Salur Kazan'ın Tutsak Olup

Oğlu Uruz'un Çıkardığı Boyu

Beyan Eder

Zeynep Bekmezci
10-B 487
Karakterler

 Bayındır Han: Tüm hikayelerde bahsi geçen; ülkenin bekası için savaşlar düzenleyen
,ziyafetler hazırlatan, hikayeleri olay çerçevesinde fazla etkilemeyen kişidir. Bu
hikayede ise karşımıza Uruz Bey'in babası zannettiği kişi olarak karşımıza çıkmıştır
 Salur Kazan: Salur Kazan'ın adının ilk sözcüğü Salur'dur. Dede Korkut Destanları'nda da
Oğuzeli'nde hakim boy Salurlar 'dır. Salurlar 'ın beyi olan Kazan Bey aynı zamanda
Oğuzeli'nin güçlü ve saygın bir başbuğudur ve sadece İç Oğuz beylerinin değil , Dış
Oğuz beylerinin de başındadır. Bayındır Han'ın kızıyla evlidir. Uruz adında da bir oğlu
vardır.
 Uruz Bey ve Annesi: Babası Kazan han için savaşır ve onu esaretten kurtarır. Uruz,
annesine onurlu yaşamasını öğütler. Hatta annesinin onuru zedelenmesin diye hiç
tereddüt etmeden parçalara ayrılmayı bile kabul ettiği söylenir. Uruz Bey, cesur ve
dürüst bir Oğuz Türküdür.
 Bamsı Beyrek: Bu hikayede Salur Kazan'ın tutsak olup oğuzlara karşı savaştırıldığında
Bamsı Beyrek ile karşı karşıya geldiği görülür. Karşı karşıya geldiği diğer karakterler ise
Dülek Evren ve Alp Rüstem'dir.
Karakterler

Trabzon Tekfuru, karısı ve askerler: Bu karakterler hikayedeki kafirleri sembolize eder.

Ayrıca dini motiflerdendir diyebiliriz. Trabzon Tekfuru aynı zamanda Salur Kazan'a
avlanmaları için şahin gönderen kişidir. Ve Salur Kazan'ı uykusunda yakalayıp tutsak
eden kişi de Trabzon Tekfurudur.
Kara Göne: Salur Kazan'ın kardeşidir.
Özeti

 Herşey Trabzon Tekfuru'nun, Salur Kazan'a şahin hediye etmesiyle başlar.

Kazan'ın şahinle avlanmaya çıktığı bir anda, şahin Tomanın Kalesi'ne iner.
Ve kazan da peşine takılıp kafir iline düşer. Sonra Kazan'ı oracıkta küçücük
ölüm denilen uyku yakalayıverir. Salur Kazan ve yanındaki beylerin
uyuduğunu öğrenen düşmanlar hemen bu kaleye saldırırlar ve yirmi beş
yiğidi şehit ederler. Salur Kazan'ı da tutsak edip Tomanın Kalesi'ne atarlar. Bir
gün Tekfur'un karısı, yiğit ve cesur delikanlıyı merak eder ve zindancıya
kapıyı açtrırıp ona nasıl yaşadığını sorar. O da ölülerin ellerinden
yiyeceklerini aldıklarını ve ölülerinin yorgasına bindiğini söyler.7 yaşında ölen
kızı için endişelenen Tekfur'un karısı , Tekfur'dan onu çıkartmasını ister. Salur
Kazan'a eğer Oğuzları sındırıp kafirleri överse serbest bırakılacağı söylenir.
Buna karşı çıkan Salur Kazan, domuz damına atılır.
Özeti

