 เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู ประกอบดวยแบบทดสอบตาง ๆ และความรูเสริม
สําหรับครู ซึ่งบันทึกลงในแผนซีดี (CD) เพือ่ อํานวยความสะดวกใหครูใชในการจัดกิจกรรมการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตรชุดนี้ไดออกแบบการเรียนรูดวยเทคนิคและวิธกี ารสอน
อยางหลากหลาย หวังวาจะเปนประโยชนตอการนําไปประยุกตใชในการจัดการเรียนรูใหเหมาะสมกับ
สภาพแวดลอมของนักเรียนตอไป
คณะผูจัดทํา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 4
สารบัญ
ตอนที่ 1 คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู .......................................................... 1
แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู ......................................................................... 2
สัญลักษณลักษณะกิจกรรมการเรียนรู ..........................................................................
การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ..............................
เทคนิคและวิธกี ารจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลการเรียนรู ภูมิศาสตร ...................
ตารางวิเคราะหสาระ มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดชั้นปกับหนวยการเรียนรู ..................
โครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู ......................................................
ตอนที่ 2 แผนการจัดการเรียนรูรายหนวยการเรียนรู .......................................................
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนที่และเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร ................................................
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ..........................................
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนที่และเทคโนโลยีทาง
ภูมิศาสตร.............................................................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 แผนที่ ................................................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร .......................................................
หนวยการเรียนรูที่ 2 ทวีปอเมริกาเหนือ ........................................................................
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ..........................................
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 2 .................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ ............................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือ .............................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 ลักษณะเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ …...............................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ …..............................
หนวยการเรียนรูที่ 3 ทวีปอเมริกาใต ............................................................................
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน ….........................................
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 3 ....................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต ..................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 ประชากรของทวีปอเมริกาใต ...................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 ลักษณะเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต …....................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต …................................
หนวยการเรียนรูที่ 4 สถานการณดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใต .............................................................................
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน .............................................
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู หนวยการเรียนรูที่ 4 ......................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต ..............
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 5
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 ผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใต ..................................................................
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต ............................................................................
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 1 6
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 1
ตอนที่ 1
คําชี้แจงการจัดแผนการจัดการเรียนรู
สาระที่ 5 ภูมิศาสตร
กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 2
1. แนวทางการใชแผนการจัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตรเลมนี้จัดทําขึ้นเพือ่ เปนแนวทางใหครูใชประกอบการ
จัดการเรียนรูภมู ิศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช
2551 ซึ่งการแบงหนวยการเรียนรูสําหรับจัดทําแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมงในคูมอื ครู แผนการ
จัดการเรียนรูเลมนี้แบงเนื้อหาเปน 4 หนวย สามารถใชควบคูกับสื่อการเรียนรู ภูมิศาสตร สมบูรณแบบ
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 และหนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 ประกอบดวย
หนวยการเรียนรูดังนี้
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนที่และเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร
หนวยการเรียนรูที่ 2 ทวีปอเมริกาเหนือ
หนวยการเรียนรูที่ 3 ทวีปอเมริกาใต
หนวยการเรียนรูที่ 4 สถานการณดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรูนี้ไดนําเสนอรายละเอียดไวครบถวนตามแนวทางการจัดทํา
แผนการจัดการเรียนรู นอกจากนี้ยังไดออกแบบกิจกรรมการเรียนรูใหนักเรียนไดพัฒนาองคความรู
สมรรถนะสําคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงคไวอยางครบถวนตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษา
ขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 ครูควรศึกษาคูมือครู แผนการจัดการเรียนรูนี้ใหละเอียดเพือ่ ปรับใชให
สอดคลองกับสภาพแวดลอม สถานการณ และสภาพของนักเรียน
ในแตละหนวยการเรียนรูจะแบงแผนการจัดการเรียนรูออกเปนรายชั่วโมง ซึ่งมีจํานวนมากนอย
ไมเทากัน ขึ้นอยูกับความยาวของเนื้อหาสาระ และในแตละหนวยการเรียนรูมีองคประกอบดังนี้
1. ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน แสดงขอบขายเนื้อหาการ
จัดการเรียนรูที่ครอบคลุมความรู คุณธรรม จริยธรรม คานิยม ทักษะ/กระบวนการ และภาระงาน/
ชิ้นงาน
2. กรอบแนวคิดการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design (Backward
Design Template) เปนกรอบแนวคิดในการจัดการเรียนรูของแตละหนวยการเรียนรู แบงเปน 3 ขั้น
ไดแก
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึน้ กับนักเรียน
ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการ
เรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู จะระบุวาในหนวยการเรียนรูนี้แบงเปนแผนการจัดการเรียนรู
กี่แผน และแตละแผนใชเวลาในการจัดกิจกรรมกี่ชั่วโมง
3. แผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง เปนแผนการจัดการเรียนรูตามกรอบแนวคิดการออกแบบ
การจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design ประกอบดวย
3.1 ชื่อแผนการจัดการเรียนรู ประกอบดวยลําดับที่ของแผน ชื่อแผน และเวลาเรียน เชน
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 เรื่อง แผนที่ เวลา 1 ชั่วโมง
3.2 สาระสําคัญ เปนความคิดรวบยอดของเนื้อหาที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการ
จัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 3
3.3 ตัวชี้วัดชั้นป เปนตัวชี้วดั ที่ใชตรวจสอบนักเรียนหลังจากเรียนจบเนือ้ หาที่นําเสนอในแต
ละแผนการจัดการเรียนรูนั้น ๆ ซึ่งสอดคลองกับมาตรฐานการเรียนรูของหลักสูตร
3.4 จุดประสงคการเรียนรู เปนสวนที่บอกจุดมุงหมายที่ตอ งการใหเกิดขึน้ กับนักเรียนภาย
หลังจากการเรียนจบในแตละแผน ทั้งในดานความรู (K) ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม (A)
และดานทักษะ/กระบวนการ (P) ซึ่งสอดคลองสัมพันธกับตัวชี้วัดชั้นปและเนื้อหาในแผนการจัดการ
เรียนรูนั้น ๆ
3.5 การวัดและประเมินผลการเรียนรู เปนการตรวจสอบผลการจัดการเรียนรูวาหลังจาก
จัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรูแลว นักเรียนมีพัฒนาการ มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ตาม
เปาหมายที่คาดหวังไวหรือไม และมีสิ่งที่จะตองไดรับการพัฒนาปรับปรุงสงเสริมในดานใดบาง ดังนั้น
ในแตละแผนการจัดการเรียนรูจึงไดออกแบบวิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานตาง ๆ ของนักเรียนไวอยางหลากหลาย เชน การทําแบบทดสอบ การตอบคําถามสั้น ๆ การตรวจ
ผลงาน การสังเกตพฤติกรรมทั้งที่เปนรายบุคคลและเปนกลุม โดยเนนการปฏิบัติใหสอดคลองและ
เหมาะสมกับตัวชี้วัดและมาตรฐานการเรียนรู
วิธีการและเครื่องมือในการวัดและประเมินผลการเรียนรูเหลานี้ครูสามารถนําไปใชประเมิน
นักเรียนได ทั้งในระหวางการจัดการเรียนรูและการทํากิจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการนําความรูไปใชใน
ชีวิตประจําวัน
3.6 สาระการเรียนรู เปนหัวขอยอยที่นํามาจัดการเรียนรูในแตละแผนการจัดการเรียนรู ซึ่ง
สอดคลองกับสาระการเรียนรูแกนกลาง
3.7 แนวทางบูรณาการ เปนการเสนอแนะแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูในเรื่องที่เรียนรู
ของแตละแผนใหเชื่อมโยงสัมพันธกับสาระการเรียนรูอื่น ๆ ไดแก ภาษาไทย คณิตศาสตร วิทยาศาสตร
สุขศึกษาและพลศึกษา ศิลปะ การงานอาชีพและเทคโนโลยี และภาษาตางประเทศ เพื่อใหการเรียนรู
สอดคลองและครอบคลุมสถานการณจริง
3.8 กระบวนการจัดการเรียนรู เปนการเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรูเนื้อหาในแต
ละเรื่อง โดยใชแนวคิดและทฤษฎีการเรียนรูตาง ๆ ตามความเหมาะสม ทั้งนี้เพือ่ ใหครูนําไปใชประโยชน
ในการวางแผนการจัดการเรียนรูไดอยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งกระบวนการจัดการเรียนรูประกอบดวย 5
ขั้น ไดแก
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
ขั้นที่ 5 สรุป
3.9 กิจกรรมเสนอแนะ เปนกิจกรรมเสนอแนะสําหรับใหนักเรียนไดพัฒนาเพิ่มเติมในดาน
ตาง ๆ นอกเหนือจากที่ไดจัดการเรียนรูมาแลวในชั่วโมงเรียน กิจกรรมเสนอแนะมี 2 ลักษณะ คือ
กิจกรรมสําหรับผูที่มีความสามารถพิเศษและตองการศึกษาคนควาในเนือ้ หานั้น ๆ ใหลึกซึ้งกวางขวาง
ยิ่งขึ้น และกิจกรรมสําหรับการเรียนรูใหครบตามเปาหมาย ซึ่งมีลักษณะเปนการซอมเสริม
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 4
3.10 สื่อ/แหลงการเรียนรู เปนรายชื่อสื่อการเรียนรูทุกประเภทที่ใชในการจัดการเรียนรู ซึ่งมี
ทั้งสื่อธรรมชาติ สื่อสิ่งพิมพ สื่อเทคโนโลยี และสื่อบุคคล เชน หนังสือ เอกสารความรู รูปภาพ
เครือขายอินเทอรเน็ต วีดิทัศน ปราชญชาวบาน
3.11 บันทึกหลังการจัดการเรียนรู เปนสวนที่ใหครูบันทึกผลการจัดการเรียนรูวาประสบ
ความสําเร็จหรือไม มีปญหาหรืออุปสรรคอะไรเกิดขึ้นบาง ไดแกไขปญหาและอุปสรรคนั้นอยางไร สิ่งที่
ไมไดปฏิบัติตามแผนมีอะไรบาง และขอเสนอแนะสําหรับการปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรูครั้งตอไป
นอกจากนี้ยงั อํานวยความสะดวกใหครู โดยจัดทําแบบทดสอบตาง ๆ และความรูเสริมสําหรับ
ครูบันทึกลงในแผนซีดี (CD) ประกอบดวย
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน เปนแบบทดสอบเพื่อใชวัดและประเมินผลนักเรียน
กอนการจัดการเรียนรูและหลังการจัดการเรียนรู
2. แบบทดสอบปลายภาค เปนแบบทดสอบเพือ่ ใชวดั และประเมินผลการเรียนรูปลายป 3
ดาน ไดแก
2.1 ดานความรู มีแบบทดสอบทั้งที่เปนแบบปรนัยและแบบอัตนัย
2.2 ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม เปนตารางการประเมิน
2.3 ดานทักษะ/กระบวนการ เปนตารางการประเมิน
3. ใบงาน แบบบันทึก และแบบประเมินตาง ๆ
4. เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู เปนการนําเสนอความรูในเรื่องตาง ๆ แกครู เชน
4.1 มาตรฐานการเรียนรู ตัวชี้วัดชัน้ ป และสาระการเรียนรูแกนกลาง สาระที่ 5
ภูมิศาสตร
4.2 โครงงาน (Project Work)
4.3 แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
4.4 ผังการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design
4.5 รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง ที่ออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด
Backward Design
ครูควรศึกษาแผนการจัดการเรียนรูเพือ่ เตรียมการสอนอยางมีประสิทธิภาพ จัดกิจกรรมให
นักเรียนไดพัฒนาครบทุกสมรรถนะสําคัญที่กําหนดไวในหลักสูตร กลาวคือ สมรรถนะในการสื่อสาร
การคิด การแกปญหา การใชทักษะชีวิต และการใชเทคโนโลยี รวมถึงคุณลักษณะอันพึงประสงคตาม
หลักสูตร และกิจกรรมเสนอแนะเพื่อการเรียนรูเพิ่มเติมใหเต็มตามศักยภาพของนักเรียนแตละคน ซึ่งได
กําหนดไวในแผนการจัดการเรียนรูนี้แลว
นอกจากนีค้ รูสามารถปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรูใหสอดคลองกับสภาพความพรอมของ
นักเรียน และสถานการณเฉพาะหนาได ซึ่งจะใชเปนผลงานเพือ่ เลื่อนวิทยฐานะได แผนการจัดการ
เรียนรูนี้ไดอํานวยความสะดวกใหครู โดยไดพิมพโครงสรางแผนการจัดการเรียนรูที่ออกแบบการจัดการ
เรียนรูตามแนวคิด Backward Design ใหครูเพิ่มเติมเฉพาะสวนที่ครูปรับปรุงเองไวดวยแลว
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 5
2. สัญลักษณลักษณะกิจกรรมการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ชุดนี้สามารถใชคูกับแบบฝกทักษะ รายวิชาพืน้ ฐาน
ภูมิศาสตร ซึ่งทุกเลมไดกําหนดสัญลักษณกํากับกิจกรรม การเรียนรูไวทุกกิจกรรมเพือ่ ชวยใหครูและ
นักเรียนทราบลักษณะของกิจกรรมนั้น ๆ เพื่อการจัดกิจกรรมใหบรรลุเปาหมาย สัญลักษณลักษณะ
กิจกรรมการเรียนรูมีดังนี้
การประยุกตใชในชีวิตประจําวัน เปนกิจกรรมใหนักเรียนนําความรูและทักษะไปประยุกตใช
ในชีวิตประจําวันใหเกิดประโยชนสูงสุด
การศึกษาคนควา/สืบคน เปนกิจกรรมใหนักเรียนศึกษาคนควาหรือสืบคนขอมูลจากแหลง
การเรียนรูตาง ๆ เพือ่ สรางองคความรูดว ยตนเองจนเกิดเปนนิสัย
ทักษะการพูด เปนกิจกรรมใหนักเรียนไดพัฒนาทักษะการพูดประเภทตาง ๆ
ทักษะการเขียน เปนกิจกรรมใหนักเรียนไดพัฒนาทักษะการเขียนประเภทตาง ๆ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 6
3. การออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด
Backward Design
การจัดการเรียนรูหรือการสอนเปนงานที่ครูทุกคนตองใชกลวิธีตาง ๆ มากมายเพือ่ ใหนกั เรียน
สนใจที่จะเรียนรูและเกิดผลตามที่ครูคาดหวัง การจัดการเรียนรูจัดเปนศาสตรที่ตองใชความรู
ความสามารถตลอดจนประสบการณอยางมาก ครูบางคนอาจจะละเลยเรื่องของการออกแบบการจัด
การเรียนรูหรือการออกแบบการสอน ซึ่งเปนงานที่ครูจะตองทํากอนการเขียนแผนการจัดการเรียนรู
การออกแบบการจัดการเรียนรูทําอยางไร ทําไมจึงตองออกแบบการจัดการเรียนรู ครูทุกคนผาน
การศึกษาและไดเรียนรูเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรูมาแลว ในอดีตการออกแบบการจัดการ
เรียนรูจะเริ่มตนจากการกําหนดจุดประสงคการเรียนรู การวางแผนการจัดการเรียนรู การดําเนินการ
จัดการเรียนรู และการวัดและประเมินผลการเรียนรู ปจจุบันการเรียนรูไดมีการเปลี่ยนแปลงไปตาม
สภาพแวดลอม เศรษฐกิจ และสังคม รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่เขามา
มีบทบาทตอการเรียนรูของนักเรียน ซึ่งนักเรียนสามารถเรียนรูไดจากสื่อและแหลงการเรียนรูตาง ๆ
ที่มีอยูรอบตัว ดังนั้นการออกแบบการจัดการเรียนรูจึงเปนกระบวนการสําคัญที่ครูจําเปนตองดําเนิน
การใหเหมาะสมกับศักยภาพของนักเรียนแตละบุคคล
แกรนต วิกกินส (Grant Wiggins) และเจย แมกไท (Jay McTighe) นักการศึกษาชาวอเมริกัน
ไดเสนอแนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบการจัดการเรียนรู ซึ่งเรียกวา Backward Design อัน
เปนการออกแบบการจัดการเรียนรูที่ครูจะตองกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
กอน โดยทั้งสองใหชื่อวา ความเขาใจที่คงทน (Enduring Understanding) เมื่อกําหนดความเขาใจที่
คงทนไดแลว ครูจะตองบอกใหไดวา ความเขาใจที่คงทนของนักเรียนนี้เกิดจากอะไร นักเรียนจะตองมี
หรือแสดงพฤติกรรมอะไรบาง ครูมีหรือใชวิธกี ารวัดอะไรบางที่จะบอกวานักเรียนมีหรือแสดงพฤติกรรม
เหลานั้นแลว จากนั้นครูจึงนึกถึงวิธีการจัดการเรียนรูที่จะทําใหนักเรียนเกิดความเขาใจที่คงทนตอไป
แนวคิด Backward Design
Backward Design เปนการออกแบบการจัดการเรียนรูที่ใชผลลัพธปลายทางเปนหลัก
ซึ่งผลลัพธปลายทางนี้จะเกิดขึน้ กับนักเรียนก็ตอเมือ่ จบหนวยการเรียนรู ทั้งนี้ครูจะตองออกแบบการ
จัดการเรียนรู โดยใชกรอบความคิดที่เปนเหตุเปนผล มีความสัมพันธกนั จากนั้นจึงจะลงมือเขียน
แผนการจัดการเรียนรู ขยายรายละเอียดเพิม่ เติมใหมีคุณภาพและประสิทธิภาพตอไป
กรอบความคิดหลักของการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design มี
ขั้นตอนหลักที่สําคัญ 3 ขั้นตอน คือ
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ขั้นที่ 2 กําหนดภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียน
มีผลการเรียนรูตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
ขั้นที่ 3 วางแผนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 กําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
กอนที่จะกําหนดผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียนนั้น ครูควรตอบคําถามสําคัญ
ตอไปนี้
1. นักเรียนควรจะมีความรู ความเขาใจ และสามารถทําสิ่งใดไดบาง
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 7
2. เนื้อหาสาระใดบางที่มีความสําคัญตอการสรางความเขาใจของนักเรียน และความเขาใจที่คงทน
(Enduring Understanding) ที่ครูตองการจัดการเรียนรูใหแกนักเรียนมีอะไรบาง
เมื่อจะตอบคําถามสําคัญดังกลาวขางตน ใหครูนึกถึงเปาหมายของการศึกษา มาตรฐานการเรียนรู
ดานเนือ้ หาระดับชาติที่ปรากฏอยูในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช 2551 รวมทั้ง
มาตรฐานการเรียนรูระดับเขตพื้นที่การศึกษาหรือทองถิ่น การทบทวนความคาดหวังของหลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน เนือ่ งจากมาตรฐานแตละระดับจะมีความสัมพันธกับเนือ้ หาสาระตาง ๆ
ซึ่งมีความแตกตางลดหลั่นกันไป ดวยเหตุนี้ขนั้ ที่ 1 ของ Backward Design ครูจึงตองจัดลําดับ
ความสําคัญและเลือกผลลัพธปลายทางของนักเรียน ซึ่งเปนผลการเรียนรูที่เกิดจากความเขาใจที่คงทน
ตอไป
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน
ความเขาใจที่คงทนคืออะไร ความเขาใจที่คงทนเปนความรูท ี่ลึกซึ้ง ไดแก ความคิดรวบยอด
ความสัมพันธ และหลักการของเนื้อหาและวิชาที่นักเรียนเรียนรู หรือกลาวอีกนัยหนึง่ เปนความรูที่
อิงเนื้อหา ความรูนี้เกิดจากการสะสมขอมูลตาง ๆ ของนักเรียนและเปนองคความรูที่นักเรียนสรางขึ้น
ดวยตนเอง
การเขียนความเขาใจที่คงทนในการออกแบบการจัดการเรียนรู
ถาความเขาใจที่คงทน หมายถึง สาระสําคัญของสิ่งที่จะเรียนรูแลว ครูควรจะรูวาสาระสําคัญ
หมายถึงอะไร คําวา สาระสําคัญ มาจากคําวา Concept ซึ่งนักการศึกษาของไทยแปลเปนภาษาไทยวา
สาระสําคัญ ความคิดรวบยอด มโนทัศน มโนมติ และสังกัป ซึ่งการเขียนแผนการจัดการเรียนรูนิยมใช
คําวา สาระสําคัญ
สาระสําคัญเปนขอความที่แสดงแกนหรือเปาหมายเกี่ยวกับเรื่องใดเรือ่ งหนึง่ เพือ่ ใหไดขอสรุปรวม
และขอแตกตางเกี่ยวกับเรื่องใดเรื่องหนึง่ โดยอาจครอบคลุมขอเท็จจริง กฎ ทฤษฎี ประเด็น และการ
สรุปสาระสําคัญและขอความที่มีลักษณะรวบยอดอยางอื่น
ประเภทของสาระสําคัญ
1. ระดับกวาง (Broad Concept)
2. ระดับการนําไปใช (Operative Concept หรือ Functional Concept)
ตัวอยางสาระสําคัญระดับกวาง
- การเลือกใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรไดอยางถูกตอง
ตัวอยางสาระสําคัญระดับการนําไปใช
- การรูจักใชแผนที่และเครื่องมือในการคนหาขอมูลขาวสารทางภูมิศาสตร จะทําใหงายและเขาใจ
วิชาภูมิศาสตรมากขึ้น
แนวทางการเขียนสาระสําคัญ
1. ใหเขียนสาระสําคัญของทุกเรื่อง โดยแยกเปนขอ ๆ (จํานวนขอของสาระสําคัญจะเทากับ
จํานวนเรื่อง)
2. การเขียนสาระสําคัญที่ดีควรเปนสาระสําคัญระดับการนําไปใช
3. สาระสําคัญตองครอบคลุมประเด็นสําคัญครบถวน เพราะหากขาดสวนใดไปแลวจะทําให
นักเรียนรับสาระสําคัญที่ผิดไปทันที
4. การเขียนสาระสําคัญที่จะใหครอบคลุมประเด็นสําคัญวิธกี ารหนึ่ง คือ การเขียนแผนผัง
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 8
สาระสําคัญ
ตัวอยางการเขียนแผนผังสาระสําคัญ
ใชศึกษาพื้นที่เพาะปลูก
ดานปาไม ประเมินความเสียหายของพื้นที่
เพาะปลูกจากภัยธรรมชาติ
ประโยชน
ของภาพจาก ดานธรณีวิทยา ศึกษาโครงสรางดานธรณีวิทยา
ดาวเทียม และธรณีสัณฐาน
วางแผนการจัดการทรัพยากรน้ํา
ดานทรัพยากร และประเมินความเสียหาย
จากภัยธรรมชาติ
จุดประสงคการ การวัดและประเมินผล
สาระการเรียนรู ภาระงาน/ชิ้นงาน กิจกรรมการเรียนรู สื่อการเรียนรู
เรียนรู วิธีการ เครื่องมือ เกณฑ
อธิบาย แผนที่ 1. การบันทึก 1. ซักถาม 1. แบบซักถาม 1. เกณฑคุณภาพ ศึกษาคนควา วิเคราะห 1. แผนที่ประเภทตาง ๆ
ความหมาย 1. ความหมายของ ความรู ความรู 2. แบบ 4 ระดับ บันทึกผล และนําเสนอ ของทวีปอเมริกาเหนือ
ประเภท และ แผนที่ 2. การนําเสนอ 2. ตรวจ ตรวจสอบ 2. เกณฑคุณภาพ ผลงานหนาชั้นเรียน และอเมริกาใต
องคประกอบ 2. ประเภทของ ผลงาน ผลงาน ผลงาน 4 ระดับ 2. ใบงานเรื่อง แผนที่
ของแผนที่ได แผนที่ 3. สังเกตการ 3. แบบ 3. เกณฑคุณภาพ 3. สื่ออิเล็กทรอนิกส
3. องคประกอบ ทํางานกลุม สังเกตการ 4 ระดับ และหนังสือตาง ๆ
ของแผนที่ ทํางานกลุม จากหองสมุด
4. วิวัฒนาการของ
แผนที่
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3
12
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ตัวชี้วัดชั้นป
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน คําถามสําคัญที่ทําใหเกิดความเขาใจที่คงทน
นักเรียนจะเขาใจวา…
1. 1.
2. 2.
ความรูของนักเรียนที่นําไปสูความเขาใจที่ ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่นําไปสูความ
คงทน นักเรียนจะรูวา… เขาใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ...
1. 1.
2. 2.
3. 3.
ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการเรียนรู
ตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
1. ภาระงานที่นักเรียนตองปฏิบัติ
1.1
1.2
2. วิธีการและเครื่องมือประเมินผลการเรียนรู
2.1 วิธีการประเมินผลการเรียนรู 2.2 เครื่องมือประเมินผลการเรียนรู
1) 1)
2) 2)
3. สิ่งที่มุงประเมิน
3.1
3.2
3.3
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3
16
รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมง
รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชั่วโมงจากการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด
Backward Design เขียนโดยใชรูปแบบของแผนการจัดการเรียนรูแบบเรียงหัวขอ ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
ชื่อแผน... (ระบุชื่อและลําดับที่ของแผนการจัดการเรียนรู)
ชื่อเรื่อง... (ระบุชื่อเรื่องทีจ่ ะทําการจัดการเรียนรู)
สาระที่... (ระบุสาระที่ใชจัดการเรียนรู)
เวลา... (ระบุระยะเวลาที่ใชในการจัดการเรียนรูตอ 1 แผน)
ชั้น... (ระบุชั้นที่จัดการเรียนรู)
หนวยการเรียนรูที่... (ระบุชื่อและลําดับที่ของหนวยการเรียนรู)
สาระสําคัญ... (เขียนความคิดรวบยอดหรือมโนทัศนของหัวเรื่องที่จะจัดการเรียนรู)
ตัวชี้วัดชั้นป... (ระบุตัวชี้วัดชัน้ ปที่ใชเปนเปาหมายของแผนการจัดการเรียนรู)
จุดประสงคการเรียนรู... (กําหนดใหสอดคลองกับสมรรถนะสําคัญและคุณลักษณะอันพึง
ประสงคของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช
2551 ซึ่งประกอบดวยดานความรูความคิด (Knowledge: K) ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม
(Affective: A) และดานทักษะ/กระบวนการ (Performance: P))
การวัดและประเมินผลการเรียนรู... (ระบุวิธกี ารและเครื่องมือวัดและประเมินผลที่สอดคลอง
กับจุดประสงคการเรียนรูทั้ง 3 ดาน)
สาระการเรียนรู... (ระบุสาระและเนื้อหาที่ใชจัดการเรียนรู อาจเขียนเฉพาะหัวเรื่องก็ได)
แนวทางบูรณาการ... (เสนอแนะและระบุกิจกรรมของกลุมสาระอื่นที่บูรณาการรวมกัน)
กระบวนการจัดการเรียนรู... (กําหนดใหสอดคลองกับธรรมชาติของกลุมสาระและการ
บูรณาการขามสาระ)
กิจกรรมเสนอแนะ... (ระบุรายละเอียดของกิจกรรมที่นักเรียนควรปฏิบัติเพิ่มเติม)
สื่อ/แหลงการเรียนรู... (ระบุสื่อ อุปกรณ และแหลงเรียนรูที่ใชในการจัดการเรียนรู)
บันทึกหลังการจัดการเรียนรู... (ระบุรายละเอียดของผลการจัดการเรียนรูตามแผนที่
กําหนดไว อาจนําเสนอขอเดนและขอดอยใหเปนขอมูลที่สามารถใชเปนสวนหนึ่งของการทําวิจัยในชัน้
เรียนได)
ในสวนของการเขียนการจัดกิจกรรมการเรียนรูนั้น ใหครูที่เขียนแผนการจัดการเรียนรูนําขั้นตอน
หลักของเทคนิคและวิธีการของการจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ เชน การเรียนแบบแกปญหา
การศึกษาเปนรายบุคคล การอภิปรายกลุมยอย/กลุมใหญ การฝกปฏิบัติการ การสืบคนขอมูล ฯลฯ มา
เขียนในขั้นสอน โดยใหคํานึงถึงธรรมชาติของกลุมสาระการเรียนรู
การใชแนวคิดของการออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design จะชวยใหครูมี
ความมั่นใจในการจัดการเรียนรูและใชแผนการจัดการเรียนรูของ ในการจัดการเรียนรูไดอยางมี
ประสิทธิภาพตอไป
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3
17
4. เทคนิคและวิธีการจัดการเรียนรู–การวัดและประเมินผลกลุมสาระการเรียนรู
พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545
มาตรา 24 (2) และ (3) ไดระบุแนวทางการจัดการเรียนรู โดยเนนการฝกทักษะกระบวนการคิด การ
ฝกทักษะการแสวงหาความรูดว ยตนเองจากแหลงเรียนรูที่หลากหลาย การฝกปฏิบัติจริง และการ
ประยุกตใชความรูเพือ่ การปองกันและแกปญหา ดังนั้น เพื่อใหการจัดการเรียนรูสอดคลองกับนโยบาย
ดังกลาวนี้ การจัดทําแผนการจัดการเรียนรูในคูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตรชุดนี้ จึงยึด
แนวทางการจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (Child-centered) เนนการเรียนรูจากการปฏิบัติ
จริง และเนนการเรียนรูแบบบูรณาการที่ผสมผสานเชื่อมโยงสาระการเรียนรูตาง ๆ กับหัวขอเรื่องหรือ
ประเด็นที่สอดคลองกับชีวิตจริง เพือ่ ใหนักเรียนเกิดการพัฒนาในองครวม เปนธรรมชาติ สอดคลองกับ
สภาพและปญหาที่เกิดในวิถีชวี ิตของนักเรียน
แนวทางการจัดการเรียนรูที่เนนผูเรียนเปนสําคัญ ไดเปลี่ยนแปลงบทบาทของครูจากการเปนผู
ชี้นําหรือถายทอดความรู ไปเปนผูชวยเหลือ อํานวยความสะดวก และสงเสริมสนับสนุนนักเรียนโดยใช
วิธีการตาง ๆ อยางหลากหลายรูปแบบ เพื่อใหนักเรียนเกิดการสรางสรรคความรูและนําความรูไปใช
อยางมีประสิทธิภาพ คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตรชุดนี้จึงไดนําเสนอ ทฤษฎี เทคนิค และ
วิธีการสอนตาง ๆ มาเปนแนวทางในการจัดการเรียนรู เชน
การจัดการเรียนรูโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning–BBL) เปนวิธีการจัดการ
เรียนรูที่อิงผลการวิจัยทางประสาทวิทยา ซึ่งไดเสนอแนะไววา ตามธรรมชาตินั้นสมองเรียนรูไดอยางไร
โดยไดกลาวถึงโครงสรางที่แทจริงของสมองและการทํางานของสมองมนุษยที่มีการแปรเปลี่ยนไปตามขั้น
ของการพัฒนา ซึ่งสามารถนํามาใชเปนกรอบแนวคิดของการสรางสรรคการจัดการเรียนรูไดอยางมี
ประสิทธิภาพ
การจัดการเรียนรูแบบใชปญหาเปนฐาน (Problem–Based Learning–PBL) เปนวิธกี าร
จัดการเรียนรูที่ใชปญหาที่เกิดขึ้นเปนจุดเริ่มตนและเปนตัวกระตุนใหเกิดกระบวนการเรียนรู โดยให
นักเรียนรวมกันแกปญหาภายใตการแนะนําของครู ใหนักเรียนชวยกันตั้งคําถามและชวยกันคนหา
คําตอบ โดยอาจใชความรูเ ดิมมาแกปญหา หรือศึกษาคนควาเพิ่มเติมสําหรับการแกปญหา นําขอมูลที่ได
จากการคนความาสรุปเปนขอมูลในการแกปญหา แลวชวยกันประเมินการแกปญหาเพื่อใชในการ
แกปญ หาครั้งตอไป สําหรับขั้นตอนการจัดการเรียนรู
การจัดการเรียนรูแบบพหุปญญา (Multiple Intelligences) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่มุง
พัฒนาองครวมของนักเรียนทั้งสมองดานซายและสมองดานขวา บนพื้นฐานความสามารถและสติปญญา
ที่แตกตางกันของแตละบุคคล มุงหมายจะใหนักเรียนสามารถแกปญหาหรือสรางสรรคสิ่งตาง ๆ ภายใต
ความหลากหลายของวัฒนธรรมหรือสภาพแวดลอม
การจัดการเรียนรูแบบรวมมือ (Cooperative Learning) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่จัด
สถานการณและบรรยากาศใหนักเรียนเกิดการเรียนรูรวมกัน ฝกใหนักเรียนที่มีลักษณะแตกตางกันทั้ง
สติปญญาและความถนัดรวมกันทํางานเปนกลุม รวมกันศึกษาคนควา
การจัดการเรียนรูแบบใชหมวกความคิด 6 ใบ (Six Thinking Hats) เปนวิธีการจัดการเรียนรู
ที่ใหนักเรียนฝกตั้งคําถามและตอบคําถามที่ใชความคิดในลักษณะตาง ๆ โดยสามารถอธิบายเหตุผล
ประกอบหรือวิเคราะหวิจารณได
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3
18
การจัดการเรียนรูแบบสืบสวนสอบสวน (Inquiry Process) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่ฝกให
นักเรียนคนหาความรูดวยตนเองเพือ่ อธิบายสิ่งตาง ๆ อยางเปนระบบ มีหลักเกณฑ โดยนักเรียนจะตอง
ใชความสามารถของตนเองคิดคน สืบเสาะ แกปญหา หรือคิดประดิษฐสิ่งใหมดวยตนเอง
การจัดการเรียนรูแบบกระบวนการแกปญหา (Problem Solving) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่มุง
ฝกใหนักเรียนเรียนรูจากการแกปญหาที่เกิดขึ้น โดยการทําความเขาใจปญหา วางแผนแกปญหา
ดําเนินการแกปญหา และตรวจสอบหรือมองยอนกลับ
การจัดการเรียนรูแบบโครงงาน (Project Work) เปนวิธกี ารจัดการเรียนรูรูปแบบหนึ่งที่สงเสริม
ใหนักเรียนเรียนรูดวยตนเองจากการลงมือปฏิบัติ โดยใชกระบวนการแสวงหาความรูหรือคนควาหา
คําตอบในสิ่งที่นักเรียนอยากรูห รือสงสัย ดวยวิธีการตาง ๆ อยางหลากหลาย
การจัดการเรียนรูที่เนนการปฏิบัติ (Active Learning) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่ใหนักเรียนได
ทดลองทําดวยตนเอง เพือ่ จะไดเรียนรูขั้นตอนของงาน รูจ ักวิธีแกปญหาในการทํางาน
การจัดการเรียนรูแบบสรางผังความคิด (Concept Mapping) เปนวิธกี ารจัดการเรียนรูดวยการ
จัดกลุมความคิดรวบยอด เพือ่ ใหเห็นความสัมพันธกันระหวางความคิดหลักและความคิดรองลงไป โดย
นําเสนอเปนภาพหรือเปนผัง
การจัดการเรียนรูจากประสบการณ (Experience Learning) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่จัด
กิจกรรมหรือจัดประสบการณใหนักเรียนเกิดการเรียนรูจากการปฏิบัติ แลวกระตุนใหนักเรียนพัฒนา
ทักษะใหม ๆ เจตคติใหม ๆ หรือวิธีการคิดใหม ๆ
การเรียนรูโดยการแสดงบทบาทสมมุติ (Role Playing) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่ใหนักเรียน
ไดแสดงบทบาทในสถานการณที่สมมุติขึ้น โดยอาจกําหนดใหแสดงบทบาทสมมุติที่เปนพฤติกรรมของ
บุคคลอื่น หรือแสดงพฤติกรรมในบทบาทของตนเองในสถานการณตาง ๆ
การเรียนรูจากเกมจําลองสถานการณ (Simulation Gaming) เปนวิธีการจัดการเรียนรูที่ครูนํา
สถานการณจริงมาจําลองไวในหองเรียน โดยการกําหนดกฎ กติกา เงื่อนไขสําหรับเกมนั้น ๆ แลวให
ผูเรียนไปเลนเกมหรือกิจกรรมในสถานการณจําลองนัน้
การจัดการเรียนรูตองจัดควบคูกับการวัดและการประเมินผลตามภาระงาน/ชิ้นงานที่สอดคลองกับ
ตัวชี้วัด แผนการจัดการเรียนรูนี้ไดเสนอการวัดและประเมินผลครบทั้ง 3 ดาน คือ ดานความรู ดาน
คุณธรรม จริยธรรม และคานิยม และดานทักษะ/กระบวนการ เนนวิธกี ารวัดที่หลากหลายตาม
สถานการณจริง การดูรองรอยตาง ๆ ควบคูไปกับการดูกระบวนการทํางาน และผลผลิตของงาน โดย
ออกแบบการประเมินกอนเรียน ระหวางเรียน หลังเรียน และแบบทดสอบประจําหนวย พรอม
แบบฟอรมและเกณฑการประเมิน เพื่ออํานวยความสะดวกใหครูไวพรอม ทั้งนี้ครูอาจเพิม่ เติมโดยการ
ออกแบบการวัดและประเมินดวยมิติคุณภาพ (Rubrics)
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 19
5. ตารางวิเคราะหสาระ มาตรฐานการเรียนรู และตัวชี้วัดชั้นปกับหนวยการเรียนรู
4. ผลกระทบที่ประเทศไทยไดรับจากการเปลี่ยนแปลงของ
สิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 20
6. โครงสรางการแบงเวลารายชั่วโมงในการจัดการเรียนรู
หนวยการเรียนรู/ เวลา/
เรื่อง จํานวนชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรู
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตร 3
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 แผนที่ 1
แผนการจัดการเรียนรูที่ 2 เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร 2
หนวยการเรียนรูที่ 2 ทวีปอเมริกาเหนือ 8
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ 4
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือ 2
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ 1
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ 1
หนวยการเรียนรูที่ 3 ทวีปอเมริกาใต 8
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต 4
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 ประชากรของทวีปอเมริกาใต 2
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต 1
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต 1
หนวยการเรียนรูที่ 4 สถานการณดานทรัพยากรธรรมชาติและ 4
สิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ 1
อเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 ผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีป 2
อเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกา 1
เหนือและอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 1
ผังมโนทัศนเปาหมายการจัดการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน
ความรู
1. ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
2. ลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และ
วัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือ
ภาระชิ้นงาน ทักษะ/กระบวนการ
1. การนําเสนอผลงาน 1. การสืบคน
2. การบันทึกความรู 2. การคิด วิเคราะห
ทวีปอเมริกาเหนือ
3. การทําแบบทดสอบ 3. การใชเทคโนโลยี
4. สรางแผนที่ความคิด 4. กระบวนการกลุม
5. วาดภาพระบายสี
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู
หนวยการเรียนรูที่ 2 ทวีปอเมริกาเหนือ
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน คําถามสําคัญที่ทําใหเกิดความเขาใจที่คงทน
นักเรียนจะเขาใจวา... • ลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของทวีป
• ลักษณะทางกายภาพมีอิทธิพลตอวิถีการดํารงชีวิต อเมริกาเหนือไดรับอิทธิพลมาจากลักษณะทางกายภาพ
สังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของประชากรใน ของทวีปอเมริกาเหนือใชหรือไม เพราะเหตุใด
ทวีปอเมริกาเหนือ
ความรูของนักเรียนที่นําไปสูความเขาใจที่คงทน ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่นําไปสูความ
นักเรียนจะรูวา… เขาใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ…
1. คําสําคัญ ไดแก ซีกโลกเหนือ เขตหนาว คอคอด 1. อธิบายลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ประชากร ธรณีวิทยา ภูเขาไฟ ธารน้ําแข็ง ทุงหญา รวมไปถึงลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม
ปาสน เสนทรอปกออฟแคนเซอร ภูเขาน้ําแข็ง ของทวีปอเมริกาเหนือได
2. ทวีปอเมริกาเหนือมีขนาดใหญเปนอันดับ 3 ของโลก 2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะการดํารงชีวิต
ตั้งอยูในซีกโลกเหนือ มีทศิ เหนือจดมหาสมุทรอารกติก ของประชากรกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกา
ทิศตะวันออกจดมหาสมุทรแอตแลนติก ทิศใตติดตอ เหนือได
กับทวีปอเมริกาใต และทิศตะวันตกจดมหาสมุทร
แปซิฟก และแบงตามสภาพสังคมวัฒนธรรมเปน 2
สวน ไดแก แองโกลอเมริกาและลาตินอเมริกา โดยถือ
แมน้ํารีโอแกรนด ซึ่งเปนพรมแดนระหวางประเทศ
เม็กซิโกกับสหรัฐอเมริกา เปนแนวแบงภูมภิ าคอเมริกา
เหนือและอเมริกากลาง
3. ลักษณะภูมปิ ระเทศของทวีปอเมริกาเหนือ แบงเปน 4
เขต ไดแก เขตเทือกเขาสูงภาคตะวันตก เขตที่ราบภาค
กลาง เขตหินเกาแคนาดา และเขตภูเขาภาคตะวันออก
มีแมน้ําสําคัญหลายสาย เชน แมน้ํามิสซิสซิปป มิสซูรี
รีโอแกรนด โคโลราโด เขตภูมิอากาศแบงได 12 เขต
ไดแก เขตปาฝนเขตรอน รอนชื้นแบบทุงหญาเมืองรอน
ทะเลทราย ทุงหญากึ่งทะเลทราย อบอุนชื้น ภาคพื้น
สมุทรชายฝงตะวันตก เมดิเตอรเรเนียน ชืน้ ภาคพื้น
ทวีป กึ่งขั้วโลกหรือไทกา ทุนดรา ทุงน้ําแข็ง และที่สูง
4. ทวีปอเมริกาเหนือมีประชากรรอยละ 13 ของโลก แบง
เชื้อชาติได 4 พวก คือ พวกผิวเหลือง พวกผิวขาว
พวกผิวดํา และพวกเลือดผสม มีภาษาอยู 3 กลุม
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 3
3. สิ่งที่มุงประเมิน
3.1 ความสามารถ 6 ดาน ไดแก การอธิบาย ชี้แจง การแปลความและตีความ การประยุกต ดัดแปลง และ
นําไปใช การมีมุมมองที่หลากหลาย การใหความสําคัญและใสใจในความรูสึกของผูอื่น และการรูจักตนเอง
3.2 ทักษะ/กระบวนการ เชน การสืบคน การคิด วิเคราะห การแกปญหา การใชเทคโนโลยี กระบวนการกลุม
3.3 คุณธรรม จริยธรรม และคานิยม เชน รักชาติ ศาสน กษัตริย ซื่อสัตยสุจริต มีวินัย ใฝเรียนรู อยูอยาง
พอเพียง มุงมั่นในการทํางาน รักความเปนไทย มีจติ สาธารณะ
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ เวลา 4 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือ เวลา 2 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ เวลา 1 ชั่วโมง
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 5
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3
ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
1. สาระสําคัญ
ทวีปอเมริกาเหนือเปนทวีปที่มีขนาดใหญ พื้นที่ภายในทวีปมีแนวเทือกเขาสูง ที่ราบขนาดใหญ ที่ราบลุมแมน้ํา และ
ทางดานตะวันตกมีแนวเทือกเขาสูง มีภูมอิ ากาศแทบทุกชนิด ทั้งภูมิอากาศรอน อบอุน และหนาว โดยเฉพาะทางตอน
เหนือมีอากาศหนาวเย็น แบบกึ่งขั้วโลก และทุนดรา มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ จึงทําใหเปนทวีปที่มีความ
เจริญกาวหนาทางเศรษฐกิจมากที่สุดทวีปหนึ่ง
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
(ส 5.1 ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะที่ตั้ง ขนาด ลักษณะภูมปิ ระเทศ และภูมิอากาศในทวีปอเมริกาเหนือได
(K, P)
3. มีความมุงมั่นในการเรียนรูและแสดงใหเห็นถึงความสนใจในการศึกษาขอมูลเรื่องทวีปอเมริกาเหนือได (A)
4. สามารถคนควาขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือจากแหลงตาง ๆ ไดอยางถูกตอง (P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ทดสอบกอนเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
2. ซักถามความรูเรื่องลักษณะทาง เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมในดาน
กายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ ความใฝเรียนรู ฯลฯ การสือ่ สาร การคิด การแกปญหา
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ฯลฯ
บุคคลหรือเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
1. ที่ตั้ง อาณาเขต และขนาด
2. การแบงภูมิภาคของทวีปอเมริกาเหนือ
3. ลักษณะภูมิประเทศ
4. แหลงน้ําในทวีปอเมริกาเหนือ
5. ภูมิอากาศ
5.1 ปจจัยที่มีอิทธิพลตอสภาพภูมิอากาศ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 6
5.2 เขตภูมิอากาศ
6. ทรัพยากรธรรมชาติ
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน เขียนเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ภาษาอังกฤษ อานและแปลขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือจากแผนที่และหนังสือ
ที่พิมพเปนภาษาอังกฤษ
ศิลปะ วาดภาพและระบายสีแผนที่ภูมิประเทศและภูมิอากาศของทวีปอเมริกาเหนือ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือจากแหลงเรียนรูตาง ๆ
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน
3. ครูประเมินความรูของนักเรียนวามีความรูในเรือ่ งราวของทวีปอเมริกาเหนือมากนอยเพียงใดดวยคําถามตาง ๆ
เรียกใหนักเรียนตอบทีละคน หลังจากนั้นครูนําแผนที่โลกมาแสดงในชั้นเรียน ใหนักเรียนชวยกันตอบถึงตําแหนงที่ตั้ง
ขนาด และอาณาเขตของทวีปอเมริกาเหนือ ครูเฉลยคําตอบที่ถูกตองและนําเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
4. ครูแจกใบงานเรื่องแผนที่ของทวีปอเมริกาเหนือ 3 แผน/คน โดยมีรายละเอียดดังนี้
1) ใบงานที่ 1 แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ ใหใสชื่อประเทศ ชื่อเมืองหลวง และระบายสีประเทศตาม
ขอบเขตของประเทศนั้น ๆ
2) ใบงานที่ 2 แผนที่ลักษณะภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ ใหใสแนวเทือกเขา เสนแมน้ํา เขตภูมิประเทศ
และใสชื่อ คําอธิบายสัญลักษณพรอมระบายสีใหถูกตอง
3) ใบงานที่ 3 แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาเหนือ ใหใสเขตภูมอิ ากาศพรอมชือ่ เขต คําอธิบาย
สัญลักษณ และระบายสีใหถูกตอง
นักเรียนสามารถคนควาหาขอมูลจากแหลงการเรียนรูตาง ๆ เชน หนังสือเรียน แผนที่เลม อินเทอรเน็ต
5. นักเรียนนําแผนที่ที่ทําเสร็จเรียบรอยแลวมาแลกเปลี่ยนกัน เพือ่ สังเกต เพิม่ เติม และแกไขใหมีความสมบูรณ
มากขึ้น นักเรียนจะตองมีความเคารพและใหเกียรติกับชิ้นงานของเพือ่ นดวย หลังจากนั้นครูรวมเฉลยโดยอาศัยขอมูล
จากแผนที่และหนังสือเรียนที่ไดรับการยอมรับ ครูควรจะมีใบงานเกินกวาจํานวนนักเรียนในชั้นเรียน เพือ่ ใหนักเรียนไดมี
โอกาสแกไขงานของตนเองใหมีความถูกตองสมบูรณ
6. ครูใหนักเรียนชวยกันอธิบายถึงลักษณะของทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือ โดยนําแผนที่ภูมิประเทศ
และภูมิอากาศ มาชวยในการคิด วิเคราะหตามหลักเหตุผล ซึ่งสามารถนําความรูเรื่องทวีปยุโรปที่นักเรียนไดเรียนในชัน้
มัธยมศึกษาปที่ 2 มาเทียบเคียงได และเขียนลงบนกระดาน
7. ใหนักเรียนแบงกลุมเปน 4 กลุม แลวชวยกันสืบคนขอมูลทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนือจากแหลง
ตาง ๆ
1) กลุมที่ 1 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรดิน
2) กลุมที่ 2 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรปาไม
3) กลุมที่ 3 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรสัตวในธรรมชาติ
4) กลุมที่ 4 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรทางพลังงาน
8. นักเรียนบันทึกผลการคนควาขอมูลลงในแบบบันทึกผลการสืบคน นําผลงานมาเสนอหนาชัน้ เรียน โดยเขียน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 7
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 8
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4
ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือ
1. สาระสําคัญ
ทวีปอมริกาเหนือมีประชากรรอยละ 8 ของโลก สถิติใน ค.ศ. 2010 หรือประมาณ 537 ลานคน มากเปนอันดับ
3 ของโลก มีความหนาแนนประมาณ 22 คนตอตารางกิโลเมตร ประกอบดวยกลุมชนหลายเชื้อชาติ ทั้งพวกผิวเหลือง
ผิวขาว ผิวดํา และพวกเลือดผสม มีภาษาที่ใชอยูในตระกูลอินโด-ยูโรเปยน และเปนทวีปที่มีประชากรสวนใหญนับถือ
คริสตศาสนา
2. ตัวชี้วดั ชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
(ส 5.1 ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะของประชากร ภาษา และศาสนาในทวีปอเมริกาเหนือได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางกระจายตัวและการดํารงชีวิตของประชากรในทวีปอเมริกาเหนือได (K, P)
3. มีความมุงมั่นในการเรียนรูและแสดงใหเห็นถึงความสนใจในการศึกษาขอมูลเรื่องประชากรในทวีปอเมริกาเหนือ
ได (A)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ซักถามความรูเรื่องประชากรของ • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
ทวีปอเมริกเหนือ เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมในดาน
2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ความใฝเรียนรู ฯลฯ การสื่อสาร การคิด การแกปญหา
บุคคลหรือเปนกลุม ฯลฯ
5. สาระการเรียนรู
• ประชากร
1. จํานวนประชากร
2. เชื้อชาติ
3. ภาษา
4. ศาสนา
5. การกระจายของประชากร
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกีย่ วกับขอมูลประชากรของทวีปอเมริกาเหนือ
ภาษาอังกฤษ อานและแปลขอมูลเกี่ยวกับสถิติประชากรของทวีปเมริกาเหนือที่เปนภาษาอังกฤษ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับสถิติประชากรของทวีปอเมริกาเหนือจากแหลงเรียนรูตาง ๆ เชน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 9
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 11
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5
ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
1. สาระสําคัญ
ทวีปอเมริกาเหนือมีระบบเศรษฐกิจของประเทศที่ไดรับอิทธิพลจากลักษณะทางกายภาพที่เอือ้ อํานวย โดยเฉพาะ
