FILIPINO REVIEWER
sataong bumabahala ng isang bagay. Pag
-----------------------------
MEMORANDUM
◼ Ito ay isang kasulatang nagbibigay kabatiran
tungkol sa gagawing pulong o paalala tungkol sa
isang mahalagang impormasyon, gawain,
tungkulin o utos. (Sudprasert, 2014)
◼
Ang memorandum o memo ay isang
kasulatang nagbibigay kabatiran tungkol sa
gagawing pulong o paalala tungkol sa
mahalagang impormasyon o utos.
◼ Nakasaad dito ang layunin o pakay ng
gagawing miting.
◼ Pangunahing layunin nito ay pakilusin ang tao
sa isang tiyak na alituntuning dapat
isakatuparan gaya ng pagdalo sa miting,
pagsunod sa bagong Sistema o pagbabago ng
mga polisiya.
Ang bawat kulay ay may sinisimbolo:
◼ Puti - pangkalahatang kautusan, direktiba o
impormasyon.
◼ Rosas - ginagamit para sa request o order na
nanggaling sa purchasing department.
◼ Dilaw o luntian - ginagamit para sa mga
memo na nanggaling sa accounting department.
TATLONG URI NG MEMORANDUM
1.) Ang memorandum para sa kahilingan ay
isang uri ng pormal napagsusulat kung saan
ito'y isang hiling o pabor na gusto mo ipaabot
sinasabi na ng memorandum, ito ay nagbibigay
ng importansya sapagkat ito ay kagaya ng batas
na kailangan ng maigihang pag iisip para sa
katuparan ng kahilingan.
2.) Memorandum para sa kabatiran – Isang uri
ng pormal na pagsusulat kung saan ito'y isang
impormasyon na gusto mong ipaabot sa iisang
grupo ng tao o kaya pangkalahatan.
(Makapagbigay ng impormasyon o pagkuha ng
mga mahalagang impormasyon.)
3.) Memorandum para sa pagtugon – Ito
naman ay ginagamit upang kumpirmahin sa
sulat ang isang bagay na napagkasunduan sa
salita. Ang mga ganitong uri ng memo ay
madalas makikitang ginagamit sa mga
sitwasyong nangangailangan ng kasunduan sa
pagitan ng dalawa o higit pang partido.
HALIMBAWA NG MEMORANDUM:
MGA DAPAT TANDAAN SA PAGSULAT NG
MEMORANDUM:
1.) Kailangang nakalagay ang pangalan ng
kompanya o organisasyon gayundin ang lugar
kung saan matagpuan at ang bilang ng numero
sa telepono.
2.) Ang bahaging, “Para sa/Para Kay/Kina”, ay
naglalaman ng pangalan ng mga tao na pinag-
uukulan ng memo. Kung sa pormal naman,
kailangan ang buong pangalan nito.
3.) Ang bahagi naming, “Mula Kay”, ay
naglalaman ng pangalan ng gumawa o
nagpadala sa memo.
4.) Sa pagsulat ng petsa, kailangang buo ang
pangalan ng buwan o ang dinaglat na salito nito
kasama ang araw at taon upang mas
maunawaan at hindi na malito.
5.) Kailangang maisulat ng payak, malinaw, at
tuwiran.
6.) Ang mensahe ay maikli ngunit kailangang
detalyado at kailangang magtaglay ng
sumusunod:
a. Sitwasyon – makikita ang panimula o layunin
ng memo.
b. Problema – nakasaad ang ang problemang
dapat pagtuunan ng pansin.
d. Paggalang o pasasalamat – wakasan ang
memo sa pasasalamat o pagpapakita ng galang.
7.) Ang huling bahagi ay ang lagda ng
nagpadala. Kadalasang inilalagay ito sa ibabaw
ng kanyang pangalan sa bahaging Mula Kay.
-----------------------------------
AGENDA/ADYENDA
◼ Ito ay nagtatakda ng mga paksang
tatalakayin sa pulong.
◼ Nagkakaroon ng maayos na
pagpupulong dahil sa agenda.
(Sudprasert, 2014)
HALIMBAWA NG AGENDA:
✓ Pagpaplano ng isang kompanya na
mapaunlad ang kanilang negosyo.
✓ Pagpaplano ng eskwelahan kung paano
dadami ang estudyante.
✓ Pagpaplano ng isang grupo ng estudyante
kung paano tatapusin ang kanilang pananaliksik.
✓ Pagpaplano ng isang pamilya kung paano
uunlad ang kanilang buhay.
✓ Pagpaplano ng isang grupo ng kabataan kung
paano mangyayari ang gaganaping pagkikita.
LAYUNIN NG PAGSULAT NG AGENDA:
◼ Bigyan ng ideya ng mga paksang tatalakayin
at sa mga usaping nangangailangan ng
atensiyon. Nakasaad ang mga inaasahang pag-
usapan sa pulong.
◼ Mabigyan pokus ang pagpupulong.
◼ Karaniwan ang mga gumagawa nito ay
responsible sa pagsulat ng agenda tulad ng:
Presidente, CEO, Direktor, Tagapagmahala,
Pinuno at iba pa. Madalas nakikipagtulungan sa
kanilang kalihim. Iba-iba ang mga dahilan upang
magsagawa at magtipon para sa isang
pagpupulong. Maaaring magpulong para
magplano (planning), magbigay impormasyon
(information dissemination), kumonsulta (ask
for advice), maglutas ng problema (solving
problems), o magtasa (evaluate).
KAHALAGAHAN NG PAGSULAT NG AGENDA:
◼ Upang magkaroon ng espespikong pag-
uusapan o tatalakayin sa pagpupulong.
◼ Upang maipokus lamang ang mga kalahok sa
iisang usapin lamang.
◼ Upang ang mga kalahok ng pagpupulong at
makasunod sa kung ano ang nais pag-usapan.
ANG NILALAMAN NG AGENDA:

