5 kwietnia 2018

Diety niskowęglowodanowe w stłuszczeniowym

zapaleniu wątroby

Stłuszczeniowa choroba wątroby, niegdyś stosunkowo rzadka, w wielu częściach świata osiągnęła rozmiary
epidemii. Chociaż stłuszczenie wątroby może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, jest również
bardzo wrażliwe na zmiany w stylu życia, szczególnie na ograniczenie węglowodanów. Czytaj dalej, aby
dowiedzieć się, w jaki sposób dobrze zrównoważony sposób odżywiania ketogenicznego lub
niskowęglowodanowego może pomóc w zapobieganiu, poprawie lub potencjalnie odwracaniu stłuszczenia
wątroby.

Wątroba i jej funkcje

Twoja wątroba znajduje się po prawej stronie brzucha, ma ciemno czerwono-brązowy kolor i zwykle waży od 1,2
do 1,5 kg. Wątroba jest drugim co do wielkości organem w twoim ciele i jednym z najciężej pracujących. Składa
się głównie z wyspecjalizowanych komórek zwanych hepatocytami, wątroba wykonuje setki funkcji, w tym:
· przetwarzanie aminokwasów (białka), kwasów tłuszczowych (tłuszczów) oraz glukozy i fruktozy
(węglowodanów)
· przechowywanie i uwalnianie witamin i minerałów, w razie potrzeby
· wytwarzanie żółci pomagającej trawić tłuszcz
· detoksykuje i metabolizuje leki, alkohol i inne chemikalia
· tworzenie ważnych białek potrzebnych we krwi, takich jak albumina i czynniki krzepnięcia
W normalnych warunkach wątroba zawiera niewielką ilość tłuszczu w hepatocytach.

Co to jest stłuszczeniowa choroba wątroby?

Stłuszczeniowa choroba wątroby występuje, gdy więcej niż 5% wątrobowych hepatocytów składa się z
trójglicerydów (tłuszczów). Ten stan znany jest również jako stłuszczenie wątroby (1).
Chociaż wysokie spożycie alkoholu może powodować stłuszczenie wątroby, wiele osób, które cierpią na tę
chorobę, nie pije nadmiernie. U osób ze stłuszczeniem wątroby, które spożywają mniej niż 1-2 standardowe
drinkidziennie, choroba jest określana jako niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD).

Stłuszczenie wątroby jest najwcześniejszym etapem NAFLD i dotyka około 25% ludzi w krajach zachodnich. Na
tym etapie można ją odwrócić za pomocą zmiany stylu życia (2). Cechami charakterystycznymi są wysokie
trójglicerydy i zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych ALT, AST i GGT.

Postępowanie choroby

Czasami NAFLD pozostaje stabilny i nie postępuje. Z drugiej strony stłuszczenie wątroby często nie jest
diagnozowane, dopóki nie stanie się bardziej poważnym stanem niealkoholowego stłuszczeniowego zapalenia
wątroby (NASH), które charakteryzuje się stanem zapalnym i uszkodzeniem komórek wątroby. Zmiany te
występują w wyniku zwiększonego stresu oksydacyjnego, który jest brakiem równowagi między wolnymi
rodnikami (niestabilnymi cząsteczkami, które uszkadzają komórki) a zdolnością organizmu do obrony przed nimi.
NASH może ostatecznie przejść do poważnej choroby wątroby znanej jako marskość wątroby, w której
uszkodzone komórki wątroby obumierają i zostają zastąpione przez blizny, które upośledzają funkcję, która może
prowadzić do niewydolności wątroby lub raka wątroby.

Szacuje się, że 30% NAFLD rozwija się do NASH, a 20% osób z NASH kontynuuje rozwój marskości (3).

Chociaż większość osób z NAFLD nie cierpi na ciężką chorobę wątroby, nadmiar tłuszczu w wątrobie jest
metabolicznie niezdrowy. Faktycznie posiadanie NAFLD zwiększa ryzyko innych zaburzeń, w tym chorób serca,
nerek i cukrzycy typu 2 (4).

Ponadto, podczas gdy większość osób, u których rozwinie się rak wątroby, cierpi na niewydolność wątroby,
ostatnie badania wykazały związek między najwcześniejszym stadium NAFLD a rakiem wątroby (5).

Jakie są czynniki ryzyka ?

Otyłość brzuszna (trzewna)

Znana również jako otyłość centralna, otyłość trzewna odnosi się do nadmiaru tkanki tłuszczowej w jamie
brzusznej, która powoduje stan zapalny. Szacuje się, że 90% otyłych osób dorosłych ma NAFLD (1). Ponadto
epidemia otyłości u dzieci doprowadziła do dramatycznego wzrostu liczby dzieci z rozpoznanym NAFLD (6).

