ბაგრატ III ბაგრატიონი, შუა საუკუნეების საქართველოს გამოჩენილი პოლიტიკური

მოღვაწე, ტახტზე ავიდა, როგორც ერთიანი ფეოდალური ქართული სახელმწიფოს

პირველი მეფე. მისმა მეფობამ გადამწყვეტი მომენტი აღინიშნა საქართველოს
ისტორიაში, რომელიც ხასიათდება განსხვავებული რეგიონების ერთ პოლიტიკურ
ერთეულში გაერთიანებით
შეყვანის ღილაკი
ფეოდალური საქართველოს გაერთიანების პროცესი გაჭიანურებული და რთული
საქმე იყო, რომელიც VIII საუკუნის ბოლოს დაიწყო. ბაგრატის მეფობის დროს
ბრძოლა უზენაესობისთვის სხვადასხვა რეგიონის გაერთიანებით დასრულდა.
განსაკუთრებული მნიშვნელობა ჰქონდა შიდა ქართლს, პოლიტიკურად და
სტრატეგიულად სასიცოცხლო მნიშვნელობის ტერიტორიას, რომელიც X საუკუნის
დასაწყისიდან „აფხაზთა“ მეფეების მმართველობის ქვეშ იმყოფებოდა.
შეყვანის ღილაკი
970-იან წლებში გაძლიერდა ფეოდალური კონფლიქტები, რამაც ქართული
სახელმწიფო კიდევ უფრო დაასუსტა. სწორედ ამ მღელვარე პერიოდში
საქართველოს გაერთიანებისადმი თავდადებულმა პირებმა ყურადღება მიაქციეს
ახალგაზრდა კანდიდატს, ბაგრატ გურგენს. ბაგრატი იდეალურ კანდიდატად
ითვლებოდა სამ ქართულ სამეფოსთან პირდაპირი წარმომავლობის გამო. ის იყო
ბაგრატ ბაგრატიონის შვილიშვილი, რომელიც ატარებდა "საქართველოს მეფის"
წოდებას და მეფეთა მეფის გურგენისა და გურანდუხტის ძე. მისმა შთამომავლობამ
მას მყარი არჩევანი გახადა ერთიანი ქართული ფეოდალური სახელმწიფოს
სათავეში.
შეყვანის ღილაკი
975 წელს იოანე მარუშისძემ ბაგრატის მამას დავით III კურაპალატს შესთავაზა
ბაგრატ გურგენის დანიშვნა ქართლის გამგებლად. დავით კურაპალატმა მხარი
დაუჭირა ამ კანდიდატურას და გაემართა ქართლისაკენ, ბაგრატთან და გურგენთან
ერთად უფლისციხეში. ბაგრატი, მცირე ასაკის გამო, მამის გვერდით
თანაგუბერნატორად დაინიშნა.
გამოწვევები და ტრიუმფები: ბაგრატის მმართველობის ადრეული მხარდაჭერის
მიუხედავად, ვითარება საეჭვო რჩებოდა. კახელებმა, ისარგებლეს დაუცველი
მომენტით, შეიპყრეს ბაგრატი, გურგენი და გურანდუხტი. სიტუაცია მხოლოდ
დავით კურაპალატის ჩარევის შემდეგ მოგვარდა, რომელმაც მათი გათავისუფლება
უზრუნველყო. 978 წელს დასავლეთ ქართველი თავადაზნაურობის თხოვნით
ქუთაისში ტახტი აიღო ბაგრატმა და შეცვალა ბრმა თეოდოსი. ეს იყო
მნიშვნელოვანი ნაბიჯი დასავლეთ საქართველოს გაერთიანებისკენ. ბაგრატ III-ს
მეფობის დროს უამრავი გამოწვევა შეექმნა, მათ შორის ბრძოლები სხვადასხვა
ფეოდალებთან და გარე საფრთხეები. მან მოახერხა დასავლეთ საქართველოსა და
შიდა ქართლზე თავისი ძალაუფლების გამყარება, მმართველობის კონსოლიდაცია.
ტერიტორიული გაფართოება: ბაგრატ III-ის თაოსნობით საქართველომ გააფართოვა
თავისი ტერიტორია. მან დაიმორჩილა თრიალეთი, მანგლისის ხევი, სკვირეთი და
აიღო უფლისციხე. ბაგრატმა 1010 წელს შემოიერთა კახეთ-ჰერეთიც, რამაც კიდევ
უფრო გააძლიერა ქართული ფეოდალური სახელმწიფოს ერთიანობა. მემკვიდრეობა
და შენობის ძეგლები: ბაგრატ III-ის დროს აშენდა ქართული ხუროთმოძღვრების
ბრწყინვალე ძეგლები, მათ შორის ბედის მონასტერი, ბაგრატის ტაძარი ქუთაისში
და ნიკორწმინდა. ეპოქის დასასრული: ბაგრატ III ბაგრატიონი 1014 წელს
გარდაიცვალა ტაოში, ფანასკერტის ციხეზე და დაკრძალეს ბედიაში, დატოვა
ერთიანი ფეოდალური საქართველო. მისმა მემკვიდრეობამ გაუძლო, როდესაც მან
საფუძველი ჩაუყარა საქართველოს ფეოდალურ მონარქიას, რამაც მნიშვნელოვანი
წვლილი შეიტანა ერის ისტორიასა და იდენტობაში. ბაგრატ III ბაგრატიონის მეფობა
ადასტურებს მის ღირსშესანიშნავ ხელმძღვანელობასა და გადამწყვეტ როლს
საქართველოს გაერთიანებაში ქვეყნის ისტორიის რთულ და გარდამტეხ პერიოდში.