1.) Saan at kailang idaraos ang pagpupulong? BAHAGI NG AGENDA:

Anong oras ito magmagsisimula at matatapos?
◼ Introduksyon
◼ Upang makarating sila sa itinakdang oras at
◼ Pagtala ng Bilang ng dumalo
lugar.
◼ Pagpresenta at pagtalakay sa adyenda
◼ Upang makapagsimula na ang pulong sa
lalong madaling panahon. ◼ Karagdagang impormasyon
◼ Bawat minuto ay mahalaga para sa kalahok, ◼ Pangwakas na salita
kaya kailangang malaman nila ang detalyeng
ito.
MGA HAKBANG SA PAGSULAT NG ISANG
EPEKTIBONG AGENDA:
2.) Ano-ano ang mga layuning inaasahang
1.) Lumikha ng agenda ng iyong pulong 3 araw
matamo sa pulong? Sa bahaging ito ng agenda,
ng maaga.
sinasagot nito ang tanong na, “Bakit tayo
magkakaroon ng pagpupulong?”. 2.) Magsimula sa simpleng mga detalye.
◼ Dito sinasagot, “bakit tayo magkakaroon ng 3.) Layunin ng pagpupulong.
pagpupulong?”
4.) Panatilihin ang adyenda sa mas mababa sa
◼ Kailangang malinaw ang layunin upang (5) limang paksa.
mapaghandaan bawat kalahok ang mga
mangyari sa pagpupulong. 5.) Oras bawat paksa.

6.) Isama ang iba pang may kinalaman sa

impormasyon para sa pulong
3.) Ano-ano ang mga paksa o usapin ng
tatalakayin?

◼ Maaring maikli lamang o detalyado, depende HALIMBAWA NG AYENDA:

sa pangangailangan.

◼ Minsan ipapaliwanag na ito ay kaugnay na

email, ngunit lahat ng pag-uusapan ay kailangan
sa agenda.

4.) Sino-sino ang mga kalahok sa pagpupulong?

