2nd MT Filipino Reviewer MGA DAPAT GAWIN SA PAGSULAT NG
PANUKALANG PROYEKTO (Jeremy Miner
PANUKALANG PROYEKTO at Lynn Miner 2008) 1. Pagsulat ng Panimula ng Panukalang Ito ay maaaring ang mga kakulangan sa Proyekto isang bagay na nangangailangan ng agarang pagtugon, paglulunsad ng Pagtukoy sa pangangailangan ng pagbabago ukol sa naghaharing Sistema o komunidad, Samahan, o kompanyang pag- patakaran, maaari ding pagsasagawa ng uukulan ng iyong project proposal isang programa upang higit na mapabuti Ang pangunahing dahilan ay para ang kondisyon ng isang samahan o makatulong at makalikha ng positibong gawain, o kaya naman ay pagpapanukala pagbabago ng solusyon para sa nararanasang Higit na maging tiyak, napapanahon at suliranin. akma Ito ay higit na sistematiko at pinag-aralan. Maisasagawa ito sa pamamagitan ng Ayon kay Dr. Phil Bartle ng The pagmamasid sa pamayanan o kompanya Community Empowerment Collective, isang samahang tumutulong sa mga 2. Pagsulat ng Katawan ng Panukalang nongovernment organization (NGO) sa Proyekto paglikha ng mga pag-aaral sa pangangalap ng pondo, ang panukala ay isang proposal Ito ay binubuo ng layunin, planong dapat gawin, na naglalayong ilatag ang mga plano o at badyet adhikain para sa isang komunidad o 1. LAYUNIN samahan. Mga bagay na gustong makamit o adhikain Isang kasulatan ng mungkahing ng panukala naglalaman ng mga plano ng gawaing Maging tiyak ang layunin ihaharap sa tao o samahang pag-uukulan Isulat batay sa mga inaasahang resulta ng nitong siyang tatanggap at magpapatibay panukalang proyekto nito. Ayon kay Jeremy Miner at Lynn Miner ay Ayon naman kay Besim Nebiu, may-akda layunin ay kailangang SIMPLE ng Developing Skills of NGO Project SPECIFIC – nakasaad ang bagay na nais Proposal Writing, ang panukalang makamit o mangyari sa panukalang proyekto ay isang detalyadong proyekto deskripsiyon ng mga inihahaing gawaing IMMEDIATE – nakasaad ang tiyak na naglalayong lumutas ng isang problema o petsa kung kailan ito matatapos suliranin. MEASURABLE - may basehan o patunay Ang pagsasagawa nito ay nangangailangan na naisakatutuparan ang nasabing proyekto ng kaalaman, kasanayan, at maging sapat PRACTICAL – nagsasaad ng solusyon sa na pagsasanay. binanggit na suliranin Ito ay kailangang maging tapat na LOGICAL – nagsasaad ng paraan kung dokumento na ang pangunahing layunin ay paano makakamit ang proyekto makatulong at makalikha ng positibong pagbabago. EVALUABLE – masusukat kung paano makatutulong ang proyekto Ayon kay Bartle (2011), kailangan nitong magbigay ng impormasyon at makahikayat 2. PLANO NG DAPAT GAWIN ng positibong pagtugon mula sa pinag- Plan of Action na naglalaman ng mga uukulan nito. hakbang na isasagawa upang malutas ang suliranin Maiplano ayon sa pagkakasunod-sunod ng 3. Paglalahad ng Benepisyo ng Proyekto at pagsasagawa Mga Makikinabang Nito Dapat makatotohanan o realistic Nakasaad dito kung sino ang matutulungan Ikonsidera ang badyet ng proyekto at kung paano ito Petsa kung kailan matatapos at ilang araw makakatulong sa kanila gagawin maaaring isama dito ang katapusan o Makatutulong kung gagamit ng chart o kongklusyon kalendaryo maaaring ilahad ang mga dahilan kung bakit dapat aprobahan ang ipinasang 3. BADYET panukalang proyekto Isa sa pinakamahalagang bahagi ng