 Bu sırada Kazan'ın oğlu Uruz Bey büyür.Bir gün bir kişi ''Sen Han Kazan'ın oğlu
değil misin?'' der. Duyduğu öfkeyle hızlıca Annesi'nin yanına gider. Dedesi
Bayındır Han'ı babası zanneden Uruz Bey, aslında babasının Kazan Bey
olduğunu ve Trabzon Tekfuru'nun elinde olduğunu öğrenir. Ve babasını
kurtarmak için hemen yola çıkar. Uruz ve ona yardım eden beyler pek çok
düşmanı öldürürler. Bunun üzerine tekfur bir plan yapar ve Kazan Han'ı
Uruz'un karşısına birbirleriyle savaştırmak üzere çıkarır. Durumdan habersiz
olan Salur Kazan ve oğlu savaşmaya başlar; ama Kazan Bey karşısındaki
kişinin oğlu olduğunu anlar ve baba oğul kucaklaşıp hasret
giderirler.Ve kaleyi fethedip, kiliseleri mescitlere çevirip, kafirlerin hakkından
gelirler.Bu zaferler üstüne Kazan, Yedi gün yedi gece toy düğün edip yiyip
içerler.Dede Korkut gelir ve kopuzunu çalıp boyunu beyan eder.
 Motifler ve Metaforlar

 Sayı Motifleri: “Yedi” Sayısı Türklerin yaygın kullandığı en önemli

sayılarındandır. Türkler hem İslam öncesi hem de İslam sonrasında yedi
sayısına mukaddes değerler vermişlerdir.
Yedi gün yedi gece toy düğün edip yeme içme oldu.”
 Küçücük Ölüm olarak bahsedilen motifi de bu kategoriye ekleyebiliriz. Küçük
Ölüm, Eski Türk metinlerinde de geçen; efsanelere konu olan yedi günlük
uykudur.
Hikayede de Kazan'ın kafir iline giderken uykusu esnasında tutsak edilirken bu
motife rastlarız.
Tutsaklıktan Kurtarılma da burada bir motif olarak karşımıza çıkar
 Motifler ve Metaforlar

 Dini Metaforlar ve Motifler: Bazı düşünürlere göre, Salur Kazan Tutsak Olup Oğlu Uruz
Çıkardığı Boy'da, tutsak olup bir kuyuya atılan Kazan Bey 'in kafir beyinin karısına söylediği
sözlerdeki betimlemeler, Şamanizm'deki yer altı dünyasının sahibi Erlik'i andırmaktadır.
 Tekfur'un Avradı der: Dinin için Kazan Bey, yedi yaşında bir kızcağızım ölmüştür, kerem eyle,
ona binme dedi.
Hikayeden aldığımız bu parçada da İslam dinindeki insana verilen değere ve ölüye saygıya
değinilmiştir.
 Salur Kazan'ın Soylarından birinde Muhammed'in dini aşkına kılıç vurdum ifadesi verilmiştir.
 Kiliseleri yıkıp yerine Mescit inşa edip Ezan okutmaları
 Sonda Dede Korkut'un Kopuz çalıp soy soylayıp boy boylarken Muhammed Mustafa a.s' dan
şefaat istemesi ve Arı imandan ayırmasın gibi dualar, dualara amin demeleri, kader-kaza ve
ahiret inancına sahip olmaları
 Metindeki kafir ili, kafirler, kafir er, tekfur gibi hitaplar da birer dini motiftir.
Motifler ve Metaforlar

 Türk Gelenekleri Ve Motifleri: Salur Kazan'ın kafirlere karşı , Dede Korkut'un ise
hikaye sonunda kopuz çalması
 Hikayede geçen '' Azman kurt eniğinin erkeğinde bir köküm var, Aksungur
kuşunun erkeğinde bir köküm var '' gibi ifadeler Oğuz boylarının kuvvetli, hızlı
ve agresifliği bilinen hayvanlarla beraber kahraman bilinmesi, övgüye
değer olması, alp kişilere olan inancın etkisi, boyların doğaya verdiği değeri
göstermektedir.
 Hikayede geçen '' Ana hakkı Tanrı hakkı olmasaydı , kara polat öz kılıcımı
çekeydim ''” Bu söylemden anlaşılmaktadır ki kadın, anne olduğu zaman
toplumda gördüğü değer de artmaktadır. Çünkü annelik bir kutsiyet
kazandırılarak toplumdaki bütün değerlerin önüne geçmiş, üst bir noktada
konumlanmıştır.
 Otağ diktirmesi bir türk geleneğidir.