◼ Tanging ang mga taonng talagang kailangang

umupo ang dapat na nasa listahan.
◼ Huwag aksayahin ang mga panahon ng mga
inaanyayahang lumahok na hindi naman
kailangan.
DAPAN TANDAAN SA PAGGAMIT NG
ADYENDA:
1.) Tiyaking ang bawat dadalo sa pulong ay
nakatanggap ng sipi ng mga adyenda.
2.) Talakayin sa unang bahagi ng pulong ang 2.) Nagsisilbing permanenteng rekord.
higit na mahahalagang paksa.

3.) Manatili sa iskedyul ng adyenda ngunit

maging flexible kung kinakailangan.
4.) Magsimula at magwakas sa initakdang oras
na nakalagay sa sipi ng adyenda.
3.) Sa pamamagian ng katitikan, maaring
magkaroon ng nahahawakang kopya ng mga
nangyaring komunikasyon.

5.) Ihanda ang mga kakailangang dokumento

4.) Pagiging hanguan nito ng mga impormasyon
kasama ng adyenda.
para sa mga susunod na pulong.
--------------------------------------------

KATITIKAN NG PULONG
5.) Magagamit bilang ebidensiya sakaling
◼ Dokumenton nagtatalaga ng mahalagang magkaroon ng pagtatalo sa dalawa o higit pang
diskusyon at desisyon indibidwal o grupo.

MGA INEREREKORD SA KATITIKAN NG 6.) Ginagamit din upang ipaalaala sa mag

PULONG: indibidwal ang kanilang mga papel o
responsibilidad sa isang partikular na proyekto
1.) Napagpasiyahang aksiyon.
o gawain.
2.) Rekomendasyon.

3.) Mahahalagang isyung lumutang sa pulong.

NAKATALA SA KATITIKAN ANG SUMUSUNOD:
4.) Pagbabago sa polisiya.
◼ Paksa
5.) Pagbibigay ng mga magandang balita.
◼ Petsa

◼ Oras
KAHALAGAHAN NG KATITIKAN:
◼ Pook na pagdarausan ng pulong
1.) Ginagamit ang katitikan ng pulong upang
◼ Mga taong dumalo at di dumalo
ipaalam sa mga sangkot sa pulong, nakadalo o
di nakadalo ang mga nangyari dito. ◼ Oras ng pagsisimula

◼ Kailangan at saan ito nangyari ◼ Oras ng pagtatapos

◼ Sino-sino ang mga dumalo

◼ Sino-sino ang mga lumiban at kung ano ang (Hindi lamang iisang kasanayan ang gagamitin
kanilang mga dahilan sa pagsulat ng katitikan ng pulong. Kailangang
pairalin ang talas ng pandinig, bilis ng pagsulat,
◼ Ano ang pinag-usapan
at linaw ng pag-iisip.)
◼ Ano ang mga desisyon

