Mở đầu

Cùng với sự phát triển và giao lưu văn hóa, sự phát triển không ngừng về
internet và mạng xã hội giúp chất lượng cuộc sống của người dân được nâng cao,
dễ dàng hơn trong việc tiếp thu nhiều luồng văn hóa khác nhau trên thế giới. Tuy
nhiên, song song với đó là sự xâm thực của những luồng văn hóa độc hại, làm ảnh
hưởng và suy đổi văn hóa của một bộ phận giới trẻ hiện nay, dẫn đến việc gia tăng,
biến dạng các tội phạm xâm phạm về tình dục. Hiện nay, tình hình tội phạm xâm
hại tình dục diễn ra phức tạp, tính chất mức độ ngày càng nghiêm trọng và có chiều
hướng gia tăng, gây bức xúc trong dư luận và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng
cho xã hội. Tô Vi phạm xâm hại tình dục là những hành vi nguy hiểm cho xã hội,
trái với pháp luâ Vt hình sự do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện.
Tội phạm xâm hại tình dục không phải là một tội danh cụ thể mà bao gồm một
nhóm tội danh Nguyễn nhân chính dẫn đến việc gia tăng, biến dạng các tội phạm
tình dục chủ yếu đến từ sự tác động tiêu cực của những luồng văn hoá độc hại và
một phần sự thiếu hiểu biết, sự hạn chế trong nhận thức của nạn về các hình thức
xâm hại tình dục, sự tò mò khám phá về giới tính, sự thiếu kỹ năng phòng ngừa và
tố giác người xâm hại. Chính vì thế để nâng cao sự hiểu biết của bản thân nhằm
phòng, chống lại các tội phạm xâm hại tình dục em xin được trình bày những điểm
mà bản thân đã tìm hiểu về đề tài : “ “
 1. Tội cưỡng dâm

1.1 Khái niệm cưỡng dâm

Tội cưỡng dâm được quy định rõ tại Điều 143 Bộ luật Hình sự 2015 (BLHS)
sửa đổi bổ sung 2017, theo quy định tại Điều 143 BLHS năm 2015, tội cưỡng dâm
được hiểu là hành vi dùng mọi thủ đoạn khiến người đang bị lệ thuộc vào người
phạm tội hoặc đang ở trong tình trạng quẫn bách phải do cấu hoặc thực hiện hành
vi quan hệ tình dục khác với người phạm tội một cách miễn cưỡng. Để đánh giá
thực trạng quy định của BLHS năm 2015 về tội cưỡng đêm cần xác định và phân
tích các cầu hiệu pháp lý, các dấu hiệu định khung hình phạt tăng năng và quy định
về hình phạt đối với tội cưỡng dâm.

2. Các yếu tố cấu thành Tội cưỡng dâm

2.1. Mặt khách thể của tội phạm

Khách thể của tội phạm là quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ và bị tội
phạm xâm hại. Khách thể của tội cưỡng dâm là quan hệ xã hội được luật hình sự
bảo vệ và bị tội phạm cưỡng dâm xâm hại – đó là quyển nhân thân của conngười,
cụ thể là quyền được tôn trọng về nhân phẩm, danh dự. Đối tượng tác động của tội
phạm cưỡng dâm là người bị “lệ thuộc” người phạm tội hoặc người đang ở trong
“tình trang quẫn bách”.

Theo Dự thảo Nghị quyết Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao
hướng dẫn áp dụng các điều 141, 42, 143, 144, 145 146 và 147 Bộ luật Hình sự
năm 2015 thì tình trạng lệ thuộc là trường hợp người bị hại bị lệ thuộc vào người
phạm tội về vật chất (ví dụ: người bị hại được người phạm tội nuôi dưỡng, chu cấp
chi phí sinh hoạt hàng ngày...) hoặc lệ thuộc về tinh thần, công việc, giáo dục, tín
ngưỡng (ví dụ: người bị hại là người lao động làm thuê cho người phạm tội...). Còn
tình trạng quẫn bách là trường hợp người bị hại đang lâm vào hoàn cảnh khó khăn,
bức bách nhưng không tự mình khắc phục được mà cần có sự hỗ trợ, giúp đỡ của
người khác (ví dụ: không có tiền chữa bệnh hiểm nghèo).

Như vậy, “quan hệ lệ thuộc” và “ tình trạng quẫn bách “ là mối liên kết giữa
nạn nhân và người phạm tội, được hiểu một cách thống nhất là mối quan hệ phụ
thuộc của nạn nhân và người phạm tội về vật chất, về công việc, tín ngưỡng, tôn
giáo. Từ những phân tích trên, có thể hiểu, khách thể trực tiếp của tội cưỡng đã là
quyền được tôn trọng về nhân phẩm, danh dự của đối tượng tác động là người lệ
thuộc người phạm tội hoặc người đang ở trong tình trạng quẫn bách.

2.2. Mặt khách quan của tội phạm

Mặt khách quan của tội này gồm có các dấu hiệu:

Theo quy định của Điều 143 BLHS năm 2015 thì hành vi khách quan của tội
cưỡng dâm là hành vi “khiến” và hành vi giao cấu hoặc hành vi quan hệ tình dục
khác. Có một trong các hành vi sau:

Có hình video cấu với người khác là người bị lệ thuộc hoặc đang cần sự giúp
đỡ do đang ở trong tình trạng quẫn bách bằng cách dùng thủ đoạn như dụ dỗ, mua
chuộc, đe dọa… hay có hành vi quan hệ tình dục khác..

Ngoài ra còn một số dấu hiệu khác như:

Đối tượng bị hại phải là người có mối quan hệ lệ thuộc với người phạm tội.
Được hiểu là mối quan hệ lệ thuộc về nhiều mặt: về vật chất (như được nuôi
dưỡng, được trợ giúp về điều kiện sinh sống…), về xã hội (như giáo viên với học
sinh, giữa bác sĩ với bệnh nhân(, về tín ngưỡng (như giữa tín đồ với người có chức
sắc tôn giáo), về gia đình (như giữa anh chị em cùng cha khác mẹ…), về công tác
(như giữa thủ trưởng với nhân viên thuộc quyền). Tất cả các mối quan hệ lưu trên
phải là mối quan hệ lệ thuộc thực sự, tức là người phạm tội phải có uy tín nhất định
đối với người bị hại.

Người đang ở trong tình trạng quẫn bách: Là trường hợp người bị hại đó
đang gặp những khó khăn rất lớn về kinh tế… khó khăn có thể khắc phục được
hoặc đang gặp hiểm họa (như người thân bị mắc bệnh hiểm nghèo không có điều
kiện về tài chính để đưa đi chữa trị, bản thân hoặc gia đình bị thiên tai, bị phá
sản… nên bị túng thiếu nghiêm trọng cần phải có ngày sự giúp đỡ).

Phải là miễn cưỡng giao cấu với người phạm tội: Được hiểu là người bị hại
chấp nhận giao cấu nhưng không phải tự nguyện mà do tác động bởi thủ đoạn
khống chế tư tưởng như dọa dẫm, hứa hẹn, giúp đỡ,…) của người phạm tội.

Ví dụ: Chủ nợ bắt con nợ phải dùng giao dịch thể xác để trả nợ (giao cấu),
nếu không sẽ đe dọa đến tính mạng người nhà con nợ đó.

Lưu ý:

Việc dùng thủ đoạn để khống chế tư tưởng bằng cách dọa dẫm người khác
chưa phải đến mức thực sự làm họ khiếp sợ đến mức ý chí tự vệ bị tê liệt, nghĩa là
họ vẫn còn khả năng kháng cự, Tuy nhiên họ đã không kháng cự (đây là điểm khác
biệt với trường hợp hiếp dâm, người bị hại đã tê liệt ý chí không kháng cự được),
mà tự nguyện cho giao cấu một cách miễn cưỡng theo điều kiện mà người phạm
tội đưa ra. Đối với tội cưỡng dâm, hành vi giao cấu với nạn nhân không chỉ là dấu
hiệu khách quan của cấu thành mà nó là dấu hiệu bắt buộc (dấu hiệu cần và đủ).
Nếu các dấu hiệu khác đã thoả mãn nhưng chưa có việc giao cấu xảy ra, thì chưa
cấu thành tội phạm. Vì vậy đối với tội cưỡng dâm, không có giai đoạn phạm tội
chưa đạt.
 Tội phạm hoàn thành từ lúc người bị hại giao cấu với người phạm tội; Việc
đe dọa không phải là đe dọa dùng vũ lực (mà chỉ là thủ đoạn); Người bị hại là
người từ đủ 16 tuổi trở lên.

2.3. Mặt chủ quan

Người phạm tội cưỡng dâm thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý.

2.4 Chủ thể

Chủ thể của tội cưỡng dâm là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình
sự, đồng thời phải có mối quan hệ lệ thuộc với người bị hại hoặc có mối quan hệ
nhất định trong việc giúp đỡ người bị hại thoát khỏi tình trạng quẫn bách.

Tuổi chịu trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 12 BLHS năm 2015.
Theo đó, người từ đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội
phạm, trừ những tội phạm mà ở luật hình sự có quy định khác. Người từ đủ 14 tuổi
trở lên, nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất
nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trong quy định tại một trong các điều 123,
134, 141, 142 143 ,303 và 304 của Bộ luật này.

Như vậy người từ đủ 16 tuổi trở lên có thể phải chịu trách nhiệm hình sự về
tội cưỡng dâm, người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu
trách nhiệm hình sự về tội cưỡng dâm ở khoản quy định là tôi rất nghiêm trọng
hoặc đặc biệt nghiêm trọng.

3. Về hình phạt

Mức phạt của tội phạm này đều chia thành 04 khung, cụ thể như sau:

Khung một Khung hai Khung ba Khung bốn

(khoản 1) (khoản 2) (khoản 3) (khoản 4)
Có mức phạt tù từ Có mức phạt tù từ Có mức phạt tù từ Có mức phạt tù từ
01 năm đến 05 03 năm đến 10 10 năm đến 18 02 năm đến 07
năm. năm. năm. năm.

4. Hình phạt bổ sung

Ngoài việc bị áp dụng một trong các hình phạt chính nhiều trên tùy từng
trường hợp cụ thể mà người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm
hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

II.Phân biệt tội cưỡng dâm với tội hiếp dâm

Tội hiếp dâm Tội cưỡng dâm

(Điều 141 Bộ luật hình (Điều 143 Bộ luật hình
sự) sự)

- Dùng vũ lực;
- Đe dọa dùng vũ lực;
- Dùng mọi thủ đoạn
- Lợi dụng tình trạng khiến người lệ thuộc
không thể tự vệ được của mình hoặc người đang ở
nạn nhân; trong tình trạng quẫn
Hành vi
bách phải miễn cưỡng
- Thủ đoạn khác
giao cấu hoặc miễn
Nhằm giao cấu hoặc thực cưỡng thực hiện hành vi
hiện hành vi quan hệ tình quan hệ tình dục khác.
dục khác trái với ý muốn
của nạn nhân.
Người từ đủ 16 tuổi trở Phải là người từ đủ 16
lên. tuổi trở lên và đang ở
Nạn nhân trong tình trạng quẫn
(Trường hợp nạn nhân là
bách hoặc lệ thuộc người
người dưới 16 tuổi sẽ cấu
phạm tội.
thành Tội hiếp dâm
 (- Trường hợp nạn nhân
là người từ đủ 13 tuổi đến
dưới 16 tuổi và đang ở
trong tình trạng quẫn
bách hoặc lệ thuộc người
phạm tội sẽ cấu thành Tội
người dưới 16 tuổi quy cưỡng dâm người từ đủ
định tại Điều 142 Bộ luật 13 tuổi đến dưới 16 tuổi
hình sự) tại Điều 144 Bộ luật hình
sự.
- Trường hợp nạn nhân là
người dưới 13 tuổi sẽ cấu
thành tội hiếp dâm người
dưới 16 tuổi tại Điều 142
Bộ luật hình sự)

Xâm phạm đến nhân phẩm, danh dự, tính mạng, sức
Khách thể
khỏe của nạn nhân

Mặt chủ quan Người phạm tội thực hiện với lỗi cố ý.

Chủ thể tội phạm Người có năng lực trách nhiệm hình sự

Thấp nhất là 02 năm tù, Thấp nhất là 01 năm tù,

cao nhất là tù chung thân. cao nhất là 18 năm tù.
Người phạm tội còn có Người phạm tội còn có
Hình phạt thể bị cấm đảm nhiệm thể bị cấm đảm nhiệm
chức vụ, cấm hành nghề chức vụ, cấm hành nghề
hoặc làm công việc nhất hoặc làm công việc nhất
định từ 01 năm đến 05 định từ 01 năm đến 05
năm. năm.
 Kết luận

Một đất nước được xem là phát triển khi nước đó phát triển toàn diện các
mặt như kinh tế, văn hóa, xã hội. Đối với mặt xã hội, thì không thể không nói đến
tình trạng tội phạm ngày nay, trong đó có tội phạm cưỡng dâm ngày càng gia tăng
làm ảnh hưởng không nhỏ tới sự phát triển cũng như để lại nỗi ám ảnh cho nạn
nhân. Để xây dựng đất nước phát triển vững mạnh cần hoàn hiện hệ thống pháp
pháp luật Việt Nam nhằm khắc phục những tồn tại, vướng mắc trong quy định và
áp dụng pháp luật về các tội xâm phạm tình dục trong thời gian vừa qua, góp phần
hoàn thiện pháp luật hình sự trong thời gian tới, việc đáp ứng được nhu cầu, đấu
tranh phòng chống nhóm tội phạm này. Tuy nhiên ngày nay số lượng các vụ án xảy
ra vẫn còn rất nhiều nhưng em tin rằng trong tương lai sẽ có những biện pháp
tuyên truyển, giáo dục nhằm hướng công dân có những nhận thức, hành động đúng
đắn và có lối sống tích cực hơn trong cuộc sống, cũng như biết cách tự bảo vệ bản
thân trước các hành vi xâm phạm tình dục.

Danh mục tài liệu tham khảo :

1. Bộ luật Hình sự nước Việt Nam 2015

2. Giáo trình Luật Hình sự Việt Nam nxb : Công an nhân dân, 2021

3. Thư viện pháp luật