გიორგი 1

ბაგრატ III-ის გარდაცვალების შემდეგ ტახტზე ავიდა მისი ვაჟი,

12 წლის გიორგი. ახალგაზრდა მეფეს მაშინვე განუდგა ჰერეთ-კახეთი _ განდევნეს მეფის ერისთ
ავები და კვლავ აღიდგინეს ძველი უფლებები.
საგარეო ვითარება.
XI საუკუნის დასაწყისიდან ბიზანტიის დამოკიდებულება სამხრეთ კავკასიის ქვეყნებისადმი
არსებითად შეიცვალა. თუ კი არაბთა ბატონობის ხანაში ბიზანტიისათვის საქართველოსა და სომ
ხეთის გაძლიერება სასურველიც კი იყო და მათ მფარველობას უწევდა, არაბთა დასუსტების შემ
დეგ ბიზანტია ყოველნაირად ხელს უშლის მათ გაერთიანებას. მას აღარ აკმაყოფილებს ქართველ
მეფეთა ფორმალური მორჩილება და ცდილობს ფაქტობრივ განიმტკიცოს პოზიციები. ამ მიზნით
ხელს უწყობს ადგილობრივ ფეოდალთა სეპარატიზმს.

შესავალი:

XI საუკუნე იყო გადამწყვეტი ეპოქა საქართველოს ისტორიაში, რომელსაც

ახასიათებდა მეფე გიორგი I-ის მეფობა და მისი დაპირისპირება ბიზანტიის
იმპერიასთან. ეს ისტორიული მოხსენება იძლევა მიმოხილვას საქართველოსა და
ბიზანტიის იმპერიაში ამ პერიოდის პოლიტიკურ და სამხედრო მოვლენებზე .

გიორგი I-ის ამაღლება:

ბაგრატ III-ის გარდაცვალების შემდეგ საქართველოს ტახტზე მისი ვაჟი, 12 წლის

გიორგი ავიდა. ახალგაზრდა მეფემ დრო არ დაკარგა თავისი უფლებამოსილების
განსამტკიცებლად ჰერეთ-კახეთის სწრაფად დაპყრობით, ძველი უფლებების
აღდგენით და ბიზანტიელი ოკუპანტების განდევნით.