Co ważne, nawet osoby z "normalnym" BMI mogą rozwinąć stłuszczenie wątroby, jeśli mają zbyt duży ciężar w
okolicy środkowej części ciała. Wydaje się to być szczególnie powszechne w niektórych populacjach azjatyckich
(7).

Oporność insulinowa

Tłuszczowa wątroba jest silnie związana z opornością insulinową i zespołem metabolicznym (8, 9). Rzeczywiście,
szacuje się, że NAFLD występuje u 60-80% osób z cukrzycą typu 2, chorobą charakteryzującą się opornością na
insulinę (9).

Wysokie spożycie cukru i słodkich napojów

Nadmiar kalorii z dowolnego źródła może prowadzić do zwiększonej akumulacji tłuszczu wątrobowego, ale
rafinowane węglowodany (słodycze, gotowe dania, potrawy mączne) i słodkie napoje są zdecydowanie
najgorszymi przestępcami (10, 11, 12).

Dysbioza jelitowa

Coraz częściej naukowcy sugerują, że brak równowagi w bakteriach okrężnicy, zaburzona integralność jelit
("nieszczelne jelita") i inne problemy zdrowotne jelit mogą odgrywać rolę w rozwoju NAFLD (13, 14).
Predyspozycje genetyczne

Pewne mutacje genetyczne powodują, że niektórzy ludzie mają większe szanse na rozwój stłuszczenia wątroby niż
inni. Jednak interakcja genów i stylu życia ostatecznie decyduje o tym, czy dana osoba kończy na
NAFLD(15).

Jaką rolę w NAFLD gra dieta?

Wybór żywności - ilość i rodzaje spożywanych pokarmów - może mieć duży wpływ na rozwój stłuszczenia
wątroby. W rzeczywistości może to być najważniejszy czynnik, biorąc pod uwagę, że spożywanie dużych
ilości wysokowęglowodanowej, wysoko przetworzonej żywności powoduje oporność na insulinę, zwiększenie
masy ciała i stan zapalny.

Fruktoza wydaje się szczególnie dotykać zdrowia wątroby. Badania wielokrotnie wykazały, że wysokie spożycie
fruktozy sprzyja oporności na insulinę i zwiększonemu przechowywaniu tłuszczu w wątrobie (16, 17).

W trzytygodniowym badaniu otyłe osoby dorosłe spożywały 1000 dodatkowych kalorii dziennie w postaci
słodyczy, soku i słodzonych napojów oprócz zwykłej diety. Pod koniec badania doświadczyli znacznego 27%
wzrostu tłuszczu w wątrobie, chociaż ich masa ciała wzrosła tylko o 2% (11).
Wielu badaczy uważa, że nadmierne spożycie słodzonych cukrem napojów wśród dzieci i młodzieży jest głównie
odpowiedzialne za dramatyczny wzrost NAFLD i NASH w tych grupach (18).

Co ważne, picie dużej ilości napoju gazowanego, soku owocowego (!) lub innych słodkich napojów nie jest
jedynym sposobem, w jaki osoba może rozwinąć NAFLD. Połączenie wysokiej zawartości węglowodanów i dużej
ilości kalorii jest wystarczające.

Podczas przewlekłego przejadania się, nadmiar węglowodanów musi podlegać dehydrogenezie de novo (DNL), co
dosłownie oznacza "tworzenie nowego tłuszczu". Podczas DNL wątroba przekształca nadmiar węglowodanów w
trójglicerydy (tłuszcz), który jest przechowywany w wątrobie. Z biegiem czasu może to prowadzić do stłuszczenia
wątroby (19).

Użycie diety ketogenicznej i niskowęglowodanowej do walki ze stłuszczeniem

wątroby

Ograniczenie kalorii i zmniejszenie masy ciała może pomóc w redukcji tłuszczu w wątrobie. Jednak dieta o
ograniczonej kaloryczności jest trudna do utrzymania w długim okresie z powodu głodu i potencjalnych
problemów z funkcją tarczycy lub nadnerczy.

Z drugiej strony, dieta niskowęglowodanowa lub ketonowa jest nie tylko bardziej skuteczna w zmniejszaniu
tłuszczu wątrobowego, ale może być również utrzymywana w nieskończoność i pomaga zmniejszyć oporność
na insulinę (20, 21, 22, 23).

W dwutygodniowym badaniu porównującym dietę niskokaloryczną z dietą niskowęglowodanową bez restrykcji

kalorycznej u 18 osób dorosłych z NAFLD, osoby z grupy niskowęglowodanowej doświadczyły 55% redukcji
tłuszczu w wątrobie w porównaniu z 26% dla grupy o niskiej zawartości tłuszczu (22).