การทําเหมืองแรเหล็ก ถานหิน การทําประมง ปาไม อุตสาหกรรมเหล็กกลา อุตสาหกรรมการทองเที่ยว การเพาะปลูกขาว
สาลี องุน การเลี้ยงโคนมและแกะ ซึ่งทําใหการคาของทวีปมีความเจริญกาวหนา
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.1
ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือได (K, P)
3. เห็นความสําคัญในการเรียนรูเรื่องลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือได (A)
4. นําเสนอผลงานไดอยางละเอียด ชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหาที่เรียนรูได (K, P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ซักถามความรูเรื่องลักษณะทาง • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมในดาน
2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ความใฝเรียนรู ฯลฯ การสื่อสาร การคิด การแกปญหา
บุคคลหรือเปนกลุม ฯลฯ
5. สาระการเรียนรู
• เศรษฐกิจ
1. การเกษตร
2. การทําประมง
3. การทําปาไม
4. การทําเหมืองแร
5. อุตสาหกรรม
6. การคา
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกีย่ วกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ และจัดทําปายนิเทศ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 12
ศิลปะ ตกแตงปายนิเทศใหมีความสวยงามตามตองการ
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูซักถามวานักเรียนรูจักสินคาจากทวีปอเมริกาเหนืออะไรบางที่มีชื่อเสียง และสถานที่ทองเที่ยวใดบางใน
อเมริกาเหนือทีม่ ีชื่อเสียง นักเรียนตอบคําถามคนละ 1–2 อยาง ครูสรุปและเชื่อมโยงเขาสูเนื้อหาการเรียนรู
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูแบงนักเรียนออกเปน 6 กลุม ใหนักเรียนสืบคนขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
และบันทึกผลการสืบคนลงในแบบบันทึกผลการสืบคน โดยแบงงานดังนี้
กลุมที่ 1 การเกษตร
กลุมที่ 2 การทําประมง
กลุมที่ 3 การทําปาไม
กลุมที่ 4 การทําเหมืองแร
กลุมที่ 5 อุตสาหกรรม
กลุมที่ 6 การคา
4. นักเรียนนําขอมูลที่ไดมาจัดเปนปายนิเทศ และออกมานําเสนอผลงานหนาชั้นเรียนทั้งกลุม โดยที่ใหนักเรียน
ทุกคนตองมีสวนรวมในการนําเสนอ ครูชว ยสรุปขอมูลอีกครัง้ หนึ่ง นักเรียนที่รับฟงการนําเสนอบันทึกความรูลงสมุด
5. ครูซักถามความรูเกีย่ วกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือกับนักเรียนอีกครั้ง เพือ่ ทดสอบความ
เขาใจ ใหนักเรียนชวยกันวิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางเศรษฐกิจและลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกา
เหนือโดยอางอิงขอมูลจากปายนิเทศ และจัดทําเปนแผนที่แสดงลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ ครูสรุปและ
เพิ่มเติมใหถูกตอง นําแผนที่ไปติดไวในชั้นเรียน
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
6. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมที่เกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ แลวรวมกันเฉลยคําตอบ
ขั้นที่ 4 นําไปใช
7. ครูใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปยุโรปไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
8. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่องลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือแลวบันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูตั้งคําถามชวนคิดวาถานักเรียนอาศัยอยูในทวีปอเมริกาเหนือ นักเรียนจะเลือกทําอาชีพอะไร ใหนักเรียนเลือก
พื้นที่ในทวีปอเมริกาเหนือมา 1 แหง โดยที่ตองไมซ้ํากันกับเพื่อนในชั้นเรียน แลวอธิบายอาชีพที่ตองการทําพรอมเหตุผล
ประกอบ ออกมานําเสนอหนาชั้นเรียน
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แผนที่ทวีปอเมริกาเหนือ
2. แบบบันทึกผลการสืบคน
3. อินเทอรเน็ต และหนังสือตาง ๆ จากหองสมุด
4. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
5. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 13
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 14
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6
การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
1. สาระสําคัญ
ทวีปอเมริกาเหนือเปนดินแดนที่มีระบบคมนาคมขนสงเจริญกาวหนา มีเสนทางคมนาคมหนาแนนที่สุดในโลก
ทางบก โดยเฉพาะทางรถไฟที่มีความยาวกวา 400,000 กิโลเมตร ทางน้ํา มีการพัฒนาพืน้ ที่เปนเมืองทาเรือเดินสมุทร
ขนาดใหญหลายแหง เชน เมืองบอสตัน นิวยอรก ฟลาเดลเฟย ทางอากาศ มีทาอากาศยานที่มีผูโดยสารจํานวนมากเปน
อันดับ 1–3 ของโลก และมีระบบการขนสงทางทอที่พัฒนาทันสมัย
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.1
ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายระบบคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือได (K)
2. วิเคราะหอิทธิพลของลักษณะทางกายภาพที่สงผลตอการสรางระบบคมนาคมของทวีปอเมริกาเหนือได (K, P)
3. มีความใฝเรียนรูเรื่องการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ (A)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ทดสอบหลังเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
2. ซักถามความรูเ รื่องการคมนาคม เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมในดาน
ขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ ความใฝเรียนรู ฯลฯ การสือ่ สาร การคิด การแกปญหา
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ฯลฯ
บุคคลหรือเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• การคมนาคมขนสง
1. ทางบก
2. ทางน้ํา
3. ทางอากาศ
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกีย่ วกับการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
ภาษาอังกฤษ อานและแปลความหมายชื่อหรือคําตาง ๆ ที่ปรากฏในแผนที่ที่เปนภาษาอังกฤษ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 15
วิทยาศาสตร เทคโนโลยีที่เกี่ยวของกับระบบการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลและทําแผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
ศิลปะ วาดภาพและออกแบบสัญลักษณในแผนที่แสดงระบบการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกา
เหนือ
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนชมวีดิทัศนหรือบางฉากบางตอนของภาพยนตรที่มีภาพรถไฟ เรือ และเครื่องบินของทวีปอเมริกา
เหนือ แลวชวนใหนักเรียนตอบคําถามวาอะไร ทําใหระบบคมนาคมในทวีปอเมริกาเหนือมีความเจริญกาวหนาอยางมาก
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูแจกใบงานที่ 4 แผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ ใหนักเรียนใสขอมูลระบบคมนาคมขนสง
ไดแก ทางรถไฟ ทาเรือ และสายการบินที่สําคัญ ลงในแผนที่รวมไปถึงออกแบบสัญลักษณและอธิบายสัญลักษณ โดยให
สังเกตจากลักษณะภูมิประเทศที่ปรากฏในแผนที่
4. ใหนักเรียนจับคู นําแผนที่ที่ทําเสร็จแลวแลกเปลี่ยนกับของเพื่อน ครูเฉลยขอมูลที่ถูกตอง ใหนักเรียนแกไขของ
เพือ่ นใหถูกตองพรอมทั้งตกแตงแผนที่ใหมีความสะอาดและสวยงาม
5. ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนสามารถบันทึกขอมูลที่ครูเพิม่ เติมใหลงสมุดหรือลงในแผนที่ก็ได ระหวางนี้
ครูสามารถเปดวิดีทัศนที่นักเรียนไดชมไปแลวในขั้นแรกมาประกอบในการสรุปและอธิบายได
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
6. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมที่เกี่ยวกับการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ แลวรวมกันเฉลยคําตอบ
ขั้นที่ 4 นําไปใช
7. ครูใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
8. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่องการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือแลวบันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนเลือกเทคโนโลยีที่สําคัญที่เกี่ยวกับระบบคมนาคมของทวีปอเมริกาเหนือ เชน รถไฟ เครือ่ งบิน
คองคอรด มาคนละ 1 ชนิด แลวเขียนเปนรูปแบบของบทความ นํามารวมกันจัดทําเปนวารสาร
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
2. วีดิทศั นที่มีภาพรถไฟ เรือ และเครือ่ งบินในทวีปอเมริกาเหนือ
3. ใบงานที่ 4 แผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
4. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
5. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 16
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 1
ผังมโนทัศนเปาหมายการจัดการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน
ความรู
1. ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
2. ลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และ
วัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใต
ภาระชิ้นงาน ทักษะ/กระบวนการ
1. การนําเสนอผลงาน 1. การสืบคน
2. การบันทึกความรู 2. การคิด วิเคราะห
ทวีปอเมริกาใต
3. การทําแบบทดสอบ 3. การใชเทคโนโลยี
4. สรางแผนที่ความคิด 4. กระบวนการกลุม
5. วาดภาพระบายสี
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู
หนวยการเรียนรูที่ 3 ทวีปอเมริกาใต
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ตัวชี้วัดชั้นป
วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
(ส 5.1 ม. 3/2)
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน คําถามสําคัญที่ทําใหเกิดความเขาใจที่คงทน
นักเรียนจะเขาใจวา… ลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของทวีป
ลักษณะทางกายภาพมีอิทธิพลตอวิถีการดําเนินชีวิต อเมริกาใตไดรบั อิทธิพลมาจากลักษณะทางกายภาพของทวีป
สังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของประชากรในทวีป อเมริกาใต ใชหรือไม เพราะเหตุใด
อเมริกาใต
ความรูของนักเรียนที่นําไปสูความเขาใจที่คงทน ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่นําไปสู
นักเรียนจะรูวา... ความเขาใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ...
1. คําสําคัญ ไดแก เกาะ ชองแคบ เทือกเขา 1. อธิบายลักษณะทางกายภาพ รวมไปถึงลักษณะทางสังคม
แองระหวางภูเขา ที่ราบสูง ที่ราบสูงเชิงเขา ทะเลสาบ เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาใตได
ลมคา 2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะการดํารงชีวิตของ
2. ทวีปอเมริกาใตมีขนาดใหญเปนอันดับ 4 ของโลก ประชากรกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
รองจากทวีปเอเชีย แอฟริกา และอเมริกาเหนือ มีทิศ
เหนือติดตอกับทวีปอเมริกาเหนือ ทิศตะวันออกจด
มหาสมุทรแอตแลนติก ทิศใตติดตอกับชองแคบ
เดรก ซึ่งเปนนานน้ําที่คั่นทวีปอเมริกาใตกับทวีป
แอนตารกติกา ทิศตะวันตกจดคลองปานามาและ
มหาสมุทรแปซิฟก
3. ลักษณะภูมปิ ระเทศของทวีปอเมริกาใตแบงเปน 3
เขต ไดแก เขตเทือกเขาสูงทางดานตะวันตก เขตที่
ราบลุมแมน้ํา และเขตที่ราบสูงทางดานตะวันออก มี
แมน้ําที่สําคัญ เชน แมน้ําแอมะซอน ปารานา
ปารากวัย โอรีโนโก เขตภูมิอากาศแบงได 8 เขต
ไดแก เขตปาฝนเขตรอน รอนชื้นแบบทุงหญาเขต
รอน ทะเลทราย ทุงหญากึ่งทะเลทราย อบอุนชื้น
ภาคพื้นสมุทรชายฝงตะวันตก เมดิเตอรเรเนียน และ
ที่สูง
4. ทวีปอเมริกาใตมีประชากรรอยละ 6 ของโลก แบง
เชื้อชาติได 3 กลุม คือ กลุมอินเดียน เปนเผา
ดั้งเดิมของทวีปอเมริกาใต กลุมผิวขาว ไดแก ชาว
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 3
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต เวลา 4 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 ประชากรของทวีปอเมริกาใต เวลา 2 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต เวลา 1 ชั่วโมง
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 5
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7
ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
ทวีปอเมริกาใตมีพื้นที่สวนใหญอยูทางซีกโลกใต เปนดินแดนที่อุดมสมบูรณดวยทรัพยากรธรรมชาติหลายชนิด
พื้นที่สวนใหญเปนภูเขาและที่ราบสูง มีที่ราบเฉพาะเขตชายฝงและลุมแมน้ํา ภูมิอากาศมีทงั้ เขตรอนและเขตอบอุน ซึ่ง
เหมาะแกการดํารงชีวิต จึงเปนทวีปที่มีประชากรอาศัยมากแหงหนึ่งของโลก แตเนื่องจากความแตกตางทางดานสังคม
และปญหาเกี่ยวกับคุณภาพประชากร ทําใหการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศตาง ๆ ยังไมเจริญกาวหนาเทาที่ควร ทั้ง ๆ
ที่อยูใกลชิดกับทวีปอเมริกาเหนือ ซึ่งเปนทวีปที่พัฒนาและเจริญกาวหนาในทุก ๆ ดาน
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2
ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะที่ต้งั ขนาด ลักษณะภูมปิ ระเทศ และภูมิอากาศในทวีปอเมริกาใตได
(K, P)
3. ใฝเรียนรูและสนใจในการเรียนรูเรื่อง ทวีปอเมริกาใต (A)
4. คนควาขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใตจากแหลงเรียนรูตาง ๆ ไดอยางถูกตอง (P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ทดสอบกอนเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
2. ซักถามความรูเรื่องลักษณะทาง เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมใน
กายภาพของทวีปอเมริกาใต ความใฝเรียนใฝรู ฯลฯ ดานการสื่อสาร การคิด การแก
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ปญหา ฯลฯ
บุคคลหรือเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
1. ที่ตั้ง อาณาเขต และขนาด
2. ลักษณะภูมิประเทศ
3. แหลงน้ําในทวีปอเมริกาใต
4. ภูมิอากาศ
4.1 ปจจัยที่มีอิทธิพลตอสภาพภูมิอากาศ
4.2 เขตภูมอิ ากาศ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 6
5. ทรัพยากรธรรมชาติ
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ศิลปะ วาดภาพและระบายสีแผนที่ภูมิประเทศและภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใต
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใตจากแหลงเรียนรูตาง ๆ
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน
3. ครูประเมินความรูของนักเรียนวามีความรูเ รื่องราวเกี่ยวกับทวีปอเมริกาใตมากนอยเพียงใด โดยการตั้งคําถาม
ตาง ๆ เลือกสุมนักเรียนตอบทีละคน และสามารถใหเพื่อนชวยเหลือได หลังจากนั้นครูนาํ แผนที่โลกมาแสดงในชั้นเรียน
ใหนักเรียนชวยกันตอบถึงตําแหนงที่ตั้ง ขนาด และอาณาเขตของทวีปอเมริกาใต ครูเฉลยคําตอบที่ถูกตอง แลวเชื่อมโยง
เขาสูเนื้อหาที่จะเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
4. ครูแจกใบงานเรื่องแผนที่ของทวีปอเมริกาใต 3 แผน/คน โดยมีรายละเอียดดังนี้
1) ใบงานที่ 1 แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาใต ใหใสชื่อประเทศ ชื่อเมืองหลวง และระบายสีประเทศ
ตามขอบเขตของประเทศนั้น ๆ
2) ใบงานที่ 2 แผนที่ลักษณะภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต ใหใสแนวเทือกเขา เสนแมน้ํา เขตภูมิประเทศ
และใสชื่อ คําอธิบายสัญลักษณพรอมระบายสีใหถูกตอง
3) ใบงานที่ 3 แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใต ใหใสเขตภูมิอากาศพรอมชือ่ เขต คําอธิบายสัญลักษณ
และระบายสีใหถูกตอง
นักเรียนสามารถคนควาหาขอมูลจากแหลงการเรียนรูตาง ๆ เชน หนังสือเรียน แผนที่เลม อินเทอรเน็ต
5. นักเรียนนําแผนที่ที่ทําเสร็จเรียบรอยแลว มาแลกเปลี่ยนกันกับเพือ่ น รับฟงขอสังเกตเพิ่มเติม และแกไขแผนที่
ใหมีความสมบูรณมากขึ้น นักเรียนจะตองมีความเคารพและใหเกียรติตอชิ้นงานของเพือ่ นดวย หลังจากนั้นครูรวมเฉลย
โดยอาศัยขอมูลจากแผนที่และหนังสือเรียนที่ไดการยอมรับ ครูควรที่จะมีใบงานเกินกวาจํานวนนักเรียนในชั้นเรียน
เพือ่ ใหนักเรียนไดมีโอกาสแกไขงานของตนเองใหมีความถูกตองสมบูรณ
6. ครูใหนักเรียนชวยกันอธิบายถึงลักษณะของทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาใต โดยนําแผนที่ภูมิประเทศ
และภูมิอากาศ มาชวยในการคิด แลวรวมกันเขียนเปนแผนที่ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใต
7. ครูใหนักเรียนแบงกลุมเปน 4 กลุม แลวชวยกันสืบคนขอมูลทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาใตจากแหลง
ตาง ๆ และบันทึกผลการสืบคนลงในแบบบันทึกผลการสืบคน
1) กลุมที่ 1 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรดิน
2) กลุมที่ 2 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรปาไม
3) กลุมที่ 3 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรสัตวในธรรมชาติ
4) กลุมที่ 4 คนควาขอมูลเกี่ยวกับทรัพยากรทางพลังงานและแร
8. นักเรียนนําขอมูลที่ไดมาชวยกันแกไขแผนที่ทรัพยากรธรรมชาติของทวีปอเมริกาใตใหมีความถูกตอง ครูรวม
เฉลยและสรุปพรอมกับอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนทําแผนที่เสร็จแลวใหบันทึกผลการเรียนรูลงในแบบบันทึกผลการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 7
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
9. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมที่เกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต จากนั้นครูและนักเรียนรวมกัน
เฉลยคําตอบ
ขั้นที่ 4 นําไปใช
10. ครูแนะนําใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใตไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
11. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใตแลวบันทึกลงสมุด และเก็บ
ใบงานแผนที่ลงในแฟมสะสมงาน
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนวิเคราะหลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใตจากภาพจากดาวเทียม ซึ่งสามารถศึกษาไดจาก
แหลงขอมูลตาง ๆ
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
2. แผนที่โลก แผนที่ภูมิประเทศ แผนที่ภูมิอากาศ และแผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาใต
3. แผนที่เลม
4. ใบงานที่ 1 แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาใต
5. ใบงานที่ 2 แผนที่ลักษณะภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต
6. ใบงานที่ 3 แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใต
7. แบบบันทึกผลการสืบคนและแบบบันทึกผลการเรียนรู
8. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมศิ าสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
9. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 8
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8
ประชากรของทวีปอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
ประชากรของทวีปอเมริกาใตมีจํานวนมากเปนอันดับ 5 ของโลก ความหนาแนนประมาณ 22 คนตอตาราง
กิโลเมตร ประกอบดวยประชากร 3 กลุม คือ กลุมอินเดียน กลุมผิวขาว และกลุมผิวดํา ประเทศในทวีปอเมริกาใต
เกือบทุกประเทศใชภาษาสเปนเปนภาษาราชการ ประเทศที่ใชภาษาอื่นเปนภาษาราชการ ไดแก ประเทศบราซิลใชภาษา
โปรตุเกส ประเทศกายอานาใชภาษาอังกฤษ ดินแดนแฟรนชเกียนาของฝรัง่ เศสใชภาษาฝรั่งเศส ชาวอเมริกาใตสวนใหญ
ยังมีความเชื่อแบบดั้งเดิม
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2
ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะของประชากร ภาษา และศาสนาในทวีปอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางการกระจายตัวและการดํารงชีวิตของประชากรในทวีปอเมริกาใตได (K, P)
3. มีความมุงมั่นในการเรียนรูและแสดงใหเห็นถึงความสนใจในการศึกษาขอมูลเรื่องประชากรในทวีปอเมริกาใต
(A)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ซักถามความรูเรื่องประชากรของ • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
ทวีปอเมริกาใต เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมใน
2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ความใฝเรียนใฝรู ฯลฯ ดานการสื่อสาร การคิด การแก
บุคคลหรือเปนกลุม ปญหา ฯลฯ
5. สาระการเรียนรู
• ประชากร
1. จํานวนประชากร
2. เชื้อชาติ
3. ภาษา
4. ศาสนา
5. การกระจายของประชากร
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับขอมูลประชากรของทวีปอเมริกาใต
ภาษาอังกฤษ อานและแปลขอมูลเกี่ยวกับสถิติประชากรของทวีปอเมริกาใตที่เปนภาษาอังกฤษ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 9
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับสถิติประชากรของทวีปอเมริกาใตจากแหลงเรียนรูตาง ๆ
เชน อินเทอรเน็ต
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนดูภาพประชากรในทวีปอเมริกาใตหลาย ๆ ภาพ แลวสังเกตวาประชากรมีความแตกตางกัน
หรือไม และถาแบงกลุมประชากรในทวีปอเมริกาใต จะแบงไดกี่กลุม อะไรบาง ใหนักเรียนชวยกันแสดงความคิดเห็น ครู
สังเกตความกระตือรือรนในการเรียนรูของนักเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูตั้งคําถามเพือ่ กระตุนความสนใจของนักเรียนวา ประชากรในทวีปอเมริกาใตจะมีการใชภาษาอยางไร และนับ
ถือศาสนาอะไรบาง
4. ใหนักเรียนแบงออกเปน 2 กลุม และรวมกันอภิปรายในคําถามที่ครูตั้งไว รวมไปถึงกลุมประชากรที่นักเรียนได
แบงไววาถูกตองหรือไม โดยทีน่ ักเรียนตองชวยกันสืบคนขอมูลดังตอไปนี้
4.1 จํานวนประชากรและการกระจายตัวของประชากร
4.2 เชื้อชาติ ภาษา ศาสนา
5. ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนบันทึกผลการอภิปรายลงในแบบบันทึกผลการอภิปราย
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
6. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมเกี่ยวกับประชากรของทวีปอเมริกาใต แลวรวมกันเฉลยคําตอบ
ขั้นที่ 4 นําไปใช
7. ครูแนะนําใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับประชากรของทวีปอเมริกาใตไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
8. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่องประชากรของทวีปอเมริกาใตเปนแผนที่ความคิด บันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนวิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพกับการกระจายของประชากรในทวีปอเมริกาใต
แลวรวมกันทําเปนแผนที่แสดงการกระจายของประชากรในทวีปอเมริกาใต
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. ภาพประชากรของทวีปอเมริกาใต
2. แผนที่แสดงความหนาแนนของประชากรในทวีปอเมริกาใต
3. แบบบันทึกผลการอภิปราย
4. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมศิ าสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
5. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 10
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 11
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9
ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
เศรษฐกิจในทวีปอเมริกาใตสวนใหญจะเปนการทําการเกษตรโดยเฉพาะในบริเวณที่ราบลุมแมน้ําโอรีโนโก ที่ราบสูง
บราซิล พืชผลที่สําคัญคือ กาแฟ โกโก กลวยและออย ขาวสาลี ขาวโพด ฝาย มีการเลี้ยงสัตวจําพวกโค แพะ แกะ ซึ่ง
ประเทศในทวีปอเมริกาใตมีการเลี้ยงโคเนื้อกันมาก ไดแก อารเจนตินา อุรกุ วัย ปารากวัย บราซิล นอกจากนี้ยังมีการทํา
เหมืองแรทองแดง เหล็ก ดีบุก และทองคํา อุตสาหกรรมและการคาของชาวอเมริกาใตยังคงลาหลังกวาทวีปอเมริกาเหนือ
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2
ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตได (K, P)
3. แสดงใหเห็นถึงความพรอมในการเรียนรูเรื่องลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต (A)
4. นําเสนอผลงานไดอยางละเอียด ชัดเจน ครอบคลุมเนื้อหาที่เรียนรู (K, P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ซักถามความรูเรื่อง ลักษณะทาง •ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
เศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมใน
2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ความใฝเรียนใฝรู ฯลฯ ดานการสื่อสาร การคิด การแก
บุคคลหรือเปนกลุม ปญหา ฯลฯ
5. สาระการเรียนรู
• เศรษฐกิจ
1. การเกษตร
2. การทําประมง
3. การทําปาไม
4. การทําเหมืองแร
5. อุตสาหกรรม
6. การคา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 12
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับทวีปอเมริกาใต
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตจากแหลงเรียนรูตาง ๆ
ศิลปะ ตกแตงปายนิเทศเรื่องเกี่ยวกับเศรษฐกิจในทวีปอเมริกาใตใหมีความสวยงาม
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูซักถามวานักเรียนอาชีพที่ประชากรในทวีปอเมริกาใตนิยมมีอะไรบางที่นักเรียนรูจัก โดยใหนักเรียนลอง
สังเกตจากขาวตาง ๆ ที่เกี่ยวกับทวีปอเมริกาใต นักเรียนชวยกันตอบคําถาม ครูสรุปและเชื่อมโยงเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูแบงนักเรียนออกเปน 6 กลุม ใหนักเรียนในแตละกลุมเลือกอาชีพที่คาดวาจะทําไดในทวีปอเมริกาใต กลุม
ละ 1 อาชีพ ไมซ้ํากัน โดยอาศัยขอมูลจากลักษณะทางกายภาพและประชากรที่ไดศึกษาไปแลว
4. ใหนักเรียนแตละกลุมออกมานําเสนอ โดยนําแผนที่ รูปภาพ เครื่องแตงกาย หรือแสดงทาทาง เพือ่
ประกอบการนําเสนอได แตตองมีความชัดเจนและถูกตองของขอมูล ใชเวลาในการนําเสนอไมเกินกลุมละ 10 นาที
5. ครูชวยสรุปหลังจากการนําเสนอและอธิบายเพิ่มเติม หลังจากนั้นนักเรียนสรุปความรูที่ไดรับลงในแบบบันทึก
ความรู แลวนําความรูที่สรุปไดเขียนออกมาเปนแผนที่แสดงลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต ใหทุกคนมีสวน
รวมในการทํางาน เมื่อเสร็จแลวใหติดไวที่ปายนิเทศในชั้นเรียน
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
6. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมที่เกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต แลวรวมกันเฉลยคําตอบ
ขั้นที่ 4 นําไปใช
7. ครูใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
8. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเรื่องลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใตแลวบันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนหาขาวหรือบทความที่เกี่ยวกับสภาพทางเศรษฐกิจของประเทศตาง ๆ ในทวีปอเมริกาใต ซึ่งไดรับ
ผลกระทบจากลักษณะทางกายภาพของทวีป นําเสนอหนาชัน้ เรียน พรอมวิเคราะหโดยใชความรูความเขาใจของตนเอง
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แผนที่ทวีปอเมริกาใต
2. แบบบันทึกความรู
3. อินเทอรเน็ต และหนังสือตาง ๆ จากหองสมุด
4. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมศิ าสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
5. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 13
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 14
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10
การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใตยังกระจายไมทั่วถึงทุกสวนของทวีป เพราะประเทศสวนใหญเปนประเทศ
กําลังพัฒนา ประกอบกับการมีสภาพแวดลอมทางธรรมชาติที่เปนอุปสรรคตอการคมนาคมขนสงอยูทุกภูมิภาค กลาวคือ
มีภูเขาสูงที่ทุรกันดาร มีภูมิอากาศแหงแลงเปนทะเลทราย บริเวณที่มีการคมนาคมขนสงสะดวก
จึงกระจายอยูเ ปนหยอม ๆ ในเขตที่มีทรัพยากรธรรมชาติที่สมบูรณ
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2
ม. 3/2)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใตได (K, P)
3. เห็นคุณคาและความสําคัญของอาชีพตาง ๆ ที่มีสวนในการพัฒนาเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต (A)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
ดานคุณธรรม จริยธรรม
ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P)
และคานิยม (A)
1. ทดสอบหลังเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน • ประเมินพฤติกรรมในการทํางาน
2. ซักถามความรูเรื่องการคมนาคม เปนรายบุคคลในดานความมีวินัย เปนรายบุคคลและเปนกลุมใน
ขนสงของทวีปอเมริกาใต ความใฝเรียนใฝรู ฯลฯ ดานการสื่อสาร การคิด การแก
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปนราย ปญหา ฯลฯ
บุคคลหรือเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• การคมนาคมขนสง
1. ทางบก
2. ทางน้ํา
3. ทางอากาศ
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับทวีปอเมริกาใต
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับทวีปอเมริกาใตจากแหลงเรียนรูตาง ๆ
ศิลปะ วาดภาพและออกแบบสัญลักษณในแผนที่แสดงระบบการคมนาคมขนสงของทวีป
อเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 15
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูนําแผนที่แสดงเสนทางคมนาคมในทวีปอเมริกาใตมาใหนักเรียนดู ครูตั้งคําถามเกี่ยวกับเสนทางคมนาคมที่
ไดพบเห็นในแผนที่วาทําไมเสนทางคมนาคมในทวีปอเมริกาใตจึงมีสภาพดังที่ปรากฏในแผนที่ นักเรียนชวยกันแสดง
ความคิดเห็น ครูชวยสรุปประเด็นตาง ๆ ที่เปนขอสงสัยเพือ่ เริ่มตนปฏิบัตกิ ิจกรรม
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูใหนักเรียนจับคูห รือแบงกลุม กลุมละ 3 คน แจกใบงานที่ 4 แผนที่การคมนาคมขนสงในทวีปอเมริกาใต
ใหคูละ/กลุมละ 1 แผน ครูเก็บแผนที่ที่แสดงในตอนแรกออกไป ใหนักเรียนชวยกันเขียนระบบคมนาคมลงในแผนที่
โครงสราง ไดแก ทางรถไฟที่สําคัญ ทาเรือที่สําคัญ และสายการบินที่สําคัญ ลงในแผนที่รวมไปถึงออกแบบสัญลักษณ
และอธิบายสัญลักษณ โดยใหสังเกตจากลักษณะภูมิประเทศที่ปรากฏในแผนที่
4. นําแผนที่เสร็จแลวมาวางไวตรงกลาง ใหนักเรียนนั่งเปนวงลอมรอบและสังเกตแผนที่แตละแผนวามีลักษณะ
เปนอยางไร และใหรวมกันออกเสียงวาคูไหนหรือกลุมใดที่นาจะมีความถูกตองมากที่สุด ใหนักเรียนคูน ั้นหรือกลุมนัน้
ออกมาอธิบาย หลังจากนั้นครูชวยเฉลยและสรุปใหถูกตองพรอมอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนแกไขแผนที่ และตกแตงให
สวยงาม
5. ครูใหนักเรียนรวมกันวิเคราะหถึงสภาพระบบการคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใตวาเหตุใดถึงมีความ
เจริญกาวหนานอยกวาทวีปอืน่ ๆ ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนบันทึกความรูที่ไดลงสมุด
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
6. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมเกี่ยวกับการคมนาคมขนสงทวีปอเมริกาใต แลวรวมกันเฉลยคําตอบ
ขั้นที่ 4 นําไปใช
7. ครูแนะนําใหนักเรียนนําความรูเกี่ยวกับการคมนาคมขนสงทวีปอเมริกาใตไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
8. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับการคมนาคมของทวีปอเมริกาใตเปนแผนที่ความคิดบันทึกลงสมุด
9. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน และชวยกันเฉลยคําตอบ
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนแบงกลุม 4–6 กลุม และชวยกันวางนโยบายในการสรางระบบคมนาคมขนสงใหทวีปอเมริกาใต
เขียนในรูปแผนผังหรือแผนที่ความคิด พรอมแผนที่ นําเสนอหนาชั้นเรียน
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
2. แผนที่ทวีปทวีปอเมริกาใต
3. ใบงานที่ 4 แผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต
4. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมศิ าสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
5. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมศิ าสตร ม. 3 16
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู
แนวทางการพัฒนา
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู
แนวทางแกไข
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน
เหตุผล
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู
ลงชื่อ ผูสอน
/ /
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 1
ตอนที่ 3
เอกสาร/ความรูเสริมสําหรับครู
สาระที่ 5 ภูมิศาสตร
กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
สาระที่ 5 ภูมิศาสตร
มาตรฐาน ส 5.1 เขาใจลักษณะของโลกทางกายภาพและความสัมพันธของสรรพสิ่งซึ่งมีผลตอกันและ
กันในระบบของธรรมชาติ ใชแผนที่และเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการคนหา
วิเคราะห สรุป และใชขอมูลภูมิสารสนเทศอยางมีประสิทธิภาพ
ตัวชี้วัดชั้นป สาระการเรียนรูแกนกลาง
1. ใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการรวบรวม • เครื่องมือทางภูมิศาสตรที่แสดงลักษณะทาง
วิเคราะห และนําเสนอขอมูลเกี่ยวกับลักษณะ กายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
ทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือ อเมริกาใต
และอเมริกาใต
2. วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทาง • ลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีป
กายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ อเมริกาเหนือและอเมริกาใต
อเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป สาระการเรียนรูแกนกลาง
1. วิเคราะหการกอเกิดสิ่งแวดลอมใหมทาง • การเปลี่ยนแปลงประชากร เศรษฐกิจ สังคม
สังคม อันเปนผลจากการเปลี่ยนแปลงทาง และวัฒนธรรมของทวีปอเมริกาเหนือและ
ธรรมชาติ และทางสังคมของทวีปอเมริกา อเมริกาใต
เหนือและอเมริกาใต
2. ระบุแนวทางการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ • การอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ
และสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ สิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต อเมริกาใต
3. สํารวจ อภิปรายประเด็นปญหาเกี่ยวกับ • ปญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นในทวีป
สิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นในทวีปอเมริกาเหนือและ อเมริกาเหนือและอเมริกาใต
อเมริกาใต
4. วิเคราะหเหตุผลและผลกระทบที่ประเทศไทย • ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของ
ไดรับจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมใน สิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
ทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต ตอประเทศไทย
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 3
3. แฟมสะสมผลงาน (Portfolio)
แฟมสะสมผลงาน หมายถึง แหลงรวบรวมเอกสาร ผลงาน หรือหลักฐาน เพือ่ ใชสะทอนถึง
ผลสัมฤทธิ์ ความสามารถ ทักษะ และพัฒนาการของนักเรียน มีการจัดเรียบเรียงผลงานไวอยางมีระบบ
โดยนําความรู ความคิด และการนําเสนอมาผสมผสานกัน ซึ่งนักเรียนเปนผูคัดเลือกผลงานและมีสวน
รวมในการประเมิน แฟมสะสมผลงานจึงเปนหลักฐานสําคัญที่จะทําใหนักเรียนสามารถมองเห็น
พัฒนาการของตนเองไดตามสภาพจริง รวมทั้งเห็นขอบกพรองและแนวทางในการปรับปรุงแกไขใหดีขึ้น
ตอไป
ลักษณะสําคัญของการประเมินผลโดยใชแฟมสะสมผลงาน
1. ครูสามารถใชเปนเครือ่ งมือในการติดตามความกาวหนาของนักเรียนเปนรายบุคคลไดเปนอยาง
ดี เนือ่ งจากมีผลงานสะสมไว ครูจะทราบจุดเดน จุดดอยของนักเรียนแตละคนจากแฟมสะสมผลงาน
และสามารถติดตามพัฒนาการไดอยางตอเนือ่ ง
2. มุงวัดศักยภาพของนักเรียนในการผลิตหรือสรางผลงาน มากกวาการวัดความจําจากการทํา
แบบทดสอบ
3. วัดและประเมินโดยเนนผูเรียนเปนศูนยกลาง คือ นักเรียนเปนผูวางแผน ลงมือปฏิบตั ิงาน
รวมทั้งประเมินและปรับปรุงตนเอง ซึ่งมีครูเปนผูชี้แนะ เนนการประเมินผลยอยมากกวาการประเมินผล
รวม
4. ฝกใหนักเรียนรูจักการประเมินตนเอง และหาแนวทางปรับปรุงพัฒนาตนเอง
5. นักเรียนเกิดความมัน่ ใจและภาคภูมิใจในผลงานของตนเอง รูวาตนเองมีจุดเดนในเรือ่ งใด
6. ชวยในการสื่อความหมายเกี่ยวกับความรู ความสามารถ ตลอดจนพัฒนาการของนักเรียนใหผู
ที่เกี่ยวของทราบ เชน ผูปกครอง ฝายแนะแนว ตลอดจนผูบ ริหารของโรงเรียน
ขั้นตอนการประเมินผลโดยใชแฟมสะสมผลงาน
การจัดทําแฟมสะสมผลงานมี 10 ขั้นตอน ซึ่งแตละขั้นตอนมีรายละเอียดดังนี้
1. การวางแผนจัดทําแฟมสะสมผลงาน การจัดทําแฟมสะสมผลงานตองมีสวนรวมระหวางครู
นักเรียน และผูปกครอง
ครู การเตรียมตัวของครูตองเริ่มจากการศึกษาและวิเคราะหหลักสูตร คูมือครู คําอธิบายรายวิชา
วิธีการวัดและประเมินผลในหลักสูตร รวมทั้งครูตองมีความรูและเขาใจเกีย่ วกับการประเมินโดยใชแฟม
สะสมผลงาน จึงสามารถวางแผนกําหนดชิ้นงานได
นักเรียน ตองมีความเขาใจเกีย่ วกับจุดประสงคการเรียนรู เนื้อหาสาระ การประเมินผลโดยใช
แฟมสะสมผลงาน การมีสวนรวมในกิจกรรมการเรียนรู การกําหนดชิ้นงาน และบทบาทในการทํางาน
กลุม โดยครูตองแจงใหนักเรียนทราบลวงหนา
ผูปกครอง ตองเขามามีสวนรวมในการคัดเลือกผลงาน การแสดงความคิดเห็น และรับรู
พัฒนาการของนักเรียนอยางตอเนือ่ ง ดังนั้นกอนทําแฟมสะสมผลงาน ครูตองแจงใหผูปกครองทราบ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 5
หรือขอความรวมมือ รวมทั้งใหความรูในเรื่องการประเมินผลโดยใชแฟมสะสมผลงานแกผูปกครองเมือ่ มี
โอกาส
2. การรวบรวมผลงานและจัดระบบแฟม ในการรวบรวมผลงานตองออกแบบการจัดเก็บหรือ
แยกหมวดหมูข องผลงานใหดี เพือ่ สะดวกและงายตอการนําขอมูลออกมาใช แนวทางการจัดหมวดหมู
ของผลงาน เชน
1) จัดแยกตามลําดับวันและเวลาที่สรางผลงานขึ้นมา
2) จัดแยกตามความซับซอนของผลงาน เปนการแสดงถึงทักษะหรือพัฒนาการของนักเรียนที่
มากขึ้น
3) จัดแยกตามวัตถุประสงค เนื้อหา หรือประเภทของผลงาน
ผลงานที่อยูในแฟมสะสมผลงานอาจมีหลายเรื่อง หลายวิชา ดังนั้น นักเรียนจะตองทําเครือ่ งมือ
ในการชวยคนหา เชน สารบัญ ดัชนีเรือ่ ง จุดสี แถบสี ติดไวที่ผลงานโดยมีรหัสที่แตกตางกัน
3. การคัดเลือกผลงาน ในการคัดเลือกผลงานนั้นควรใหสอดคลองกับเกณฑหรือมาตรฐานที่
โรงเรียน ครู หรือนักเรียนรวมกันกําหนดขึ้นมา และผูคัดเลือกผลงานควรเปนนักเรียนเจาของแฟม
สะสมผลงาน หรือมีสว นรวมกับครู เพื่อน และผูปกครอง
ผลงานที่เลือกเขาแฟมสะสมผลงาน ควรมีลกั ษณะดังนี้
1) สอดคลองกับเนื้อหาและวัตถุประสงคของการเรียนรู
2) เปนผลงานชิ้นที่ดีที่สุด มีความหมายตอนักเรียนมากทีส่ ุด
3) สะทอนใหเห็นถึงพัฒนาการของนักเรียนในทุกดาน
4) เปนสื่อที่จะชวยใหนักเรียนมีโอกาสแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกับครู ผูปกครอง และ
เพือ่ น ๆ
สวนจํานวนชิ้นงานนั้นใหกําหนดตามความเหมาะสม ไมควรมีมากเกินไป เพราะอาจจะทําให
ผลงานบางชิ้นไมมีความหมาย แตถามีนอยเกินไปจะทําใหการประเมินไมมีประสิทธิภาพ
4. การสรางสรรคแฟมสะสมผลงานใหมีเอกลักษณของตนเอง โครงสรางหลักของแฟมสะสม
ผลงานอาจเหมือนกัน แตนักเรียนสามารถตกแตงรายละเอียดยอยใหแตกตางกันตามความคิด
สรางสรรคของแตละบุคคล โดยอาจใชภาพ สี สติกเกอร ตกแตงใหสวยงาม เนนเอกลักษณของเจาของ
แฟมสะสมผลงาน
5. การแสดงความคิดเห็นหรือความรูสึกตอผลงาน ในขัน้ ตอนนี้นักเรียนจะไดรูจักการ
วิพากษวิจารณ หรือสะทอนความคิดเกี่ยวกับผลงานของตนเอง ตัวอยางขอความที่ใชแสดงความรูสึกตอ
ผลงาน เชน
1) ไดแนวคิดจากการทําผลงานชิ้นนี้มาจากไหน
2) เหตุผลที่เลือกผลงานชิ้นนีค้ ืออะไร
3) จุดเดน จุดดอยของผลงานชิ้นนี้คอื อะไร
4) รูสึกพอใจกับผลงานชิ้นนี้มากนอยเพียงใด
5) ไดขอคิดอะไรจากการทําผลงานชิ้นนี้
6. การตรวจสอบความสามารถของตนเอง เปนการเปดโอกาสใหนักเรียนไดประเมินความสามารถ
ของตนเอง โดยพิจารณาตามเกณฑยอย ๆ ที่ครูและนักเรียนชวยกันกําหนดขึ้น เชน นิสัยการทํางาน
ทักษะทางสังคม การทํางานเสร็จตามระยะเวลาที่กําหนด การขอความชวยเหลือเมือ่ มีความจําเปน เปน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 6
องคประกอบสําคัญของแฟมสะสมผลงาน มีดังนี้
1. สวนนํา ประกอบดวย
– ปก
– คํานํา
– สารบัญ
– ประวัติสวนตัว
– จุดมุงหมายของการทําแฟมสะสม
ผลงาน
2. สวนเนื้อหาแฟม ประกอบดวย
– ผลงาน
– ความคิดเห็นที่มีตอผลงาน
– Rubrics ประเมินผลงาน
3. สวนขอมูลเพิ่มเติม ประกอบดวย
– ผลการประเมินการเรียนรู
– การรายงานความกาวหนาโดยครู
– ความคิดเห็นของผูที่มีสวนเกี่ยวของ
เชน เพื่อน ผูปกครอง
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 8
5. รูปแบบแผนการจัดการเรียนรูรายชัว่ โมง
เมื่อครูออกแบบการจัดการเรียนรูตามแนวคิด Backward Design แลว ครูสามารถเขียนแผนการ
จัดการเรียนรูรายชั่วโมงโดยใชรูปแบบของแผนการจัดการเรียนรูแบบเรียงหัวขอ ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้
ชื่อแผน... (ระบุชื่อและลําดับที่ของแผนการจัดการเรียนรู)
ชื่อเรื่อง... (ระบุชื่อเรื่องที่จะทําการจัดการเรียนรู)
สาระที่... (ระบุสาระที่ใชจัดการเรียนรู)
ชั้น... (ระบุชั้นที่จัดการเรียนรู)
หนวยการเรียนรูที่... (ระบุชื่อและลําดับที่ของหนวยการเรียนรู)
เวลา... (ระบุระยะเวลาที่ใชในการจัดการเรียนรูตอ 1 แผน)
สาระสําคัญ... (เขียนความคิดรวบยอดหรือมโนทัศนของหัวเรื่องที่จะจัดการเรียนรู)
ตัวชี้วัดชั้นป... (ระบุตัวชี้วัดชั้นปที่ใชเปนเปาหมายของแผนการจัดการเรียนรู)
จุดประสงคการเรียนรู... (กําหนดใหสอดคลองกับสมรรถนะสําคัญและคุณลักษณะอันพึง
ประสงคของนักเรียนหลังจากสําเร็จการศึกษาตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพืน้ ฐาน พุทธศักราช
2551 ซึ่งประกอบดวยดานความรู (Knowledge–K) ดานคุณธรรม จริยธรรม และคานิยม (Affective–
A) และดานทักษะ/กระบวนการ (Performance–P))
การวัดและประเมินผลการเรียนรู... (ระบุวิธกี ารและเครื่องมือวัดและประเมินผลที่สอดคลองกับ
จุดประสงคการเรียนรูทั้ง 3 ดาน)
สาระการเรียนรู... (ระบุสาระและเนื้อหาที่ใชจัดการเรียนรู อาจเขียนเฉพาะหัวเรื่องก็ได)
กระบวนการจัดการเรียนรู... (กําหนดใหสอดคลองกับธรรมชาติของกลุมสาระและการบูรณาการ
ขามสาระ)
กิจกรรมเสนอแนะ... (ระบุรายละเอียดของกิจกรรมที่นักเรียนควรปฏิบัติเพิ่มเติม)
แนวทางบูรณาการ... (เสนอแนะและระบุกิจกรรมของกลุม สาระอื่นที่บูรณาการรวมกัน)
สื่อ/แหลงการเรียนรู... (ระบุสื่อ อุปกรณ และแหลงการเรียนรูที่ใชในการจัดการเรียนรู)
บันทึกหลังการจัดการเรียนรู... (ระบุรายละเอียดของผลการจัดการเรียนรูตามแผนที่กําหนดไว
อาจนําเสนอขอเดนและขอดอยใหเปนขอมูลที่สามารถใชเปนสวนหนึ่งของการทําวิจัยในชั้นเรียนได
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 10
6. แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนที่และเทคโนโลยีทางภูมศิ าสตร
คําชี้แจง เลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ขอใดกลาวถึงความหมายของแผนที่ได ง มีจุดเริ่มตนเปนเสนสมมุติสองเสน
ถูกตอง
ก สื่อที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ
ข สื่อที่มนุษยสรางขึ้นเปนภาพลายเสน 5. สัญลักษณนี้ใชแทนสิ่งใดลงใน
ค สื่อที่แสดงสิ่งที่เกิดขึ้นเองตาม แผนที่จึงจะเหมาะสมที่สุด
ธรรมชาติ ก ทุงนา
ง สื่อที่แสดงพื้นผิวโลกใหเห็นเปนภาพ ข ทะเลสาบ
สามมิติ ค พื้นที่ปาไม
2. แผนที่ชนิดใดเปนแผนที่เฉพาะเรื่องที่ ง ทะเลทราย
แสดงคุณลักษณะ 6. ชนชาติใดเปนผูวางรากฐานการทํา
ก แผนที่เลม แผนที่ของโลก
ข แผนที่รัฐกิจ ก กรีก
ค แผนที่ภูมิประเทศ ข โรมัน
ง แผนที่มาตราสวนขนาดเล็ก ค ฮอลันดา
3. วัดระยะทางในแผนที่ได 5 เซนติเมตร ง บาบิลอน
เมื่อเปรียบเทียบกับมาตราสวนของแผนที่ 7. แผนที่ในยุคกลางมีบทบาทอยางไร
แลวไดระยะทางจริงบนพื้นผิวโลกเทากับ ก มีการใชแผนที่ในการทําสงคราม
1.25 กิโลเมตร แผนที่นี้เปนแผนที่ ข มีการนําแผนที่มาใชสาํ รวจดินแดน
มาตราสวนขนาดใด ใหม
ก แผนที่มาตราสวนขนาดเล็ก ค แผนที่เปนเพียงเครื่องประดับอยาง
ข แผนที่มาตราสวนขนาดใหญ หนึ่ง
ค แผนที่มาตราสวนขนาดกลาง ง เปนแผนที่ที่ใชเปนตนแบบของแผนที่
ง ขอ ก และ ค ถูก โลกในยุคอื่น
4. ขอใดเปนลักษณะของพิกัดภูมิศาสตร 8. บุคคลใดเปนผูวางรากฐานการทําแผนที่
ก มีหนวยเปนเมตร ใหแกประเทศไทย
ข มีเสนขนานสองชุดตัดกัน ก เจมส แมคคารที
ค มีหนวยเปนองศา ลิปดา พิลิปดา ข ดี. เจ. คอลลินส
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 11
แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
หนวยการเรียนรูที่ 2 ทวีปอเมริกาเหนือ
คําชี้แจง เลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. การแบงทวีปอเมริกาเหนือออกเปน
แองโกลอเมริกาและลาตินอเมริกายึด
อะไรเปนแนวแบง
ก แมน้ํายูคอน
ข แมน้ําโคโลราโด
ค แมน้ํามิสซิสซิปป 5. แกรนดแคนยอนเปนลักษณะภูมิประเทศ
ง แมน้ํารีโอแกรนด ที่เกิดจากการกระทําของแมน้ําอะไร
2. ลาตินอเมริกาไดรับอิทธิพลทางดาน ก แมน้ํามิสซูรี
วัฒนธรรมมาจากประเทศใด ข แมน้ําโอไฮโอ
ค แมน้ําโคโลราโด
ก อังกฤษ–ชิลี
ง แมน้ํารีโอแกรนด
ข อิตาลี–ฝรั่งเศส
6. เขตเทือกเขาสูงที่ปรากฏเปนแนวตอเนื่อง
ค สเปน–โปรตุเกส
พบในภาคใดของทวีปอเมริกาเหนือ
ง แคนาดา–โปรตุเกส ก ภาคใต ค ภาคตะวันตก
3. ลักษณะภูมิประเทศในเขตใดของทวีป ข ภาคเหนือ ง ภาคตะวันออก
อเมริกาเหนือทีเ่ ปนเขตหินเกา 7. ภูมิอากาศแบบที่สูงสวนใหญพบบริเวณ
เชนเดียวกับบอลติกชีลดในทวีปยุโรป ใดของทวีปอเมริกาเหนือ
ก เขตหินเกาแคนาดา ก พื้นที่ทางภาคใตรัฐอะแลสกา
ข เขตที่ราบภาคกลาง ข เขตเทือกเขาสูงภาคตะวันตก
ค เขตภูเขาภาคตะวันออก ค เขตเทือกเขาสูงภาคตะวันออก
ง เขตเทือกเขาสูงภาคตะวันตก ง บริเวณตอนกลางของเกาะกรีนแลนด
4. บริเวณตั้งแตประเทศแคนาดาถึงอาว 8. ขอใดเปนอักษรยอของภูมิอากาศแบบชื้น
เม็กซิโกเปนเขตภูมิประเทศแบบใด ภาคพื้นทวีป
ก เขตที่ราบภาคกลาง ก Af ค Da
ข เขตที่ราบสูงภาคตะวันตก ข Bw ง Dc
ค เขตเทือกเขาทางภาคตะวันตก 9. รัฐใดของประเทศสหรัฐอเมริกาที่มี
ง เขตที่ราบชายฝงมหาสมุทรแปซิฟก ภูมิอากาศสวนใหญเปนแบบทะเลทราย