anuang panukalang proyekto ay ang wasto at tapat Balangkas ng panukalang proyekto na paglalatag ng kakailanganing badyet 1. Pamagat ng panukalang proyekto – Ito ay para dito. hinango mismo sa sa inilahad ng pangangailangan Talaan ng mga gastusin na kakailanganin bilang tugon sa suliranin sa pagsasakatuparan ng layunin Pag-aralan para makatipid 2. Nagpadala – Naglalaman ito ng tirahan ng Maaaring magsagawa ng bidding sa mga sumulat ng panukalang proyekto contractor 3. Petsa – o araw kung kailan ipinasa ang mas mabuti na mag hanap muna ng panukalang papel. Isinasama rin sa bahaging ito murang mga materyales para makatipid ang tinatayang panahon kung gaano katagal wag kalimutan ilagay ang sweldo, gagawin ang proyekto allowance para sa magbabantay sa pagsasagawa nito 4. Papapahayag ng suliranin – dito nakasaad ang suliranin at kung bakit dapat maisagawa o “Paghahanda ng isang simpleng proyekto” maibigay ang pangangailangan Gawing simple at malinaw ang badyet 5. Layunin – Naglalaman ito ng mga dahilan o upang madali itong maunawaan ng kahalagahan kung bakit dapat isagawa ang ahensiya o sangay ng pamahalaan o panukala institusyon na mag-aaproba at magsasagawa nito 6. Plano ng Dapat Gawin – dito makakita ang Pangkatin ang mga gastusin ayon sa talaan ng pagkakasunod-sunod ng mga gawaing klasipikasyon nito upang madaling isasagawa para sa pagsasakatuparan ng proyekto sumahin ito gayundin ang petsa at bilang ng araw na gagawin ang bawat isa Isama sa iyong badyet maging ang huling sentimo. Ang mga ahensiya, sangay ng 7. Badyet – ang kalkulasyon ng mga guguling pamahalaan, o maaaring kompanya na gagamitin sa pagpapagawa ng proyekto magtataguyod ng nasabing proyekto ay 8. Paano Mapakikinabangan ng kadalasang nagsasagawa rin ng pag-aaral Pamayanan/Samahan ang Panukalang Proyekto – para sa itataguyod nilang proposal ito ay nagsisilbing kongklusyon ng panukala kung Siguraduhing wasto o tama ang ginawang saan nakasaad dito ang mga taong makikinabang pagkukuwenta ng mga gastusin. Iwasan ng proyekto at benepisyong makukuha nila mula ang mga bura o erasure sapagkat ito ay rito. nangangahulugan ng intergridad at karapat-dapat na pagtitiwala para sa iyo ------------------------------------------------------------------------ malaman kung may sapat na ebidensiyang makakalap hinggil sa nasabing paksa. POSISYONG PAPEL Magsaliksik sa mga aklatan upang Ayon kay Grace Fleming, sumulat ng makahanap ng mga propesyunal na mga “How to Write an Argumentative Essay,” pag-aaral at pananaliksik. Kung walang ito ay ang pagsalig o pagsuporta sa makitang sapat na datos, mas katotohanan ng isang kontrobersiyal na makabubuting pumili na lang ng ibang isyu sa pamamagitan ng pagbuo ng isang paksa kaso o usapin para sa iyong pananaw o 3. Bumuo ng pagpapahayad ng tesis. Ito ay posisiyon. naglalahad ng pangunahing o sentrong Naglalayong maipakita ang katotohanan at ideya ng posisyong papel. Naglalahad ng katibayan ng isang tiyak na isyung pinapanigang posisyon o pananaw na kadalasan ay napapanahon at nagdudulot handang patunayan sa pamamagitan ng ng magkakaibang pananaw sa marami mga datos at ebidensiya. Maikli lamang (1 depende sa persepsiyon ng mga tao to 2 sentences). Dito malalaman ng mambabasa kung tungkol saan ang Ano ang Layunin nito? posisyong