W innym badaniu 14 osób dorosłych z zespołem metabolicznym i NAFLD stosowało śródziemnomorską dietę
ketogeniczną przez 12 tygodni. Ta dieta ogranicza spożycie węglowodanów do 30 gramów dziennie w postaci
warzyw bez skrobi, jest bogata w tłuste ryby i oliwę z oliwek i pozwala na umiarkowane ilości wina, mięsa, jajek i
sera. Po zakończeniu badania wszyscy oprócz jednej osoby doświadczyli znacznego obniżenia poziomu tłuszczu w
wątrobie, w tym 3, którzy osiągnęli całkowite ustąpienie NAFLD. Co więcej, wszystkie 14 osób nie spełniało już
kryteriów klasyfikacji zespołu metabolicznego (23).

Ostatnio zespół szwedzkich naukowców, którzy testowali 10 osób z NAFLD na diecie wysokobiałkowej o niskiej
zawartości węglowodanów przez 2 tygodnie, zgłosił szybkie i radykalne zmniejszenie tłuszczu wątroby, poprawę
składu bakterii jelitowych i inne korzystne zmiany. (24)
Należy zauważyć, że kontrolowane badania wpływu diety niskowęglowodanowej i ketonowej na NAFLD były
małe i krótkotrwałe. Jednak wyniki były imponujące. Istnieje również wiele anegdotycznych doniesień o
ulepszeniu lub odwróceniu NAFLD przez styl życia keto lub niskowęglowodanowy (tez w mojej rodznie).

Ponadto, chociaż zmiany triglicerydów w wątrobie zwykle nie są mierzone w badaniach keto i niskowęglowych u
osób z nadwagą i otyłością, często obserwuje się znaczną utratę tłuszczu trzewnego i zmniejszoną
insulinooporność, co sugeruje zmniejszenie zawartości tłuszczu w wątrobie.

Produkty korzystne w NAFLD

Zielona herbata

Zielona herbata jest bogata w katechiny, w tym szczególnie silny, zwany galusanem epigalokatechiny (EGCG). W
kontrolowanym badaniu 12-tygodniowym osoby ze stłuszczeniem wątroby, które spożywały herbatę zawierającą
co najmniej 1 gram katechin dziennie, miały większą redukcję tłuszczu wątrobowego, enzymów wątrobowych i
innych wskaźników stanu zapalnego w porównaniu z grupami spożywającymi niskokatechinową herbatę zieloną
lub napój placebo (25).

Pokarmy bogate w tłuszcze jednonienasycone

Oprócz zapewnienia korzyści sercowo-naczyniowych, jednonienasycone kwasy tłuszczowe (MUFA) wydają się
mieć działanie ochronne na zdrowie wątroby (26, 27). W jednym z badań nad nadwagą dorosłych z cukrzycą
typu 2 stwierdzono, że dieta o wysokiej zawartości MUFA prowadzi do znacznego obniżenia poziomu tłuszczu w
wątrobie w porównaniu z dietą kontrolną, niezależnie od tego, ile wysiłku fizycznego wykonała każda grupa (27).

Najlepsze źródła MUFA to oliwa z oliwek, oliwki, awokado, orzechy makadamia, migdały i orzeszki ziemne.

Białka serwatkowe

Białka serwatkowe mogą być korzystne dla osób ze stłuszczeniem wątroby ze względu na ich zdolność do
podwyższania poziomu glutationu. Glutation jest przeciwutleniaczem wytwarzanym przez organizm, który
neutralizuje wolne rodniki i chroni komórki. W jednym badaniu z udziałem 38 pacjentów z NASH spożywanie 20
gramów białka serwatki dziennie przez 12 tygodni doprowadziło do znacznego wzrostu poziomu glutationu,
zmniejszenia aktywności enzymów wątrobowych i markerów stresu oksydacyjnego oraz obniżenia zawartości
tłuszczu w wątrobie (28).

Tłusta ryba

Tłuste ryby są bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 (PUFA), które mają silne właściwości
przeciwzapalne. W szczegółowym przeglądzie 10 kontrolowanych badań stwierdzono, że PUFA omega-3
obniżają poziom tłuszczu wątrobowego i innych markerów NAFLD i NASH (29).

Najczęściej spożywane ryby bogate w PUFA omega-3 to łosoś, sardynki, makrela, śledź i anchois.

Żywność bogata w polifenole

Polifenole są przeciwutleniaczami występującymi w barwnikach roślinnych. Katechiny w zielonej herbacie są

jednym z rodzajów polifenoli, a naukowcy zidentyfikowali co najmniej 4000 innych. Badania sugerują, że
żywność bogata w polifenole może być korzystna dla osób z NAFLD i NASH (30, 31).