ก รัฐแคนซัส ค รัฐมินนิโซตา
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 13
แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
หนวยการเรียนรูที่ 3 ทวีปอเมริกาใต
คําชี้แจง เลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. ชาวตะวันตกกลุมแรกที่คนพบทวีป ค เขตเทือกเขาสูงทางตะวันตก
อเมริกาใตเปนชนชาติใด ง ขอ ข และ ค รวมกัน
ก สเปน
ข อิตาลี
ค อังกฤษ 6. แมน้ําใดเกิดจากเทือกเขาในเขตที่ราบสูง
ง โปรตุเกส บราซิล
2. หมูเกาะสําคัญทางตะวันตกของทวีป ก ปารานา
อเมริกาใตคือหมูเกาะอะไร ข โอรีโนโก
ก โตเบโก ค มักดาเลนา
ข ตรินิแดด ง เซาฟรังซิสกู
ค บารเบโดส 7. เพราะเหตุใดประชากรของทวีปอเมริกาใต
ง กาลาปาโกส ที่อยูในเขตละติจูดต่ําและอยูตอนในของ
3. ประเทศอารเจนตินาตั้งอยูในที่ราบสูง ภาคพื้นทวีปตองอาศัยอยูบนที่สูง
อะไร ก เพราะที่สูงมีอากาศไมรอน
ก บราซิล ข เพราะจะไดหลีกหนีจากเขตเงาฝน
ข กีอานา ค เพราะในที่ตํา่ มีฝนตกชุกมากเกินไป
ค มาตูโกรสซู ง เพราะมีแนวเทือกเขาสูงอยูตลอดทั้ง
ง ปาตาโกเนีย พื้นที่
4. น้ําตกเอนเจลอยูในที่ราบสูงใดในทวีป 8. ทะเลสาบอะไรมีขนาดใหญที่สุดในทวีป
อเมริกาใต อเมริกาใต
ก ที่ราบสูงกีอานา ก ซุพีเรีย
ข ที่ราบสูงบราซิล ข วินนิเพก
ค ที่ราบสูงมาตูโกรสซู ค ตีตีกากา
ง ที่ราบสูงแอลติพลาโน ง มาราไกโบ
5. แมน้ํามักดาเลนาในประเทศโคลอมเบียมี 9. บริเวณใดของทวีปอเมริกาใตที่มี
ตนกําเนิดมาจากเขตภูมิประเทศเขตใด ภูมิอากาศเหมือนภาคตะวันออกเฉียง-
ก เขตที่ราบลุมแมน้ํา เหนือของประเทศไทย
ข เขตที่ราบสูงทางตะวันออก ก เมืองอีกเี ก ประเทศชิลี
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 15
แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
หนวยการเรียนรูที่ 4 สถานการณดานทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
คําชี้แจง เลือกคําตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคําตอบเดียว
1. รัฐใดในประเทศแคนาดาที่มีปญหาการ ก ภาวะโลกรอน
ตัดไมทําลายปามากที่สุด ข การทําไรเลื่อนลอย
ก ควิเบก ค ปรากฏการณเอลนีโญ
ข โนวาสโกเชีย ง การขยายตัวของเขตเมือง
ค ซัสแคตเชวัน 6. เมืองใดมีปญหามลพิษทางน้ํามากที่สุด
ง บริติชโคลัมเบีย ในทวีปอเมริกาใต
2. ฝนกรดในทวีปอเมริกาเหนือเกิดจาก ก โบโกตา
สาเหตุใดมากที่สุด ข รีอูดีจาเนรู
ก การทําไรเลื่อนลอย ค ซานเตียโก
ข การเพิ่มขึ้นของรถยนต ง บัวโนสไอเรส
ค การเผาไหมเชื้อเพลิงของโรงงาน 7. เหตุการณใดถือเปนจุดเริ่มตนของ
ง การขยายตัวของอุตสาหกรรม ผลกระทบจากภาวะโลกรอนที่สงผลตอ
ประมงทะเล ทวีปอเมริกาใต
3. ขอใดไมใชสาเหตุท่ที ําใหเกิดมลพิษใน ก แมน้ําแอมะซอนเหือดแหง
กลุมทะเลสาบเกรตเลกส ข โรคไขเลือดออกเด็งกี่ระบาด
ก การทิ้งขยะของนักทองเที่ยว ค ธารน้ําแข็งบนเทือกเขาแอนดีสละลาย
ข การใชสารเคมีในพื้นที่เพาะปลูก ง เกิดภาวะน้ําทวมอยางหนักในรัฐ
ค การเติบโตของโรงงานอุตสาหกรรม เซาเปาลู
ง การเพิ่มขึ้นของจํานวนรถยนตบนถนน 8. LEED หมายถึงอะไร
4. พายุใดที่สรางความเสียหายใหแกประเทศ ก อาคารสีเขียว
สหรัฐอเมริกามากที่สุดใน ค.ศ. 2005 ข ชื่ออาคารสีเขียวแหงหนึ่ง
ก จีนน ค ชื่อสวนสัตวของเซ็นทรัลพารค
ข ไอแวน ง เกณฑมาตรฐานของอาคารสีเขียว
ค แคทรีนา 9. อาคารสีเขียวควรมีลักษณะอยางไร
ง ฟรานเซส ก อาคารที่สูงมาก
5. สาเหตุใดที่ทําใหพื้นที่ปาแอมะซอนถูก ข อาคารที่สวยงาม
ทําลายมากที่สุด ค อาคารที่ใชพลังงานนอย
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 17
ง อาคารที่ออกแบบโดยนายเร็นโซ ข รอยละ 5
เปยโน ค รอยละ 6
10. ประเทศใดมีพื้นที่เกษตรอินทรียมากที่สุด ง รอยละ 7
ในทวีปอเมริกาเหนือ
ก เม็กซิโก
ข แคนาดา
ค คอสตาริกา
ง สหรัฐอเมริกา
11. ฟาเบลาคือชื่อเรียกของอะไรในทวีป 16. รัฐบาลเอกวาดอรแกไขปญหาการบุกรุก
อเมริกาใต พื้นที่ปาของชนพื้นเมืองดวยวิธีการใด
ก ชุมชนแออัด ก การจัดตั้งอุทยานนิเวศวิทยา
ข อาคารสีเขียว ข การสนับสนุนการทองเที่ยวเชิงนิเวศ
ค พื้นที่เพาะปลูกพืช ค การกําหนดเขตอุทยานแหงชาติเพิ่มขึ้น
ง พืชดัดแปลงพันธุกรรม ง การบังคับใชกฎหมายตอชนพื้นเมือง
12. สภาพถนนสาย Trans-Amazonian ขั้นรุนแรง
Highway เสียหายสวนใหญเกิดจาก 17. พลังงานเอทานอลที่ประเทศบราซิลผลิต
สาเหตุใด ได ผลิตมาจากพืชชนิดใด
ก ฝนตกหนัก ก ออย
ข น้ําทวมขังเปนเวลานาน ข กาแฟ
ค รถยนตขนาดใหญวิ่งผาน ค ขาวโพด
ง พื้นที่ไรถั่วเหลืองขยายตัว ง ถั่วเหลือง
13. โครงการเสนทางเสือดําเปนโครงการที่ 18. ประเทศใดที่มีโครงการที่ไดรับทุน
เชื่อมอะไรเขาดวยกัน สนับสนุนจากกองทุน GEF มากที่สุดใน
ก พื้นที่ปาไมดั้งเดิม ทวีปอเมริกาใต
ข เขตหามลาสัตวปา ก ชิลี
ค เขตอุทยานแหงชาติ ข บราซิล
ง พื้นที่ลาสัตวถูกกฎหมาย ค โบลิเวีย
14. สหรัฐอเมริกาผลิตกระแสไฟฟาจาก ง อารเจนตินา
พลังงานทดแทนชนิดใดมากที่สุด 19. ภัยแลงที่เกิดขึ้นในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ.
ก น้ํา 2553 มีสาเหตุมาจากปรากฏการณใดที่
ข ลม เกิดขึ้นในทวีปอเมริกาใต
ค เอทานอล ก สึนามิ
ง แสงอาทิตย ข ลานีญา
15. สหรัฐอเมริกาจะลดกาซเรือนกระจกลง ค เอลนีโญ
รอยละ 17 ภายใน ค.ศ. 2020 มากกวา ง พายุเฮอรริเคน
ค.ศ. 2005 รอยละเทาใด 20. รางกฎหมายดานสิ่งแวดลอมฉบับลาสุด
ก รอยละ 4 ของสหรัฐอเมริกาที่ออกมาเมื่อ ค.ศ.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 18
7. แบบทดสอบปลายภาค
แบบทดสอบปลายภาค
ดานความรู
ตอนที่ 1
1. ขอใดคือความหมายของแผนที่ตาม ข 1.15 เซนติเมตร
พจนานุกรมศัพทภูมิศาสตร ฉบับ ค 1.25 เซนติเมตร
ราชบัณฑิตยสถาน ง 1.35 เซนติเมตร
ก สิ่งที่มนุษยสรางขึ้นเปนภาพลายเสน 4. องคประกอบใดที่ใชบอกความสัมพันธ
ข สื่อที่ถายทอดขอมูลโลกในรูปกราฟก ระหวางสิ่งตาง ๆ ที่ปรากฏในแผนที่ได
ค สิ่งที่แสดงลักษณะของผิวโลกลงบน ก ทิศทาง
พื้นราบ ข ชื่อแผนที่
ง สื่อที่แสดงสิ่งตาง ๆ ที่เกิดขึ้นเองตาม ค สัญลักษณ
ธรรมชาติ ง พิกัดแผนที่
2. ขอใดคือประเภทของแผนที่ที่จําแนกตาม 5. สัญลักษณนี้หมายถึง
ลักษณะที่แสดงในแผนที่ทั้งหมด อะไรในแผนที่
ก แผนที่เลม แผนที่ภูมิประเทศ แผนที่ ก เสนทางหลวง
เฉพาะเรือ่ ง ข เสนทางรถไฟ
ข แผนที่ภูมิประเทศ แผนที่รัฐกิจ แผนที่ ค เสนทางการบิน
เฉพาะเรือ่ ง ง เสนทางเดินเรือ
ค แผนที่เลม แผนที่เฉพาะเรือ่ ง แผนที่ 6. บุคคลใดเปนผูคํานวณหาเสนผาน
แสดงคุณลักษณะ ศูนยกลางของโลกไดสําเร็จ
ง แผนที่ภูมิประเทศ แผนที่เฉพาะเรื่อง ก โตเลมี
แผนที่แสดงปริมาณ ข เอราทอสเทนีส
3. วัดระยะทางจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่งได ค เจมส แมคคารที
4 เซนติเมตร ในแผนที่มาตราสวน ง เกอรฮารด เมอรเคเตอร
1:50,000 ระยะทางที่จะวัดไดจาก 7. ชาวบาบิลอนสรางแผนที่โลกจากวัสดุใด
เสนทางเดียวกันในแผนที่ 1:250,000 ก หิน
ควรจะเปนเทาไร ข หนังสัตว
ก 1.05 เซนติเมตร ค ดินเหนียว
ง กระดาษปาปรัส
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 19
ข ภูมิอากาศแบบเมดิเตอรเรเนียน ก ขาวเจา
ค ภูมิอากาศแบบปาฝนเขตรอนชื้น ข ขาวฟาง
ง ภูมอิ ากาศรอนชื้นแบบทุงหญา ค ขาวสาลี
เมืองรอน ง ขาวโพด
เอกราชในปจจุบัน ตั้งอยูบนเขตละติจูดกลาง
ก ซูรินาเม ก ชิลี
ข กายอานา ข บราซิล
ค เกาะฟอลกแลนด ค อุรุกวัย
ง เกาะเตียรราเดลฟวยโก ง อารเจนตินา
ง ทะเลสาบเกรตเลกส ง เพราะไมมีแหลงน้ํามันดิบที่เพียงพอ
74. พลังงานเอทานอลที่ผลิตในประเทศสหรัฐ ตอความตองการ
อเมริกาสวนใหญผลิตจากพืชชนิดใด
ก ออย ค ขาวโพด 78. ประเทศบราซิลยืนยันในที่ประชุมเรื่อง
ข ขาวสาลี ง ถั่วเหลือง โลกรอนเมื่อ ค.ศ. 2009 วาจะลดอัตรา
การปลอยกาซเรือนกระจกใหไดเทาไร
75. ขอใดกลาวถึงสาระสําคัญของรางกฎหมาย ก รอยละ 17
America Clean Energy and ข รอยละ 37
Security Act ไดถูกตอง ค รอยละ 19
ก กําหนดใหใชน้ํามันในการวิ่งของ ง รอยละ 39
รถยนตที่ 30 ไมลตอแกลลอน 79. การผลิตเอทานอลของประเทศบราซิล
ข กําหนดเปาหมายใหลดการปลอยกาซ สงผลดีหรือไมตอประเทศไทย อยางไร
เรือนกระจกเปนรอยละ 4 ก ดี เพราะทําใหคนไทยมีเอทานอลใช
ค กําหนดมาตรการ border adjustment ข ดี เพราะทําใหคนไทยสนใจการใช
ตั้งแต ค.ศ. 2010 เปนตนไป พลังงานทดแทน
ง กําหนดใหนําเงินจากการขายคารบอน ค ไมดี เพราะทําใหน้ํามันดิบจากไทย
เครดิตมาใชพฒ ั นาพลังงานทดแทน สงออกไดลดนอยลง
76. รัฐบาลเม็กซิโกแกไขปญหามลพิษทาง ง ไมดี เพราะทําใหไทยเสียเปรียบ
อากาศในเมืองเม็กซิโกซิตีดวยวิธีการใด ดุลการคาตอบราซิลมากขึ้น
ก เพิ่มรถสาธารณะใหมากขึ้น 80. การออกรางกฎหมายสิ่งแวดลอมของ
ข ลดเสนทางการจราจรใหนอยลง สหรัฐอเมริกาสงผลตอประเทศไทยหรือไม
ค ผลิตรถยนตที่ใชเชื้อเพลิงเอทานอล อยางไร
ง สนับสนุนการใชจักรยานแทนรถยนต ก สงผล เพราะทําใหไทยเสียรายไดจาก
77. เพราะเหตุใดประเทศบราซิลจึงเริ่มมีการ การสงออกสินคา
ผลิตเชื้อเพลิงเอทานอลใชในรถยนต ข สงผล เพราะทําใหไทยมีปญหามลพิษ
ก เพราะไดรับการสนับสนุนจาก สิ่งแวดลอมมากขึ้น
สหประชาชาติ ค ไมสงผล เพราะรางกฎหมายดังกลาว
ข เพราะไดรับการเรียกรองจากประชาชน ใชภายในสหรัฐอเมริกาเทานั้น
ของตนเอง ง ไมสงผล เพราะกฎหมายของไทยมี
ค เพราะตองการแกไขปญหาวิกฤตการณ ความเขมแข็งมากกวาสหรัฐอเมริกา
ดานพลังงาน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 26
ตอนที่ 2 ตอบคําถาม
1. การรับรูระยะไกล ระบบสารสนเทศภูมศิ าสตร ระบบกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก และแผนที่มี
ความสัมพันธกนั อยางไร
ระบบการรับรูระยะไกล ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร และระบบกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก จะ
..................................................................................................................
สามารถนํามาใชในการทําแผนที่ไดอยางถูกตองและเปนปจจุบันมากขึ้น กลาวคือ ผลิตภัณฑสารสนเทศ
........................................................................................................................
ของการรับรูระยะไกล ทั้งภาพจากดาวเทียมและรูปถายทางอากาศเปนขอมูลที่ทันสมัย และเปนขอมูล
........................................................................................................................
แรสเตอรที่สามารถนําเขาสูระบบสารสนเทศภูมิศาสตรเพื่อจัดการขอมูลไดงาย ภาพจากดาวเทียมยังเปน
........................................................................................................................
ขอมูลเชิงเลข ซึ่งสามารถนํามาแปลงคาเปนขอมูลเวกเตอรไดทันที ขณะที่ระบบกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก
........................................................................................................................
ก็จะใหตาํ แหนงของสถานที่ตาง ๆ หรือขอมูลขอบเขตตาง ๆ ของพื้นที่ไดถูกตองมากขึ้น ขอมูลที่ไดมา
........................................................................................................................
จากทั้งสองระบบขางตนนี้ เมื่อนําเขาสูระบบสารสนเทศภูมิศาสตร ระบบก็จะมีการจัดเก็บ วิเคราะห และ
........................................................................................................................
จัดทําออกมาเปนแผนที่
........................................................................................................................
........................................................................................................................
2. เพราะเหตุใดทวีปอเมริกาเหนือจึงมีภูมอิ ากาศแทบทุกชนิด
แนวคําตอบ
..................................................................................................................
เพราะตําแหนงที่ตั้งของทวีปอเมริกาเหนืออยูระหวางละติจูด 7 องศาเหนือถึง 83 องศาเหนือ ซึ่ง
........................................................................................................................
หากพิจารณาเฉพาะที่ตั้งตามละติจูดแลวทวีปนี้จะมีภูมิอากาศทั้งเขตรอน อบอุน และหนาว นอกจากนี้
........................................................................................................................
ความกวางใหญของทวีป และการวางตัวของเทือกเขาในแนวเหนือ–ใต ซึ่งขวางกั้นทิศทางลม สงผลให
........................................................................................................................
พื้นที่ภายในของทวีปเปนดานปลายลมที่มีปริมาณฝนตกนอย จึงกลายเปนทะเลทรายและทุงหญากึ่ง
........................................................................................................................
ทะเลทราย
........................................................................................................................
........................................................................................................................
3. เพราะเหตุใดประเทศอารเจนตินาและบราซิลจึงมีความเจริญทางอุตสาหกรรมมากกวาประเทศอื่น ๆ
ในทวีปเดียวกัน
แนวคําตอบ
..................................................................................................................
ประเทศอารเจนตินาและบราซิลมีความเจริญทางอุตสาหกรรม เพราะมีปจจัยสงเสริมหลายประการ
........................................................................................................................
ดังนี้
........................................................................................................................
1) ทั้ง 2 ประเทศสามรถผลิตสินคาทางการเกษตรที่สําคัญของโลก เชน กาแฟ โกโก ปาไม ขาว
........................................................................................................................
สาลี ขาวโพด โคเนื้อ เพียงพอสําหรับบริโภคภายในประเทศและแปรรูปเปนอุตสาหกรรมการเกษตรไดดี
........................................................................................................................
2) ประเทศบราซิลสามารถผลิตแรเหล็กไดมากเปนอันดับ 2 ของโลก ดังนั้น การพัฒนา
........................................................................................................................
อุตสาหกรรมจึงทําไดงาย เพราะมีวัตถุดิบพรอมอยูแลว
........................................................................................................................
3) ประชากรของทั้ง 2 ประเทศ ลวนเปนประชากรที่มีคณ ุ ภาพ และสวนใหญเปนพวกผิวขาวหรือ
........................................................................................................................
พวกเลือดผสมที่มีบรรพบุรุษอพยพมาจากทวีปยุโรป
........................................................................................................................
........................................................................................................................
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 27
4. นักเรียนคิดวาปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตปญหาใดที่เปนปญหาที่
สําคัญมากที่สุด เพราะอะไร
ปญหาสิ่งแวดลอมที่สําคัญที่สุดในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต คือ การตัดไมทําลายปา ในทวีป
..................................................................................................................
อเมริกาเหนือนั้นมีการทําปาไมกันมาก จนทําใหพื้นที่ปาไมลดลง ซึ่งเปนผลใหสัตวปาและพืชหลายชนิดอยู
........................................................................................................................
ในภาวะเสี่ยงที่จะสูญพันธุ การตัดทําลายปายังเปนสาเหตุที่ทําใหอากาศเปนพิษและเกิดภาวะโลกรอน ซึ่ง
........................................................................................................................
ทําใหเกิดผลกระทบหลายอยางตอทวีปอเมริกาเหนือ เชน คลื่นความรอน ภัยแลง โรคระบาด สวนในทวีป
........................................................................................................................
อเมริกาใตนั้นมีการตัดไมทําลายปา โดยเฉพาะในพื้นที่เขตปาฝนแอมะซอน การทําลายพื้นที่ปาฝนทําให
........................................................................................................................
สัตวและพันธุพืชหลายชนิดเสี่ยงตอการสูญพันธุและยังทําใหเกิดภาวะโลกรอนอีกดวย เนื่องจากการตัดไม
........................................................................................................................
ทําลายปาในทวีปอเมริกาใตสวนใหญจะใชวิธีการแผวถางและเผา ซึ่งจะกอใหเกิดกาซคารบอนไดออกไซด
........................................................................................................................
ปริมาณมหาศาลลอยขึ้นสูชั้นบรรยากาศ
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
คะแนน
สรุปผลการประเมิน
เต็ม ได
ตอนที่ 1
ตอนที่ 2
รวม
ลงชื่อ __________________ ผูประเมิน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 28
คําชี้แจง สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนแลวใสคะแนนลงในชองใหตรงกับความเปนจริง
คะแนน
รายการประเมิน พฤติกรรมที่แสดงออก หมายเหตุ
3 2 1
1. มีวินัย 1. มีการวางแผนการทํางานและจัดระบบการทํางาน 3 หมายถึง
2. ทํางานตามขั้นตอนตาง ๆ ที่ไดวางแผนไว นักเรียนแสดง
พฤติกรรมนั้น
3. ตรวจสอบความถูกตอง ความเรียบรอย หรือคุณภาพของงาน
อยางสม่ําเสมอ
2. ใฝเรียนรู 4. มีความกระตือรือรนและสนใจที่จะแสวงหาความรู 2 หมายถึง
5. ชอบสนทนา ซักถาม ฟง หรืออานเพื่อใหไดความรูเพิ่มขึ้น นักเรียนแสดง
6. มีความสุขที่ไดเรียนรูในสิ่งที่ตนเองตองการเรียนรู พฤติกรรมนั้น
3. อยูอยางพอเพียง 7. ใชจายทรัพยสินของตนเอง เชน เงิน เสื้อผา สิ่งของ อยางประหยัด เปนครั้งคราว
8. ใชน้ํา ไฟฟา และทรัพยากรธรรมชาติอื่น ๆ อยางประหยัดและคุมคา 1 หมายถึง
นักเรียนแสดง
9. มีสวนรวมในการดูแลและรักษาทรัพยสินของสวนรวม
พฤติกรรมนั้น
4. รักความเปนไทย 10. ใชภาษาไทยไดอยางถูกตอง นอยครั้ง
11. รูจักออนนอมถอมตนและมีสัมมาคารวะ
12. รวมกิจกรรมที่สําคัญเกี่ยวกับชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย
13. มีสวนรวมในการเผยแพรและอนุรักษวัฒนธรรมและขนบธรรมเนียม
ประเพณีไทย
5. มีจิตสาธารณะ 14. เสียสละ มีน้ําใจ รูจักเอื้อเฟอเผื่อแผตอผูอ ื่น
15. เห็นแกประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตน
6. มีความรับผิดชอบ 16. ยอมรับผลการกระทําของตนเองทั้งที่เปนผลดีและผลเสีย
17. ทํางานที่ไดรับมอบหมายใหสมบูรณตามกําหนดและตรงตอเวลา
7. ซื่อสัตยสุจริต 18. บันทึกขอมูลตามความเปนจริงและไมใชความคิดเห็นของตนเองไป
เกี่ยวของ
19. ไมแอบอางผลงานของผูอื่นวาเปนของตน
20. เคารพหรือปฏิบัติตามขอตกลง กฎ กติกา หรือระเบียบของกลุมที่
กําหนดไว
คะแนนรวม
คะแนนเฉลี่ย
เกณฑการตัดสินคุณภาพ
ชวงคะแนนเฉลีย่ 2.34–3.00 1.67–2.33 1.00–1.66 หมายเหตุ การหาคะแนนเฉลี่ยหาไดจากการนําเอาคะแนนรวมใน
ระดับคุณภาพ 3 = ดีมาก, ดี 2 = พอใช 1 = ควรปรับปรุง แตละชองมาบวกกัน แลวหารดวยจํานวนขอ จากนั้นนําคะแนนเฉลี่ย
ที่ไดมาเทียบกับเกณฑการตัดสินคุณภาพและสรุปผลการประเมิน
ดานทักษะ/กระบวนการ สําหรับครูประเมิน
คําชี้แจง สังเกตพฤติกรรมของนักเรียนแลวใสคะแนนลงในชองใหตรงกับความเปนจริง
คะแนน
รายการประเมิน พฤติกรรมที่แสดงออก หมายเหตุ
3 2 1
1. การสื่อสาร 1. ใชวิธีการสื่อสารในการนําเสนอขอมูลความรูไดอยางเหมาะสม 3 หมายถึง
2. เลือกรับขอมูลความรูดว ยหลักเหตุผลและความถูกตอง นักเรียนแสดง
พฤติกรรมนั้น
2. การใชเทคโนโลยี 3. ศึกษาคนควาขอมูลความรูจากสื่อและแหลงการเรียนรูตาง ๆ ไดดวย
อยางสม่ําเสมอ
ตนเอง
2 หมายถึง
4. เลือกใชเทคโนโลยีในการศึกษาคนควาขอมูลความรูไดอยางถูกตอง
นักเรียนแสดง
เหมาะสมและมีคุณธรรม
พฤติกรรมนั้น
3. การคิด 5. สรุปความคิดรวบยอดหรือสาระสําคัญของเรือ่ งที่ศึกษา
เปนครั้งคราว
6. แปลความ ตีความ หรือขยายความของคํา ขอความ ภาพ และ 1 หมายถึง
สัญลักษณในเรื่องที่ศึกษา นักเรียนแสดง
7. วิเคราะหหลักการและนําหลักการไปใชไดอยางสมเหตุสมผล พฤติกรรมนั้น
4. การแกปญหา 8. ตั้งคําถามหรือตั้งสมมุติฐานตอเรื่องที่ศึกษาอยางมีระบบ นอยครั้ง
9. รวบรวมขอมูลความรูที่เกี่ยวของกับเรื่องที่ศึกษาจากสื่อและแหลงการ
เรียนรูตาง ๆ
10. ตรวจสอบและประเมินความถูกตองครบถวนของขอมูลความรูที่ได
จากการเก็บรวบรวม
11. นําขอมูลความรูที่ไดจากการตรวจสอบและประเมินมาวิเคราะหหรือ
แยกแยะเพื่อความสะดวกในการทดสอบสมมุติฐาน
12. ทดสอบสมมุติฐานและสรุปเปนหลักการดวยภาษาของตนเองที่เขาใจ
งาย
13. นําขอมูลความรูที่ไดไปใชแกปญหาตาง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจําวัน
5. กระบวนการกลุม 14. มีสวนรวมในการกําหนดเปาหมายการทํางานของกลุม
15. รวมกันวางแผนและแบงหนาที่การทํางานกับสมาชิกในกลุม
16. เปนทั้งผูนําและผูตามในการทํางานกลุม
17. ปฏิบัติหนาที่ตามที่ไดรับมอบหมายดวยความรับผิดชอบ
18. ชวยลดขอขัดแยงและแกปญหาของกลุมไดอยางมีประสิทธิภาพ
19. สรางสรรคผลงานเสร็จทันเวลาและมีคุณภาพ
20. ภูมิใจและพึงพอใจในผลงานและการทํางานกลุม
คะแนนรวม
คะแนนเฉลี่ย
เกณฑการตัดสินคุณภาพ
ชวงคะแนนเฉลีย่ 2.34–3.00 1.67–2.33 1.00–1.66 หมายเหตุ การหาคะแนนเฉลี่ยหาไดจากการนําเอาคะแนนรวมใน
ระดับคุณภาพ 3 = ดีมาก, ดี 2 = พอใช 1 = ควรปรับปรุง แตละชองมาบวกกัน แลวหารดวยจํานวนขอ จากนั้นนําคะแนนเฉลี่ย
ที่ไดมาเทียบกับเกณฑการตัดสินคุณภาพและสรุปผลการประเมิน
ใบงานที่ 1
เรื่อง แผนที่
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1 แผนที่
ตัวชี้วัดชั้นป ใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการรวบรวม วิเคราะห และนําเสนอขอมูลเกีย่ วกับลักษณะ
ทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
คําชี้แจง สรุปขอมูลที่ไดจากการอานแผนที่
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
1. แผนที่ คือ .....................................................................................................................
....................................................................................................................................
2. แผนที่นี้เปนแผนที่ประเภท ................................................................................................
3. องคประกอบของแผนที่ฉบับนี้ ไดแก ..................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
4. แผนที่ฉบับนี้บอกใหทราบถึง .............................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
.....................................................................................................................................
กลุมที่ ________
สมาชิก 1. _____________________ 2. ______________________
3. _____________________ 4. ______________________
5. _____________________ 6. ______________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 31
ใบงานที่ 1
เรื่อง แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง ลงชื่อประเทศตาง ๆ ในทวีปอเมริกาเหนือ พรอมทั้งระบายสี
แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
จาก บร. ภูมิ ม. 3
หนวยที่ 2 หนา 24
(เอาชือ่ ประเทศ ชื่อเมืองหลวง และสีออกทั้งหมด)
กวาง 12.5 ซม
สูง 15.16 ซม.
ใบงานที่ 2
เรื่อง แผนที่ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง ลงเขตภูมิประเทศและแนวเทือกเขาของทวีปอเมริกาเหนือในแผนที่ โดยกําหนดสีเขตละ 1 สี
และแนวเทือกเขา 1 สี แลวเขียนคําอธิบายสัญลักษณใหตรงตามที่ไดกําหนดไว
แผนที่ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาเหนือ
จาก บร. ภูมิ ม. 3
หนวยที่ 2 หนา 27
(เอาสี ชื่อเขตออก เหลือเพียงกรอบแนวเทือกเขา)
กวาง 11.5 ซม
สูง 15.36 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 33
ใบงานที่ 3
เรื่อง แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาเหนือ
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง ลงเขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาเหนือในแผนที่ กําหนดสีเขตละ 1 สี และเขียนคําอธิบาย
สัญลักษณใหตรงตามที่ไดกําหนดไว
แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาเหนือ
จาก บร. ภูมิ ม. 3
หนวยที่ 2 หนา 36
(เอาสีและชื่อเขตออก)
กวาง 12.5 ซม
สูง 14.82 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 34
ใบงานที่ 4
เรื่อง แผนที่การคมนาคมของทวีปอเมริกาเหนือ
แผนการจัดการเรียนรูที่ 6 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง จากแผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ นักเรียนลองใสเสนทางการคมนาคมขนสง
ของทวีปอเมริกาเหนือ ไดแก ทางรถไฟ ทาเรือ สนามบิน ลงในแผนที่ โดยออกแบบ
สัญลักษณ พรอมเขียนคําอธิบายสัญลักษณและตกแตงใหสวยงาม
รอแผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ
กวาง 11.5 ซม
สูง 15.36 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 35
ใบงานที่ 1
เรื่อง แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง ลงชื่อประเทศตาง ๆ ในทวีปอเมริกาใต พรอมทั้งระบายสี
แผนที่รัฐกิจของทวีปอเมริกาใต
จาก บร. ภูมิ ม. 3
หนวยที่ 3
(เอาชือ่ ประเทศ ชื่อเมืองหลวง และสีออกทั้งหมด)
กวาง 12.5 ซม
สูง 15.16 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 36
ใบงานที่ 2
เรื่อง แผนที่ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง ลงเขตภูมิประเทศและแนวเทือกเขาของทวีปอเมริกาใตในแผนที่ โดยกําหนดสีเขตละ 1 สี
และแนวเทือกเขา 1 สี แลวเขียนคําอธิบายสัญลักษณใหตรงตามที่ไดกําหนดไว
แผนที่ภูมิประเทศของทวีปอเมริกาใต
จาก บร. ภูมิ ม. 3
หนวยที่ 3
(เอาสี ชื่อเขตออก เหลือเพียงกรอบแนวเทือกเขา)
กวาง 11.5 ซม
สูง 15.36 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 37
ใบงานที่ 3
เรื่อง แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง ลงเขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใตในแผนที่ กําหนดสีเขตละ 1 สี และเขียนคําอธิบาย
สัญลักษณใหตรงตามที่ไดกําหนดไว
แผนที่เขตภูมิอากาศของทวีปอเมริกาใต
จาก บร. ภูมิ ม. 3
หนวยที่ 3
(เอาสีและชื่อเขตออก)
กวาง 12.5 ซม
สูง 14.82 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 38
ใบงานที่ 4
เรื่อง แผนที่การคมนาคมของทวีปอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 10 การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง จากแผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาเหนือ นักเรียนลองใสเสนทางการคมนาคมขนสง
ของทวีปอเมริกาเหนือ ไดแก ทางรถไฟ ทาเรือ สนามบิน ลงในแผนที่ โดยออกแบบ
สัญลักษณ พรอมเขียนคําอธิบายสัญลักษณและตกแตงใหสวยงาม
รอแผนที่การคมนาคมขนสงของทวีปอเมริกาใต
กวาง 11.5 ซม
สูง 15.36 ซม.
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 39
ใบงานที่ 1
เรื่อง สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 ผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหการกอเกิดสิ่งแวดลอมใหมทางสังคม อันเปนผลจากการเปลี่ยนแปลงทาง
ธรรมชาติและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
คําชี้แจง ตอบคําถามตอไปนี้
1. สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมของทวีปอเมริกาเหนือมีอะไรบาง และมีลักษณะเปนอยางไร
สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือ ไดแก อาคารสีเขียว เซ็นทรัลพารค และการเกษตร
....................................................................................................................................
แบบอินทรีย สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปนี้สวนใหญจะเปนลักษณะของการปรับสภาพของสังคมเมือง
..........................................................................................................................................
ใหเขากับสภาพแวดลอมทางธรรมชาติใหมากขึ้น และเปนแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมแนวทางหนึ่งของ
..........................................................................................................................................
ประเทศตาง ๆ ในทวีปอเมริกาเหนือ
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
2. สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมของทวีปอเมริกาใตมีอะไรบาง และมีลักษณะเปนอยางไร
สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาใต สวนใหญจะมีลักษณะเปนสิ่งแวดลอมทางสังคมที่
....................................................................................................................................
เปลี่ยนแปลงไปเพราะปญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมของทวีปนี้ ซึ่งทําใหเกิดปญหาเพิ่มมากขึ้น
..........................................................................................................................................
ไดแก การเกิดชุมชนแออัด ซึ่งเกิดมาจากการขยายตัวของเขตเมือง ทําใหเกิดปญหาทางสังคมตาง ๆ
..........................................................................................................................................
เพิ่มขึ้น การขยายเสนทางคมนาคมทางบกในพื้นที่ปาแอมะซอน เกิดจากการขยายตัวของไรถั่วเหลือง ทํา
..........................................................................................................................................
ใหพื้นที่ปาไมถูกทําลายมากขึ้น และการทําเกษตรอินทรีย เกิดจากความเสื่อมโทรมของดินในพื้นที่
..........................................................................................................................................
เพาะปลูก
..........................................................................................................................................
3. สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตเหมือนหรือแตกตางกันหรือไม
อยางไร
....................................................................................................................................
มีความแตกตางกัน เพราะสิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือสวนใหญเกิดจากความ
พยายามในการอนุรักษและแกไขปญหามลพิษสิ่งแวดลอม สวนในทวีปอเมริกาใตนั้นสวนใหญเกิดจาก
..........................................................................................................................................
ปญหาสิ่งแวดลอม และเปนการรองรับการขยายตัวที่ทําใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอมและปญหาอื่น ๆ ตามมา
..........................................................................................................................................
มากขึ้น
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 40
ใบงานที่ 2
เรื่อง แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป ระบุแนวทางการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/2)
คําชี้แจง เขียนแผนที่ความคิดลงในชองวาง
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 41
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
1. การรับรูระยะไกล ..........................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
2. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร ............................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
3. ระบบกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก ......................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
แบบบันทึกผลการสืบคน
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง บันทึกขอมูลที่ไดจากการสืบคนโดยสังเขป และบอกแหลงที่มาของขอมูลอยางชัดเจน
กลุมที่ ________
สมาชิก 1. _____________________ 2. ______________________
3. _____________________ 4. ______________________
5. _____________________ 6. ________________________
แบบบันทึกผลการสืบคน
แผนการจัดการเรียนรูที่ 5 ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง บันทึกขอมูลที่ไดจากการสืบคนโดยสังเขป และบอกแหลงที่มาของขอมูลอยางชัดเจน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 44
กลุมที่ ________
สมาชิก 1. _____________________ 2. ______________________
3. _____________________ 4. ______________________
5. _____________________ 6. ________________________
แบบบันทึกผลการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูที่ 3 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง บันทึกผลการเรียนรูเรื่องทรัพยากรธรรมชาติในทวีปอเมริกาเหนืออยางถูกตองและชัดเจน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 45
1. ทรัพยากรดิน
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
2. ทรัพยากรปาไม
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
3. ทรัพยากรสัตวในธรรมชาติ
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
4. ทรัพยากรทางพลังงาน
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
สรุป
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
_______________________________________________________
แบบบันทึกผลการอภิปราย
แผนการจัดการเรียนรูที่ 4 ประชากรของทวีปอเมริกาเหนือ
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง บันทึกผลจากการสังเกตกอนการอภิปรายและความรูที่ไดหลังจากการอภิปราย พรอมสรุปผล
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 46
กอนการอภิปราย หลังการอภิปราย
1. จํานวนประชากรและการกระจายประชากร 1. จํานวนประชากรและการกระจายประชากร
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
2. เชื้อชาติ 2. เชื้อชาติ
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
3. ภาษา 3. ภาษา
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
4. ศาสนา 4. ศาสนา
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
สรุปผลการอภิปราย
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
แบบบันทึกผลการสืบคน
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คําชี้แจง บันทึกขอมูลที่ไดจากการสืบคนโดยสังเขป และบอกแหลงที่มาของขอมูลอยางชัดเจน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 47
กลุมที่ ________
สมาชิก 1. _____________________ 2. ______________________
3. _____________________ 4. ______________________
5. _____________________ 6. ________________________
แบบบันทึกผลการสืบคน
แผนการจัดการเรียนรูที่ 9 ลักษณะทางเศรษฐกิจของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต (ส 5.1 ม. 3/2)
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 48
กลุมที่ ________
สมาชิก 1. _____________________ 2. ______________________
3. _____________________ 4. ______________________
5. _____________________ 6. ________________________
แบบบันทึกผลการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูที่ 7 ลักษณะทางกายภาพของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 49
แบบบันทึกผลการอภิปราย
แผนการจัดการเรียนรูที่ 8 ประชากรของทวีปอเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหความสัมพันธระหวางลักษณะทางกายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 50
กอนการอภิปราย หลังการอภิปราย
1. จํานวนประชากรและการกระจายประชากร 1. จํานวนประชากรและการกระจายประชากร
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
2. เชื้อชาติ 2. เชื้อชาติ
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
3. ภาษา 3. ภาษา
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
4. ศาสนา 4. ศาสนา
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
__________________________________ __________________________________
สรุปผลการอภิปราย
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
แบบบันทึกความรู
เรื่อง ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 51
................................................................... ...................................................................
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
................................................................... พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
................................................................... ...................................................................
สาเหตุที่ทําใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอม
..........................................................................................................................................
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
แบบบันทึกการปฏิบัติงาน
เรื่อง สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 ผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 52
อเมริกาใต
ตัวชี้วัดชั้นป วิเคราะหการกอเกิดสิ่งแวดลอมใหมทางสังคม อันเปนผลจากการเปลี่ยนแปลงทาง
ธรรมชาติและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
คําชี้แจง บันทึกการปฏิบัติงานการจัดปายนิเทศของตนเองลงในชองวาง
พิจารณาจากผลงานของนักเรียน
1. หนาที่ที่ไดรับมอบหมาย คือ .............................................................................................
2. ขั้นตอนการปฏิบัติงาน .....................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
3. ผลที่คาดหวังวาจะไดรับ ..................................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
4. สิ่งที่สําเร็จตามเปาหมาย คือ .............................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
5. สิ่งที่ไมสําเร็จตามเปาหมาย คือ .........................................................................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
6. วิธีการแกไขและปรับปรุงการปฏิบัติงานของตนเองในครั้งตอไป คือ ..........................................
....................................................................................................................................
....................................................................................................................................
7. เพือ่ นที่ตองการชื่นชม คือ ................................................................................................
เพราะ ..........................................................................................................................
....................................................................................................................................
ตัวอยางแบบประเมินทักษะการเขียนเรียงความ
เรื่อง ____________________________________________________
แผนการจัดการเรียนรู _____________ หนวยการเรียนรูที่ __________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 53
รายการประเมิน สรุปผล
สรุปอยางมีเหตุผล (6 คะแนน)
คําสะกดผิดพลาดไมเกิน 5 คํา
สําคัญตอยอหนา (5 คะแนน)
ประโยคหลักใหแนวคิดหลักที่
การเนนประโยค (5 คะแนน)
ลายมืออานงาย (4 คะแนน)
(5 คะแนน)
(5 คะแนน)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
เกณฑการประเมิน
ไดคะแนนรอยละ 50 ขึ้นไปถือวาผาน
ตัวอยางแบบประเมินทักษะการพูด
เรื่อง ____________________________________________________
แผนการจัดการเรียนรู _____________ หนวยการเรียนรูที่ __________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 54
รายการประเมิน สรุปผล
การสรุปที่เหมาะสม (3 คะแนน)
การลําดับเนื้อหา (5 คะแนน)
การออกแบบเสียงและจังหวะ
บุคลิกทาทาง (2 คะแนน)
การเริ่มเรื่อง (3 คะแนน)
ความเราใจ (2 คะแนน)
การใชถอยคําเหมาะสม
เลขที่ ชื่อ–สกุล ไม
ผาน
ผาน
(4 คะแนน)
(3 คะแนน)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
เกณฑการประเมิน
ไดคะแนนรอยละ 50 ขึ้นไปถือวาผาน
ตัวอยางแบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเปนรายบุคคล
ผลงาน/กิจกรรมที่ __________ เรื่อง _______________________________
แผนการจัดการเรียนรู _____________ หนวยการเรียนรูที่ __________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 55
รายการประเมิน ระดับคุณภาพ
การนําไปใชประโยชน (3 คะแนน)
ความถูกตองของผลงาน/กิจกรรม
จุดเดนของผลงาน/กิจกรรม
(4 คะแนน)
(4 คะแนน)
(3 คะแนน)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
เกณฑการประเมิน
ไดคะแนนรอยละ 50 ขึ้นไปถือวาผาน หรืออาจใชเกณฑเปนระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ดังนี้
18–20 คะแนน = 4 (ดีมาก)
14–17 คะแนน = 3 (ดี)
10–13 คะแนน = 2 (พอใช)
0–9 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
ตัวอยางแบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเปนกลุม
ผลงาน/กิจกรรมที่ __________ เรื่อง _______________________________
แผนการจัดการเรียนรู _____________ หนวยการเรียนรูที่ __________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 56
รายการประเมิน ระดับคุณภาพ
การนําไปใชประโยชน (3 คะแนน)
ความถูกตองของผลงาน/กิจกรรม
จุดเดนของผลงาน/กิจกรรม
(4 คะแนน)
(4 คะแนน)
(3 คะแนน)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
เกณฑการประเมิน
ไดคะแนนรอยละ 50 ขึ้นไปถือวาผาน หรืออาจใชเกณฑเปนระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 ดังนี้
18–20 คะแนน = 4 (ดีมาก)
14–17 คะแนน = 3 (ดี)
10–13 คะแนน = 2 (พอใช)
0–9 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
ตัวอยางแบบประเมินพฤติกรรมในการทํางานเปนรายบุคคล
ผลงาน/กิจกรรมที่ __________ เรื่อง _______________________________
แผนการจัดการเรียนรู _____________ หนวยการเรียนรูที่ __________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 57
รายการประเมิน ระดับคุณภาพ
ประเมินและปรับปรุงดวยความเต็มใจ
ไมเอาเปรียบเพือ่ นในการทํางาน
ทําตามหนาที่ที่ไดรับมอบหมาย
พอใจกับความสําเร็จของงาน
รับฟงความคิดเห็นของผูอื่น
เลขที่ ชื่อ–สกุล
เคารพขอตกลงของกลุม
ใหความชวยเหลือผูอื่น
4 3 2 1
มุงมั่นทํางานใหสาํ เร็จ
สนใจในการทํางาน
เสนอความคิดเห็น
รวมคะแนน
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
เกณฑการประเมิน
1. การใหคะแนน ให 1 คะแนน
2. การสรุปผลการประเมินใหเปนระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 กําหนดเกณฑไดตามความเหมาะสมหรือ
อาจใชเกณฑดงั นี้
9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก)
7–8 คะแนน = 3 (ดี)
5–6 คะแนน = 2 (พอใช)
0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
ตัวอยางแบบประเมินพฤติกรรมในการทํางานเปนรายกลุม
ผลงาน/กิจกรรมที่ __________ เรื่อง _______________________________
แผนการจัดการเรียนรู _____________ หนวยการเรียนรูที่ __________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 58
รายการประเมิน ระดับคุณภาพ
รวมกันปรับปรุงผลงานดวยความเต็มใจ
รับฟงความคิดเห็นของสมาชิกกลุม
นํามติ/ขอตกลงของกลุมไปปฏิบัติ
มีกระบวนการทํางานเปนขั้นตอน
ทําตามหนาที่ที่ไดรับมอบหมาย
พอใจกับความสําเร็จของงาน
เลขที่ ชื่อ–สกุล รวมกันแสดงความคิดเห็น
บรรยากาศในการทํางาน
4 3 2 1
แบงงานกันรับผิดชอบ
มุงมั่นทํางานใหสาํ เร็จ
รวมคะแนน
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
เกณฑการประเมิน
1. การใหคะแนน ให 1 คะแนน
2. การสรุปผลการประเมินใหเปนระดับคุณภาพ 4, 3, 2, 1 กําหนดเกณฑไดตามความเหมาะสมหรือ
อาจใชเกณฑดงั นี้
9–10 คะแนน = 4 (ดีมาก)
7–8 คะแนน = 3 (ดี)
5–6 คะแนน = 2 (พอใช)
0–4 คะแนน = 1 (ควรปรับปรุง)
ตัวอยางแบบประเมินรายงานการศึกษาคนควา
เรื่อง __________________________________ กลุมที่ _____________
ภาคเรียนที่ ___________ ชั้น ____________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 59
รายการประเมิน สรุปผล
รวมจํานวนรายการที่ผานเกณฑขนั้ ต่ํา
เนื้อหาสาระครบถวนตรงตามประเด็น
รูปแบบการนําเสนอนาสนใจ
เลขที่ ชื่อ–สกุล ไม
ภาษาถูกตองเหมาะสม
ผาน
ผาน
รูสึกตอชิ้นงาน
หลากหลาย
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
รายการที่ 2 ความถูกตองของเนื้อหาสาระ
4 หมายถึง เนื้อหาสาระทั้งหมดถูกตองตามขอเท็จจริงและหลักวิชา
3 หมายถึง เนื้อหาสาระเกือบทั้งหมดถูกตองตามขอเท็จจริงและหลักวิชา
2 หมายถึง เนื้อหาสาระบางสวนถูกตองตามขอเท็จจริง และหลักวิชาตองแกไขบางสวน
1 หมายถึง เนื้อหาสาระสวนใหญไมถูกตองตามขอเท็จจริง และหลักวิชาตองแกไขเปนสวน
ใหญ
รายการที่ 3 ภาษาถูกตองเหมาะสม
4 หมายถึง สะกดการันตถูกตอง ถอยคําสํานวนเหมาะสมดีมาก ลําดับความไดชัดเจน เขาใจ
งาย
3 หมายถึง สะกดการันตถูกตองเปนสวนใหญ ถอยคําสํานวนเหมาะสมดี ลําดับความไดดี
พอใช
2 หมายถึง สะกดการันตผิดอยูบาง ถอยคําสํานวนเหมาะสมพอใช ลําดับความพอเขาใจ
1 หมายถึง สะกดการันตผิดมาก ถอยคําสํานวนไมเหมาะสม ลําดับความไดไมชัดเจน
รายการที่ 4 คนควาจากแหลงเรียนรูที่หลากหลาย
4 หมายถึง คนควาจากแหลงการเรียนรูที่หลากหลายตั้งแต 4 แหลงขึ้นไป
3 หมายถึง คนควาจากแหลงการเรียนรูที่หลากหลายตั้งแต 3 แหลงขึ้นไป
2 หมายถึง คนควาจากแหลงการเรียนรู 2 แหลง
1 หมายถึง ใชความรูเพียงแหลงการเรียนรูเดียว
รายการที่ 5 รูปแบบการนําเสนอนาสนใจ
4 หมายถึง รูปแบบการนําเสนองานแปลกใหม นาสนใจดี ลําดับเรื่องราวไดดีมาก
3 หมายถึง รูปแบบการนําเสนองานนาสนใจ ลําดับเรื่องราวไดดี
2 หมายถึง รูปแบบการนําเสนองานนาสนใจพอใช ลําดับเรื่องราวไดพอใช