ბიზანტიური პოლიტიკა სამხრეთ კავკასიაში:

XI საუკუნის დასაწყისში ბიზანტიის მიდგომა სამხრეთ კავკასიის მიმართ

მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა. მიუხედავად იმისა, რომ ბიზანტია ადრე
სასურველად თვლიდა საქართველოსა და სომხეთის გაძლიერებას და იცავდა მათ
არაბთა ბატონობის დროს, არაბების დასუსტებამ ბიზანტიას უფრო ანტაგონისტური
პოზიციისკენ უბიძგა. ბიზანტიელები აღარ კმაყოფილდებოდნენ ქართველი მეფეების
ფორმალური მორჩილებით და აქტიურად უწყობდნენ ხელს ადგილობრივი
ფეოდალების სეპარატიზმს.

იმიერ ტაოს ბიზანტიური ოკუპაცია:

დავით კურაპალატის გარდაცვალების შემდეგ ბიზანტიის იმპერატორმა ბასილი II-მ

დაიკავა იმიერ ტაო, სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი რეგიონი, რომელიც პირობითად
იყო მინიჭებული დავით კურაპალატის მიერ. ბასილი II-მ დააარსა იბერიის თემი ,
ტერიტორიის მმართველად ბიზანტიელი მოხელე, სახელად კატაბანი დანიშნა . ამ
მოვლენამ მნიშვნელოვანი გავლენა მოახდინა საქართველოსა და სომხეთის
უსაფრთხოებაზე, რადგან მან გახსნა სამხრეთ-დასავლეთ კარიბჭე საქართველოსკენ
ბიზანტიის პოტენციური აგრესიისთვის.

საქართველოს წინააღმდეგობა და ალიანსი ეგვიპტესთან:

საქართველოს მეფე გიორგი I საგულდაგულოდ მოემზადა ბიზანტიასთან

მოსალოდნელი ომისთვის. მან წამოიწყო მოლაპარაკებები ეგვიპტელ ხალიფ ალ -
ჰაკიმთან, რათა შეექმნათ ერთობლივი გეგმა ბიზანტიაზე ერთდროულად თავდასხმის
ორი მხრიდან.

კონფლიქტი და ზავი ბიზანტიასთან:

1021 წელს ბასილი II-მ ბულგარეთში ლაშქრობის დასრულების შემდეგ გიორგის

მოსთხოვა ტაოს ციხეების ევაკუაცია. გიორგიმ უარი თქვა, რამაც დაძაბულობა
გამოიწვია. ბიზანტიელებმა იცოდნენ საქართველოსა და ეგვიპტეს შორის არსებული
ფარული კავშირის შესახებ, რომლის ჩაშლასაც მიზნად ისახავდნენ.

1021 წელს დაიწყო ომი საქართველოსა და ბიზანტიას შორის. გიორგიმ

თავდაპირველი დაპირისპირების შემდეგ უკან დაიხია, მაგრამ შირიმნის მახლობლად
ქართველების გამარჯვებას გიორგის დაუდევრობა მოჰყვა, რამაც ბიზანტიელებს
საშუალება მისცა დაეპყრო კოლა-არტაანი და ჯავახეთი. დაიწყო სამშვიდობო
მოლაპარაკებები, მაგრამ გიორგის დაგვიანებამ გამოიწვია უფრო ძლიერი ბიზანტიის
შეტევა, რის შედეგადაც 1023 წელს ზავი შედგა. გიორგი იძულებული გახდა დაეთმო
სადო მიწები და ახლახან დატყვევებული ციხესიმაგრეები. მას ბასილი II-ისთვის
მძევლად უნდა მიეწოდებინა ასევე 3 წლის ვაჟი ბაგრატი.

ბასილი II-ის სიკვდილი და შემდგომი კონფლიქტები:

ბასილი II გარდაიცვალა 1025 წელს, მის ნაცვლად მისი ძმა კონსტანტინე გახდა.
კონსტანტინეს მმართველობამ აღნიშნა ბიზანტიასა და საქართველოს შორის
დაძაბული ურთიერთობის პერიოდი. შეთქმულებამ, რომელშიც სომხეთის მეფე
გიორგი მონაწილეობდა, ეს ურთიერთობები კიდევ უფრო დაძაბა. შეთქმულების
გამოვლენისთანავე კონსტანტინემ საქართველოს მიმართ უფრო მკაცრი პოზიცია
დაიკავა.