Bogate w polifenol pokarmy o niskiej zawartości weglowodanów obejmują jagody, zielone warzywa, paprykę,
pomidory, kakao, kawę, wino, oliwki i przyprawy, takie jak kurkuma i cynamon.

Probiotyki
Jak wspomniano wcześniej, brak równowagi w bakteriach jelitowych wiąże się ze stłuszczeniem wątroby. W 2017
r. naukowcy, którzy przeprowadzili metaanalizę siedmiu badań, stwierdzili, że probiotyki mogą być pomocne w
zmniejszaniu poziomu tłuszczu w wątrobie i enzymów wątrobowych u pacjentów z NAFLD. Jednak poprawa
wśród badanych była bardzo zróżnicowana, co badacze częściowo przypisywali różnym szczepom probiotycznym,
dawkom i długości leczenia w badaniach (32).

Chociaż jest zbyt wcześnie, aby wydawać zalecenia dotyczące określonych suplementów probiotycznych,
produkty fermentowane o niskiej zawartości węglowodanów, takie jak zwykły jogurt grecki, kefir, kiszone ogórki,
kiszona kapusta i kimchi, zawierają naturalne probiotyki, które wspomagają zdrowie jelit i mogą potencjalnie
poprawić NAFLD.

Obawy w związku z dietą ketogeniczną

Chociaż istnieje kilka badań demonstrujących korzyści diet ketonowych dla osób z NAFLD, w świetle kilku badań
długoterminowe diety ketogenne faktycznie sprzyjają rozwojowi stłuszczenia wątroby i stresu oksydacyjnego u
myszy (33).

Co ważne, keto posiłek podawany myszom w tych badaniach nie zawierał pewnych składników odżywczych, w
tym choliny i aminokwasu metioniny. Ponadto były one również bardzo ubogie w białko.

Jest prawdopodobne, że dieta ketogeniczna o bardzo wysokiej zawartości tłuszczu i wysokiej kaloryczności nie jest
dobrym pomysłem dla kogoś z NAFLD, ponieważ niektóre z nadmiernych kalorii będą przechowywane w tłuszczu
wątrobowym. W badaniu przeprowadzonym na ludziach z NAFLD wykazano, że 14% nadmiaru tłuszczu z wątroby pochodziło z
tłuszczu dietetycznego, 26% z nadmiernego spożycia węglowodanów, a pozostała część z kwasów tłuszczowych uwalnianych
przez ich własny tłuszcz (34).

Jednakże, oprócz imponujących wyników obserwowanych w badaniach, wiele osób, które przyjmują dietę
ketonową, zgłosiło poprawę ,a nawet cofnięcie się NAFLD. Dieta o niskiej zawartości węglowodanów, o
wysokiej zawartości tłuszczu, hamuje apetyt, prowadząc do spontanicznego zmniejszenia spożycia kalorii.
Dlatego przejadanie się nie jest problemem dla większości osób na diecie keto.

Ogólnie rzecz biorąc, dobrze zbilansowany, bogaty w składniki odżywcze styl ketogeniczny lub
niskowęglowodanowy wydaje się być bezpieczny i wysoce skuteczny dla osób z NAFLD.

Podsumowanie
NAFLD charakteryzuje się opornością na insulinę i jest silnie związana z zespołem metabolicznym. Chociaż może
on pozostać stabilny, może również przejść do bardziej poważnych postaci chorób wątroby, takich jak NASH,
marskość, a nawet rak wątroby.

Ponieważ nadmierne spożywanie rafinowanych węglowodanów, a zwłaszcza fruktozy, odgrywa tak dużą rolę w
kierowaniu przechowywaniem tłuszczu w wątrobie i insulinooporności, minimalizowanie tych produktów - lub
jeszcze lepiej, unikanie ich w ogóle - jest pierwszym wielkim krokiem.

Jednak, aby zapobiec postępowi choroby i potencjalnie odwrócić stłuszczenie wątroby, rozważ zastosowanie trybu
niskowęglowodanowego lub keto, który zapewnia odpowiednie ilości kalorii, wysokiej jakości białko i zdrowy
tłuszcz. Dodatkowo, staraj się, aby żywność zawierała bardzo mało węglowodanów i pij napoje, które są korzystne
dla zdrowia wątroby.

źródło: https://ketodietapp.com/Blog/post/2018/03/29/keto-and-low-carb-diets-for-fatty-liver-disease

Polecam filmy dra Kena Berry:

https://www.youtube.com/watch?v=PGZIWJ7fUzg

Autor: Instytut Zdrowego Żywienia

Etykiety: dieta ketogeniczna, dieta niskowęglowodanowa, dieta w niealkoholowym stłuszczeniu wątroby, NAFLD, wątroba