papel. Mahikayat ang madla na ang 4. Subukin ang katibayan o kalakasan ng Pinaniniwalaan ay katanggap-tanggap at iyong pahayag ng tesis o posisyon. may katotohanan Napakahalagang bahagi ng pagsulat ng posisyong papel. Alamin ang posibleng hamong maaaring harapin sa pagdepensa Ano ano ang mga dapat isaalang-alang para sa sa isyu. Ilatag ang mga kahinaan ng mabisang pangangatuwiran posisyon sa pamamagitan ng pagiisa-isa ng 1. alamin at unawain ang paksang argumento upang mapagtibay ang ipagmamatuwid kahinaan at kakulangan nito. 2. dapat maging malinaw at tiyak ang 5. Magpatuloy sa pangangalap ng mga pagmamatuwid kakailanganing ebidensiya. Kapag 3. sapat na katwiran at katibayang napatunayan na ang napiling posisyon ay makapagpapatunay matibay at malakas, maaari nang 4. dapat ay mag kaugnayan sa paksa ang magsagawa ng mas malalim na katibayan at katwiran upang pananaliksik. makapanghikayat 2 uri ng ebidensiya: 5. pairalin ang pagsasaalang-alang, katarungan, at bukas na kaisipan sa a) Mga katunayan – tumutukoy sa mga pagpapahayag ng kaalamang ilalahad ideyang tinatanggap na totoo dahil ang 6. Tiyaking mapagkakatiwalaan ang mga mga katibayan nito ay nakabatay sa ilalahad na katwiran Nakita, narinig, naamoy, nalasahan at nadama. Mga Hakbang sa Pagsulat ng Posisyong Papel b) Mga opinyon – tumutukoy sa pananaw ng mga tao, mga ideyang 1. Pumili ng paksang malapit sa iyong nakasalig hindi sa katunayan kundi sa puso. Ito ay naglalaman ng paniniwala at ipinapalagay lamang na totoo. paninindigan ng may akda. Makakatulong kung ang paksa ay malapit sa iyong puso 6. Buoin ang balangkas ng posisyong papel. at lubos na makaaantig ng iyong interes at Bago tuluyang isulat ang kabuoang sipi ng makakabasa nito. posisyong papel ay gumawa muna ng 2. Magsagawa ng panimulang pananaliksik balangkas para dito. hinggil sa napiling paksa. Naglalayong Balangkas ng Posisyong Papel b. Magbigay ng mga plano ng gawain o plan of action na makatutulong sa pagpapabuti I.PANIMULA ng kaso o isyu. a. Ilahad ang paksa b. Magbigay ng paliwanag tungkol sa paksa c. Ipakilala ang tesis ng posisyong papel Halimbawa:
a. Isa sa pangunahing isyung pinag-uusapan
sa lipunan ngayon ay ang Basic Education Act of 2013 o Republic Act No. 10533 b. Bawat pamilya at mag-aaral na Piipino sa kasalukuyan ay labis na naaapektuhan ng programang ito. Puspusan ang isinasagawang paghahanda at pagsasanay ng pamahalaan upang maihanda ang mga paaralan at mga guro sa maayos na pagpapatupad nito. c. Mahalagang maihanda ang mga mag-aaral sa totoong buhay lalo na sa paglinang sa kanilang mga kasanayang kakailanganin sa papasuking larangan o trabaho kaya mahalagang maipatupad ang programang ito. II. Paglalahad ng Counterargument o mga Argumentong tumututol o Kumokontra sa Iyong Tesis a. Ilahad ang argumrntong tutol sa inyong tesis b. Ilahad ang kinakailangang impormasyon para mapasubalian ang binanggit ng counterargument c. Patunayang mali o walang katotohanan ang mga counterargument na iyong inilahad d. Magbigay ng mga patunay para mapagtibay ang iyong ginagawang panunuligsa III. Paglalahad ng Iyong Posisiyon o Pangangatuwiran Tungkol sa Isyu a. Ipahayag o ilahad ang una, ikalawa at ikatlong punto ng iyong posisyon o paliwanag IV. KONGKLSYON a. Ilahad muli ang iyong tesis