SỞ GD&ĐT THANH HÓA KỲ THI OLYMPIC CÁC TRƯỜNG THCS

TRƯỜNG THPT CHUYÊN LAM SƠN HƯỚNG ĐẾN KỲ THI HSG LỚP 9 NĂM HỌC 2023 -2024
Môn thi: Ngữ văn
ĐỀ THI CHÍNH THỨC Ngày thi: 5-11- 2023
(Đề thi có 02 phần, gồm 02 trang) Thời gian làm bài 150 phút (không kể thời gian phát đề)

Họ và tên thí sinh.................................................Số báo danh..........................

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (6,0 điểm)

Đọc đoạn trích:
Loài thiên nga luôn cùng bầy đàn của mình bay theo hình chữ V trong những
chuyến di cư về phương Nam tránh giá rét và tìm kiếm thức ăn. Với đội hình như
thế, nhịp vỗ cánh của con bay trước sẽ giúp cho con bay sau tiết kiệm được 70%
sức lực so với khi chỉ bay một mình. Trên thực tế chưa bao giờ có con thiên nga
nào dám một mình bay từ phương Bắc về phương Nam, vì đoạn đường có khi dài
tới hàng chục nghìn dặm. Điều rất đáng chú ý là khi con đầu đàn đã thấm mệt thì
nó lập tức lùi lại để con bay kế thay vào vị trí của mình. Chúng không bao giờ độc
tài lãnh đạo. Điều đặc biệt hơn nữa là khi có một con thiên nga bất ngờ bị kiệt sức
hay trúng thương, nó sẽ được hai con mạnh khỏe khác ở lại yểm trợ và cả đàn sẽ
giảm tốc độ đến mức tối thiểu để chờ chúng đuổi theo. Chúng không bao giờ bỏ
qua việc nâng đỡ đồng loại của mình.
Khi nhìn bầy thiên nga luôn gắn bó bên nhau, có thể ta sẽ rơi nước mắt. Vì
ta luôn tự cho mình là văn minh, nhưng lại tôn sùng chủ nghĩa cá nhân để phục vụ
cho sự ích kỉ nhỏ nhoi của mình. Ta không muốn ai đụng tới ta và ta cũng chẳng
buồn quan tâm đến nỗi khổ của kẻ khác.(...) Nếu ta không thương được đồng loại
của mình, không nâng đỡ được dân tộc của mình, không chia sớt được nỗi khổ
niềm đau với quê hương mình thì ta lấy tư cách gì để đứng vững giữa trời đất này
kia chứ? Sống mà chỉ biết đến bản thân thôi thì đâu có ý nghĩa gì để sống. Vậy nên
ta hãy cố gắng vượt qua những cái nhìn hạn hẹp mà siết chặt tay nhau, để cùng
giương lên những cánh buồm to lớn cho con thuyền đời lướt nhanh tới phía trước.
(...) Không nhất thiết trở thành thuyền trưởng thì ta mới có thể tham dự cuộc hành
trình vượt đại dương để đến bờ hạnh phúc. Mỗi thủy thủ chỉ cần tự biết trách
nhiệm của mình và sẵn sàng hoán vị cho nhau khi cần thiết.
(Minh Niệm, Hiểu về trái tim, NXB Tổng hợp TPHCM, 2023, Tr. 328-329)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Câu 2. Theo đoạn trích, khi có một con thiên nga bất ngờ bị kiệt sức hay trúng
thương, nó sẽ được đồng loại giúp đỡ như thế nào?

1
Câu 3. Nêu tác dụng của câu hỏi tu từ được sử dụng trong câu văn sau: Nếu ta
không thương được đồng loại của mình, không nâng đỡ được dân tộc của mình,
không chia sớt được nỗi khổ niềm đau với quê hương mình thì ta lấy tư cách gì để
đứng vững giữa trời đất này kia chứ?
Câu 4. Lời khuyên Không nhất thiết trở thành thuyền trưởng thì ta mới có thể tham
dự cuộc hành trình vượt đại dương để đến bờ hạnh phúc. Mỗi thủy thủ chỉ cần tự
biết trách nhiệm của mình và sẵn sàng hoán vị cho nhau khi cần thiết có ý nghĩa gì
đối với em?
PHẦN II. TẠO LẬP VĂN BẢN (14,0 điểm)
Câu 1. (4,0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, em hãy viết một đoạn văn (khoảng
200 chữ) về sự cần thiết phải siết chặt tay nhau trong gian khó.
Câu 2. (10,0 điểm)
Charles Simic - nhà thơ người Mỹ gốc Serbia từng chia sẻ:
Nhà thơ là người quan sát cuộc sống và bị cuộc sống làm cho kinh ngạc. Nhà thơ
chỉ có nhiệm vụ giữ lại những khoảnh khắc đó của cuộc sống
(Dẫn theo: Nguyễn Quang Thiều, Sáng tạo là sự phục hồi kí ức, http://baovannghe.com.vn, 22/9/2020)
Bằng cảm nhận về bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận (Ngữ văn 9, tập 1,
NXB Giáo dục Việt Nam, 2022, Tr.139), em hãy bình luận ý kiến trên.

----------------------------Hết ------------------------------

Chữ kí của CBCT1.......................................... Chữ kí của CBCT2..............................