Naszym Reklamodawcom i Sponsorom oraz

wiernym Czytelnikom wspaniałych Świąt Bożego

Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku 2024
życzą

Redakcja Kuriera Czaplineckiego

i Stowarzyszenie Przyjaciół Czaplinka
2 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><> Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023

PRYWATNY GABINET
OTOLARYNGOLOGICZNY
dr n. med. Izabela Kulec-Kaczmarska
78-500 Drawsko Pomorskie
ul. Poznańska 1b
Rejestracja telefoniczna 500 067 815
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><>
Czarne chmury nad wigilijną rybą
oszałamiającym tempie zmienia się nam klimat. Zachodzących
zmian nie uniknął także nasz Bałtyk. Dla niedowiarków mam
radę, zaglądajcie częściej w swoje okno, to dostrzeżecie zmiany
klimatyczne. Jeśli nie, to popatrz człowieku na swój barometr, który
w niektórych okresach roku szaleje tak samo jak termo-
metr. Najwyraźniej to także widać nad naszym morzem.
Średnio wody Bałtyku ogrzały się o 1,5 ℃ – to dużo!
Starsze osoby pamiętają, że w latach powojennych lód
obejmował niektóre, zwłaszcza wschodnie rejony Bał-
tyku. Nie lęgną się już także na naszym wybrzeżu foki,
bo do tego dla nich niezbędny jest lód, bo z niego polu-
ją, a także wychowują młode. Nie bez znaczenia jest
fakt, że Bałtyk jest może nawet najbardziej zanieczyszczonym morzem
na świecie, do tego o niskim zasoleniu, a na wschodzie i w zatokach
minimalnym. Na szczęście przez Cieśniny Duńskie do Bałtyku, co
prawda coraz rzadziej, ale wpływają odżywcze, słone i natlenione wody
z Oceanu Atlantyckiego. Bałtyk jest młodym morzem, którego wiek
sięga ostatniego zlodowacenia, czyli 11-12 tys. lat temu i nie jest ani
słodkim, ani słonym. Lepiej to wygląda w pobliżu Cieśnin Duńskich,
ale w zatokach Fińskiej i Botnickiej woda jest już słodka. Widać to tak-
że w ekosystemie rybnym, bo dominują tam ryby słodkowodne, w tym
sieja, sielawa, stynka, troć, szczupak, okoń, sandacz, dobrze się mają
także leszcz, płoć i węgorz. W takim środowisku, ani to jeziorowym, ani
morskim nie wszystkie stworzenia, w tym ryby, mogą jednak przetrwać.
Skutkuje to tym, że różnorodność fauny i flory jest uboga. Niskie zaso-
lenie i nadmiar dwutlenku węgla są przyczynami tego, że woda jest za-
kwaszona. To ma także konsekwencje, gdyż giną małże, które oczysz-
czają wodę z mikroorganizmów. Kwaśna woda uniemożliwia małżom
budowanie swojej skorupki, skorupiaków jest mało, przerywa to łań-
cuch pokarmowy innych organizmów, w tym śledzia i dorsza. Te dwa
gatunki, dla nas najważniejsze, sobie nie radzą. Jedne są w łańcuchu
pokarmowym uzależnione od siebie, bo np. śledź i szprot stanowią
główne pożywienie dorsza. Brak tych dwóch to spadek pogłowia dor-
sza, ale jednocześnie rozrost glonów, w tym sinic, które opadają na dno,
pobierają tlen do rozpadu, tworząc nisze beztlenowe. Koło się zamyka.
Śledź i dorsz nie radzą sobie także z innego względu – temperatury wo-
dy. Trą się one w określonej temperaturze, o odpowiednim natlenieniu
i zasoleniu wody. Śledź trze się w temperaturze 3-4 ℃, a praktycznie
takiej już prawie nie ma, jest wyższa, odpowiednia tylko w kilku miej-
scach. O dorszu wolałbym milczeć, bo ma jeszcze gorzej, a wody przy
naszym wybrzeżu coraz cieplejsze. Jeśli jednak dorsz już się namnoży,
to małe dorszyki żerują przy dnie, i niestety tam giną, we wspomnia-
nych obszarach beztlenowych.
Przez dziesiątki lat, zwłaszcza po II wojnie światowej, do Bałtyku spły-
wały rzekami zanieczyszczenia z naszych pól, miast i fabryk oraz kopalni. Spły-
wające nawozy, to głównie azot i fosfor. Nawożona woda zakwita glonami, które
zamiast produkować, pobierają tlen w procesie rozkładu. Azotu jest teraz mniej,
bo ceny nawozów wymusiły racjonalizację ich używania, ale to gorzej jeszcze, bo
sam fosfor powoduje jeszcze większe zakwity sinic. Sinice, czyli cyjanobakterie,
robią nas w konia, gdyż brakujący im azot i tlen pobierają z powietrza, wystarczy
im fosfor, a uwolniony z rozkładu powoduje coraz większe zakwity, co gorsze, w
warunkach już beztlenowych. Paradoksalnie tegoroczna susza pozytywnie wpły-
nęła na wody Bałtyku, bo mniej do niego wpłynęło nawozów, nierozłożonych
toksyn, środków ochrony roślin. Możemy mieć nadzieję, że będziemy coraz mniej
zatruwać, ale wody i tak będą coraz cieplejsze, więc więcej sinic.
Dotyczy to głównie naszej Głębi Gdańskiej, życia normalnego
tam już nie ma, a zwłaszcza dorsza. Kiedyś odżywcze wlewy z oceanu
były średnio co 3 lata, obecnie 8 lat. Trwają krótko, woda nie zdąży się
wymieszać. Najlepsze są sztormy jesienne, bo wymieszają głęboko,
a woda przy dnie ma wówczas 4 ℃ i jest lepiej natleniona. W przyszło-
ści naszemu morzu może grozić coś innego – wzrost poziomu wody, który odno-
towujemy coraz większy. To akurat jest pozytywne, co wpłynie dodatkowo przez
Cieśniny Duńskie. Co najwyżej mogą nam zagrażać cofki na rzekach, co byłoby
zagrożeniem powodziowym, zwłaszcza w naszym województwie. Może także
zatopić Żuławy. Należy liczyć się z możliwością podnoszenia lustra wody
o 4 mm rocznie. Naszemu pokoleniu to nie grozi. Uzależnione jest to od ilości
CO₂, ile go wyemitujemy do atmosfery na całym świecie. Jeśli emisji tego
dwutlenku węgla nie ograniczymy, to naruszymy lądolód Antarktydy
i wówczas poziom wód oceanów podniesie się o 1 m! Stopienie wszystkich
lodów na Antarktydzie doprowadziłoby do podniesienia się poziomu mórz i ocea-
nów o 6 m i zalane zostałyby wszystkie porty na świecie. Na naszej półkuli, nie-
stety, lodowce stopiły się już w 1/3.
3
Bardzo ubogie przyrodniczo jest życie w Bałtyku, tak świata
roślinnego, jak i zwierzęcego. Świat ssaków to już ekologiczna kata-
strofa. Pod ścisłą ochroną są już nieliczne foki. Występuje u nas foka
szara, foka obrączkowana i pospolita, szczególną walkę o przetrwanie
toczy morświn. Mało, że brak pokrywy lodowej uniemożliwia rozród,
to okazuje się, że największym wrogiem jest człowiek. Zwierzęta nie
rozumieją, że nie mają podkradać ryb z sieci, więc rybacy tępią je nie-
miłosiernie naruszając zakazy.
Spotkać można w wodzie jamochłony, chełbie, ukwiały, ża-
chwy, różne szkarłupnie, rozgwiazdy, mięczaki, omułki, w tym jadal-
ne. Różne skorupiaki, a nawet krewetki atlantyckie i zawleczone inwa-
zyjne kraby. Coraz uboższa jest też fauna z powodu zanieczyszczeń
wody. Wyginęły, uległy degradacji podwodne łąki na płaszczyznach
morza i dlatego jest coraz mniej ryb autochtonów, jak belona, wężyn-
ka, dobijakowate, tasza, stornia czy kur diabeł. Od czasu do czasu
przez pomyłkę do Bałtyku zawinie jakiś wieloryb czy delfin. Wystę-
pują także rodzime, nieliczne, grasujące na głębokiej wodzie rekiny.
Z wymienionych wyżej już ryb, w tym słodkowodnych, największe
znaczenie gospodarcze mają oczywiście: śledź, dorsz, szprot, turbot,
makrela, łosoś, troć, węgorz, wyjątkowo zwłaszcza blisko delt, jest
dużo cierników.
Przyroda, w tym woda, nie lubi próżni. Zaczyna się więc in-
wazja innych ryb. Jedne przez system kanałów rzecznych, drugie
przez przenoszoną ikrę w porastających statki różnych glonach i poro-
stach. Dominują ryby z rodziny babkowatych. Babka czarna, babka
mała i bycza, są niejadalne, najwyżej mogą stanowić paszę dla innych
ryb (w granulatach).
Należy się liczyć z tym, że dorsz całkowicie w Bałtyku zaginie, a na
jego miejscu pojawią się różne głowonogi, ośmiornice, kałamarnice, mątwy itp.
Są też ryby w naszym morzu, które dobrze sobie radzą. To ryby z dna, tam się
chowają, tam żerują, zwłaszcza na wodach nie głębszych, a płytszych. Ryba
płaska, jak flądra, jest odporna na zanieczyszczenia, ale jednocześnie kumulują-
ca w sobie różne metale ciężkie i różne toksyny. Krąży obiegowa opinia, że nie
potrzeba zjeść rtęci z termometru, wystarczy zjeść tę rybę z Bałtyku.
Ryby z naszego morza mają coraz więcej pasożytów, dominują wszy morskie,
atakujące naskórek i krew ryb. Z tego powodu mają one coraz mniejszą odpor-
ność. Zagrożeniem są zatopione beczki z iperytem i innymi toksycznymi sub-
stancjami. Beczki rdzewieją, co powoduje wycieki. Całe szczęście, że przebiega
to bardzo wolno i nie stwierdzono większego skażenia, gdyż w odłowionych
rybach jest ich znikoma ilość lub wcale.
Restrykcyjne przepisy odnośnie połowów ryb, ochrona tarlisk, najdo-
tkliwiej uderzyły w polskich rybaków – niestety. W letnie weekendy przez Cza-
plinek pędzą tabuny dwudniowych turystów, aby w Kołobrzegu, Mielnie, czy
gdzieś nad morzem, zjeść rybkę z Bałtyku. Niestety, w/w fakty powodują, że
owszem spożywamy w naszych barach i smażalniach tę coraz droższą rybę, ale
jest ona sprowadzana z Danii, Norwegii, Islandii, a węgorz nawet z Chin i Japo-
nii. Niestety, należy się liczyć, że coraz drożej, coraz trudniej będzie z wigilij-
nym śledziem. Ichtiologowie alarmują, że jeśli nie zostaną uregulowane sprawy
z niedotlenieniem wód Bałtyku, to za 30 lat jego już nie będzie, a na wschodzie
Bałtyku na pewno. W celu ochrony gatunku w przyszłym roku UE planuje cał-
kowity zakaz połowu tam śledzia. Dorsz powinien powrócić, bo jemu tempera-
tura już tak bardzo jak śledziowi nie szkodzi.
Na pewno, tak jak zawsze, przyroda jak i nasz Bałtyk nie zaginą, ale to
już będzie inna rzeczywistość, inne środowisko, inna woda, inna fauna i flora.
Mogą całkowicie wyginąć obecne gatunki, zastąpią je w drodze ewolucji inne.
Nie jest łatwo dojść do równowagi, gdy raz została ona zakłócona. Wszystkie
ekosystemy nie tak szybko powracają do stanu pierwotnego. Człowiek bez prze-
rwy coś w przyrodzie gmera, ingeruje w nią. Czeka nas na Bałtyku rewolucja
w budowie farm wiatrowych, to też wielka niewiadoma. Ryby zaś, które były,
które znikają, nie wiadomo czy powrócą. Należy mieć nadzieję, że człowiek
wreszcie zrozumie, iż od nas zależy, jak tę przyrodę ukształtujemy, aby korzy-
stały z niej przyszłe pokolenia.
Józef Antoniewicz
4 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><>
Czaplineckie reminiscencje
zaplinek rządzi się specyficznymi prawami charaktery-
stycznymi dla większości małych miasteczek. Stwierdzam
to jako wieloletni mieszkaniec Czaplinka. Z miasteczkiem
tym związany jestem od dzieciństwa. Przez kilka dziesięcioleci byłem
świadkiem wielu interesujących zjawisk zachodzących w czaplineckim
środowisku. Przykładem może być fakt, że duża część moich kolegów
i koleżanek, kończących ze mną w 1959 r. tutejszą „podstawówkę” już
w młodym wieku opuściła Czaplinek przenosząc się do większych
miast. Dotyczyło to w szczególności osób, które zdobyły średnie i wyż-
sze wykształcenie. Młodzi ludzie opuszczali Czaplinek w poszukiwaniu
lepszych warunków życia przenosząc się do miast, w których łatwiej
można było realizować
aspiracje zawodowe.
Nie ukrywam, że ja po-
czątkowo również za-
mierzałem osiąść po
zakończeniu studiów
w Szczecinie. Zmieniłem
plany, gdy dowiedziałem
się, jak długo trzeba
było czekać tam na
mieszkanie spółdzielcze.
Znacznie krócej czekało
1. Północny odcinek ul. Sikorskiego widziany od strony się na mieszkanie
Rynku, 1961 r. (Fot. L. Kozakiewicz). w Szczecinku, więc tam
w 1969 r. rozpocząłem
pracę jako świeżo upieczony absolwent szczecińskiej uczelni. Czekając
na mieszkanie, przez półtora roku dojeżdżałem do pracy koleją. Przy-
padek zrządził, że w tym czasie powstało w Czaplinku nowe państwo-
we przedsiębiorstwo, w którym na jednym z kierowniczych stanowisk
potrzebny był pracownik z moją specjalnością. Skorzystałem z propo-
zycji objęcia tego stanowiska i w ten sposób związałem dalszą część
swego życiorysu z moim rodzinnym miastem. W 1972 r. wzniesiono
w Czaplinku pierwszy spółdzielczy blok mieszkalny, w którym za-
mieszkałem z nowo założoną rodziną. Co ciekawe, trwający przez wie-
le lat trend polegający na „ucieczce” wielu młodych wykształconych
ludzi z Czaplinka do większych miast, sprawił, że w różnych przedsię-
biorstwach na kierowniczych stanowiskach dość często zatrudniano
przybyszów z innych miejscowości z terenu całego kraju. Można było
to zauważyć na przykład w przypadku zakładów „Telkom-Telcza”. Dla
niektórych przybyszów praca w Czaplinku była tylko epizodem, ale
byli również tacy, którzy związali się z naszym miasteczkiem na stałe.
Cechą szczególną małomiasteczkowych środowisk jest to, że
wiele osób zna się wzajemnie. Konsekwencje tego faktu są dość specy-
ficzne. Mieszkaniec dużego miasta idąc chodnikiem może w ogóle nie
zwracać uwagi na mijanych przechodniów, gdyż prawdopodobieństwo,
że spotka znajomego jest znikome. W małym miasteczku jest zupełnie
inaczej. Mieszkaniec małej miejscowości po wyjściu z domu musi cały
czas uważać, ponieważ istnieje bardzo wysoki stopień prawdopodo-
bieństwa, że wśród napotykanych przechodniów będą liczni znajomi,
którym trzeba się ukłonić. W szczególności dotyczy to długoletnich
mieszkańców.
W Czaplinku na przestrzeni powojennych dziesięcioleci zaszło
kilka ważnych procesów gospodarczych i społecznych. Najistotniejsze
zmiany objęły lokalną gospodarkę. W przeszłości w życiu mieszkań-
ców naszego miasta znaczną rolę odgrywało rolnictwo. Przetrwało wie-
le pamiątek z rolniczej przeszłości Czaplinka. Można spotkać na terenie
miasta posesje noszące wyraźny charakter dawnych zagród rolniczych.
Zachowały się na przykład różne zabudowania gospodarcze otaczające
podwórza niektórych budynków, a także domy mieszkalne z dużymi
bramami umożliwiającymi niegdyś wjazd na podwórze konnych wo-
zów załadowanych sianem lub snopami zbóż. Przy niektórych ulicach
wylotowych zachowały się ciągi dawnych stodół. Dawniej uprawą roli
i hodowlą zwierząt zajmowali się nie tylko miejscowi rolnicy ale rów-
nież przedstawiciele innych zawodów. Na terenie miasta w przydomo-
wych chlewikach powszechnie trzymano trzodę chlewną, na ulicach
częstym widokiem były kury, a pasterze jeszcze w latach sześćdziesią-
tych każdego dnia pędzili z miasta stada krów na podmiejskie pastwi-
ska. W przydomowych ogródkach uprawiano warzywa i owoce.
Gdy na początku lat siedemdziesiątych zaczęto zakładać w Czaplinku
pracownicze ogródki działkowe, chętnych na posiadanie działki
było bardzo wielu. W tej dziedzinie w ostatnich latach nastąpiły
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023
2. Ulica Długa, 1961 r. (Fot. L. Kozakiewicz).
charakterystyczne zmiany. Zdecydowanie zmniejszyła się skłonność
mieszkańców do wykorzystywania ogródków do uprawy warzyw
i owoców. Obecnie ogródki pełnią przeważnie funkcje rekreacyjne,
a niektóre z nich są po prostu opuszczone i zarośnięte.
Przez szereg powojennych lat rolniczy Czaplinek mocno kon-
trastował z pobliskim przemysłowym Złocieńcem, w którym kwitł
przemysł włókienniczy i ceramiczny. Niektórzy mieszkańcy Czaplin-
ka dojeżdżali do pracy w złocienieckich zakładach produkcyjnych.
Z czasem sytuacja zmieniła się w sposób diametralny. Złocienieckie
zakłady włókiennicze i cegielnie przestały istnieć, natomiast w Cza-
plinku rozwinął się przemysł elektroniczny, na bazie którego po trans-
formacji ustrojowej powstały zakłady kooperujące z przemysłem mo-
toryzacyjnym. Dziś mieszkańcy Złocieńca mogą dojeżdżać do pracy
w Czaplinku. Co ciekawe, gdy w latach sześćdziesiątych podejmowa-
no pierwsze decyzje, które doprowadziły do powstania czaplineckiego
przemysłu elektronicznego, kierowano się nie tylko potrzebą zapew-
nienia w Czaplinku nowych miejsc pracy, lecz również tym, że prze-
mysł elektroniczny jest nieszkodliwy dla środowiska naturalnego.
Na przestrzeni lat miał miejsce w Czaplinku bardzo charaktery-
styczny proces
dotyczący miej-
scowej społeczno-
ści. Po II wojnie
światowej nastąpi-
ła w mieście pra-
wie całkowita
wymiana ludno-
ści. Powojenni
osadnicy przyby-
wali tu z różnych
części kraju.
Znaczną grupę
stanowiły osoby
przybyłe z daw- 3. Krajobraz ul. Jeziornej, 1961 r. (Fot. L. Kozakiewicz).
nych Kresów Wschodnich. Przez szereg lat niektórych przedstawicieli
tej grupy mieszkańców można było poznać po akcencie i po charakte-
rystycznym słownictwie. Dla wszystkich powojennych przybyszów
ziemia czaplinecka była zapewne jak swoista „terra incognita”. Nowi
mieszkańcy osiedlając się w Czaplinku prawdopodobnie nadal czuli
się bardzo związani mentalnie ze stronami swego pochodzenia. Nowe
miejsce zamieszkania trzeba było poznawać od podstaw. Brak ciągło-
ści osadniczej sprawił między innymi, że niewiele osób znało historię
ziemi czaplineckiej. Brakowało lokalnych tradycji. Mieszkańcy zwy-
kle bardzo chętnie utrzymywali więzi z innymi osadnikami przybyły-
mi z tych samych stron. Musiało upłynąć sporo czasu zanim nastąpiły
istotne zmiany w tym zakresie. Obecnie jest już zupełnie inaczej. Na-
stąpiły głębokie zmiany pokoleniowe. Kolejne pokolenia młodych
ludzi traktują Czaplinek już jako swoje rodzinne miasto. Można zaob-
serwować liczne przykłady lokalnego patriotyzmu. Bardzo wielu
obecnych mieszkańców naszego miasta uważa Czaplinek za swoją
Małą Ojczyznę.
Artykuł ilustruję fotografiami autorstwa L. Kozakiewicza
z 1961 r., pozwalającymi ocenić niektóre zmiany, które dokonały się
na przestrzeni kilkudziesięciu lat w krajobrazie naszego miasta.
Zbigniew Januszaniec
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><>
Próba zmiany oblicza (cz. VII)
estem ponownie i witam. Po zakończeniu sezonu szosowego
zaczyna się sezon przełajowy, ładnie zwany crossowy. W Polsce
szosa praktycznie kończy się z końcem września. Przerobiłem
swojego Corrateca na crossowy rowerek (dobre firmy dają takie możliwości).
Zaczęły się testy i stało się, ciągle jakieś poprawki, dopasowania i złapałem prze-
ziębienie, gorączka słaba ale zawsze to przeszkadza. Mała przerwa, a start tuż, tuż.
Wystartowałem w Choszcznie na pierwszym z dziesięciu wyścigów
z duszą na ramieniu. Start poszedł dobrze, jadę na drugim miejscu. Trasa mocno
wyśrubowana, schody parkowe do nieba, rower należy nieść, krok nie pasuje,
ścieżki z płyt śliskie, podbieg po zboczu piaszczysty, plaża i piasek daje swoje,
popaduje deszczyk, to mają wszyscy, i ja to akceptuję (pisałem kiedyś - nie mo-
żesz zmienić, to pokochaj, a będzie ci lżej). A ja mam tzw. korek (zadyszka
z powodu gorszej dyspozycji). Jadę dalej ile się da i spadam na trzecią pozycję,
tracę coraz więcej. Zbieram się i przyspieszam, po kolarsku nazywa się to
„zwieranie pośladków i do przodu”. Wprawne oko spikera zauważa mój skok
i swoim zwyczajem zagrzewa do walki, i jednocześnie daje sygnał zawodnikowi
jadącemu wyżej o takiej sytuacji. To podgrzewa atmosferę zawodów i jest
w pełni akceptowane przez ścigających się. Jestem ponownie na drugiej pozycji
ale to tylko „łabędzi śpiew” - ostatki sił. Dojeżdżam do mety umordowany i mój
poprzednik też. Proszę sobie wyobrazić – 12 km, a jazdy 45 minut i pełne wy-
prucie się z sił.
Robię przerwę w starcie, potrzebny trening, by powrócić z formą, co
w moim wieku jest trochę kłopotliwe, delikatnie mówiąc. Planowany start w
Zwierzyniu, u samych specjalistów crossowych Szczepaniaków - ojciec i syno-
wie. Crossy to trudne wyścigi. Trzeba mieć bardzo sprawny rower i umiejętności
jazdy na różnych odcinkach tej trasy. Piach (trzeba nieść rower i nieźle biegać),
zjazdy o dużym nachyleniu (zjechać najszybciej i zbytnio nie wyhamowywać),
po takim wyhamowaniu to ponownie trzeba rozkręcać, by nabrać prędkości,
podbiegi z rowerkiem na ramieniu (im rower lżejszy tym lepiej), zawijasy
(pokonanie takiego kręciołka, to aż tracimy orientację), odcinki proste (za szybko
Ciekawostki
CZY CORAZ RZADZIEJ ŚPIEWAMY?
napisanej przez czaplineckiego kronikarza Piotra Kasprowicza
kronice pt. „Polska naszych dni czyli rzecz o Czaplinku 1286-
1980” na stronach 51-53 znajduje się barwny opis pierwszej
powojennej zabawy sylwestrowej, która odbyła się w nieistniejącej już sali ta-
necznej przy ul. Jeziornej. Rok 1945 żegnano tam przy
dźwiękach zespołu muzycznego, któremu przewodził cza-
plinecki akordeonista Zygmunt Soczyński. Z opisu jedno-
znacznie wynika, że o specyficznym klimacie tej zabawy
decydowały nie tylko melodie grane przez muzykantów,
lecz także chóralne śpiewy uczestników. Oto wymowny
fragment tej sylwestrowej relacji: I tak: w jednym rogu śpie-
wają „Marsz, marsz Polonia”… z drugiego rogu brzmi
„armat i stenów szczęk”. W innym wyciągają „Warszawo,
ty moja Warszawo, z tarasu dochodzą „Czerwone maki”,
a na środku sali brzmi dwujęzyczna pieśń o Katiuszy – co to
wychodziła na stromy brzeg. Przy bufecie mieszane towa-
rzystwo, splecione ramionami po każdej setce zaczyna inną pieśń z legionowego
repertuaru, a kiedy dochodzą do „Białych róż” już śpiewa cała sala… „wróć
Jasieńku z tej wojenki wróć”…
Mamy to!!!!
dniu 6.10.23 r. weszła w życie Uchwała z dnia 14.09.23 r. Nr
XIV/541/23 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego, zwięk-
szająca dotychczasowy obszar Drawskiego Parku Krajobrazowego
łącznie o 3 931 ha powierzchni.
Nasz cel poszerzenia DPK doczekał się finalizacji dzięki kilkuletniej, wytężonej
pracy i zaangażowania w ten projekt. W tych staraniach przyświecała nam oby-
watelska troska o ochronę unikatowego bogactwa przyrodniczego naszego
regionu.
Dziękuję wszystkim, zaangażowanym stronom za wspaniałą, ekologiczną posta-
wę, przychylność, pomoc i wsparcie. Szczególne podziękowania kierujemy do:
- Dyrekcji Zachodniopomorskiego Zespołu Parków Krajobrazowych
w Szczecinie;
5
nie można, bo są
przeszkody sztuczne
- takie belki), poje-
dziesz za szybko, to
tracisz na podbiegu,
zawsze znajdzie się
gdzieś błotko lub
łąka (lawirowanie
lub błoto daje takie
zużycie energii, że
później trzeba
chwilkę, by rozkrę-
cić). To wszystko Prawie na rzęsach, ale jadę.
trzeba wytrenować i jeszcze zadbać o kondycję.
W Zwierzyniu wystartowałem dobrze i umiejętnie uniknąłem zatoru
na ostrym skręcie, jechałem na drugiej pozycji i wszystko ok. Na drugim okrąże-
niu coś zaczęło mi nie pasować z rowerkiem i na piachu (odcinek około 100 m)
już wiedziałem, puszczając pedały łańcuch mi spadał. Biegnąć z rowerkiem na
ranieniu było dobrze, gdy chciałem wskoczyć, to miałem trudność złapania pe-
dałów i mocno uderzyłem się w łydkę oraz kolano, dobrze że prawa noga (zatarł
się bębenek kasety i pedały obracały się). Jakoś z trudem to opanowałem kosz-
tem miejsca i pojechałem w tył aż na piąte. Ukończyłem z trudem i po wyścigu
kuleję (kolarze nie udają).
Naprawię to, bo plan startu mam za dwa tygodnie, jak coś nie wyjdzie
to odpuszczę i spokojnie rozpocznę przygotowania na rok następny. Co będzie
pokażą kolejne starty: Stargard, Goleniów, jaka dyspozycja, jak rowerek, jakie
zdrówko (no, 75 lat na tym świecie). Napiszę na pewno. Mam fajne sygnały od
Czytelników Kuriera i moich Fanów, że lubią czytać i coś się dowiadują, kolar-
stwo też ciekawe, duża zmienność wyścigów. Wierzcie mi, kolarstwo to frajda,
ale dość kosztowna, ja muszę jakoś przetrwać, już nie mam wsparcia sprzętowe-
go od Teamu, bo takowy i drogi, i nie mają takich aspiracji wyczynowych, i ja,
jako już mało rozwojowy (jak stary to na straty). Tak napisałem, bo jeszcze się
nie poddaję.
Serdecznie pozdrawiam Jan Dymecki
Sytuacja przedstawiona w zacytowanym wyżej opisie nie była czymś wyjątko-
wym. W przeszłości chóralne śpiewy prawie zawsze można było usłyszeć pod-
czas zabaw, wesel, ognisk, grupowych wycieczek i różnych spotkań towarzy-
skich. Wspólne śpiewanie niekoniecznie musiało oznaczać, że towarzystwo jest
nietrzeźwe. Po prostu była to popularna forma rozrywki. W dobrze bawiącym
się towarzystwie cenione były osoby znające słowa i melodie różnych piosenek.
Tak było przez wiele lat. W ostatnim czasie zwyczaj wspólnego śpiewania wy-
daje się zanikać, chociaż z tego co wiem, to chóralne śpiewy towarzyszą u nas
jeszcze nieraz imprezom organizowanym przez naszych seniorów i żeglarzy.
Kontynuacji zwyczaju wspólnego śpiewania może służyć wydawanie
śpiewników. Z oryginalnym przykładem śpiewnika spotkałem się w kościelnym
sklepiku garnizonowego kościoła pw. Św. Wojciecha w Szczecinie. Jest to
„Śpiewnik żołnierski” wydany w 2007 r. przez Ordynariat Polowy Wojska Pol-
skiego. Tytuł tego 325-stronicowego śpiewnika niezupełnie odpowiada jego
zawartości, gdyż oprócz pieśni żołnierskich zawiera on pieśni patriotyczne, ludo-
we, turystyczne i towarzyskie. W niezwykle urozmaiconym zestawie znajdują
się w tym śpiewniku nie tylko poważne pieśni patriotyczne takie jak „Rota” czy
„Marsz Pierwszej Brygady”, lecz także różne dość swobodne piosenki towarzy-
skie, w tym „Chachary” i „Gdybym miał gitarę”, a nawet ludowe piosenki „Pije
Kuba do Jakuba” i „Miała baba koguta”. Jest to więc śpiewnik dosłownie na
każdą okazję. Gdy pokazuję ten śpiewnik znajomym, trudno jest im uwierzyć, że
został on nabyty w kościelnym sklepiku.
Zbigniew Januszaniec
- Pana Daniela Grodzińskiego, byłego Nadleśniczego Nadleśnictwa Świerczyna;
- Komitetu Obywatelskiego „Jeziora lobeliowe”, jako inicjatora i prowadzącego
prace nad tym projektem (Członkowie: Waldemar Mróz, Izabela Kunert, Michał
Mróz,, Janusz Piechota);
- Pana Burmistrza Czaplinka Marcina Naruszewicza;
- Pani Marty Gańskiej, nauczycielki Zespołu Szkół w Czaplinku;
- Uczniów Zespołu Szkół w Czaplinku - drużyny obrońców jezior lobeliowych,
zaangażowanej w liczne akcje proekologiczne pod kierunkiem Marty Gańskiej.
W tej drużynie największym zaangażowaniem wykazała się młodzież: Maksym
Kunert, Łukasz Urkiel i Oliwia Małys. Zarówno Pani Marta Gańska, jak i wy-
mienieni uczniowie brali udział w licznych spotkaniach, organizowanych przez
KO „Jeziora lobeliowe” promujących przedsięwzięcie (w tym spotkanie z dy-
rekcją ZZPK w Szczecinie).
Przewodnicząca KO „Jeziora lobeliowe” Wiesława Mróz
6 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><> Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023

Bożydar i Żaneta bohaterami dyktanda Seniorzy uhonorowani

czwartek 16 listopada 2023 roku o godzinie 16:00 w Zespole dniu 17 listopada br. w sali wiejskiej w Kluczewie odbył się
Szkół im. Pamięci Ofiar Terroryzmu 11 Września 2001 Roku przy V Powiatowy Dzień Seniora, zorganizowany przez Powiat Draw-
ul. Wolności 20 w Kaliszu Pomorskim odbyło się IX Dyktando ski. Zaproszonych gości powitał Starosta Stanisław Cybula
o Pióro Starosty Drawskiego. wraz z Przewodniczącą Rady Powiatu Urszulą Ptak. W spotkaniu wzięli także
W dyktandzie wzięło udział 25 uczestników w różnym wieku, głównie uczniów, udział: Członek Zarządu Zbigniew Dudor, Sekretarz Katarzyna Szlońska-
którym w tym roku przyszło mierzyć się w opatrzonym humorem tekście autor- Getka oraz Radna Genowefa Polak.
stwa Grażyny Czerner, nauczycielki języka polskiego w Zespole Szkół w Kali- Wytypowani przez swoje kluby i stowarzyszenia seniorzy otrzymali odznakę
szu Pom. „Aktywny Senior” z rąk władz samorządowych powiatu. W tym roku trafiły one
W spotkaniu wzięli udział: Starosta Drawski Stanisław Cybula, Dyrektor Ze- do: Barbary Karasińskiej, Małgorzaty Czarneckiej, Krystyny Chromiec,
społu Szkół w Kaliszu Pom. Maciej Rydzewski, Radni Powiatu Drawskiego - Haliny Lenkiewicz, Zofii Czermanowicz, Zofii Tomkiewicz, Henryka Strzel-
czyka, Barbary
Stachaj, Leoka-
dii Kapturkie-
wicz, Janiny
Pokory, Olgi
Dolegi, Wiesława
Sobola, Ryszar-
da Polaka, Emilii
Hołubczat, Ur-
szuli Sitarek,
Heleny Steciuk,
Ireny i Stanisła-
wa Krymow-
skich, Henryki Ogorzałek, Haliny Rojewskiej, Stanisława Długołęckiego,
Jolanty Tuziak, Bronisława Sakuty, Ryszarda Gosławskiego, Walentyny
Szpury, Eugeniusza Storoniaka, Marii Mularonek, Heleny Brożek, Teresy
Biernat, Mieczysława Roszuka, Krystyny Zakrzewskiej, Andrzeja Brodow-
skiego, Wojciecha Roszaka, Bożeny Kopki, Teresy Kobierowskiej, Ewy Gil
Halina Samek i Zbigniew Chołuj i Naczelnik Wydziału Rozwoju i Promocji oraz Elżbiety Bodaszewskiej.
Agnieszka Brzeźniakiewicz. Podczas uroczystości nie zabrakło różnego rodzaju zabaw i konkursów przygo-
Każdy z uczestników otrzymał podziękowanie oraz poczęstunek. Spotkanie towanych przez Wioletę Szczecińską – Vanessa Event. Wspaniały poczęstunek
zwieńczyło wspólne pamiątkowe zdjęcie. Informacja o wynikach dyktanda poja- przygotowały panie z Koła Gospodyń Wiejskich w Kluczewie.
wi się niebawem. Wszystkim wyróżnionym serdecznie gratulujemy!
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><>
Gminny Program Ochrony Środowiska
mina Czaplinek poddała konsultacjom społecznym Program Ochro-
ny Środowiska dla Gminy Czaplinek na lata 2023-2026 z perspekty-
wą na lata 2027-2030. Po zapoznaniu się z treścią powyższego
Programu, 6 listopada br. przekazałem Radzie Miejskiej i burmistrzowi Czaplinka
moje uwagi.
Pierwsza nasuwa się już po przeczytaniu tytułu programu – dotyczy okresu, które-
go 1/4 jest już za nami, gdyż rok 2023 właśnie ma się ku końcowi. Trudno w tej
sytuacji doszukać się celu programu innego niż papierowe wypełnienie obowiązku
ustawowego. Pytanie - w terminie, czy już po, i z jakimi konsekwencjami dla Gmi-
ny. Tym niemniej w załączeniu przesłałem zestaw uszczegółowionych uwag i py-
tań do treści Programu ze świadomością konieczności opracowania rzetelnego
i opartego na realiach zestawu działań dotyczących szeregu poważnych problemów
środowiskowych w gminie Czaplinek.
Czytając przedłożony społeczności gminy Program, trudno się oprzeć wrażeniu, że
Burmistrz po raz pierwszy przygotował taki dokument i to ze znacznym opóźnie-
niem. A wobec faktu, że jednak wcześniej musiały już powstać takie programy
(niestety, podobnie jak Strategii Rozwoju Gminy, nie znalazłem ich w BIPie), nasu-
wa się wniosek, że konsultowany obecnie dokument został stworzony wyłącznie
jako nic niewnoszący papier. Na każdym kroku uderza brak aktualnych danych
bądź przyjmowane są zerowe lub niewiadome (brak danych) wartości wyjściowe.
Jedyne miejsce pojawienia się „konkretnych” danych to zestawienie inwestycji
zaplanowanych przez Gminę, gdzie nagle pojawiają się jakieś liczby jako argumen-
ty dla skonsumowania takiego, czy innego programu finansowego. Zważywszy, że
w projekcie programu wcześniej brak większości danych, pojawienie się ich nagle
na liście inwestycji budzi po raz kolejny wątpliwość co do jakości i rzetelności całe-
go opracowania.
Równie mocno rzuca się w oczy ewidentne bezkrytyczne kopiowanie całych frag-
mentów tekstu z innych dokumentów, szkoda, że nie tych aktualnych i dotyczących
tematu.
Znaczną część Programu zajmują informacje i zapisy bez znaczenia. Odnosi się
wrażenie, że dokument został wypełniony pustymi treściami, które, ewentualnie w
razie potrzeby, powinny być przywołane tylko hasłowo ze wskazaniem źródła lub
dodane jako załącznik. Pomogłoby to ograniczyć dokument do istotnych treści.
Jednocześnie w programie brak jest jasnego rozwinięcia obowiązków spoczywają-
cych na Gminie w związku z realizacją ochrony środowiska na jej obszarze i pozio-
mie decyzyjnym.
Główną, porządkującą programy gminne i lokalne, wskazówką konstrukcyjną są
szersze opracowania planistyczne, powiatowe, regionalne, zlewniowe i ponadre-
gionalne, strategiczne. Część z nich powinna być wprost implementowana do pro-
gramów gminnych, część zaś służyć jako wytyczne, które się przywołuje hasłowo
przy konkretnych, zaplanowanych na poziomie gminy, działaniach. Przywołanie
tych programów nie może się ograniczać do wzmiankowania w liście literatury.
Rozdział dotyczący oceny stanu środowiska jest zupełnie oderwany od rzeczywi-
stości. Autor Programu (swoją drogą warto podać imię i nazwisko autora, bo opra-
cowania podlegają pod ustawę o prawach autorskich) bazuje na danych sprzed co
najmniej 13 lat. Przykładem może być fragment o planowanym powołaniu na tere-
nie gminy kilku rezerwatów, w tym Rezerwatu Brzozowe Bagno, który, nomen
omen, istnieje od 2010 r. Innym przykładem jest rejestr pomników przyrody, który
wykazuje nieistniejące już (wycięte na zlecenie Gminy) pomnikowe drzewa, za to
w ogóle nie uwzględnia pomników wpisanych po 2010 r. Uderza brak aktualizacji
danych. Zadziwiające jest, że nikt w Urzędzie nie zwrócił uwagi na fakt poszerzenia
Drawskiego Parku Krajobrazowego, o co od lat zabiegała lokalna społeczność.
Zastanawiające jest to jak można tworzyć i realizować program ochrony śro-
dowiska, nie mając w ogóle rozeznania o aktualnym jego stanie. Konstrukcja
Wieści z Ratusza
ismo samorządu terytorialnego WSPÓLNOTA (7 październik 2023
r.), uchodzące za najbardziej opiniotwórczy dwutygodnik o samo-
rządzie, przeprowadziło ranking samorządów pod względem
wydatków inwestycyjnych, gdzie przeliczono wartość inwestycji w danym samo-
rządzie w zł na jednego mieszkańca. Metodologia badań obejmuje kolejne 3 lata,
aby uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika, będącego podstawą rankingu.
Za lata 2020-22, wśród województw, zachodniopomorskie zajęło w tej rywalizacji
1. miejsce. Wśród 314 klasyfikowanych powiatów, nasz powiat zajął 99. miejsce
(286,21 zł – średnie wydatki majątkowe), wśród miast powiatowych Drawsko Pom.
jest 65. (1118,87 zł) na 267 klasyfikowanych, natomiast w grupie innych miast,
Czaplinek zajął 540 miejsce (562,57 zł) na 630 klasyfikowanych samorządów.
Kalisz Pom. zajął 108 miejsce (1389,44 zł), a dla porównania Tuczno 242 miejsce
(1050,62 zł). Za nami w naszym regionie jest jedynie Złocieniec (619./352,84 zł),
a wyprzedzamy go zapewne tylko dzięki aktywności Michała Olejniczaka w pozy-
skiwaniu funduszy zewnętrznych.
Dla oceny spadania naszej Gminy w tym prestiżowym i wiarygodnym rankingu
podaję miejsca w poprzednich latach: 2017-19/276 miejsce, 2018-20/415,
2019-21/539, 2020-22/540.
W Nr 202 opisałem ranking gmin przeprowadzany przez „Rzeczpospolitą”,
7
tego typu programów wymaga wyjściowej inwentaryzacji z aktualizacją bieżącą
na zakończenie okresu planistycznego i dopiero do niej, odniesionym planem
działań wynikających ze stwierdzonych problemów do rozwiązania. Kolejną istot-
ną częścią powinna być ewaluacja kończącego się okresu planistycznego. Bez
tego Program zawieszony jest w próżni, a wiele zaplanowanych działań przypomi-
na list do Świętego Mikołaja.
W wielu aspektach autor zdejmuje z Gminy odpowiedzialność za stan środowiska
(np. wód), co mija się z prawdą. To Burmistrz wydaje decyzje na realizację więk-
szości inwestycji mających wpływ na stan środowiska np. zlewni rzek i jezior
czy gleb.
Dlaczego w spisie tzw. literatury brak jest regionalnych opracowań dotyczących
ochrony środowiska (np. poprzedniego Gminnego Programu Ochrony Środowi-
ska)? Dlaczego całkowicie brak uwzględnienia planów opracowywanych jako
efekt projektów zrealizowanych na terenie gminy (np. LIFEDrawaPL), czy szcze-
gółowych planów ochrony środowiska form ochrony przyrody (PZO Parku Krajo-
brazowego, PZO Obszarów Natura 2000), w tworzeniu których Gmina brała
udział? Trudno także doszukać się odniesienia do 40% terytorium gminy pokryte-
go lasami, którego administracja (Lasy Państwowe) regularnie opracowuje swoje
plany urządzania lasu zawierające wiele działań na rzecz ochrony środowiska.
W Programie razi brak uwzględnienia zaszłych na terenie gminy zdarzeń powiąza-
nych ze stanem środowiska lub mających znamiona katastrofy ekologicznej.
Należą do nich przede wszystkim przypadki skażenia wody pitnej (listopad 2022),
regularne już długotrwałe zakwity sinicowe jezior, szczególnie jeziora Drawsko i
Rzepowskie, a także drastyczne obniżanie luster wody wielu jezior na terenie gmi-
ny (Krzemno, Kaleńskie, Nawsie, Psarskie). Podkreślenia wymaga fakt, że tego
typu zdarzenia dotykają zarówno społeczność gminy jak i zasoby przyrodnicze, i
są namacalnym dowodem złego stanu środowiska oraz konieczności bardzo rze-
telnej i odpowiedzialnej aktywności Gminy w zakresie ochrony zasobów naturalnych.
W opracowaniu brak jest informacji o przeprowadzonych kontrolach stanu śro-
dowiska wykonanych zarówno wewnętrznie przez Gminę jak i zewnętrznie przez
instytucje właściwe do ich przeprowadzania (Sanepid, WIOŚ, Policja, RIO itp.).
W tego typu kontrolach powstają dokumenty mogące być bardzo pomocne przy
opracowywaniu programu i działań naprawczych np. w odniesieniu do wód, gleb,
powietrza. Oprócz tego, skutkiem kontroli są zazwyczaj nakazane działania,
a czasami także kary. Zastanawia brak jakiejkolwiek wzmianki na ten temat
w Programie.
Kolejne ważne pytanie dotyczy ewidencji podmiotów, których działalność,
w razie awarii, może spowodować skażenie środowiska. Brak takiej ewidencji
wyklucza efektywną reakcję na takie zdarzenia na poziomie Gminy. Sytuacja
spowodowana dwoma poważnymi huraganami w styczniu i lutym 2022 roku nie
znalazła odzwierciedlenia w Programie.
Podobnie nie mogę się doszukać oceny i wniosków w związku z organizacją
dużej imprezy masowej na terenie gminy. W Programie koniecznie należy rzetel-
nie ocenić i zestawić koszty społeczne i środowiskowe oraz „korzyści” z tego typu
wydarzeń.
Zastanawia fakt, że Program w ogóle nie przewiduje skorzystania ze wsparcia
ekspertów i aktywnych w regionie ośrodków naukowych, mimo ich jasnych
deklaracji w tym względzie (vide „konferencja” na temat ratowania j. Drawsko
w kwietniu br.).
W obecnej postaci przedłożony do konsultacji mieszkańców Program Ochrony
Środowiska nie nadaje się do akceptacji pod względem merytorycznym, ponie-
waż zawiera więcej braków niż istotnej treści.
Dla społeczności gminy turystycznej zasoby przyrodnicze stanowią infrastrukturę
naturalną. Od jej jakości zależy stabilna przyszłość Gminy i jej mieszkańców.
Dlatego Program Ochrony Środowiska nabiera kluczowego znaczenia jako gwa-
rancja dobrobytu mieszkańców.
Artur Furdyna
w którym uplasowaliśmy się na dole tabeli. Kiedyś stawkę gmin naszego powiatu
zamykała Gmina Ostrowice. Teraz my przejęliśmy pałeczkę zamykającego pele-
ton. Oba rankingi pokazują, jak w tej kadencji staczamy się stopniowo na dno
w rozwoju gospodarczym i społecznym.
****
W okresie marzec-maj 2023 r. Regionalna Izba Obrachunkowa przeprowadziła
kontrolę kompleksową gospodarki finansowej Gminy Czaplinek za lata 2019-22.
W wyniku kontroli stwierdzono 9 uchybień i nieprawidłowości w działalności
Gminy, gdzie za 7, bezpośrednią lub z tytułu nadzoru, odpowiedzialność ponosi
Burmistrz. Nie byłoby w tym niczego nadzwyczajnego, bo błędy się przecież
zdarzają, gdyby nie liczba tych potknięć, a zwłaszcza jedna ciekawostka.
W 2021 r. przyznano Z-cy Burmistrza dodatek specjalny w wysokości 2 224 zł
miesięcznie z tytułu koordynowania działań związanych z realizacją inwestycji
wykonywanych przez Gminę. RIO zakwestionowała ten wydatek, ponieważ do
zadań Z-cy, zgodnie z Regulaminem Organizacyjnym, należy rozwiązywanie
problemów inwestycyjnych Gminy oraz organizowanie i sprawowanie nadzoru
nad nimi. Przyznanie tego dodatku było sprzeczne z ustawą o pracownikach samo-
rządowych.
Nie dość, że inwestycje gminne lecą na łeb i szyję (vide rankingi), to jeszcze Pano-
wie z tego tytułu się wynagradzają. Nie wiadomo tylko przez ile miesięcy Z-ca
pobierał ten dodatek, i czy zwrócił go do kasy Gminy, jako pobrany nieprawnie?
Adam Kośmider
8 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><> Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023

Szkolnym okiem belfra i ucznia.....www.zsczaplinek.edu.pl

“Ciągle jeszcze istnieją wśród nas anioły. Nie mają wprawdzie żadnych
skrzydeł, lecz ich serce jest bezpiecznym portem dla wszystkich, którzy Działo się w ostatnim czasie, czyli krótki przegląd wydarzeń
są w potrzebie. Wyciągają ręce i proponują swoją przyjaźń”.
Phil Bosmans

11 Listopada
Warto pomagać... Narodowe Święto Niepodległości obchodzone 11 listopada to ważna
i piękna uroczystość, będąca świętem każdego Polaka. W trosce

We wrześniu Szkolne Koło Wolontariatu "Pomocna Dłoń" w ZS

w Czaplinku, rozpoczęło swoją działalność. Opiekunami zostali Pani
Weronika Pietkiewicz i Pan Karol Bąk. Na początku grupa zapaleń-

o pamięć dla tego historycznego wydarzenia oraz kształtując pa-

triotyczne postawy młodego pokolenia, w Zespole Szkół w Czaplinku
zorganizowano szereg działań upamiętniających 105 rocznicę, kiedy
Polska po 123 latach niewoli znów pojawiła się na mapie Europy
i stała się wolnym niepodległym państwem. Dnia 10 listopada w myśl
ogólnopolskiej akcji „Szkoła do hymnu” w obu budynkach, przy ul.
Grunwaldzkiej oraz ul. Parkowej, o godzinie 11:11 odśpiewano
„Mazurka Dąbrowskiego”. Następnie uczniowie IV klasy Liceum
ców liczyła kilka osób, jednak już po kilku tygodniach intensywnej Ogólnokształcącego po przedstawieniu społeczności szkolnej krót-
działalności, do zespołu dołączyło jeszcze kilka osób, co oczywiście kiej historii „Polskiej drogi do wolności” wolności”, przeprowadzili
cieszy, że uczniowie tak chętnie an- quiz wiedzy patriotycznej. Ostatnim punktem naszej uroczystości
gażują się w szczytne cele. były występy poszczególnych klas licealnych, które wraz z wycho-
Swoją działalność rozpoczęliśmy od wawcami odśpiewały wybrane przez siebie pieśni patriotyczne.
zawarcia umowy z Niepublicznym
Przedszkolem "Edukacja" w Czaplin- Z filozofią nam pod drodze, czyli pofilozofujmy sobie...
ku. Uczennice udały się do maluszków W dniach 13-17 listopada w naszej szkole upłynął pod znakiem umiło-
i czytały im interesujące książki. Było wania mądrości, czyli
to niesamowite doświadczenie zarów- filozofii. Zorganizowano
no dla małych, jak i dużych. wernisaż poświęcony
Na początku października, wolonta- europejskim filozofom
riat ogłosił zbiórkę artykułów papier- XX i XXI wieku, kon-
niczych i higienicznych do Ośrodka kurs plastyczny oraz
Opiekuńczo-Wychowawczego w Po- “Wielki Test o Filozo-
łczynie Zdroju. Przed świętami fii”. Kolejne dni do wi-
uczennice wraz z opiekunami odwie- zyta online na Uniwer-
dzą placówkę i wręczą zebrane dary. sytecie Szczecińskim
Kolejna akcja zorganizowana przez i wykład podczas sympo-
wolontariat to zbiórka laurek i kartek zjum filozoficznego
urodzi- oraz lekcja interdyscy-
nowych plinarna, będąca połą-
dla Emilki z Puchaczowa. Dziewczynka czeniem języka polskie-
zmaga się z powikłaniami po białaczce go i filozofii, a poświę-
i osteoporozą. Kartki i laurki dotarły do cona tekstom filozoficznym Wisławy Szymborskiej, z uwagi
dziewczynki, która nie kryła swojej ra- na 100.rocznicę urodzin Noblistki. Lekcję poprowadzili Pan Artur
dości, wdzięczności i zadowolenia. Manikowski i Wiolet-
Z kolei 30 października, na zaproszenie ta Piotrowska, a
wolontariuszy i opiekunów, gościliśmy uświetnił ją występ
w naszej szkole ratowników medycznych uczniów naszej szko-
- Pana Jarosława Tarnowskiego i Panią ły - Diany Cieślik
Magdalenę Ostrogę, którzy przeprowa- oraz Kacpra Smul-
dzili bardzo przydatne szkolenie czaka, którzy wyko-
z zakresu pierwszej pomocy przedme- nali utwór “Nic dwa
dycznej. razy”.
Wiele działań za nami, ale kolejne cze- Osobą odpowiedzial-
kają na realizację. Następne relacje na ną za całość tego
fb i stronie szkoły. Wspierajmy i poma- wydarzenia był Pan
gajmy. Artur Manikowski –
nauczyciel filozofii w
Tekst i zdjęcia Weronika Pietkiewicz naszej szkole.
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><>
Wieści z CzOK-u
ematyka bałaganu panującego w CzOK-u jest obecna
w moich publikacjach na łamach Kuriera już prawie 5
lat. Zaczęło się jeszcze za czasów dyrektorowania Pana
M. Naruszewicza. Jako ówczesny Burmistrz, na płynące stamtąd nie-
pokojące sygnały, zareagowałem za późno. Zlecony
przeze mnie audyt ujrzał światło dzienne, niestety,
już po objęciu obowiązków Burmistrza przez Pana
M. Naruszewicza. Po nastaniu na dyrektorskim stoł-
ku Pani A. Łuczyńskiej bałagan trwa w najlepsze.
Bezkarność i brak rozliczenia poprzedniej ekipy,
zapewne rozzuchwaliły ekipę obecną.
Szczególną problematyką, jaką zaczęli drążyć Radni,
była kwestia rozliczenia projektu Bardzo Młoda Kul-
tura 2019-2022, realizowanego przez CzOK, a przy
okazji drążono finanse instytucji. Zajmowały się tym Komisja Rewi-
zyjna 18.10.21 r. oraz wspólnie Komisja Rewizyjna i Komisja Finan-
sów i Budżetu 12.05.22 r. Wyjaśnienia kierownictwa placówki w tema-
cie rozliczenia projektu i finansów instytucji są tak pogmatwane, że
moim zdaniem na dzień dzisiejszy nikt w Gminie, włącznie z kierują-
cymi CzOK-iem, dokładnie nie wie o co tu chodzi. Być może
„wyjaśnienia” złożone przed Komisjami zadowoliły Radnych, albo też
posiedli stosowną wiedzę w innych okolicznościach i z innych źródeł.
W każdym razie w dostępnych dokumentach z obrad powyższych Ko-
misji nie ma śladu ponownych, gruntownych badań finansów CzOK-u.
Aby zdobyć elementarną wiedzę na powyższy temat, 10 marca
br. złożyłem wniosek o udostępnienie dokumentacji z kontroli
Żywot działkowca poczciwego
istoria narodzin struktur ogrodów działkowych na ziemiach
polskich sięga 1900 r., kiedy to jeszcze kraj znajdował się pod
zaborczym jarzmem. Celem tej nowo powstałej organizacji
była poprawa bytu ekonomicznego mieszkańców małych, jak i wielkich miast.
W mrocznych czasach zaborów inicjatywa ta miała wielkie
znaczenie, umożliwiała pozyskanie produktów żywnościo-
wych; jarzyn, warzyw czy owoców we własnym zakresie,
była to niebagatelna sprawa. Przedsięwzięcie to jednak
napotykało wiele przeszkód i barier stawianych zarówno
przez zaborców, jak i rodzimych wielkich posiadaczy ziem-
skich.
Na ziemi czaplineckiej po II wojnie światowej Organizacja
Pracowniczych Ogrodów Działkowych rozpoczęła swą
działalność już w 1953 r., natomiast w 1978 r. zapoczątkowały swą działalność
Zakładowe Ogrody Działkowe przy ul. Pławieńskiej, zarządzane wówczas przez
dyrekcję PGR-u. Oficjalnie dzień 20 kwietnia 1983 r. uważany jest za dzień na-
rodzin ogrodu działkowego przy tejże ulicy. Właśnie w tym dniu Wojewódzki
Zarząd PZD w Koszalinie powołał Komitet Organizacyjny Ogrodów, który
reprezentowali Tadeusz Brożek – przewodniczący, Władysław Roszkowski –
zastępca, Franciszek Turowski i Marek Cichoszewski jako członkowie. Cała
historia ogrodów działkowych w Czaplinku w sposób dokładny i szczegółowy
została przedstawiona w opracowaniu „Pracownicze Ogrody Działkowe” autor-
stwa Brunona Bronka, zawiera także historyczne już dzisiaj zdjęcia. Opracowa-
nie to zostało zamieszczone w naszej trylogii czaplineckiej - „Czaplinek 1945 –
2009 cz. III”, „Ku Społeczeństwu Obywatelskiemu”, warto się z nim zapoznać.
Czym są Rodzinne Ogrody Działkowe i jaką rolę odgrywają w naszej
miejskiej rzeczywistości, nikogo o ich znaczeniu nie trzeba przekonywać. To
tutaj można się zrelaksować, odpocząć i spędzić czas według własnych upodo-
bań, uwolnić się choć na chwilę od otaczającej nas codzienności, która nie szczę-
dzi nam różnych problemów i kłopotów. Różne są sposoby urządzania swoich
działek przez ich właścicieli, jedni zamieniają swą działkę w piękny ogród bota-
niczny, drudzy urządzają warzywniki i sady. Zachwycają pomysłowo wykonane
altany i stanowiska zabaw dla dzieci, klomby kwiatowe i różne ozdobne skalnia-
ki. Mają tu też swoje miejsce hodowcy drobnego inwentarza i ptactwa. Pole do
realizacji swoich potrzeb i pasji jest bardzo duże, grunt to pomysłowość. Dla
początkujących działkowiczów bardzo wskazane jest czerpanie wiedzy w tym
temacie z popularnych fachowych pism i programów telewizyjnych. Wiele po-
mysłów dostarczyć mogą takie programy jak „Lato na Rodos” Katarzyny
9
realizacji projektu Bardzo Młoda Kultura. Wreszcie,
21 czerwca otrzymałem „protokół” z trzeciej kontroli końcowej, który
zawierał tylko 1., 2. i ostatnią stronę. Dla zmylenia „przeciwnika”
numerację stron zamalowano na biało. Dlatego wystąpiłem do Naro-
dowego Centrum Kultury o udostępnienie powyższego protokołu.
Takowy otrzymałem 14 listopada, obejmuje on 17 ponumerowanych
stron i zawiera oczywiście ustalenia kontroli. Nie ma tutaj miejsca na
przedstawienie ciekawych szczegółów, zwłaszcza finansowych, ale zrobię to
w innym czasie.
Z przedstawionej powyżej historii o udostępnienie informacji
publicznej wynikają następujące ustalenia.
Po pierwsze, Pani Dyrektor 10 marca br. była już w posiada-
niu trzech protokołów kontroli (z 07.09.20 r., 20.04.21 r. i 29.12.22 r.). Po-
winna, zgodnie z ustawą, udzielić mi odpowiedzi w ciągu 14 dni, ale
nie dłużej niż do 2 miesięcy. Oszukała mnie, twierdząc w korespon-
dencji i podczas sesji, że protokołów końcowych nie posiada, a jak
została przymuszona, i dokumenty przesłała po ponad 3 miesiącach,
to okazały się sfabrykowane. Ustawa o dostępie do informacji pu-
blicznej powiada w Art. 23. Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiąz-
kowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Po drugie, Pani Dyrektor udostępniła mi dokument przero-
biony. Kodek Karny powiada w Art. 270. § 1. Kto, w celu użycia za
autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu
jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Rozpowiada Pani Dyrektor od 2 lat, że zbiera na mnie mate-
riały, aby zaciągnąć do sądu za pomówienia. Ja natomiast nie muszę
na nią materiałów zbierać, bo sama takie dostarcza.
Adam Kośmider
Ryrych, „Maja w ogrodzie” reżyserowanym przez Maję Popielarską, bądź też
„Ogród bez tajemnic” Elżbiety Smolińskiej, jak i „Działkowcy”.
W marcu br. odbyło się zebranie sprawozdawcze Rodzinnych Ogrodów
Działkowych „Wisienka”, frekwencja zatrważająco mała, wręcz mizerna, ale za
to było głośno i burzliwie. Można jedynie skomentować je słowami z piosenki
Kazimierza Grześkowiaka „Chłop żywemu nie przepuści”. Kolejne nadzwy-
czajne zebranie wyborcze miało miejsce już w maju br., poprzedni Zarząd zło-
żył rezygnację i powołano nowy. Również jak w marcu, frekwencja mała, ale
emocji nie brakowało. W 1974 r. na zebraniu sprawozdawczym obecnych było
aż 115 działkowiczów, czy pobijemy ten rekord? Ale to były inne czasy, miały
miejsce różne spotkania działkowców, nie brakowało rozmaitych okazyjnych
imprez i zabaw, obchodzono „Dzień Działkowca”, nawet świętowano „Dzień
Dziecka”, o czym można przeczytać w naszej trylogii czaplineckiej. Ogrody
działkowe to nasza wspólna sprawa, dyskutujmy, dzielimy się swoimi uwagami
i opiniami, co ulepszyć, udoskonalić, ale warunkiem tego jest zaangażowanie
i dbałość o nasze wspólne dobro. Przy dużej frekwencji można podejmować
wiele korzystnych decyzji i zobowiązań, łatwiej wypracować wspólny punkt
widzenia na nurtujące nas sprawy. Nowemu Zarządowi Rodzinnych Ogrodów
Działkowych „Wisienka” należy tylko życzyć owocnych działań i sukcesów,
jak i ogólnej satysfakcji z działalności na rzecz naszego wspólnego dobra, jakim
są nasze ogrody działkowe.
Ryszard Mrówka
10 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><>
Listopadowe mecze Lecha Czaplinek
listopadzie kolejne mecze ligowe rozegrały drużyny:
trampkarzy, seniorów (pierwsza drużyna i rezerwy) oraz
oldbojów Lecha Czaplinek. W tym artykule przedstawię
relację z tych spotkań, jak również z innych wydarzeń z życia klubu.
SENIORZY
28 października w meczu 12. kolejki mierzyliśmy się
w Czaplinku z Iną Recz, z którą przegraliśmy 1:3. Jedyną
bramką dla naszego zespołu strzelił Jakub Łacny. W tym
spotkaniu wystąpiliśmy w następującym składzie: Toma-
szewicz (90'+3 Biegajło) - Krasoń, Groździej, Kubiak (63'
Rogiewicz), Szafarz, Tomczak, Kibitlewski Piotr, Chrza-
nowski (73' Majewski), Łacny, Suska, Stróżyk (55' Guerra).
4 listopada na stadionie miejskim w Barlinku w meczu 13. kolejki graliśmy
z miejscową Pogonią. Spotkanie zakończyło się porażką Lecha 0:2, a zagraliśmy
w nim w zestawieniu: Biegajło - Rogiewicz (75' Sobkowski), Kubiak, Stróżyk,
Tomczak (60' Jurewicz), Kibitlewski Piotr, Groździej, Szafarz, Suska, Krasoń,
Kowalczyk (85' Chrzanowski).
Kolejny mecz ligowy rozegraliśmy tydzień później w Drawsku Pom.
11 listopada w spotkaniu 14. kolejki mierzyliśmy się z Kłosem Pełczyce. Spotka-
nie to kończy się remisem 1:1 po bramce Tomasza Wodzyńskiego, a wystąpili-
śmy w nim w składzie: Biegajło - Kubiak (60' Wodzyński), Tomczak, Kibitlew-
ski Piotr, Stróżyk, Groździej, Szafarz, Chrzanowski (46' Jurewicz), Resiak, Suska
(46' Guerra), Krasoń.
18 listopada w ostatnim meczu rundy jesiennej mierzyliśmy się w Cza-
plinku z Pogonią Połczyn-Zdrój, z którą zremisowaliśmy 0:0. W tym spotkaniu
wystąpiliśmy w zestawieniu: Biegajło - Krasoń, Groździej, Kubiak (79' Jure-
wicz), Guerra (76' Suska Tomasz), Szafarz, Stróżyk, Kibitlewski Piotr, Pawłow-
ski, Chrzanowski (70' Łacny), Ziemniak (61' Sobkowski).
Na koniec rundy jesiennej zespół seniorów zajmuje 6. miejsce
w zachodniopomorskiej klasie okręgowej grupa 4 z dorobkiem 25 punktów
(7 zwycięstw, 4 remisy i 4 porażki) i bilansem bramkowym 23:17.
28 października ostatni mecz ligowy w rundzie jesiennej rozegrała dru-
żyna rezerw naszego klubu prowadzona przez trenera Dariusza Łacnego. Na
stadionie w Łubowie mierzyliśmy się z Orłem II Łubowo. Spotkanie zakończyło
się zwycięstwem Lecha II 4:1, a po dwie bramki strzelili Gracjan Ziemniak
i Dawid Rutkowski.
Zespół rezerw po rundzie jesiennej zajmuje 3. miejsce w B kla-
sie grupa 6 z dorobkiem 15 punktów (5 zwycięstw, 3 porażki) i bilan-
sem bramkowym 30:18.
TRAMPKARZE
28 października w meczu 8. kolejki graliśmy w Drawsku Pom.
z miejscową Akademią Piłkarską, wygrywając 7:0. Bramki w tym spotkaniu
strzelili: Ksawery Kraska, Jakub Marczak – po 2, Filip Podstawski, Marcin Tro-
czyński, Cezary Baran – po 1. 5 listopada w meczu 9. kolejki w Cza-
plinku podejmowaliśmy Junior Kalisz Pom. Nasi młodzi zawodnicy po
raz kolejny pokazali się z bardzo dobrej strony zwyciężając 4:0. Po
dwa razy do siatki rywali trafiali Ksawery Kraska i Aleksander Osma-
łek. Tydzień później w spotkaniu 10. kolejki mierzyliśmy się na wyjeź-
dzie z Barwicką Akademią Sportu Barwice. Nasza drużyna po bardzo
dobrym meczu wygrała 8:0. Trzy bramki strzelił Ksawery Kraska, zaś
po jednym trafieniu zanotowali Aleksander Osmałek, Cezary Baran,
Jakub Marczak, Paweł Rutkowski i Marcin Troczyński. 19 listopada
Drużyna trampkarzy na turnieju zorganizowanym w ramach programu Mikrogranty.
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023
meczem z Wrzosem Borne Sulinowo w Czaplinku nasi trampkarze mieli za-
kończyć rundę jesienną. Niestety ze względu na niekorzystne warunki atmosfe-
ryczne spotkanie się nie odbyło i zostanie rozegrane w innym terminie.
Po dziesięciu rozegranych spotkaniach zespół trampkarzy zajmuje 1.
miejsce w lidze z dorobkiem 30 punktów (10 zwycięstw). Wartym podkreślenia
jest fakt, że nasi młodzi zawodnicy nie przegrali jeszcze żadnego meczu w tym
sezonie. Ponadto strzelili aż 72 gole, a dzięki bardzo dobrej grze w obronie nie
straciliśmy jeszcze żadnej bramki. Gratulujemy i życzymy powodzenia w kolej-
nych meczach!
OLDBOJE
28 października drużyna oldbojów w ramach 12. kolejki mierzyła się na
wyjeździe z Oldbojami Iskry Białogard. Spotkanie zakończyło się zwycięstwem
Lecha 3:1 po dwóch bramkach Pawła Borowczyka oraz po jednej Rafała Skibic-
kiego. Tydzień później na stadionie miejskim w Czaplinku w ostatnim meczu
rundy jesiennej podejmowaliśmy zespół Skup Aut Radzi-Mil Oldboje Tycho-
wo, z którym wygraliśmy 4:1 po dwóch bramkach Kamila Sobola oraz po jed-
nej Krzysztofa Makucha i Janusza Sobali.
Drużyna oldbojów występująca w I lidze PLO po rundzie jesiennej zaj-
muje 6. miejsce w tabeli z dorobkiem 21 punktów (7 zwycięstw, 5 porażek)
i bilansem bramkowym 35:39.
W kolejnym numerze Kuriera Czaplineckiego przedstawię podsumowa-
nie rundy jesiennej sezonu 2023/24 w wykonaniu wszystkich drużyn Lecha
Czaplinek.
Z innych wydarzeń z życia klubu informujemy, że zakończyliśmy reali-
zację projektu „Modernizacja boiska bocznego”, który zwyciężył w głosowaniu
budżetu obywatelskiego Gminy Czaplinek na rok 2023! Składamy serdeczne
podziękowania firmom za wykonanie prac związanych z modernizacją boiska
bocznego: TRAWMAR Marek Niemczal - wykonawca płyty boiska oraz Ogro-
dy Jowita Banasiak - wykonawca systemu nawadniania. Dziękujemy również
następującym firmom i osobom za pomoc w pracach przy modernizacji boiska:
ADI-BUD Adrian Bajon, Waldemar Grzyb, Mirosław Górniak, Damian Kosz-
ko, Usługi Koparko-Ładowarką Marcin Zając, Aleksy Waszajło, Jerzy Król,
Adam Głowa. Składamy również serdeczne podziękowania mieszkańcom
miasta i gminy Czaplinek za oddane głosy na projekt "Modernizacja boiska
bocznego", w ramach którego została wykonana renowacja płyty boiska boczne-
go, jak również zostały zakupione bramki piłkarskie oraz ławki dla zawodników
rezerwowych. Dziękujemy Gminie Czaplinek za pokrycie kosztów wykonania
przecisku pod drogą wojewódzką, wykonania zjazdu na płytę boiska oraz zaku-
pu kabla zasilającego, jak również Referatowi Sportu i Rekreacji UM
w Czaplinku i jego kierownikowi Januszowi Ziętkiewiczowi oraz Ochotniczej
Straży Pożarnej w Czaplinku za nieocenioną pomoc. Dziękujemy również po-
niższym firmom, instytucjom oraz osobom za pokrycie kosztów wykonania
systemu nawadniania: CUCA Bartosz Majchrzak, Wulkanizacja i Auto - Usługi
Roman Wojtczak, NOVA SEAFOOD Jankowiak Kibitlewski Sp. k., Urban
Investment Group, Cezary Czech, Lifestyle Krzysztof Branicki, Prywatny Gabi-
net Pediatryczny Jolanta Szymczak-Owczarek, POLTANK SIEGFRIED HAN-
SEN SPÓŁKA JAWNA LARS HANSEN OKE HANSEN PIOTR RYSZ-
KOWSKI, Nadleśnictwo Świerczyna, MEBKUS Mirosław Kusa, Usługi Ga-
stronomiczne FAST FOOD Wojciech Kusa, Specjalistyczne Gospodarstwo
Rolne Ferma Drobiu mgr Leszek Wąsikowski, WOKAS S. A., Malarnia Prosz-
kowa Jarosław Bojdo, Tomasz Czech, Wojciech Siemieński, WALD-BUD Piotr
Gąsienica, Ośrodek Wypoczynkowy Kusy Dwór, Nadleśnictwo Czaplinek,
Indywidualna Praktyka Lekarska Anna Kluzik, Sławomir Kubiak, Dariusz
Czech, Eltik Elektryka Mirosław Truskowski, Ogrody Jowita Banasiak. Zakoń-
czyła się również modernizacja istniejących schodów głównych oraz schodów
między trybunami na stadionie miejskim w Czaplinku.
Ponadto 30 października na boisku Orlik przy hali widowiskowo-
sportowej w Czaplinku odbył się turniej piłki nożnej, który został zorganizowany
dzięki dofinansowaniu w ramach programu Mikro Granty, który finansowany
jest ze środków Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, których dysponentem
jest minister właściwy ds. kultury fizycznej. 14 listopada zawodnik drużyny
trampkarzy Jakub Marczak uczestniczył w konsultacji szkoleniowej kadry Za-
chodniopomorskiego Związku Piłki Nożnej rocznik 2012, która odbyła się
w Drawsku Pom.
Jest to mój ostatni artykuł w tym roku. Z tej okazji - w imieniu klubu
Lech Czaplinek - wszystkim naszym kibicom, sympatykom, przyjaciołom,
sponsorom, osobom oraz instytucjom wspierającym, składam najserdeczniejsze
życzenia świąteczno-noworoczne. Życzymy Wam zdrowych, radosnych, spo-
kojnych Świąt Bożego Narodzenia pełnych miłości, rodzinnego ciepła i wy-
tchnienia od codziennych obowiązków oraz wszelkiej pomyślności, wielu suk-
cesów, realizacji wszystkich marzeń i planów w Nowym 2024 Roku! Dziękuje-
my, że byliście z Nami i wspieraliście Nas w tym roku!
Łukasz Smoleński, sekretarz LKS Lech Czaplinek
Kurier Czaplinecki - Grudzień 2023 <><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><><> 11

Parada motocyklistów
dniu 11 listopada 2023 r. Czaplinecka Grupa Motocyklowa
ZEFIR II wzięła udział w XIII Motocyklowej Paradzie
Niepodległości organizowanej przez Bractwo Miłośników
Motocykli „Pancerny”. Aby rozpocząć obchody Dnia Niepodległości
w pierwszej kolejności udaliśmy się na cmentarz komunalny w Cza-
plinku. Uczciliśmy pamięć naszych zmarłych kolegów motocyklistów,
a następnie zapaliliśmy znicz pod pomnikiem upamiętniającym pole-
głych żołnierzy.
Po uroczystościach na cmentarzu wyruszyliśmy na paradę, która
rozpoczęła się w Lasku Arkońskim w Wierzchowie i przejechała trasą:
Wierzchowo – Żabin – Sośnica – Pławno – Czaplinek – Wierzchowo.
Wydarzenie zgromadziło setki motocyklistów z całej Polski. Relacja z
XIII Motocyklowej Parady Niepodległości dostępna jest na naszej stro-
nie na Facebooku – zapraszamy do jej obejrzenia.
Serdecznie dziękujemy organizatorom oraz wszystkim zaanga-
żowanym w nasz bezpieczny przejazd, w tym Strażakom z Ochotniczej
Straży Pożarnej w Czaplinku.
Czaplinecka Grupa Motocyklowa ZEFIR II

UBEZPIECZENIA
CZAPLINEK
CEZARY RADZISZEWSKI
ul. Kościuszki 19, tel. 784-889-303
E-mail: cradzisz@gmail.com

KURIER CZAPLINECKI - miesięcznik lokalny, kolportowany bezpłatnie, dostępny w formie elektr.: www.dsi.net.pl, www.lokalnyreporter.pl.
Tel. Redakcji 603 413 730, e-mail: redakcja.kuriera@wp.pl. Redaguje zespół. Wydawca: Stowarzyszenie Przyjaciół Czaplinka. Konto: Pomorski
Bank Spółdzielczy O/Czaplinek 93 8581 1027 0412 3145 2000 0001, NIP 2530241296, REGON 320235681, Nr rej. sąd.: Ns-Rej Pr 25/06.
Nakład 1500 egz. Druk: Drukarnia Waldemar Grzebyta, tel. +48 67 2158589. Redakcja zastrzega sobie prawo zmiany tytułów, skracania
redakcyjnego, opracowania i adiustacji otrzymanych tekstów, selekcjonowania i kolejności publikacji. Nie zwracamy materiałów nie zamówio-
nych i nie ponosimy odpowiedzialności za treść listów, reklam, ogłoszeń. Drukujemy tylko materiały podpisane, można zastrzec personalia tylko
do wiadomości redakcji. Nadesłane i publikowane teksty i listy nie muszą odpowiadać poglądom redakcji. Ceny reklam: moduł podstawowy
(10,3 x 4,5) w kolorze - 60 zł, czarno-biały - 30 zł, ogłoszenie drobne - 30 zł, kolportaż ulotek - 300 zł.