მძევლების დაბრუნება და განახლებული კონფლიქტი:

ბაგრატის ბიზანტიის ტყვეობიდან დაბრუნების შემდეგ კონსტანტინემ ჯარი გაგზავნა

ტაოზე კიდევ ერთხელ შეტევაზე. ეს სამხედრო მოქმედება ბიზანტიასა და
საქართველოს შორის საომარი მოქმედებების განახლებას ნიშნავდა .

XI საუკუნე საქართველოსთვის მღელვარე პერიოდი იყო, როდესაც მეფე გიორგი I

ბიზანტიის წნეხის წინაშე დადგა და კონფლიქტებში ჩაება საქართველოს
სუვერენიტეტის დასაცავად. ბიზანტიასა და საქართველოს შორის ურთიერთქმედება ამ
ეპოქაში ასახავს იმდროინდელ რთულ პოლიტიკურ ლანდშაფტს და სამხრეთ
კავკასიის სტრატეგიულ მნიშვნელობას ბიზანტიის იმპერიის ამბიციების უფრო ფართო
კონტექსტში.

ბაგრატ 4

საქართველოს მეფის გიორგი I-ისა და მარიამ დედოფლის უფროსმა ვაჟმა ბაგრატ IV-მ
გადამწყვეტი როლი ითამაშა საქართველოს ფეოდალური სამეფოს ისტორიაში 1027-
1072 წლებში მისი მეფობის პერიოდში. მისი ცხოვრება და მმართველობა
გამოირჩეოდა დაუნდობელი ბრძოლებით გარე მტრებთან და საშინაო ოპოზიცია ,
ასევე სამეფო ხელისუფლების განმტკიცების მცდელობები.

ადრეული ცხოვრება და ამაღლება:

ბაგრატ IV-ის აღზრდა სავსე იყო გამოწვევებით, მათ შორის იყო კონსტანტინოპოლში
ტყვეობის პერიოდი 1022 წლიდან 1025 წლამდე. საქართველოში დაბრუნების შემდეგ ის
ავიდა ტახტზე, მაგრამ მისი მმართველობა ბიზანტიის იმპერიის მხრიდან
დაუყოვნებელი გამოწვევების წინაშე აღმოჩნდა.

ბიზანტიის შემოსევები და ოჯახური უთანხმოება:

1028 წელს ბიზანტიის იმპერატორმა კონსტანტინე VIII-მ დაიწყო მასიური შემოსევა

საქართველოში, რამაც სამხრეთ საქართველოში არეულობა გამოიწვია . ტაოს
ზოგიერთი ფეოდალი ბიზანტიელების მხარეს დადგა, რის შედეგადაც ბრძოლა
კონტროლისთვის დაიწყო. ბიზანტია მიზნად ისახავდა წარმოეჩინა თავისი ყოფნა ,
როგორც ბაგრატ III-ის მიერ გადაყენებული დემეტრეს მხარდაჭერა. ამ ტაქტიკამ
გამოიწვია ქართულ საზოგადოებაში განხეთქილება და შიდა უთანხმოება .

ბიზანტიურ ტაქტიკაში ცვლილება:

ბიზანტიამ გადაწყვიტა შეეცვალა თავისი მიდგომა და გაგზავნა საქართველოში

გურგენ არტანუჯელის ძე დემეტრე, რათა დაეცვა თავისი პრეტენზია ტახტზე . ამ ნაბიჯმა
კიდევ უფრო გაამწვავა შიდა განხეთქილება. თუმცა 1028 წელს კონსტანტინე VIII-ის
გარდაცვალების შემდეგ ბიზანტიელებმა ძალები საქართველოდან გაიწვიეს .

ზავისა და ოჯახური კავშირების პერიოდი:

1030-1031 წლებში საქართველომ და ბიზანტიამ განიცადა დაძაბულობის შემსუბუქების

პერიოდი. ზავი დამყარდა 1029/30 წლებში, ნაწილობრივ მარიამ დედოფლის
ინიციატივით. ბაგრატ IV-ს ცოლად ჰყავდა ბიზანტიის იმპერატორ რომანოზ III-ის ასული
ელენე. თუმცა ამ პერიოდში სამოქალაქო ომიც მოხდა, რომლის დროსაც რეაქციული
ფეოდალები ცდილობდნენ ბაგრატ IV-ის ნახევარძმა დემეტრეს შეცვლას. ეს
მცდელობა საბოლოოდ ჩაიშალა.

