ANG MGA LANGGAM NA PULA SA KAPIRASONG PUTO-SEKO

Sa may bukbok na haligi ng kubo ni Tata Nang mapawi, ang kape ay hinigop niya
Selo, Yao’t dito ang kayraming pulang Tuluy-tuloy hanggang yaong tiyan niya’y
langgam; May paakyat,may pababa, Na guminhawa. Kape lamang? Kape lang ba
sapagkat merong dala’y usad-usad ang almusal? Ang sikmura ba niya’t tuhod,
kaybabagal. (Sa bawat makasalubong- ang damdami’t kalooban Papayapa at
sila’y may ibinubulong?) tatagal Sa isang mangkok na kape lang?
Sa pagkakahanay nila’y walang gustong Alas-siyete at si Itoy ay nagising, Apo ito
humiwalay, Sama-sama, sunod-sunod, ng matanda’t tanging anak ni Kerising; Si
nag-iisip, hinay-hinay; Iisa ang layon nila, Kerising ay patay na! di sa sakit
ang pangarap, ang katwiran, Na sa silong-
Isang hapon ay tumalon siya sa bangin
sa ilalim nang marupok nang hagdanan Ay
Matapos na si Itoy ay maisilang…a, kay
itambak ang pagkain, mismis, bigas, binlid,
lagim! Malagim nga ang nangyari kay
kendi at tinapay; Bilang isang paghahanda
Kerising Na dati’y katulong lang ng may-ari
sa darating na tag-ulan.
ng bukirin, ni Kabesang Magno Borja!
Iyang langgam- parasito ba o hidhid,
Kelan ba ‘yon? Kelan ba nang isang gabi’y
Nagsasamantalang lagi sa tulo ng ibang
si Kerising ay lumuha’t tinangisan yaong
pawis? (Ang tao ba ay langgam din?)
puring napalibing? Si Kabesang Magno
Alas singko ng umaga, Nagising si Tata Selo Borja, yaong langgam na salarin, Na
at umihi sa batalan; Pagkatapos, ang tabo lumikha ng libingan ng puri ng isang
ay isinaok niya sa kaang, Nagmumog siya, birhen.
naghilamos, pero hindi siya nagsuklay
Si Kerising? Natulala, nagkasakit…at
Ang palayok ay agad niyang isinalang sa nabaliw, Umiiyak, tumatawa, umaawit,
dapugan, Ininit ang tirang kapeng sumasayaw, sumasaliw. Tumanghoy si Tata
sanlinggo nang nakatinggal. Selo at sa tinig na may igting
A, mamayang alas otso’y papanaog siya sa Ay sumumpa, habang hawak sa kamay
bayan At haharap sa husgado’t- dirringin niya ang patalim!
ang katarungan? Kriminal siya! Kriminal ba
kung siya man ay pumatay? Kriminal bang
masasabi ang maningil ng pautang?
Ngunit Diyos… ang hustisya ay may pirong,
habang hawak ang timbangan;
ang timbangan na kay limit magwasak sa
katarungan!
Sa luma at bunging mangkok nagsalin si
Tata Selo Ng kape at ginayatan ng panutsa-
Hinalo ng lumang patpat at hinipang todo-
todo; Sa usok ay nahilam siya: naghalo ang
luha’t sipon Nasamid siya at inubo,