BİYOLOJİ

HIZLI TEKRAR

Canlıların Temel
Bileşenleri
Hücre

Eyüp Rüzgar
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
 Canlıların ortak özellikleri;
 Hücresel yapı
 Beslenme
 Solunum
 Oragnizasyon
 DNA-RNA
 Protein Sentezi
 Ribozom organeli
 Boşaltım
 Metabolizma
 Ureme
 Adaptasyon
 Buyume
 Uyarıya karsı tepki
 Canlıların Temel Bileşenleri
o Doğada hazır bulunan bileşikler inorganik
bileşiklerdir.
o Su oranı (%15) enzimlerin çalışmasında
etkilidir.
o Su molekülleri arasındaki çekim kuvveti
kohezyon kuvvetidir
o Su moleküllerinin farkli yüzeyler
arasındaki kuvvet adhezyon kuvettidir.
o Minareller enzimlerin yapısına kofaktör
olarak katılır.
o Su ve minerallerin en önemli ozelligi
kandaki ozmotik basıncı ayarlamasıdır.
o Tuz vücuttaki ozmotik basıncı ayarlar.
o Canlıların tarafından sentezlenebilen
bileşiklere organik bileşiklerdir.
o Hücre zarından geçebilen en kucuk
organik bileşiklere monomer denir.
o Monomerlerin bir araya gelmesiyle
oluşturdukları buyuk yapıya polimer denir.
KARBONHİDRATLAR
o Karbonhidratlar enerji eldesinde 1. Sırada
kullanılır.
o Karbonhidratlar şeker sayılarına göre 3 e
ayrılır;
 Monosakkaritler (tek şekerli)
 Disakkaritler (iki şekerli)
 Polisakkaritler(çok şekerliler)
o Yapıya katılan monosakkaritler ;
 Deoksiriboz seker(DNA)
 Riboz seker(RNA)
o En tatlı şeker Fruktoz şeker.
o En tatsız şeker Galaktoz şekeri
o Karbonhidratlarda glikozit bag oluşur.
o Polisakkaritlerde KİTİN de diğerlerinden
farklı olarak azot bulundurur
o GLİKOJEN ve NİŞASTA depo
polisakkaritlerdir.
o Karaciğer vücuda alınan glikozun fazlasını
yag olarak depolayabilir.
YAGLAR
o Yağlar enerji eldesinde 2. Sırada tüketilir.
o Yağlar vücutta ısı yalıtımı sağlar
o Yağlar ;trigliserit,steroitler ve fosfolipitler
olmak üzere 3 cesittir.
o Yağ monomerleri arasında ester bagı
kurulur>ESTERLEŞME
o Triglisreritler depo yağlardır,1 gliserol 3
yag asidinden oluşurlar .
o Hucresel solunum sonucu en fazla enerjiyi
yağlar sağlar.
o Yağlar A,D,E,K vitaminlerimin emilimini
kolaylaştırır.
o Steroitler eşeysel hormonlara ,kolesterol
ve D vitaminin yapısına katılır.
o Vucutta sentezlenmeyen yag asitlerine
temel(esansiyel ) yag asitleri denir.
PROTEİNLER
o Proteinler enerji eldesinde 3. Sırada
kullanılır
o Proteinlerin yapı tasları aminoasitlerir
o Aminoasitler arasında peptit bağları
kurulur
o Aminoasitlerin solunumda kullanımları
sonucu amonyak acıga çıkar
o Proteinlerin yüksek sıcaklıkta işlevini
kaybetmesine denatürasyon denir
o Denatüre olan bazı proteinlerin eski haline
işlevsel hale dönmesine renaturasyon
denir.
o Denaturasyon da peptit bağları kopmaz.
o Proteinler hemoglobin yapısına katılır
o Proteinler bazı hormonların yapısına katılır
o Kas kasılmasında görevli aktin miyozin
iplikleri protein yapılıdır
o Proteinler,kan pıhtılaşmasında görevli
Fibronojen ve Protrombinlerin yapısına
katılır.
o Proteinler kan ozmotik basıncını
ayarlar(albümin,globülin)
o Antikorlar protein yapılıdır
o Proteinler hücre zarında madde
taşınmasında görev yapar.
o Canlılar enerji verici olarak sırasıyla ;
Karbonhidrat,Yaglar,Proteinler
o Bileşiklerin canlının yapısına katılma
oranları;
Protein >Yag>Karbonhidrat
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
VİTAMİNLER
o Vitaminler monomer yapıdadırlar hücre
zarından direk geçerler.
o Vitaminler sindirelemez, enerji vermezler.
o Vitaminler enzimlerin yapısına koenzim
olarak katılır.
o Bitkiler vitaminlerin tamamını kendileri
üretebilir.
o Vitaminlerin cogu yüksek sıcaklıkta,asidik
bazik ortamlarda,ışık ve oksijenden
olumsuz etkilenir.
o Yagda çözünen vitaminler;
A-D-E-K Vitaminleri
o Yağda çözünen vitaminlerin fazlası
karaciğerde depo edilir.
o A Vitamini pro seklinde vücuda alınır
karcigerde aktif hale gelir.
o A vitamini eksikliğinde gece körlügü(tavuk
karası) ve gelişim bozukluğu görülür.
o D vitamini pro seklinde vücuda alınır ve
deri altına yerleşen pro-D vitamini gunes
ısınları isınlarıyla aktif hale gelir.
o E vitamini eşey organları üzerinde önemli
etkiye sahiptir.
o K vitamini kanın pıhtılaşmasında etkilidir.
o Suda çözünen vitaminler;
B-C Vitaminleri
o Suda çözünen vitaminlerin fazlası
depolanmazlar,fazlası idrarla dışarı atılır.
o Suda çözünen vitaminlerden yalnız B12
vitamini depo edilir.
o B vitamini eksikliğinde sinir sistemi
rahatsızlıkları ve anemi hastalığına sebep
olur.
o C vitamini bağışıklık sistemi ve diş saglıgı
üzerinde etkilidir.
ENZİMLER
o Protein yapılı biyolojik katalizörlerdir.
o Enzimin etki ettiği maddeye substrat
denir.
o Tepkime sonucu oluşan maddelere ürün
denir.
o Enzim substrat arasında anahtar kilit
uyumu vardır.
o Enzimler tepkimeye girip değişmeden
çıkarlar ve tekrar tekrar kullanılabilirler.
o Enzimler tepkime başlatmazlar başlamış
tepkimeyi hızlandırırlar
o Enzimler protein yapılı olduğu için DNA
daki şifreye gore sentezlenirler
o Enzimler hücre ici ve hücre dışında görev
yapabilirler.
o Enzimler takım halinde calişirlar.
o Bazı enzimler tersinir calişabilirler.
o Substrat yüzeyi artıkça enzim etkinligide
artar.
o Enzimlerini calişmasını hızlandıran
faktörlere aktivatör denir.
o Enzimlerin calişmasını yavaşlatan
faktörlere inhibitör denir.
o Enzimler yapılarına göre 2 cesittir;
Basit enzim: Sadece proteinden oluşur
Bileşik enzim:Protein ve yardımcı
kısımdan oluşur
Yardımcı kısım: ENZİM veya MİNERAL
o Enzimlerin yapısı yüksek sıcaklıkta
bozulur(35 dereceden sonra),düşük
sıcaklıkta yapısı bozulmaz.
o Her enzimin kendine özgü ph derecesi
vardır.
o Her enzim substratına ozeldir.
ATP (Adenozin Tri Fosfat)
o Tüm canlılar biyolojik faaliyetler için atp
enerjisine ihtiyaç duyarlar.
o Hücresel solunum-Fotosentez-
Kemosentez olayları sonucu ATP üretilir.
o ATP nin yapısında 5 C Riboz seker,Adenin
bazı ve Fosfat bulunur
o Her hücre kendi ATP sini uretir ve tüketir.
o ATP depolanamaz.
o ATP sentez olayına FOSFORİLASYON
o ATP hidrolizine DEFOSFORİLASYON
o ATP biyosentez
olaylarında ,hareket ,ureme,sinirsel
iletimde,aktif taşima ve hücre
bölünmeleri olaylarında hidroliz edilir.
NUKLEİK ASİTLER (DNA-RNA)
o Nükleik asitlerin yapı birimleri
nukleotitlerdir.
o Bir nukleotit;
Fosfat-5 C şeker-Azotlu organik baz içerir.
o Nükleik asitlere asitlik özelliğini kazandıran
inorganik Fosfat.
o 5 C şekerler;
Deoksiriboz (DNA şekeri)
Riboz (RNA şekeri)
o Azotlu Organik Bazlar;
Purin Bazlar(Çift halkalı):ADENİN-GUANİN
Pirimidin Bazlar(Tek halkalı):SİTOZİN-
TİMİN-URASİL
o DNA nın ozel bazi Timin
o RNA nın özel bazı Urasil
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
HÜCRE
o Hücre canlının temel,yapısal ve işlevsel
birimidir.
o Hücreler kalıtım materyali içerir ve hücrede
gerçeklesen tüm metabolik olaylar hücre
içinde kalıtım materyali kontrolünde
gercceklesir.
o Hücreler Prokaryot ve okaryot olmak üzere 2
grupta incelenir;
Prokaryot Hücre
Çekirdek ve zarlı organelleri bulunmayan
hücrelerdir.
Bakteriler ve arkeler
Ökaryot Hücre
Çekirdek ve zarli organelleri bulunan
hücrelerdir.
Protista –Mantarlar-Bitkiler-Hayvanlar
o Bütün canlılarda;
 DNA-RNA
 Hucre zarı
 Stoplazma
 Protein sentezi
 Glikoliz olayı ortaktır.
Hücre 3 kısımda incelenir,
o
H.zarı-Stoplazma-Çekirdek
o Hücre zarı;
 Hücre bütünlüğünü sağlar ve korur.
 Hücre zarı canlı ve esnektir.
 Hücre zarı Protein,Lipit ve Karbonhidrat
moleküllerinden oluşur.
 Hucre zarındaki lipitle fosfolipitten
oluşur ve cift tabaklıdır.
 Hücre zarındaki proteinler madde
alişverisinde etkilir.
 Hücre zarının dışında giriş çıkışları
kontrol eden hücrenin kimliği görevi
gören glikolipit ve glikoproteinler
bulunur.Hucre zarının seçici
geçirgenliğini denetler.
 Hayvan hücrelerinde zarda bulunan
kolesterol molekulu zarın dayanıklıgını
ayarlar.
 Hücre zarının farklılaşmasıyla;
Yalancı ayak-Mikrovillus-Siller-Kamçı
 Hücre zarından kücük moleküller
geçer(glikoz,aminoasit,vitamin, su….)
o Büyük moleküller hücre zarından geçemez.
(protein,yag,nişasta…)
o Pasif taşımada ATP harcanmaz.
o Aktif taşıma – Endositoz- Ekzositoz taşınma
olaylarında ATP harcanır.
o Pasif taşıma cesitleri;
 Basit difüzyon
 Kolaylaştıtılmış Difüzyon
 Ozmos
o Basit difüzyon ile kolaylaştırılmış difüzyon
arasındaki fark kanal proteinin görev alması
o Ozmos su moleküllerin hareketidir.
o Hipertonik ortam,ortam madde derişimin
hücre madde derişimine gore yoğun olan
ortam.Aşırı tuzlu ortamın derişimi bitkinin
derişimine gore hipertoniktir.
o İzotonik ortam,ortam derişiminin hücrenin
derişi ile aynı olması
o Hipotonik ortam,ortam derişimin hücrenin
derişiminden düşük olması.
o Hücrenin su kaybedip büzülmesi olayına
plazmoliz denir.
o Plazmoliz olmuş hücrenin su alıp eski haline
dönmesine deplazmoliz denir.
o Hücrenin su alma isteğine osmotik basınç
denir.
o Hücrenin su verme isteğine turgor basıncı
denir.
o Hayvan hücrelerinde hücre duvarı
bulunmadığından aşırı su alarak patlaması
olayına hemoliz denir.
o Aktif tasımada kanal proteini,enzim görev alır
ve ATP harcanır.
o Buyuk moleküllerin hücre içine alınmasına
ENDOSİTOZ denir.
Sıvı molekulun içilmesi Pinositoz
Katı molekülün yutulması Fagositoz
o Buyuk moleküllerin dışarı atılması olayına
EKZOSİTOZ denir.
o Zarsız organeller;
Ribozom
Sentrozom
o Tek zarlı organeller;
E.R
Golgi cisimciği
Koful
Lizozom
Peroksizom
o Çift zarlı organeller;
Mitokondri
Plastitler
o Ribozom ;
 Prokaryot ve ökaryot hücrelerde bulunur.
 Ribozom organeli protein sentezin
sorumludur.>Peptitleşme
 Ribozom organeli 2 alt birimden oluşur;
Buyuk alt birim:rRNA
Küçük alt birim:Protein
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
 rRNA birimi çekirdekçikte sentezlenir.
 Ribozom organeli nükleoprotein yapıdadır.
 Ribozom organeli prokaryot ve
ökaryotlarda stoplazmada serbest halde ve
aynı zamanda okaryot hücrelerde E.R ve
çekirdek zarı üzerinde bulunur.
 Protein sentezi yoğun olan hücrelerde
ribozom sayısı fazladır.
 Bir hücre aynı proteinden çok fazla sayıda
uretmek isterse birden fazla ribozom
biraraya gelerek polizom denilen yapıyı
oluşturur.
o Sentrozom;
 Hayvan hücrelerinin cogunda,alg ve
mantarlarda bulunur.
 Sentrozom sinir hücreleri,olgun
alyuvarlarda,yumurta hücresinde,çizgili
kas hücrelerinde ve gelişmiş bitki
hücrelerinde bulunmaz.
 Sentrozom hücre bölüneceği zaman
kendini eşler.
 Sentrozomun yapısındaki mikrotübbüler
ig ipliklerini oluşturur.İg iplikleri
kromozomların kutuplara çekilmesini
sağlar.
 Sentrozom bulunmayan bitki
hücrelerinde kromozomların kutuplara
çekilmesini sağlayan özel proteinler ig
ipliklerin oluşumunu sağlar.
o E.R hücrede kanal sistemi görür.
o E.R madde iletiminde ve depolanmasında
görevlidir.
o E.R ;
Granüllü E.R (Ribozom bulundurur)
Granülsüz E.R(ribozom bulundurmayan)
o Granüllü E.R dışarda görev alacak proteinlerin
ve salgıların üretiminden sorumludur.
o Granülsüz E.R
 Steroit ve karbonhidrat sentezinde
görevli
 Granülsüz E.R cinsiyet hormonlarının
üretiminden sorumlu
 Kas hücrelerinde kalsiyum depolar.
 Zehirli maddeleri zehirsiz hale getirir.
o Golgi cisimciği;
 Süt ,mukus ,enzim ,hormon,ve tükürük
üreten hücrelerde bol miktarda var.
 Salgılama ve paketleme görevi vardır.
 Glikoprotein ,Glikolipit ve Lipoperotein
gibi molekülleri sentenzler.
o Lizozom ;
 Sadece hayvan hücrelerinde bulunur.
 Hücre içi sindirimden sorumlu
organeldir.
 Lizozom kesesi içinde (protein-
karbonhidrat-büyük moleküller)
sindirim enzimleri bulunur.
 Lizizom kendi enzimini üretemez!
Golgiden sentezlenir.
 Lizozom kesesi delinirse sindirim
enzimleri stoplazmaya dağılırsa hücre
kendi kendini sindirmeye başlar.Bu
olaya otoliz denir.
o Koful ;
 H.zarından ,E.R den veya golgiden
oluşabilir.
 Besin,su,renk maddeleri ve atık
maddeleri depolar.
 Kontraktil koful,tatlı sularda yaşayan
protista aleminde bazı canlılarda
bulunur.Kontraktil koful,hücre içine
giren fazla suyu dışarı pompalar.ATP
harcanır.
o Peroksizom ;
 H2O2 zehirli maddeyi katalaz enzimi ile
zehirsiz hale getirir.
 Protislerde,mantarlarda,hayanlarda ve
bitki hücrelerinde bulunur.
o Mitokondri;
 Prokaryotlarda,memelilerin olgun
alyuvarlarında bulunmaz.
 Oksidatif fosforilasyonla ATP üretir.
 Çift katlı zardan oluşur;İç zar
kıvrımlı>krista bu zar üzerinde ETS
elemanları ve ATP senteaz enzimleri
bulunur.
 Mitokondrinin iç sıvısına matriks denir.
(Halkasal DNA-RNA-Ribozom-Solunum
enzimleri bulunur)
 Gerektiğinde cekirdegin kontrolünde
kendisi eşleyebilir.
 Enerji ihtiyacı fazla olan hücrelerde sayı
fazladır.(karaciğer,böbrek,kas hücr…)
 Mitokondrimizi annemizden
alırız.Sperm hücresinde kuyrukta
olduğundan ve döllenme sırasında
sperm kuyruğu koptuğundan
yumurtaya girmez.
 Mitokondri zarından glikoz
geçemez.Aminoasit,pürivat,H 2O,miner
al,O2,CO2,yag asidi geçebilir
 Mitokondri faaliyeti artarsa,
CO2 artar
PH düşer
H2O miktarı artar
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
Osmotik basınç düşer.
o Plastitler ;
ÇEKİRDEK
 Alglerde ve bitki hücrelerinde bulunur.
 Çift zarlıdır. Çift katlı zarla çevrili,içinde DNA-
 3 çeşit plastit bulunur; RNA ,çekirdekçik,enzim bulunduran yapıdır.
1. Kloroplast
 Fotosentezin gerçekleştiği Hücre metobolizmasını yönetir.
organeldir.
Prokaryot ve olgun alyuvar hücresinde bulunmaz.
 Öglenada , alg,bitkide yaprak ve
genç dallarda,otsu bitkilerde ve Paramesyum ,karaciğer çizgili kas hücrelerinde
olgunlaşmamış meyvelerde birden fazla çekirdek bulunabilir.
bulunur.
4 kısımdan oluşur;
 Yeşil renk veren klorofil pigmenti
taşır.  Çekirdek zarı
 Sıvısına stroma denir. Çift katlıdır.E.R den oluşur.
Stromada 3. zar sistemi Zarda madde alişverişini sağlayan büyük
denilen bozuk para porlar bulunur.(protein ,ATP gibi büyük
şeklinde tilakoid zarlar moleküller geçebilir)
bulunur.  Çekirdek sıvısı
 Tilakoid zarların üstte üstte İçerisinde ATP ,su,DNA-
yerleşmesiyle granumlar oluşur. RNA,nükleotitler,mineraller bulunur.
 Kloroplasta ATP üretimine  Çekirdekçik
fotofosforilasyon denir.Üretilen ATP DNA-RNA ve proteinden oluşur.
sadece besin sentezi için kullanılır. Ribozomun büyük ve küçük alt birimi
 Kloroplast faaliyeti artarsa, burda sentezlenir.
CO2 azalır  Kromatin iplik
PH artar Nükleik asit ve proteinden oluşan kalıtım
H2O azalır materyalidir.hücre bölünmesimnde kısalıp
Ozmotik basınç artar kalınlaşarak kromozomları oluşturur.
Turgor basınç. düşer
2. Kromoplast
 Bitkilerde yeşil renk dışında renk
veren plastit çeşididir.
 Bitki köklerinde,meyve tohumlarda
bol miktarda bulunur.
Sarı renk:Ksantofil
Kırmızı renk:Likopen
Turuncu renk:Karoten
 Kloroplastlar kromoplastlara
dönüşebilir.
3. Lökoplast
 Renksiz plastit çeşididir.
 Depo plastit çeşididir.Kök,toprak
altı gövde ve tohumda bulunur.
Zeytin ,fındık >yag deposu
Fasulye>protein depo
Patates >nişasta deposu
 Lökoplastlar uzun süre ışık aldığında
kloroplasta dönüşebilir.Patatesin
yeşillenmesi
BİYOLOJİ
HIZLI TEKRAR

MİTOZ BÖLÜNME
EŞEYSİZ ÜREME
Eyüp Rüzgar
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
Hücre Bölünmeleri
o Her hücre bir önceki hücrenin bölünmesiyle
meydana gelir.
o Hücre bölünmesi tek hücrelilerde
üremeyi;çok hücrelilerde büyüme ,
gelişme ,onarımı sağlar.
o Hücre bölünme emrini DNA dan alır.Hücre
bölünmesi DUR ve DEVAM et sinyalleri ile
bölünmeyi kontrol eden özel proteinler
bulunur.
o Kanser hücreleri bu sinyallere cevap vermez
ve kontrolsüz bölünmeye devam eder.
o Hücre bölünmesi eşeyli üreyen canlılarda
sperm ve yumurta hücrelerinin üretilmesini
sağlar.
o Bütün canlı hücreler bölünemez.(nöronlar-
çizgili kas hücresi-retina –alyuvarlar)
o Hücre bölünmesi ;
Mayoz Bölünme ve Mitoz Bölünme
olmak üzere 2 çesittir.
Mitoz Bölünme-Eşeysiz Üreme
o Bir hücrenin bir mitozdan diğer mitoza kadar
geçirdiği süreye hücre döngüsü denir.
o Hücre döngüsü İnterfaz ve Mitotik evre olmak
üzere 2 evreden meydana gelir.
o İnterfaz evresi G1-S-G2 evresinden meydana
gelir.
o Kanser hücrelerinde interfaz evresi
görülmez.kontrolsüz ve cabuk çoğalır.
o İnterfaz evresinde;
 ATP sentezi hızlanır
 Organel sayısı artar
 Protein sentezi artar
 Metabolizma hızlanır
 DNA kendini eşler(Replikasyon)
o Mitotik evre;
Karyokinez (çekirdek bölünmesi)
 Profaz
 Metafaz
 Anafaz
 Telofaz
Sitokinez (stoplazma bölünmesi)
o Sitokinez ;hayvan hücrelerinde boğumlanma
ile,bitki hücrelerinde ara lamel oluşturarak
gerceklşir.
o Mitoz bölünme eşey ana hücrelerinde ve
vücut hücrelerinde görülür.
o Mitoz bölünme sadece partenogenez ile
üreyen canlıların erkeğinde sperm hücrelerini
üretir.
o Mitoz bölünme tek hücrelilerde üremeyi
sağlar.
o Mitoz bölünme çok hücrelilerde
büyüme ,gelişme ve onarım sağlar.
o Mitoz bölünmede kalıtsal çeşitlilik görülmez.
o Mitoz bölünmede kromozom sayısı değişmez
o Profaz evresi;
 Çekirdek zarı erir.
 Organeller kaybolur.
 Hayvan hücrelerinde eşlenen
sentrozomlar zıt kutuplara çekilir
 Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak
kromozomları oluşturur.
o Metafaz evresi;
 Kromozomlar hücrenin ekvatoral
düzlemine dizilir.
 İg iplikleri kinetokorlara tutunur.
 Kromozomların en net görüldüğü evredir
o Anafaz evresi;
 Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak
zıt kutuplara çekilir.
 Bu evrede her kromatit bir kromozom
sayılır.
 Kromozom sayısı 2 katına çıkar.
o Telofaz evresi
 Organeller ve çekirdek zarı tekrar
oluşmaya başlar.
 İg iplikleri kaybolur.
 Kromatin iplikler eski haline döner.
 Stoplazma boğumlanmaya başlar ve ara
lamel oluşmaya başlar.
Sitokinez
 Hayvanlarda diştan içe doğru
boğumlanma,bitkilerde hücre duvarı
olduğundan ara lamel oluşumu ile
gerçekleşir.
 Mitoz bölünme sonucu aynı karakteristik
özelliklere sahip iki yavru hücre oluşur.
 Mitoz bölünme sonucu oluşan yavrularda;
Stoplazma miktarı ve organel sayısında
farklılık gözlenebilir.
NOT:Bazı hücrlerd sitokinezin
gerçekleşmemesi sonucu çekirdek sayısı
artar.Bu olaya endomitoz denir.
o Eşeysiz üreme temeli mitoz bölünmedir.
o Eşeysiz üremede ortama uyum yeteneği
düşüktür.
o Eşeysiz üremede döllenme olmadan kısa
sürede yeni bireyler oluşur.
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)

o Eşeysiz Üreme Çeşitleri;

Bölünerek üreme
Tomurcuklanarak üreme
Rejenarasyon ile üreme
Vejatatif üreme
Sporla üreme
Partenogenez

o Bölünme ile üreme;

Bakteri-Amip-Öglena-Paramesyum
o Tomurcuklanarak üreme;
Bira mayası-Hidra
o Sporla üreme;
 Spor,yeni bir canlıyı mitoz bölünmelerle
oluşturabilecek ve uygun olmayan çevre
koşullarına dayanıklı özelleşmiş
hücredir.
 Sporla üremede eşeyli üreme eşeysiz
üremeyi takip eder>Metagenez
Plazmodyum (sıtma paraziti),Anofel cinsi dişi
sinekte eşeyli üreme gerçekleşir.İnsanlarda
ise şeysiz üremesi gerçekleşir.
Egrelti otu
o Vejatatif üreme;
Gelişmiş bitkilerin eşeysiz üreme şeklidir.
Kavak –Çilek-Sögüt-Muz-Asma-Gül-Patates
o Rejenarasyon ile üreme;
Planarya – Deniz yıldızı
o Partenogenez ;
Arılarda ,Karıncalarda,Su pirelerinde,bazı
sürüngenlerde yumurta hücresinin döllenme
geçirmeksizin farklılaşarak yeni bireyi
oluşturması olayına denir.
Partenogenezle oluşan birey haploit (n)
kromozomludur.
BİYOLOJİ
HIZLI TEKRAR

Mayoz Bölünme

Eşeyli Üreme

Eyüp Rüzgar
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
Mayoz Bölünme-Eşeyli Üreme
o Eşey ana hücrelerinde (2n) görülür.
o Eşeyli üreyen canlılarda gamet oluşumu
sağlar.
o Mayoz bölünme;
Mayoz I ve Mayoz II olmak üzere 2 evrede
gerçekleşir.
o Mayoz bölünme sonucu 4 yavru hücre ouşur.
o Mayoz bölünme ile kromozom sayısının
nesiller boyunca sabit kalmasını sağlar.
o Mayoz bölünme kalıtsal varyasyon ve genetik
çeşitlilik sağlar.
o Mayoz bölünmede ;tetrat,sinaps,cross-over
ve homolog kromozomların rastgele
dağılması çeşitliliği sağlar.
o Mayoz I sonucunda kromozom sayısı yarıya
düşer.
o Mayoz I;
 Mitozda olduğu gibi interfaz (hazırlık
evresi) geçirir.
 İnterfazdan sonra sırasıyla;
Profaz-I
Metafaz-I
Anafaz-I
Telofaz-I
Sitokinez-I
 Profaz I evresinde homolog kromozomlar
bir araya gelerek tetratları oluşturur.
 Profaz I homolog kromozomlarda kardeş
olmayan kromatit kolları birbirleriyle
keşistigi noktalar kiyazma olarak
adlandırılır.
 Kiyazma bölgesinde gen değişimi
gerçekleşebilir.Bu olaya cross-over(parça
değişimi) denir.
 Profaz I de çekirdek zarı ve organeller
kaybolur ve ig iplikleri oluşur.
 Metafaz I ig iplikleri kromozomlara
bağlanır.
 Metafaz I de homolog kromozomlar
ekvatoral düzlemde dizilir.
 Anafaz I homolog kromozomlar kutuplara
çekilir.Homlog kromozomların rastgele
kutuplara cekilmesi çeşitlilik sağlar.
 Telofaz I ig iplikleri kaybolur,çekirdek zarı
ve organeller oluşmaya başlar.
 Telofaz I stoplazma bölünmeye başlar.
 Sitokinez I olayı ile stoplazma bölünür ve
kromozom sayısı yarıya düşer.(n)
kromozomlu 2 yavru hücre oluşur.
NOT: Mayoz I-Profaz I için spesifik
kavramlar;cross-over,tetrat.sinapsis
o Mayoz II
 Mayoz II interfaz evresi gerçekleşmez.
 Mayoz II evreleri;
Profaz II
Metafaz II
Anafaz II
Telofaz II
Sitokinez II
 Profaz II çekirdek zarı ve organeller
kaybolur ve ig iplikleri oluşmaya başlar.
 Metafaz II ig iplikleri kinetokorlaa bağlanır
ve kromozomlar ekvatoral düzlemde
dizilir.
 Anafaz II ig iplikleri kısalmaya başlar ve
kardeş kromatitler birbirinden ayrılır
kutuplara çekilir.
 Anafaz II evresinde her kromatit bir
kromozom sayılır.
 Telofaz II çekirdek zarı ve organeller
oluşmaya başlar, ig iplikleri kaybolur.
 Sitokinez II, mayoz I sonucu oluşan 2
haploit(n) hücre stoplazma bölünmesiyle
4 yavru hücre oluşur.
o Eşeyli Üreme;
 Dişi ve erkek bireylerin rolü vardır.
 Üreme ana hücrelerinde mayoz ile gamet
oluşumuna gametogenez denir.
 Dişi birey mayozla; YUMURTA (n),yumurta
oluşumuna oogenez denir.
Erkek birey mayozla; SPERM (n),sperm
oluşumuna spermatogenez denir.
 Oluşan gametler döllenme ile birleşir.
 Döllenmiş yumurta ile zigot(2n) oluşur.
 Mayoz bölünme ve döllenme çeşitlilik
sağlar.
 Zigot mitoz bölünmelerle farklılaşarak
yeni bireyi oluşturur.
 Konjugasyon;Bakteri ve
paramesyumda görülen görülen bir
üreme çeşididir.Bakteri ve
paramesyumda ortak gerçeklesen
genetik ceşitilik farklı olan ise bakteri
sayıca artmaz ama paramesyum bu
olayda sayıca artar
 Hermafroditlik;Canlını hem dişi
hemde erkek organa sahip
olmasıdır.bu canlılar kendi kendini
dölleyebilir.Toprak solucanı-Tenya
Bitkilerde bu durum erselik olarak
adlandırılır.
 BİYOLOJİ
HIZLI TEKRAR

Canlıların
Sınıflandırılması-1

Eyüp Rüzgar
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
Canlıların Sınıflandırılması Gen çeşitliligi artar.
Protein benzerliği azalır.
 Sınıflandırma birimine taksonomi denir Embriyonik gelişim benzerliği azalır.
 İlk sınıflandırmayı Aristo yapmıştır.Yapay  En küçük sınıflandırma basmagı türdür.
(ampirik) sınıflandırma  Tür, ortak atadan gelen ,aralarında
 Aristo canlıları Bitkiler ve Hayvanlar olmak çiftleştiklerinde kısır olmayan (verimli) döller
üzere ikiye ayırmıştır. verebilen canlı topluluğuna denir.
 Bitkiler ;Otlar-Çalılar-Agaçlar  İki canlının aynı tür olduğuna dair en iyi kanıt
Hayvanlar ;Suda yaşayan-Karada yaşayan- torunlarının olmasıdır!
Havada yaşayan  Aynı türün bireylerin kromozom sayıları
şeklinde sınıflandırmıştı. aynıdır,ancak kromozom sayısı aynı olan
 Yapay sınıflandırmada Analog Organ dikkate bireyler aynı tür olmayabilir.
alınır.  İkili (binomial ) adlandırma günümüzde
Analog Organ:Kökenleri farklı görevleri aynı sınıflandırmada türlerin adlandırılmasında
olan organlara denir. kullanılır.
Sinek kanadı-Kuş kanadı Felis domesticus (Ev kedisi)
 Doğal (filogenetik) sınıflandırmada canlıların Cins Tanımlayıcı TÜR
köken birliği esas alınır. adı ad
 Doğal Sınıflandırmada;
 DNA ve Protein benzerliği  Farklı tür adlarına sahip canlılarda akrabalık
 Evrimsel akrabalık ilişkilerini belirleyen cins adıdır.Aynı cins
 Fizyolojik ve Anatomik benzerlikler adına sahip olanlar akrabadır.
 Embriyonik gelişim benzerlikleri
 Boşaltım maddelerinin benzerliği Canlı Alemleri ve Özellikleri
 Vücut simetrisi benzerliği Prokaryot Canl. Ökaryot Canl.
 Homolog organ benzerliği #BAKTERİLER #PROTİSTA
dikkate alınır. #ARKELER #MANTARLAR
 Homolog Organ,kökenleri aynı görevleri aynı #BİTKİLER
yada farklı olan organlara denir. #HAYVANLAR
İnsan kolu-Yarasa kanadı-Balina ön yüzgeci
Not :Kromozom sayısı doğal sınıflandırmada #Bakteriler Alemi
kullanılmaz.  Prokaryot hücre yapısına sahip tek
Filogenetik Sınıflandırma Basamakları hücrelilerdir.
Alem (Hayvanlar)
 Haploit (n) kromozomlu canlılardır.
&
 Çekirdek ve zarlı organelleri bulunmaz.
Şube (Omurgalılar)
 Halkasal DNA stoplazmada dağınık bulunur.
&
 Peptidoglikan yapıda hücre duvarı bulunur.
Sınıf (Memeliler)
 Tek organeli Ribozumdur.
&
 Depo poisakkaritleri Glikojendir.
Takım (Etçiller)
&  Aktif veya Pasif hareket edebilirler.
Aile (Kedigiller)  Eşeysiz bölünerek hızlı çoğalırlar.
&  Bakterilerde mitoz ve mayoz bölünme
Cins (Felis) görülmez.
&  Bazı Bakteri türlerinde farklı olarak;
Tür (Felis leo) Aslan Pilus
Mezozom
 Türden -> Aleme ; Klorofil
Benzerlik azalır Kamçı
Çeşitlilik artar Plazmit
Homolog organ sayısı azalır Konjugasyon
Birey sayısı artar Endospor
Akrabalık azalır Kapsül bulunabilir.
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
Pilus :Bakterilerin yüzeye veya birbirine
yapışmasını sağlayan yapıdır.
Mezozom :Hücre zarının kıvrılmasıyla
oluşan oksijenli solunumda görevli
yapıdır.
Kamçı :Aktif hareket eden bakterilerde
hareketi sağlayan yapıdır.
Plazmit :Küçük halkasal DNA
parçasıdır.Plazmitler gen aktarımında
görev yapar.Hastalık yapan patojenik
bakterilerde bulunur.
Konjugasyon :Bakterilerde pilus
kopruleriyle gen aktarım olayına denir.
Bu olay ile genetik çeşitlilik sağlanır.
Kongugasyon dışında çeşitliliğe sebep
olan Transdüksiyon ve Transformasyon
çeşitlilk sağlar.
Transdüksiyon : Virüs aracılığı ile iki
bakteri arasındaki gen değişimidir.
Transformasyon : Bakterinin ortamda
bulunan DNA parçasını kendi DNA sına
ekleme olayına denir.
Endospor :Bazı bakteriler olumsuz çevre
şartlarında dayanıklı endospor kılıfı
oluşturabilir.
Not : Endospor bir üreme çeşidi değil
korunma yöntemidir.
Kapsül :Hastalık etkeni olup polisakkarit
yapılı bir kılıftır.Hastalıga sebep olan
(patojenik) bakterilerde bulunur.
#Arkealar Alemi
 Prokaryot tek hücreli canlılar.
 Halkasal DNA taşırlar ve bakterilerden farklı
olarak histon proteinleri DNA sarar.
 Hücre duvarı yapısında pseudopeptidoglikan
bulunur.
 Ekstrem koşullarda yaşamaya uyum
sağlamışlardır.Bu yüzden ekonomik değerleri
yüksektir.
 Oksijenli ve oksijensiz solunum görülür.
Metanojenik Arkealar:Oksjensiz
ortamda çoğalırlar ve metan gazı
üretiler.Bataklık,çöplerde ve geviş
getiren hayvanların bagırsaklarımnda
yaşarlar.
Halofiller (Tuzcullar):Aşırı tuzlu ortamda
yaşarlar.Fotosentez yaparlar ama
klorofil bulunmaz.Tuz gölü-Kızıl deniz
Termofiller : Genelikle 65 -85 sıcaklıkta
yaşarlar.105 derecelik ısıda yaşayan
türleride bulunur.Termal çukurlarda ve
yanardağ ağızlarında yaşarlar.
Psikrofiller :Soğuk ortamda yaşayan
arkelerdir.
#Protista Alemi
 Ökaryot hücre yapısına sahip tek yada çok
hücreli canlılardır.
Kamçılılar
Kökayaklılar
Silliler
Sporlular
Algler
Cıvık Mantarlar
Kamçılılar :
 Genellikle tatlı sularda yaşarlar.
 Bilinen örneği,Öglena
 Boyuna bölünerek çoğalır.
 Kontraktil koful bulunur.
 Hem ototrof hemde heterotrof
beslenir.Kloroplast taşır.
 Trypanasoma türü ise çeçe sineği ile Afrika
uyku hastalığına sebep olur.
Kök ayaklılar:
 Yalancı ayakları ile hareket ve beslenmeyi
sağlarlar.
 Bilinen örneği Amip
 Heterotrof beslenirler.
 Kontraktil koful bulunur.
 Bölünerek(kutupsuz) eşeysiz ürer.
 Parazit olanları insanlarda hastalığa sebep
olur.
Silliler :
 Silleri ile aktif hareket ederler.
 Tatlı su ve denizlerde yaşarlar.
 Kontraktil koful bulunur.
 Heterotrof beslenir.
 Bilinen örneği Paramesyum,enine bölünerek
eşeysiz çoğalır.
 Agız ve Anüs bulunur.
 Paramesyumda iki çekirdek bulunur ;
Makro çekirdek ,hayatsal faaliyetler
Mikro çekirdek ,üremeyi kontrol
eder.
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
 Sillerin altında Trikosist denilen savunmada
görevli yapılar bulunur.
Sporlular :
 Pasif hareket ederler.
 Heterotrof beslenir ve parazit yaşarlar.
 Metagenez görülür.
 Biline örneği insanda sıtmaya sebep olan
Plazmodyum malaria
Algler:
 Tatlı ,tuzlu sularda ve nemli yerlerde yaşarlar.
 Ototrof canlılardır.
 Hücre duvarı ve kloroplast bulunur.
 Eşeyli eşeysiz çoğalabilirler.
 Taşıdıkları pigmentlere göre sınıflandırılırlar.
Kahverengi algler-Yeşil algler-Kırmızı algler-Sarı
algler
 Bir hücreli algler bir araya gelerek hücre
topluğu oluşturabilirler.Topluluga koloni
denir.
Pandorina-Volvoks
Cıvık Mantarlar:
 Heterotrof beslenirler.Saprofit beslenirler.
 Hücre duvarı yok.
 Nemli ortamlarda yaşarlar.
 Eşeyli eşeysiz çoğalırlar.
#Mantarlar Alemi
 Ökaryot çok hücreli canlılardır.Tek hücreli
türleride var.(Maya mantarları)
 Nemli yerlerde yaşarlar.
 Heterotrof beslenirler.Saprofit ve parazit
türleri bulunur.
 Depo polisakkariti Glikojendir.
 Hücre duvarı kitin yapılıdır.
 Sporla çoğalırlar.
 Eşeyli eşeysiz üreme görülür.
 Hücreleri bir veya birkaç çekirdekten oluşur.
 Maya mantarları hariç diğer türlerinde hif
denilen iplikçikler bulunur.hiflerin bir araya
gelmesiyle miselyumlar oluşur.
 Mantarlar ilaç sanayide ,deterjan,peynir
,alkol a,antibiyotik ve ekmek yaopımında
kullanılır.
 Saprofitler mantarlar organik mölekülleri
inorganiğe döüştürerek madde döngüsüne
katkıda bulunur.
#Bitkiler Alemi
 Ökaryotik çok hücreli canlılardır.
 Depo maddesi nişastadır.
 Hücre duvarı Selüloz yapılıdır.
 Kloroplast taşırlar.
 Çoğu Ototrof canlılardır.(parazit türleri de
bulunur)
 Büyümeleri sınırsızdır.Hormonları vardır.
 Tohumlu ve Tohumsuz olamk üzere ikiye
ayrılır.
 Tohumsuz bitkiler,spor oluşturup
metagenez ile üremeleri gerçekleşir.
 Tohumsuz bitkiler,damarlı ve damrsız olmak
üzere ikiye ayrılır.
Damarsız Damarlı
Ciger otları Eğrelti otları
 Tohumlu bitkiler,tohum oluşturarak
üremeleri gerçekleşir.
 Tohumlu bitkiler, Açık tohumlu ve Kapalı
tohumlu olmak üzere 2 e ayrılır.
 Açık tohumluların çiçek ve meyveleri
yoktur.
 Açık tohumlular çok çeneklidir.
 Açık tohumluların kozalakları
bulunur.Kambiyum bulundururlar.
 Açık tohumlular iğne yapraklıdır her dem
yeşildir.
 Açık tohumlular,çam ,köknar,sedir,ladin
 Kapalı tohumlular,tohumlar ovaryum ile
örtülüdür.
 Kapalı tohumluların gerçek çiçekleri
bulunur.
 Kapalı tohumlular,tohumdaki çenek
sayılarına göre;Tek çenekli ve Çift çenekli
olmak üzere 2 e ayrılır.
 Tek çenekliler,kambiyum yaprak sapı
bulunmaz.
 Tek çeneklilerde iletim demeti dağınıktır.
 Tek çeneklilerde yapraklar uzun ve paralel
damarlanma görülür.
 Tek çenekliler genellikle tek yıllık ve şaçak
kök taşırlar.
 Tek çenekliler;buğday,yulaf,mısır
 Çift çenekliler,kambiyum ve yaprak sapı
bulunur.
 Çift çeneklilerde,iletim demettleri
düzenlidir.
 Çift çeneklilerde,yapraklar geniş ve agsı
damarlanma görülür.
 Çift çenekliler kazık köklüdür.
 Çift çenekliler;nane, ada çayı,gül,elma,kiraz
 BİYOLOJİ
HIZLI TEKRAR

Canlıların
Sınıflandırılması-2
HAYVANLAR ALEMİ

Eyüp Rüzgar
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
#Hayvanlar Alemi Yassı solucanlar;
 Agız anüs tek açıklık bulunur.
 Ökaryot çok hücreli canlılardır.  Genellikle Hermafrodit ve Parazittir.
 Depo polisakkaritleri Glikojendir.  İlk defa boşaltım sistemi bu canlıda
 Çoğu eşeyli ürer,bazılarında eşeysiz üremede görülür.(NH3 boşaltım atığı)
görülür. Planarya – Tenya
 Sinir sistemi bulunur.(Sünger hariç) Yuvarlak solucanlar;
 Hücre çeperi bulunmaz.  İlk kez 2 aciklık bu canlıda görülür.(agız ve anüs
 Genellikle aktif hareket ederler. farklı açıklık)
 Büyüme ve gelişme sınırlıdır.  Boşaltım ürünü NH3
 Omurgasız ve Omurgalı olmak üzere 2 şubeye  Çoğu parazittir.
ayrılır.  Eşeyli üreme görülür.
Bağırsak solucanı
Omurgasız Hayvanlar Halkalı solucanlar;
 Çoğunda iç iskelet bulunmaz,dış iskelet bulunur.  Kapalı dolaşım görülür.
 Sinir şeritleri karında bulunur.  Karada deri solunumu,suda solungaç solunumu
 Karada ve suda yaşarlar. yapar.
 Solunumları deri,trake ve solungaçlarla  Eşeyli-eşeysiz çoğalırlar.
gerçekleşebilir. Toprak solucanı –Sülük
 Eşeyli-Eşeysiz üreme çeşitleri görülür. Not :Toprak solucanı kurak havalarda toprağın
 Genellikle açık dolaşım görülür.bazı türlerinde derinlerine inerek nemli ortamda yaşamaya
kapalı dolaşım görülür. devam ederler ve açtıkları oyuklarla toprağın
 6 grupta incelenir. havalanmasını sağlarlar.

Süngerler Yumuşakçalar
 Tatlı su ve denizlerde yaşarlar.  Karada ve suda yaşarlar.
 Organ ve sistem oluşumu yoktur.Dokulaşma  Deri yada solungaç solunumu yaparlar.
görülmez.  Açık kan dolaşımı görülür.(Mürekkep-Ahtapot
 İç iskeletleri bulunur(CaCO3,silis ve spongin gibi kapalı dolaşım)
maddelerden oluşmuş)  Karın bölgesinde hareket için kaslı ayaklar
 Vücutlarında por denilen açıklık bulunur. bulunur.
 Gaz alişverişi boşaltım diffüzyonla gerçekleşir.  Eşeyli üreme görülür.
 Eşeyli-Eşeysiz üreyebilirler. Mürekkep bal.-Ahtapot –Salyangoz
 Deniz suyunu temizleyen canlılardır.
Banyo süngeri-Cam süngeri
Eklembacaklılar
 Diş iskletleri kitinden oluşur.
Sölenterler  Bazı türleri başkalaşım geçirir.
 Çoğu denizlerde yaşar.  Açık dolaşım görülür.
 İlk sindirim boşluğu görülen hayvanlardır.  Eşeyli ürerler.
 Tek açıklıklı (agız-anüs aynı) sindirim sistemi.  Çizgili kaslara sahiptirler hızlı hareket ederler.
 Madde alişverişi diffüzyonla gerç.  Sinir sistemi ve duyu organları gelişmiştir.
 Dokulaşma görülür.  Solunum trake,kitapsı akciğer ve solungaclarla
 İlk sinir sistemi bu canlılarda gözlenir.(agsı sinir)
gerçekleşir.
 Eşeysiz-Eşeyli üreme görülür.  4 grupta incelenir.
 Hayat döngülerinde 2 evre görülür;
Kabuklular ;
Polip formu (yer değiştirmeyen)
 Tatlı su ve denizlerde yaşarlar.
Medüz formu (yer değiştiren)
Yengeç – Istakoz-Tesbih böceği
Hidra – Deniz Anası
Böcekler ;
 Baş,gövde ve kuyruktan oluşurlar.
Solucanlar  Üç çift bacak bulunur.
 Trake solunumu yaparlar.
 Denizlerde ,tatlı sularda,nemli topraklarda ve canlı  Anten ve kanatlar bulunur.Kanat ilk defa
vücudunda parazit yaşarlar. böceklerde görülür.
 Çoğunlukla eşeyli üreme görülür.Bazı türleri  Açık dolaşım görülür.
eşeysiz ürerler.  Başkalaşım geçirirler.
 3 grupta incelenir.
Karınca –Arı-Bit-Pire
 BİYOLOJİ (TYT HIZLI TEKRAR)
Çok Ayaklılar;  Suda solungaç solunumu,karada deri ve akciğer
 Karada yaşarlar. solunumu yaparlar.
 Vücutlar uzun ve segmentlidir.  Derileri nemlidir.
Kırkayak-Çiyan  Kalpleri 3 odacıklıdır.(1 karıncık 2 kulakçık)
Örümcekler  Vücutta ve kalpte karışık kan bulunur.
 Baş ve gövde kaynaşmış.  Sogukkanlı canlılardır.
 Suda yada karada yaşarlar.  Boşaltım maddesi suda NH3,karada üredir.
 Dört çift bacak bulunur.Anten bulunmaz.  Dış döllenme dış gelişme görülür.Yumurta kabuğu
 Kitapsı akciğer solunumu yaparlar. bulunmaz.
 Başkalaşım geçirirler.
Akrep-Kene-Tarantula
Semender – Agaç kurbağası

Derisidikenliler
Sürüngenler
 Denizlerde yaşarlar.
 Karada yaşarlar ,akciğer solunum yaparlar.
 Solungaç solunumu yaparlar.
 Kalpleri 3 odacıklı karıncıkta yarım perde
 Kalker plaktan oluşmuş iç iskelet bulunur.İç
bulunur.(1 karıncık 2 kulakçık)
iskeletten dikensi yapılar çıkar.
(Timsahlarda tam perde bulunur.)
 Eşeyli eşeysiz üreme görülür.
 Derileri kalın ve keratin pullarla örtülüdür.
 Rejenarasyon yeteneği yüksektir.
 İç döllenme dış gelişme görülür.Yumurta kabuğu
 Tüp ayaklara sahiptirler.bu ayaklar beslenme,
bulunur ve gelişmiştir.
hareket ve gaz alişverişinde görevli.
 Boşaltım maddesi ürik asittir.
Deniz hıyarı-Deniz lalesi-Deniz yıldızı
Yılan – Timsah-Kertenkele-Bukalemun

Omurgalı Hayvanlar Kuşlar

 Sırt kısımda omurlardan oluşan omurga ve sinir  Vücutları tüylerle kaplıdır.
kordonu bulunur.  Akciğer solunumu yaparlar. Akciğere bağlı hava
 Bazılarında iç iskelet kıkırdak diğerlerinde kemik keseleri bulunur.
yapıdadır.  Kalpleri 4 odacıklıdır.(2 karıncık-2 kulakçık)
 Boşaltım organı Böbrek tir.  Sıcak kanlı hayvanlardır.Vucutta temiz kan
 Kapalı dolaşım görülür. bulunur.
 Solunum organları yutakla bağlantılıdır.  Kemiklerin içi boştur.Bir çok türü uçabilir.
 Eşeyli ürerler.  Küçük-büyük kan dolaşımı görülür.
 Solunum pigmentleri hemoglobindir bu yüzden  Boşaltım ürünü ürik asittir.
kanları kırmızıdır.  İç döllenme dış gelişme görülür.Yumurta kabuğu
 5 farklı sınıfta incelenir bulunur.
 Bag dokudan oluşmuş zarsı diyafram bulunur.
Balıklar  Tükürük ter bezi ve diş bulunmaz.
 Tatlı ve tuzlu suda yaşarlar. Penguen-Deve kuşu-Tavuk
 Kalpleri 2 odakcıklıdır.(1 karıncık 1 kulakçık)
 Soğukkanlı canlılardır.Çevre sıcaklığına göre Memeliler
vücut ısısı değişir.  Suda ve karada yaşarlar.
 Kalplerinde kirli kan,vücutlarında temiz kan  Akciğer solunumu yaparlar.Akcigerde alveol
taşırlar. denilen kesecikler bulunur.
 Solungaç solunumu yaparlar.  Olgun alyuvarları çekirdeksizdir.
 Boşaltım ürünü NH3 tür.  Kalpleri 4 odacıklıdır.(2 karıncık- 2kulakçık)
 Küçük kan dolaşımı görülmez.  Vücut kıllarla kaplıdır yada çıplaktır.(Yunus)
 Dış döllenme Dış gelişme görülür.Yumurta  Vücutta temiz kan bulunur.sıcak kanlı canlılardır.
kabuğu bulunmaz.  Boşaltım maddesi üredir.
 Not :Kıkırdaklı balıklarda iç döllenme görülür.  Tamanında İç döllenme , çoğunda iç gelişme
görülür.
Kıkıdaklı Kemikli  Süt bezleri,yag bezleri ve ter bezleri bulunur.
Balıklar Balıklar  Yavrularını sütle beslerler.
Köpek balığı Hamsi  Kaslı diyafram bulunur.
Vatoz Alabalık Memeliler ;
Gagalılılar------Ornitorenk (iç döl.-dış geliş.)
İki Yaşamlılar Keseliler--------Kanguru,Koala (iç döl.-yarı dış geliş.)
 Larva dönemi suda,ergin dönemde karada Plesantalı------İnsan,Yarasa,Balina,Kirpi (iç döl.-iç
yaşarlar. geliş.)