การบัญชีธุรกิจ (260111)

บทที่ 2 สมการบัญชีและงบการเงิน
 เนื้อหา
 สมการบัญชี
 วัตถุประสงค์ในการจัดทางบการเงิน
 ความหมายของงบการเงิน
 การจาแนกรายการในงบการเงิน
 องค์ประกอบในงบการเงิน
 งบแสดงฐานะการเงิน
 งบกาไรขาดทุน
 งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่ วนของผูถ้ ือหุน้
 งบกระแสเงินสด (Statement of Cash Flows)
 ความสัมพันธ์ของงบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงิน งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่ วนของ
ผูถ้ ือหุน้ และงบกระแสเงินสด
 หมายเหตุประกอบงบการเงิน
2601112 2
สมการบัญชี
สมการบัญชี (Accounting Equation)
 สิ นทรัพย์ = หนีส้ ิ น + ส่ วนของเจ้ าของ
ทรัพยากรที่กิจการมีอยู่ สิ ทธิเรี ยกร้อง(ของเจ้าหนี้และเจ้าของ
กิจการ)ที่มีต่อทรัพยากร
เป็ นหลักในการจัดทา “งบแสดงฐานะการเงิน”
ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2562 บริ ษทั ซี พีออลล์ จากัด มีรายการในงบแสดง
ฐานะการเงิน ดังนี้ สิ นทรัพย์ ??? ล้านบาท หนี้สิน ??? ล้านบาท และ
ส่ วนของเจ้าของ ??? ล้านบาท
แสดงในรู ปสมการบัญชี ดังนี้ ??? = ??? + ??? (ล้านบาท)

3
วัตถุประสงค์ ในการจัดทางบการเงิน
เพื่อให้ขอ้ มูลเกี่ยวกับ
 ฐานะการเงิน
 ผลการดาเนินงาน และ
 การเปลีย่ นแปลงฐานะการเงินของกิจการ
เพื่อนาไปใช้ประโยชน์ในการตัดสิ นใจเชิงเศรษฐกิจ
เพื่อแสดงผลการบริ หารงานของฝ่ ายบริ หาร
เพื่อเป็ นเครื่ องมือในการประเมินการบริ หารงานของฝ่ ายบริ หาร
เพื่อให้การผูใ้ ช้งบการเงินตัดสิ นใจเชิงเศรษฐกิจได้ดีมากขึ้นข้อมูลในงบ
การเงินควรจัดแสดง 2 ปี เปรี ยบเทียบกัน

2601111 4
 ความหมายของงบการเงิน
รายงานผลการดาเนินงาน ฐานะการเงินหรื อการเปลี่ยนแปลงฐานะการเงิน
ของกิจการ
งบการเงินประกอบด้วย
งบแสดงฐานะการเงิน (Statement of Financial Position)
งบกาไรขาดทุนเบ็ดเสร็ จ (Statement of Comprehensive Income)
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่ วนของผู้ถือหุ้น (Statement of Changes in
Stockholder’s Equity)
งบกระแสเงินสด (Statement of Cash Flows)
หมายเหตุประกอบงบการเงิน (Notes to Financial Statements)

2601111 5
 การจาแนกรายการในงบการเงิน
สิ นทรัพย์ (Assets) งบแสดงฐานะการเงิน งบกาไรขาดท
• ทรั พยากรที่มีอยู่ในความควบคุมของกิจการ
• เป็ นผลของเหตุการณ์ ในอดีต
• คาดว่าจะได้ รับประโยชน์ เชิงเศรษฐกิจจากทรั พยากรนั้นในอนาคต รายได้
หนี้ สิน (Liabilities)
• ภาระผูกพันในปั จจุบันของกิจการ
• เป็ นผลของเหตุการณ์ ในอดีต
• คาดว่าจะส่ งผลให้ กิจการสูญเสียทรั พยากรที่มปี ระโยชน์ เชิงเศรษฐกิ จ
ส่วนทุน/ส่วนของเจ้าของ (Owners’ Equities)
• ส่ วนได้ เสียคงเหลือของกิจการหลังจากหักหนีส้ ินทั้งสิ้นออกแล้ ว
(สินทรั พย์ – หนีส้ ิน)
รายได้ (Revenues)
ค่าใช้จ่าย (Expenses)
6
องค์ ประกอบในงบการเงิน
งบแสดงฐานะการเงิน งบกาไรขาดทุน
ประกอบด้วย ประกอบด้วย
 สิ นทรั พย์  รายได้
 หนี้สิน  ค่ าใช้ จ่าย
 ส่ วนของเจ้ าของ

การรั บรู้องค์ประกอบขอบงบการเงิน
จะรับรู ้องค์ประกอบในงบการเงิน (บันทึกบัญชี) เมื่อ
1. มีความเป็ นไปได้ค่อนข้างแน่ที่ประโยชน์เชิ งเศรษฐกิจในอนาคตของรายการ
ดังกล่าวจะเข้าหรื อออกจากกิจการ
2. รายการดังกล่าวมีราคาทุนหรื อมูลค่าที่สามารถวัดได้อย่างน่าเชื่ อถื อ
2601111 7
งบแสดงฐานะการเงิน (Statement of Financial Position)
รู ปแบบบัญชี
สิ นทรัพย์ (Assets) ก่ อน หนีส้ ิ น (Liabilities)

“ลาดับ”
สิ ทธิ์ในการ
เรียกร้ องสิ นทรั พย์
ส่ วนของเจ้ าของ (Owners’ Equities)

หลัง

Assets = Liabilities + Owners’ Equities

8
งบแสดงฐานะการเงิน (Statement of Financial Position)

สิ นทรัพย์ (Assets) หนีส้ ิ น (Liabilities)

สินทร ัพย ์หมุนเวียน (Current ้ นหมุนเวียน (Current Liabilities)
หนี สิ
คล่องมาก
Assets)
เงินสด xx เจ ้าหนี ้ xx
…… xx …… xx
รวมสินทร ัพย ์หมุนเวียน xx รวมหนีสิ ้ นหมุนเวียน xx
สภาพ สินทร ัพย ์ไม่หมุนเวียน (Non- ้ นไม่หมุนเวียน (Non-Current Liabilities)
หนี สิ
คล่อง Current่ Assets)
ทีดิน xx ส่ วนของเจ้ าของ (Owners’ Equities)
…… xx
หุ ้นสามัญ xx
รวมสินทร ัพย ์ไม่หมุนเวียน xx
…… xx
คล่องน้อย รวมส่วนของเจ ้าของ
xx
รวมสินทรัพย์ xx รวมหนีส้ ินและส่ วนของเจ้ าของ xx
แสดงข้อมูลเกีย่ วก ับฐานะการเงินของกิจการ ณ วันใดวันหนึ่ง
(Point of Time)
9
งบแสดงฐานะการเงิน
(Statement of Financial Position)
เป็ นรายงานทางการเงินที่แสดงถึงฐานะการเงินของกิจการ ณ
วันใดวันหนึ่งโดยแสดงว่ากิจการมี สินทรัพย์ หนีส้ ิน และส่ วน
ของเจ้าของ เป็ นเท่าใด

2601111 10
งบแสดงฐานะการเงิน - สิ นทรั พย์
สินทรัพย์ (Assets) หมายถึง ทรัพยากรที่อยูใ่ นความควบคุมของ
กิจการ ทรัพยากรดังกล่าวเป็ นผลของเหตุการณ์ในอดีตซึ่ งกิจการ
คาดว่าจะได้รับประโยชน์เชิงเศรษฐกิจจากทรัพยากรนั้นในอนาคต
การได้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจมีได้หลายลักษณะ เช่น
 ใช้สินทรัพย์หรื อนาสิ นทรัพย์มาใช้รวมกับสิ นทรัพย์อื่นเพื่อผลิตสิ นค้าหรื อ
ให้บริ การ
 นาสิ นทรัพย์ที่มีอยูไ่ ปแลกกับสิ นทรัพย์อื่น
 นาสิ นทรัพย์ไปชาระหนี้ สิน
 นาสิ นทรัพย์มาแบ่งปันส่ วนทุนให้กบั เจ้าของ

2601111 11
สิ นทรัพย์ (Assets)
สิ นทรัพย์หมุนเวียน
 เงินสด (ธนบัตร และเหรี ยญกษาปณ์)
 เงินฝากธนาคาร (บัญชีกระแสรายวัน ออมทรัพย์ ประจา)
 เงินลงทุนระยะสั้น (เงินลงทุนในหุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ์ หรื อ
หุ้นกู้ โดยคาดว่าจะขายไปในระยะเวลาไม่เกิน 1 ปี )
 ลูกหนี้การค้า (การขายสินค้าหรื อให้บริการเป็ นเงินเชือ่ )
 สินค้าคงเหลือ (มีไว้ขายให้ลูกค้าในการดาเนินงานตามปกติของ
กิจการ)
 วัสดุสิ้นเปลือง / วัสดุสานักงาน (วัสดุที่ใช้แล้วหมดไป)
 รายได้คา้ งรับ (รายได้ที่เกิดขึ้นแล้ว แต่ยงั ไม่ได้รับเป็ นเงินสด)
 ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (ค่าใช้จ่ายที่จ่ายเป็ นเงินสดแล้ว แต่ยงั
ไม่ได้รับประโยชน์)
สิ นทรัพย์ไม่ หมุนเวียน
• สินทรัพย์ที่มีตวั ตน ex. ที่ดิน อาคารสานักงาน
อาคารโรงงาน คลังสินค้า อุปกรณ์สานักงาน
คอมพิวเตอร์ ยานพาหนะ เครื่ องจักร เฟอร์นิเจอร์
เครื่ องตกแต่ง
• สินทรัพย์ที่ไม่มีตวั ตน ex. ลิขสิทธิ์ สิทธิบตั ร
เครื่ องหมายการค้า ค่าความนิยม
• เงินลงทุนระยะยาว (เงินลงทุนในหุ้นสามัญ หุ้นบุริมสิทธิ์
หรื อหุ้นกู้ โดยคาดว่าจะถือไว้เกินกว่า 1 ปี )
• สินทรัพย์อื่นที่มี อายุการใช้งานเกินกว่า 1 ปี
12
งบแสดงฐานะการเงิน - สิ นทรั พย์ (ต่ อ)
สินทรัพย์ แบ่ งออกเป็ น
1. สิ นทรัพย์ หมุนเวียน (Current Assets)
 แสดงในงบแสดงฐานะการเงินเรี ยงตามลาดับรายการที่เปลี่ยนเป็ นเงินสดได้ง่ายไว้ในลาดับแรก ๆ
 เงิ นสดและเงิ นฝากธนาคาร (Cash on Hand and at Banks)
 เงิ นลงทุนระยะสั้น (Short-term Investments)
 ลูกหนี้ การค้า (Accounts Receivable)
 ตัว๋ เงิ นรับ (Notes Receivable)
 สิ นค้าคงเหลือ (Inventories)
 วัสดุสานักงาน (Office Supplies)
 รายได้คา้ งรับ (Accrued Revenue)
 ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (Prepaid Expenses)

2601111 13
งบแสดงฐานะการเงิน - สิ นทรั พย์ (ต่ อ)
2. สินทรัพย์ ไม่หมุนเวียน (Non-current Assets)
เงินลงทุนระยะยาว
(Long-Term Investments)
ที่ดินอาคารและอุปกรณ์
(Property, Plant and Equipment)
สิ นทรัพย์ไม่มีตวั ตน
(Intangible Assets)
สิ นทรัพย์อื่น
(Other Assets)

2601111 14
 งบแสดงฐานะการเงิน - หนีส้ ิ น
หนีส้ ิน (Liabilities) หมายถึง ภาระผูกพันในปัจจุบนั ของกิจการ ภาระ
ผูกพันดังกล่าวเป็ นผลของเหตุการณ์ในอดีตซึ่ งการชาระภาระผูกพัน
นั้นคาดว่าจะส่งผลให้กิจการสูญเสี ยทรัพยากรที่มีประโยชน์เชิง
เศรษฐกิจ
การชาระภาระผูกพันในปัจจุบนั โดยการสละทรัพยากรที่มีประโยชน์
เชิงเศรษฐกิจ ทาได้หลายลักษณะ เช่น
 การจ่ายเงิ นสด
 การโอนสิ นทรัพย์
 การให้บริ การ
 การเปลี่ยนแปลงภาระผูกพันเดิมเป็ นภาระผูกพันใหม่
 การแปลงหนี้ เป็ นทุน
2601111 15
หนี้สิน (Liabilities)
หนีส้ ิ นหมุนเวียน หนีส้ ิ นไม่ หมุนเวียน
 เงินเบิกเกินบัญชี  เงินกูร้ ะยะยาว
 เงินกูร้ ะยะสั้น  หุ ้นกู ้
 เจ้าหนี้การค้า
 ตัว๋ เงินจ่าย
 รายได้รับล่วงหน้า
 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย

16
งบแสดงฐานะการเงิน - หนีส้ ิ น (ต่ อ)
หนี้สินแบ่งออกเป็ น 2 ประเภท
1. หนีส้ ิ นหมุนเวียน (Current Liabilities)
 เงิ นเบิกเกินบัญชี และเงิ นกูย้ ืมจากธนาคาร (Bank Overdraft and Loans from Banks)
 เจ้าหนี้ การค้า (Accounts Payable)
 ตัว๋ เงิ นจ่าย (Notes Payable)
 ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expenses)
 เงิ นปันผลค้างจ่าย (Accrued Dividends)
 รายได้รับล่วงหน้า (Revenue Received in Advance or Unearned Revenue)
2. หนีส้ ิ นไม่ หมุนเวียน (Non-current Liabilities)
 หุน้ กู้ (Bonds Payable)
 เงิ นกูย้ ืม (Loans)

2601111 17
ส่ วนทุน / ส่ วนของเจ้ าของ (Owners’ Equities)
 Assets = Liabilities + Owners’ Equities
Owners’ Equities = Assets – Liabilities
 ส่ วนของเจ้าของในกิจการเจ้าของคนเดียว
เช่น ทุน–นายตัวอย่าง + กาไร(ขาดทุน)สุ ทธิ – ถอนใช้ส่วนตัว–นายตัวอย่าง
 ส่ วนของเจ้ าของในกิจการห้ างหุ้นส่ วน
ประกอบด้วย ทุนที่เกิดจากการลงทุนโดยหุน้ ส่ วน (ทุนของผูเ้ ป็ นหุน้ ส่ วน
แต่ละคน) และ ทุนที่เกิดจากการดาเนิ นงาน (กาไรสะสมซึ่ งเป็ นส่ วนที่
ยังไม่ได้แบ่งให้กบั ผูเ้ ป็ นหุน้ ส่ วนแต่ละคน)
 ส่ วนของเจ้าของในกิจการบริ ษทั จากัด เรี ยกว่า ส่ วนของผูถ้ ือหุน้
ประกอบด้วย ทุนที่เกิดจากการลงทุนโดยผูถ้ ือหุน้ (ทุน–หุน้ สามัญ และ
ส่ วนเกินมูลค่าหุน้ ) และทุนที่เกิดจากการดาเนิ นงาน (กาไรสะสม)
18
ส่ วนทุน / ส่ วนของเจ้ าของ (Owners’ Equities)
กาไรสะสม (Retained Earnings) คือ กาไร(ขาดทุน)สุ ทธิ ที่กิจการหาได้ใน
แต่ละรอบระยะเวลาบัญชี นามารวมกัน
กาไรสะสมต้นงวด + กาไร(ขาดทุน)สุ ทธิ - เงิ นปันผลจ่าย = กาไรสะสม
ปลายงวด
เงิ นปันผลจ่าย (Dividends) เป็ นการแบ่งปันกาไรที่กิจการหาได้ให้กบั ผูเ้ ป็ น
เจ้าของหรื อ ผูถ้ ือหุน้ ของกิจการ ซึ่ งถือเป็ นผลตอบแทนสาหรับผูถ้ ือหุน้
ที่ได้ให้เงิ นลงทุนแก่กิจการเพื่อใช้ในการดาเนิ นงานทางธุรกิ จ
กิจการอาจจ่ายเงิ นปันผลเป็ นเงิ นสด (Cash Dividends) หรื อเงิ นปันผล
เป็ นหุน้ สามัญหรื อหุน้ บุริมสิ ทธิ์ ก็ได้ (Stock Dividends)
เงิ นปันผลจ่ายทาให้กาไรสะสมของกิจการลดลง

19
  ห้ างหุ้นส่ วน
งบแสดงฐานะการเงิน ส่วนของผูเ้ ป็ นหุ ้นส่วน
ทุน-ก xxx
ส่ วนของเจ้ าของ หมายถึง ส่วนได้เสียคงเหลือใน ทุน-ข xxx
สินทรัพย์ของกิจการหลังจากหักหนี้สินทั้งสิ้นออก กาไรสุ ทธิที่ยงั ไม่ได้แบ่ง xxx
แล้ว
xxx
 บริ ษัทจากัด
ทุนเรือนหุ้น
 กิจการเจ้ าของคนเดียว ทุนจดทะเบียน xxx
ส่วนของเจ้าของ
ทุนที่ออกและเรี ยกชาระแล้ว xxx
ทุนต้นงวด xxx ส่ วนเกินมูลค่ าหุ้น xxx
หัก เบิกใช้ส่วนตัว xxx กาไรสะสม
xxx จัดสรรแล้ว
บวก กาไรสุ ทธิ xxx สารองตามกฎหมาย xx
ทุนปลายงวด xxx สารองอื่น xx xx
ยังไม่ได้จดั สรร xx
รวมส่วนของผูถ้ ือหุ ้น xxx
2601111 20
 บริ ษทั สร้างบุญ จากดั
งบแสดงฐานะการเงิน
ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 หน่วย : บาท
สินทรัพย์
สินทรัพย์ หมุนเวียน
เงินสดและเงินฝากธนาคาร 100,000
เงินลงทุนระยะสั้น 50,000
ลูกหนี้การค้า 423,000
หัก ค่าเผือ่ หนี้สงสัยจะสูญ (23,000) 400,000
สินค้าคงเหลือ 80,000 630,000