1 หมายถึง รูปแบบการนําเสนอผลงานไมนาสนใจ ลําดับเรื่องราวไดไมดี
ความรูสึกตองานไดแตไมครบถวน
2 หมายถึง วิเคราะหขอเดน ขอดอยของงานไดเล็กนอย ปรับปรุงพัฒนางานดวยตนเองไมได
ตองไดรับคําแนะนําจากผูอื่น และแสดงความรูสึกตองานไดแตไมครบถวน
1 หมายถึง วิเคราะหขอเดน ขอดอยของงานไมได ไมปรับปรุงพัฒนางาน และแสดงความ
รูสึกตองานไดเล็กนอยหรือไมแสดงความรูสึกตองาน
เกณฑการประเมิน
นักเรียนตองมีพฤติกรรมในแตละรายการอยางนอยระดับ 3 ขึ้นไป จํานวน 4 ใน 6 รายการ
ถือวาผาน
ลงชื่อ _______________ ผูประเมิน
(_______________)
______ / ______ / ______
มิตคิ ุณภาพของการบันทึกผลงาน
กําหนดเกณฑการประเมินผลการบันทึกผลงานโดยใชมาตราสวนประเมินคา 4 ระดับ ดังนี้
รายการประเมิน ระดับคุณภาพ
– บันทึกผลงานไดถูกตองตามจุดประสงค เขียนบันทึกไดชัดเจน แนวคิดหลัก
ถูกตอง มีประเด็นสําคัญครบถวน 4
– ใชภาษาไดอยางเหมาะสม คําศัพทถูกตอง
– บันทึกผลงานไดตรงตามจุดประสงค เขียนบันทึกบางสวนยังไมชัดเจนแนวคิด
หลักถูกตอง มีประเด็นสําคัญครบถวน 3
– ใชภาษา คําศัพทไมถูกตองในบางสวน
– บันทึกผลงานยึดตามจุดประสงค เขียนบันทึกไมชัดเจน แนวคิดหลักบางสวน
ไมถูกตอง สวนที่เปนประเด็นสําคัญมีไมครบถวน 2
– ใชภาษา คําศัพทไมถูกตองในบางสวน
– บันทึกผลงานไมสอดคลองกับจุดประสงค เขียนบันทึกไมชัดเจน และแนวคิด
หลักสวนใหญไมถูกตอง 1
– ใชภาษา คําศัพทไมถูกตอง
แบบประเมินโครงงาน
รายการประเมิน สรุปผล
รวมจํานวนรายการที่ผานเกณฑขนั้ ต่ํา
ความสําคัญของการจัดทําโครงงาน
เลขที่ ชื่อ–สกุล
ผาน ไมผาน
การนําเสนอโครงงาน
เนื้อหาของโครงงาน
กระบวนการทํางาน
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
มิติคุณภาพ
รายการที่ 1 ความสําคัญของการจัดทําโครงงาน
4 หมายถึง มีการทํางานเปนกระบวนการกลุม มีความคิดริเริ่มสรางสรรค สอดคลองกับ
เนื้อหาและมีประโยชนในชีวิตจริง
3 หมายถึง มีการทํางานเปนกระบวนการกลุม มีความคิดริเริ่มสรางสรรค บางสวนไม
สอดคลองกับเนื้อหา แตมีประโยชนในชีวิตจริง
2 หมายถึง มีการทํางานเปนกระบวนการกลุม มีความคิดริเริ่มสรางสรรค ไมสอดคลองกับ
เนื้อหา และไมมีประโยชนในชีวิตจริง
1 หมายถึง มีการทํางานเปนกระบวนการกลุม แตขาดความคิดริเริ่มสรางสรรค ไมสอดคลอง
กับเนื้อหา และไมมีประโยชนในชีวิตจริง
รายการที่ 2 เนื้อหาของโครงงาน
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 63
รายการที่ 3 กระบวนการทํางาน
4 หมายถึง มีการวางแผนอยางเปนระบบ มีการดําเนินงานตามแผน ลงมือปฏิบัติจนประสบ
ความสําเร็จ และมีการประเมินและปรับปรุงการดําเนินงาน
3 หมายถึง มีการวางแผนอยางเปนระบบ มีการดําเนินงานตามแผน ลงมือปฏิบัติจนประสบ
ความสําเร็จ แตขาดการประเมินและปรับปรุงการดําเนินงาน
2 หมายถึง มีการวางแผนอยางเปนระบบ แตไมไดดําเนินงานตามแผน แมจะปฏิบัติจน
ประสบความสําเร็จ และมีการประเมินและปรับปรุงการดําเนินงานก็ตาม
1 หมายถึง มีการวางแผนไมเปนระบบ การดําเนินงานไมประสบความสําเร็จ
รายการที่ 4 การนําเสนอโครงงาน
4 หมายถึง สื่อความหมายไดชัดเจน ขอมูลครบถวนสมบูรณ ใชรูปแบบที่เหมาะสม และ
ขอสรุปของโครงงานบรรลุวัตถุประสงคที่ตั้งไว
3 หมายถึง สื่อความหมายไดชัดเจน ขอมูลครบถวนสมบูรณ ใชรูปแบบที่ไมคอยเหมาะสม
แตขอสรุปของโครงงานบรรลุวัตถุประสงคที่ตั้งไว
2 หมายถึง สื่อความหมายไมคอยชัดเจน ขอมูลบางสวนขาดความสมบูรณ ใชรูปแบบที่ไม
เหมาะสม ขอสรุปของโครงงานไมบรรลุวัตถุประสงคที่ตั้งไว
1 หมายถึง สื่อความหมายไมชัดเจน ขอมูลสวนใหญไมสมบูรณ ใชรูปแบบที่ไมเหมาะสม
และขอสรุปของโครงงานไมบรรลุวัตถุประสงคที่ตั้งไวทั้งหมด
เกณฑการประเมิน
นักเรียนตองมีพฤติกรรมอยางนอยระดับ 3 ขึ้นไปในแตละรายการ จํานวน 3 ใน 4 รายการ
รายการประเมิน สรุปผล
รวมจํานวนรายการที่ผานเกณฑขนั้ ต่ํา
วางแผนกําหนดขั้นตอนการแกปญหา
สามารถนําไปใชแกปญหาในชีวติ
กําหนดประเด็นปญหาชัดเจน
เลขที่ ชื่อ–สกุล
ผาน ไมผาน
ลงมือปฏิบัติตามแผน
เขียนรายงานนําเสนอ
ไดเหมาะสม
ประจําวัน
1
2
3
4
5
รายการที่ 2 วางแผนกําหนดขั้นตอนการแกปญหาไดเหมาะสม
4 หมายถึง ออกแบบวิธีการ ขั้นตอนการแกปญหา ระบุควบคุมตัวแปรไดถูกตองเหมาะสม
3 หมายถึง ออกแบบวิธีการ ขั้นตอนการแกปญหา ระบุควบคุมตัวแปรไดคอนขางเหมาะสม
2 หมายถึง ออกแบบวิธีการ ขั้นตอนการแกปญหา ระบุควบคุมตัวแปรไดเหมาะสมพอใช
1 หมายถึง ออกแบบวิธีการ ขั้นตอนการแกปญหา ระบุควบคุมตัวแปรไดไมเหมาะสม
รายการที่ 3 ลงมือปฏิบัติตามแผน
4 หมายถึง ลงมือแกปญหาตามขั้นตอนที่กําหนดไวอยางครบถวนจริงจัง สามารถคนพบ
ความรู ขอคิด แนวทางการปฏิบัติตามประเด็นปญหาที่ตั้งไวดวยตนเองทั้งหมด
3 หมายถึง ลงมือแกปญหาตามขั้นตอนที่กําหนดไวอยางครบถวนจริงจัง สามารถคนพบ
ความรู ขอคิด แนวทางการปฏิบัติตามประเด็นปญหาที่ตั้งไวดวยตนเองเปน
สวนใหญ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 65
รายการที่ 4 สามารถนําไปใชแกปญหาในชีวิตประจําวัน
4 หมายถึง นําขอคนพบ วิธีปฏิบัติไปใชแกปญหาในชีวิตประจําวันไดครบถวน ถูกตอง และ
ตอเนือ่ ง
3 หมายถึง นําขอคนพบ วิธีปฏิบัติไปใชแกปญหาในชีวิตประจําวันไดครบถวน ถูกตอง แต
ขาดความตอเนือ่ ง
2 หมายถึง นําขอคนพบ วิธีปฏิบัติไปใชแกปญหาในชีวิตประจําวันไดเปนบางสวน และตอง
กระตุนเตือนใหปฏิบัติอยางตอเนือ่ ง
1 หมายถึง นําขอคนพบ วิธีปฏิบัติไปใชแกปญหาในชีวิตประจําวันไดนอย หรือไมนําไปใชเลย
รายการที่ 5 เขียนรายงานนําเสนอ
4 หมายถึง บันทึกผลการศึกษาคนควาและนําเสนอขอมูลไดถูกตองชัดเจน แสดงใหเห็นถึง
ขั้นตอนการวางแผน การลงมือแกปญหาและขอคนพบที่ไดครบถวน
3 หมายถึง บันทึกผลการศึกษาคนควาและนําเสนอขอมูลไดถูกตองชัดเจน แสดงใหเห็นถึง
ขั้นตอนการวางแผน การลงมือแกปญหา และขอคนพบที่ไดคอนขางครบถวน
2 หมายถึง บันทึกผลการศึกษาคนควาและนําเสนอขอมูลไดบาง แสดงใหเห็นถึงขั้นตอนการ
วางแผน การลงมือแกปญหา และขอคนพบที่ไดเพียงบางสวน
1 หมายถึง บันทึกผลการศึกษาคนควาและนําเสนอขอมูลไดนอยมาก เห็นขั้นตอนการ
วางแผน การลงมือแกปญหา และขอคนพบที่ไดไมชัดเจน
เกณฑการตัดสินผลการเรียน
นักเรียนตองมีพฤติกรรมในแตละรายการอยางนอยระดับ 2 ขึ้นไป จํานวน 3 ใน 5 รายการ ถือวา
ผาน
แฟมสะสมผลงานเปนเครือ่ งมือประเมินผลตามสภาพจริงที่ใหโอกาสนักเรียนไดใชผลงานจากที่ได
ปฏิบัติจริงสื่อสารใหผูอื่นเขาใจถึงความสามารถที่แทจริงของตน ซึ่งผลงานที่เก็บสะสมในแฟมสะสม
ผลงานมีหลายลักษณะ เชน การเขียนรายงาน บทความ การศึกษาคนควา สิ่งประดิษฐ การทําโครงงาน
บันทึกการบรรยาย บันทึกการทดลอง บันทึกการอภิปราย บันทึกประจําวัน แบบทดสอบ
แบบบันทึกความคิดเห็นเกี่ยวกับการประเมินชิ้นงานในแฟมสะสมผลงาน
ชื่อผลงาน _______________ วันที่ _____ เดือน ___________ พ.ศ. ______
หนวยการเรียนรูที่ _____________ เรื่อง ______________________________________
รายการประเมิน บันทึกความคิดเห็นของนักเรียน
1. เหตุผลที่เลือกงานชิ้นนี้ไวในแฟมสะสม _________________________
ผลงาน _________________________
2. จุดเดนและจุดดอยของงานชิน้ นี้มีอะไรบาง _________________________
_________________________
3. ถาจะปรับปรุงงานชิ้นนี้ใหดีขึ้นควรปรับปรุง _________________________
อยางไร _________________________
4. งานชิ้นนี้ควรไดคะแนนเทาใด เพราะเหตุใด _________________________
(ถากําหนดใหคะแนนเต็ม 10 คะแนน) _________________________
ความเห็นของครูที่ปรึกษา ความเห็นของผูปกครอง
________________________ ________________________
________________________ ________________________
________________________ ________________________
ผลการประเมินของครูหรือที่ปรึกษา
______________________________________
______________________________________
______________________________________
______________________________________
ตัวอยาง แบบประเมินแฟมสะสมผลงาน
เรื่อง ______________________________ กลุมที่ _________________
ภาคเรียนที่ __________________ ชั้น ___________________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 67
ระดับคุณภาพ
รายการประเมิน
1 2 3 4
1. โครงสรางและองคประกอบ
2. แนวความคิดหลัก
3. การประเมินผล
4. การนําเสนอ
ระดับคุณภาพ รายการประเมิน
1. โครงสรางและองคประกอบ
4 ผลงานมีองคประกอบที่สําคัญครบถวนและจัดเก็บไดอยางเปนระบบ
3 ผลงานมีองคประกอบที่สําคัญเกือบครบถวนและสวนใหญจัดเก็บอยางเปนระบบ
2 ผลงานมีองคประกอบที่สําคัญเปนสวนนอย แตบางชิ้นงานมีการจัดเก็บที่เปนระบบ
1 ผลงานขาดองคประกอบที่สําคัญและการจัดเก็บไมเปนระบบ
2. แนวความคิดหลัก
4 ผลงานสะทอนแนวความคิดหลักของนักเรียนที่ไดความรูทางภูมิศาสตร มีหลักฐาน
แสดงวามีการนําความรูไปใชประโยชนไดมาก
3 ผลงานสะทอนแนวความคิดหลักของนักเรียนที่ไดความรูทางภูมิศาสตร มีหลักฐาน
แสดงวาสามารถนําความรูไปใชในสถานการณตัวอยางได
2 ผลงานสะทอนแนวความคิดหลักของนักเรียนวาไดความรูทางภูมิศาสตรบาง มี
หลักฐานแสดงถึงความพยายามที่จะนําไปใชประโยชน
1 ผลงานจัดไมเปนระบบ มีหลักฐานแสดงวามีความรูทางภูมศิ าสตรนอยมาก
3. การประเมินผล
4 มีการประเมินความสามารถและประสิทธิภาพการปฏิบัติงานและผลงาน รวมทั้งมี
การเสนอแนะโครงการที่เปนไปไดที่จะจัดทําตอไปไวอยางชัดเจนหลายโครงการ
3 มีการประเมินความสามารถและประสิทธิภาพการปฏิบัติงานและผลงาน รวมทั้งมี
การเสนอแนะโครงการที่ควรจัดทําตอไป
2 มีการประเมินความสามารถและประสิทธิภาพการปฏิบัติงานและผลงานบาง รวมทั้ง
มีการเสนอแนะโครงการที่จะทําตอไปแตไมชัดเจน
1 มีการประเมินประสิทธิภาพการปฏิบัติงานและผลงานนอยมาก และไมมี
ขอเสนอแนะใด ๆ
ระดับคุณภาพ รายการประเมิน
4. การนําเสนอ
4 เขียนบทสรุปและรายงานที่มีระบบดี มีขั้นตอน มีขอมูลครบถวน มีการประเมินผล
ครบถวน แสดงออกถึงความคิดริเริ่มสรางสรรค
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 68
3 เขียนบทสรุปและรายงานแสดงใหเห็นวามีขั้นตอนการจัดเก็บผลงาน มีการ
ประเมินผลงานเปนสวนมาก
2 เขียนบทสรุปและรายงานแสดงใหเห็นวามีขั้นตอนการจัดเก็บผลงาน มีการ
ประเมินผลเปนบางสวน
1 เขียนบทสรุปและรายงานแสดงใหเห็นวามีขั้นตอนการจัดเก็บผลงาน แตไมมีการ
ประเมินผล
เกณฑการประเมินโดยภาพรวม
ระดับคุณภาพ รายการประเมิน
4 ผลงานมีรายละเอียดมากเพียงพอ ไมมีขอผิดพลาดหรือแสดงถึงความไมเขาใจ มี
ความเขาใจในเรื่องที่ศึกษาโดยมีการบูรณาการหรือเชื่อมโยงแนวความคิดหลัก
ตาง ๆ เขาดวยกัน
3 ผลงานมีรายละเอียดมากเพียงพอและไมมีขอผิดพลาดหรือแสดงถึงความไมเขาใจ
แตขอมูลตาง ๆ เปนลักษณะของการนําเสนอที่ไมไดบูรณาการระหวางขอมูลกับ
แนวความคิดหลักของเรื่องที่ศกึ ษา
2 ผลงานมีรายละเอียดที่บันทึกไว แตพบวาบางสวนมีความผิดพลาดหรือไมชดั เจน
หรือแสดงถึงความไมเขาใจเรือ่ งที่ศึกษา
1 ผลงานมีขอมูลนอย ไมมีรายละเอียดบันทึกไว
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 1
ตอนที่ 2
แผนการจัดการเรียนรู
สาระที่ 5 ภูมศิ าสตร
รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3
กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 2
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน
ความรู
ภาระงาน/ชิ้นงาน
1. แผนที่
1. การทําแบบทดสอบ
2. การรับรูระยะไกล
2. การนําเสนอผลงาน
3. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร
3. การบันทึกความรู
4. ระบบกําหนดตําแหนงบน
4. สรางแผนที่ความคิด
พื้นโลก
แผนทีแ่ ละเทคโนโลยี
ทางภูมศิ าสตร
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู
หนวยการเรียนรูที่ 1 แผนที่และเทคโนโลยีทางภูมศิ าสตร
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ตัวชี้วัดชั้นป
• ใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการรวบรวม วิเคราะห และนําเสนอขอมูลเกีย่ วกับลักษณะทาง
กายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน คําถามสําคัญที่ทําใหเกิดความเขาใจที่คงทน
นักเรียนจะเขาใจวา... 1. แผนที่คืออะไร มีองคประกอบอะไรบาง และ
แผนที่และเทคโนโลยีทางภูมิศาสตรเปน มีพัฒนาการและความเปนมาอยางไร
เครื่องมือที่ทําใหเขาใจถึงความสัมพันธระหวาง 2. เทคโนโลยีทางภูมิศาสตรคืออะไร ประกอบ
สภาพพื้นที่กับการดํารงชีวิตของมนุษย ดวยอะไรบาง และมีประโยชนอยางไร
ความรูของนักเรียนที่นําไปสูความเขาใจที่คงทน ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่นําไปสูความ
นักเรียนจะรูวา... เขาใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ...
1. คําสําคัญ ไดแก ละติจูด ลองจิจดู ดาวเทียม 1. อธิบายความหมาย วิธีการใช และประโยชน
กลองสามมิติ การพาณิชย คาพิกัด UTM ของแผนที่และเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร
2. แผนที่ คือ สิ่งที่แสดงลักษณะของพื้นผิว 2. เลือกใชแผนทีแ่ ละเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร
โลก ทั้งที่เกิดขึน้ เองตามธรรมชาติและ ในการศึกษาขอมูลทางภูมิศาสตรไดอยาง
มนุษยสรางขึ้น ซึ่งในหนึ่งระวางจะมี เหมาะสม
องคประกอบ คือ ชื่อแผนที่ พิกัด ทิศทาง
มาตราสวน และสัญลักษณ แผนที่มี
วิวัฒนาการในการทําแผนที่มายาวนาน โดยมี
ชนชาติกรีกเปนผูวางรากฐานในการทําแผนที่
ในอดีต และเริ่มมีบทบาทมากขึ้นในยุคสํารวจ
ดินแดนใหมจนถึงชวงสงครามโลกครั้งที่ 2
และกลายเปนเครื่องมือในการศึกษาวิชา
ภูมิศาสตรที่สําคัญในปจจุบัน
3. การรับรูจากระยะไกล คือ ระบบการเก็บ
ขอมูลพื้นผิวโลกดวยเครื่องรับรูที่ติดไปกับ
ดาวเทียมหรือเครื่องบิน มีกระบวนการ
ทํางาน คือ การรับสัญญาณ และการ
วิเคราะหขอมูล ทําใหไดผลิตภัณฑ
สารสนเทศที่สําคัญ ไดแก รูปถายทาง
อากาศ และภาพจากดาวเทียม
4. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร (GIS) คือ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 4
แผนการจัดการเรียนรูที่ 1
แผนที่
1. สาระสําคัญ
แผนที่เปนสิ่งที่แสดงลักษณะของพืน้ ผิวโลก ทั้งสิ่งที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติและสิ่งที่มนุษยสราง
ขึ้น ลงวัสดุแบนราบ มีองคประกอบ ไดแก ชื่อแผนที่ พิกดั แผนที่ ทิศทาง มาตราสวน และสัญลักษณ
เริ่มมีการผลิตแผนที่มาตั้งแตสมัยโบราณ โดยมีชาวกรีกเปนผูวางรากฐานการทําแผนที่ที่ถูกตอง
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• ใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการรวบรวม วิเคราะห และนําเสนอขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทาง
กายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายความหมาย ประเภท และองคประกอบของแผนที่ได (K)
2. อธิบายเกี่ยวกับพัฒนาการในการทําแผนที่ได (K)
3. อานและวิเคราะหขอมูลจากแผนที่ได (K, P)
4. นําแผนที่ไปใชประโยชนในชีวิตประจําวันไดอยางถูกตองและเหมาะสม (A, P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
วิธีการวัดผลและการประเมินผล เครื่องมือวัดและประเมินผล เกณฑการวัด
1. ทดสอบกอนเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการ • ประเมินพฤติกรรมในการ
2. ซักถามความรูเรื่องแผนที่ ทํางานเปนรายบุคคลในดาน ทํางานเปนรายบุคคลและเปน
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปน ความมีวินัย ความใฝเรียนรู กลุมในดานการสื่อสาร การ
รายบุคคลและเปนกลุม ฯลฯ คิด การแกปญหา ฯลฯ
5. สาระการเรียนรู
• แผนที่
1. ความหมายของแผนที่
2. ประเภทของแผนที่
3. องคประกอบของแผนที่
4. วิวัฒนาการของแผนที่
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับแผนที่
ภาษาอังกฤษ อานและศึกษาขอมูลจากแผนที่ที่พิมพเปนภาษาอังกฤษ
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 6
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน
3. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับความรูของนักเรียนในเรื่องแผนที่จากที่นักเรียนไดเคยเรียนรูมา
แลวโยงเขาสูเนือ้ หาในบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
4. ใหนักเรียนแบงกลุม กลุมละ 4–6 กลุม ครูนําแผนที่มาแจกใหแตละกลุม กลุมละ 1 ฉบับ
โดยเปนแผนทีต่ างประเภทกัน แตเปนแผนที่ที่เกี่ยวของกับทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต ใหนักเรียน
แตละกลุมชวยกันศึกษาและอานขอมูลจากแผนที่ แลวสรุปความหมาย ประเภท องคประกอบของแผน
ที่ และขอมูลที่อานไดจากแผนที่ เขียนลงในใบงานเรื่อง แผนที่ แลวใหแตละกลุมเลือกตัวแทน 1–2
คนออกมานําเสนอหนาชั้นเรียน
5. ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนแกไขขอมูลในใบงานใหถูกตอง แลวบันทึกความรู
เพิ่มเติมที่ไดลงสมุด
6. ครูเกริ่นนําถึงประวัติความเปนมาของแผนที่ใหนักเรียนทราบ แลวใหนักเรียนแตละคนไป
สืบคนขอมูลเกีย่ วกับพัฒนาการในการทําแผนที่จากสื่อตาง ๆ มาคนละ 1 เรื่อง
7. ใหนักเรียนนําภาพและขอมูลที่ไดมารวมกันวิเคราะหและเรียงลําดับกอนหลังใหถูกตอง แลว
นําไปจัดปายนิเทศ
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
8. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมและใบงานเกี่ยวกับแผนที่ จากนั้นครูและนักเรียนรวมกันเฉลย
กิจกรรมและใบงาน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
9. ครูใหนักเรียนยกตัวอยางการนําแผนที่ไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
10. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับแผนที่และบันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนทดลองทําแผนที่จากแผนที่ฉบับเกาชนิดใดชนิดหนึ่งที่นักเรียนสนใจดวยวิธกี ารที่
นักเรียนเลือกใชเอง แตตองใหครูพิจารณากอน แลวนําเสนอผลงานหนาชั้นเรียน
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แบบทดสอบกอนเรียน
2. แผนที่ประเภทตาง ๆ ของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
3. ใบงานเรื่อง แผนที่
4. สื่ออิเล็กทรอนิกส และหนังสือตาง ๆ จากหองสมุด
5. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
6. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 7
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู ____________________________________
แนวทางการพัฒนา __________________________________________
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู _________________________________
แนวทางแกปญหา ___________________________________________
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน _______________________________________
เหตุผล _________________________________________________
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู __________________________________
ผูสอน/แทน ______________________________________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 8
แผนการจัดการเรียนรูที่ 2
เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร
1. สาระสําคัญ
เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร เปนการศึกษาความสัมพันธระหวางสิ่งแวดลอมทางธรรมชาติกับสังคม
โดยการนําระบบการรับรูระยะไกล ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร และระบบกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก มา
ประยุกตใชงานรวมกัน เพื่อใหไดขอมูลที่ถูกตอง เหมาะสม และมีประสิทธิภาพ
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• ใชเครื่องมือทางภูมิศาสตรในการรวบรวม วิเคราะห และนําเสนอขอมูลเกี่ยวกับลักษณะทาง
กายภาพและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายลักษณะและประโยชนของเทคโนโลยีทางภูมิศาสตรได (K)
2. เลือกใชเทคโนโลยีทางภูมิศาสตรในการศึกษาขอมูลทางภูมิศาสตรไดถูกตอง (K, P)
3. มีความสนใจและมุงมั่นที่จะใชเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร (A)
4. ใชเทคโนโลยีทางภูมิศาสตรไดอยางเหมาะสม (A, P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
วิธีการวัดผลและการประเมินผล เครื่องมือวัดและประเมินผล เกณฑการวัด
1. ทดสอบหลังเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการ • ประเมินพฤติกรรมในการ
2. ซักถามความรูเรื่อง ทํางานเปนรายบุคคลในดาน ทํางานเปนรายบุคคลและเปน
เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร ความมีวินัย ความใฝเรียนรู กลุมในดานการสื่อสาร การ
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปน ฯลฯ คิด การแกปญหา ฯลฯ
รายบุคคลและเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• เทคโนโลยีทางภูมิศาสตร
1. การรับรูระยะไกล
1.1 รูปถายทางอากาศ
1.2 ภาพจากดาวเทียม
2. ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร
3. ระบบกําหนดตําแหนงบนพื้นโลก
6. แนวทางบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับเทคโนโลยีทางภูมิศาสตร
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 9
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู ____________________________________
แนวทางการพัฒนา __________________________________________
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู _________________________________
แนวทางแกปญหา ___________________________________________
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน _______________________________________
เหตุผล _________________________________________________
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู __________________________________
ผูสอน/แทน ______________________________________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 1
ผังมโนทัศนเปาหมายการเรียนรูและขอบขายภาระงาน/ชิ้นงาน
ความรู
ภาระงาน/ชิ้นงาน
1. ปญหาสิ่งแวดลอม
1. การทําแบบทดสอบ
2. สิ่งแวดลอมใหมทางสังคม
2. ใบงาน
3. แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอม
3. สรางแผนที่ความคิด
4. ผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลง
4. การนําเสนอผลงาน
ของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกา
5. การบันทึกความรู
เหนือและอเมริกาใต
สถานการณดา นทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
ในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
ผังการออกแบบการจัดการเรียนรู
หนวยการเรียนรูที่ 4 สถานการณดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
ในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
ขั้นที่ 1 ผลลัพธปลายทางที่ตองการใหเกิดขึ้นกับนักเรียน
ตัวชี้วัดชั้นป
1. วิเคราะหการกอเกิดสิ่งแวดลอมใหมทางสังคม อันเปนผลจากการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติและ
สังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
2. ระบุแนวทางการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
(ส 5.2 ม. 3/2)
3. สํารวจ อภิปรายประเด็นปญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมที่เกิดขึน้ ในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
(ส 5.2 ม. 3/3)
4. วิเคราะหเหตุและผลกระทบตอเนือ่ งจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใตที่สงผลตอประเทศไทย (ส 5.2 ม. 3/4)
ความเขาใจที่คงทนของนักเรียน นักเรียนจะ คําถามสําคัญที่ทําใหเกิดความเขาใจที่คงทน
เขาใจวา... 1. ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมใน
1. ปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดขึน้ ในทวีปอเมริกา ปจจุบันของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
เหนือและอเมริกาใตมีสาเหตุมาจากการตัดไม มีการเปลี่ยนแปลงไปอยางไร
ทําลายปาและการเจริญเติบโตของเทคโนโลยี 2. ทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตมีแนวทาง
เศรษฐกิจ และสังคมอยางรวดเร็ว ซึ่งทําให การอนุรักษสิ่งแวดลอมอยางไร
เกิดปญหามลพิษทั้งทางน้ําและอากาศ และ 3. ปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดขึน้ ในทวีปอเมริกา
ยังมีผลใหเกิดภาวะโลกรอน เหนือและอเมริกาใตสงผลกระทบตอ
2. การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีป ประเทศไทยหรือไม อยางไร
อเมริกาเหนือและอเมริกาใตกอใหเกิด
สิ่งแวดลอมใหมขึ้น สิ่งแวดลอมใหมทาง
สังคมบางอยางถือวาเปนแนวทางการอนุรักษ
สิ่งแวดลอมดวยอยางหนึ่ง
3. ปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดขึน้ ในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใตนั้นไมไดสงผลกระทบ
เฉพาะภายในทวีปเทานั้น ยังสงผลตอเนือ่ งไป
ยังทวีปตาง ๆ รวมไปถึงประเทศไทยดวย
ความรูของนักเรียนที่นําไปสูความเขาใจที่คงทน ทักษะ/ความสามารถของนักเรียนที่นําไปสูความ
นักเรียนจะรูวา... เขาใจที่คงทน นักเรียนจะสามารถ...