GABAY SA PAGSULAT NG KATITIKAN NG
PULONG:
◼ BAGO ANG PULONG
1.) Ihanda ang sarili bilang tagatala.
2.) Lumikha ng isang template upang mapadali
ang pagsulat
3.) Basahin na ang inihandang agenda upang
mapadali na lamang sundan ang magiging daloy
ng mismong pulong.
4.) Maaring gumamit ng lapis o bolpen at papel,
laptop o tape recorder.
◼ HABANG NAGPUPULONG
1.) Magpokus sa pang-unawa sa pinag-uusapan
at sa pagtala ng mga desisyon o rekomendasyon
2.) Itala ang mga aksiyon habang nangyayari
ang mga ito, hindi pagkatapos.
◼ PAGKATAPOS NG NAGPULONG
1.) Repasuhin ang isinulat.
2.) Kung may mga bahay na di maintindihan,
lapitan at tanungin agad pagkatapos sa pulong
ang namamahala rito o ang iba pang mga
dumalo.
3.) Kapag tapos ng isulat, ipabasa ito sa
namuno sa pulong para sa mga hindi wastong
impormasyon.
4.) Mas mainan na may numero ang bawat linya
at pahina ng katitikan upang madali tong
matukoy sa pagproseso o pagsusuri sa susunod
na pulong.
-----------------------------------------------------------
PANUKALANG PROYEKTO
◼ Ayon kay Dr. Bartle (2011), ito ay isang
proposal na naglalayong ilatag ang mga plano o
adhikain para sa isang komunidad o samahan.
◼ Ito ay isang kasulatan na nagmumungkahi at
naglalaman ng mga plano ng gawaing ihaharap
sa tao.
◼ Ayon kay Nebiu, ang panukalang proyekto ay
isang detalyadong deskripsiyon ng mga inihaing
gawaing naglalayong lumutas ng isang
problema o suliran.
PAALALA:
- kaalaman
- totoo
- tapat
- kasanayan
Ayon sa mag-asawang Miner (2008):
- Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Proyekto
- Pagsulat ng Katawan ng Panukalang Proyekto
- Pagsulat ng Benepisyo ng Proyekto at Mga
Makikinabang
Pagsulat ng Panimula ng Panukalang
Proyekto:
1.) Ano-ano ang pangunahing suliraning dapat
lapatan ng agarang solusyon?
2.) Ano-ano ang pangangailangan ng
pamayanan o samahan na nais gawan ng
panukalang proyekto?
 - Dito nakapaloob ang mga bagay na gustong
makamit o pinaka-adhikain ng panukala.

◼ MGA SULIRANIN
- Ayon kina Miner (2008), ang layunin dapat ay
HALIMBAWA:
SIMPLE.
Sa Barangay Pagkakaisa, ang dalawang
suliraning nararanasan ng mga mamamayan ay
ang sumusunod: ◼ SPECIFIC

1.) Paglaganap ng sakit na dengue. - nakasaad ang bagay na nais makamit o

2.) Kakulangan sa suplay ng tubig. mangyari sa panukalang proyekto.

◼ IMMEDIATE

◼ PAANO ITO MALULUTAS? - nakasaad ang tiyak na petsa kung kailan ito

HALIMBAWA: matatapos.

1.) Paglaganap ng sakit na dengue. ◼ MEASURABLE

2.) Kakulangan sa suplay ng tubig. - may basehan o patunay na naisakatupuran

angnasabing proyekto.
◼ PRACTICAL
◼ HALIMBAWA:
- nagsasaad ng solusyon sa binanggit na
1.) Paglaganap ng sakit na dengue
suliranin.
a.) Pagtuturo sa mga mamamayan tungkol sa
◼ LOGICAL
pangangalaga kalinisan ng kapaligiran upang
maiwasan ang paglaganap ng dengue. - nagsasaad ng paraan kung paano
makakamit ang proyekto.
b.) Pagsasagawa ng fumigation apat na beses
sa isang taon. ◼ EVALUABLE
- masukat kung paano makatutulong ang

2.) Kakulangan sa suplay ng tubig proyekto.

a.) Pagtuturo sa mga mamamayan sa wastong

paggamit at pagtitipid ng tubig.
2.) PLANO NG DAPAT GAWAIN
b.) Paggawa ng poso para sa bawat purok ng
- Action Plan
barangay.
- Ito ang mga hakbang sa paglutas ng suliranin.

- Dapat ito ay makatotohanan o realistic.

Pagsulat ng Katawan ng Panukalang Proyekto:

1.) LAYUNIN
3.) BADYET

- Ito ang talaan ng mga gastusin na

kakailanganing sa pagsasakatuparan ng layunin.

- Dapat wasto at tapat ang paglalatag ng

badyet.

- Kapag naaprubahan ang proyekto, malinaw

kung sino-sino ang mga makikinabang:
pamayanan, emplyedado, o miyembro ng isang
samahan.

- Maaaring isama sa bahaging ito ang

katapusan o kongklusyon ng nagawang
panukala.

- Maaaring ilahad ang mga dahilan kung bakit

dapat aprobahan ang proyekto.

PANUKALANG: