Różne oblicza miłości.

Omów zagadnienie na podstawie Odprawy

posłów greckich Jana Kochanowskiego. W swojej odpowiedzi
uwzględnij również wybrany kontekst.

Miłość to ogromna tajemnica. Trudno ją nawet zdefiniować, a jednak wszyscy mamy o niej
pewne zdanie. Dla każdego stanowi przy tym coś nieco innego, może też przyjmować
rozliczne formy. Najłatwiej określić miłość, ze względu na wydawane owoce. Istnieje więc jej
forma samolubna i destrukcyjna oraz miłość, która uwzniośla i miłość, która rodzi dobro.
Wyjaśnienie tak tajemniczej oraz skomplikowanej tezy wymagać będzie szczególnych
przykładów. Najlepsza do ich zaczerpnięcia będzie literatura, ponieważ stanowi ona pryzmat
skupiający myśli i doświadczenia całej ludzkości. W poniższej pracy stanowić je będą trzy
dzieła literackie: Odprawa posłów greckich Jana Kochanowskiego, Potop Henryka
Sienkiewicza oraz Biblia.
Odprawa posłów greckich przedstawia sytuację w Troi tuż przed samymi wydarzeniami z Ilia-
dy. Książę Parys przekonuje mieszkańców grodu do pozostawienia Heleny w mieście, tym sa-
mym dając pretekst do rozpoczęcia wojny z Achajami. Chociaż Kochanowski nie czyni miłości
głównym wątkiem swojego dramatu, dialogi postaci pozwalają uchylić rąbka tajemnicy co do
jej wymiaru między Parysem i Heleną. Wynika z nich, że ma ona charakter niezwykle samo-
lubny, wynikający raczej z porywu serca niż głębokiego uczucia. Oboje dopuścili się swoich
czynów, nie patrząc na innych. Helena porzuciła córkę oraz męża, uciekając z kochankiem do
jego ojczyzny, którą ten naraził swoim czynem na krwawy konflikt. Miłość ma tutaj więc nisz-
czycielskie konsekwencje, zrodzone na kanwie samolubnego oblicza. Tragizm tej sytuacji
zdaje się przy tym dostrzegać jedynie Helena, która ostatecznie traci wszystko na rzecz nie-
pewnej przyszłości. Możemy z tego wnioskować, że pożądanie oderwane od wyższych prze-
słanek potrafi jedynie niszczyć. Upadla przy tym, degenerując kochanków do poziomu przed-
miotów, nie zaś podmiotów. Widać to szczególnie w zachowaniu Parysa, który nie rozmawia
nawet ze swoją branką podczas trwania dramatu. Jedyne co robi, to kupczy jej losem niczym
rzeczą bez własnej woli.
Potop Henryka Sienkiewicza to doskonałe studium miłości uwznioślającej. Stanowi bowiem
główny motor napędowy Kmicica podczas jego wewnętrznej przemiany. Widzimy to od
pierwszego spotkania z Aleksandrą Billewiczówną. Hulaka i warchoł poprzysięga zmianę,
której dokona rzecz jasna o wiele później na tle Potopu Szwedzkiego. Widzimy tu pewną
analogię do rycerskiej "damy serca" dla której szlachetny wojownik doskonali się w cnocie i
zdobywa chwałę. Jest to więc uczucie uwznioślające, kształtujące w człowieku pozytywne
wzorce i postawy. Taki motor napędowy promieniuje przy tym transcendentną siłą na
wszystko wokoło, stanowiąc moc twórczą. Z miłości do Billewiczówny Kmicic uczy się kochać
Rzeczpospolitą, rozumiejąc potrzebę przedkładania potrzeb narodu ponad własne. Można
powiedzieć, że miłość osobista stanowi podstawę miłości do społeczności, ponieważ otwiera
człowieka na głęboki altruizm względem kogoś innego.