สินทรัพย์ ไม่หมุนเวียน
ที่ดิน 1,000,000
อาคาร 1,000,000
หัก ค่าเสื่อมราคาสะสม-อาคาร (500,000) 500,000
อุปกรณ์สานักงาน 100,000
หัก ค่าเสื่อมราคาสะสม-อุปกรณ์สานักงาน (30,000) 70,000 1,570,000
รวมสินทรัพย์ บาท 2,200,000

2601111 21
 หนี้สินและส่ วนของผู้ถือหุ้น
หนี้สินหมุนเวียน
เงินเบิกเกินบัญชีและเงินกูย้ มื ธนาคาร 100,000
เจ้าหนี้การค้า 76,600
เงินปันผลค้างจ่าย 100,000
รวมหนี้สินหมุนเวียน 276,600
เงินกูย้ มื ระยะยาว 200,000
รวมหนี้สิน 476,600
ส่ วนของเจ้าของ
ทุนเรื อนหุ้น
ทุนจดทะเบียน
หุ้นสามัญ 100,000 หุ้นมูลค่าหุ้นละ 10 บาท 1,000,000
ทุนที่ออกและเรี ยกชาระแล้ว
หุ้นสามัญ 100,000 หุ้นมูลค่าหุ้นละ 10 บาท 1,000,000
กาไรสะสม 723,400 1,723,400
รวมหนี้สินและส่วนของเจ้าของผูถ้ ือหุ้น บาท 2,200,000

2601111 22
 บริ ษทั สร้างบุญ จากัด
งบแสดงฐานะการเงิ น
ณ วันที่ 31 ธันวาคม 25X1 หน่วย: บาท

สิ นทรั พย์ หนี ้สินและส่ วนของผู้ ถือหุ้ น

สิ นทรัพย์หมุนเวี ยน หนี ้สินหมุนเวี ยน
เงิ นสดและเงิ นฝากธนาคาร 100,000 เงิ นเบิกเกิ นบัญชี และเงิ นกูย้ ืมธนาคาร 100,000
เงิ นลงทุนระยะสั้น 50,000 เจ้าหนี้ การค้า 76,600
ลูกหนี้ การค้า 423,000 เงิ นปันผลค้างจ่าย 100,000
276,600
หัก ค่าเผื่ อหนี้ สงสัยจะสู ญ 23,000 400,000 หนี ้สินระยะยาว
สิ นค้าคงเหลือ 80,000 เงิ นกูย้ ืมระยะยาว 200,000
630,000 476,600
สิ นทรั พย์ ไม่ หมุนเวี ยน ส่ วนของผู้ ถือหุ้ น
ที่ดิน 1,000,000 ทุนเรื อนหุน้
อาคาร 1,000,000 ทุนจดทะเบียน
หัก ค่าเสื่ อมราคาสะสม-อาคาร (500,000) 500,000 หุน้ สามัญ 100,000 หุน้ หุน้ ละ 10 บาท 1,000,000
อุปกรณ์สานักงาน 100,000 ทุนที่ออกและเรี ยกชาระแล้ว
หัก ค่าเสื่ อมราคาสะสม-อุปกรณ์สานักงาน (30,000) 70,000 หุน้ สามัญ 100,000 หุน้ หุน้ ละ 10 บาท 1,000,000
1,570,000 กาไรสะสม 723,400 1,723,400

รวมสิ นทรัพย์ 2,200,000 รวมหนี้ สินและส่ วนของเจ้าของ 2,200,000

2601111 23
ทบทวน 1
รายการต่อไปนี้เป็ น สิ นทรัพย์ หนี้สิน หรื อส่ วนของเจ้าของ
เงินเบิกเกินบัญชีธนาคาร
ค่าเช่าจ่ายล่วงหน้า
ยานพาหนะ
ส่ วนเกินมูลค่าหุ ้น
เงินมัดจารับล่วงหน้าจากลูกค้า
สิ ทธิบตั ร
เงินให้กรรมการกูย้ มื
เงินกูย้ มื จากกรรมการ

2601111 24
งบกาไรขาดทุน (Income Statement)
วัดผลการดาเนินงานของกิจการ สาหรับแต่ละงวด
(Period of time)
กาไร(ขาดทุน)สุ ทธิ = รายได้ - ค่ าใช้ จ่าย
Profit /(Loss) = Revenues - Expenses

รายได้ (Revenues) คือ การเพิ่มขึ้นของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ ในรอบระยะเวลาบัญชีในรู ปของ

กระแสเข้า หรื อการเพิ่มค่ าของสินทรัพย์ หรื อการลดลงของหนีส้ ิน ซึ่งจะส่งผลให้ส่วนของเจ้าของ
เพิ่มขึ้น ทั้งนี้ รายได้ไม่รวมถึงเงินทุนที่ได้รับจากผูม้ ีส่วนร่ วมในส่วนของเจ้าของ
ค่ าใช้ จ่าย (Expenses) คือ การลดลงของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในรอบระยะเวลาบัญชีในรู ปของ
กระแสออก หรื อการลดค่ าของสินทรัพย์ หรื อการเพิ่มขึน้ ของหนีส้ ิน ซึ่งจะทาให้ส่วนของเจ้าของ
ลดลง ทั้งนี้ ไม่รวมถึงการแบ่งปั นให้ก ับผูม้ ีส่วนร่ วมในส่ว นของเจ้าของ

25
 รายได้ และค่ าใช้ จ่าย
รายได้ Revenues ค่ าใช้ จ่าย Expenses
รายได้โดยตรง Direct ต้นทุนขาย Cost of Goods Sold
รายได้ ทเี่ กิดขึน้ ตามวิถที างการค้าโดยปกติของ ต้นทุนของสินค้ าหรือบริการทีข่ าย รวมถึง ค่ าใช้ จ่ายอื่ น ๆ
กิจการ (ขาย / ให้ บริการ) ทีจ่ าเป็ นเพื่อให้ สินค้ าพร้ อมทีจ่ ะขาย

ค่ าใช้ จ่ายในการขาย Selling Expenses

รายได้ทางอ้ อม / รายได้อื่น Indirect
ค่ าใช้ จ่ายทีเ่ กิดขึน้ อันเนื่องมาจากการขายสินค้าของกิจการ
ดอกเบีย้ รับ เงินปันผลรับ กาไรจากการขาย
เช่ น ค่ านายหน้ า ค่ าขนส่ งเมื่อขาย
สินทรัพย์ถาวร ฯลฯ
ค่ าใช้ จ่ายในการบริหาร Administrative Expenses
ค่ าใช้ จ่ายทีเ่ กิดขึน้ ในการบริหารกิจการเป็ นส่ วนรวม
เช่ น ค่ าเช่ าอาคาร เงินเดือนผู้บริหาร ค่ าน้า ค่ าไฟ

ค่ าใช้ จ่ายอื่น ๆ Other Expenses

26
งบกาไรขาดทุน - องค์ประกอบ
รายได้ (Revenue)
1. รายได้ ทางตรง หรื อรายได้ หลักจากการดาเนินงาน
(Direct Revenues หรื อ Operating Revenues)
หมายถึง รายได้ที่เกิดขึ้นจากการดาเนินงานหลักของกิจการขึ้นอยู่กบั
ว่ากิจการอยูใ่ นธุรกิจประเภทอะไร

2. รายได้ ทางอ้ อม หรื อรายได้ อื่น

(Indirect Revenues หรื อ Other Revenues)
หมายถึง รายได้ที่เกิดจากกิจกรรมอื่นที่มิใช่กิจกรรมหลักของกิจการ
2601111 27
งบกาไรขาดทุน - องค์ประกอบ (ต่ อ)
ค่ าใช้ จ่าย (Expenses)
1. ต้ นทุนขาย (Cost of Goods Sold หรื อ Cost of Sales)
หมายถึง ต้นทุนสิ นค้าที่ขายหรื อบริ การที่กิจการให้กบั ลูกค้า โดยในกิจการซื้ อขาย
สิ นค้า ต้นทุนของสิ นค้าที่ขายจะประกอบด้วย ค่าซื้ อสิ นค้า และค่าใช้จ่ายอื่นที่จาเป็ น
ให้สินค้านั้นอยูใ่ นสภาพที่พร้อมขายได้ เช่น ค่าขนส่ งเมื่อซื้ อ
2. ค่ าใช้ จ่ายในการดาเนินงาน (Operating Expenses)
2.1 ค่ าใช้ จ่ายในการขาย (Selling Expenses)
คือ ค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นอันเนื่ องมาจากกิจกรรมการขายสิ นค้าหรื อบริการ เช่น เงิ นเดือน
พนักงานขาย ค่าโฆษณา
2.2 ค่ าใช้ จ่ายในการบริ หาร (Administrative Expenses)
คือ ค่าใช้จ่ายทัว่ ไปที่เกิดขึ้นในการบริ หารกิจการอันเป็ นส่ วนรวม เช่น เงิ นเดือน
ผูบ้ ริ หาร เงิ นเดือนพนักงานทัว่ ไป ค่าเสื่ อมราคาอาคารสานักงาน
2601111 28
งบกาไรขาดทุนตามหน้ าทีแ่ บบรายงานแบบขั้นตอนเดียว
(Single Step)
บริ ษทั สร้างบุญ จากัด
งบกาไรขาดทุน
สาหรับปี สิ้ นสุ ดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1
หน่วย: บาท
รายได้
รายได้ค่าขาย 55,500
รายได้ดอกเบี้ย 5,500 61,000
ค่าใช้จ่าย
ต้นทุนขาย 33,300
ค่าเช่า 3,300
ค่าสาธารณู ปโภค 1,000 37,600
กาไรสุ ทธิ 23,400

2601111 29
งบกาไรขาดทุนตามหน้ าทีแ่ บบรายงานแบบหลายขั้นตอน
(Multiple Step)
บริ ษทั สร้างบุญ จากดั
งบกาไรขาดทุน
สาหรับปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1
หน่วย: บาท

รายได้ค่าขาย 55,500
หัก ต้นทุนขาย 33,300
กาไรขั้นต้น 22,200
หัก ค่าใช้จ่ายในการขายและบริ หาร
ค่าเช่า 3,300
ค่าสาธารณูปโภค 1,000 4,300
กาไรจากการดาเนินงาน 17,900
บวก รายได้อื่น
ดอกเบี้ยรับ 5,500
กาไรสุทธิ 23,400

2601111 30
ทบทวน 2
รายการต่อไปนี้เป็ น รายได้ หรื อ ค่าใช้จ่ายประเภทใด
ดอกเบี้ยรับ
เงินเดือนพนักงานฝ่ ายขาย
ค่าจ้างแรงงานฝ่ ายผลิต
ค่าขนส่ง
สาหรับสิ นค้าที่ซ้ื อมาเพื่อขาย
ขนส่งสินค้าไปให้ลูกค้า
ค่าไฟฟ้า
ไฟฟ้าสานักงาน
ไฟฟ้าโรงงาน
2601111 31
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่ วนของผู้ถือหุ้น
(Statement of Changes in Stockholder’s Equity)
งบที่แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงในส่ วนของผูถ้ ือหุ ้นของกิจการระหว่างวันต้น
งวดบัญชีถึงวันสิ้ นงวดบัญชีว่า การเปลี่ยนแปลงนั้นมาจากสาเหตุใด เช่น อาจ
การเกิดจากการเพิ่มหรื อลดทุน การมีกาไรสุ ทธิ การประกาศจ่ายเงินปั นผล
เป็ นต้น

2601111 32
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่ วนของผู้ถือหุ้น
(Statement of Changes in Stockholder’s Equity)
ให้ขอ้ มูลแสดงการเปลี่ยนแปลงเคลื่อนไหวของแต่ละบัญชีในส่วนของผูถ้ ือ
หุ้นในช่วงเวลาหนึ่ง (งวดบัญชี) ว่าเปลี่ยนแปลงเป็ นจานวนเท่าไร และจาก
รายการใด
ยอดคงเหลือต้นงวด
(ณ วันแรกของงวด)

ยอดคงเหลือปลายงวด
(ณ วันที่ในงบแสดงฐานะการเงิน)

รายการที่เกีย่ วกับส่วนของผูถ้ ือหุ้น

= เช่น + กาไรสุทธิ /
- ขาดทุนสุทธิ
+
- เงินปั นผลจ่าย
- สารองเพิม่ เรื่ องต่างๆ

33
 บริ ษทั สร้างบุญ จากัด
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่ วนของผูถ้ ือหุน้
สาหรับปี สิ้ นสุ ดวันที่ 31 ธันวาคม 25X1
หน่ วย : บาท
ทุนหุน้ สามัญ กาไรสะสม รวม
ยอดคงเหลือ 1 ม.ค. X1 800,000 800,000
ออกหุน้ สามัญ 200,0000
กาไรสุ ทธิ 23,400
เงินปันผลจ่าย ________ (100,000)
ยอดคงเหลือ 31 ธ.ค. X1 1,000,000 723,400 1,723,400

2601111 34
งบกระแสเงินสด (Statement of Cash Flows)
เป็ นรายงานที่แสดงถึงที่มาของกระแสเงินสดรับ และที่ใช้ไปของกระแส
เงินสดจ่ายว่ามาจากแหล่งใดบ้าง และ จานวนเท่าไร
ประกอบด้วย 3 กิจกรรมหลัก
1. กิจกรรมการดาเนินงาน (Operating Activities)
2. กิจกรรมการลงทุน (Investing Activities)
3. กิจกรรมจัดหาเงิน (Financing Activities)
 สามารถจัดทางบกระแสเงินสดได้ 2 ประเภท
1. งบกระแสเงินสดทางตรง
2. งบกระแสเงินสดทางอ้อม

35
ความสั มพันธ์ ของงบกาไรขาดทุน งบแสดงฐานะการเงิน
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่ วนของผู้ถือหุ้น และงบ
กระแสเงินสด
กาไรสุ ทธิในงบกาไรขาดทุน + กาไรสะสม ณ วันที่ 1 มกราคม (ต้นงวด) ใน
งบแสดงการเปลี่ยนแปลงในส่ วนของผูถ้ ือหุ ้น – เงินปั นผลจ่าย = กาไรสะสม
31 ธันวาคม (ปลายงวด)
R/E 1/1 + NP – DIV = RE 31/12
กาไรสะสม ณ วันที่ 31 ธันวาคม ของปี จะแสดงอยูใ่ นงบแสดงฐานะการเงิน
ภายใต้ส่วนของผูถ้ ือหุ้นต่อจากส่ วนทุน
ส่วนรายการที่ทาให้เงินสดต้นงวดแตกต่างไปจากปลายงวดในงบแสดงฐานะ
การเงินจะแสดงในงบกระแสเงินสดโดยจัดกิจกรรมเป็ นหมวดหมู่

2601111 36
2601112 37
หมายเหตุประกอบงบการเงิน
(Notes to Financial Statements)
เป็ นการให้ขอ้ มูลเพื่อให้ผใู ้ ช้งบการเงินมีความเข้าใจงบการเงินมากยิง่ ขึ้น
ประกอบด้วย 5 รายการดังนี้
สรุ ปนโยบายการบัญชีที่สาคัญ (Summary of Significant Accounting
Policies)
คาอธิบายเพิม่ เติม (Explanatory Notes)
หนี้สินที่อาจจะเกิดขึ้น (Contingent Liabilities)
ข้อผูกพันตามสัญญา (Commitment)
ข้อความเพิม่ เติมอื่นๆ (Additional Information)

2601111 38
 ทบทวน 3
รายการต่อไปนี้อยูใ่ นงบการเงินใด
(งบแสดงฐานะการเงิ น, งบกาไรขาดทุน, งบแสดงการเปลี่ยนแปลงส่ วนของผู้ถือหุ้ น,
งบกระแสเงิ นสด, หรื อ หมายเหตุประกอบงบการเงิ น)
 ทุน-หุน้ สามัญ
 หนี้ สินที่อาจจะเกิดขึ้น
 เงิ นสดสุ ทธิ จากกิจกรรมจัดหาเงิ น
 ดอกเบี้ยจ่าย
 ตัว๋ เงิ นรับ
 เงิ นปันผลจ่าย

2601111 39
อ้ างอิง
 Pongprot CHatraphorn, Wachira Boonyanet, Prapaporn
Kiattikulwattane, and Prae Keerasuntonpong. Introduction to
Financial Accounting. Chulalongkorn University Press. ISBN. 978-974-
03-3695-2

2601111 40