ბრძოლა თბილისისთვის და ლიპარიტის როლი:

1030-იან წლებში თბილისის საამიროს ირგვლივ სასტიკი დაპირისპირება დაიწყო,

რომელშიც ბაგრატ IV-ის მთავრობა და ბაღვაშთა კლანი მონაწილეობდნენ. 1032 წელს
კლდეკარის ერისთავმა ლიპარიტ ბაღვაშმა და ქართლის ერისთავმა ივანე აბაზასძემ
შეიპყრეს თბილისის ამირა ჯაფარი. თბილისისთვის ბრძოლა გაგრძელდა , რომელიც
გამოირჩეოდა კონტროლის ცვლილებით და ადგილობრივი დაპირისპირებით .

შერიგება და კონფლიქტი ბიზანტიასთან:

საქართველოსა და ბიზანტიას შორის ურთიერთობა სუსტი რჩებოდა . 1045 წელს

ქალაქი ანისი მისმა მთავრებმა ბაგრატ IV-ს გადასცეს და ბაგრატმა გამგებლად აბუსერ
აბუსერისძე დანიშნა. იმავე წელს ბაგრატ IV-მ წამოიწყო ლაშქრობა ანაკოფიისა და
ხუფატის ბიზანტიას შემოერთების მიზნით. ამ პერიოდში ბაგრატ IV-მ შეძლო თბილისის
კონტროლის აღდგენა, მაგრამ ლიპარიტ ბაღვაშის ქმედებებმა სიტუაცია გაართულა .

ბაგრატ IV-ის დაბრუნება და მიმდინარე ბრძოლები:

1046 წელს ბაგრატ IV კონსტანტინოპოლში წავიდა და 1048 წელს ლიპარიტის თურქ-

სელჩუკების მიერ დატყვევების შემდეგ საქართველოში დაბრუნდა . ბაგრატ IV-მ ანისი
აიღო და პოზიციების განმტკიცება განაგრძო.

უცხოური შემოსევები და გამძლეობა:

XI საუკუნის შუა ხანებში საქართველო სელჩუკ თურქთა შემოსევების საფრთხის წინაშე

აღმოჩნდა. ბაგრატ IV-ის დიპლომატიური ძალისხმევა და სამხედრო ჩართულობა
დაეხმარა საქართველოს დამოუკიდებლობის დაცვას. მან წინააღმდეგობა გაუწია
სელჩუკების აგრესიას, შეინარჩუნა საქართველოს სუვერენიტეტი და უზრუნველყო
ალიანსები მეზობელ რეგიონებთან.

მემკვიდრეობა და წვლილი კულტურაში:

ბაგრატ IV იყო არა მხოლოდ დახელოვნებული სახელმწიფო მოღვაწე, არამედ

კულტურისა და განათლების მფარველიც. მან საქართველოში მიიწვია გიორგი
მთაწმინდელი და მისი მეფობის დროს მნიშვნელოვანი განვითარება მოხდა ქართულ
კულტურაში.

დასკვნა:

ბაგრატ IV-ის მეფობას ახასიათებდა საქართველოს დამოუკიდებლობის დაცვის , შიდა

უთანხმოების ჩასახშობა და გარე საფრთხეების წინააღმდეგობის გაწევის დაჟინებული
ძალისხმევა. მას ახსოვთ როგორც მონარქი, რომელმაც მნიშვნელოვანი როლი
ითამაშა შუა საუკუნეების საქართველოს ისტორიისა და კულტურის ჩამოყალიბებაში .
ბაგრატ IV-ის მემკვიდრეობა ნარჩუნდება, როგორც გამძლეობისა და ლიდერობის
სიმბოლო საქართველოს ისტორიის რთულ პერიოდში. იგი გარდაიცვალა 1072 წელს
და დაკრძალეს ჭყონდიდში, რამაც დიდი გავლენა მოახდინა მის სამეფოზე .
გიორგი 2