1. คําสําคัญ ไดแก เอเคอร พื้นที่ชุมน้ํา ธาตุ 1. อธิบายปญหาสิ่งแวดลอมทีเ่ กิดขึ้นในทวีป
อาหารอุดมสมบูรณ พายุทอรนาโด การแผว อเมริกาเหนือและอเมริกาใต
ถางและเผาปา ระบบสาธารณูปโภค 2. วิเคราะหการเกิดสิ่งแวดลอมใหมที่เกิดจาก
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 3
5. แนวทางการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอมที่สาํ คัญในทวีปอเมริกาเหนือ
ไดแก การรวมมือกันของประเทศสหรัฐ-
อเมริกาและแคนาดาเพือ่ ลดระดับฝนกรด
และมลพิษในทะเลสาบเกรตเลกส การเชื่อม
อุทยานแหงชาติเขาดวยกัน การใชพลังงาน
ทดแทนในการผลิตกระแสไฟฟา การออกราง
กฎหมายสิ่งแวดลอมของรัฐบาลสหรัฐอเมริกา
เพือ่ แกไขปญหาและลดภาวะโลกรอน ขณะที่
ในทวีปอเมริกาใต โดยเฉพาะในประเทศ
บราซิล มีการผลิตพลังงานเอทานอลใชเปน
พลังงานเชือ้ เพลิงแทนน้ํามัน นอกจากนี้ยงั มี
การจัดตั้งอุทยานนิเวศวิทยาในเขตเมืองเพือ่
แกไขปญหาการลดลงของพื้นที่ปาไม และการ
สูญพันธุของความหลากหลายทางชีวภาพ
การสนับสนุนการทองเที่ยวเชิงนิเวศใน
ประเทศอุรุกวัย รวมไปถึงการจัดทําโครงการ
ตาง ๆ เพื่อแกไขปญหาภาวะโลกรอน
6. นอกจากภาวะโลกรอนที่สงผลกระทบตอ
ประเทศไทยแลว ปรากฏการณเอลนีโญที่เกิด
ตามแนวชายฝงมหาสมุทรแปซิฟกของทวีป
อเมริกาใตก็ทําใหเกิดภัยแลงในประเทศไทย
ดวยเชนกัน ขณะเดียวกันแนวทางการ
อนุรักษสิ่งแวดลอมบางอยาง เชน การออก
รางกฎหมายสิ่งแวดลอมของประเทศสหรัฐ-
อเมริกาก็สงผลกระทบตอเศรษฐกิจของ
ประเทศไทย เพราะจะมีการกีดกันการสง
สินคาออกจากประเทศที่ไมมีการกําหนดอัตรา
การปลอยกาซเรือนกระจก แตประเทศไทยก็
ไดรับผลดีจากการผลิตเอทานอลของประเทศ
บราซิล
ขั้นที่ 2 ภาระงานและการประเมินผลการเรียนรูซึ่งเปนหลักฐานที่แสดงวานักเรียนมีผลการเรียนรู
ตามที่กําหนดไวอยางแทจริง
1. ภาระงานที่นักเรียนตองปฏิบัติ
1.1 ศึกษาคนควาและนําเสนอผลงานเกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอมและผลกระทบที่เกิดขึ้นในทวีป
อเมริกาเหนือและอเมริกาใต
1.2 วิเคราะหและอภิปรายแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 5
1.3 วิเคราะหและนําเสนอผลงานเกี่ยวกับผลกระทบที่ประเทศไทยไดรับจากการเปลี่ยนแปลงของ
สิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
2. วิธีการและเครื่องมือประเมินผลการเรียนรู
2.1 วิธีการประเมินผลการเรียนรู 2.2 เครื่องมือประเมินผลการเรียนรู
1) การทดสอบ 1) แบบทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน
2) การประเมินผลงาน/กิจกรรมเปน 2) แบบประเมินผลงาน/กิจกรรมเปน
รายบุคคลหรือเปนกลุม รายบุคคลหรือเปนกลุม
3) การประเมินดานคุณธรรม จริยธรรม 3) แบบประเมินดานคุณธรรม
และคานิยม จริยธรรม และคานิยม
4) การประเมินดานทักษะ/กระบวนการ 4) แบบประเมินดานทักษะ/
กระบวนการ
3. สิ่งที่มุงประเมิน
3.1 ความสามารถ 6 ดาน ไดแก การอธิบาย ชี้แจง การแปลความและตีความ การประยุกต
ดัดแปลง และนําไปใช การมีมุมมองที่หลากหลาย การใหความสําคัญและใสใจในความรูส ึก
ของผูอนื่ และการรูจักตนเอง
3.2 ทักษะ/กระบวนการ เชน การสื่อสาร การคิด การแกปญหา การใชเทคโนโลยี กระบวนการ
กลุม
3.3 คุณธรรม จริยธรรม และคานิยม เชน รักชาติ ศาสน กษัตริย ซื่อสัตยสุจริต มีวินัย
ใฝเรียนรู อยูอยางพอเพียง มุง มั่นในการทํางาน รักความเปนไทย มีจิตสาธารณะ
ขั้นที่ 3 แผนการจัดการเรียนรู
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11 ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต เวลา 1 ชั่วโมง
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12 ผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีป เวลา 2 ชั่วโมง
อเมริกาเหนือและอเมริกาใต
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13 แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ เวลา 1 ชั่วโมง
และอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 6
แผนการจัดการเรียนรูที่ 11
ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
ความเจริญทางดานเศรษฐกิจและสังคมของทวีปอเมริกาเหนือ ทําใหมีการใชทรัพยากรธรรมชาติ
อยางมากมายมหาศาล จนเกิดปญหาทรัพยากรธรรมชาติลดลง เกิดมลพิษในดิน น้ํา และอากาศ ขณะที่
การเรงการเจริญเติบโตทางดานเศรษฐกิจและสังคมของทวีปอเมริกาใตทําใหเกิดการทําลายพื้นที่ปาฝน
เขตรอนอยางรุนแรง และเปนจุดเริ่มตนของปญหาสิ่งแวดลอมอืน่ ๆ
2. ตัวชี้วัดชั้นป
• สํารวจ อภิปรายประเด็นปญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมทีเ่ กิดขึ้นในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกา
ใต (ส 5.2 ม. 3/3)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหสาเหตุที่ทําใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (K, P)
3. รับรูและตระหนักถึงปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นและมีความพรอมที่จะแกไขปญหา (A)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
วิธีการวัดผลและการประเมินผล เครื่องมือวัดและประเมินผล เกณฑการวัด
1. ทดสอบกอนเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการ • ประเมินพฤติกรรมในการ
2. ซักถามเรื่องปญหา ทํางานเปนรายบุคคลในดาน ทํางานเปนรายบุคคลและเปน
สิ่งแวดลอม ความมีวินัย ความใฝเรียนรู กลุมในดานการสื่อสาร การ
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปน ฯลฯ คิด การแกปญหา ฯลฯ
รายบุคคลและเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
1. ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
1.1 ปญหาการใชที่ดินและทรัพยากรธรรมชาติที่เกินขอบเขต
1.2 ปญหามลพิษทางอากาศ
1.3 ปญหามลพิษทางน้ํา
1.4 ปญหาจากการเปลี่ยนแปลงสภาพอากาศของโลก
1.5 ปญหาคราบน้ํามันในอาวเม็กซิโก
2. ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 7
6. แนวทางการบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใต
ภาษาอังกฤษ อานและศึกษาขอมูลเกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใตจากสื่อภาษาอังกฤษ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลที่เกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอม
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน
3. ครูสนทนาซักถามนักเรียนเกี่ยวกับขาวสิ่งแวดลอมจากสื่อตาง ๆ วานักเรียนไดรับรูอะไรบาง
และมีขาวอะไรที่เกี่ยวของกับทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตบาง แลวโยงเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
4. แบงนักเรียนออกเปน 2 กลุม ดังนี้
กลุมที่ 1 ศึกษาเรื่อง ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
กลุมที่ 2 ศึกษาเรื่อง ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาใต
5. นักเรียนชวยกันสืบคนขอมูลจากแหลงการเรียนรูตาง ๆ นํามาสรุปและวิเคราะห เขียนลงบน
กระดาษโปสเตอร 1 แผน แลวใหตัวแทนกลุม 1–2 คนออกมาอภิปรายหนาชั้นเรียน
6. ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนสรุปดวยตนเองและจดบันทึกความรูที่ไดลงในแบบบันทึก
ความรูที่ไดจากการอภิปราย เรื่อง ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
7. ครูใหนักเรียนนํากระดาษโปสเตอรที่ใชในการอภิปรายมาติดหนาชั้นเรียน แลวกระตุนให
นักเรียนคิดหาสาเหตุที่ทําใหเกิดปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต และใหนักเรียน
ออกมาเขียนลงบนกระดานดําทีละคน คนละ 1 สาเหตุ จนกวาครูจะเห็นวาครบถวนแลว
8. ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนบันทึกความรูลงในแบบบันทึกความรู
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
9. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมเกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต แลว
ชวยกันเฉลยกิจกรรม
ขั้นที่ 4 นําไปใช
10. ครูใหนักเรียนสังเกตปญหาสิ่งแวดลอมที่เกิดขึ้นรอบตัววามีปญหาใดที่เหมือนหรือคลายกับที่
ไดเรียนรูไป เพื่อจะไดเล็งเห็นและตระหนักถึงปญหาสิ่งแวดลอม
ขั้นที่ 5 สรุป
11. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใตแลวบันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนศึกษาคนควาเกี่ยวกับปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต เฉพาะ
เรื่องที่นักเรียนสนใจจากขอมูลภาษาอังกฤษ สรุปและจัดทําเปนรายงานสงครู
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 8
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แบบทดสอบกอนเรียน
2. สื่ออิเล็กทรอนิกส และหนังสือตาง ๆ จากหองสมุด
3. กระดาษโปสเตอร
4. แบบบันทึกความรูเรื่อง ปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
5. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
6. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู ____________________________________
แนวทางการพัฒนา __________________________________________
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู _________________________________
แนวทางแกปญหา ___________________________________________
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน _______________________________________
เหตุผล _________________________________________________
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู __________________________________
ผูสอน/แทน ______________________________________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 9
แผนการจัดการเรียนรูที่ 12
ผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตทําใหเกิดสิ่งแวดลอมใหมทาง
สังคมขึ้น เพื่อปรับสภาพสังคมเมืองใหเขากับธรรมชาติและรับมือกับปญหาทรัพยากรธรรมชาติที่เสื่อม
โทรม เชน การสรางอาคารสีเขียว แตก็มีการเปลี่ยนแปลงที่เปนผลเสียเพิ่มขึ้น เชน การเกิดชุมชนแออัด
นอกจากนี้ การเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมของทวีปทั้งสองก็ยังสงผลตอประเทศไทยอีกดวย
2. ตัวชี้วัดชั้นป
1. วิเคราะหการกอเกิดสิ่งแวดลอมใหมทางสังคม อันเปนผลจากการเปลี่ยนแปลงทางธรรมชาติ
และสังคมของทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต (ส 5.2 ม. 3/1)
2. วิเคราะหเหตุและผลกระทบตอเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใตที่สงผลตอประเทศไทย (ส 5.2 ม. 3/4)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายสิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหถึงสาเหตุที่ทําใหเกิดสิ่งแวดลอมใหมทางสังคมขึ้นได (K, P)
3. วิเคราะหผลกระทบตอประเทศไทยที่เกิดขึ้นจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีป
อเมริกาเหนือและอเมริกาใตได (K, P)
4. สนใจในการเรียนรูรูปแบบของสิ่งแวดลอมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต และ
ตระหนักถึงผลกระทบที่มีตอประเทศไทย (A)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
วิธีการวัดผลและการประเมินผล เครื่องมือวัดและประเมินผล เกณฑการวัด
1. แสดงความคิดเห็นเรื่อง ผล • ประเมินพฤติกรรมในการ • ประเมินพฤติกรรมในการ
จากการเปลี่ยนแปลง ทํางานเปนรายบุคคลในดาน ทํางานเปนรายบุคคลและเปน
สิ่งแวดลอม ความมีวินัย ความใฝเรียนรู กลุมในดานการสื่อสาร การ
2. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปน ฯลฯ คิด การแกปญหา ฯลฯ
รายบุคคลและเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
1. สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
2. ผลกระทบที่ประเทศไทยไดรับจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 10
6. แนวทางการบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอม
ในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
ภาษาอังกฤษ อานและศึกษาขอมูลจากสื่อภาษาอังกฤษ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและ
อเมริกาใตและการจัดปายนิเทศ
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับสิ่งแวดลอมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตใน
ปจจุบันวามีอะไรบาง นักเรียนรวมกันแสดงความคิดเห็น บันทึกลงบนกระดานดํา และโยงเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูใหนักเรียนทั้งชั้นเรียนชวยกันจัดปายนิเทศเรือ่ ง สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใต โดยใหสืบคนขอมูลจากแหลงตาง ๆ แลวนําภาพและขอมูลที่ไดมาจัดปายนิเทศ
4. ครูคอยสังเกตพฤติกรรมนักเรียนในระหวางการทํางานและควบคุมการทํางานใหอยูในระเบียบ
5. ครูสรุปและอธิบายเพิ่มเติม นักเรียนสรุปการทํางานของตนเองลงในแบบบันทึกการปฏิบัติงาน
สงครู และทําใบงานเรื่อง สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
6. ครูใหนักเรียนรวมกันสรุปความรูที่ไดจากการศึกษาเรื่องปญหาสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใต สรุปและชวยกันวิเคราะหวาสงผลกระทบตอประเทศไทยอยางไร เขียนลงบน
กระดาษปรูฟเปนแผนที่ความคิด ครูชวยนักเรียนสรุปใหตรงประเด็นการเรียนรู
7. นําแผนที่ความคิดที่ไดติดไวหนาชั้นเรียน นักเรียนบันทึกความรูที่ไดลงในสมุด
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
8. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมและใบงานเกี่ยวกับผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีป
อเมริกาเหนือและอเมริกาใต แลวชวยกันเฉลยกิจกรรมและใบงาน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
9. ครูใหนักเรียนนําขอดีจากสิ่งแวดลอมใหมทางสังคมที่เกิดขึ้นในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกา
ใตมาใชในการดําเนินชีวิตประจําวัน
ขั้นที่ 5 สรุป
10. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับผลจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีป
อเมริกาเหนือและอเมริกาใตและบันทึกลงสมุด
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูใหนักเรียนเลือกศึกษาเรือ่ งใดเรื่องหนึง่ ที่เกี่ยวของกับสิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใต สรุปและวิเคราะหดวยตนเอง แลวนําเสนอหนาชั้นเรียน
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. อุปกรณสําหรับจัดปายนิเทศ เชน กระดาษสี กรรไกร มีดหรือคัตเตอร เทปกาว กาวน้ํา
2. อุปกรณเครือ่ งเขียนตาง ๆ เชน ดินสอ ปากกาเมจิก สีไม
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 11
3. กระดาษปรูฟ
4. แบบบันทึกการปฏิบัติงาน การจัดปายนิเทศ
5. ใบงานเรื่อง สิ่งแวดลอมใหมทางสังคมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
6. สื่ออิเล็กทรอนิกส และหนังสือตาง ๆ จากหองสมุด
7. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
8. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู ____________________________________
แนวทางการพัฒนา __________________________________________
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู _________________________________
แนวทางแกปญหา ___________________________________________
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน _______________________________________
เหตุผล _________________________________________________
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู __________________________________
ผูสอน/แทน ______________________________________________
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 12
แผนการจัดการเรียนรูที่ 13
แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
1. สาระสําคัญ
ในทวีปอเมริกาเหนือมีการรวมมือกันของรัฐบาลประเทศตาง ๆ เพือ่ แกไขปญหามลพิษทางน้ําและ
อากาศ มีการใชพลังงานลมในการผลิตกระแสไฟฟาแทนน้ํามัน เชนเดียวกับในประเทศบราซิลของทวีป
อเมริกาใตที่มีการผลิตเอทานอลเพื่อใชแทนน้ํามันในรถยนต นอกจากนี้ ประเทศสหรัฐอเมริกายังมีการ
ออกรางกฎหมายเพื่อลดภาวะโลกรอนซึ่งสงผลกระทบตอประเทศไทยเปนอยางมาก
2. ตัวชี้วัดชั้นป
1. ระบุแนวทางการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกา
ใต (ส 5.2 ม. 3/2)
2. วิเคราะหเหตุและผลกระทบตอเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใตที่สงผลตอประเทศไทย (ส 5.2 ม. 3/4)
3. จุดประสงคการเรียนรู
1. อธิบายแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตได (K)
2. วิเคราะหหาแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมที่ถูกตองและเหมาะสมได (P)
3. มีความสนใจในการนําแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตมา
ใชในการอนุรักษสิ่งแวดลอมที่อยูใกลตัวได (A)
4. วิเคราะหผลกระทบของแนวทางการอนุรกั ษส่งิ แวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตที่มี
ตอประเทศไทยได (K, P)
4. การวัดและประเมินผลการเรียนรู
วิธีการวัดผลและการประเมินผล เครื่องมือวัดและประเมินผล เกณฑการวัด
1. ทดสอบหลังเรียน • ประเมินพฤติกรรมในการ • ประเมินพฤติกรรมในการ
2. ซักถามเรื่อง แนวทางการ ทํางานเปนรายบุคคลในดาน ทํางานเปนรายบุคคลและเปน
อนุรักษสิ่งแวดลอม ความมีวินัย ความใฝเรียนรู กลุมในดานการสื่อสาร การ
3. ตรวจผลงาน/กิจกรรมเปน ฯลฯ คิด การแกปญหา ฯลฯ
รายบุคคลและเปนกลุม
5. สาระการเรียนรู
• แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
1. การอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
2. การอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาใต
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 13
6. แนวทางการบูรณาการ
ภาษาไทย ฟง พูด อาน และเขียนเกี่ยวกับแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอม
ภาษาอังกฤษ อานขอมูลเกี่ยวกับแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือ
และอเมริกาใต และบทบาทของทั้งสองทวีปในการลดภาวะโลกรอนบน
เวทีโลกจากสื่อภาษาอังกฤษ
การงานอาชีพฯ คนควาขอมูลเกี่ยวกับแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใต
วิทยาศาสตร ศึกษาความรูเ กีย่ วกับพลังงานทดแทน
7. กระบวนการจัดการเรียนรู
ขั้นที่ 1 นําเขาสูบทเรียน
1. ครูแจงตัวชีว้ ัดชั้นปและจุดประสงคการเรียนรูใหนักเรียนทราบ
2. ครูใหนักเรียนคนหาขาวเกีย่ วกับวิธีการอนุรักษสิ่งแวดลอมของประเทศตาง ๆ ที่อยูในทวีป
อเมริกาเหนือและอเมริกาใตมาคนละ 1 ขาว นําออกมาเลาหนาชั้นเรียน แลวโยงเขาสูบทเรียน
ขั้นที่ 2 กิจกรรมการเรียนรู
3. ครูใหนักเรียนนําขาวที่ไดนํามาเลาใหเพื่อนฟงแลวมาติดไวบนกระดานดํา นักเรียนทุกคน
ชวยกันสรุปและออกมาเขียนเปนแผนที่ความคิดบนกระดานดํา
4. ครูชวยสรุปและอธิบายเพิม่ เติม นักเรียนเขียนแผนที่ความคิดที่ไดลงในใบงานเรื่อง แนวทาง
การอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
5. ครูใหนักเรียนนํากระดาษปรูฟที่แสดงแผนที่ความคิดเรือ่ ง ผลกระทบตอประเทศไทยที่เกิด
จากการเปลี่ยนแปลงของสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต มาเปรียบเทียบกับแผนที่
ความคิดบนกระดานดํา และชวยกันสังเกตวาแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมแนวทางใดทีส่ งผลกระทบ
ตอประเทศไทยบาง และสงผลอยางไร แลวเขียนเพิม่ เติมลงไปในแผนที่ความคิดที่อยูในกระดาษปรูฟ
6. ครูชวยเพิ่มเติมและแกไขใหถูกตอง นักเรียนนํากลับไปติดที่เดิม แลวบันทึกลงสมุด
ขั้นที่ 3 ฝกฝนผูเรียน
7. ครูใหนักเรียนทํากิจกรรมและใบงานเกี่ยวกับแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใต แลวชวยกันเฉลยกิจกรรมและใบงาน
ขั้นที่ 4 นําไปใช
8. ครูใหนักเรียนนําแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใตที่สามารถ
ทําไดไปใชในการอนุรักษสิ่งแวดลอมทีอ่ ยูรอบตัวนักเรียน
ขั้นที่ 5 สรุป
9. ครูและนักเรียนรวมกันสรุปความรูเกี่ยวกับแนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกา
เหนือและอเมริกาใตแลวบันทึกลงสมุด
10. ครูใหนักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน และชวยกันเฉลยคําตอบ
8. กิจกรรมเสนอแนะ
ครูพานักเรียนไปศึกษาหาความรูเพิ่มเติมเรือ่ งพลังงานทดแทนจากแหลงความรูตาง ๆ แลวนํา
ความรูที่ไดมานําเสนอหรือจัดเปนนิทรรศการใหแกเพื่อนนักเรียนชั้นอืน่ ๆ
คูมือครู แผนการจัดการเรียนรู ภูมิศาสตร ม. 3 14
9. สื่อ/แหลงการเรียนรู
1. แบบทดสอบหลังเรียน
2. ขาวที่เกี่ยวกับการอนุรักษสิ่งแวดลอมจากสื่อตาง ๆ
3. ใบงานเรื่อง แนวทางการอนุรักษสิ่งแวดลอมในทวีปอเมริกาเหนือและอเมริกาใต
4. อุปกรณเครือ่ งเขียนตาง ๆ เชน ดินสอ ปากกาเมจิก สีไม
5. หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวัฒนาพานิช จํากัด
6. แบบฝกทักษะ รายวิชาพื้นฐาน ภูมิศาสตร ม. 3 บริษัท สํานักพิมพวฒ ั นาพานิช จํากัด
10. บันทึกหลังการจัดการเรียนรู
1. ความสําเร็จในการจัดการเรียนรู ____________________________________
แนวทางการพัฒนา __________________________________________
2. ปญหา/อุปสรรคในการจัดการเรียนรู _________________________________
แนวทางแกปญหา ___________________________________________
3. สิ่งที่ไมไดปฏิบัติตามแผน _______________________________________
เหตุผล _________________________________________________
4. การปรับปรุงแผนการจัดการเรียนรู __________________________________
ผูสอน/แทน ______________________________________________