გიორგი II საქართველოს ტახტზე მისი წინამორბედის, ბაგრატ IV-ის მეფობის შემდეგ

მღელვარე პერიოდში ავიდა. საქართველომ ახლახან გადაიტანა ბიზანტიასთან ომები ,
ფეოდალური არალოიალობა და თურქ-სელჩუკთა იმპერიის საგარეო საფრთხეები .
გიორგი II-ის მმართველობა გამოირჩეოდა მნიშვნელოვანი გამოწვევებით , რადგან ის
ცდილობდა ნავიგაციას რთულ პოლიტიკურ ლანდშაფტში.

თურქ-სელჩუკთა გამარჯვება მანციკერტში:

1071 წლის აგვისტოში ბიზანტიის იმპერიასა და თურქ-სელჩუკთა ძალებს შორის მოხდა

მანციკერტის გადამწყვეტი ბრძოლა. სელჩუკებმა ბრწყინვალე გამარჯვებას მიაღწიეს ,
დაიჭირეს ბიზანტიის იმპერატორი რომანუ დიოგენე და გაანადგურეს ბიზანტიის ჯარი .
ამ დამარცხებას დიდი შედეგები მოჰყვა ფართო რეგიონისთვის, რამაც გამოიწვია
ბიზანტიის კონტროლის დაშლა აზიასა და სამხრეთ კავკასიაზე, ასევე სომხების
მასობრივ ემიგრაციაში კილიკიაში. მან აცნობა ძლიერი თურქ-სელჩუკების
წარმომავლობას და დატოვა საქართველო იზოლირებული ძლიერი მოწინააღმდეგის
წინააღმდეგ.

თურქ-სელჩუკთა შემოსევა საქართველოში:

მანციკერტთან გამარჯვების შემდეგ თურქ-სელჩუკებმა გააფართოვეს კონტროლი

საქართველოს სამხრეთ და აღმოსავლეთ ნაწილებზე. მათ გააძლიერეს ქვეყანაში
შემოსევები ოჯახებისა და საქონლის თანხლებით, დაპყრობილი ტერიტორიები
რესურსების საცავებად აქციეს. ეს მუდმივი თავდასხმები არღვევდა ადგილობრივ
ეკონომიკასა და საზოგადოებას, რამაც გამოიწვია მოსახლეობის მასობრივი
გადასახლება.

დიდი სელჩუკთა იმპერიის დაშლა:

1070-იან წლებში დიდი სელჩუკთა იმპერია დაიწყო დაშლის ნიშნები. მიუხედავად

იმისა, რომ ცალკეული მმართველები ნომინალურად დიდ სულთანს
ექვემდებარებოდნენ, ისინი სულ უფრო მეტად ამტკიცებდნენ თავიანთ
დამოუკიდებლობას. 1077 წელს ანატოლიის მმართველმა სულეიმან შაჰმა მიიღო
სულთნის ტიტული, რაც აღნიშნავს ამ გადასვლას იმპერიის შიგნით უფრო დიდი
ავტონომიისაკენ.

შინაგანი უთანხმოება და ფეოდალური ოპოზიცია:

გიორგი II-ს 1072 წელს ტახტზე ასვლიდან მალევე შეექმნა შიდა გამოწვევები და
კონფლიქტები საქართველოს შიგნით. 1073 წელს ივანე ლიპარიტის ვაჟმა ნიანია
კუაბულიძემ და ვარდან სვანთა ერისთავმა ქვეყანაში დარბევები და განადგურება
მოახდინეს. კეთილშობილი ფეოდალების ეს ქმედებები მეფის ავტორიტეტის
შელახვის გეგმის ნაწილი იყო. პასუხად გიორგი მეფემ სხვადასხვა კეთილგანწყობა
მისცა და დიდებულები დაამშვიდა, დროებით მშვიდობა აღადგინა. თუმცა ეს სუსტი
მშვიდობა არ გაგრძელებულა და დიდებულთა წინააღმდეგობა გაგრძელდა .
თურქ-სელჩუკთა თავდასხმები და სამხედრო პასუხები:

თურქ-სელჩუკთა ძალებმა 1070-იანი წლების ბოლოს საქართველოში მრავალჯერადი

შემოსევა დაიწყეს. ამ თავდასხმებმა, რომელსაც ქართველი მემატიანეები ხშირად
„დიდ თურქობას“ უწოდებდნენ, ქვეყანას შემდგომი გაჭირვება მოუტანა. გიორგი მეფის
დროს თავდაპირველი სამხედრო წარმატებების მიუხედავად , ქართველები მალევე
აღმოჩნდნენ დაღუპული თავდასხმებით. თურქ-სელჩუკთა ძალებმა დაიკავეს
საქართველოს ტერიტორიის მნიშვნელოვანი ნაწილი, მათ შორის ციხე-სიმაგრეები და
რეგიონები დასავლეთით და აღმოსავლეთით.

გიორგი მეფის დიპლომატია მელიქ-შაჰთან:

მიმდინარე კრიზისის პირისპირ, მეფე გიორგი II ეძებდა დიპლომატიური გადაწყვეტის

გზას საქართველოს დასაცავად. 1083 წელს იგი გაემგზავრა ისპაჰანში თურქ-სელჩუკთა
სულთან მელიქ-შაჰთან შესახვედრად. სულთანმა მეგობრული განწყობილება
გამოიჩინა ქართველი მეფის მიმართ, შესთავაზა დათმობა და გაათავისუფლა
საქართველო სუზერენიტისაგან. ამ მოლაპარაკებებმა საქართველოს დამანგრეველი
დარბევისგან მოსვენება მისცა, მაგრამ მშვიდობა თურქ-სელჩუკების მძიმე ხარკის
ფასად დადგა.

ბრძოლა გაერთიანებისთვის და შემდგომი წარუმატებლობები:

გიორგი II საქართველოში დაბრუნდა და თურქ-სელჩუკთა თავდასხმის დროს

პოლიტიკურად დანაწევრებული სამეფოს გაერთიანების რთული ამოცანის წინაშე
დადგა. კახეთსა და ჰერეთზე კონტროლის დასაბრუნებლად მეფე იძულებული გახდა
დაეძლია შიდა სირთულეები და კახეთის მეფის აღსართანის საფრთხეები .

თურქ-სელჩუკთა აღმავლობა და აჯანყებები:

სანამ საქართველოს მონარქია შიდა არეულობას განიცდიდა, თურქ-სელჩუკები

განაგრძობდნენ ბატონობას. საქართველო თურქ-სელჩუკთა ძალების მიერ მრავალი
ქალაქისა და ციხე-სიმაგრის ოკუპაციის მოწმე გახდა. მძიმე ხარკის ტვირთი ამძიმებდა
ქართველ მოსახლეობას.

გიორგი II-ის გადადგომა და მემკვიდრეობა:

საბოლოოდ, გაუარესებულმა მდგომარეობამ აიძულა მეფე გიორგი II ტახტიდან

გადადგომა. მან სამეფო თავის უმცროს ვაჟს, დავითს გადასცა. ამით გიორგი II ეძებდა
გადაწყვეტას მიმდინარე კონფლიქტისა და თურქ-სელჩუკების მიერ დაწესებული მძიმე
ხარკისა. ამ გადასვლამ მნიშვნელოვანი შემობრუნება მოახდინა საქართველოს
ისტორიაში.

დასკვნა:
გიორგი II-ის მეფობა დაირღვა საგარეო თურქ-სელჩუკთა მუქარით, ფეოდალთა
შორის შიდა უთანხმოებით და ხარკის მძიმე ტვირთით. მისმა გადადგომამ გზა გაუხსნა
მის შვილს, დავითს, აეღო სამეფო სადავეები რეგიონში მნიშვნელოვანი არეულობისა
და პოლიტიკური დინამიკის ცვლის დროს. თურქულ-სელჩუკთა აღზევება და
საქართველოს ბრძოლა სუვერენიტეტისთვის შემდგომ წლებშიც გააგრძელებდა
საქართველოს ისტორიის მსვლელობის ფორმირებას.

დავით 4